Commentaria unà cum quaestionibus in universam Aristotelis Logicam. ...

발행: 1603년

분량: 614페이지

출처: archive.org

분류: 철학

311쪽

. quo triangulo perstasiam statini matri Ues angulos duobus tectis aequales habere cogito letti Et talis cognitio inuentio die Hur, & ilehM di est Arist. in praesenti quod sit ex piet xi suti eognitione, it epe ex ipso vnitieis ali primco nito,& nou pra nudi utra aliqi ioci, sed exi plo se n su illud singulare esse ondente: ata aes alim modiis,qui videriar esse ex pexistenti cognitione,nempe cum prius alima ita copii uiaaiis, Se rursus illud obliuione interce letite cognoscimus, quVIGOrdatio dicum , hii iternodsi Aristoteles in principio textus posuit, ut etia explicat et Omnes imicios cognos tuli ex praee istenti: tamen ut vult Philop. ista n5 est cognitio, sed recor latio. Illa est sententia Philop. I. luamuis ad suo

t de cognitione illa,qua cogi39scimus huc tria ligulum habere tres angulos aequales duo biis tectis, quam ipse Philop.inuentio ena vocat, sed de hae cognitione sensius, qua hune Nangulum e IIe abscPIe inedio percipitur . Theni istius vero Pteleqiuttu Averr.n ul i. to aliter exponere vis interpretari t. n. Alist. erE excipere duas cognitiones,quq videritur ex pr existenti cognitu ne fieri, & non fiunt, altera est quae est perrecor Latronem, seu remit istentiam, cum idem eodem modo quo ante cognouimis, obliti an efuimus, rinisus cogi cilcimius,atq; haec n6 propra E si x pr coietati,cum sit eadem csi Praecedeti,i. eiusderes,eocle modo cognitae: & hoc est,quoci is .eit Arist. est quae lacognoscere Praxis cognosceie, i.qi da cogi oscimus, P ante cognouimus; et Izera cognitio est singillarat m,quo. tum vniuras ale cognominiis, haec. n. identur

ex praeexistenti ficti cognitione, sed tisi fisit inani qui lcit oeni uiangulum habere tres angia os viales dii obiis Icctis, si postea videat triangulum hune, tuti e cognoscit eum habere tres angulos aeq)iales duobiis te is, sed noli to tina ea praeexistenti cogititione uniuersali. sed hunc ci angulti este ab praecedenta cc gni Non e solo sensu percipit, sed here uesangulos ae diales dupbus tactis, id ivete,& ex praecedenta cognoscit: proinde stati in docet Aristo eles,quo pacto et illaim eone lusiotum singulat E pari in ante 'ooscamin, in ve bis, quae in texin sequuntur. Issa est expositio

& sensui esset ruere, qua mitis illa priora verbansi sint exacte deelatata, ut ii, setius videbita '. Albertus. cap. q. aliter videtur exponere, dicit. n. hic Aristotelem velle osten fere quo 4. erro, modo conclusiones uniuersites,& singillares Alb. Aco nosca in us : ac de ui iuersalibita primo iti

cit; eas cogito ei alia prius cogitostendo, idest eariam cognitio processit per praemissas quae habeatit medium propriti in ipsa iuni, si ciuciliando hominem esse risibit E per alii mal rationale , aut per medium propciuin hon: in is proba trixaseat singulares non postulat per ine- ilium propium probati. sed iolum per applicatioi1em communis,& uniuersalis,quod sensu fit: ut proba aura hunc trianguluin habere tres .ingulos aeQuales duobusrectis, non proprio naedio, sed solum applicatulo uniuersale, i.cognoscendo illurn else trianguli ini: de hoe est quod Arist. dicit absque medio cognosci,l. sine medio demonstrat luo,scut conci

sio uniuersalis. Haec sentit Albertiis. His propositis existimo Aristotelena se s. Auctocsse exponendum , ut velit ostendere ea ques expota in doctrina aliqua es scursuia continentur duplieiter cognosch: docuerat enim alit ei P sana demonstrationem prata edere cogniti ne lignitatum, dati, Ze quassici: superest veostendat quomodo assentiarniit his, quae iii ipsa demonstratione , seu doctrita a dii clusi-u i contii tentur, ac docet ali is esse quibus non a sentinuit nisi per aliqua ni rationem picee lentern ut quando praeinitas suin unus vi iniet sales,& quae praecedente indigiant pro

batione, lualis est maior in hoc discursu, omnis tria galo habet tres angulos aequales dii biu reetis: iste est triatigii liis.ergo iste habet tres an Eulos ae luates duobiis rectis: ad est cli dicit .ei cognoscere, idest aliqua cognoscim in discursu, alia cogit celites, idest propter prcced Geniali uin 1scursum. At vero ali itia sunt, in di iam is, litae non alias cun Ouini us, nee tiscutis prccedenti; sed solum in illo eo. dena discursu tirilucentes cognouimus, Sc lisciant si iugularia; clina sub uniuersali inaioli sub vara in . voti ei lim sic'ς ipsa malor, per discursu in cognoscutitur, scit sine niedio, so Iosensa, ut quod iste sit triangultis: n6 enim Ioquitur de conclusion . sed de in incribus.

eio meo est ualde notandii arari me tu in

Aristotele in explieat, qimis ii haec nia placet, placeat expositio Thm .posita.

