장음표시 사용
261쪽
lacte pecorino in maxima multitudine formati, mira castitam commendantur bonitate:ita & superioris Suetiae, prε- gabiiterquam apud Hel singos & Namegianos: qui caseos quasi putres habentes, vermium scaturigine,& repletione visa, laetantur in eorum bonitate: imo exesa in teriori substantia,eorum corticibus loco clypei, instar chpei ex indurati corij, utuntur in bellis. Estque caseorum lau- cos eorum datissimus sapor apud Finningos, qui conspicuos eos cmstis. multorum millium pondo faciunt h lacte caprino qui- Cafrica-bus laudem augent, & saporem, su bmisso paululum prinita myrtyno fumo, ut sine vermibus seruari valeant ad noram mplures annos, praesertim in obsidionibus castrensibus rasti tolerandis . Apud Septentrionales scilicet Vestrogothos, naturi beneficio ita temperati sunt, ut aromaticis specie b. ad lenium vergentes, redoleat, cum gratissimo sapore. Talibus etiam utuntur nautae, dum tempest tibus, ne alia coquant,arcentur ab igne. De textoribus. cap.9.
Exturis lineis laneisq;, Aquilonares Reming mi-
a ro ingenio callentes, incumbut, exceptis Lappo- 'num mulieribus:que ex neruis animalium sut alibi dictum est eonficiunt telas,& de pellibus diuersarii bostiarum accomodas vestes: quia in ea regione extrema linum non crescit, neq; oues gignutur. Ubi verδ in edlidioribus locis Septentrionis linum habetur, talia fiIa Apud Lapex eo confecta colorant, & texunt, ut opus in medio pomina Latio Ingeniose contextum iudicaretur. Vidi olim sinum Tapud eas gentes textile opus I ineum, varietate linea- neq' oues. rum e celestina coloris pulcherrimὸ eIaboratum : quale demum Italiam & Romam ingredi es,quasi una manu reperi ad similitudinem illius omnimodὸ pertextura Laetum & ordinatum, hoc solo di scrimine viso, qudduti Romanae foeminae, vel potius viri,textores sunt ingenio vivaciores. ita oc in opere manuum reperiuntur'
subtiliores : dc fortὸ quia exemplaribus insignium pi-b xu Vtulus, Vbi mulieres Aquilonares ex floribus,trice, aut Irodium umbris super aquas sole splendetς r Eexis, excapiunt formas. Retiaria tamen intexta filoruina opera,
262쪽
opera, qualia videntur in domibus Principum Romae, facili mὲ reliquos orbis artifices videtur excellere mu- Iieres Aquilonares, dum huic exercitio, etiam illustres personae ad euitandum otium, quas haereditario do morum ornatui praecipua subtilitate intendunt. Aedes enim diurno usui deputatas, candidissimo illo opere retiario, quod Spraan gning Vocant, totaliter, etia sub tectis, perpetua communi ; consuetudine exornant, exceptis proceribus, sericeis pannis ornantibus palatia sua: & hoc quoad thalamos, & ornatu illustrium foeminarum,ac nuptialium festiuitatum.
O LAI MAGNI GOTHIARCHIEPISCOPI VPSALENSIS
De Hrbs condit Gibm Aquilonariumpopulorum. Pandiana 'eninsula uter orbis.
in I RARI quispiam no debet, in amplissimis Septentrionaliu terris, prae sertim peninsulae Sc ndianae quam
Plinius ob incomperta magnitudinem, alterii Orbe,& Ιornades, ac Pau' lus Diaconus, vagina, siue ossicinam
gentium appellant) diuersitatem fore
habituum, ac vestimentorii, pariter di morum ac conditionum, circa Incolarum conui tu, & cohabitatione aduentantium alienigenarum, ac iudicia utriusque, &quam syncera tranquillitate veteribus institutis olim adba 'rentes, singuli concorditer vivere dicebantur, ubi nunc crescente discordia,paucissimi sua sorte contenti videnturi in quo rursus mirandum no est, dum ed processit astuta hominum pernicies, ut quisq; suae destructionis factus sit artifex ingeniosus, foris scilicet habitu di scisius,& intus in mente corruptus: foris legibus parEre simulans,& ubique disseminans dolos: quorum tandem estectu, oc exitu, ad vitinium infamia plenus, ct omnibus odiosus e vita discedes.
