장음표시 사용
281쪽
non cotingenti, ct de impo bili, ne- erit magis eligendum: est igitur nega- cessarior habent enim atquas dubita- rio eius quae en sto ite esse,ea via est,tiones. am si eorum, complectun- Vos possiιle es ded n ea aest, poμιur,uMμnι sibi inute oppositae tam Mile non esse.'Ead xn qu Peratis est,traaitaones,quaeconquesecundum esse, . in ea,p cest , cotingens eortuninto non esse mponantur ut elira quae negatio Mus est, non coηtingens esse, Gres,esse hominem, negatio est, non esie in altis quoquesimili modo, ut in necohominem: non G φιa est esse non ho- sario, a imoos illis mincine oe eius qua vi, eheatam h nunt enim premadmodam in illis 4minem,ea pia in non esse album hiam, esse , 'non esse oppositiones, subiecta
ne nod non ea quae eIt,esse non assum vero res,hoc quid malbum, liud vero homiramis eniam de emm, aut assirma. homo: eodem quoque modo hoc in locatio , aut negatio est , lignum erit murum esse quidem, .non esse, ut Dbiectum ' 'A 'mo iacere Ae ro album ominem ' quod hi posse veνo, o contingere oppositi
.i ' a si hoc modo , o in quibus inque esse ne ut, derelimιnantes quemaamodam non additur iam furet quod pro esse in illis esse, non esse9 Hνitatem,
in. dicitur: utetur quae est, homo ambulat fastare misimites hae in eo, quod ea, non hac,ambiada no homo negatio erit, ese possibile; esse non 'ossibile. std hac,nonambulat bomo ; nihil minu Eιus vero est, postsibile non es- so Di direre remum mahulare, vel st,negatio est, non ea qua es, non possi-
homini manibularem esse. Quare si hoc bile esse,sed ea qua est,. non possibile nomodo xbique, eius qua vi possibile esie, eius quae est possbile esse, noni esse, negario mι possibile non esse,sed ea qua est; postile non esie,stdea qua non ea qua est non possibi, ese,. ix' est, non possibile esse. Quare oe sequia Videtuν autem idem posse, esse. DμιnMGm videbuntur, pos&le is o non esse: o ne enim quod en possi- ct pc ite non seri dema enim possibia
282쪽
Enunciationum Halium conse quentia secundum alio .
Impostibile esse. 'i ' . Necessarium non esse. x. 1 r '
283쪽
'Φ-- habet,considerandu est Mansulum est enim, ' non eodem modo se habet , sed co=itraνιa sequuntur, contradictyis aut Dnt extra:noenta est nefatio eius,φια est necesse non Ο,ea quae est non neces se se,contingit enim veras esse vira';in eodem ; φιod enim est necessarium non esse , non est necessarium em.
9 causa alli huius est,ci r non fruitur necessaria similiter ceteris, quonia con traria, impossibile est, nece rio redditur idem valetr nn quod imposbile esse, necesse hoc,non qui Felded portus non esse,quod verὸ imi ilule non esse, hoc necessarium est e. quare hilla semilia terstctuuntur po ιle, et non possibile: baee ὸ contrario: quonia non segnificat idem necessarium, impossibile, sed quemadmodum dictum est couersem.' Aut ceria impossbile Gye poni contradictiones necessarῆ, nam quod neces-μrium esse, possibile ese : nam si non,
negallo constque tur; n cesse enim cst, auras=mare, aut negare, quare si non
possibile esse , impossibile esse : ινιμνhnyo ine Oe, quod necesse esse, piodest inconueniens. At ver3 illam quas , possibile esse, non impossibile esse,.
Ieputiir. baud νeνδ; ea ph a est non ne cessarit m esse , quare contingit piod necestarium esse, nou necessarium Gerquod est inconveniens. At veris neqPe necessariam se, it sequitur eam quae si, ile esse, ne-φιe ea pia est necessarium no' esse: illi enim utras e contingit accidere; haram atιιem viralibet vera fuerit, noueriιηι ιlla vera: simul enim possibile se scio non esier se verὸ necem esse, vel . non esse', non erit viri m que possit iter relinquitur ergo non nessarium non QD, septi eam quae ess, qvibile esse rhaec enim νera est, de necesse esse; haec exum fit contradictio eius, quae semqvitur illam piae es, non possibile esse rillam enim sequitur ea quae est i=nρσὶ
bile esse, necesse non esse, cuisu nega tio oe, non necesie non esse. Sepιuntur igituro hae contradictiones fecundum
Enunciationum inodalium con uenti a sci uncium Aristotelem. ordo I. contraria. Ociso M.
