In Epistolam D. Pauli apostoli ad Titum commentarius, cum aliquot digressionibus, seu totidem locis communibus, bona ex parte ad hodiernas in religione controuersias pertinentibus, collectore Claudio Espencaeo Parisiensi theologo. Digressionum praeci

발행: 1567년

분량: 809페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

571쪽

Macedonum Regis filio,cuius ad id Imperium Marad. ii destruendum opera uti decreuisset, inter alia Maiestatis suae magnalia, mare Pamphylicum, - ους -- ut Moysi olim Erythraeum Exod. I . eiusque exercitui peruium fecit. Quod cum Iosephus Antiquitat.lib. a. cap.vltimo, ab omnibus scriptoribus,qui Regis eius res gestas scripserunt, testatum esse autor sit,intru in eorum, qui quidem extent,adeo non extare,ut id minime Io- .sepho credendum putet Crinitus honestae disciplinae, lib. i7. cap. I . Non vero tam incred dum,ngc sine numine, quod eidem adhuc in

Dio Macedoniae de subigeda Asia deliberabudo per somnium visum esse Deum,eodem quo post habitu Pontifex Iaddus Hieroselymis ei cum Sacerdotio de plebe obuiam iuit, horti oti

tumque forti animo esse,exercitum sine mora traiicere,ductu suo Persarum Imperio potiturum, idem tradidit lib. ii. cap. vltimo. Sed de Regem suum Deo,eiusque templo, Urbi,facerdotio,populo honorem ideo reddidisse cum

allata dc ostensa et Danielis prophetia, ubi λquodam Graeco Persas debellandos is praedia

xit,cap.7.&8.Huc ipsum esse, quem oraculum significabat,interpretatus, laetus abiit, multa prius Iudaeis beneficia priuilegiaeque largitus, Cuius etiam nominatim meminit, dc res eius gestas perstringit,cap. I. li. I. Machab. Quartam porro eandem quo monarchiam postremam, Caesaris nimirum, Christus sub eodem natus. census,passus, mortuus, dc agnouit,& suis tum

572쪽

Monarchao in rues a Deo institist

s12 IN EPIsTOLAM verbo , tum exemplo , tunc agnoscendum monstrauit. . Habemus itaque Mona chas , Reges , Imperatores , principes , ac proinde magistratus eis inferiores, diuinitus institutos,& ut tales, hoc est, Dei Vicarios de Ministros, dona & organa,reuerendos. Sens

runt idem utcunque prisci gentiles. A thiopes, de ab iis permulta mutuati AEgy pth,Reges suos

Deos esse rati sunt,aut certe tanquam Deos r ueriti,non arbitrati eos ad tantum,tamque celsum honoris gradum fuisse peruenturos, nisi numine quodam diuino . Rebus itaque bene ac praeclarE gestis,bene de hominibus esse meritos,ac proinde diuinae quodammodo naturae consortes ac participes. Hi vicissim rati se be tos fore legibus parendo, & tanta erga subditos usi iustitia, omnium beneuolentiam assecuti sunt, ut singulis & omnibus subditis maior Regis quam uxorum de liberorum salutis inesset cura. Autor lib. 2.& 3.Rerum antiquarum Diodorus. Neque de nihilo finxit Homerus, sub Iouis clypeo ac patrocinio versari princi- es,Reges Iouis esse filios,alumnos, confabu-ones,amicos dc discipulos,& Iouis artem Rogiam, ut est apud Dionem Chrysostomum in

Oratione q. de Regno , ut non minus verε quam Regie Rex Aragonum Alfonsus auorunostrorum memoria negauerit regios animos priuati cuiusquam arbitrio regi, scribete Crinito lib. I 8. cap. 9. Itaque Ioannes I.ROm.Pont.

in Epistola ad Imp.Iustinianum.C.De Summa

573쪽

AD TITVM. CAP. III. sa Trinitate.L.Inter claras vetus id, ex historia sacra mutuatus est,cir Regis in manu Dei, Prou.2r. Est aute dimeter Iambicus. Omniu vero maxume Christianorum principum,ut quorum dominatio ac praestatia,quod ad Theodosiu Imp. scripsit Alexandrinus Cyrillus,imago quaedam sit diuinae naturae, ac Regni caelestis, inter eos qui terram incolunt, velut imitatio . Haec de maiestate Regum & principum , hic vicissim Iocus exigebat,ut de ossicio nonnihil dicerem, nisi se Commentarius in immeam exiret, aut etiam iandudum actum agerem, emissa anno

