장음표시 사용
531쪽
Sreundum notadum, uni eum est illud quod dicit aliquam naturam, quae oraliter pluriberi participatur, ut homo a suis indi. orduis. Et quouiam in sei logisino duci eou.sderantiis, mnetia, de soritia, videndiun est an ratione hora duorum dicat aliquid,quod aequaliter partui petiuidietis specieriis. His ita notatis, s subricita posiciones. i nis positio, si lyllogi linus insic erraurseeund si formam praecile, scii H eli illativus, praedicatur uni uoce dedietis specieb . Primam hoc paret ex Λristotele dicetae, nihil reserae ali syllogisma quod Epolitiorum litit necessariae, vel probabilo: ergo bilogi inius
nimio dicto considerat us uni uoce dicet ardetribus Irilogi linis Hiie etiam faeit, Doc idedixit, sy logii nutu procedentem ratione sermae, esse fini pliciter isti logi innirin, secundo, syllogi sinii strii tura aeri ualiter reperitur inoin vi triton tortum specie: ergo aequaliter
Secunda positio syllogismus ut probat ita , uel ratione materiae consideratus, analogice dicitur de de trionstrati 1,& topic O. PDirib, haee positio euidenter demota triatur ex iplo Atili. cliti totam de syllogis nil taina tractationem retulit ad demolii ratior, ei ci liis re
causa nulla alia astignati potuit, nisi ila sola demonstruatio eii syllogi latus protia cuὲufili inpliciter. Se iido, Inlogi tu iis probatiuus e liin liminae nisi is iste ille ili uerum i falso: atquihoe sina pliciter fit s G ipla in demoliratiotic, S. Fm quid per bilogi linunt topinu, per que solum probabiliter aliquid coiicludiciu : agitur. Tertio syllogismis probatilius itiferi coctillionein, di probat ex ui praeat illat tun, Pnon Leit syllogi in lalltc. picus, cuin clus P qm IIae non pri,Mi l ut propria, sed prout co
plicit ei piobati uiri. Venula filiis snlogismiὸeaiori strativi est cogit illo certa, , eviciens rest ianis iuro i=llogismi protiabilis est co
tς cogo uioni tisi est aIiquita comune unitio. cui uigitur ireq; ιplis syllogismis probatiuis. Tertia positio, tyllogi inaus ut prodiitiuus
cho. I rinio, ua diuuit Aristoteles, c si ducar, syllogiimum sopbili iniun uidera quidem dillogit uiuio, te 1 ι e uera non esse; M hoc declarat per simile, de iiOmlne uiuo,& picto. ut
do, ossic uim stilogi sint probatia est aliquitauere protrare,sinis uero res iunietarat hillogismus Elenchus nillil probat, nec ultringiguit
Iei notitiam,sed potius decipuonemr no est igitur probativus, nisi aequi uoce. Postremo, obiectu in demonstratiotiis est aliquid uersi, quod est mis,quia de non ente non est scito.tia: obiectum uero ei rea qtuM ranar syllogismus E enehus est nisium quod est nctens tat enti, & uonentinui testesimu uelaniaci cunar igitur nec his duobus syllogi sinis. In sum nia, ut simplieirer propolitae dissimitatis ite ulla di stinctione, uel materiae, uel formae respotuleariar,ssic Mn est, ut aliqui dicunt, bllogis iuum,cum essentialiter esistet ex materia, & lorina, Sc forma quodammodo soquatur telam materia, analogice de demoliristi auso, & topleo , & aequiuoee de Elenchodiei. Atque de hac difficultate satis.
An olluimus demonstratios, topsecus, oe' Elenctiu disserant Ontialiter. cap. IX.
Vin in stilogismo duo reperiantiar, ma
tetia & forma, Sc ratione forinae,tu P. xiiii a disputatiotie est dictsi, rem syllogi lini. Ipecies non disserant, sed univoee c6ueniat.
semiitur ut eo raran differetitia sumtur a Ina. t :a. Et cilloniam e parte materiae non suis
ni itur nisi duferentia accusetalis, ut Arasto. teles docet, ideo uidetur ductos syllogismos non disset re ei sentialiter, sed soluin acti den liter . Ut alitem huic clubitationi plane saxtisfiat, duo sibi jcio fiandamenta.
