장음표시 사용
361쪽
lumen in In eommune, ae proprium distanguitia, at simplicia Omnia propria sunt, ob 1d primo propria eoni plexa cum simplicib. on eon unxit, sed eum communibus, postea simplicia adiunxit:exempla ponit horsi, quae inota sunt: irrationalis diei ut mi alitas, quae alteri non communieat in parte aliquoinmm,ri diameter costae,*raepalogmine trica elle iti flecti verὰ icirili eadem linea. qn
tur duae linae, quae coniunguntur in Puucto.
ostendit sussicienter de istis icterminasse, tum non taliud in demonstratione praeter passione, & liubicctum. citiae plinc pluinest limplex, Se dionitatra principia taplex D Ices. quid de conclusione dico sub iube.cto. 8c passione coimpraehendi I dices, quid de praemissis dico. ivbdignitatibus elle, nadiguitates licet lubeoni inini forma demonstrationem n6 eomponant,ramen i ni I Mς,
ex quibus de inon stranius. Publil . Diees, nonne etiam ex propositiori 1b is, quae digni atra non sit ut den onstratntis noeitim se triper Euclides ad dignitates recur rit; sed per ea, quae demoustrata sunt,den Onstrat alia. Dico ita esse.&hoc est,quod in pretcedentibus uel bis dixerat Arist. demoti lirat per con munia, & per ea, quae de trionil tasunt rat quia nullus persectam habet demonstrationem, nisi ad illa iitalem sistrabilia per . neniat : propterea dixit ex dignitatibus else dena onstrationem, sed addidit hoc, tanquaeAP imis , quia etiam ex demonstrabilibus suiu demonstrationes, sed non tanqua in exprimis, hae enim dignitates sunt.
ε hilistoc. --ἀiuiae Piasset quis dubitare, an se in petilla sup-
ponere iecesse sit.respondet Arist.non Opus ' esse semper, namiliando subiectura esleuo' tu in est, ut calidum elle fragidum eile, Monopus est supponere . sicut quando obscurum est, ut numerum effer similitet de passione, . eu m eni in nota est lignifieitio, non opus est supponere, sicut nec de principi sit is, quae
cent, hoe enim Borum e r quae dero noctn5lunt supponuntur, quod si praetiam nos diximus de principiis.& di in talibus; e nincluditi siue lupponantiir ista, fit e non . sera pera Ila triza in dem ii stratione ei se,dignitate1, passionem, lubiectum.
Haee est rapit x secunda pars, in qua di Nota alarime inret ilia clitatuor principia ponitur, scri mea diguriatem, iue positionem, petitionem defi Iter qua Diti iane: dignit is est prancip:st necessarium, tuor geistion lotuin in se, seὸ quo, etiam omnibus nera videtur,& cognoscitur necessamum,ut quod princilibet est, et no est,& sin illa; haecin .lum ne P.orsi naturali ab omnibus e Dostu itur per se . absque alio medicii postέ 1ι blicere . non eaoibus mani sestum, qfi quidem ni gari psit, respondet Arist. verbo, de uoce poste negari, sed non intellectu, Fin que de insist rationes,& syllogismos mensurare portet, na toties exterio es. psit quis pro I, bHO negare uoce, ted intera res ci5pi libuci negamiis: sunt igitur haec p incipia nota, & ab Oibus Interius necessaraci coli na,quae Aibertus in prae lentii te ilicsi parat Usibilibus, quae suo lumine videlitur, ut supctius et diximus ex hpsonaeta
Suppositiones,& peritiones declarat, haec. enim lunt demonstrabilia plinc pi ,quae cademonstrari possint, iton demonstrantur abal reluo, sed sine demonstratione aecipiuntur eis uetardi Grunt tante, si enim ista discenuri, idest ei. cur fit demonstratio. Iota fiant,a si esseiu de trioni rata . dicuntur respectu A. lius suppositiones, quod saepe acetalit in mentat dot recipit enim qui respondet proin poticiones aliquas, ahiqile probatione, quae probata poterant, quia illi notae sunt: si ver6dilcent insi s.nt nota,uel quia non est ut ius opillionis, idest quia non scit illa , vel quia et tutar E opinatur, & illa existi in at non es se, tunc dicuntur petitiones, leu posti Mati nes , quia demonstrator petit, ut modo admittat ea, ut demoti litauio procedat, & p stea probabuntute in quo apparet disteten Lia notum duorum. 4 digilitatibus, & Inter se: a dignitatibus quideat quia tulit dignR tes inde in6strabiles,3c omnibus per se notet, haec volo demonstrabilia. x nou omni Snoraz
362쪽
tur di stenti, petitiones trem non uidentur, utraque Lanisn ree plantiu esse absque de . monstratione I cum cic monstrari queant.