Dfilis . Epistola Christiani Principis instrututoria,quid is Deo in primis debeat,quid Esclesiae tot ab usibus,erroribus, haeresibus repurgandae,quid familiaribus de amicis, quid prouinciarum praetoribus,quos Gubernatores v

camus, quid magistratibus iuridicudo de cuim reddendo vacatibus,quid clero denique de populo tot bellis δc tumultibus attrito, tot angariis de parangariis hactenus exucto de exossato. Hic pauca addam, nequis eorum intem esse putet res solum profanas,non etiam sacras bene habere, quasi diuini Decalogi secundae tantum, quae est erga proximum,no etiam primae, quae erga Deum dc Ecclesiam, tabulae custodes sint, Seculi principes potestatis in E clesia culme adeptos esse,ut per eam disciplina Ecclesiasticam muniat,& quod sacerdotes eff-cere sermone non praeualent,hoc terrore pote stas imperet, dc caeleste regnum per terrenum

574쪽

proficiat,quique intra Ecclesiam positi,contra

eius fidem agunt,vigore magistratuum conr rantur,& quam Ecclesiae autoritas disciplinana exercere minus valet, ceruicibus saperborum principalis potestas imponat. Cognoscant ergo ij Deo sese rationem reddituros, propter Ecclesiam quam a Christo tuendam suscipiut, Cuius pax & disciplina per eos siue augeatur, siue soluatur,rationem ab eis exiget qui eorum potestati eandem tradidit,ut etiam in iis locum habeat id,Hebr. 13.Obedite pia positis vestris & subiacete deferte, cocedite eis: ij enim peruigilant, quasi rationem reddituri pro anim

bus vestris. Ex canonib Ecclesiast. 23. q. s.ca. quonia ut habet canon sequens res humanae

Miter tutae esse non possunt, nisi quae ad diuina confessionem pertinent,dc Regia & sacerdotalis,defendat autoritas,quae clausula est Epiastol. 3 i. Leonis , .ad Pul heriam Augusta The dos' iunioris solorem,& in Imperio administram, virginem sane sagacem& consultissima. Et 38. MartianoAug.gratias ages pro sua pia in Dei Religionem so llicitudine,' qui vos, ait, ad hoc ut fides catholica ab insidiis inimicorum

defenderetur,es egit, Et ad Imperatoris enim,& ad omnium salutem pertinet , ut Dei cultus nullo errore laedatur. Q. ad Eudoxiam Augustam, Clarissim h vero s. ad Leonem Augustu,

Debes,ait,incunctanter aduertere Regiam potestatem non solam ad mundi regimen sed vel maxime ad Ecclesiae prauidium esse collatam,

575쪽

ut ausus nefarios comprimendo, &quae bene sunt statuta, vindas, dc veram pacem his quae sunt turbata,restituas, depellendo scilicet per-ua res Iuris alieni, & antiquae fidei Sedem Alexandrinam reformando,ut correctionibus tuis Dei iracundia mitigata, Regiae ciuitati,quq antea admissa sunt,remittat,no retribuat. C6stitue ante oculos cordis tui, Venerabilis Imperator,Omnes qui per totu orbem sunt, Domini sacerdotes, pro ea tibi fide, in qua totius mundi est redemptio, supplicare,in quare specialius ambiut,&c. Vides quid summus Pontia sex, quid totus tum clerus ab Imp. supplex ambiebatξEt qui non hodiὸ sacerdotes a suis quique Regibus supplices ambiant, an vero nunc quam tunc minor idem supplicandi ac ambie- di necessitas ΘSed nos si porro pergimus, no semel actum tertio agimus,qui praeter superiore Epistolam gallicam,emiserimus,&alteram Latinam ineunte anno Is G2. cuius argumentum f. est, Quod Principem literae deceant, etiam sacrae, imo tanto magis sacrae, quanto is fuerit

Christi fidelior,Regem igitur nostrum,uel ma

breuiter addam,quod ne tum festinantem fugit, in Asmoneorum seu Machabarorum tum utique strennuoru & victoriosoru principum historia ex descriptionibus & Commentariis. Nehemiae,mentionem fieri Bibliothecae, quais confecerat, & in quam de Regibus & Pro- phetis & Davide scripta cogesserat,ii. dc cap 2

