장음표시 사용
301쪽
appareret albior pellis huius bestiolae, quae aestate sub- reges se rufa videtur in fine Mab, quando deposita albedine, in lina hupropagationi intedit inter nouas herbas, prout fateor eme d me obiter inter equitadum vidisse apud Hel singos p pulos Septentrionales,Anno Do m. M. D. xviij. ita ut Murinis in congressu propter nimiam coniunctionena, in cussu quemnae velocissimo cohaererent,atque dentibus striderent,tan in coitutum foetorem in magna parte syluae diuersarum arbo istortem
rum quia ibidem plures congrediebatur relinquetes, sim vi
vi vix meminerim me deteriorem sensisi evn qua . AG serit idem Plinius libr. x. capite Lxv. mures lambendo generari quod in his animalibus simile vero haud
videtur: Quia more communi bestiarum coeunt, lice evolens taceo modum copulationis. Hae autem bestiolae singulo quoque triennio, Vt in plurimum, prae iii mia comestione, ad maximum lucrum mercatorum. ampliantur, ac prolongantur in pelle : quod eo modo
nedum in Norilegia, sed & in praedicta Hel singia, at 'ue vicinis prouincijs Dioecesis Vpsalensis euenit, sei
licet ut bestiolae quadrupedes, Lemmat, vel Lemnaus Lmmari dictae, magnitudine soricis, pelle varia, per tempesta- ALe stes & repentinos imbres e coelo decidant: incomper- ωlamitosa tum Vnde,an ex remotioribus insulis,& huc vento de- Hym. Iatae, an ex nubibus seculentis natae, deferantur. Id ta men compertum est, statim atque deciderint, repet ri in visceribus herbae crudae nondum concocta . Hae more Locustarum, in maximo examine cadentes,
302쪽
omnia virentia destruunt, & quae morsu tantum attigerint,emoriuntur virulentia. Vivit hoc agmen,donee non gustaverit herbam renatam: conueniunt quoque gregatim quasi hyrudines euolature: sed statuto tepore,aut moriuntur aceruatim cum lue terre ex quarum
eorruptione aer sit pestilens,& assicit incolas vertigine' ictero aut his bestijs, dictis vulgariter Lehat,vel
Hermetini,consumuntur: unde iidem Hermetini pinguescunt, dc reddunt pellium me suram longiorem. Et hae quoq; pelles decadum numero,praesertim XL. pel ' les in quolibet fasciculo, ut Zebellinae, mardurine,Vulpinae,castorine,ae sciurine, vel leporinae, enundantur, atq; nauigijs in regiones longinquas exportantur. De Mnatione He elimrum. Cap. 17.QValiter autem Hermeli ni ut vocabulo Italico.
imb & Gothico utar a venatoribus capiatur, dc ad quem viam deputentur, paucis ostenditur, dcan primis supradicta positione transuersorum lignorusubtilissima chorda adhibitorum: qus ingredientibus
hermetinis tribus , quatuor, vel octo simul) mota, repente eos in sua pressura claudit: taliaque ligna. ob nimiam multitudinem harum bestiolarum, passim sunt extensa. item sunt &foueae seu fossae oblongae, quibus substernuntur subtilissima ligna, atq; super ea mX, Vt suasi appareat cotinuus atq; solidus campus, in quam
Ossam magno numero cadentes bestiae . a patrono loci vel eius substituto captae, occiduntur. Ite sunt Sc canes aded celeres & sagaces, ut eas comprehensas morsibus occidat,& comportent, vel ante pedes patroni cumulando colligant. Item sagittaria inter adolescentes . plurimi adeo triti sunt, ut nec in sagitta, nec in praeda arripienda fallantur. Caro autem huius animalis, propter esum vilium escarum , nihil valet: sed pellis sore es Her Iar quae propter candidissimum colorem in summis melise m Principum utriusque sexus veneratur aulis. Licet ipsa
diri me. bestiola sit luxuriosissima, vi praedictum est: in Uno tamen admiranda, quod ad finem Maij certis diebus operam praestet propagationi : dc ita naturae legibus
303쪽
est contenta.Illustres Personae utriusque sexus his perulibus continuo candore interpositis raris caudis nisSris, Utuntur,maximὸ in amplissimis vestium fimbrijs, antiqua honestate seruatis. De natura Tararum. cap. 18. I Axi, quia in specubus, ac subterraneis antris naturaliter habitant, mansione mirabili modo confingunt, ita videlicet, Ut unum taxum constituat terrae pedibus suis effosse vectorem: qui supinatus exis tensis cruribus, & erectis, supra Ventrem suum terra effossa accumulatur, onera tui uer per pedes ab alij, i exportatur: totiesque hoc faciunt, quousque mansionis latitudo habitatoribus sufficere possit. Sed habitationem huiusmodi tanto labore partam, non sine diis cultate postea tuentur. Primam nanque hostilit tem patiuntur ab insidijs vulpecular: quae quum d mum nunquam fabricat, dolis confisa malignis & λ- Iitis, taxorum foueam ingreditur, ac foetore stercoris tantum inquinat, ut horrore suam domum reli quere cogantur, & securitatem. Attam a ne insidio Ce vulpis impunita perdu- , ret astutia, caepissime venat rum industria canum prOditione comprehenditur , & e. coriatur.
