장음표시 사용
271쪽
surae,quarum altera, sorte deputato duce dirigitur: qui hyemis titulo & habitu, variis indutus pellibus, hastisque focalibus armatus,globatas nives, dc crustatas glacies sparges,ut frigora prolonget, obequitat victo riosus: eoque duriorem se simulat,& essicit, quo ab va- Dux aes porarijs stiriae glaciales dependere videntur. Rursumq; Maia,seu alterius equestris cohortis praefectus astatis , Comes comessFlorialis appellatus, virentibus arborum frondibus , ri .folijsq; de floribus dissiculter repertis vestitus, aestia
uatibus indumentis parum securis, ex campo cum d ce hyemali, licet separato loco de ordine, ciuitates ingrediuntur, hastisque edito spectaculo publico, qubdaestas hyemem exuperet, experiuntur.
Aditim caput. 3. VNde dc acriter utraque parte triumphate cupie
te, illa vehementius alteram urget, quae eo die ex aeris clementia vel austeritate videtur mutuare vigorem. Si hyemis asperitas adhuc suum gelu spirat, idepofitis hastis cineres vivis ignium scintillis comi xtos, urnis vel saccis extractos,obequirado hyemis persona, super aspicientes effundit. similiter de hi, qui eodem cultu Bc habitu, quali auxiliares turmae adiuncti esurir, in equis ignivomos globos eflciunt in aspicietes. PNe autem aestatis persona ob defectum ramorum via entium florum ve, cum sua equestri cohorte priuetur honore cupito, Ion gh antea belui eas frondes, seu tiliae virgas, vaporarii calore dc irrigatione artificiosὶ vi- 'rentes, quasi h sylva productas, ctaculo elatas, sed ape tὸ reductas ostendit: quo casu ob defraudatam natura, hyemis propugnatores infestius instant, ne dolo quc sita victoria emergat, aut sistat in placida pompa: quae tamen fauorabili astantis populi asperrimum hyemis dominium peramplius sufferre negatis, iudicio, digna iustaque sententia conuincitur, ut aestati pro publica laetitia victoria caedat, victoriamque partam splendido instructo conuiuio aequalibus perficiat, & corr-boret haustibus: quam assequi vix potuit hastis. De Maz
272쪽
DEmum omnibus tam sylvis,quam pratis, & campis virescentibus,& florescenti Sus, sole per Cancrum transeunte, hoc est, in Vigilia Natalith ortus D. Ioannis Baptiste quem diem miris festiuitatibus se Nabat antiquitas, celebrique cultu posteris seruandum docui et, di praecepit populus omnis utriusque sexus &aetatis, turmatim in publicis plateis Vrbium, aut f nicie camporum, ubique copiosis accensis ignibus pro choreis tripudijsque exercendis, concurrere solitus , vetustorum heroum domi forisque magnifica gesta bilibet in orbe per Ela saltando decantat: etiam quid illustriores sceminae pro aeternis assequendis laudibus, amore seruandae pudicitiae perfecerunt. Praeterea quid degeneres ignavique nobiles, crudeles tyranni,& tu pes foeminae exclusia honestate fecerunt, patrijs cantionibus & rhyimis sonantibus citharis, ac tibus alternatim adductis, exoluunt. Insuper puellae matrum doctrina praemonitae, quot quantaque m riti vitia, inlusibus alearum,rixa tabernarum,luxu vestium, soci tale scurrarum, & continua ebrietate & crapula exerceant , psallendo resoluunt. Sed rursus ingeniosiores adolescentuli concinere norunt, quam pigerrimae,faru laces, indomitae, rixosae, garrulae, furaces, nugaces &infide sunt mulieres, ne sola querela maritos suggillet. Deinde quid perfidi ciues, versuti artifices, vagi nes clatores, stertentes nautae, rusticique infideles,& astutissimi proditores,ac blandiloqui adulatores, dc auari crudelesque terrarum praefecti efficiunt, varietate cantionum,& musicis instrumentis exponunt:ea potissimum ratione permoti,ut tenera iuuen tus agnoscat,
' quam excelsa ac splendida virtus sit, aeternis. que laudibus digna. bonorum i nhaer
re vestigijs, re a pessimis resili-
273쪽
MOs est apud illustriores Gothos & sumnes, s
