장음표시 사용
681쪽
mur,dicimus,non habet spem.Nec tame semper malu spem non habere, sed in hac tantum vita qui enim modo spem non habet,rem postea non habebit. Sed cu m res venerit,nunquid spes eritZVeniet Dominus,& cum abis te,aliis Venite,dixerit,iam spes no erit,quia res tenebi tur,tras acta ergo spe,transibit nox: Sed donec
fiat,Speret Israceli, Dominum, sed quid sperabitrIsraelemne culpo, spem seculi, qu*ndo sperat Deo 3Non: sed alia spes est Israel propria. Non isti Isiacita
pro summo bono suo speret diuitias,salute corporis,abundantia terrenoru: imo tribulatione hic habiturus est,si sorte contigerit propter V ritate pati molestias. Non enim non sperabat in Deum martyres,passi tamen qualia iniquidclatrones subieciti ad bestias , ignibus cremati, gladio percussi,ungulis exarati, catenis obstricti, carccre necati.Haec inqua,Omnia passi ma' la,non in Dominii sperabat aut ideo spurabat, .., ut iis malis carentes,haec vita fruerentur: Non cplantiquia a vigilia matutina sperabant. Quid est hoc N in illa considerabat, qua resurrexit
Dominus,& videbant eum antequam resurge
rei, qualia ipsi patiebantur, esse passum, & non desperabant etiam sie post tales passiones rc-
surrecturos ad vitam aeternam : hoc enim debet corpus sperare, quod praecessit in capite, dea mane ad noctem usque sperare. Speret ergo Israel in Domino , ex hoc nunc & usque in seculum , Psalmo. Iso . hoc est , usque in aeternum : quod duobus modis intelligitur
682쪽
aut semper sine fine,aut quousque ad aeternitatem perueniarmis,in Deum speremus: quia cuco Venerimus,lam non spes, sed ipsa res erit. Haec de spe vitae aeternae, Cuius tamen certit dinem ne nullo mortis aeternae laetu hic mixta putemus, hoc est, ne pro spe temeritatem c piamus,ide ad Iob. 39. ubi legit, nec tumen secundu Hebraicam veritatem, nec magis iuxta L X X auper equumgaudet arcin' in gladius lanceae. o hastaque tremore, Quid quod est hoc 3 An quia
qualis EI. AHM martyrirernat, hoc est,fiituram, quam b, i. ' iaculatur diuina iustitia,morte timeat, non po', test praesentem, quam persecutor minatur, co- temnere, ut intrepidam habeat confessionem, de pr dicet cum fiducia veritatem,cui non pos sint inimici resistere,Et ita super eana gaudeat, id est,per eam asseratur Dei doctrina, per quaminatur impiis futurum interitum, & interficit praesentem iniquitatem Z Nisi enim gaudiuspei nostrae cum tremore damnationis esset, in nobis negligens esset securitas,& superba prinsumptio,neque nobis diceretur, Seruite Domino in timore,exultate cum tremore, Psal. 2.&Tob. . Cum timore de tremoret confitemini Domino. Et noster hic alibi, I. Cor.a. In timore & tremore multo fui apud vos, - Phil. r. Cum metu de tremore vestram salutem
683쪽
Fidelisse, O so de his ῬοA te confirmarent curent bonis operisu praeesse qui credunt Deo. Haec seni bona )tilia hominibus. Stultas autem quaesiones G genealogias, contentiones, G pugnas legis δε-
uua. Sunt enim inutiles e νanae. Haeretia
cum hominem post amam secunda cor
reptionem deuita ens quia subuersio est, qui huiusmodi es. delinqui cumsit pro