Ptinium fundamentum n striam alii. Isaries utuntur,disti liguenda iis ni ex ordi. ne quem trabent ad diuerim ficies, ad qti re utitiar, c si finis sit medioris in ratio. Qtiare, si fities eritiit elli iritaliter distincti, et meis dia, quae ad i l los sua iiMura ordinantur, et sit essentialiterili stilleta: quod si fines errent distincti aeciae aliter . ea. lem etiam distinctio an mediis ponenda erit Et ut doctrina in omnino at, i inaduertendam alimo illustrem exeplo, sumantur tres gladij , unus caria Ira, alter aeneus . tertius serreus, qui si conside rentur ratione figiuae , inter te non disse Iuni nisi accidet atrier, pro unius est in una
materia, ficalii is in aliarat uero si considerenisci r, ut Inluumenta sunt res arta fiet ales eo
532쪽
tiamus aliquem finem,quem per alim no HE. Veni diem de nisi leo, ligneo, serre que: qui . , ratione finis essentialiter diffetunt; eum peri' i. unum assequi posti intra eum finε, quem per alium , attingere non lieet. Huc neu,quod I it,r. t. Aristoteles scriptiam reliquit , mn Mn de ea Politi quae eli cum corpore coniiuicta,& de ea Pietest a eorpore sὸparata qquiti Oee diei, in tutione instrianienti, ouia per illam licti attingere sirena ad quem facta est, per hanc iuro in inime Ex qua doctrina inferrex esse verti, quod . alibi de Rhetori eis agendo sempsimus, locos dialecticos, & Rethorieos non ei Ie oino eosdem, esi hae duc aura ad diuersos fines quos propositos habent e6sequendos, noli ij Hernmmnino, nec eadem ratione tractatis utantur
Pro m. locis: Hi quod sapie iter in Leauit Tullius,
an Para eli dieit, M.Cato item graues locos eX philodoxa. sophia depromptos, Ni vix probatiar in scholu, more stoico in senatu tractalle, te uem ira in liuem proferre velle, ut prcbentur, ita riguia emuli ia, at la populatas videariir oratio . Secundum sanda me una, tvvontinuas ilemonstrativus, topicus, & Elei chus, si muliderentur, vz liant probati ut, habent ri iratulaanstrumenti rationem: & ideo, iuxta ea q uae ac notata in iis, ut videat iit, an essentIaluet di flerant, eorum fines perpende si erutici Piisa etiante illantialiter disti iacti, etiamsucti syllogismi, ut instrumenta sunt,elle iitraliter clifferent. Hue facit id quod in polieuis do eri Aristoteles, diuersas rei p. species,ob diuers, fines sibi propositos, etiam cliuellis ut debe re legibus. At*ie haec sunt vae adnotasIe oluit ad positione ccedo.Ι tanta politio si dieii syllogismi eo iis do.
rentur, Ilunt illa Iu , non disturia H inter se
nisi accidentaliter. Dcctrina est mnisessa ex ijsqitae supra disputata sonta & eonfirmarii rirac introne: quia respectu se inrae exotra hahen an ferenda vim, univoce conueniunt, &non disseriant, ii si acculentaliter raton inateriae, cuI applicitur soInra.
Seeunda postici, si d cit lyllogismi consi.
dcrentur,ia sunt probati iri, disserunt inter se 1 Ieirtialiter . Utioiliana iii b hac ratione habent qucid sint inurii nacta atqui instrat menta quae spectat fines est ncialiter diuersos sutilii et te diuella:euiuimodi sunt tua tria; clii 2u In unum,ni millim syllogismiri demolita. inius habet pro sine cel initi sei icient Iaar : to
titiam e quae notitiae sunt inter se essetur aliter distinctaei ut est omnino manifestur igitur,
disyllonisii per quovis istos fines puenitur.
Coi cluda ius igiciar, ratione formae non differre, nee etiam tantum rationem teriae, sed
ut habent habito aes ad diuertos scira spe. et e distinctas, quae habitudines, respectu istorum syllogismo isti ut probata ui sunt, Ac tu instrumenta quaedan , se habet per modum formae, & hoc pacto disteriint racione foranae . Atque ex his plane constat, quid In dubita.tione proposita tenelusum sit. Et tu hucusqι sillogisms naturam exposuerimus sequitur,riati eius principia explicanda pergamus .
rum, quae sunt, Diti de omni, er dies de nullo.
cap. X. CVni n6 fit mihi propositum Lecte inte
gram, & omni ex parie absolutam tra. eisionem je syllogismo,eas solum atringo difficultates,quae sunt magis cognitu neces.siariae . Cum ergo supra deeretum fuerit solsi
syllogismum habere uini illativam serite,
nune, unde ista uis derivet, tanquam ex fotite atque principio, docendum proponimus. Hoc aule ne inaus explicando illa duo prin-
eipia, quet Aristoteles post syllon sini defini.
tionem attulit , ex qitibus omnis fluit argu. mentatio formalis. in hac itaque displuatio. , ' ' ne P incitu a nobis deelaranda iunt. I t. Primo, quid sit dictum de omni,& de nul ς-p'lor secundo quae tegulae ex illo colligantur :tertio qui argumentandi modi per illas regia Plentur: citrario, Prae sint principias uiusq& tertiae nguine postremo, an illa duo principia Inserviant omni tari figliras. De mino, Aristoteles actiιius de sol missi dogi sinorunt, pei qua sal IN uus per bonan conlequentiani colligitiit, clito statuit princi
533쪽
rata nit alucto,ὁIel de on iv,ineludit resi e ctis ni praedi eati ad subiecisi. Diei de omni, nihil aliud est,quam nihil posse stimi sub subie.
cto de quo lion astita ne tur praedicat si , quod . de illo subiecto assumabatur, ut contingit in Propositione uniueitali assumtiua . ut si dicas, Omne aiat est vivens, citius propositionis praedieamni attribuitur distrahitiive cim. nibus PIae eontinentur sub antinali . Diei dentallo, en, nihil sumere sub subiecto, a quo n5 remoueatur praedieat si, Piod de sit bieno ne.. gabatur, ut accidit in propositione uniuersali negat tua: vi, Nullum alat est lapis; Piod praedicarii Ira . ut negat tritae animali, ita negat esstributime de omni contento sub anu ali.' De secundo . ex his duobu1 pranei piJs in complexis, duo colliguntur princi pia e 6ple. .& axi mox atas et tillii a in arte syllogi et g.