lias suas honesto coniugio collocaturos, Proc rum animos miris ingeniis di passionibus examina- Procam re, praesertim in Iudo Latrunculorum, seu Schaco- ingenium rum. Eo enim ludo ira, amor, petulantia, auaritia, inludo I LOcordia, ignavia, aliaque plures dementiae passio- trunculananes, & animi motus, fortunaque vires & proprieta- probaικα tes demonstrari solent: scilicet an procus agrestis an mi sit: qudd subitd triumphando indis reth exultet aut iniurias illatas cautius pati, vel modestius auer tere norit. H. De chorea gladiatoria, MI armifera saltatione. cap. 6.HAbent praeterea septentrionales Gothi & sum
pro exercenda iuuetute altu ludu,qubd inter nudos enses,&infestos gladios,seu frameas,sese exerceat saltu: idq; quoda gymnastico ritu & disciplina, aetate luccessiua a peritis,&praesultore, sub eatu addi- 'nil ostendunt hunc Iudii, praecipuὲ tempore ea nisipriui3, Maschararum Italico verbo dicto. Ante et nim tempus eiusdem carnisipriuij, octo diebus cotinua ivitatione seste adolescentes numerosὶ exercent,eleu
tis scilicet gladiis, sed vagina reclusis ad triplicem gyrum. Deinde evaginatis, itidemque eleiratis ensibus, postm
274쪽
postmodum manuatim extensis, modestius gyrando alterius cuspidem capulumq; receptantes, sese mutato ordine in modum figura: hexagonae subij ciunt: quam serti- Rosam dicunt di ilico eam gladios retrahendo eleuandiatoria. do j; resoluunt, ut super uniuscuiusque caput quadrata rosa resultet: & tandem vehementissima gladiorum laterali collisione, celerrimὲ retrograda saltatione determinant ludum. quem tib ijs, vel cantilenis, aut viris- . que simul, primum per grauiorem, demum Veheme liorem saltum,& vltimo impetuosissimum moderantur. Sed haec speculatio sine oculari inspectione vix apprehenditur, quam pulchra honestaque sit, dum unius parcissimo praecepto, etiam armata multitudo quadaalacritate dirigitur ad certamen: eoq; ludo clericis sese exercere, & immiscere licet, quia totus deducitur honestissima ratione. manuali chorea. cap. 7.
A Lia etiam iuuenum exercitatio est, ut certa lege
arcualem choream ducant, atque reducant, alijs
quidem instrumentis, sed eadem ut gladiatorum saltantium disciplina reducta. Arcubus enim, seu ci culis inclusis, prim iam modesto cantu , heroum gesta referente. vel tibius,aut tympanis excitati, gyrando incedunt, seq; dirigentes qui Rex dicitur sola voce reducunt: tandem solutis arcubus aliquantulum celerius properates, mutua inclinatione coficiunt veluti alias per gladios rosam , ut formam sexangularem essicere videantur.Vtq; id festiuius sonoriusque fiat, tintinna bula, seu aereas campanulas genu tenus ligant. Est: de alia quaeda choreae, seu ludi species, qua machina quadam lignea homines per aera,rotarum more & Impul-LM7 - su iactantur: vel alio modo agilitate corporum insita tici. gnes ludunt: ut hastis, circa quas se volvunt: funibus etiam, supra quos reciproca ambulant: item circulis , per quos se more piscium transmittunt: item tabulis, e quibus in aera pendent, uno brachio se sustinentes rhicque ludus Petauristicus appellatur, quod iuuenes Ieuioribus fallibus mouentur. Pilarum etiam proiecti lium, atque fustium impulsu, aliarumque infinitarum speciem
275쪽
specierum ludi, secundum varietatem temporum ibi dem currendo,luctando, saltando, pedibusque sursum erectis super manus ambulando, fiunt. Sunt etiam belli crepar armorum saltationes, quae clypeis ac ensibus, tibicinis moderatione tardius vel celerius variantur ad Caltum. MO S est ante aulas septentrionalium Regum de Principii,tempore frigoris copiosos ignes,ex ar- Φboribus abietinis praecipuὸ, quarum ibidem copia est '' instruere: quia ex earum combustione tantus enascitur sonus & stridor, ut a longὸ non videntes sed audietes existiment corruere trabes,& tecta. Ne aut e fragor ille naturae videatur ociosus, quasi tympanis excitati circv x sedentes ignibus fortissimi quiq; viri, in gyru saltumh; conuertunt, tantos impetu saltando constringunt, ut necessum sit postremum quenque, quas rupta fortissima catena, in ignem illabi: moxq: exiliens saltantium applausu in sublimiori sede reponitur, ut ilicd pro R si j ignis violatione,amphoram Vnam atq; altera, bene magnam, fortioris ceruisiae epotet. Eo enim potu saniciimo, sobrie tan a exhausto, anima viresq; resumens.
eelerrime reuertitur ad suos congurante x A alr Irriro.