. DefinIti alius est principium in demonstrata ne i quod quid ni nota est iob id ,quid non sit potius explieni non est igitur stipe Iulo, nec petit oi quod duplici ratione proin Dat,altera est: e uia suppo Diones signifieant esse, uel non esse, non alitem definitiones,mius Farici esti Da luppositiones iii propositi nibus sunt, suppositionesssit propositiones, termini uero,& definitiones sola inrelligu tiit, eum in simplici intellectus peratione I . sint, in ellia non est propositio, sicut nee uidere, uel audire sunt propositiones, quia sim.plines toga itiones sunt. Philopalla verba suppositiones in propositionitari sunt, exponitIn hune sensum. definitionra sumptae in propositioni,v. nepe de definitis enuncia. tae, Qui suppositiones, ut homo est animal rationale, triangulus est figura tribus lineis
terminata,& expositio est bona; mihi tamen uidetur prior melior r edeludit Arist suppo. sitiones esse, ex quibus existentibus sequitur ne lusio, iplae sunt. i. tum pr P ιιΠΟ-n , per quas conclusio infertur, de probatur.
1,Nora. Sunt hic aliquot notanda, prim si est, ista tria, suppositionem, petilionem, definitio isne ira, sub unico genere comprehendi, nempe sub positione, cuius meminit .e. 2 superiori, nunc tamen numerans ipsas speetes reliciungenus ipsum, nec hoc ablata si uideri deber. .NOta. Est etiam notandu, suppositiones, Sc petitiones esse in duplici dissuentia,quae vi sunt demonstrativae 'thaec a dialectreae idem 6strativae ola sunt neeelsariae, & e hrs est set moin praesenti, unde male docuit Philop. petitiones posse esse falsis, est hie dicat Arist.essedem sistrabiles: dialecticae uero, speritnt. n. Scsupponunt et hi qui probabiliter clisputant pollunt ella falsae, sunt enim probabiles. I. Nora. Tertio nota dum est, esse suppofitiones inscientia, similiter petitione , N in dem6stratione peculiari in stientia suppositiones, &peritiones sunt suppositiones, quae eum de
monstrabura sint, saltam in alia scientia sup
ponuntur, uel ut notae distenti, uel ut misti taeι deseriti uirit fi pro multis e6elusionibus illitis seientiae: siem a puncto in puncta linea dueere, & similes t in demonstratio ii uero quaelibet praemiis quae in ea n 6 demonstestur chesi tur suppositioilex, aut petitiones in
illa cietnon stratione e si .n. sunt notae respon. denti suppositiones; si uero non, petitiones..' Tanfferri notandum est, eum Arist.dieit , 4. No
suppositioites di petitiones esse demonstrabiles, non intelligi semper esse demonstrabiles deinon strati ne propter cli id, suntari, aliquae suppositiones immeὸlarae, ut quartilo definio ei essedefinitis sirini mira, sed Seuntur demonstrabiles, vel qui demonstrari possunt, uel non sunt ita notae, quin aliqua ratio saltem a posteriori indigeant, de tamen abnque tali probatione proponuntur. β
Posset qnis dubitare, an supponere liceat salsa, at quidam existimant Geometras falsi supponere iii sinis demonstrationibu , suppanunt enim lineam bipedalem , quae sorsan est tripedalis, & lineam rectam . quae curua est, & si in ilia r responderiar non lieerer nam Geometrae non uilitur illis suppositioni b. ut ex illis dem 6 strent, lectulo stelint, ueras Honeas,Ac ueras Iectas:& -ras quantitates, perua semonstrant, non erg. utuntur suppotionibus nisis, per vias demonstrant.
Hoc e st alterum argumentu, quo Qpposistionem non esse ipsam definitionem Pbat,
suppositiue n. Sc petitio est uniuet fatis, & in
parte.i .putreularis: at definitio nec uiuuet caias, nee particulari cli, non. v. est propositio,
euius proprium est uniuersalem uel parii ea. lare esse, iron ergo est suppositio, aut petitio.
O in multa de uniuertalibus locutiis lit, dubium este posset , an csi demonstrationes, Ze definitiones sint uniuersalium , opus sit , speetes, idest id si pus uniuersales separatas ponere, unum.n.motivum Platonis id is cotistimentis hoc fuit, nempe quia seientiae, di definitiones, quae uniuersa nam sunt, non aliter essenti respondet Aristoteles non opus
esse ob demon strationes, M scieturas idcas separa.