Antecedentes. Possibile esse . Continvns esse. Seclirentes. Non impost ile esse. Non neossarium non
Non possibile non esse. contra
Non contan Peus non , ellea Sequentes.
impossibile non esse. NecelIarium esse.
Anteredentes. Possisi lenonesse. Contingens nouella.
Non impostibile non esse. Non neressarium esse. o. clo II in
Non possit, te esse . Non eontingens esse . Impossi, Ie eiis. Ne :ssarium non esse.
284쪽
Dubitabit tem aliquis,si illa testas oppositorum s Mysia est, n est necessarium esse, ea si aes pombri que qualisnquestcundum eandem'
Ieseθquisur : Nam H non 'quιtur, ciem dicillntur. contradictiosequetin, qua est, non pose uuaedam vero potestates aqviuocs 3sbile esse , os, hanc non esse di- sunt: possibile enim non sempliciter dι-cit contradictionem, necesse est dicere .reur;)ed &κ quidem, quoniam verumposedile non esse, qua utraquefalsa est quod in actus, ut pinibile ambu- sunt de necesse esse. Iare a quoniam anoulatiam, o omnia I.ad At uero russ idem videtur esse no posedile esse, quoniam iam es indit quλ- ροβdile incidi,σ no incidi, esse,σ actu quod dicitur esse pinibile: illud. a. - non esse: tua erit necesse esse coηtiries vrao , Poniam actu esse potes, ut .st , t non O , boc autem falsum est. pohibile ambulare , quoniam ambia fibile es. Manimium sautem,quod non om- re posset, ct baec quidem insolis mobi- se sequi. ne pos ibile, vel esse, uel ambulare esse lidiu est potestas, illa vero, o imm v op posita potest: Ddes in quib- , non bilibus: utrumque uero uerum es dice-st uerum:primum quide in N,qua non re pΦιbile an utare, vel esse: oe quod secundum rationem possunt, ut ignis ambulat, actu est,s ambulatiuum. calfctutiιs est, ct' habet vim irrati ne igitur possibile non en verum denalem. Quae igitur secundiim ratio- necesiario simpliciter dicere , alterannuem potes ales i-nt, eadem plurium autem uerum est. Duare se antam pametiam contrariorum sunt: irrationales tem uniuersale stputur, urud qtiod ex aer3 non omnes rθd puemadmodum ne seitate, coinqDetur posse eo, stddictum est in m non es possiιle ca- non omne.lscere, s non : neque quac nque a- Et est quidem fortasie principium .lia snper agunt, alia ueris possunt, oe quod necessarium est, o quod non ne-ρeundum irrationales pasamymul cessarium est, omnium vel esse, vel nouopposita sussipere: std hoc huιμs gra- esse, o alia a veluti borum conflquentia odium s: quoniam non omni po considerare oportet.
Aliorum inodorum ad ipsum necessitium mn sequentia. Ordo I.
Ordo II. Non nessarium se. Tvwibile non se. soni gens non em. impostibile non esse. Ordo III.
285쪽
orda IIII. necessarium non esse. i. Manimum est amem ex dicta sunt, quod id quod ex neceβιtate esstcundum acta es: quare si priora D ntstmpiterna, oe quae actu Dnt potestate priora AntrEt haec quιdem sine pot*ate actus sunt,ut pryna sistianite, alia
uero eam potessate qua natura quidem
priora 'nt, tempore ver) posteriora: alia autem nunci uam actM sunt, sed potestatra solum. E is ueia detreminariis pes iciea -- dum est, ct Is T A est huius libri tertia praneipalix
pars , in 'ira de enunciationibus ira Mais libus disserit,i.tsemunciationibus, quae aliqtrem habent modum ex his, possibile, eontingens,impossibile, neeesse,ratione quo. Tum enuneiatioues nouum habent opposi.tionis motium praeter reliquas.
