장음표시 사용
331쪽
eontineant, ut ibi genitae humanis habitaculis nu quam vel rard appropinquent. Sturnorum magnit dinem, & colorem aestate habent: hyeme verb multuplicatis nivibus semper cadidae apparent,veluti cygni.
Pedes earum rubet, ut nigrarum ciconiarum: sed rostrum croceo colore decorum, breue tamen re acutum. Cibus earum, Ut caeterarum auium , vermiculi inter
cortices rhnosarum arborum latitantes, vel aridi pinorum, aut abietum, aut coryli fructus: quae etiam subasperrima hyeme vim nutrimenti,non amittunt. Sed dissicilὸ capiuntur retibus, laqueis, arcubus, aut ballistis, ob niuium profunditatem, quum pulchriore e Iorem habeant,quam saporem. Vbi vero alites praedictae concauitates nivium, veluti abditas specus sortitae fuerint, eas ingrediuntur, sese balneantes, uti puluere gallus, vel sturnus arena: deinde cacumina arborum nivibus oppressiarum repetunt, tanquam locum naturae beneficio maiorem voluptatem administraturum : imo & necessitatem, ut eminentius praecaueant insidias importunas accipitrum: quibus visis se in medias nives In trudunt, ut passeres contra miluum inter spinas, S demum nivibus consumptis, inter arbores densas tempore veris. Quado ab albedine in cinereum colorem naturali varietate transeunt, vitam degunt, placidam, nullum inter rapaces alites accipitre minore sentientes hostem seueriorem.
Deponderosis Nivibus, dici hyemalibus. cap. IS.
HAeeque niuium magna prestiura eontinuὲ durat, usquequo solis ascensu, dc Austrino vento con sumitur. Deinde post tantum tamque diuturnum n
turae certamen, redi uiuo humore arbores incuruata ad
pristinam libertatem & decorem resurgunt, eminen tius in sublime tendentes, ovo terra niuiu humore re soluto, singulari fertilitate fuerit impinguata: quod &agricolis pro liberaliori commodo cedit. Resolutione enim niuium agri foecundiores reddu tur, citiusq; ger
mina quam quiuis alij agri diligetissimo labore prae-V s parati.
332쪽
rarrii Similiter & prata ac pascua tantu luxuriat graminum ubertate & diuersitate, ut necessum sit inde a cere Iumenta, ne nimio herbarum esu crepent, aut d bilitentur: imb, ubi prata sunt, falcibus sepe truncare herbas. Accedit praeterea aliud nature portentum. Vesesus Septentrionem, quomodo in pleriique locis penes terrarum calida spiracula minutuli culices generantur. Austro sine flante modicum a terra eleuantur , dcinnumerabili agmine supra nives turbato volatu mouentur, sicut nulli sunt molesti, ita unico flatu venti Borealis asperi, veluti hemerobi j extinguuntur. Sed tamen rediens Auster nouos producit ex eisdem c uernis & similibus, ut plurima pars hyemalis etiam culices videat in aere perstrepentes. Licet autem fla cescant arbores nivium densitate,& teneri rami nimio pondere more arcuum deprimantur, atque plures a bores pronae in terram inclinentur tamen sub eis, tanquam in opacis locis, frigido vento liberis, habitane diuersae bestiae in maxima securitate. Sed nec silendum est, itinerantes sub his incuruatis arboribus, tanquam fornicibus, perficere Vias suas: leues tamen ictus casa niuium aliquando sustincre.