312쪽

In Cap. I.

ς Antequam suum sit induam

concla fi ne loquitur,aedoeet ipsam eonclusionem antequῶ inducta.de illata sit. 6ζ qm dammodo esse cognitam . & Prodammodo

qtram sit in dumi. t aeeeptus syllogitauian metuti iam minor est adhibita, siue parta.cularin, siue singulariε, quod vorat inductu, t quando sub illa uniuetiali additur, iste est triangulas: siue uniuersistri, quod uocat acceptiis sit syllogismo. ut in ueta demonstratione,nullo modo ignoratur conclusio, immo perfecte seituri antequi alit minor addatur. ae syllogismis perficiariu, si taurea uniuersa es, ac mala res propo fitiones e 5stitiuς sunt. tune partim scimus.& etiam pariun, dcuse suo modo Suota

Quod tium tresivit si en simplic

do ignoremus . idque docet in illa singula iadieens : igilotamus illam stigui ueni in pat-ticulari s giatri nesciamus illum esse tra a g I. Ei,at selmus uniuersaliter.dum sciurias in al. Ia niaiora via luet sali iliu habere tres angulos: sim liter de atqueonelii siotii btriiqiras in praemissis sei miri inua ne . nouautem n prix Pria totam.& actu, quousque riserangu .H eest explicatio iuxta remum quae c5 niin Ierhabetiir,& profecto avis Ne in clinere. sta Verba sub tuteriari tume tegetiata, sie: Quodn.nesensu si est simpliciter. hoe 4alio fetuit, 'dditos habeat tectis si inplici tra -si dicat, nos in illotio tueriali sinpliciter . At particulariter nos in te illi conclusionem singularem. nam de quo ignoramus ari sit, i modo perinsecte scire potet rariis, tres angulos remi ilas ducibia rectis ae si dieat, non icimus pei secte,hi ne triangula habere ires angulos quouille illum talaugiit si esse sciani rae ob ad ,e ncludit in Illa uuiuersali maiori concluso te, iis actili fit in propria scirri a c. gnoso, sed ut uarii aliter. & inpoletu a, & hic locus est notam lus , quem dciae quidem Burg.subis terrogatione Iutorretatus est.

Ex modo quo pari rat sciamus eo clamnem antequam sit inducta, & partim nescia. mus. soluit duos tauill , ut declarat The missi Ac communiter omnes, altra est Mem. non a apud Plato in dialogo sie in seraptor hic enim probabat non posse cuiq In L tingere ieientiam per inuentionem,tali argum filo. nam qui inuestiga si scit id quod i uestigat. rune non est inuenire, nec discere, eum iam id eognoscat; s ueras non scit. stu-stra quaerit eum etiam si illa occurrat, non sit depraehensura . Ad hoc autem respondendum est, noἀquetrMe,N inuenire ea qu* sciueramus,& c

pterea id disti muti nec est absutilum, Me Imvolsibile quemquam discereus, quod cognouebat: nam cognosectat in uniuersali,discit aurem n Particulam : inc6ueniens es Me, si eonaodo, quo semit postea viseeret. . .

ubi a uerte diseramen esse inret PIat ε ρος

& Aristotelem:Plato enim virebat non scitiqui eouam de nollo, in ista esse reminisci: Aristoteles uero etiam docet protius muta sonem non sciri de nouo , sed ei ire cognitio in viri Me praecessiit: est autem inter hare ducina a matri distramen inam rem In scencia est. cognitiovit tri , inod arrie eodem modo , dolui, eadem forma cognouimn , Obliuio tamen antrece st: Et si e Plato existimabat nos

scite de notia: at illa cognitio uniuersalis, seu virtualis quae plaeeessit, laeundititi Aristotelem. nec est quae postea redit, sed primo rem in tuo princi pio, & in uni iet sali icimus, po stea tam iit pari iculata di imus.

Hic est alter cauillus, ut supra diximus, secundum Then ill .qui est Sophistariarn, TO Iemlauni probate Dos non scire, quia si scit mus.tunc esset ineruia huius, Omnis duali ras L st,nui aer u s par,viod concedendunt est: turn autem facietia iit sophisnaa. tu scis ciMne In qualitatem elIe parem, haec qitae est ab scoudita, di quati'ution cognosci, , est di, iura,ergo tu teri illana elle parem, lilia est,

aluum, natu cum uescias esse dualitatem,

313쪽

Eo, feles esse parem res; si solutionem quor aridam tali Mi enim eonvicti sophis irate respondebant se non seire omnem dualitatori est e parem . sed citrinem earn,quani sei. rent esse dualitatem i Aristoteles hoc reprehendit,ae dieit ab te ulla liniiraticine fatendum esse omnem a litatem sciri esse niurierum parem, ius ratio est pulchra, nam Mado demonstricio illius fit, absci'e vlla limitatione fit,nee praemiis quibus deuroast ranarlin uanriu mi has,aiu illas dualitates, sed ad omnes; oportet tititiae respoudere, non terrenos hane dualitateni distincte.& partientariter et separem, quousque sciamus illam es Ie

dualitatem scia, Ista luen eam in com muni,

re uniuersali. Alia fere omnes hune ea uillum posterio.

rem, um eo qu Memnon est coniungunt,ae unum faeliant.& runc sie debet continua. ti: nam aliqui respondebant ad prius argumentiam, nos scire ea quae ignorabamus: aduersus , quos erat argumentum protrang nos

serre,antequam indu sta si reon elusio: Dan, si is omnem dualitatrem esse parem . etiam seles hanc quae est in manu mea esse parem, vae est nclatio, dc tune respondebant ali vi,quod superius illina . Haec circa capio in exposisionem.