276쪽
saltibus fuerant exercitati: quibus ars & robur inest. ut amplius haud possint in igne intruda. Fortius nanq; tenedo,per experientia didicere in tali spectaculo subsistere cautiores. Ideoq; maiori mesura bibendi honorantur,licet minime deliquerint in Regium igne. Relicui verb successiua alacritate etiam in profundam noctem saltu continuantes,quasi omnes alternatim praecipitantur in flammam:tatiq; modo roboris firmitate, vario5: agitationis genere tyrones militiae plurimum consequuntur,ut constantissimos mores in ign saltui ct duro tactu firment, quatenus fetiosis in statibus bellorum congressibus,aequanimiter susterre valeat turbationes vehemetiores. Sortiuntur etia taxillis adhibitis, uuis ignem vestitus transiliat. Si vero quis ianua I rincipis malitiosa praesumptione iocum excedens ostenderit,vix ignem,quod in eo non comburatur,euadet.
O LAI MAGNI GOTHI' ARCHIEPISCOPI VPSALENSIS de Ecclesiasticis disciplinis.
De risu orandi in Eccisis. cap.ri GEnxei soptentrionales ex pagis remolitisinus
ad Parochias baptismales profecturae, aliud genus armorum,praeter ballistam, gladium,& securim, no ferunt. Ballistas inquam, pr uter feroces bestias , ursos praecipuὲ immanes &mCatiabiles lupos, qui tribus mensibus, Ianuario, Februario de Martio plus solito serociunt,quam reliquo a ni tempore: qudd interimantur eo apud Deum praΘmisso voto, atque seruata fide, ut pelles ferae percus sae.uuasi pro sacrificio scabellis sacrorum altarium sub pedibus celebrantis offeratur. Et hNE est ortum qubdmaximo ac horrendo Vt gente frigore, super ursinam
pellem stant sacerdotes celebraturi,Si vero lupina pet
277쪽
lis, aut lyncea, vel vulpina, aut alterius generis retibus excepta fuerit, pretium eius procereis Ecclesiae fidelia ter adaptatur. Dixi praeterea gladios, ut vim vi,si in insidiis occurrerit,repellant. Deinde secures, propter a bores diras tempestatibus per trasuersam Viam eiectas, ut libere transeant, excidendas & amouendas, vel pontes subita inundatione perfractos celerius restaurent. Ferunt etia lanceas loco baculi, ob aqueas fossas transiliendas. Habent nihilominus baculos annales , seu
Calendarios de quibus libro primo dictum est pro gestamine manuu:quibus docent, disputant, interrogat,& concludunt iunares colunctiones, & oppositiones, ac cur sus, festa mobiliatae sixa pariter dc signa dierum, infallibili experientia quasi h libro declarata legerent, exponuntur & interpretantur.
De Principum funeribus msepultaris
Mos antiquorum erat, cadauera Principii in frondosis arboribus, praesertim quercinis, tanquam sacris locis numinibus consecratis, suspendere, aut flam mis iuniperini ligni comburere, vel eertis monticulis grandibus saxis,vel quadrato, vel rotundo ordine ci cun septis, humi cii gladio de claua recludere, queadmodii Saxo l. 3. de ricto de mortuo Danorii Rege Haraldo meminit: cui victor Rex Suetie Rinso fastuosissimum Ra adli
278쪽
adhibuit funeris cultum. Haec etenim pietatis conditio est, ut victum victor inferiis prosequatur:& qui destincto hosti teste eodem Saxone lib.3. iusta persol uerit, superstitis sibi fauorem adsciscit: vivumque beneficio vincit, quil quis extincto studium humanitatis impendit.
De varietare aegrotantium, morborum, in medicinarum. cap. I.