QVi qu xilibus auibus tutum minimὲ est, ona
poncre in terra firma,aut pullos producere longὲ
ab aquis, propter noxia. bestias, vulpeculas sciliaeet de
333쪽
cet &mustelas: ideb naturae instinctu in insulis qu rum infinitus in Aquilone numerus est & rupibus
fruticum germine denudatis, maximo agmine, ac numero diuersi seneris cohabitant: nidosque earum at quae in nudo illice, aliquae tortis aridisque stipulis, vel gramine sicco reponunt, ovaque innumera pariunt et quae quibuscunque nauigantibus liberὶ cedunt occupanda, ita ut maxima vata colligant,& in forum vendenda comportent, aut sale corticibus exuta ad domesticum cibum, non ingratum, longo tempore sese ueni: bonique saporis sunt, licet , feris accepta. Anas tamen in terra prope aquas aut insulas educit pullos. Inter eas aves fulica aquatica est, nigri coloris, de genere mergorum, anate minor: que in mari,& circa st gna habitat, non vagabunda, sed permanens in loco suae generationis. Cadaueribus vescitur piscium ara' pacibus auibus dimisserum: praeter quos insa insidios Inter rupes alios venatur: ἡ quibus vice vota camri auibus magna liberalitate escam partitur. Tempesta tibus gaudet, eo qudd ludendo se submergit, cc en lat. Matutino clangore tempestatem praesagit. Due de ovis certarum auium cet. 7.
IN littoribus Nomagicis etiam sunt innumerabiles
insulae, usque ad suppolares terras profredientes: in quibus uti plurimae aues alibi non reperibiles sunt, ita ct oua producunt innumera: quae occupantibus cedunt. Sed unum est caeteris spectaculis miserabilitis, quod gallina ex anatum ouis pariter dc proprijs purulos producens, proprio foetu secum gaudet in se
catione ventris cubatione fatigati: ait rum verd aquis se immergentem voeat ad escam,qui nec matrem agnoscit etiam vociferantem.
334쪽
De atabin ignou nominu in Eanu alb. T Acus albus inter Scricsnnos,&Biarmos, ac Mo u seliciti iras versus polum Arcticum situs, dominio rum dc gentiu terminos habet, longus di latus,adeoqpiscosus, ut quibusvis piscatoribus, aestiuo tempore, exhibeat se sine sui diminutione
Quare ad eum multae gentes accedunt, prouisionem ex eius abundantia facturae in totum annum. In eo lacu & penes eum, habitant infinitae sp
IN Ostrogothia, de Vestrogothia, ae Sue
generantur Pavones,& maxima diligentia eci ucantur, ita ut primis diebus farina hordeacea in moduni sillularum confecta vescantur: postea caseo recenti a aiste expresso nam serum nocet) deinde xxxv. die euoluto, hordeo solido nutriuntur: ac vitimo in apertis agris & eampis, ubi naturae instinctu seipsos liberius sustentare possunt, praecipuὶ ubi vulpes non habeant ad eos accessiim. Quod autem caeteris auibus diligentius fouentur, causam praestat utilitas, & pulchritudo pennarum, quam pictores & textores Aquilonalium terrarum in colorum varietate distinguenda imitatur, quum magnorum artificum picturae rarbi ob itineris prolixitatem, a remotis terris afferantur.
335쪽
cies autum, continuum garritum fer ex mensibus sub clarissima luce dierum ac noctium, usque ad graue s stidium emittetium. Quaedamq; earum ignoti nominis sunt, re maximὶ mollium plumarum, ut incolae eas venantes , exinde acquirant ingentem quavium.
Opus enim est in his regionibus frigidissi in is pro arcendo gelu,Vti plumis, cic mollibus lectis p qcipuὲ pro
aduentilijs viatoribus, qui talibus asperitatibus non sunt assileti. Cernuntur hie diuersorum hominum lia. bitus, in nauibus Strudzar, & Haapar dictis M scho uitarum scilicet, Finnoru,& Scric finnorum, qu bus stante regionum pace, pacifica est conpistatio ineunda, ut nulli quod mirum est) iniuria pro quaestu, seu captura piscium , aut auium irrogetur: nisi furtorquod raro accidit propter continuam lucem aliquid ablatum fuerit, aut falsificatum. Gens enim illa Moscho vitica more Graecorum astuta est, & varia in verbis. Videntur etiam aues Onocrotali, saccum sub gutture habentes, ne & deesse videatur inexplebilis auis rde qua suo loco, sicuti & corvo, & reliquis nonnihil fuerat allegatum. Item in hoc lacu infiniti cygni,anates,& anseres reperiuntur.