Atque hoe caput in tres paries principales est diuisiam, in priora de harum opposi tione disserit, in seeunda de rari ni murua consi uentia , in tertia dubiam quoddam soluit de possibili, Sc necessario. Cirmi primum quaerat, an opposita nra in his sint sumendae , ab eoi quod est esse, vel non esse , idest . an illae sint contradictoriae, quarum una dicit rem esse, altera rem non esse, M ex una parie probat ira esse, quia in alijs omnibus euunciationum oppositioni.bus ira fit, iit priet, si discurramus pra omnes' pratarii in his, quae lunt de secundo adiacente, huie ho est, opposita non est, non homo est . sed i n qua ipium est negatur, homo non es r similiter de tertio adlaeente, est albus homo, negatio est, non est albus homo, non amem ilia , est non albus homo i nam si ista e 1Ier , cluae eontradictoriae vere esse possent, quae tameti non possunt i seu si negatio vera est,a Hrmati falla est,&e eontra & si negaraci falsa astita tio vera est: M istae si saeoppos tae in albus homo , est nox albor homo, sequiturqd ellet urunt di re de Ligno.
quod est non albus Eomo, quae tam falca
est; quod tamen sit vera, patet,quia eius a Trimatio et falsi. est albus homo de ligno , go ii 5 est illa eius negatioi sed haec in qua ne
iraturi est non est albus homo ι idem fit iaasi s verbis , quae quamuis non sunt ipsum, est, tamen se hab& ad ipsius incidum, ut h nio ambulat,negatio non est , usi homo aminbulat, sed homo non ambulat, simili ergor
tione huius negatio possibile esse,erit possibile non esse, in qua ipsum, est, negatur sicut in alijs.
Videtur autem idem po esse s .
non esse, c. hEx opposita parte argum riuariit Aristia oppositio huiusmodi sumatur in his: secliuis tur duas contra lictorias esse vetas fimul, hoe autem impossibile est: ergo dppositio non sie est sumenda seeundum este, & nou esse in his: illa orator paret , nam idem potest
esse,& non esse, ambul ire,& non ambulare, incidi,& non Hicidi, quia non omnia sempetactu laut, idest, non omnia semper habent operatione in , sin aliquando sunt. Nopera u. . ur postea non sunt, nec Operantur, propteraeautem dc potest esse , & potast non e ta,re ce quo pacto duae opppositae simul vetae da
confiingit enim ex bis aut idem as a
dum esse duo oppo fita esse vera, vel oppoq-tionem uon peries este, vel aOa esse, lumen indam esse in istis i at ininus inconueniens esth asserere, edocete dura oppositas si inauera et propterea hoc erit direndum, oppositio leni in istisnen secundum else, uel non esse eons stere , sed secundum modum ipsum: unde elus , possibile eue, negatio nomerit, postibile nou esse , sed non possibile es,e: de eius,contingens esis, haec non coa- tingens esis F8e uultuetialiter oblema , uclem per uerbum relino uasis uriaque imite. moduIn aut nege s, vel aditinest se fie oppo sitione
286쪽
sit urenem Grinna in omnibiu facies, ut in exe . D: s poteris comperire.
Runt autem premadmodum in illu
Comparat Aristatas modales ad reli ams
ut relation m. dc ai signat duci discrimina noranda. Alteriina est, in illis ipsum lesti habe.hat lociam principalis oppositioiari, dc praedicati,no In na vero erant subicctum, ut uomoest albus ipsum est hic est foraria r homo&albus sunt respectu enis subiecta. At hie in modi libus ipsum et se, vel non esse i habet Ioeum subie sti ipse vero modus es praedica rum: ri possibile est esse, pollibile est no esse. Alietum est: illi e veritas, vel falsitas secuudui Ii esse,vel non esse considerabatiar, ut lici. ano est, homo non ell, & hariani veritas, vel salsitas a verbo de peti det . id est quando res, ita te hisbet, si eiu verbum ipsum euuuciata At hie non a verbo, sed a inodo dependet , ut pollibile est esse, huriis ueritas noti ab eo uo i res est, vel nou est, ut uerbum notat, petenda est: sea a modo. uςntipe ab eo, quod esse potest quamuis actu non sit. In ql1o ui uri .lOeen ut in axime necessa Mo rium, pira inodali iura veritate, uel ianitate Indaganda : non respicere solum tempus perueibum impotetratu .ni sed ipsain modi q-litatem: nec resficere soluin, rn ita sit, ut ueth si ei. eiu r sed modiis eli eonsiderandus. Si quis erit in citat, Pe triri impostibiliter eatrit, clusi uisau, a currat, est Lila: quia inodus denotat , sic usi curtere, ut ii6 pollit inuere. Et inde aliqui nouo regulas facium, nempe ad ueritatem enunciatiotiis de possibili