304쪽
, Adhuc de es n1. Cf.19. v ST igitur Taxus animaI agreste, magnitudine Tia vulpis, licet staturae humilioris: quia tibias habet curuas, pilosq; plures albos, quam nigros,prisertim in dorso,& in latere: caput in medio nigrum,& in lateribus album. Pili eius duri sunt,& spissa pellis,ac fortis, dentes acuti, ideoq; mordax. Vnde a canibus, vel alijsbes ijs molestatus, se ipsum resupinat, & dentibus pe dibusque repugnat, praecipvh contra vulpes et a quibus haud alijs armis, quina foetido stercore e proprijs a diabus abiguntur. Duplex eorum genus est, Domesticum videlicet, valde ludicrum:& sylvestre, rigidioribus f
tis resipersum. Dicitur etiam taxus caninus, quia in v
xia findit pedem, Ut canis:etiam porcinus, quia in duo findit ungulam, uti porcus. Ibi etia vulpibus sunt maiores, pellem habentes villosam, & setis rigidam, atq;
tenacem: de qua pharetras omnes & militares cooperiunt,& venatorias, ut fagittas a pluuia,& niuibus il-Iaecas conseruent. Fiunt cic vestes integrae habitus viria. lis, prout & ex lupis, ex hac pelle, cotra frigora, de om-raxi mor- nem casum niuium sumerendum. Morsus cius forti si fus exitia- mus exitialis,ac Venenatus, propter nimiam versis. inium reptilium, scarabeorii,& murium comestionem.
De Ursis scantibus. Cap. 2Ο. albi maximi &fortissimi, qui unguibus glaciem rumpunt,& foramina multa faciunt, in I GE landia
305쪽
landia saepius praenominata, reperiuntur: per quae gI cialia foramina se in mare immergunt, & sub glacie
Pisces capientes, eos extrahunt,& ad littus deferentes, inde uiuunt. idque toties, quoties opus fuerit, reiterat, pro sua suorumq; catulorum sustentatione: quos etia. vi similiter piscari debeant, naturali instinctu inso mant. Pelles horum ursorum albae, per venatores offerri solet summis altaribus Cathedralium vel Par chialium Ecesesiarum, ne sacerdos celebrans in pediabus tempore horredi Digoris, gelu patiatur. In Ecele- Niri asia Nidrosiensi id est, Metropoli regni No egig,con- Nomeg
tinuis annis tales reperiuntur albae pelles, voto vena- meimSolis. torum fideliter in omni praeda raptae atq; oblate,etiam pelles luporum, pro caereis emendis,atque ad reuere tiam Sanctorum comburendis. S i ,ῶς IerOctous vrias, m A quilonaribus rex gnis capiendis, is seruari solet modus, ut, chm in Autumno maturis certis arboru rubeis fructibi instar Vuarum conglomeratis, arbores ascedendo, vel humi arbore ad terra tracta, vescitur, sagax venator ballistis adaptatas latas sagittas, quae pilos bene pen irent, in eum relaxet: ex quo terrore & vulnere t-- tum subito concutitur, ut impetu quodam esos fru
etus, quasi gradines re lapillos per secessum enuttat:&
306쪽
mox in occurrentem statuam, instar hominis, vel spectri ex industria collocatam irruit:atque in ea dilatita da laborat, donec aliam lethalem recipiat sagittam ab ipso venatore, post saxum vel arborem sese abscondentem . Mira etenim furia accepto vulnere: atque viso sansui ne, quodcunq; occurrens ferit, & maximὶ ipsa ursa, quando catulos alit.