Adi; quae sunt ista. Prinnire, quid*i id dieitur, de subiecto dist tibuito, dicitur de quolibet sumpto sub subiecto, ut si de omni animalidicit tu, uiuens, dicet tu etia A de omni eou. te nio sub animali. in od si subiectum die eis retiar de inferioribus particulariter, et a prae . dicatum diceretur particulariter ivr, quia ristia uni dicitur de ho in ine, & homo dieitur particula rater de animali, etiam rasuum de eo de particulariter dicitur. Secundum quidquid negat tu de subiecto distribtuo, negaria retia do omni eo, de quo tale subiectu in stir a. tur, ut si de omni ni mali ne eriit lapis, ne gabit ut etiam de onilibus de quibus ani in alammareir. Qiicd si sit blactum illud, de ali. quo particulariter assii metur, de eo dein, illud p rvditatun Palticia lata ter negabiliar; tu,quia latrabile negatur uniuerse de onini hontine,& hoino pati iculariter dicitiir de at inrali, quod i imal non erit Iairabile. Ue tertio, ex his duobus principijs te i n tur quatrii or modi ilirecte eoncludelites primae figurae i duo a mimantes ianitier salis, &yarticularis, site prannis,& tertius: per se eundiun duo limantes, secudus& quartus. oloco illud ad incinuerim , ad colacii ldenduin aliquid parite ut te debet e suini me di si,qivid
surii fellus ni in Ore exuenatiate, ut homo, ri
siuilin, latrab. lem,& bircs res pictit animalis Nana sicuti ad faciendas pira posit vincs unia uertiles latrauit uir praedicata si periora, uel aequalia , sitie couuertibilia, ita .id faςιendas FIoposui Oiles proprie patricularcs, in se tota Iumuntur ne q. etiam proprie dicetitur par-- Add. iii Log. Toletaticulares istae propositiones, aliquod a7al est
vivens, aliqua arbor est eorpiiἰ, sed istae, alio vives, est animal ,& aliquod eo us est arbor . Concludamus igitur per haee diuo pilii et pia regulari quaritior modos primae . Sed dubitari potest, ait etiani ab t)Me praneip js pendeant modi seeundet, Se tertiae si 'iarae: a quibus pendere aliquis ex eo probaret, quod iii illis eaede prchentur conclusiones, asti ranantes particulas es, & ii egantes uia Hiersales: se et lain quia omnes figuris: debent habete aliquod prandi sitim a quo pendeant taenuli uni aliud assignatur: igitui .Qyid autem in hae te sentiendum fit, te spondendo ad id quod quario loeo propolui breuue oeebo'. De quario, diei mus seeundam, & tertiam figuram sua Habere immediata principia , alquibus regsatur, de suain vina sumantur. Ouomana omnis figura quae ex debita dispositione terani notiun alui uid necessirio insere debet hinere alimiod ptinet pium eui proxime.innuatura at syllogi inii secudae, de ternae figu tae sunt huiui odit ergo habent sua principia immediata clivibus regulantur. Principi si
tertiae figurae immediatum est hoc, quaectinisque sunt eadem , uel non eadem una tertio , sunt eadem, uel non eadem inter se. exempli Pruia . Omnis horno est rationalis: omnis nonao est substanciat ergo alicitia substantia est rationalis: ni illus horno est canis: aliquis homo est doctus: ergos rediri doctiis non est canis. Ex eo igitur quod taliὀnale; & stib flatia conueniunt homini, ei lana tulit se eo hae .rent. At lieto secillulae figi irae priancipia sitiat haec diui. Ptiimina ex opposito consequentis, insertiar opposivit in Antecede iit s. Sic si diana,
quandocui. que nuditis terminus ieinouetur
bal uiuo alio tranaino , si asti iniet in de ali. quo subiecto: ille prior ternitiuIs, negabitur etiam de illo subie ecto. Veibi glatia, hie syllo. gismus in C sate, nulliis lapis est alii lo innis homo est an inral: ergo niuiliis homo est Iapta, citis nititur seciundo pii hcipio. Ex eo
fitiata iiii de hominθ, lapis nest ut de fibri ne Hie uere,. in carbestias innuta pilino, Onan is holmo est animat: nullius lapis est ani in atrergo ii ullius lapta est hIino. N in cum an bilia I sit coliteque iis ad hon inena, eius opporsit una, si uod est non an inras, re ira ouebitur
534쪽
rnus secundae , & tratiae saurae syllogis nos .rςgulam por illi io principia pi,inae figurae
mate quoad persect Da tri acciduntatem, non' autem quoad essent iuran. o d regu- . lemur mediate, patet, quia ac de causa inuenta est ars rediieendi sy llogismos imperfectosa perfectos, naedi ante conuersione : & uleo Aristot. munde finitiisset sy logi nisi, statim eum vivisit in persectiana, N impe inclit: &post prinei pia perfectora,egit de conuersio.
,qqς n 6 modo seria it isductioni, sed etiam lest prinς pium qii orundia i Inlopis morum. Quod autem solu regulent quoad persectio. non accidet, talcm, patet; quia syllogisini se .cundae,& tertiae figuic, si specteriit elleluialis per sectio, iae c6sistit in hoc, P iii ferat con . . clusiotiem necetiario, regulatuur per sua Epria principia . Si ouo considerei Hur quoa si persectionem.aecideratale, o uae consis Iu in elata,& euidenti illatjone. si e pendet a pinici Uis pCimae , cum Per reductionei .i ad prima figiuam, eo n boua Patras confeci uentia. Atque de irae dubitatioti e tot dixilla tufficii.