prio iudicio condemnatus. Robat superiora de gratia & gloria. e iustitia & salute,& nostra de his omnibus spe & certitudine di-icta: tu postquam supra docuit quae ad populi proponat Titus instituti Haem,ostendit quae in doctrina vitet, dogmata nimirum cum inutilia, tum aliena vel maxime. Est enim velut c5clusio, ut suos de supra dictis informet& inutilia contra, curiosa, dc erronea deuitet. Quod ergo sequitur, Fideli ermo, ad superiora iungit Hieronymus, in quibus praemiserat, ut iustificati,&c.Haeredes hamus, . Haec enim quia sub visum non cadunt,imo multis incerta sunt,& quia de futuris,non de praeteritis tantuaut praesentibus loquitu necestarib autoritate fidemque verbo suo apposuit,& subiugit, non magis illa quam haec dubitanda,nec minus credibilia, q. d. quod illa vera & indubie futura
684쪽
sint, planum est ex praecedentibus. Certa res est, sermo verus & indubitatus,quique ab omnibus credatur dignissimus,dignus inquam, fide sermo quem praemisi super Dei haereditate,
α vitae sempiternae spe,& omnino eueniet. Qui priora dedit,posteriora ctiam daturus est, qui a tot tacisque malis & peccatis eripuit, alia quoque bona nobis promissa omnia certo la sietur, In ea utique gratia, quam velut eorum quae reliqua sunt,arram atque pignus,praestitit Permanentibus. Eadem quippe prouidentia, eademque cura haec d illa cuncta operatur.Sic Ioannes Reuelationem suam totamque scrupturam facram concludit. Scribo, ait ad eum Angelus, quia haec verba vera sunt & fidelissima Apoc. 2I.22.Nemo dubite nemo dicat aut
ita excuset, non sperabam , non hoc illudve futurum expectabam, & quod vel secuti s
pientibus turpe dictu, dictum periculi plenum
Nou=stEa & ridiculum habitum est, Non putabam , in opis tibi , tilb nimirum sentientibus , stultorum ac rq ω- mentiunt esse , futura nec praeuidere nζc pro uidere. Hinc reproborum de insperata& inopinata electorum salute stupor 3c admiratio. Horum nos, aiunt vel potius dicturi questurique, sed frustra, sunt , vitam aestimabamus
insaniatri, & finem eorum inhonorum,inglorium: En contra ut inter Dei Filios computati ,& locum inter sanctos sortiti,& caei. Sap. s. α 3. Iustorum animae in manu Dei sunt, viii sint licet oculis inspientium mori, & horum
685쪽
exitus afflictio, id est, aerum nosius oc calamisto sus. Illi autem sunt in pace , Spes eorum immortalitate plena est, dc cael. Igitur, criti his volo te confirmare, vel confirmari, anceps enim est, iam scientem scilicet, non ignorantem instruere vel instrui, siue potius ut alios
confirmes , De praedictis Dei per Christum
erga nos misericordia, gratia, iustitia, haereditate, vita, salute, reliquaque tota prouidentia velim te non solum certum, minimeque dubium esse, sed etiam vehementer asseuer re, de quaecunque ad diuina benescia , pe catorum reprehensionem, fidei de morum d cumenta spectant, sic praedicare, ut etiam alij qui te audierint, conuersi credant, de credentes confirmentur. Est autem spes, animae v. lut ancora, eam in bono confirmans, de im-πιλ nora motam tenens, ut in mari nauem materialis
ancora, sed in hoc est differentia, qudd haec deor una in maris fiando, illa sursem fgitur in caelo. Quod simile de dissimile Lytae est ex
