장음표시 사용
231쪽
cendiis obnoxia sunt. Maiori enim parte non latere eo ring cto, aut campestribus saxis, sed ex densis sylvis ob ar- nutilue ι cendum frigus coagmentatis lignis concamerata aedia vera intficia constituuntur. prout infra dicetur de domibus Λ- Septisti
De matbinis glacialibus. cap. i6. V Tutitur etiam Gothi ae Sueci in aggrediendis dis ripiendi De sortissimis arcibus, castellis & urbibus, machinis seu propugnaculis obliquis, ὲ trabibus abietinis validissimὶ fabri eatis: quas quidem machianas facillimo compendio super ipsam glaciem impe-
tuosa manu admotas,moenibus opponunt, earum uepraesidio muniti,omnem saxorum, trabiumq; iactum. directὸ vel supernὶ emissum, ne noceat auertunt.Nihil enim vel altitudinis impetu, vel grauitatis impulsu, quantumcunq; violenter demissum fuerit, machinas 'ipsas propter earum obliquitatem infringere vel di
soluere potest, imb nee ignibus immissis ab obsidione
clausis comburi: quia continuὲ aquam in.vehementi frigore desuper estutam, spissius congelari procurant, paulatimsi; propinquius ad portas & moenia, vi armata protrudunt, ac turmis militaribus firmant, eadem serὶ sub machinis de castrensibus praesidi js utentes c
moditate, qua perfrui solent viatores in glacialibus casis,ubi pro frigoribus arcendis eopiosa suppetunt liena, itidem & commeatus sussicientes ac stipendia li-eraliter distribuenda:&ob id atrociorem obsessis inferunt diis euitatem. Quo viso trepidum militare a Dmen obsidione clausum, intra muros & moenia acrius se tueri compellitur, dum nullus insidiarum locus, pro conficiendo vel abigendo hoste, undiq; attentatus o currit. Non enim combustibilibus fomentis hostile, machinas propter circundantem glaciem comburere possunt, nee dolosis cuniculis ob terram saxea duritie congelatam erumpere, nec bombardis, aut tormentis minimo saltem loco hostes conficere, vel sagittis aut fundis deturbare, nee aperto cogressu eisdem tute res
stere, nec arcibus relictis sylvaru latebras ob asperrimi
232쪽
gelu fugiendo recipere. Constantibus tamen armis, Manimis ijdem inclusi sese defendunt, donee obsidentes formidine glaciei resoluendae, machinas ipsas aut sp5-
te comburant, aut longh remotius in littora fugientes secum abducant. Neq; sic ab eoru atroci impugnatione securi reddutur obsessi.Machinas enim easde sub tibin latissimas rates conuersas, eodem loco super apertas aquas, quo alias in solida glacie steterunt, facillimὶmponunt, aut sinunt eas maiori super inducta amplitudine in ipso gnrgite liquefacta glacie firmiter per manere, additis lembis, seu lyntribus,alioque nauigi rum genure, quo peritissimi sagittari j rates huiusmodi valeant defensare, & nocturnas vigilias, ne quisquam
ob se Grum euadat, diligenter obseruare. Idemque faciunt campestribus propugnaculis ubiq; praesidentes. Pari enim atrocitate persequuntur obsessos, quorum impia crudelitate ad tantum vindictae ardorem diutius ruerant prouocati. Quo fit, ut pro maiori parte tam duris custodijs constriciti, saepe imaginenti ran gladio, an laqueo, an aqua, an igne, an Proecipitio, an veneno, an
mutuo iugulo seipsos occidant. i . I i μ vehiculis igniferis. cap. 17.