Qua ratione dictum de omni dsserat
dicta , seu prenunciarah Pax affinitatem habent eum dicto de osnnisHux sit uir gula pra
de sisiecto;qu i,nq; de praedicMOclicsitur etiam de subiecto dicentur. QMaeta in iis imo do, quo pacto dictu ira de omni differat ab ista regala.Quidam existimant ni illo ni odo dis.seue:at vero Aueri oes,& alij csitta lentiunt rcu quibus proculdubio seiui clam ei . Quoniam temta illa dat de praevitatis quides isti uix: at uetro d: tum de omni abs t shit 3
ximus, illa respicit superiora, irae infelicita. Secula a diiuitatra , quomodo dictum de Sues omni disserat a Epositioire voviersati . ini. dam existi rutu nullo modo cy.ssetae , haeniri ratione, quia dictu de omni nihil aliud 'est, quam aliquod praedicatum uniue sale affitniari de subiecto, & de eontentis si, b ipso, quod facit etiam propositio voluεrtalis: ergo nou differiant. A li; uero dicitist distet re, hoe suram pacto: dictu in de omns dieit Ot ὁ: neni ad ali 'quana propositionem particularem, uel uniuersiae m. non negari uani, sed assi rimatiuamr At uero propositio.ut propositio, dieit orat-neni ad aliqua in propositio non affirmanis
num ste omiti sit aliquhd subiecti lar uitiuerissa itera istinati de inseri yra': ae inde ex re praedicati, quod stili ect praedicatum aflaris metui de ijsdem inni toti sitia ut prius exepli gratia alat diςariit de omnibus syas in se. Docibi . deinde uuiens, nilod est ery.lic tum in luc epopositione, oimile alii inal ere uiuen , de omnibus 'iὲae sub animali ho iii inh. tur Deinde ,h posito i ilicuntd cauni de omni ctisset re a proposi io. te uniuersali in hoc, cim,d propontio xiiii licet salis diei praedicat Lim, quod coit uenu tu se iocibus sit biecto, quae contii et solitin tali mi alii paries quasdasubiectilias: a vi ro dici uni de omni, lion
onam Si ori a lubi cio, sed a p. aedi eato indi-pi Guni et ibin, quia alias nod posse iit corra. mode diraei modi prinis lis .laret per tale prinet pisi. Goceluitanius igucir cum Rutaroe, Se aliis dissit rh.& Me modi, sisterie. Pictam de omni sena perdicu hibiti id ille ad aIi lugpropositionem, quam so pliciter, & uirtua. I iter in eludita at uero proposuio uniuersalis, non dicit habitu lilaeni ad aliam propositi nem, seu soritialiter dicit tantum praeliea lavniuet sile conuenite sub.ecto. Exempli gra. t a, si miis dicat on inis iustitia est uirius, si haec OIatio consideretur , ut propositio est, nihil
535쪽
niud alluit.ὁlcit, quam vi rem eonvenire eiu earticularim, rane disserta fullon fuit,
omniaustitiae:M uero si eonsideretiar, rahet im hoc , qm ictum de omni cieit unam dicta de omitii dieit ot ne ad aliqua aliam propositionem niuersalem acha talteriini Proposuicinem. quatra potestate includit, pu- vero Initu lit unplicite , & in potentiar 'aera ad istam .redditio sero siti est viruis r eum sullogis imus duas Propositiones actu necessa talis redditio eonti iiita ut stib iustitia. rio In eludit. Et Saes de rebus propositis es.
quo Aristoteles in seeunda analyti meil No- G. ' fnem ficit. At hanc dubitationem alias eopibsius, timie Meuiter in potule . t stadiici dicta conuenire in hoc, quod uti unque dieit
aluiuana proposit idnem vitiuersa leni, plotu π Naer alias lime Iram qui ad multa Arictalis propositio ieit ordinem ad aliqua ilia 1 lora recte Intellis Eda conserre possunt, Se simpliciter. Di Teriint autem in hoe . quod di praesertim ait unitiersam sere doctrinam qua .li ricturn de omni prioris analysis ablil .ihil a 'uaesique materia : at uero dictu in posterioris,requult materiam necessaria tria unde hie propoli. io, omnis Ia Ino cur tri,& hete. Οιnnis no moesta inimal. pertinebunt ad dictiun
prioris atra ysis, quoa in omnin ateriar test repetita: uno ad dictu posterioris an I1 lis sol uni illa seeunda, quia dictam de Ornni post crius , debet eon mire omnibus, &. M nper, non ali cui, non a'iquando tan hi tri. At te ex his eolligere tieet, quomodo se habeant ista tria, Didium deo nant prius, dictum de ci inni posterilis.& rigi la ista praedi-eamentalis,ut victum de omni pratu, latius In priore libro analysis prioris doeet, eli haec quam explieadam proposuimus, ideo nul Iomo 'o praetereunda fuit: praesertim qu dari ximam ha at dubitationem , ut ex Min te opinionum saeile eosnosiete liem. V autem ut qtiod quaeritur facilitas intel l.Ptuor. ligatur, animai uertendum est, propositiones e. a. elle in dupliei differenta at alias quae simpli.