requiri n5 quini res sit, ted cpiod possit esse, sicut ad falsitatem,non cinus res ima lit, sed quos non possis esse,&alias sindlura consu
r Eius vero, quae G possibile non
do ponit, quando esse est negatum Vt verbo uno dicam, aduerte, oppositionεeonsistere in negatione ipsius modiantiaria- M- Iomanente ipla in Sitto vel bi, nam si in ri4 φ Ropposita fuerit negat uni, It maneat in alte ra, si assicinatum uero, simili modo. v. g.huius
polsibile est esse, est negatio non possitLile est esse; Se huius. positi bile est non esse, haec notapoisibile est non et Ie;& huius impossibile est esse,haee, non impostibile est elisi huius autern possibile est non c: se, haee, non possibile est noa esse: uid in alijs est faciendum,atque hae est praetra pars huius capitis, in qua ham
ruin oppositio continetur. In seeunda parte eoatinentur harum essequeritiae , & quia multa circa hoe diximus in uitroductioite nostra i non admisum in his immores in tui sed aliqua repete inus,qua
tuin pro huius partis intelligentia suffieiat.
ut auditores has enuuclariones memoria imuere ualeant.
se en unciationes iecundum Ino Os quatuor. hoc ordine constitutas, ut pNnaa sit de polis-bili secunda de eotingeta . tertia derinpositis bili,quar inde necellario: in siugulis aut fiex his duae sunt partes,altera uerbu modi iii finitivi, ut in hac, possibile est mirsere . conti uis
gens est elle ; quod habet locum Iubiecti, Sedicitur comminiter dictus, altera para i pse
Secundum quis di as partes constituit qaulcirplex orisci in os alium . primm eatu triin quibiis tam rei Hus.qtiam dictis sunt affirmata ut pol sibile est currere, contingens est ambiit acie.& relic Ia. Secuta sus ordo est eari , in quiblia modus a fit inatur , sed dictum negatur. ut possibile in tion curreret contingit non ambulate, impossitate est lion uiuere. liecessa ciuin eli non moueri. Terii or lorata In quabus Iu altar n ocius, sed astitana reii diis mini ut non poISibile est cura ere, e similia. at Lias eartim, i tubus Ile atur utauque, ut non postibile est non currere .
Ex quo fit. ut singula modi faciat quatuor
287쪽
R ead. sit fleundum mniamentum milibet harum de pol sibili habet alias tres libi te spondεtes, unam de coli tingelu .altera In de Impossit.bili. tertiam de necessario. Vnde efficitur , ut in omni ordine sint qua N mutua lentes, v.τ mordine primo enurimationum de possibili, se ilice', quando toniast assicivatum,ut possibile est ei irrere, te06det m,altera de eonti noni , se: ieet, eontan .sens est currere, alia de impossibili, nempe n6 impossibile est curterer ultima de neressitate, non neμlle est non currere. idem fit in ali stulti ilibus . , rastri Sed ut optinie se latur quae mi bus aequi a 'learit, in fili gulis ordit. ibiis oportebit dictio tres quasdam antiquoriun expliearer adiret re igitiit tertio et Eq tuor has dictiones A inabuniis, Mentilli, iliace, Purpurea, in qua biis omnes hae aequi lentes continentire creta
ruas aduerte. Primas syllabas fignifici re inciales dei inpossibili r Secundas de eotata geri: Tecitas de impossibili e marias de ne eel Iarior ptae te a in illis suu miramor vocales. A.
de nat modalem totam asti I tiua E. de . fignat uegativam dedicto , a stit tria tuam de modi I neguiuatra de Inodo, assicinatiuam de dicto. V. ii egati uana de T r qt e .