CUUM Gothis ac sueonibus glaci lis pugna per
equestres, vel pedestres turmas a Moscho uitis, D nis, Germanis,vel internis hostibus intelatur, ijdemq; hostes diutius ad vim inferendam suas munitiones in faucibus. montium, vel vallium collocare disponunt , unde irruptiones faciant in regni colas, qui pro sua defensione simili proposito in armis co gregati, ne eisdem hostibus,tatillulum digrassandi spatium temporis, vello eum concedant, ingenijs & viribus utuntur oppo tunis : tunc vehicula oblonga aridis sarmentis, & cet tecis combustilibus materijs replent, ut aterrimum fumum, intolqrabilem l foetorem igne, directorum audacia accenso, attractuq; equorum sylvestrium, & f riosorum inimicis opponant:idque celerius committitur: qu6 collateraliter equi ligati ardore ignis retroposuistimulantur ad cursum, nec currere desinunt,donec
233쪽
hostilem acie turbauerint, ut vel eo loco, vel alibi ala tere armatis incolis impetuosissimὸ insultantibus cedant, vel eosdem fugam simulantes, quasi certi victores insequantur, ut sic educit dispersili:, potius iecretis glacierum voraginibus, quam armatorum insidiis interimantur. Hisq; ex alijs sylvarum angusti is si opus fuerit) agminatim populus erumpens, ballistas,& telis armato hostium certamini sese immittit. & opponit. nec persequi cessae, donec hostem abegerit seuerissima ultione. Glaciales vero hae pugnae, ubi fieri soleant auein quibus lacubus, aut locis, sequentibus capitulis dis. fusitis ostendetur. uendis praeliis, siue super campos, siue super glaciem, intrepide aduersus inimicos iniuria vexati uti consueuerunt. Cernuntur hic vehicula sic enim hy malia, seu glacialia plaustra vocantur oblonga antrorsum ob maiorem flexibilitatem & agilitatem c neata, seu incuruata: quorum tanta commoditas, &firmitas est, ut obiectos viarum gibbos, siue tumentes glacierum, aut nivisi colliculos,vno vel pluribus equis trahentibus, plus oneris ponderisve sustineant, quanas. vel 6. rotati currus in itineribus complanatis Sc eo munitis. Tamen uno potius utuntur equo in Iubrica
234쪽
glacie, tritaq; niue, quam duobus, ut occurretibus plostris in vijs strictis, parumper declinando cedere possint, imo propter altitudinem niuium totum vehiculum lege poenali constituta de grauiora plaustra,cuertere teneantur. In glaciali autem itinere ob infinia tam latitudinem nulla difficultas occurrit, nisi iti ce tis rupturis glacierum, vehementia inferioris exhal tionis , qua si vi tonitruorum, ob pinguedinem fundi mri etatis causatis. Dico quasi vi tonitruorum, quia latus sonus, subglacie tamq; horrendus mugitus subtus glaciem longo tr mugitus. veluti in lateribus densarum nubium hincinde a ditur, ut necessarium sit quasi fulgurum vehementia generari scissitram unius pedis, duorum,trium, Vel sex,
in amplitudine exhalationis impellentis, & spiritus .
s Vas quidem rupturas ut pertranseant viatores, sublid ex obliquo latere integras partes glaciem repertas, dolabris & securibus adaptant,& repό-nunt, quasi petras redactas in pontes. Si verti iumetum non praeuisa ruptura in vastis tenebris immersum fit rit, tunc ilicd chordis dc lignis subtilibus, semper com- portatis, assueta agilitate extrahitur viatoris . Si vero homines inter glacies ut Cepius accidit inciderint,
mox eruti iucunda memoria prosequuntur adiutores. Nec terrorem exinde concipiunt, quod ilicb circuri stante frigore glaciantur in veste: motu enim, cursuq; continuo causante, celerius restituitur calor. Igitur in his vehiculis rem pore glacialis praelij commeatus, globi, pulueres,ac alia ad usum praeliorum necessaria,constituto laboris pretio ab incolis facillime comportantur, quemadmodum aestate usu nauigiorum in eodem maris, vel aquarum sinu, vel curribus rotatis, indus ria aurigarum, vel nautarum fieri solet, imb vehicula haec in maximo numero multiplicata, veluti propugnacula,aut aggeres ipsis hostibus opponuntur velut
earri in Cimbricis bellis sagittael arcuales,vel bo
235쪽
EPITO ME LIBRI XI. rosargeses, ex ijs in hostem facillimὶ excutiuntur, donee
et intexposita pace, mutua concordia abeant, vel ti-xiore glaciei resoluendae praepropere cedat,aut in per vinacia Perseuerantes, velut olumbum in acuis vehementibus demergantur.