titer pronunhiantin ,sine ulla modi sextione. ut eum dieitiar, Homo est doctus, homo est sentiens r alias, quae alIquam indifiratione, habent adiunctasn, ut de necessaris, de dee6. tingenti. Rursils animaduertetulum est, pro politione se inesse, ex eo sic appellam , qviri Pateat,cum repetiatur in omni materia: cli. significer aliqi id altera ines Iet quaeatur attictum de nitii posteritu,restriti paretracini, do, simplex, aliquando ab loluta, aliqtranssi1 rariam ii ecellariam : & regii la illa,sbliun in . telligatur de pret dicatione ite cessaria,& quid . ditativa. I t est praedicatio luperiorum graduunt,& generiura, de inferioribus: at disside omni postem iis continet etiam praedicata accideiuama , nece Issaria tamet , Icum proin Prietates dicii tulit de subiecto. Quarta dubitatio, quomodo differat di inexi stetis, aliquando inhaeretis, & ab Ara. bibus, inuenta nominari lOlet. Has notatis. eonueau IadserIptores. Tam propositionem ab Amitotele vocari de inella, ouae nullum
habet omnino modulra coniiuultrum i disse. runt autem, an omnis p popositio earens modo, siue modificatione, sit oeni Enda, de ines.
se, siue materia sit necelsama, liue contingens
ctum de omni priori stieum ab ipso syllogis. de qua te sit ut =ariae scripto tun ' sententiae . . aesta. Ino. Respodeo,drictum de irini accipituran Hanechmeultatem priuatim ex uni nam in u Di corninuni,& in genere, differiclite tanquam iieniens apud Auertoen . signum a re siginara.Illius enim quoci dictam Pi mgitiit selitentia, eorum qui dicunti de Dinni significat. quo nitidocliti clite, est ali. propc inem de inesIe Hiem esse emo pro , quod Pi aedicataim, Prod a miniatur uniuer. positione demateIta probabili. Dicitur aule, salver de si biecto; tune si illiid subiectum a s ae inesse, qilia in illaetustiirenat,3 int aer eluia i sime ut se ali luo , illini etiam prae lieatum praedicati cum lubiecto, ciun a tueri ius ali. licet ut de illo: syllogismiis alitem non dieit 'utii contra OppoιδM . Theop. hoc, sed in actu e cretio, ut loquuntiir, Foe Secunda alio lim, lese rei te Aturi oe, qui Eiill r. i. et stre ipsa habe ii .ellitiis quois significatiar die lint pi Opositione in de inesse eam vocati Aririn. PrinciPιO. Si vir dictum de cunni supra quae caret Oaln Inimio , quaeri iniue fit ma Them.
536쪽
sint retun genera, Ilium quo necessaria, alteriam quo contingentia cotinciatur: ergo x duo proposit.Onum gel era; at celum earum quae cotvitant ex II ater a neccssar:a, alterum earum quae ex contingeti conflantur. Si ergo
tria distinguatur genera, at Ari stotel is fecit. distingueti Lae erunt penes materiam ea una parte,& penes naodum ex alia. unde propo. siti olim tincessariae et sit il&ae quae sunt de materia,Se modo nςeessariae; is . haec, Leo tiecessario est animat: illae contii gentes quae sunt
tingentes eviris titilς uero de ities M,Piς sunt de quavis materia, sine ullo modo . Vel, ut reuius e1 ponunt , propositιo de iii esse, est propo scio conamuriis necellata . . Ac cou. cingenti, ita ut sit genus respectu Illarum. Tettia semenua Avicennae . eo ex in Aue Teo reserente, tui innit Plinque gradus rςrumcessaria Iurn . PDIIaus inruin quae haiant Uri licituri .ci uod seri per necessatio inest suviecto, ita vi propositici sit simplieicet neeessaria,ui si dicas, Deus est. Secundus,quando praedicat lina est necessario in subiecto, du*liiniectum existit, si ibiecta tamen potest non esse,ut cum dicimii fionao est antina I. Tertius, quando praedicariana neeessulo inest subiecto,esi subiectum est aifectum filiamialitate, vel detio minatione , ut si dicas, hocii o. niger est coloratus: melle colorantin semper dicec de s .ecto nigredine aflicto Quaetiis, quando prae si turn inest i ieceritioi p. si subiecto pro aliquo lepsi re, ut si draras, fio. Ino morietur. Larua aliqua eo deficiet, Quineus, quando praed lcaturn inest ueeestatio Q. Biecto .ex iappositioire; ut si dicas, homo eurrit, supposito quod currat: na,ut scripsit Aristoteles, dum res est,necessario est Haee Aui-
posita Prid setitiat ea ponit, esialiter in uno, aliter in alio loco tollathir. Is igitur ea pro . positionem de inesse uocare ilicetur, quae c5sat unci ex tritias ultimis modis. Quarta sententia est quae Alexandro tribuitur, qui duo dicit. Primum, tria esse remn genera unum eorum quae necelsario semper existum e alterum noli existentium , quae tamen existere possunt:tertium eorum, Quae existunt quia em, sed possitnt noti exi.