De H qua in eapositisne textus

dicta sunt.

πω ut magis-dicta sunt elueuenm, ut moras est nostri, liliantulsi oportebit dispuinei& hoe est argumen. prima. Multae sunt scidii et ae doctrins . esset non ex praeexistenti fiunt e grii tione: ergo ina prima propositio est salia: probauit animedes: Anhelotsi laten. ua doctrina, de tamen non est ex praeelli stenti cognitione, n1 a Deo simul in o innib. scient ijs nariaralibus creati sunt I praeterea milia homines viscant Mae ignorabant, &non ex praeeristenti cognitione, e iudicio. I. . Meucido contra id quod dieiciar oportere de sibiecto , seu dato praecognostere Mid est,aut inrelligitur de quid est rei, aut de adest nominis r u diem de est rei, videtur expresse eontra te rum, In quo sermo est de 4e ui oue nominis et si velo escas intelligi

de definitione nom7nis, Nane est diminiat

Arbs Ot. nam in .le.Monstratione propter quid Portet praecognoscere delitiationen substantialem subiecti, nam uer em demonstram uapassionein de ipso. 'Tertio conua. quod dieitur missio I. a sol passione. sippo iii aliis cliiid significet, n5

amen quia est, ridetur hoc salsum, non eo. gnoscenus passiones csilienire. & else in suisl Libinctis, itioire intIrad quae retulas eausa , de de inoni trando, Philosophi.n. ex admiratio ne effectuum,& passionitin experiebantur eceperum philosophara,ergo ante detrita

si rarioliena oportet preteognoscere pastionem esse,bcut de lubiecto. Quarto iid est idε quia est subiectsi .&-4. rg.

est dignitas, inalteiu est In complexu, It te. rsi eon plosi ergo sunt diuersae praeeo nitiones, & ita stitu plures qui duae. in ino clamstio aci siti& quia est, solum eli de simplici. de complexo etiarn est qualis res sit. into non existente subtacto est de eo s. m. den Oustiatio.& scientia. ergo itori debet dem praecognosci an fit i probatiis anteeedens nain propositiones, quartim est Icientia luat sempiternet veritatis, quae seinper sulit laetae, etiam si extrema non iuppori a Semo non potest intellec cis simili pura L stro eognoscere, enm sit potentia fia ualergo uon gaoseit limit maiorem, de mitiorein cuin

conelusione : nain si dicas polle intellecti, simul ill tria cognoscere, licet non pore tittentui nune demus Prod intelligat si anil omnia, quae potest demptis daesim tuae fiat syllogismus, clarum est, quod assentiat malori, & ini nota, quia potest , sed non couclulioni, quia ultra iam uon porest.

Septimo nullus est defectus illius syllogis. Tinet,

mi sophistarum .ergo responsio Aristo. nialista est.protratu nrecedens. nam irene sequi.riir, seici Omnem dualitatem esse parem, Iaa eulta est dii alitas.ergo illam scio esse pat etiam in particulari: non apparet quis sit huis ius desectus. Haec videntur i agis examinan da in praesent .

Pro solutione pinni notandum saperio. A. υ rem esse cognitionem doctrina, edi lciplina distursiua, nam doctrina, disturtiua solum fignifieat cognitionem,& iudicium rei quod aliqua discursu habetur undensi omne iudi-eium intellectas doctrina discutsilia dicitiar.cum iudicium principiormni per se Notorum

314쪽

non sit doctrinae non en Im per disturtam

habet tir, sed i pici liatrii ne naturali absque ratioein Oillis assenti murrat , cognitio si nificat qaodeuia Pie iudiciti iri sitie sine dileur. su, siue eum dile iit si liabeae, si te sit in intel. Iectu, sitae sit i seiali , Qq Qq est iudiciunt sin. - gularium. 8c tiine est lentus: omne iudicium ex discursu ali luo procedens fit expiaeexi senti cogniti Oiae , ii est iudicio altero . siue lioe fit altero dileuisu habitii in . siue absque ullo dii curici, siue si iii intellectu, siue in sensu , nam multoriant ulli uertalium iudicium intellectus fit ex pin exi stetiti iudiero singularis quod est in sensu : ex his soliticin argu . eli iam prirntina selentia , erit in Angelotation ex discorsu aliquo h .ibita , sed a Deo solstitiata est; pi terea etiam ipti ab Pie dis, cur tu res itituentiar propterea lion dicitur doctrina discursitIa.de qua olum dictu iri est ex praeexistenti fieri cognitione. Hoc idem iure imus de illis iteritatib.ali Is, di iudici j quae absilue discursit filint, quam uis imul toties latet occuli' dii cursus,& prae existens itidicitum Cluti eitim credo alter uis di sto, latet iudiciuna anteeedens uuis cocilatis esse credendii ni, & hoc freque riter acci .d it in liri, quae auctoritate dicentis , ratione

a lia non interrueniente,rccipi illὲtur.