In his ergo dictionibus facile comperies omnes aequi pollentes, si obtermes, qliae sylla-ha rari nudo eorresponderii Si qualis iuerassent, talem facies modalem.m g in Atriabimus: Prima sullaba est de possibil ,& quia est R.erit tota anaurata, tu pollibile est ei uerer Seeutida est de esiiingenti, Ae quia est A. erat
etiam tota affirmata,ut contii ges est eiurere:
Tereia est de impossibili, & qa est. l.erat ne. gata de cimodo, sed assiemara de cl f , ut non impossibile est euraeter inaria est pris necessati ,& mala est. U.er id tota negat ua, ut non neces Ie est Meurrerer laetitiar quatuor futuaequi ualentes: ea dein arte tu poteri . iiiiienae In alijs, R i ri tabula describere, quae itura late a me iam stant in introductione disputata . praeiere a 3 la sunt, non quod necessaria non fint,surit enim triaxime, sed quia facile exillis intelligi possint . Tani . Sit q rasi fundamentii Si uelis oppositiones Ornile , hazu ra cognos re, scias eas, quae
in prima, de tertia dicitone cotinetur, sibi esse inuue eontradictoriis, similiter q sunt in secti da, di qx ariai 8c terita,& Uraria lunt e6trariat prima,& secusa iubc6traria,qua uis Atis. prseipue hie eontradictoria .eBnfideret: his suppositis ad textus explicationε accedamus.
Hie Aristot.har rara minitum eonsequer . tias, seeundum alviquoium opinionem pa. nitet S ita tonstituu qi atu rillne1 moda. lituri, inqui biis hoe unum discrimen ab his, qttas Aristot.asi gi ae . & nos supra assignauimus, inuenies t Pi Id In primo orisine , loco huius non necissatnam est non esse, habet nεneeessarium est este , fieiunon impossibile est esse, ponunt enim hau possibile est esse, eo tingens e st esse, non impossibile est esse, nannecelsarium est esse, &ita ficiat nos dirim Amabunus ipsi dicerent Amabitis I preterea in seeundo ordine, ficiun dicimus il Ol ne eelsariam est esse, dieunt, non necessarium est , on esse, didieetem Esemulus petantat 1ten init quartum Oritalen primi, ultaurata semodi ontinis .in relictuis tilena dic Mit,cum
Arist.& hi quae supra diximus .
Approbat Arist. alioua quae dicta sum ab atrii quis et ei tres modos primos , possibile enim c6tingens, & impossibile, se mutuo se-q Iuntur eontradictor e tamen . ut non possi.
bile. 6c non contingens inferunt unpo: l bi te,de E eontra,& non impossibile iii seri possis bile,& contingens,& ἡ eontra, dicto in uariato Inauente in innibus. contradictione facta sola in ni odis .
Caea n effari uiti uero non bene antiqui senset sit,& tu intelligas istu in textu recorda re illius quod diximus, primum, & teritura, Otilinem tibi eout radicerer similiteT se n.
& quatriam esse contraiios , eum igitiu illi an trivi in tento , & quarto bene a signaue,
tant M ales, sequitur, ut in contrariis cleneeeit aris non e trauerint, immo recte ais., Viarta.n de Iliace est neo ssulum nrin esse,quarta de Piupiuea est uecessarium isse, quae contraria satu, possulit enim antho Log. Toleti I esse
288쪽
esse silia,simul amem uera esse lWql eunt, at in primo , & secvnso id. ne erratant circa Pratias de necellario; propterea non assigna. ham vMas contrad ictat ira i tisin prim r. do con dicit tertio, secu0dusquMto, in ML tio autem quarta ge iliaee c st necessiti si n5 esse. In primo ordine,quia dieclxit, An in tri. est ista .non necestarium est esse, M sic consti tuebaut has contradicti rio, nece lIam una est non esse,& non necessarium est ei ter sititilli. tra in secundo eonstatruebant iras contradicto Tias, non necessarium est non elli,dc necessarium est esse iii Purpurea , & EMiuuli , quae
contiadictoriae uerae non tu uta
i Hoc igitur est, uod dicit Alist. ei reane.
cessariu in contrariae sequutitur , id e st , bene sunt astignatae, truc6 tradi tot lae iunt extra ludest non sunt velae contradictoliae, & hoe in enuncitationibus de necessario, aliae est in bene assignatiit.& hoe est quod dicit, illius. necesse est non esse, quae est in Iliam, non est contradictoria liaee clita isti assigitat, non ne .cesse est elle.dicentes Acrabitis,& Protat ii6 esse oppositis, a. a Mue e lunal esse pos-sant; ut patri: na Cham im itecesse est non esse, Sc ei dein non est necesse esse: & hoe est quod dicit . quod enim pecelsitium est non esse, non est neeεssarium esse ut exemplo paret, non igitur tu ut contradictoriae.
y cum autem huius est, quod non sequitur necessariu similiter ceteris, se.