De Impeuienaa aquarum congelasione. cap. 2O.
MVnitissimae ciuitates, & arces hyberno tempore dum omnia loca in uia ac peruia glacie constricta sunt, arcta obsidione premutur, quae alias aestiuo tempore qua ii insuperabiles & inaccessiae videntur. Quocirca monstratur hac tabula,quomodo se muniunt, qui talibus angustijs & periculis sunt subiecti. Imminente igitur publica vel priuata hostilitate, si loca sita sunt in med ijs aquis fluuialibus, vel stagnatis, valde soliciti sunt inclusi, ut dolabris, ac ligonibus in modum circundantium forsiarum aperiant glaciem, ad minus spatio xxiiij. vel xxx. pedum glacialia fragmenta introrsum trahentes, ut super glaciem relicta, aucto gelu &frigore, in modum aggeris congelentur: eaq; apertura confecta, mox pinguedinem balenarum, phoc rum, vel vitulorum marinorum infundunt, hastisque suffcienti,& magna quantitate infusum commouend& dilatant. Quo fit, ut aquae sic cogelatae, hostibus spem adimant, ne propiviccedentes diu cupita victoria patiantur: imo saepiurenenire consueuit, Vt prius facierum voragin temerario ausu & accessu suffoca-
236쪽
ti intereant, quam eonspiciant vel accedant obsessissvel obsidione claudendos: noqubd glacies ipsa in profundo lacu , vel flumine debilis sit , sed eo forsan loco audax α minax inimicus agreditur, ubi labentibus δlittore paludinoso riuulis, glacies ipsa subtus excisa sit.& debilitat Edi preterea avus an odiicione glaciali seruatus 'et
seruadus muniedi modus, is videlicet, ut cum per xinax hostis,e quis dimissis, vel voragine aquarii perditis,aperturam aque fose pinguedine praedicta ne con- seletur impletam,tra sire velit trabes longissimas s prapositis tabulis, seu asseribus in modu ampliatae δε- Iae connexas, nocturno presertim tempore,impetuosiusquam poterit per aquas, versus obsessos vel obsidedos, ut marginem glacialem penetret, praecipiti seruato cur se in trudit, quasi solido ponte usurus. Contra que impetum,ubi sagittarum,bombardarumq; resistentia, prenimia hostium festinatione ac ferocia non attenditur, tuc inclusi, aquas super moenia atq; ad latus infundut, que subitb magis magisq; adaucta, as errimo gelu c operante, longissimo urbium tractu veluti specula co-spici utura quae moenia uti ab imbellibus Reminis,pu ras, iuuenibusq; , multiplicatis & apportatis aquarum
urnis,hyeme & glacie costricta sunt: ita & frigore du
237쪽
rante quemcunq; globorum iactum infracta fortitudia
ne sumnere non horrent. Mulieres etiam subductis supra genua vestibus inter glaciatas aquas porrigunt vinnas aquarum plenas.Ita in angustia inuentionis necessitas cogit omnia audere,& attentare. Sed dum homines huiusmodi stratagematibus inter se dimicant, fine tandem, quem Deus voluerit, vel una, vel altera pars, etiam noua suborta dissicultate,consequetur, licet non incruenta victoria, quae tot tropharis quot funeribus, inuicta cohorte bellicis cincta legionibus conquiri s let. Itaque suspensis super glaciem machinis, tam foris quam intus constituti, ad complusculos dies,septimanas, vel menses mutub conflictu sese molestant, donee resoluenda glacies indomitos obsidentes si propriaim. vitam seruare voluerint eelerius abire, quam alias aduolauere, compellat. Dignum risu spectaculum si cui in tali casu ridere vacaret, & alienu periculum, & tu pitudinem spectare voluptati foret) presertim ubi maius certamen contra aquas, quam arma