Ad x. Ad seciundum Oietanus eoii tendi permiptima est, intelligenda est e definitione lubstatui alesoluta subiecti . hanc. n oportet piae cognoicere, qFper ea denion stranda sit passio de ipso Iubiecto in demotistrarioti e p p uuid, quae procedit per causa m. ii Hi denion stiati Oile . quia, ct a per effectu te dentonstra inus no est opus ac fistitio ite lubieciliae ob id liciti opus est precognoscere. Haec sententia Caieta Di est contra olnnes fele expositores G -.s,& Lati . nos , & coiitra Usiim Lex tun 'iust. tibi ea presse tomitriri d d si titioile luit tu i SNota Oportet ita liac re aduertere mi illum .in d fleten teret se inter definitionena tioii diis, & de

naturam .& ess ritiam distincte manifestet.'sed solum eonfii se eam dieit,quitenus, ii elligatur esse quaedam rcsabai s distincta, &separata, quomodo ad eas recipi utit ro ipsas uocabulis expressas.

Ex quo fit pliatum discrimen,quod unius Ρilitie

uocis possuiu esse plures definitiones nomi- 'nta. nodri uariis explicantes rem vitam qua uoxsignificat, at de si illio rei uita est , cum unicum sit geniis pri ximum,& dissere litia per quae res desii itur. Est secundum disertimenr aecidentia non Secsi EL habent pet sectas definitiones re , cun eorum .essentia siti pet Aeta.& ex substantia dependens: nec defityuntur aliique lubstatuta: qua definitionem Aras . . Metaph. e. s. uocat peradditamentum: substantia est quae pei sectam definiti otiem habet, cuna noti de hi latur perat reluid extra genus suum:definitio uero no minii tam lubstantiae,quam accidelitas,per secta est,cum nominum accidetis,& substantiae signifieatio persecta siti& propria Tertio disserunt. tiam uoces sigilifican Teniῶ.tes Iesueras,3ή natiuales definiuiitur definitione . t tiam, rei: at desinitio nominis inest uocitius significati ibus rei si figmenta, de inipossibilia, ut tali metra , infinitum, vacuum. l'ostremo disseruiu , nan coinplexa D Ondefiitiuntur dc iiii itione rei, ut homo albus, QuaIT. Curi non helant uitan essentiam Per se , at definiuntui definitione nona inar Asi vestis

signifiearet id quod hoe totviri homo albiis, posset defi ni a, vi dicit it 'Metapli. D. IH is suppostis , ei rea hariun definiti - I. Sol a.

praecognoscete de tu hie elocri id sigili ficet,& haec est Mens Aristo. in ptae lenti, ubi Lein ne taliter imitebatur. U. secundo concia Caietati uin , nulliae sunt demolistraciones, i

po, illi in una propter quid . in qui Mis non P9,cti praecog oscete quid sit subiecta nit& boc perseq f patea, nain Astrologi de- i

scere naturam sub ecii, sed rem signifiea. t in peicipere. Dico tertio, teque i ii ipsa de inoia stratiosi e , qtiae fit aliquando per

definiti em subiecti, ipsa deliauio est

315쪽

raeeo violienda,nari qmn uix ante eone tu . solle m praeco noscenda sit, non tamen ante tota iii dem imitationem, imo in ipsaeogno scit ut demonstratione, cum sit mediiim: Atistoteles ait tena loci vitiar de his, quae extra demonstrationem praecogiaoscuntur, ex qui is Ai sti infertur hi eae defiiDcion .nominis, non de definitione rta Arist. locliii.

i.Fuad. Ad ri si in oportet distinsiuere seientiam, seu doctrina in 'esse in diri lici disset E ia,q i. ae

iliae a iuutione lis uenir, mitari, ab aliis. tius dictis, uel seriptis eorum; quae ignora.

non diis tulit ex parte obiectoriam, Sc eoru , quae sti utitur, sed ex parte in Odi inuessi ea diue1 dc ac uirtam, iam' silentia qua in habilitptimus inueῆtor hi litis,itiati gulus babet tres angulos Equales duolnis rectis. Veni est i pe

dem rei, di per eandem causam, sed ille per

se causa in investigauit, nos a n .igistro Iecipirniis; sic ut eadeni est via, qua in duo pera ut, alter ignoratis, sed ducem habehu,a iter etiam ignorans, leti per se peraghe interulens, vn. de si eiu hoc en dissici litis illo, quia mens vagatur, Sc laborat stud loeeitan lan coii sequend , ita inuet, ile est dithe illimum,& nnil tis expositiam erroribus. a.dind. Est praetet ei aduertendum aliam uiam obseritate eu qui inuenis,alia eum qui disturqui limen it leni per a sibi notioidriri incipit, N ab eis ad relicitia procedit ignota, siue illas iit priora, sue posteriora, atqui addiscit incipit frequenter e Dant a noli odibius nati ira,& pilorabim, lieet e. iiiit ignota cum sit doctoi cilii ea libi iani testa faciat, neuter tamedi cutit seire quoiusque effectum per caulata , di posteriora natura per priora cognoscat , hoc enim scire est rem per causam cogn