363쪽
f. paratas ponti uissest enim naturaim in ip in minori murrino *ua dicitur intri ,
s s singularibus eonstituere , quae ualeat de tu primo , Ic est maiora extremo constiriten In utra uni uoce praedicari, non autem f.pa dum,est.& csces, omias homo est animi, Seratam, nisi per operationem Intellecti s .mul non est non animal, Callim est Huno, ergora de uni i salib. alibi et ximus. Ob id irae his sellias est animal, Ac non est non animal.supersede nius: uule quaestIonem Primnij Dieri qmretion in medio,& taetrio siuni Daiae super Porphvtium, debet huiere spom et Arist . quia est inutile prorsus ad talem tot elusionem in se fidam.
2 ton contingere arti dE simul, ct c. nam euam si opposirum medii lii meres abs.
Loeut hie summe obscuri in is est b dest que negatione ipsius. adhue sequitur ectelii.ctam uti borrum Arist.propterea rem .& sen sor si aut iter de tertio, nam etiam si diras, sum potius,'ilam orationem omnes Graec . Omnis homo , 8e non ironis est animal, de Latini,& Rrabes explanan in sensu autem nou est non animal, dummodo Callias sit non plIn eo ies conirentura .quotum expo homo tantiam, sequitiu Callias est animal ilicio ara,& lenius Garrare. P olixum. Sc inu N non est nom anti l i similiter de tertio, dirile esset: summam ex his omuibus, Prae nil si enim non Callias sit homo , dum inodo hi mavis uetuati videntur D foratia, dc li- cinias sit homo, sequitiit eadem eo lusio. retae Arist. eo nantiar addam auri m , Pax Dices tu , Paare de medio , Se opposito Damavi sentui si nouis deesse, ac ipsum Integrum medit enunciamus maius extremum de conrex. iam coriabor ex pon ere. medio autem non enunera mi primum, AeDuo istulit sunt principi A uniuersalissia oppositum pri mr dicitiir enirn homo, 3c noma, uotum uer Irata inituntur re Ilq alle- hamo artim l. a. homo non dieitiit anin M, iure: ne titium, Me nullo est Misi a mima di non ani L Respon.quia maius extremare.& ii te alter uni assumatiua s. de quo- eam perius medimna intelligas sempet id libri astit mare uel iugare uerrum est: his duo esse in demonstratione, nempe mina sis bus,siciu S: teliquis, demonstrantes triuntur perius , sed hoc est argumentium aion posse limitatis, & coarinatis ad peculiarem male. tale prancipium esse necessariu in in medio , tiam, uoci quidem qn , & citioInotio fiat, in quia si necessalium esset, semper esset, at inpra se iiii docet Arist.quae est tertia pals pi primum est sis perius, nsi liciti argumentum tis; de his. 3.magis uidetur dubium, cum igitur est, non esse M surru au idemneralissima si . t quam de alijs: haeipit autem dum de tertio : hune eredideram esse in reis a ne titio,& dieit, tune tale principsum ita grum sentium Aristor. & ralde notati sum . demolistra ionem ingredi, cum talis est con latera igitur ipsam expoliamus, non eon Pm elusio, quae illo sic ingredienti induratι qua tangere autem simul, illestistitis principiumr Q. do nempe de subiecto conclusionis ei uintio de nullo est velum assirmare. & negare,nul. mus aliouod praemeatum assi mando ipsit mi iam semotistrationeni innirisaur, ni fi eum S reinouendo oppositum,ut si ScasAallias opiri est demonstrare c5etuli ,nem, se, idest est animal, & noli est non altin ol. per illud prinelium, quod fit,eum id in G.