est,& psit non inesset oi tripli ei et potesteontii gere; aut . n.illud praedieatum itiet , ut plui innum,aut liust raro, aut ad utrumliberis i Primum gerius constititit propositiones ne. eesistransi' eontingentes:tertium uero, maxime fim primit in modum propo tiones de inesse. Quare ex Averros pio positiones de inesse dieentur illae, quae sunt de praedicato con ingetita , ut plurimum actu simie tua haerente. Ad liam selitent a, Miam nonnulli alij secivulitur, accedere uidetur Alphatalum ruamii is addat, propositionem de inesse aftinati debere pria paruo tempore. Ultima sententia est, quae ea ni propositid phil. isnem Doeat de inesse, in qua ponitur modus hune lode inesse ut si dicatur, de illesse litimo est at eum. butive laute satisfaciani dula: tationi,duo Q. Mage. bijeio fundan et ira.Prituum sint amentum , rna num est gl. strimen inter prdpositiones n6 hibentes inoduni,& illas qtiae modii in halunt illae Enim quae aliquem modum hiuent, quoad verita
tetra quantitatem,& quali Mein nraxime ex ipso modo pendent : at uero uerat , qtiantiis ta , bc qualitas earum quae modo earent, ex
stoiecto. & uerbo maxime specta ilia sunt. Vnde iste propositio. Horeb est albus , uera est,& indefinitis: si uero ali tuis dieat, Hominem esse album est neces te, erit falsa & uni. uersalis ratione ni odi, cu ratis modus seciun uniuersalitate ni a mera . Secundum sindament in , propositit, de inesse .luplieitc r tiarna psit: ptimo generatim, elim quial scat quδn cuna; prope sitionem, in qua Geirotat ut plaedicat si inesse subucto, sue fit in materia neei ssaria, siue in continis genti: altero speciatim, eum figius eat illain HB propositionem in qua de lignatur praedicatsi eoiit ingens actu esse in subiecto. Ad huius itam difficultatis explieatiotiem ud Edum est, utro modo ab Aristole sit matur propositio de inesse, an generatura , an specialim, an uero aliqilando titio, alitio do altero modo . His ita notatis. liasset,ijeio positiones. Prima positio, ultima lenientia supra alla
537쪽
-Positionibus ad bibetur.Secundo,quia Aristo ageti Jo de eonuersione propusitio otini de teles inlita in secundo Perihelminias nume. inel e, ponit exempla, preti post Ouum necet rando modales. non meminit huius nicis. sartatu mi ut omnis homo est animali P are de inelIe. Postre in o. quia propciuuio de in eise hoe loeci apud Aristotele in est proposimci ab
Tertia positio, salsum est, propositionem de inessse eile au cidam genus esie proposita
mon datus ratri psopositio, minori propininio sit viedesIaria. l eontingens. Secundo, clauriatis Propositio, nullo modo inseruit et demonstrmioni isti tu dein mi id Psid conelu.dendum est, aut est ne eiticium, ut contin' pens: igi mr, & propositio ex qua infert tu. aliare iee da leti tentia non ur bona, si lub t propositione cle In esse concludat et Delia. Libr. I. riam. Eteni in Aristotelis regula nulla esset:
I GO I. c. sue enisti maior sit de inelle, siue minor. V. do odo materia sit necessaria,& altera prae. 4 missa nuessaria. semper. seque uat eone lusioneeessaria: unde salsa esie secunda regula. R Qotta politio , prima etiam sententia nox videtur ad nittenda. Cur auteῶ vi admittenda non fit, patebit selieiuibus. Ut orix'Nina,
uod noli dicitur propositio de inaesse, talis
. ob earn causal .quam Ista lententia assignat.
Quinta positio, si pso post totiesco siderenr tut iii ordine aci rem significatana , iluo taneum da rur propositonem genera. ni solum dant ut duo relum genera, necessariti & contingens: igitur in ordine ad il la duo tantumeriant genera P positionum rantecedens patet,qvia De lIarium est io, quod nota potest
xo. quod potest non esse, aut speeiatam non. 1 . est: cum ergo inter Ista duo iiondetur mei dium, sevii Nu omnes res, aut tisse necessario, aut continAelites, & consequenter diris. tantuna reperiri propositionisin genera a
Sexta positio, si proposiHlci de ines 4eam. . ple sumatur, signincite potest omnem pio I .P 'o e postionem .Quare Aristoteles quibusdam in .. A Iocis per propositaoirem de inesie intelligit
eam, Quae modo caret, siue materia siu neces.
oposcio de inelye , t tura se sumpta L imis prenet, eriam necetariam. Et libro priore ca'soaPera hetanimas, dicit pro sitioirent de ire cessario non dii eue a Propositione de inesse, rufi cruod haec caret moto,illation item: eris 1go. yeeundo propout orira de luelae desernilint demonstrinoria Nili mae: hui autem solum deseruiunt propositioius laeetis Dari ergo. Teruia, istae pro sitiones, hon, o e stan inia homo est risiuus. Leo rugibilis , se, eundum Aristotelem non statu nun ales eum
. . eant modo: ergo erunt de inesse . Potiti mn, omnes fistulae syllogii moratu de iii esse non minus vera ficant ut ui illis propositionibus, qua liana in matella cot lingenta, quin tu ilis quae sunt in materia necet aria I ergo
propositici de inesse illas contium.
Septi ina positio, Aristoteles aliquando titimine propositionis de ineste intelligit eam, qtiae est de c&ingratia, ut plurimum actu in .haetente lublecto, ut sunt illae, Huιncte, trit,
homo dilpiitat. Plimum, ali Plando scripiti t. teliquit ex maiori de necessario,& ini noti P estis . de inesse sequi conclusionem de necellarior .s aut in niaior essec de iueile, di inicior de . nneeessatio, seclueretur conclusio de inelIe t otio . quod si nomine propo sitionis, de inesse non io. antelliineret,nisi illam quae est de coluingen. t .ut plurima in actu in Laereia te falsuiueiset, ' i' Id quod semiado loco dieit. Sigilum est isti. 1 'tur, nomine propositi Otiis de laesie , intelliis gere illam quae non in de imareria necessaria. Deinde,cl a capite nono,dicit proposi-tionem de lues se sign: Mare alisluid, clus di non necessatio nest, sed coii iugentet in se. biecto: quare tal appellatione, iat quM do ntelligit solam illam, quae est de niaieIia conit ingenti ad modum explieatun . Vbi antia mad teriendum est, pel propolitionem de
inesse intelligere illain, illiae est de praedica.
to colit ligetili actu Iu haereti te in sit biecto . Sed peteres, quare Arristotelcs nor alite propositionix de inella aliquando ita elligat illa ouae est de praediolo coutingenii,& non ilis lanx qui est de praedιeato necelsario Respondeo, quia inesse est proprium accidelicis t.decima illae tantum propositiones quae iiiiit de praedicato contingeu Ll,suot de Aliqu-ccs.