iubetidum eri trqubd etiam eb terribilius adesse,& urgere dignoscitur. quo repetina suborta tempestate,& rupta glacie, quasi in abyssum di mergi videntur, ubi paucis antea diebus instar triumphantium victorum aggredi & ingredi. continud credebantur. De sucialibus excubiu, γ norarnis. cap. 12.ARcium& ciuitatum, castrorumque obsidionem Noctes via Aquilonares armati milites, tam equestres, quam ginιihor pedestres, in campis, vel aquis solidissima glacie mn. rigentibus seruaturi, vigilias longissima noctis, viginti fere horarum, in medium diuisae, diligenter alte
dunt, atque custodes mutant, non cornibus, aut cam-Panulis, quasi dormitare videantur personantes , sed signis secretis retentis, ut nocte aliunde accedentes ex
verbo responsionis unde,& qui sint, intelligere queat: quo verborum signo forsitan per obliuionem amisib , non secus ae proditor a Principe si ius militare extendi debeat in vita, vel bonis omnibus condemnari meretur: quod aded rarissimὶ euenit, ut pro portento reputandum veniat,si quispia ea negligentia inculpetur.
238쪽
Sed ninior vis est in equorum impatientia,propter fingus, quo stridor pedum in collisione glacierum, unde sonus excitur altior, continue causatur: ubi sessores a malos,etiam pellibus indutos, in frigore portant, licet hi peruigiles, exsomnesq; custodiunt commissam st tionem:eoq; diligentius & cautius, qud nox progreditur ad auroram circa quam violentiores comitti solent insidiae, dum humanae vires stupore, somnoq; grauiore ligantur. iuncit; insidiatores omnium temporum qu si ex constitutis articulis sunt attentiores.
De fortunatioribus Aijs matutinis. cap. 23.
R Os igitur fortissimorum militum est in diluculo 1 1 obequitare, aut in classe naualiter pugnare, nec
grandinum, nebularum, pruinarum, nivium, fri- gorum, nec hostium expauescere iniuriam: & hoc non tanthm Principis charitate, sed aemulatione fortiumvirorum dura qua que pati, &iureiurando statuere ae firmare, sese nullo terrore locum doserturos, poena a dita. Si eques discesserit, nedit armis, & equo exuitur, sed & Iegali fama, honore, ae fideli existimatione priuatur, imo & eircunstantijs ponderatis, grauissima poena multatur. Si pedes, certo plagarum numero cun-ν stis aspicientibus eastigatur, poena nihilominus per- p petuae infamiae penes utrosque, quasi cicatrice indet , . bili, remanente. Si verb fortissimὲ pugnando, vel constantissime stationem seruando, adustione frigoris perpetud debilitatus fuerit, tunc unicuique iuxta qua litatem honoris,& generis, liberale subsidium, quo in reliquum tempus commodissimὸ vivat, more veteris militiae deputatur a fisco : quod de Principis munimcentia fauorabiliter ampliatur. Pro remedio tamen adusti corporis in frigore. utuntur medicina speciali, einere scilicet eombustae pellis leporinae, quo a
plicato optimὶ linitur infirmitas pedum: de quo etiam aliquid de medicinis simplicioribus Aquilon rium gentium infra
239쪽
De oppugnatione arcium in glacie
Es T & alius pugnandi modus super glaciem vati