Diee liliis , cur sicut dieinius possibile est elle,eontingens est eris, non it postibilε
est esse .ubi se inper manet esse a Ernicu , ii 5 etiam dice inus non necisuriit in est elle, ut in omnibus quatuor consequentibus re iterat dictu eode ni Odo causam h tuus docet. quintain ipsi modi pollibile , & ui possibile qilia
ille non tigilificant, modo opposito te conseqquuntiar, ut impostibile, ac no possibile, liini uter possibile,& ito impossibile: ita impossi.bile, & necessimum id edicunt, ted opposito modΔ see adu dictit, ni vi d est in pol sibi .le esse,est necessaria non elle, & Quod est necessatisi esse, est impossibilena elle; cu erga see dcissicili opposito modo se seqtrat thir,
Doripsit eod in in oesse in utraque ; vatile
ist nctaequivalent,ncti inpossibile elh esse, ii sinecessaria est esse, sed n5 elle ut dicet inseri . sicut nee illς ςqui pollet, possitate est esie, impcitaliae est este , ita. nu unputatale est esse.
Arguimento plobat non site ponendam cotradictionem de iri cessario, ac si dicat . is aenon sunt aequi ualentes,possibile est eise,contingens cst elle, nota I in possιbile eit ellie, cumh.ic o si neces le est este: .rgumentum est hu-Iulino lii quo neecssariuni est esse, possibile est esse quod pol sibile est esse, non impossibile est eIle quo 1 non impossibile est elle, perte, non necellarium est elle, ergo de primo ad ultim uat,quod uecessarium est esse, non n*celsarrinneltella, quod absurdum est,& m. Pitcat: dice, tu, non ualci, quo l necesse est elle,possibile est ei se, probri, ula 1I non ua. let, necellarium est elie,ergo, possibile est e Gnecedati sierit non pos ibile, quod sino poli ibile,ergo utipol sibile , erat et gone. cellatici in poisibilla,quod itera ullo modo nequit,eIgO AEquin alct: uoli inipo Libile esse:&ro Isib.le esse: csthac, non nucetiarium else .
cam, Cyc Dice quis, si non sequitur illa non neeessaraia in eli cite,ut dici,nt antiqui, sequetur uua ex his, aut neces rarium elicise , ut dictio sit Amabilis, uel alia nece irarium ela Itoneis ut dictio sit Amisias, respod et nullo p. ci ullam ex his constare mini ea meit pol sibile est else : tiam pol sibile esse simul uera eieeum hac, postibile Don esse , ut iupra docui.iniis,at neces,muin esse, non ad inurit i I la, possibile uon esse: sis Ister necessarium n6 esse, non adinittit illam, pol sibile est ei M, et-gcitHalla ex his liqvitur eam , quae est possi.bile esse, a tui hcienti ergo Patrium diuisio eolligit hanc esse ill 1 conleqirentem; non necesse notae se, oc Nadictio nou. erit finiatutis, nec RInabitas, nec Ambites, sed Amabbmus;& ita est uela coturadictio cum illa,qii et est in Iliace, scilicet, necet se eli non esse , haec non nece ite non si Ier dices, quare nou loqui.tur de leci ndo OIdine,in quo etiam errabant antiqvi t d co, quia cum duo vitan, I recte alis signati sint, dc bac primus sumat illam , quae est in secundo , Ielinquit manifeste nullam aliam ponendam ua lecundo, nisi ea in prasno,quIanulla stilat erit ista, non ne eesse est etae,iit d.ctio nou ut Edentulus, ted Edeuιuli. Lamia
289쪽
De Enunciat. cum modo. I 38ii , Dubitabit autem a rus , si illam
Constitutis oldinibus modaliuni secun dum conseca inuas, & oppositiones , sequitur tertia pars principalis capitis r in qua Atallo. dubium mouet circa Il,quod paul A si perius
dictium est, nempe valere hane mi sequentia,
est necessarium, ergo est possitate: dubiuin igitur est ean valeat, neeellarium est esse, ergo