Ad huiusmo A eon elusionem demonstrari elusione est; tunc autem ii lemonstratione clam oporterin demonstratioue et lumi tale accipi scdcbet,acelientibin primum, idest Pt incipium coturactuae; tum mus aut sic, tu maime tremum de medit in malo ii qtioil Gendo duos tetminos eontradictorios alteria uerum, negare autem non ueririn, usest assi Mastir marci .altero negato.& remo.Ο,ura Mila malido plum pri inun ,& vemiis oneytio. co clusione eadem apparra: sica sitii demG- ne n primi,qx x tua erat, tuanent ni diceba. ratione lii midet:eece qn liceat tale Prit c . tur hoi o eiu animal, & non animal, hoe pium in demonstratione tumere, sed quo, dc enim falsum est i Scernus, essio. homo est
re, minus extremun lubiectuin maioris, meis Nil ut dissem. Hi e probat n6 posse in m di m s. subiectum ma istis. & praedicatum dio i lud elle , visa in medici, & initiori - uiuo Ita, tale Princi Pium uou Iu incisio, non Gemo Polluinus Oppositum me dat luna et etiam
364쪽
inam oppositum minortis extremi, dicitur non ponat prineiphius hoe In subiecto eonis
tituri homo, & non hou est aliunal. Cal- clusionis , sed sol iuri in praedicato, ili minus aras .dc risi Callias est homo: non igit it pria enim etiam, homo, & non non homo est ri- . cipium est necessarium, cuna oppotitu rei ve sibilis: dico eum in sit biecto est. non potest . , aseth alsumere . . .. pon in demonstratione, Darii esset cons Nam si datu inest. Ostendit id exemplo Pientia mala, tiee esIe ita forma, cum de quomodo sit Ilii itile eum medio oppositum tur antecedens vetum, & c6sequens falsum, medij sumere ad e6elusionem inserendam, ut patet in liae . omne animi talionale est dieens, si datum est de Pio hominem veri In sensitiuum,omnis homo, & non nou honi est dieere: id est, si detiir,mi Bd Callias sit ho est animal rationale, non va Iet, ergo homo, mo.& non hominem, veriani, id est, licet ea &lion non honio est sensitiuus . tu in si quod ii in homo e st animal,& non, Aduerte quarto eum Philop. tales demύ- . t. nonarii naal, cunacido detiar, sed si solum ho strationes, quae euin hoe principio sumunt
ni nem, totum nempe hae . homo est an . Hu nou elle inutiles, quMi uri us uideatiun at,di non nolisn nrat, erit en in 'vetum, Id S.Thomae: sivit enirn, ut dicit Philop. in bivit sequiitu eoi clusio. Qillias est animal,& ra, quae apparetu se cuiusuin e prosita praedi-hon non animal, ut sit sensus, domnodo hs cati, tele meta esse eorruptibilia,& non eormo, sit animai,& noti non animal,& Callia1 rreptibilia, quia eo raunis mea secundum par sit homo, sequatur, quisci Callias si nιrnat, tem,non corrrumpuntur leeundum l . um S non non animal, siue etiam non hPuto militer coelii m este in Ioeo.&non esse iti l sit alnimal, & non liras homo. m. quia secundum partes loci ina habet, non ciuia alitem est. Reddit rationem eur id secundum totum, & alia huiulniodi, ex qui- liceatιn medio, nempe tum dire ipsusTi, & op bus quis posset existimare posse hae opposio positum.quia nempe maius extremum supe va astitanari,aduersus quos pollumus.& deis
Iura est.& conciligit elle, cum enim conuer ben us sic oppositas monstram eonclusiopes.tibile est id non licet: at rnatus extrema, dc Aduerte quinto, qtra nauis istud exeminoppositiani in nullo raso licet vetὸ sumere, plum Arist. non sit demonstratio propria, s Noti. sed semper negando oppositum, uti dixi- quia est desin talari,puta Callia, tamen posimas: postea concludit, nihil distet re ad eos. ivnt fieri multae huiusmodi denion strati elusionem duo opposita in medio stimere . nes, ut si dicas,otvinis actus lia iis ei leti se idc in te talo, non ergo est ibi interraneipium est Iinmortalis, di non noti inaniomalis, ani in necessariun . Haeci tralueram . maratio lis est talis actus, ergo anima est '. in tuo Ualis & non non immortalis, & sic. . . . Quadam notatu digna. etiam in alijs fit. I. t. Sunt aliqua notanda pro persecta intelli A luei te sExto elim Philop. cum alidis e6 6. No
gentis huius, primam, quando dieit Arist. tradictis ne in inter terini nos, pura homo, oppostis inedij posse turni, ut, homo, & non non homo; antinal, non animal, non intelli honio est M Imal. non ntelligas, quod in gas coti tradictionem perfectam, haee enim Itisti; propositione id liceat,na minor, erit non nisi iii propositioin biri est, sed est quin salsa, ut notat Aueri. Callias est hct de non dam in persectam conuavictio,quae dieinit homo; sed sensiis est. si in medio tale princi iecundum fili tos, Sc infinitos terminos. pium sumendum esset, nuti Piam medio, &Dppositu sumere liceret: aran nisiori id fit, Commune autem , aut agranare, cte. r n6 ergo in medio est ponendu id principita Themistius, do Philop. voluit ut post qua Exposia
2.NOt. Adverte secuncto, non solum in maiori Aristor. probauit demonstrationi ostensiliae-The -- i ' oppositaim n edij sumi posse; Iarnio. Et no- deseIuire illud principium , modo probet mist. ωtat l hilopo. MIter suo testim poli bile, Tani etiam deseria ire de inoli strationi ad im. P.Mlo. 1ν primum est superius, est enim talani diem possibile. Diuus Tboinas ire id,&alij hoe are, homo, & non non homo est attiniat, Ac ad principium aflici ram n reserunt, vis . - non est nouam inal , eumnulta, quaestini diximas in principio: & quamuis utrunque non homo, licet non omnia , sint animalia. sic ueri na, & probabile, m grauidetur coit.