cu tritus & usitatus in Septentrione. Vbi aestatis tempore ob aquarum voragines, accessus hostilis in tentari non possit, orto demum immenso frigore, glacieq; concreta, ultionem contra arces immanium praefectorum assumere volentibus, in glacie lubricissima, eastra seu munitiones imponere,facili mus offertur a cessus: in quo non segnius in arcem & hostem emi tuntur sagittae, quam si in campo fortissimo firmata praesidia forent. Vbi vero arx est insularis, admotis machinis, quadrato agmine sine intermissione oppugnari videtur: eoque acritis proficiunt obsidentes, qud magis uniti fuerit & concordes, unius scilicet gentis ritus,& mutuae confortationis : qudd exercitus ex diis uersis hominum generibus collectus, sibi inuicem n dum vel lingua, vel usu viuendi notus,alter alteri dis cmeis, fidens, efficere sit ineptust quoniam exinde discordia nascens, fictum aggressum, vel fugam apertam, aut Proditionem ostendit,maxime quia tales extranei mi- lites frigoris impatientes, ita assueti non sunt, ut in e 'dere vel accurrere valeant, eminus aut cominus pus naturi. Longe etenim alia ratio est in glacie,vel niuiaus ut alibi etiam ostendetur quam montibus, cam pis, sylvis, vallibus vel arena praniandi. Glacialis com gressus fit in laneis ealcibus, non pellibus, aut corijs unctis. Vis etenim frigoris, quodcunq; sit unctuosum,
eonuertit in lubricitatem glacialem . Vsus tamen armatorum est, ut tribulis,sive triangularibus serreis,seu triplicato stylo pro firmiori cursu, vel statione muniantur. Quidam verd praemeditato congressu, vel insultu, in medio noctis silentio cineres s
per glaciem latὸ dispergentes, securi λ limam essiciunt praeliandi
240쪽
ACcidit plerunq; in littoribus Gothici maris, ut
inimicae naues, tam rostratas falces, quilin harpagines aliasq; terribiles munitiones, &noxia instrumenta habentes, contrario flatu diutus vexatar,repentino gelu superueniente, quasi in muris intra angu stias glaciales sortissime concretae perstringantur, nec se eruere, neq; transmarina auxilia petere, aut expectare,aut assequi, neq; sociales naues eadem causa tempe 'statibus interclusas, commeatum ferentes accipere possint. Quare difficultatibus his, vel similibus, praecipuὸ- i caristia lignorum in asperrima hyeme constricti, necessitate mortifera urgente, se dedunt, vel praesentissimam mortem incurret. Porrb verb sceleris immanitate squainter circumpositas gentes in caedibus, spoliis,& crudeIitatibus vltra morem humanum seruierant obstante, multoties ad extrema vitae remedia concurrentes, inta
.igabili labore in mediis tenebris glaciem conseingerei studet, quo fortὸ succisa glacie interstitio quatuor vel decem miliarium, vel plurium Germanicorii, ad apertum mare euadere possint. Interea tamen incolaru ad debellandum, spoliandum se eos accedentium sagittis quasi imbribus per aera sublimius ad eorum nauigia. directis & cadentibus, in periculo occisionis velut desolati consistunt: imi, frigoris horrore plerunq; mo tui, sociorum manu dum terra sepeliri nequeunt urnanuanta sit inclusi, perforata glacie demerguntur in aquas. Vel si Gothis in nobiles,aut alterius reputationis insigncs viri sunt, si sepeliendis ne horrore foetoris quasi ligna virentia, saxea duricie eorporibus congelati, sociis a periculo euadentibus, ad honestiore religio. tumulum, ne in hostili terra permaneant, reseruantur. Attamen petitis, & obtentis induciis, si cadauera sua humo facra recondere poscunt, nunqua eis denegatur, imb nobiles & praulantiores terrarum incolae adsunt in eorum honorabili sepultura: quod & in campestri bus prauiis hostilis terrae satis ceremonio se 1 eruatur. Veluti recentius exemplum est, de quodam potentis. - . simo equite aurato D. Achone Hanson Vestrogotho.