possibile est esse, Sc ex altera parte videtnr se Uii: nam si n6 valet, necellariis est esse, ergo possible est esse tergo sequitur. vel non possi bile est este, vel possibile est iisi esse, ut sit prae ix rnuS, quae utraque de necessario as latere
filiuni est.At ex altera patre, quod non sequariar, probat tir, uia quod postibile est esse, tellis, de non ei Ie,quod pollibile est ambulare, R inculi, potest non ambullate. Ac non incidi; at quod itecessarium est esse, non potest non est ei ergra necessamum non est possibile. Sol,lio Aci stoe eonsistit in hoc , non omne possibile potest ei Ie,Ac non esse, sed aliquod. v fisii perius est ad necessarium, & sicut no valet homo est antiri u , bc animal est leo, ergo lisi
est leo,qua horrio Don est omne animal . Hanon uale i,ecelsatiunt este possibιle est esse, possit tute est e m est esse.& non esie,ergo ne celsamurn potest eue, Se non esse, sed hane solutaoneat oportet latius explicimus ipsum
U Mansenum ess autem quoniam non
Docet non omne possibi te esse ad oppo.sta .ad esse, M non esse, ambii late & non ambulete . aliquod enim possibile est solumi
ad unum, vel et e. vel operat .Pto cuius explicatione aduerte. Potentia ut habetur s. Met. cap. I x. non est alii Di qua in principit in Operationis, let elis4 illud et lini priri pliarn, luci operamir siue agentes, siue patietates, dicitur Pinentia siue talis potetitiaten dat ad solam operationem . sive te dat adesse: potentia enim ambulandi est ad cperandia ira. at Potentia ut sit ignis,uel rosa, ut antimal, est Potentia ad esse. Duplex est autem potentia, ut haberiar 6.
Met altera irrationalis, altera rationalis,illa est ratior. alιs, secundum quam pelamir ex electione uoluntatas, ut ipsa uoluntas est y
renim rationalιs, quia liboelecuiuiuna eam operamur , finia liter intellectus est potentia rationalis secim dum quam hoc , uel illud imeelligimus.& denique qua que potet operatui non ex se, sed a uoluntate imperat Potentia irrationalis est , quae non ex electione , sed ex sua dispolitione naturali habet operationem, ut potent ia ignis adeates i. ciendo uisus ad uidendum thac aute adhue
duplex est,altera actura ad aget du ,uel faciE 4 u.altera passiua ad patiendum,ut lignu habet pauluam potentiant, ut rari uratur a L tu nates autem potentia: acturae sunt. iEst autem confiderandum, unum distri meo inter has potentias Nationales enun , κira ationales passiuae, sent itidi stetetes ad plara opposita : non quod sanit recipiant, uel agant opposita, seci Quid ipsae sint principia
.aa peran tu in non Ioa is hoc oppositi na,
quam illud, vvi uoluntas est potetia indisse.rεs nsi magis aduolentii hoc.quam ad nole id, intellectus ad assenii ends,uel dissentimcisi r si liter inpasi uis irrationalibus lignia est in potentia n6 magis ad calore impient ian ,qua ad sigialitatem, dc materia securi. dum se. nsi est in potentia magis, ut sit hoc, quam illud, uel alunt: at potentia activa tua. tionalis est ita deterini irata ad unum me dum, ut pse aliud non faciat, nee possit illudn6 nee te, ut ignis est in poteria ad calefacie dum . ita vi p se non possit frigefarere,immo
nection calefacere : Dan non te facere, aliis quis Ius , non prouenit ex in potentia ignis, ted ex impedimento extrinseco. Atiterie pia terea cum Lot movis dicariar
potentia totide ira dicitur pol sibile: quod a Noti A. potentia dicitur: possibile enim & seeun. dun potentia in rationalem ,3c secundum irrationalem tarn activam, quam passiuam.& sieut non omnis potentia est ad opposita, ita nee quodcvinque possibile. His suppositis. accedamus ad texciis explanat Oiae m. Malli sellum. Inquit est, nsio intie Ea te .