365쪽
raeposi. sensus , quod hoe pranei plirin, de quolibettio ue . est ueriam affirmare, avi negare, deseruit deriri or D. monstrationi ad impossibile, sed debet eonis Thorn. trahi ad materiam illius demonstrationis,si-etu etiam dictum est de aliis principijs communibus.
Nota de Propter quod aduerte exit. I. Priorie. Ita syllogic & 13 .esse duplieem stilogismum , ostensinio oste utam,& ad impolsibile, probamus enim aliis suo, & quam conclutionem dupliciter , uno modo ad i m. illam iteran ex ueris concludendo , ut qui possibi homilimra esse risibilem probaret fice omnete . rationale est risibile, omnis homo est ratio. alta ergo Onu is homo est risibilis: talis tr; logistinis, & probatio diestur ostensiuar de ro modo eandem e elusionem probari in ostendendo suum eontradictolium esse falsum: eum enim contra sicloitu in hoc, aut aliud sit uerrum, si falsi in ostendinu unum sprobatur alteriam uel si, talis syllogisinus, &probatio dicitur ad in possibile de insistratio. Fit auteni hoe modo i lutriendo primum contradictori uin eoii elusionis probandae , puta, nullus homo est risibilis, si probanda est, homo est risibilur secundo ex eo, cum alia propositione uera, inferendo conclusionem falsam in bona eonseqiuntia, tu et msu illa bona conlequentia, & eonclusio salisse , necessarium sit aliquam piae massam esse filiam, quae emollius primae c6tradictoI a , nam altera coals rapta erat veta , sumiri renim sie: nullus homo est iisibilis, omne rationale est risibile. Nullum rationale est homo in Caesare, ne iussio est falsa, ergo ait
La praemilla: non minor, quia est malaifesta, zIgo nrator, quae est contradictoria prior si tunc tertio utatur principio contracto sic raut omnem hominem no ellem sibilem, aut alIquem elle risibilem verrum est, sed nullum homiriem esse risibilem non e st uerum, er
go a Iuluem hon inem risibilem elle verum eston quo tertio procissia litor hoe principio amrrnatiuo cotracto,& hm est melis Arist.
in passionibus, nee similiterata propositionibus eπ ciuibus proxime de inori straui, nec in suci oue,quam dMn strauῖ .
tripliei differentia,quaedam sunt communis nera in sima omnibus scientijs, & omnibus demon munia strationibus,qualia sunt illa duo praedictu In princi- his vis omnis probatiua,& llativa niti rur,ut pruriini dictum est i Uiaedam sunt Gia nullari quid scient ij ,- non om n tras, nec uni t iisdemonstrat onibus qualia sunt illa Mathema. t lea, tune totum est maius parte a & similia quaedam uni scientiae propria, sed communia multis illius scienciae demolistrationibus r ut in Philosophia naturali,nimus est; in mor la, omnes appetunt botrum i huiusmodi sunt multa in fili gulis artibus mathematicis r in praesenti sermo est de communissimis, in his
enim solum omnes terentrae Lot ueniunt, inrel iqius multae, aut unius icientiae uariae deis moti strationes, sed tro nines.
Aduerie praeterea haee principia mira Quomonia non per te eonclusionem probare ali do pran.
fota luet iant in demoris ratione, sed viri probret liter,ut non semper illa priora duo, dc re alia conliqua in demonstratione sunt secundum se, e lilio litet uirtus saltem priorum sit semper ι Est ne in . enim similitudo, ut e uim causae naria lates quaedam lutit uniuersales, uar Is emetibus procreandis promptae, ut solieoeli, iii teli gentit,nihil tam mi produm tu eorum,st nisi M. iunctae particularibus causis; sol entiri eum leone produel l le nem , &ἀum equo usi ita similiter illa prati ei pia communia i non
enim ipsa sola, nec particularia sola, sed si is
mul ut laque probant, ac ob id dicuntur efiis . inunia secundum analogiam . & proporta isnem, quia sicut in hae scientia cuna princi piis huius producunt hanc concIlisionern tua ei iam in alia telencia, & demonstratisne producunt cum alii' particulari biis pranei. pijs alia in conclusionem.ob id di eutur principia analoga, dc proporrionalia respectu ita. ra artini cor clusionum particula Iurin,quae nratias latentiis Ac demonstrationibin sinu .&hoe est maxime notat diam. ς .e
Duas scientias, ex eomni unibus procedere n C Herdocet , Dialecticani, di Metaph iram, sed dialecti.