263쪽
De diuersitate habituum. cap. l.
Longa aliter olim vestitus in Septentrionalibus
regnis & populis, quam nunc est, formatus erat, praesertim in exteriori, interiorique ornatu mulierum. Exteriori inquam, quia vetusto tempore illustres foeminae tunicis utebantur, ad pectus δc brachia stricti Gsimis: sed in extensione fimbriarum mostrosa videbatur l5gitudo, adeli ut vix una sitissiceret ancilla in fimbrijs huiusmodi comportandis: quae etiam in hoc abus liqualiter dominae suae contarinabatur. In capitibus vero subtilissimis pannis lineis, negociatorii quaestu ab exteris regionibus longo maris circuitu importatis, sub his tamen tegumentis , aureas coronas. lapidibus pretiosis intextas, secundum qualitates stirpis &opulentiae portabant: ad umbilicum verb pro cingulo,
vel zona, aureis filis contexta vel fuca, extentaq; in logum aurea, aut argetea lamina, latitudine duorum digitorum, Utebantur. Reliquae mulieres latissimas habebant manicas, sed has in medio cuneatas, ac argeteis deauratis nodis quasi tenaculis clausas. Praeterea capitis ornamentum erat e panno rubro superius strictum ac cuneatum, similiter argenteis nodis claudendum vel aperiendum : & hae quoque eoronis deauratis
sub lineis pannis, valde subtilibus, ornabantur: & uti earum togae, praesertim nobilium, pariter & plebeiaru excepto valore panni erat strictissimae ae breuissime: ita urbanam logissima deauratas de quadratas in an-Q 3 teriori
264쪽
teriori parte laminas, a collo v i pedes super fimbriis
ex utroq; latere depe dentibus, habetes. scapulari autevirgines vlutur, quo pudicitie obseruantia designatur. Oe pudico riginum ornatu, rigcrepudiatiae. cap. 2. TIrginum ergo ornatus in pretiosis , camplissimis v aureis,vel deauratis coronis, in capi tibus erat: &pro pudicitiae custodia, a collo antrorsum retrorsumq; dependebat sericequi, vel lineum candidi colo ris pallium: quale nunc religiosi Scapulare, vel Patienistiam nuncupant:quo habitu vel pallio, omnia corpo-Frenetvim ris membra, tanquam freni moderamine, incendendo Πηale. vel conuersando,cum admirabili modestia & vere cui dia visu vel colloquio virorum nusquam, nisi pare tum licentia permisso, utentes dirigebant. Tantaque
inerat eis pudicitia, ut vix rogatae viru publico in coetu, donec coniugali vinculo mingerentur,raroq; tunc, inspicere vellent. Aded casta celebritate oculos ubiq; , coiinentia etiam ali citis,refrenabat. Mira etia & pertinax Aquia coniugalis. lonarium foeminarii suae pudicitiae custodia, ut etiam admisso honesto coiugio, certis teporib. refrenent amplexus, ea scilicet constantia, ut in toto interpositione
districti gladij mutuu sibi eoarctent cogressiam, veluti saxo de quada Thira regis Angliε filia meminit,&m- super de singulari castitate multaru virginii illius aeui. De benedictisne catholicorum Regum. cap. 3. CAtholico ritu in populo fideli regnaturus, multis& magnis benedictionibus, ut Deo acceptior. &populo utilior e sibi)psi securior fiat,repleri solet. Sed in Pria
265쪽
in primis sponte per sancta Dei Euagelia iurat,& cora cothorum Deo, & angelis eius promittit,ut legem iustitia de pa- Retsi coucem, Ecclesiae Dei, populoque sibi subiecto cum obser- stitutis.