Hebr. o. Fortissimum, ait, solatium habeamus , qui confugimus ad tenendam proposi tam spem , Quam sicut ancoram habemu. Iviri Iulia ,. animae tutam ac firmam, dc incedentem ad limteriora usque velaminis, id est, caelorum secreta nobis delata, ubi praecursor pro nobis Iesus introivit. Est autem tum aliorum, tum pastorum vel maxime confirmare . Docuisti, aiunt amici Iob. . multos, vacillantes confirmau,
uni sermones tui. Et Christus d Pctrum,Tu
686쪽
aliquando conuersus confirma fratres tuos Luc. 22. Et passim in Actibus Apostoli confirmant animas discipulorum,fratres &Ecclesias
in fide,cap. I .i S.IG. 18. Rom.I.Desidero vid re vos,ad confirmandos vos, 2. Cor. 2. Consi
metis in illum charitatem, i .Thess. 3. Misimus Timotheum ad confirmandos vos & exho tandos pro fide vestra. Phil. I.Habeo vos in corde & vinculis meis,in defensione &confirmatione Euangeli j gaudij mei socios .Et 2. Petr.I. Vos super his semper commonebo,&quidem
scientes, &in veritate praesenti confirmatos, Apoc. 3. confirma caetera moritura, siue moriabunda, quorum ea scilicet est conditio, ut iam sic laborent,breui,nisi confirmentur, moritUros .Et vos, ait & alius, confirmate corda vestra, quia Domini instat aduentus,Iac. S. Cuius ratio est, ut curent bonis operibu praeesse,& hoc ,ait cum caeteris qui voluerunt credere,confirmandum est,ut studeat alios benefactis praeire, qui enim vera haec este crediderint, necesse est e rum curam habeant, per quae Dei haereditas.& vitae spes aeternae paratur, sic ut firmiter crodentes , siquidem hodie bene operantur, cras operando melius, crastinis bona praeeant hodierna. Sic non male Bruno, & glossa interli- nearis, praeesse, magis proficere, ac seipsis seti. meliores,de virtute in virtutem ire,Psal. 83.Et pulchre ut fidem maiorem facerer, non dixit, qui hominibus confidunt, sed qui credunt Deo, aut i legit Ambrosius, crediderunt, ut fidem
687쪽
bonis operibus adornent.Nec enim ea sufficit ad salutem,lis qui sunt his nudati. Mentionem ait, feci bonitatis,& ut haec doceas, haec incutices,ut discant fideles non humiliter tantum sapere, S de se sentire,nec aliis vel conuitiari,vel beneficia exprobrare, sed magis commiserari: Qui enim considerarit Dei secum miserico et diam, aliorum quoque miserebitur. Sic alibi diuina clementia ad eleemosynam aliis impendendam hortans,Scitis, ait,quod Dominus,cudiues esset,pauper Distus est,ut illius ditaremur inopia, 2. Cor. 8. Significantius autem Graeci, Vt non simpliciter, minus vero otiose, sed indefessi,assidui, adeoque primi & praeuenietes, tum pecunia,tum doctrina,viduis,pupillis, o fanis, afflictis & iniuria oppressis,&omni solicitudine ut semel dicam, uniuersis indigetibus rprospiciant &opitulentur, non operientes do inupia pris.
nec ab egenis adeantur, sed eorum ultro curam menda.
ipsi suscipiant. Hoc enim designat, Graecis hoc loco interpretibus προ Ambrosius vertit,ut soliciti sint ad essectum bonorum operum. Quae cum omnium vere fidelium sint
tum pastorum ita in primis sunt,ut Latini qui dam de iis speciatim intellisant, quos oportet iuxta Hieronymi & Primasu scholia, ad opera
bona docenda, imo dc eorum agendorii exemplo,aliis praeesse, Sint, inquit Lyra, de primis in . operibus bonis. Et Aquinas, fidelibus praesint
in recte factis,ut ea videntes,& ex iis vos considerantes,Deum glorificent, Mati. s. I. Petr. 2. .