disera inen est inter utraque, Meia phys. cora Cu, SMepet coir munia probat, ac propterea demonia tapbysiis vraῖione utitur, nam multa probat de an in cum aret
366쪽
Q ui se GaIis etiam eomae fine , 8c se ex coim. munibus procedere non e st contra id, qudd . . . dictum est, solum hoe est traditum, Piod propria non licet per communia procedel do demonstrate, delic Dialectica processit,ae ob id non demon strae, sed probabiliter ratioei natur, hic enim de Dialectita pro to pira terino est; ut Pinlegicus probat amorε esse in e5eu piscibit per eornrnune, quia libi est uniam contra Nurn,ibi est alteriana, di ira vera est in eo neu pileibui, ergo de amor ι se igitur procedit ex e5ibiis sed non deni5strati. Dices , quomodo dieit riuod Metaphysi. Dubisi . riis e5nuinia illa principia aerno Iistret, cum . . sint in inediata R. est.S. Tho. Uie leo iii Nars.lM- Aegies m non a priori demonstrat. sed eonis me e . tra nc gautes eonatur ostedere, dc declarare, P Ti Fc aliqua ni a probare. Praeterea quia de illis demonstrat passioues, Lin lint tin mediata , quod sint per se nota, & alia : unxitu fateor ,
qti H nailii videtur, naulta principia per se nota habere ea illam , clu:s. n. negare poterit non esse causam, quod totaim sum ius parite& multorum alioriin sed i ura lunt per se lumine naturali cranira, & non per causam, propterra immemata di cnuturi Mera-
physici in est per tales rausas, si qfi Oeentre. rit probare , & hoe est quod dixit si ib forma
dubitaltili l si qti adtentat monstrare comis an uitia quia non id facit, u li coiitra negante ea, Pi draro occurrit, ted haec in leca. in in libriun Metaplineae reseruentiar.
aer sed Diali Etica non est sic desinu
rum GDilera aren est dialectieae ab aliis scientiis,
. quod non est unius generis definiti, sic in . .. . l lx lcientiae sulit: aliqui dicunt, cri inest de alui tentatione , qtrae aptaturo milibus. M : vinus,led melius est, xyno sit generi x uniit , id est topi ea non habet rem certam, & materiam, circa i iram probabiliter disputet, sed circa quamcunqtie materiam, & rem pro . habiliter disputand n uagatur. Praeterea dis
seti ab aliis scientis, etiam a Metaphysici, s
ientia iiDam artem deterintnent contra clutionis,clliam demsistratu, non vi. contra
dictora a simul demolistrari valenti at Diale ctica ut triar utram parte eontradictio rus, &μtraniqi probat topicὸ,ac ob ut interrogatione virtur, quae sit de parte e tradictionis ruraque, quia vitamq; expositus est proba. Lo . Toleta
re, de qua interrogatione Actum est in ii
Demonstrativirum scienciarunt ec se interrogati onm, & respon- sones proprtias, d c.
I vero idem est interrogassio fili 'gissica, O propositio contradicti nis, propositiones autem mundum v- namquamquesesennant, ex-θt a
Lientialis ex quibus, qui secundum v namquaφιe, propritu sitsyllogismus. Tlanum igitur, quod non omnis in- , terrogatio geometrica fuerit , neq, necticinalis: similiter autem O in ali s Ρd ex quiόus, aut monstratur aliqDid, de quibus Geometria es , aut ex ei e 1 nonstratur Geometria, qtumaci daTerspectiva: consemiliuer autem O in aliis: oe de his p idem , ct rationi I Dbjiae dum ex geometricis princ/ρροι
autem, quod neque redarguit Geometraran, ns Rcundιιm accidens. Quare non eiu in non geometricis
de Pometria disputandi, ni t latebit 'enim prauὸ disputans e consimiliter
367쪽
. qui ex oppositὶs syllogi mus,aut para-
. . Haec autem sunt, ac sintellemone vid rentur. In orationibus uao latet,
ro descripserit, planum . qιιid aurem, nuna Muulus mantsessum, quod
I et . . rion oportet aurem instain in hi
portior scautim non est .is i iis, nisi celerrimum propoletio Ieci atu nim triplex, o ignem telerrima tum
368쪽
in prima intere tam es, responstones , quo niuatim es petopri .. elint oleientajs trailia intrin lemuta esse et proprias inde re statio/nes Fili Ignoram latur terra a vero de dese
ilis est hie si nilo mi ae uariae Innis maledi N
Philo. leta intelligitur ea interrogatio, quα propositione poli; eur restrio dei e ros Iu . ἐι- . tua estauel: non esse e sun enim his liliae
tellitie Morreat, dico; propositionen quae e
369쪽
is tecta Maest ratio Geo retra, ae ulminuum propositionsi interrogariones, per qua perspectiva pressiantur sunt geometricae: ideat in alias subalternis die*ndsi estiat suamet principia nulla scientia prissiat, nee ipserit in
Propter quid reddit, non. . Geometra a. ut Deo metra sua principia probat, fimi probetasiasternatae principia, ille , ut geometra, quia sna aliam artem aecidere potest princi Fia alicuitu scientiae probare, ut iiOtum est .