uatione iurium & priuilegiorum, ac omni u bonorum custodiat:& hinc benedictione Ecclesie postulat,& iruti tribuitur,ut in donis gratiarii multiplicetur, dextera olentiae Dei ubiq; circii decur de protegatur: ut Abra-ae fideli tale, Mosis mansuetudine, Dauid humilitate, solomonis sapietia decoratus, Deo in o innibus complaceat, iustὲ incedat, in hostes crucis Christi fideliter triumphet, & optabilem pace in omnibus seruet. Deinde visibili oleo, sanctissimis verbis benedicto, in sigitur, ut dona inuisibilia percipere, dc teporali regno rustis moderationibus executo, aeternaliter cu Deo, Re Sum omniti Rege, glorietur. Insuper orat Ecclesia, veessicacia illius sacre unctionis principatus sit super humerueius, atq; ut sit iustus, sortis, fidelis pro viduis, de indefessus regni dc populi gubernator, infideliu oxp gnator, iustitie eultor, Ecclesie sancts &fidei Christianae defensor, ad dec' dc laude gloriosi nois Dei. Demuvirtute Dei dato gladio ad vindicta malorum, de laudem bonorum, ut in hoc aequitate exerceat, iniquitate
destruat,& sanctam Dei Ecclesiam, eiusq; fideles pro pugnet ac protegat, atq; falsos Christianos disperdat, viduas de pupillos clemetera diuuet δέ desendat desolata restauret,& ea conseruet, quatenus in hoc virtututrilipho cu mundi saluatore, cuius typu gerit. sine fine regnare mereatur. Insuper corona capiti ei' imposita:
qua gloria de honor, ac op'fortitudinis intelligitur,vς participatione ministroria ecclesie Christi in omni aduersitate defensor adsistat, regniq a Deo dati,dc Potiticalis benedictionis vise Apostoloru, qui P fide vicerut regna, omniuq; Sanctoria eius regimini comissi, utilis
executor,perspicuusque regnator semper appareat: veinter gloriosos athletas virtutu gemis ornatus,& premio aeternae felicitatis coronatus, eu Christo sine fine glorietur. Deinde accepta virga, seu sceptro, intelliget se obnoxiu mulcere pios,terrere probos.errates, reducere, lapsis manu porrigere, superbos disperdere,&releua
266쪽
eet Archiepiscopus, qui eum assistentia Coepiscoporum introduxit: Sta,&retine amodo locum tibi a Deo delegatum, per autoritatem omnipotentis Dei,&tr ditionem nostram, omnium scilicet Episcoporum,cae- . terorumque Dei seruorum:& quantb clerum sacris altaribus propinquiorem prospicis, tantb ei potenti rem in locis congruis honorem impendere memineris: quatenus mediator Dei & hominum, te mediatorem
cleri & plebis in hoc regni solio confirmet, di secum
regnare faciat Iesus Christus. Vlti md Metropolitanus intcr alia orationem super Regem ad Deum facit: Sisei contra acies inimicorum lorica, in aduersis galea, in prosperis sapientia, in protectione clypeus sempite nuε: N praesta, ut gentes teneant illi fidem, proceres, habeant pacem , diligant charitatem, fugiant cupidi-
tatem, loquantur iustitiam, custodiant veritatem, ut semper maneant tripudiantes, & in pace victores. Reginae etiam mutatis mutandis, que sexui foemineo co-gruunt, plurima ex supradictis a Deo reuerenter optantur, dic. De equitibus a viis,σ eorum --emto. cap. .