688쪽
Horum autem curam fideles habeant necesse est,quia haec Deo in primis credere, ex eius legibus vitam instituere,de proximo bene mereri, & talia omnia tum documenta, tum factα
adimpleta,& omni studio adimpleta, sunt bona bonitate Dei perfecta iusta, sancta, praeci
ra, primum ea facientibus, Cy' utilia utilitatem arternta remunerationis tribuentia, hominibus
credentibus,& facientes imitantibus. Et hoc, ait noster de eleemosynae consilio, vobis utile Miser μμ cst,2.Cor. 8. Nihil,inquit Ambrosius tam apero se, quia misericordia & humanitas bona est Win titit ad praesens,& in futurum utilis, hic habet lau-1 sen i & illie coronam. Omnis ergo Deo credens misericordiae studere debet,per quam vivit. Et vi in haec solicitus si populi rector mo-nctur. Haec inquam, honesta verὸ sunt atque fructuosa. Non vero quae sequutur. De quibus Aritum pro haec sunt ab Aquinate notata. Ad artici & scies is rei p ' tiarunt profestbres pertinet primum quidem P ψ quaestionibus quae inde mouentur, satisfacere, tum de per se aliqua tractare. Tertio cum resistentibus disputare. Postremo quid circa eas sit vitandum docere. In aliis vero scientiis sapiens non cuiuis respondet quaestioni, sed ei modo quae ad tuam professione spectat. Veritatis, et go Christianae doctor, lemita, supersed omitte sultat quaestiones, intentioni dominae sanae a uersantes,irrationabiles, & vicum eodem l quar,indisciplinabiles,quod Sc totidem verbis habes supra χ.Tim. 2.I. Tim. 6.Est enim doctri
689쪽
na diuina,sapientiae doctrina,stultitia autem se stuli mpientiae opponitur. Haec est,aiebat Moses,ve- ρ-tμ a stra sapientia, & intellectus coram populis, ut audientes haec, uniuersi dicant, En populus si piens de intelligens,Deut. .& Iob. 3 .Vmii telligentes loquantur mihi, vir sapiens audiat me. Iob autem stulte scilicet) locutus est, nec verba illius sonant disciplinam. Stultum item quado manifestu proponitur ut dubium, quaecunque videlicet debet per se quis in scientia tenere. eas potissimum quae spectat ad fidei institutionem,eruditionem morum itae pietate mouendas quaestiones siue disputationes: non vero ubi nec salus est,nec scientia utilis,quae salutis Ambrosio, effectum non habent,nec ulla qtribuunt stientiae peritiam,& licet omnia quae vcra non sunt, stulta dicenda sint, his tam e ver bis haereticorum dogmata detineri, quorum Mi. alius callida tergiversatione rem veneno plenam proponit,ut Arius,&c. alius res fabulosas inducit : ut Manichaeus, te cael. Fabulosa enim haeresis est, non Dei lex. &in quibuscunque aliis eorum interrogationibus, quas de Christo aliisque rebus faciunt, ad Catholicorum depressionem, euidenter apparet, aut certἡ latet stultitia.Et quia multiplices ac diuersae sunt quaestiones , ideo de his qui Deum quaerunt,
ait Salomon , Recte quaerentes eum, inu niunt Patrem, Prouerb. octauo. Hanc igitur inuenire nequeunt,qui non eum recte quςriit,
exemplis ab Hieronymo subiectis,Iudaporum,
690쪽
qui, sed frustra, sperant se Deum sine Christo
inuenire posse: haeretici vano quoque verborum strepitu concrepantes,praue quetrunt que
inuenire non possunt : Philosophi & barbari varia de Deo sentientes, quia praeposterὶ quaesierunt,iatu* fuerunt eorum quaestiones, eum
putantium sensibus humanis c5prehendi poΩse. Ab iis nos Paulus ad eas quae scripturarum
autoritate fultae sunt,reuocat,praeceptoru non nescius dicentis, Quyrite,&inuenietis,&c. Matth. 7.Luc. II. modo non sit corpus nostrum
subditum peccatis,& ingredietur in nos sapie-ria,Sap. I. Exerceatur ergo sensus, mens quot die diuina pascatur lectione, & quaestiones nostrae,stultae non erui. Quod autem ait Et genea igias, proprie pulsat Iudaeos in eo sese iactantes,& legis habere putantes notitiam, si nomina teneat singulorum: non absque Graecorum Latinorumque irrisione,quas imperitorum, si nomina barbara,quia vel linguae idiomata, vel etymologias non norunt,aut corrupte,aut albter quam Hebraei,exprimunt,in accetu aut syblabae quantitate errantes, & vel breuia prod centes,vel producta breuiantes. Horum rationeS , exempla, solutiones late prosequitur hic Hieronymus, afferes & alteram Iudaicae superbiae occasionem, quod ut Latini nomina in lingua sua facilius memoriae tradunt, sic Iudaei a teneris Vernacula vocabula penitissime imbibunt, & ab Adam ad extremum usque Zorobabel, omnium generationes memoriter velocitcr-