De insidi a Mnasione M orum. cap. D. A Ttendunt quam diligentissime urii cervoru tranu 1 situm, & maxime enixis catulis ipsa foemina: quae
non tam fame urgente, quam metu ne rapiantur catuli, in omne obiectum animal saeuire consueuit. Illa etenim huiusmodi violent ijs prouocata, ursi fortitudinem, dolos, & insidias, ut raptum vindicet, longὸ siperat & excellit. Latitat enim inter densos arborum ramos, & virgulta: cui si ceruus cornuum gloria, aut narium virtute, vel cursus celeritate considens, incaurius appropinquat, mox in eum irruit iugulandum:&si primam sui defensionem, triumphumq; in comibus ponat, illorum tamen nodositate & pondere fessus, ursinaque rabie agitat us, ad humum deprimitur, ut viribus di vita destitutus, ilicd corruat deuorandus. Α- cedit deinde cornutum taurum, simili astutia utens, se super dorsum eius pro ij ciens: cumque vrsam abigendo, cornibus se liberare nititur, ipsa cornua, scapulasquς xςnςt Usulis, donec pondere fatigatus corruat
307쪽
moriturus. Deinde dorso, velut sarcina, imposito tauro, bipes syluarum latebras ingreditur, Ut eo vescatur. Vertim cum hyeme committitur hic praeda, ursa cani bus vel niualibus vestigiis prodita, non facile euadet
Ilico venatores undiq; concurrentes. A trigesimo die conceptionis, quinos ut plurimum catulos, pauid muribus maiores, informes,& candidos carne, sine oculis,une pilo, unguibus tamen apparentibus, parere solet: quos paulatim lambendo matres figurant. Nec quicquam rarius hominibus, quam parient e videre ursam. Ideo mares quadragenis diebus latent, foeminae quaternis mensibus. Specus si non haben ramorum malicumque congerie aedificant mansiones impenetrabiles ambribus,mollique fronde,& musco costratas. Sept nis diebus graui somno premuntur, ut vulneribus vix excitari queant. tuncque mirὸ pinguescunt, suctu praeiertim dextri pedis . Foetus rigentes apprimedo pectorito uent, adque veluti volucres oua sua.
De Herinacei siue tibini cum V ο conflictu.
T Icet herinaes' pinnas habeat cacumine aculeatas a quibus sibi poma colligit ad victum,atq; recodie
in cauis arboribus,& vrsum in nido molestat: attamen
mole opprimitur ursi,ingenio adhibito, quado scilicet conuoluitur herinacius in formam piIae, ne quid in eo praeter aculeos comprehendi Poisit: quo tamen reme-
308쪽
dio,aut Vrinae aspersione, contra Vrsum ulciscente hospitium violatum, praeualere nequit: neque vrsus eam Praedam, licet mi sera & inopem, quasi spinosam esca, orare potest. Quocirca rediens in cauerna suam quiescit, atque metu ungulae vivit, & impinguescit: casuq;
quo caperetur,& caro eius assaretur, praeter more omnium carnium nigresceret, licet nullum argumentum minimi humoris, in aluo eius inueniretur, neque circa
cor, nisi exiguae guttae, nihilq; sanguinis in reliquo corpore. Procediat vernali tempore mares praepingues:ci
ius rei cauta non prompta est, quippe qui nec somno quidem saginentur vltra i 3. dies. Est etiam pugna Vr-.sorum contra apros, sed rara victoria: quia plus praesi- dij habent in delibus,quam cerui vel tauri in cornibus aut celeritate. Equas grauidas dentibus ac calcitratio ne pedum validi caballi defendunt ab ursis. Pulli agilitate cursus se defendunt: attamen pavorem semper retinent, ut inutiles sint ad bellum in quo sub strata- gemate solet aliquis armatus occurrere in pelle ursina, Propter equos ab ursis alias vexatos. De Occisione Us m perferream clavam.