Eoisibile et se, uel ambularet usest,operari e stas opposita,nelnpe ut possit operari , Ac non operati,ut pollit hoc uel illo modo operari. est .n. aliquod possibile,viod ad unum est, Sehaiularocli est res, quod secundtina potentiam irrationalem dicitur possibile, ut ignis potest eale facete,sed ex se potest, no ealeis facere,uel nige facete, nee Ornt is potetia tr. rationalis est huiusmodi, sed ea Quae activa est, nam pasilua oppositorurn est Iusceptiua,
290쪽
fit opposivorum qualis est activa. Vnum trerbum h Ie considera, eluauei ista Arist.ignem non est possibile ealeficere,& non, nec quaecunque alia tempe putrfluas hie inuntiat pote ira irrationatis acti. as; altera,quae semper ex se determinatur ad agendum nec ex se putest non agrae , tamen ab extrinseco impeditur. in ignis se habet ad
caletaeied si,qui ex defectu eo stibilis , non calefacit. Altera quae nut quam deficit,ut potentia, secundum quam celum Ino aeriar nec
naturaliter impedit i potest,ia ab utraque potentia die uiu possibile.
a 4 madam vero potestates a Pixocae sunt, σα
Adbile potestnem, seo potentiam distinguit,est enim nomen non si Inplici Ier. l. non uni uoce victum,& haec dictio conlprehendit omnes potinas quae dictae superatri stantiviq-dam est potentia includens actus priuatione, seeundum quaeaquς in poten .ia sunt, acta nondahabent; sed actus prinei pium t dieitur enirn posse ambulare,qui nonduin atribulis , N esse,quod Dondium est. Altera dieiti irpo . tentia, quae est simul cum actu , secundsi quald, quod currit, dicitiu posse currere , quod opera Ir, posse operari, Si quod est, poste es se , quae poteritia aliquam o non aliud dicit, qua non repugnantiam ad actum, ut ide sit, qui currit potest currere,& dicere, Pii curii non habet repugnantia, nec impeditatent imad cursiana,quae dicitari potesta Logica, & in rebus Matheniati eis potentia Mathematica . Est autem discrimet, ilirer has, prior en inest in rebiis mobili, is.& corporeis , qu si quando actu lunt, aliquando non sunt, seu alimiando operantur, aliquMicio non , at po sterior est etiam in necessari is,& bri,quq lena per sit ut, & semper operantiu . Possibile ergo virum, Ie comprehedit. aepropterea est superius,aci necessamu ID,& e6Uenit vi, sicut uuiueriale conuenit prata, sci
litat in seriori , ideo insertur e necessari. . ipossibile, sicut ex infra imi sup rius.
Et est quid oreasse principium,etc. F
Aliuni oralinem eonsequentiarum m a lium persectiorem poriri . & quia proprius erat,prster tantunE, deos for Nise dixit nocidulatationis, sed modestiae musa: otiso est, Mincipiamus a necessario, Mi pollibile contana
gens, impossibile, afi qui lε instri est in eε
sequentia, di ab inferioribiis ad super ota re ctior est consequentiarum processus. Suniendae stiri agitiuoratum de necessa. rio eo orisine, mao e ristinu, iantur de possibili. Di ima tota assi rarativa de necessam .S eunda negat ita acie dicto amin atrua de m do. Teuta negativa de primio assar uiua devicto.Quatta negariua de vi loque: tri tot si alitem hic erit Ordo. nece . possibile contingens, in possibile.
Et ut rectius Me me una teneas, Meipequanior dictiones nostras, in quibus omne. aequi ualetes it uenies: Obserua.lo eandem rationem, Mut in : sol si ordinem nauta do,
semper ratim prania syllaba pro trecelsara tSeoida pro possibilia Terila pro continglare Quarta pro an possibili deleriau et dictionctautem hae sunt Argiuule: Vestigia et Sine meis
rii: Mutabatis; circa qua Adi erie primam tertiae, secundam qtrariae, ciantradicere, di vite. ius, priniam . & secundam esse colamitas, teri irin,& quartana subcol traria poteritergo civilitat in tabula assignate omnes his.
Hunc orisinem eonsequetiaIsi retum vnbuersi ordini comparat, & ipsa comparatione con probat. in uniuerso enim tres rerum naturas competamus, quaedam lunt semperactu, ita ut nunqua de suurae sint, nee desiimrint,& hae sui re primae substantiae, uocat autεhie primas'ltibstatutas , non tu in praed G.
memo substantiae, psa singularia.se glorio.lum Deirin,& intelligesias, dc hae sunt lectitidum Aristo t. naturae seira puemiae , & ΟΠ nium principia prima, & istaei, beluactum sne potentia, idest,qiuris habent in se, semper habuerunt, de habeburi'. 8e nihil illis defitu. nee deerat: propterea dicuntur non esse in Eo enua, scilicet,quae zst cum priuat oner re