De Aui. asse asse dictis. Cup.ro. EST in hoc lacu quoddam auium genus admodufrequens, imo & in alijs sinibus maris Bothnici.
336쪽
ae Suetiei, quod tempore aestiuo nunquam intermisia voce clamitat, Alle alter unde propter hoc ubique ab ineolis aues illa: Alle alle appellantur. In eo namque
Iacu propter dulces aquas , calidis fontibus undiquescaturientes multarum ac magnarum volucrum pro
ut ante dictum est, tanta multitudo reperitur, ut quasi spatiosa littora, ct vasta fiumina cooperire videantur, praecipue corvi marini, siue cornices anguillaru , mosences ac mergi, anates duarum specierum,& cygni, preterea minuta aquatilia infinita. Hos igitur coruos, ocreliquas inexplebiles aues, venatores facilitis ob grauem tardumque volatum, duobus vel quatuor cubitis super aquas eleuatas, capiunt eo videlicet modo,quddin arctis scopulis, velut insularum ianuis, in utraque ripa hastis atra retia, vel aqueo colore tincta appendunt: quae trochleis sursum deorsumque repente mobilia redduntur, ut agmine magno aduolaturas aves , depressis iubitoque leuatis in obliquum casum rei bus inuoluant: quod necessario auibus illis euenit, ob grauem tardumque volatum, quem recto de line xi motu seritant institutum, ita ut paucae periculum evadant. Etiam anates, aliae ue aues quandoque retibus huiusmodi subi jciuntur. Hae igitur aues nigrae &Pigrae, siue natantes, siue volantes, semper Alle alle
vociferantur, quod Latinὲ sonat omnes omnes, etiam mando retibus sunt inclusae: quam vocem irrisoriam olicitus auceps interpretatur, qudd nequaquam Omnes habeat in sua potestate, neque unquam per raria quoque sexcenta sit habiturus. Sunt & har aues maxima multitudine in scopulis Suetiae, & Gothiae superioris, licet non tanta,ut Iacu praediisto,alijssue suminibus huic vicinis. Capiuntur etiam aquaticae aues in vasculis littoralium arborum,ramis per modum nidorum appensis: in quae anates precipuε sese recipiunt,ad producendum oua & pullos, propter vulpeculas,a quibus in terra infestationem patiuntur. Item capiuntur di visco, praesertim paruulis.
337쪽
De G vis, σalijs auiamgeinsitu. cap. N. VPupar quando ad septentrionales eampos stato
tempore ἡ regionibus alienis adueniunt, veris tempus aecedere indicant. Auis gemitu plena de elamore, ob ovorum, aut pullorum custodiam. Vulpes in herbis importuno clamore Iatitare indicate ita dc canes, ae exteras bestias ab omnibus locis abigendas exclamat. Bellum eis cum hirundinibus ac picis,&mon edulis est. In paludum tuberibus ova ponit, &pullos educit. Domesticata venando muscas domum Purgat, etiam in murium raptu. PIuuiam gemitu in dicat:qudd & nepar campestres faciunt.cuculi equaru dictare quae transuerso volatu, citatoque forti sonitu, imbres ilic5 adesse praeiagiunt. Item nepar maiores
Iongissimis rostris pluviam adesse praedicunt: ita αpici arborum. Est etiam auis, quae pluuialis dicitur,
perdicis magnitudine, variis Onnis ornata, croceo,al inadu acrobo, nigroque distincta colore: haec creditur solo aere viriti, vivere, licet pinguis sit,&in ventre eius nihil inueniatur. Hanc grauibus baculis venantur aucupes, quos altius in aerem ad deterrendum eam iactant, ut ita auem ad ima
volantem, de fugient acquirant. De cicada
338쪽
EsT etiam in Aquilonaribus sylvis optatae Iaetitiae
nunciatrix auis omnibus nota, Cuculus appel-
Iata , circa principium viij erumpens in vocem sonoram quam fere in sine mensis Iulij continuat. Sed hoc in vastis nemoribus, ob inimicas aves, naturali odio eam in omnibus molestantes, ed qubd de ipsa Coe x Graecὲ dicta alijs sit insidiosa. N idum enim proprium non facie, sed in alienis, palumbi scilicet, alaudae, vel passeris solitarij, ponit sua oua cubanda, di alterius labore producit pullos: qui ὶ testa exeu tes, pulchritudine, ut educentur, prouocant nutricem: ruae specie & forma impinguescentis sobolis gaudes, cetus suos damnat, atque absumi patitur, donec ab adulterino foetu eualaturo interimature dc demum ipse Coccyx a suo genere, videlicet accipitre, dilania- tur. Praeterea picorum genera plurima sunt in Aqui- Ione, magnitudine monedularum,asperrima hy me in corticibus arborum quaerentes victum quorum aliqui nigerrimi sunt, rubeam habentes cristam,aliqui glauci,al qui virides,aliqui vario colore resperii, signa asperioris hyemis venturae, Se
339쪽
De triplici Bothnia ιereae Septentrionalis, abunda tissima eim pisecatura. cap. .