538쪽
denti, itio illae solae spretassin dieuntur de
Libri I. octaua positio, propositionum diuisici aDI tiori c. liπnara abΛristotele hoc loco, in quo expli. A. miti ci versamur, in propositionem de neee se io, de inesse,& de concingenti non fine data Penes, res am rnateramn latum,sed '. ra. teri alui& modum: Piod non iaetu allig lata tanta m penes modum, manifestsi est:
quia hic est strino de propositionibus incula vibiis, in quibus in us respondet ipsi materiae: nam alias sequeretur propositiones aperte filias, ius su ire de modo necessario,aut tat ingenti hic considerari, mi Od est abs dirim fod iion detur tantum penes n tetiam, manifestum est, Ptia ritne noeilant, nisi duo genera, ut lupra probaui inusi igitiu. Restitergo, ut lica in us huiusmodi dilusionε Riisse
astigilatam Penes materiam, & modum: itavi liae da in lint de marema, & moeio necessario: chlaesam de materia.& modo contingenti; ut homo eontingent et est albus llaedan
de niateria sine ullo naciis , & istae sunt de aiieiIeivt hcinio est doctus, honui studet. Sed peteres eur Aristoteles, simit feeit duo gratera propositiolisi, qui di stinguuntur inter se penes in ateria m , se inodsi si uiui, non see t et i suo alia genera ptra positiona mentium inodo, ua ut quaeda in dicerentur de materia uetellaria line incido; quaedatri vero de materia coatingenti sine modo. Respotideo, ob earn causam, quia hoc loco egit ae proposita ili bim iii ordine ad conuersionern t cum 1gitur eae te essent revit mea proposui ires carentes modo, sitie essent in materia neeessaria liue contingenti, ideo non distinxit illas: sectu erat d e nisteria, & modo necessaismo, di de materia, & modo colit ingenti. Sed, it n5 feeit uti uni genus propositi nis de n)O 1 o cie inesse t Respondeo, P ia,ut dixin us, talis in ocius Lustra apponeretis ricum ipsisna et propolit Io in actu exercito si. gnificet ri aedicatum inesse lubiecto.
An sint uerae duae regulae conseprensie, Fas Aristotescs capite decimo . anu ιι. cap. XIII.
Um proxima disputatione explicueri-
n us si alii uena illa Aristotelis de tri
telligendum siri, nunc aliam celetaein dubia rationem eliinidandam sinapinuri,quae fieti soletinea duas ri gulas, quas idem auctor Imbro priore analysis primae capite deeimo assi ci de syllogismis inistri , attulit: Quarum
prinia haec est, Ex ina ora necessari , di m rade nille, sequutar conelusio ne eelsaria. Altera uerahaec, ex maiori de inesse, & minori
inmetaria semium canclusio de inesse, siue eontii gens. mlainem prima regula non sit uera, sic plobatur. Primo, x illo pi iunciam triti ili mo, tacide eotielusionem sequi debiliorem praemissarum patient: at tui debuim est propositio de Hella. q ilain uecessariat aelusio igitiu in isti stilogismo stit conuogens, siuera inesta Secun io,quia eadem videriar esse ratio in utraque regata, hoc est . si maior sil de irrella, ae si lit mutor , sed si in inor sit de uresse se.
qtIitur correllisio Decessaria: ergo etiamsi sit maior . t Tertio hoe exemplo,omne ambulas m urituromnis homo est ambulans: ergo omisi 'nis homoe meumariquod factsi est Hixta priam an Iegulam, & tamen conclusio est nis uigens, ut patet. homo enim concingeti et
PostreIno, In vir internitas, praeelieatur de nranor perteraniosi mediu, ut moueri de hornu e, per ambulan e sed medius terminis contingetura inest aratiori . ut eum homine ambulare, ergo etiam maior extrem ras .
In hae dubitatione fixit prima opinio quo rundam, qui existimarunt AristotelE hae ni Theop.
parte errasse, vi filexander, Sc l hiloponus reserunt: l lxiargmmentasiam factis. Seeunda Them. sententia communis . nanium Peripatetico . Burad rum in hu loeum , clin hane legulam, iuueratri defendum: eaeterum alligo anda ratione dissentituit, Sosunt duo dicendi modi. Alber. Primus eorum PIi dicunt hanc regulam In . Do titelligendam esse,quando minotest de Iuelle Lou.
in materia rarit una neeessaria:t Inc enim conet id tur eo elusio necetiaria: Quam explicatiotrem non es Ie bonam infra demonstra. Alientibo . Secundus aliora ira, qui dicunt sequi ex libr. I. tali ni istion eonclusioneni neces Iarlan , non prior. r.