CVm in Aquilonarib' terris maximὸ Podolia, Russia, atq; vicinis locis,ob infinita apum multitudi mne,domestica alvearia, non sussiciant:facilu terra rum incoIe sinunt, ut ad cauas arbores arte ad eu Vsum reta
309쪽
aptatas,ueta natura sic relictas, evolent, stirpem multiplicaturae. Vrsis igitur ad rapinam mellis assuetis, eo
modo parantur mortiferae insidie, ut clim debilissimucaput habeant, uti leo fortissim si, quod aliquando ala cadiis ψῆpa accepta exanimentur claua lignea, ferreis cuspidi- infimum.
bus circundata, super foramen egredientium apum ex altiori ramo, vel alias susipendatur. que impatietis vrsi, mella rapturi, a capite reiecta, reuertens interimit rebellantem, ut vita priuatus carnem & pellem domino exhibeat,pro exiguo melle Carnes sale coditae, quasi fuit carnes v lae asseruari solent, sicuti & ceruinae, alcinae, vel rangi- sinae eduliti ferinae, pro castrensibus cibis:aruinaque, pro medendis Aruina vulneribus, quacunque occasione susceptis. vi simiam raptu uerae generatione riseris, αμ ii ni assortis iri. cap. 2 . saxo Danorii scriptor,atq; reliqui post eo, tot
circunstantius recesserent puelle raptii, parsi re se rei huius historiae meminisse. Attamen quia simile no- nihil apud alios autores ostenditur, indignu non erit, Opus naturae potius admirari, si temere tantillulum in abditis eius rebus esiuitiari. Quantu igitur ad raptum puellae attinet, sic ut sequitur, ex noua historia charissimi fratris δc antecessoris mei, Ioanis Magni Archiepia D V se seopi Vpsilensis libr.i3. ex relatione Saxonis accepta,
310쪽
diffusius manifestatur. Ait enim: Cuiusda patrisfamilias in agro Suetico filiam liberalis formae, chin ancil-Iulis lusum egressam, eximiae granditatis vrsus, deturbatis comitibus complexus rapuit: exceptamq; unguibus prae se leniter ferens, ad notam nemoris latebram deportauit: cuius egregios artus nouo genere cupiditatis aggrestus, amplectendi magis, quam absumedi studium egit: petitamque laniatui praedam, in usum nefarie libidinis vertit. Continuo enim ex raptore amator effectus, famem concubitu soluit,ardoremque gulae veneris sarietate pensavit. Quoq; eam indulgentius at ret, crebris incursionibus vicinum acrius incessabat ammentum : nec nisi lautioribus antὸ vesci solitam, sparsis sanguine dapibus assuefecit. Adeb enim captive species efferatam raptoris sevitiam fregit, ut quem sanguinis sui cupidum extimescebat, amoris auidum experiretur, pallumque ab eo perciperet, cui fore protinus alimonia metuebat. Tandem fera a canibus & retiariis circumuenta, ac venabulis occupata, confoditur. Vt e go duplicis materiae benigna artifex natura, nuptiarudeformitatem seminis aptitudine coloraret, generationis monstrum usitato partu edidit, sylvestremq: sanguinem humani corporis lineamentis excepit: natoq; filio paternum nomen a necessariis imponitur: qui tandem agnita suae propaginis veritate, a patris interfectoribus funesta exegit supplicia: cuius filius Trugil-- lus Sprachaleg, nihil a paterna virtute deficiens, Vl nem genuit: a quo Rex Sueno,& caetera Danorum Re gum stemmata,ceu quodam derivata principio, longo successionis ordine teste Saxone profluxerunt. Quomodo autem similes partus iudicabuntur, Aug. de civ.
Dei plurima dicit de si initi propagine, viri sexui magis
De rapta fistulantium Subulcorum.
SAtis tritum est ursos, sicuti & delphinos, cervos,oues, atq; vitulos,imo & agnos plurimum dele stari
musicis melodiis , rursusque certis horrisonis co nibus, seu tubis, aded ab armetis arceri, ut sono perce-Pto, in longos sylvarum recessus abscedat. Quod quia