. anil. Est Primerea alueriendum di trimen esse inter res Matheira ara eas & es Pnysicas. leu Metaphysi eas, in Mathἡmaiicis enim causae sint ni bis notiores effectibus, notius enim nobis est lineas omnes a seu IIis, aequalium ei malorum esse aequales, quam lia per datam

lineam aequi laterutra triangulum constitu re, illius tamen est huius causa , at In narii rati

hiis emetus fiant nobis notiores causis, quippe qui sensibiles seresianti similiter in Ma theri Mi eis quae parti in suiu pravit eae, urat Astrologia, notius enim est eclypsim esse , quam tirie positionem terrae, Piae illitis este aula Ex his fit, in qua muti in ad distendo semper eaulae praecedante Sctus , & passi nes, in inueniendo autem altatuando praee dant effectus, uvin Naturalibus, aliquando eausae, sti in Mathematteis. His stippostis dico primo, in latenua aec 1 DIRG pristic, euincausam primo cognoscamis, ae peream probemus essἡctum , seu passio. ne ira ille se subiecto , non optra est. Praeeo. gnoscere est, inesset dies seeundo in Imuenti otie Mathemati ea non etiam opus esse effectum esse praecognoscere,eum in per causam, quae prim eognosci ir demonstretii dico tertio in inuentione natiuali essectum esse praeminosei , eum per eum indagemus . : .. eausain Oseo vltimo hoc non esse contra . i. .

At istotelem, qui docuit ad demonstrandum uniuersalitern6 este opus prico nostere passione elle, quo l si aliquido prςcognoscitiir.uin uia inuent tua, non autem in uia de irasistra tina, de qtra loquinalir.Praeterea non ita perfecte, se uniuersaliter praeeognostitur illa esse,ctum Zeu passionem esse, seu post demo strationesti, qu54 orobari r eae eb: 'uod post- , ii citiam cognoui rivis illun esse perinuεtio th iteri ni per ea uiam eundem demonstra trilis /Ad q uarcii m responderiar, non dubium Ad vesse. notet earulem esse praeen uitionem rei si ibiecti, de dignaratis; nam sicut aliud est e exilies, a u l eiis uerit,iae clieitur 6. Metaphysicap. I.nee aliterquam in1 giee eonuenisti, ita alia clitastio,& praecogn tro unitis vlla alterius: at quia unicia est ens in uri sique sivi.

sum, licet analo quin, lox tamen una,& concceptu, idem, unica est praecognicio, quia esturritisque 3 lictit qtiam uix siti stantia,&jae ei dens analooicE su erite continean in . tam 1 tu a censeri r qitae tin, an sit, de substatuta, &aec Henti, nec ii statilia ualet, nam quando

de aliquo sit biecto aeeuiens perimus, dieitiuquaestio clitatis fit. at qlsat, jo de toto eom. plexo pet moJum linius si mpto , quaeruinis,lst quaestio limplex an sit: dices, qua-

316쪽

licio ha tu complexam definitionern rm rseeutulo, quia nee tabem se illum ted nie oriem nominis, nam lignificatio compleri est significario partium, non sua, sed neutra solutio plum,non prior,quia ut diximus, aiensi de definitione res lasmo est,sia de defini- moire nominis inon Posterior,quia limi signi Eratio eomplexi pendeat . palthus, taureumodo alio sigtuficat Mnplexumi propositus enim modo corriposi ion 1s,3c clua,sionis rem signifirat. Et hoc porerit explirari nouitiὲ in et e filii i i on e . Pt optetea dico lignificationem digilitariam esse notissinum cuilibet etiam. licenti larentia si voeabulorum illo: usgnificatio sit communis, & va Pris . Pto-ereatio curat Aristineri explicare per se neptaemgnitio leua, sed cum ea quae est. an si colliunxit: M ligi,ifieatrones subiecto. main.& passion o ooi ita parent, matri sint

particularia, & p opterea in his separaturcii stio,& ptaec tiri an sit,& quid sit. At quilii uixi respon .ietur, placognosce subicctum esse est preteognoscere sisiectum existere,non cluba in praeselli udo existat. sed tempor bus a natura statutis, tyro pacta scientia de fulgure. uento,eeclyps,quq ἐκύ-tur e ste quod tuis tem potabiu existant, 'tauis aliqua alia omni tempore existant; sed an propolitiones et leui uerae, etiam si nullo tSpore existant,aia ' dicemus. Ad sextum respondent sensem illius. ma toti . & minori cogi uis si inui cognoscitur conclusio,esse. si quis assentit m Mora,& mi. nori .rales alsensus, necessario eniciem ali en .sii in conclusionis absque nulla mora. Q a ad si mas , an quatusci aduenit assent concluis sonis una neone alij altim sus , respondeo pio

Fl aesel Ll matre e. iam est inconaeniens ali. quibus simul orijs allenti trias eissentit . eum sita pel modum miliis: Ri instantiam dico in si locasia, lac ais allelita ur maiori .dc minom. etiam allelutetur consilii siciti . sed propter Reωssitate nulli allentus intellectus perdet alique illata suin ea est sino qum habetat. lepramun . Respouareat Aristotelem non aritiasse desectum illius lyllog lini. sed concedit eouciali sein de icientia In uniueriali loquet Mi Ial l Inseiatur de mentia particulata. Sc in propria fotn . . tunc dum. dum eii uariari appellationen uerbi . matri modo auiuersat .modo ligassica Ouem re

tuulari, di singulari appliciti lii dierunt

orem esse a salem compotiram . sub qua non liret singularia lablutriete, cum per tua de inesse regulatrina lit amnieli aia. Sed haec de hoc rapae sufficiana .