FActa igitur iuxta premissas cerimonias apud Deu& homines.omni aeuo commedabiles) coronatio-mnatum ne, ipse Rex secundum formam antiquarum legum re-
Regium gnorum suorum, noua priuilegia diuerso hominum Gothorum. statui, quatenus, dc quibus opus sit, liberaliter concedit, vel pridem ab antecessoribus suis cocesia restaurat.& auget. Demum milites auratos, nudis abundanter distributis, cingulo,& ense, ae clypeo praestitis, tali ta-Iusiuranda men interueniente iurameto, in manibus alleuius Prae
nitum lati assistentis facto, creat: Ego N. opto mihi ita Deum aArviora. propitium, & beatam Virginem, ac sanctum Ericum. 'uhd volo iuxta extremum meum posse per vitam dc bona mea, defendere fidem Catholicam, & sanctum Euangelium, & tenere ac protegere Ecclesiam,& eius ministros in sua libertate & immunitate,& stare contra Omne quod iniquum est, & confortare padem &iustitiam,& defendere pupillos & orphanos, virFines,
267쪽
viduas,& pauperes,& fore fidelem meo Regi,& regno seu patri ε rneae,& ius E exhibere & exercere meum militarem statum ad honorem Dei, secundum ultimum posse meti. Sic me Deus adiuuet, & omnes sancti eius. Amen. Hocq; iuramentum adeo fidelit e & strictὸ o seruare solebant, ud audita proclamatione belli contra hostes fidei, maxime schismaticos Moscho uitas in Orientali limite regni Suetiae, & Finundiae, imo oc a
summis Pontificibus praedicata Cruciata contra Turcas, ilico proprijs expensis, armata, & valida manu alacriter prstia Domini bellaturi sese in expeditione contulerunt, vel ad terram sanctam peregrinantes, accepto ad sepulchrum Christi militiae cingulo, se in num rum fidelium armatorum contra eosdem Turcas pro religione praeliaturi, voluntariὶ immiscuere : quo plerianque euenit, ut gloriosi victores redirent in terrenam patriam, dcrandem coronam suscepturi, in patriam coelestem ac senipiternam.
λη Os est plebeiae multitudinis apud Gothos, &
LVI Sueones, siponsalia cotrahere cupientis, pluribus vir ceremonius,diuerso tempore, modo,ordine, ac testimonio repetitis, praeserti in hac ratione , ut stabiliores permaneant in mutua cohabitatione, ut nullo sit opus diuortio, etiam a lege permisso. Parentes nanq: puellae
ad coniugium petendae,cuius stirpis, honoris, famae, vel
268쪽
Infamit,probitatis aut improbitatis,morum & industriae fit proeus,imb an legitimo toro procreatus dilia senter inquirunt: compertaque virtute viri, praesenti- .hus duobus ex paterna maternaque linea testibus, pater praesentat filiam sub his verbis astanti procor Dotibi mea filia ad honore,& uxore ad medium lectu, ad ianuas,& claues,& ad omne tertiam pecunia posside
dam in mobilibus bonis ae immobilibus, & ad omne eius, quod superior Suetia as. Erico habet, de ipse S. Erieus dedit. In nomine Patris, & Fiiij, de Spiritus sancti, Amen. Eoq; casu sposalitia pacta vigore susciapiunt,&accelerata maturitate,melioribus superaddiatis solennitatibus absoluunt,talibus praesertim, Ut aia fines, agnati & consanguinei, sub prudenti virorum ductore, ac honesta mulierum ductrice, statuta die in equestri pompa undequaque ornatius ad Ecclesiam confluant parochialem: ubi ardentibus faculis mirificὶ factis & incensis, sacerdotali benedictione coronata sponsa producitur, atque ante summum altare later liter cum sponso collocata, utriusq; solenniter requisito cohabitationis in prosperis & aduersis consensu, per annuli impositionem, oc nuptialem benedictionem, omnes praemissae caeremoniae ratificantur. Nec
silendum est,qubd sub ipsa annuli impositione, dorso