Orbi Aquilonarium peculiares hi fiant, Tussis, IVI ealculus, dentium oculorumque dolor, tormina
intestinorum,febris, pituita, scabies,& Gallicus morbus, ac puerorum morbilli:pestis etiam qub rarius venit, eb serius interimit homines , in crapula praesei tim infatuatos. Ei & alius morbus castrensis, qui v borbus ca xat obsessos de inclusos: talis scilicet, ut membra casemen sed i nota stupiditate quadam densata,& subculaneo tabo. idetur di cera liquescens digitorum impressioni cedanteri cachola d entesque veluti casuros obstupefacit: colores cutium candidos, acceruleos reddit: torporemque inducit cunausea capiendarum medicinarum: vocaturque vulgari lingua gentis Schoerbureb, Graecὶ Cachexia, forsitana iubculanea mollitie putrescente: quae videtur esu salsorum ciborum.nec digestorum nasci,& frigida murorum exhalatione foueri. Sed vim tantam non habebit, ubi muri interius tabulis quorumcunque lignorum sunt cooperti. Insuper si diutius grassatur iste mosebus, ab synthiaco potu continuato illam arcere , sicuti de calculi radices,per decoctionem veteris ceruisiae cum butyro epotae, tollere solentaquae passiones huiusmodi calculi & renum, totaliter auferre , vel in ma- . -
279쪽
O LAI MAGNI GOTHIARCHIEPISCOPI VPsALEN sis
de animali 3 estim. Epitome libri Decimiseptimi. I PRAEFATIO. Nimalium genera uti multa, variaq;
' sunt in toto terrarum orbe, suis pro- uinciis & naturis appropriata, ac di- stributa,ut elephantes, cameli,leoparidi, leones, struthiones, tigrides, simis,
& id genus res iqua, sine pilorum den- sitate in calidis terris numero incom parabili multiplicata: Ita dc in frigidis regionibus c6Plures reperiuntur bestie, sed valde pilosae, propter asperrimas hyemes exuperandas: ut sunt ursi albi, uri niagri, alces alti,rangi seri proceri, lupi feroces, gulones voraces, lynces perspicaces, lutrae fallaces, castores medi- icinales, damulae pauidae, vulpeculae astutae, nigre & albae, atque aliae alibi inustatae naturae & nominis bestiae, successi uis capitibus inferius per ordinem dili etentius insinuande: ea potissimum causa, vi pzus in specitor agnoscat, quam admirabilis excelsi creatoris aisseruis ει amor est in omnibus creaturis suis, ubique terrarum suae dypositioni subiectis. maxime in frigidii sinio est- .mate Septentrionalis plagae concessa naturali lagacitate conservandis : scilicet ut undique conclusa niuibus de gelu tellure pastum prohibente, nedum vivere, sed & genus producere atque alere possint,& inter asperrima elementa illaesae manere. De Arietibus t gess. cap. .
I Ns , in Gothico mari, regno Gothoria, seu Sue. I tiae subiecta, Gotladia, id est, bona terra, ab omnibus eam freque tantibus sic nominata, eb qudd inter Aqui- lonares insulas merith felix & abundans, ob plurimas naturae dotes, computari debeat, & magnificari. Haec
280쪽
arietes. siue Verveces,caeteris robustiores,& proceriores Producit: quibus quaterna, vel octona cornua cret cutitantumque ferociae a cornibus mutuant, ut tempore coitus, nisii serra vel lima demantur, caeteris animantis bus sint nocumento, ipsique pastori rebelles. Lana habent longam,& mollem: quam aliquando Romae exI-. ira veste resolutam artifices birret a facientes mise comendarunt. Habet etiam tota Septentrionalis rego magnorum arietum & ovium multitudine in ciuibus& foeminae cornua gerunt arcuata. Sunt & multa Ioca versus Polum Arcticum, Vbi nec arietes,nec oves cornua habent,neque tauri,aut Vaccae.
lia.propter pascua uberrima,boues habet electissimos etiam prouinciae Vestrogothorum: hiq; boues sin
ἰ inii , non tam proceritate corporis, quam nume
o magno multiplicantur. Habet & Noruegia Suetia, de Fintadia similes,ad aestiualia,seu hyemalia plaustra.
seu etiam agrorum usum aptissime dispositos: quibus, sicuti & equis,ad vomeres voluendos utuntur. Sed nu- Quam vaccae plaustris trahendis, aut agris preparandis
aptantur: imb nec ulli oneri,ob spem dorum,subduntur. Sed hi adhuc re errimiciore ari seviente frigoris horrore,in aestu