Quid sit scire , quid Demonstrario.

quae mirificiones ad mus propositiones requirantur. Quia sit prispositio. Irramri ratiam principium,ac eorum species. Propositiones magis quam conclusiorrem, tru

das esse. ' Op. II. Scire autem arburamuν unum quo que simpliciter , me non Dpristico

modo, quies mundum accidens. mcausam exuimamus cognosten , propter qua res esto PodιιDiu rausa Mnon contingere h aliterse habere . . . Plana gitur, quod tale aliquid stire est: namque,s non mentes,s summ

eognosterae demonstrationem viro dico

diatis, o notiordiu, o prioribus, oecaups conclusionis. Sic enim erunt, o principia propria s

317쪽

quod Eunister tammensurabilis. Ex primis ausim in demonstrabilibus, quoniam non sciet non babens de ' monstration m ιρμι me Rise . n. qu rum demonstratιo est , non steώndum accidens , halura demonstration m est. 3 ca-s quoque, eν notiora sρortet

eo, o 'riora , cases quid m quoniatum D mus, quando camm erinummas: o priora , sepiidem causae: oepraecognita, non solum altero modo, eo

riam: non erum idim prius natura , σεd nos prius . neque notius, o nobis uoti . Quo autem ad nos quidem priora, oe notiora, qua sunt propinquiora st ure simpliciter autem ni ra , oe notioia , qua longius. ni

ri. positionem pudem dis, quam nos eo monstrare . neque nrees tabere

d uimus nonien dicere. Posuronis uero, antiqui qua quidem accipit utramlibet Parm a Attulit c laram enuntiationis, in dres esse alse haec ver

aut non esse aliquid, Iuppiuro a', 'VAE qua uero sine boe, definitio a d finitio enim positis quirim vi et ponit enim di ore E

μnt, ex quibus est syllogimus: neteo

318쪽

plenaes tui ni eam is , quas opinantiu essemusta, M ver suiu, uterque ranaen te seire Cpinatur. Hoe est enim murinune scienti, Mnestienti,*tia uterqwe opinarur se seir eum mulam habri, litat pretier opinion m sapiens in Mia sciat, rustieas vero nona

' stuare euius simplissire vis illa,

Sie expositionem Latinorum obseruam M.Aristoteles ipsum seBile obiectum seiεtiae definit, it sit sensus, illitia seitur quod aliter se iis re non potest,idest quod simpliciis

terest necessarium,& omni tempore, ut ri

nio est risibilis,mIpulus habet tres angulos. uel quod est necessarium eκ suppositione causae ira posra terrae interposui e necessa. mest ecclvpsis, Si truncilis, quare non Ilia. riuum, seu eoncinnatiuum sermonis legunt. At nuhi magis plaeet expolitio Averrois,rio pta batione praecedenta velit Aristoteles inferre non posse alio invio scientiam ali. enius haberi, quam praedicto, nempe per mi tam& hnie sisnectu, si aliquis alius est lete di modus posterius d Icetur, qui nem Pe m eius non sit per causam . Anerrore per hi ne modium intelligit definΠiCnem . secundum atra rem ineomplex E seim . de qua tr tur est libr. 1. Posterioriana, sed meli mihi uidε: ut exponere Themistin Philop.ri per hune scienes modum intelligat cognitionem principioruin immediat rutra, quae n6 fit per eausam,sed ex seipsis emio seuntur ipsa, quamuis non praeter mentem Aristotelis,

sicinus et exponere perhsie modum inteli dem5stratione, mia, Depe scientia qui

ab effecta sumatre, devia r. aec. 1 agie.

dicimus avt cm scire, o per demon Rrationem, oec.

Alimii Latini hane uersionem eon sic ditantra existimarunt hane esse aliam defeti.

sere demon strat ione non scire,& ipsam esse ieientiae in striamentum, &modu; oportebat enim ut ipsa temonstrationem coniungeret mi m suo fine,cum demon strationis clesiarandae eausa ipsum scire definierit. Posses asit dubitate quae est illa demonst ral io per qiram in Prolatariis.respondet esse syllogismu sei Eliseum, idestque habentes, scimus. Nota ea sim finalem, & per talent eaulam definiti nem, scilicet dena onstratio est syllogitauit faciens scire, idest per quem habeariis calua

ret ueram , ut exponit A leuo. non causam

cognitionis solam.am causam fictam,ut per reliquos syll smos fieri solatc i

Haee est seeunda rapittis particula , laqua Aristo ex ipso seire colliga qualis sit demonstratilis scietitia, quae demonstratione haberiar, aestabinde quies sit ipsm monstr ito citcre 1giriar, si ras est seire qualedictum est , profecto demanstrativa leientia est ex veris, primis, & run ratas priori rei oti. tibiis, & causis conclusionis, unde sumit ardefinitio niaterialis demonstrationis a fine demonstrata e deni stratio est syllogismis Procedens ex ueris , prinus, & immettiatu, prioribus, notioribus. & eausis e elusionis. At uerte auteni hic per serentiem dem 6stra titiam intelligi polle ipsum stite . quod est

effectu semon stiationis, idem notiit Altieris tradi. . eap. 2. & Lincon.dicente ,ex , poss sumi pio eausa materiali. & etiam effectiva. seeundum quod per lanaoii strativam scientiam possumus intelligere, atri deuionstrationem, aut scientiam demonstratione aequisitam , mel ins autem interpretabimur, tu per

ea intelligariu ipsa denisistratio, ouae let etiaesticit, de ipsi est uia, de modus: ungulas huius partes postea Aristo. disturere incipit.