576쪽

is IN EPIsTOLAM Occurrunt & I.Esdrae.s. 6. 2.Esdrae. s. Cyri γDarii Persicorum Regum librariae, non dubiuquin optimis omne genus libris relammmae. Et inter veteres veterum AEgyptiRegum ritus, Diodotus ubi antε scribit, Sacro mane tacto, Sacerdotem Regi quaedam ex libris sacris ci rissimorum virorum consilia actaque proterre fuisse solitum, quibus Rex monitus, imperio piε ac iusia illorum exemplo uteretur.Nae qui aliter vel sentiunt,vel c5sulunt,asinum vel bouem,quam Regem,coronatum malunt, quod di inter Alfonsi Regis Catholica apophtheymata planERegia,memini a me,ubi supra,non omissum. Sed ii principunihil interest rerum sacratu, cur de negotiis Ecclesiiasticis in Codisece in Novelli in Authenticis tot Augustae le-er atque constitutiones,tot in nostris,& omnium Chiistianorum Annalibus edicta Regia, tot denique Senatusconsultaὶ Audio. Cum hodirenda per uniuersam Galliam exercerentur viis vicoburia,Res erat scilicet Regia Religio. Cum agitur,& necessarib agitur de clero, monachitrumoque reformando, de pastoribus ad caulas suas amandandis,utque verbo pascant,compeblandis: Res est Synodica & Potificia. Sic enim audiui & memini distinguere, & lndem Episcopos. Quali verb principes tantum sint ali ni geli,plerunque indiscreti,& sine scientia,ministri,ne dicam crudelitatis carnifices,non etiavi Ecclesiae filij, sic omnium eius sanctionum terni custodes,assertores,& vindices. Sed re

577쪽

A D T I T V M. c A r. ric si olimiam egerunt, & nuper Tridenti admota velut extrema manu,peregerunt & Synodusde Pontifex: Num continuo pastores etiam illine reduces,& canonum reformatoriorum, &resdentiae ac praedicationis praeceptoriorum co-ditores, post Synodum etiam a Pontifice confirmatam, vel plus solito in pascuis assidui, vel minus in Cathedris inauditit Magna ut antea)absentia, & aequale propemodum silentium. Deficere malunt quam desinere, & a reformatoribus, qui se sic superbissim E inscribunt cum RUo--- nihil minus sint exturbari,quam a Regibus &principibus reformari,& ut sint in officio quisque suo,cogi: Sed de Regum, principum, in

gistratuum,tum honore,tum officio, si non satis, certe qua pro Comentario nimis. Sequitur in textu ut se quisque ad aequales habere debeat, primo quidem quoad mali vitationem, sue proximi offensam,m-non , leniare, ne de quoquam maledicant, non tantum vel hero suo, vel Rege,vel Episcopo, aut alioqui superiore, quibus saepe plebs detrahit, sed nee aduersum quidem principem fideles blasph

mare debent, ne ab eo premantur de affligatur , ut quietam , ait noster hic alibi, de

tranquillam vita agamus,in omni tum pietate, tum honestate,I.Tim. 2. & inter sectarum notas,2. Pet. 2.ponitu magistratibus maledicere. Miseri a

AEque pastoribus no maledicendu, Na & illud, ii malidi Exod. 22. Principem populi tui no maledices, Paul' Ach.23.ad principe sacerdotu applicauit, '

578쪽

sag IN EPISTOLAM ct idem praepositi parendum cedendumque scribit, Hebr. i3. ut cum hoc faciat,hoc est,pe uigilent,& non gementes, hoc enim non expedit vobis , e re vestra non esset, imo inutile esset ac noxium. Nunc autem neminem vult maledici , ne maledici quidem merentem aut remaledici , non iniurium , non iniu- Blasib ri;ὸ. Viosum, sed Vel patienter tolerare, vel rationabiliter obviare,ait hic Lyress. Graeci ,3ιi hoc loco exponunt conuitium aduersus se .. trem,Vt quisquis is fuerit, etiamsi male faciat,