Inseri seeundo,clina sint propriae interem gationes in qualibet scientia, non esse inter rogandumluemlibet sc entem quamcunqιllem, non.n Geometra Omnia interrog3bis. Mec Arithmeticum, sed quae propria lilius sunt; nec limiliter vati et artis a tetietur, mee debet cuilibet interrogationi resp5dete, imo inclisputatiorie nullus aliquem artifice
redarguit, nisi ex principiu illius artis redarguit, nisi ex pi in ei pijs iiii as artis revirgiis timui. n. geometram d*Je physica conuincit taportet ergo N ex propius visputare, & re
et arguere, non ex extraneis Illius artis.
s Quare non eris in non geometri-
Coneludit, non esse disputandum in Geometria de non geomeri eis principijs, & re-lmis, latebitan. praua disputan s.idest in illa arste non poterit cognosci an praue disputet,iation ex illius principir proceLat: uel secunωdirin Thelmist. in non geometricis,ic est cum ignatas gec metriae, non est geometrice diis sputant uni, uia non poterit ab illis percipi,' i ai do praue disputetur, uel aliter, ne elispuletur in geometria non geometrare quia si te di l pittatur, est praua disputatio, & non appatet,cum disputatio in geometria fiat.
Q5. Haec est securulla pars capitis, in qua tres ruaestiones proponitipitina est, rarii ni sicutiunt in scientia , ruta in Geometa ia interi gallones geometricae, ita et Din sing ageonio
Q6. trieae. Altera quaestio est ivia ut postea dictutus est, sunt duae interrogationes age metricae,seu amusicae, ut ita dici, Ae s in qualiset scienciam, una est sin ibuoiaut M ussiaticinis: altera est semnitum Ignorantialis malet,& prauae dispositicitiis, clavitat Fat ouanae harum isnoratiarum, interrogariones factae in scientis,magis uicinae sint. N proxinae it li scientiae t ulule se lage literam Boeti, I ex his intertreationitias, quae secundu ignorantiani sunt ui Geomeritae qiralis est geome ut ira, & secundsi xuaquamq; scientiam a.it4 petitur in illis scientiss. Tertia quaestio est, 3. cum duplex si uitia in syllogismo ficto inscienti js,& seeutritum formami qualis est palla log lmus, & secundum materiam, qualia est is, 2 ex oppositis sciet uir ficedit, uter ex Ns magis dicatur syllogismus ignorantis in
mundum vometriam, oe. FS tuu duas priores citi aestiones, distingue inlus
do dura ageometrios q6nes, seu potius in. - M. terrogatione i altera eis, quae fit in Geome. Prima tria de re nausira,si. nseonaeciam interroga. umq. Liones ageometricae sunt altera est quae fit in num Geometria de opposito eius ela in Geommina est,ut s interroges, an parallelis concumrant.haec ageometrica est Intel rogatio, nous eui prior, nam potior de materia extranea a Gmine tria erat, haec de eadem materia, sed
de oppolito principioi utem poteris euilibet scientiae adaptare, in M.talis duς fiunt interrogationes a scientia alient;& per hoc resp.
delui mi prima qu stione, sunt In e 4n et ricae quaestiones, postea has duas com p .rat,& ea quae ex oppositis est, magis ad gemmetria acredere docet,cu sere ex materia eadem si quamliis no sit prorsus geometrae eu ex oppositis st:& ex hoe soluitur sectilia Auaestιo. Nota literam textus sic legεclampatrarogatio n6 geometrica, Id est a geometriis ea est aut secundu in geometriam, puta qtia ex eadem materia, sed opposito naMO,
Ex u abillo, ageometrasse nempe, lamitrationem distinctionis praesidi et na azeemetricum tino modo dieitur pure negatiue, Q iinllo modoad Gean etiam pertinet,qriales sunt illae interrogationes aliarum statiariam, quae in Geometria fiunt et altero modo priuatiue i quod aliquo modo ad Geonaeis
370쪽
sonans duobus his modis vici potest . seutageometricum. 8c qil non hes p tot sus eon sonantia, quod uocat in non habendo,& quod malam h Et consonatiam, qticia uocat in pralia habendo:ubi nota duplicem ignorata an . altera est pinae negationis, quae est in non habendo pror fias illani scientiam, alte la est prauae dispositionis, quae est oppositiam scientiae existimaret illae interiogationes age metri Cae, quae sunt ex alijs selent ijs, dicuntur Fa ignorantiam negationis , ouae uero sunt ex opposuis, sunt prauae dispositionis,ut petebamus in seeunda quaestione. Ignorantia quae Sil. ter' ex talibus principijs, Hest ignorantia prauaetiae q6- elispositionis ista est eoauaria scientiae, exura . quo patet lolutio tertiae quaestionis i magis enim a norat seientia, qui in materia,quam
qui in sotina syllogitari deficit.