Sic enim principia erunt propria

G ei. Se Latini exponsit hie Arist. satisfarere ii Iobiectioni: navi sit sciena limiusprionem ipsi tri scientiae, nempe seire est per demonstra tionem intelligerer at iste sensu in praeter se risi Aristotelis: Graectenim noliabetur, nisi per demonstrationem cogno.

cimus, ac si vellet Aristot ei. dicere postquadebet ex eausis propriis,nsi ex generalibus, Meommunibus proeedere: non enim stit, nisi qui causam propriam tenet et unde n taleii hominem respirare qui ob id scit, quia animal est , nisi sciat , Pala pulmnnem Log. Tolet. N ha t

319쪽

habet, haee enim est propria rausa: opo abat igitur Seere demonstrationem proeed rem proprijs:ad hoe uelut respondens vicit, si demonstratio ex his quae dicta sunt procedit,eria ex proprijs procedet, uera enim prima, Si caetera errant et propria. Averroes aliis ter exponit,et mel im,ri dieat Aristoteles, sic erunt proprii eius quod demonstrandia est, id est D uera sunt principia.& propositiones similiter prirnae, priores,notiores, Ac causae, errant,propriae, idest ac minusatae, Scapta

ad demonstrandum: quali dieat, si aliter sese halninrint, uon per eao quiequa monstrabi mu,tramuis syllogirata possit, ae propterea subiunxit. Syllogismin quid E eruet si non

ex his Proeedat, non tamen demonstrati .

Nota ex Themistio posse syllogismirin procedere ex falsis,& ex his versi inferre, leaviis Huen m. Is lapis est ammat,ois homo est lapis, ergo omnis homo est anim aI, non tfi demonstratior praeterea posse syllogi imam procedere ere effectibus, non in dem 5stratione, ut omne risibile est animal rationale, onanta homo est risibilis, ergo Omnis homo est animal rationale : praeterea potest syl Iogis. rnus ex causis non propivi procedere,no in demonstratio, ut si chirurgus probaret mi nus circulare difficilius eurari,quia figura tot unda habet latera distantia,eum sit capacis.. sima, non esset hoe demonstrare, quaa causa

est geominica, non ipsius propraa potest igidiu lyllogismus esset licet ex n6 Reedat.

Deipitiingulas definitionis partes discru

cit Philop salsi non est lvientia. in diamecia esse coarnisnsurabilem eost quia id ni sum

est edices, unde sequit , mala terentia est - 1 riam . propterea demonstrationem est ve- sis procedere: nonne ea falso etiam insertur uerum,ut superius dixi in Mim,verum quidem ex praeimssis falsis sequi quantum ad uim luat uam, at propter lyllogismi disposinonem, ted non sequitur quamurn ad ulm Iobati m. Ac lallam ex caula,quia quod

mora est qsio potest esse causa jam probare id auod est Num igitur in demonstratione non solum insit uis probatiua quaecumi pis et Matiuam,sedetis protrativa per caulam Iehnon emeri in ea utrum,nisi ea mIo ῖτο -

Ex primis autem , ct in demonstra- ,

Hlotu . . dii. Partem aliam definitionis expum,nempe ouod pro redat ex utilem listrabilibus. sensia,est,quoties aliquid demonstrandum proponitur, tales propositiones adducendae 'lunt, tu ipsae iam alia demonstrarione non egeant: quod si aliquando accideret per pr positiones demonstratales demonstrare, nouerit perfecta denituisti avo,quousque is perinde monstrabilia tandem )emonstrentur,

sor uni demon strationem non habet , sensim est, non quod ipsa demonstrentur. sed qui ipsorum demonstrationem non babet, i. qui per ea non demonstrat. Vba ad rie,hic non negare Ari stota eam esse demon strationem, ouae per demonstrabilia , ut male putauit Averr. probat, est enim ista demonstratio, animum esse impassiiuilis substalitiae est immortalis, licet demonstretiaretramesiae immortalis,sed non erἰt ista pei secta dem 6. stratio, quotuque . illae per ultimas demo strentur , Prae tam amplius non ualeant deis monstrari,quae expositio est D. Tho. de Philopin hoc patet ex Ar sto. I. TOP. c. . bis Dei t. demonstrationem procedere ea primis 8c ueris,aut ex his qua per prima,& ueta tadem sumpserunt: quo in loco illam esse dona strationem fatetur, quae ex demonstr

bilibus processit, cognitis tamen, Ac per inde monstrabilia demon stratis: probat mitem Ari tat. qi-l opus sit perindemonstrabi Itatandem iamcustrare jussiualiter autem est