... & in aliquo labatur, neminem omnino maledictis insectemur, aut cuiquam conuitiemur . Oportet enim purum seruare os nostru a m ledictis & conuitiis: aut enim vera sunt , ac nosic quidem nostra interest ea iudicare, sed iudi-N citia ci iudicanda relinquere,aut etiam proponere, vitanda. Nam tu,inquit,cur fratrem iudicasΘROm. 2. I . Matth. 7. Sin vera non sunt, Vides quantum

subsit periculi. Qualiacunque sint, vide magis

ne in te talia haeserint, aut etiamnum haereant, aut certe haerere possint, ac proin eadem in te torqueri. Qui se stare putat, videat ne cadat, I. Cor. IO. Praesertim cum is qui cum malediceretur, non maledicebat, I. Petr. 2. eum qui fratri suo Racha dixerit,concilio: qui fatue, reum gehennae ignis pronunciauerit, Matth. s. Quid ergo ZBenedicite maledicentibus vos, Luc. 6. benedicite inqua,& nolite maledicere, Rom.I2. . &, Non reddetes maledictum pro maledicto, sed e contrario benedicentes, quia in hoc VO-

579쪽

eati estis,ut benedictionis ii reditate possideatis, i. Petr. 3.& alter, benedicimus,laboramus. dc nraledicimur,r. Cor. . i.Tim. q. Si quis intecvos frater maledicus est,cum eiulinodi nec cuburia sumite, i. Cor. . 6. Neque maledici regnuDei possidebunt, S , nemo vestrum patiatur ut maledicus, I. Petr. 4. Quie utinam aItenderent, σαω πω qui se hodie Euangelicorum nomine Venditat, ν um lion ille

in quorum plerunque vel una pagina pluet repe t VI riptarire est conuitiorum,qlsam in toto Augustino, scriptore quantibet alioqui de volumino de t μ' polemico,ut qui hos legiat,alij detestatos illiaciant fana grauitate, iij suauitet hauriat i irat

uola voluntate.Sequerentur huius magis tum morem, tum consilium. Ego inquit contra lia iteras Petiliani, lib. 3. cap. i. in quando cuique vel dicendo vel scribendo respondeo Ietiain contumeliosis criminationibus lacessitus, quantumihi Dominus dona .frenatis&eocicitis van indignationis aculeis, auditori lectori ve consulens, non ago ut efiiciar homihi nuitiando . x superior, sed errorem conuincendo salubrios,&c. Argutatur Aquilia Blasphemiatri esse cri minis in Deum, non in proximina Prelatiolaem, Respondeo, proximi ut honorem de dilectio nem,sic improperium in Deum reserri, Proinde blasphemiam hic pro quatiis maledictione

occulta vel inani sta sumi. Et Apostolum spe- . i. cialiter de verbis monere, quod tunc, hoc est,

in primitiua Ecclesia, paucis factis in fratrem peccabant. Si quis aute verbo non offendit,hic . Li

580쪽

s3o IN EPIsTOLAM persectus est,Iac. 3. Verbo autem fratre dupliaciter offendimus,primum personam eius, co- uitiando,de quo hic, secudo res eius externas, collitigando, de quo mox litera nullo medio. Altius autem suspexit D. Hieronymus,nemine, blasphemare simpliciter & absolute dictu, non eminem hominem, non angelum,non aliqua Dei creatura,Omnia quippe a Deo facta, valde bona,Gene. i. Si enim Michael Archagelus

MaIεῶ-- cum Diabolo disputans de Moysi corpore, nor P est ausus ei maledictione licet dignissimo, iu-z- t dicium inferre blasphemiae,sed dixit, Imperet tibi Deus.Iud. quanto magis nos ab omni m-ledicto puri esse debem Merebatur certE Di holus maledictu, sed per archageli os blasphe- . inia exire non debuit.Huic Hieronymi scholio simile est quod Iosephus Antiquit. lib. 4.cap. vlt .citat velut a Mose scriptum,Diis alienis nemo male loquatur,siue,nule blasphemet Deos, quos aliae ciuitates esse putant. Et lib. a. contra Apionem,Noster ait mos est propria custodi-xe,non aliena potius accusare,& ut neque rid

re, neque blasphemare debeamus eos qui apud alios putantur Dij, aperte nobis legissator interdixit propter ipsam appellationem. Id verbubi vel apud Molem pictu st,non video. Nam illud Exod. 1 Diis Elohim no detrabes, postr ρ a.... Onkeli Thargu veteres& recentiores non tam tur indi. tum exposuerunt,sed & verterunt,Iudicibus,is

63, in ma- que ita intelligi exigit, tum quod nullo medio serm-- sequitur,Principi populi tui no maledices, tum

SEARCH

MENU NAVIGATION