o THNI A,quae sinum Gothicum Bothnia id siue Sueticum ad Septentrionem te eston minat,latisiima est terra,diuisa in tres Hylia magnas prouincias, Occidentale, Aquilonarem,& Orientale. Qui Aquilonarem incolunt, piscatu maximὸ viuunt: no qudd agrii sterilem habear, sed quia tanta est his copia piscium optimorum, ut in omni u necessariarum rerum permutatione abundὸ sufficiat. Suntq; in omnibus rebus Iocupletes: siquide ex Hispania ac Lusitania optimu vinii, di sal: ex Anglia& Flandria pretiosum pannum: ex Germaniae ciuitatibus variam domorum suppellectilem & ornatum, praeter domesticum cultum:ex Suetia & Gothia triaticum, siliginem,hordeu,& omne genus necessarij Iesuminis illuc nauibus aduectit,coparant. Omne littus insula, sinus,amnis,rivulus, illic exuberantem piscium
340쪽
copiam toto anno, maximὸ tempore aestiuo, quo omo nia ibi amoenissima sunt, praebet. Insuli circa maris littora plurimae sunt,&iucundissimae: quae herbis, boribus,& graminibus, maximam recreandi delectatio- 'nem exhibent. In arboribus auium diuersi generis sua uis concentus: piscium mira varietas, sese super undas ludendo esterentium piscatorum maximus in omni loco prouentus: nulla illic noctua belua in mari. nullum perniciosum reptile, aut formidabile animal prope in terra: nullae tenebrae tempore totius aestatis, nullus a dor solis,aer salubris,& temperatus: omnia ibi iucunda, quieta, dc tranquilla. Vertim quod magis mirum est in tanta locorum & temporum amoenitate, ac licetia, nullum turpis lasciuie facinus admittitur: castus,& verecundus inter homines utriusq; sexus conuictus:nec incestus, nec fornicatio, nec adulterium sit, aut nomi natur in illis: tantum enim valet lex Domini immaculata apud simplices illos populos, ut ipsorum castimoniae multi in lege diuina doctissimi cedere videantur. Labitur ex montibus huius Aquilonaris Bothnia: id est fundi maris undosus,& prosundus mnis:qui duobus ostiis fertur in mare,relicto in medio breui spatio. in qu b fundatum est oppidu, quod Thorna, id est turrita insula dicitur:cuius latitudinis eleuatio est circiter sa. grad. Iongitud. Ar. Est autem hoc oppidum in loco Plurimum amoeno,& commodo situatum : nec aliud emporium frequentius in toto tractu suppolari, qua iu. . est haec Thorna. Ad ipsam enim confluunt Rusti albi, Lappones, Biarmi, Bothnienses, Finni, sueci, Tauasti,
' Hiissimos inoles, de vastas solitudines,ac Iempthiam regionem:& hi omnes, partim oblongis nauiculis, i citatissimis fluuiorum casibus aptatis. partim curribus domitorum rangi ferorum utuntur, partim etiam pandis perticis, quibus conspersa nivibus iuga mon- tium cito superant,celerique allapsu concurrunt, uti in principio huius voluminis e planatum x