9 In mathematicis autem non es similiter , Erc.
Tertia eapitis pars haee est, quamuis aut e
Carmnus,&ali uelint hie tetriae citiae ilionia filem, melius est cum Philop.dicele iam re poti sutn esse iri dixi nnis, hie aut vult Arist. disclunen inter syllogismos scientra tu, Prae.
sertim Mathematica in m qi as doctrinas uocat, & inter syllogi mos dialecti eos allignare: ae primu ciua desectus, qui in syllogismi forma aceci sunt,quonam prinarae Ormal, qui in dictione sunt, est aequi uocati . hanc in scietitia tu rationi b.non euenire ostetulit, quia medium, inquit,est duplex,dicit Ir. n. den ii in mitiora. & de iplo omni in maioria' litis diei tur, ut autem explicaret, . univcrsalitas noti est praedieato, sed subiecto a laenda , non enim hoino est on ne animal, propterea a iunxit,quod praedicatur, non dici tur narne , qd Hi Edixerat in lib.de interpreta Exposit. Dices.quod vorat med si dii plex Airer. ιο Λ. respondet per medis cluplex , intelligi, citiocimr. medium sit linum,& u e, & re significata, in ae* luocatione enim nudium simpliciterest unum, nerti pe uoce sola . Expoli. Sed melius Philop. per medium duplex eio Phi. intelliga , quod idern medium bis sumatur, io' & in inaiora,&in minori, & de omni, quod in aequi co non est , cum pro uno in maIO.ri,pro altero in minori tuaiatiari hoc autem frequentiu ecida in dialecticis, qua tu demonstrativis, cuius ratiouem assignat I)hi. g. Tolet.
continet, & determinata voeabula ad illas res , ideo aius scientis militis est uagus in rerum appraehensione, quam Dialecticus, qui circa omnia tragaturi propterea ei aequiuoratiotus aecidunt , eum plura sub unci voeab Io coniungit , v. g. Geometra per eireulum quandam figuram concipit, qui eam eonsiderat, Poeta uer5 quoddam carminis geri unquia ita tractat: propterea neutri aeri sit aequi uocatio, Dialectieus uero. qtia ei rea uti sique dii putat, vitii nicti apprehe iit, Sc exponitur errori aequivocationis Haec est ines lyhdop. Quamuis possiemus etiam theere per me, 3. Alia diu ni duplex uoluit se dicere, squod in malo exposio 'ri, Se in minori, bis de omni sumatur I raro tio . aiuem hoe in aequimoeatione aeeusit, in qua
saepe altera prae tui in particularis est.
Potest dici postquana Arist.prei posvit meetium dupliciter sumi de omni in ὸem6str tione, hie pius airsinen explieado differen , . Aitiam a syllogismo dialectico, ut tot si sit una es, quin inihi magis placet, uel sit noua ratio, l.quae sunt tu scientijs sunt perspieua,& praesetitia intelle stui, sicut qiue uti turiat Dialectica, ni orationes.& sermones eonsideret, non ita perspicuas res he ob id nisgi in ea fit aequivoratio, na aequiu alio magis ad nonreti fit, qua ad te,& intellectum. v.g. si circulus deseriberetur,elaru est,eld non eliet .
aequi uocatici,nul lus.n ea Imen circi ilum tale concederet, sic Mai heuraticiis res uel tu dia scriptas tractat, at in nomine quo Dialectrucus utatur, aequiliocatio est e ob id igitur minus in latent ijs fit aequiliocatior uide de hoc
eo de ipsum Arist. I. Elench. e. s ubi Aipsitin huius docet, & eodem exemplo usus est
Non oportet aut ni instantilan-t
Hune locum adeo disti ei lem existi. nauit Philop.ut alios interpretes expectaret, adducit tamen qliaridian expositionem i quae illi non placet, illi tamen recipit S. Thm& ali , tu uela Arist. docete uri uiui I cli o de irasistrationiblis instaurari, diuersum ab eo , quo in dialecticis itista natur In statuta enim debet in
seieiclijs olla uniuersalis,ut si sat ille parat gis itis, omnis circulus est figura , earn ea est ei rentiis, ergo carmen est figi ira et si umIiunus instare uianori, per uniuersalem in