tenus pugno sese astantes impetunt, ut eadem ratione actum corroborent, uti in Aurati militis creatione, vememor sit, seruari solet.Qui talibus adsunt nuptijs,veagnati, cognati, assines & amici, dona plurima, videlicet equos, boues, pecora, lectos, pannos, & fruges liberaliter offerunt: ut ijs felicibus auspicijs incipiant, de perficiant laetiorem cohabitationem. Specialibus tamen ceremonijs equus ac bos, &securis traditur: ut sciant se venire ad eum laborem, periculorum due societatem, qua idem nolle & velle permanere debeat, donee vel diuortio, si lex urserit, vel morte soluatur. Sunt & multae ceremoniae circa tori introitum, ut psexochialis sacerdos,si adsit, vel clericus,canat hymnum: Veni creator Spiritus, cum inuocatione diuini auxIlit,ut nouis coniugibus prospera cuncta desuper ela glantur. Praeterea mos est, ut aliquot delicatoria sese
269쪽
cula in lecto sedentibus nuptis exhibeatur, ut ijs cum astantibus breui mora vescantur: tandemque vale diacentibus amicis, sua pace fruuntur sequenti tamen die noua nupta crinibus absconsis, affabili incessu conuiuis argenteos scyphos electiore liquore repletos, in signum quod materfamilias effecta sit, Iiberaliter propinat. De aduheri ρο eorum mi. cap.6. MVlier adulterans, testimonio sex virorum deprehensa, perdit dotem, & quicquid secum tulit incohabitationem viri: qui ea suspiciet: imb vita utriusque potestatem habet & haereditatis eorundem, vigore municipalium legii patriae Gothoru & sue num. Si verbmulcta contentari velit, etiam eam ex municipalibus praescriptam habet: quam & volens hic pertranseo, licet Regi, Epistopo, & Fisco ciuit iis pars eius debeatur, cuilibet separatim. Si poenam pecuniariam dare nequierie adulter, tuc duo saxa m lieri humero tenus imponi debent, Sipta virilibus adulteri funiculo lisatis, ipsum per plateas ciuitatis
aspicientibus cunctis pertrahere, ac demum abiurare cauitatem, deinceps non ingrediendam, cogetur. Si unus coniugum simile scelus commiserit, eadem poena partialiter fiat,altero innocuo dees rato.Verum ministro ciuitatis in talis ibus seruienti, speciale pecunia- orum munus siue praemiuin
270쪽
OLAI MAGNI GOTHIARCHIEPISCOPI VPSALEN sis
De disrestis hominum exercitijs.
De puerorum exercisi'. cap. LE autem Gothorum pueri,& adolescentes ignauia, &otio torpescere permittantur, aut damnatis artibus primos annos transigant iuuetutis, pro consuetudine semper seruatum est, ut diuersis exercit ijs instruatur exilis aetas, praecipue militaribus eseere iiij s reseruanda, in sagittatoria arte, iuxta uniuscuiusque aetatis capacitatem, ut se diligenter exerceat: eo videlicet modo, ut non panis quidem pueris exhibeatur, nisi sagitta prius tetigerint metam, instruct rum industria collocaram. Reperiuntur itaq; pueri vix 2.annos egressi, tanta peritia iasitiandi instructi, ut iussi telo trahcere caput, pectus. pedesq; minimarum auium a longὲ positarum, infallibiter tangant. nec minus senes oculorum aciem adhuc retinentes. Huius rei mo struosum exemplum Saxo Danorum hishqricus de quodam sene adducit: cuius ballista tam portentoso cornu protendebatur,Vt dc nos neruo calamos adaptaret: hi vegetiore iactu pariter in hostem detorti, totide
De Gu-b mis re receptione aestatis. cap. a.
Sueeis Meridionalibus & Gothis, longissimo prouinciarum spatio a polo remotis,alius ritus est, ut primo die Maij, sole per Taurum agente cursum, duplices a magistratibus urbium constituantur robusto- nux bye tum iuuenum,& virorum equestres turmae, seu cohor--dis. tes, tanquam ad durum aliquem conflictum progressuro