Fic supplendus discursius: non scitur conet fio uiu leiani prae inissae, sed praemissae ea demoustrabitra sutit, non sci tur nisi de monstrentur,nec illae nisi per prima, & tua mediata,ergo non edtinrat fine his demo strare pertieter norem probat, lata seire demonstrabilia est ipsorum habere denuo strationem,ergo prorofitione demonstrabalas siue demonstruione non sciunt ' diai autςm seiri, ae demonstrationem habeo . nam quae non dein strari possunt, linuti pia prima absque Zemonstratione sciuntur. Dubitabis,nuare tiarat prima,& inden Gstrabit ia) Phi lop.duas adfert solutiones,P aspossinitia ad unam minare, quia nempo

320쪽

Ira, ut animum esse ininistratori est pri us,si esse impassibileni, sia non est illud intimo

strabile.Praeterea aliquid est in demonstrab I sed non est primum,nam vestem esse ondidam,itaemonstrabile est, euita fit per Meideris, Et non est primum i propterea Aristo utrumque eoniunxi, Delicis rameta est si di. mus per primum intelligi principuun. Hipse Aristotel. paulo inferius dicit, Ac tune dum Buran. oportet legere absque coniunctione, scilicratae prirnta in terno strabilibus. mo. 1. Dubitabis quin per ista prima indei no strabilia oportet intelli ere.Therni st. Alberis

de Philop. inrelligunt gignitates ipsas, quae mloliui . & prosam Aanrue, naee enimiunt prima, en qui bira demonstratioum pri . .esunt, di in quibus f stunt. & finiunt ut M*ramuis hoc probabile sit, possumus nisi inscia Auetroe liuelligere ipsas propositioia es,

quae in ipsa dera n stratione sumuιὲriar, P aeprimae sunt, eum iam amplius non Faleanteemonstini, di prosecto uidetur esse haec mens Λrastclui te irens de primis, fixi non sciti, nisi quae permata demonstra ir, sed per dignitates n5 H de nisi stratio, stant enim principia ramitisee ergo non de his oportet Intelligeret praeterea quia paulo post expli-eans quid per prima intelligat, dicit, princi . pia propria , led dignitates sunt communes plura emonstrationiblis, ergo non de his liquitur in hoc ura .

Prosequitur probare teIiquas definitioniad res,dc quia duae sequetes ex ultima pendent. inopu eam probare: nempe quoa pro e da ex rausis leti enim deuioastratio faciat scire, fit seire sit rem pera musam cognoscere, secluitur eam pro ere eg eausis, Ac ex hoc paret, quod Et procedat ex priora bivina rau. se priores sunt effectu subdit debere esse notiores non solum altero modo , idest Pinnisi ad quia fignificat,sed ti qua id ad quia sunt,

ut exponunt Philop.de Themist. non enim salum propositiones oportet cognoscere, de

apprehendere quid fisnifieent, in Et quddisne uerae iudieare, ut main loco apparet id quod supra dixi is evirem Quoanu, eo pleaa habrae nomina definitionern, aprum et

de dignitatibus, ni delia solum ciuia sunt, oporael ia relligere, m superesin victum est. Dubitabitur, matri clictum Rerit demon- Dubia

strationem prendi ere ex primis, superfluum vi letur Miderem prioribus. PhiL Resp. per propria hic intelliget da esse Proxima , ea enim sunt musae priores quae proximae sunt. ae propiti tuae effectui t at hoc non nidetur correspondere meri Arist. nam in rextu perhoe, quod proposi liones sunt musae, probat debere esse priOro,quae probatio effri ni illa, si per priorra proximas intelligeret n6 essi sequitare si est eausa, qu8d si proxima. Alb. Resp. Si semitti una exposi tionem Them .etia oportet 4licere. quial non de eodem tilesicile illa duo: scilicet prima,& priora, sed prima di euntat dignitates, ac proloquia ex qui a procedit deitaonstratior at dieuntur ptiores , propositiones ex qui tara tanquam praemissis temon stratio ecfi citur. Se est bona solutio , th seam expositione nostram dubium non est,na per primu intelligabamus pransbid.

Cum propositionra priores, & notioresisteri dilIet, quia id multipliciter euenire potes . nempe ut aliqtI l d fit praus, ¬rit diis

singuit,sant enim qua' sitan notiora.& pN a lia puta, quae sM notiora, de priora nobis.

non enim ho eadem sunt, ita opponune. priora , Si notiora natura sunt uniuersalis . quae a sensa remota sunt, priora vero idc n abis notiora sunt singularia. Hie textus e st obsoles.s satis, o tirmant enim aliquot or

ipsum dubia.

Primum, omnNNIo h te uniuersalia no. - . ti dii natur asseri eum I. Physie. 1 u alueris ulla nobis notiora doceat

Praeterea , ' unodo hie opponi notiora instilli

nobis, & natura dieit,euna I. Physi. cap. 7. diu em esse tradat.

Praeterea, qua ratione ista di stinctio assi. Dissita ignatur non enim ui lenae quid ex ea colligi misit. Multae sunt sententiae, quae niihi videtur dignet, ut proponantur, ut una, auL Bltera eligi possit , prius tamen terminos P IOIesne is, at natura intelligere opori ebit. Aduet te agitur , quemadmodum natura I. Fonis.

a Suul prodacit omnia, uec simul omnia

SEARCH

MENU NAVIGATION