Prini una fati famentum, necessarium du Alen
539쪽
Iabr. i. initimi est emi inral ra se . Iibi : alterum imari est Moestitiae debet. n. reduet ad Feris, hoe Perihel. dirinquiri Iiue ea supposnoire, quod iniit' nu o. Nnnum ambulas quiestata liquis hoc Vlt. tiis , aliquo suppositas , ,e posita', tuostqvra rnici est ambulatis: cincialiquis honoιν σitieis a te Milet, sequi Imrerestario eirin motieri. Istit sinu iter. si ivllogismiu fiat in Da,aptisses distri suti lanientiam, in pes syllo otrane an latitans mouetiit eo itineatnbulans nimiotaim si 'm, in cyia rnedium via maiores est i mo : lilii, homo quiesciti -- ii ijei uisen nainora praedicet. Nir, praedic risi eluso est necessiria: quia propositio illa, si in aeolieliis e semper se teli et ex parte ma- fiat reductio ad Darii, mi maiori hoc modo. ioris extremuois, subiecta isero ex pzatem Omne ambulans mouetuit ali iis homo est notis. Porto tropositionis navare perpeudi arti, lan Mergo aliquis honio moueturi euius solete eόii nexioile, te habitudine praeartati s ii uni mal est nece: Iaria GJeridanius ad Iubibit uni sit tit necet Ialla seq. uue i it ttir conchili onciri quoad c ffirariationem , coherisio neressamat si hero com ingens, pIO v. l negMionem . necessitiuem. & eontingeu-rosilio quoq; coli tingens erit si v lii biectu i tiani seqtii propositio irem illam,quae est triant Nisamo, siue erit inmnter existar, tu in hoc ior iirptima figina , vel quae erit si syllogis 'patet .veniplo, A irabillans mouetura ou pro natis reuoceriir ars pratua teritatis colusitio ulierenon sit necisse a m l bii .HAE adii oraris laas suinicio positiones.
ad pran11 fi ram set tri lIsdem couditi ' Primum , mo Atidoteles c Ioco perpI nibus, erit maior. Ut ecce, si fieret syllog L positionem de inelle, non intelligil P Oppii ritus interitasgiira,tu Fel/pto ui Nulluam tionem sine modo, sed contingetitam ou shulans quiescit : ouine ambulans est holer' patrio rapite notio, ubi in proi larionem go aliquis homo rion nutesGlz conclusi est de inesse , este Gaici liae est de praedito a
540쪽
hoe rapite grei mo intelligendiis est de illa, cieipite praeredenti explieuerat. Deinde, quias per pio posivionem de inesse inrelligetet ea
ciliae est in nrateria nerassaria, quomodoeunq te disponerentiar praemissae eone lusio esset iis cessaria; & uaseeunda tueret regula. Arq; ex his faeila esitrariis resp5seres iargiarnetis. Ad ptinis eo nelusio semper levitiu partem debiliorem ad modum expliealum, iuxta proportionem assigi aram i quod sciliret
qualitum a s assimnationem, uel negatione,& necessitatem, uel contingentiam sequariu maiorem , quini uero attinet ad partieulariis . tatem, di uniuersalitatem . nranorem . Atl secundum. negatur esse eandem ratio iam, ut patet ex )ictis; quia maior extremi.tas tribuit conclusioni necessitatem, vel eo a.
ting ntiam. Ad teritum, illa innelusio est necessaria seeundum quid ut diximus. At quariu paret ex dictis, quia eum maior
res Iario conueniat metato termino, & Ine. Sus teri unus eam neeessitatem ecarini ieet minori extremitati . necessitate nimirii in Finmaid , & ex suppositione, ideo sequitur cociis clusio rem es Ie necellanam, lacie est, posito hominem currere, es m necelsario moueri.
tum tres, quie sit praestantior . cap. XIIII.
INter eas is Seultates quae de syllogis no
tractari solent, illa profecto non est prae.
anim licinane animal est iubilatia: igituralia , . qua substantia est bonum ac inriten 'a ergo si . . fSeeundo, illa figura est atam tuenda. .' , bonus fit syllogisau, qui neeessario, & euidenterinfera conclusonem, dc non eget muratione e talis est syllogismus qui fit in quatin. figurati tur,ri eere, omne animal est uiues nullum uiuen test Iapis r igitur nullus lapis est animal e qui cti seursus pendet proxime ab .isso principio , Diei de nullo. iTertio, ubi est vatius distursas, ibi est d,-ueria fiuvae ratio. leti in quina est varim disturis,maia in prima fi8ura priκeditur sub sumendor in hae uero astendendo et erit igitur uaria illatis . . a Quareo, Aristoteles saepe utitur quuta fio gura, cd hune in modum argumentatur,om n s homo est animal romne animal est ut istantiar ergo niuis homo est substantia. . Quincto, si haec Muta non est admittemta maxime, quia peream inlaetur estus o. non nariirat 1,uatainferius Pr dieatin de saperiore rat hoc est salsum ut an hoc patet exεplo, in quo directe netu si uari A actu d in malest risuum: omne risi uom est nonaci .
Ergo aliqua, nux est animal i addesitan . quod ob eandem rationem lioeret expiu reici Mam figuram , in qua inin myficiuuxu
Sexto, si non est admitt&la, maxime quia - , quae in hae coneliti untiit , possunt coneludi in prim 1: at si hine interet, etiam ieemula, Screrasa res ici deboent, cum ad priniam reuin
. isn hae vissicultate filii prima opinio Ga- r. r. uni, referente Atieram , Ualexistimauit pO PDor. e. ninam esse quarti figura metri tres attribusi s. S: g. tiaret muriones. Prima, ut medium in malo in dignti praedicetur. 8l in nrinora sub jciatur, so' cunda Au indirecte Gelnclatiata terra a,ut non is, ferata prima nisi in trispositione terim no. rsi . Seeunda eorum.qui ob ultur Mn racione Lati dient rei ieientiam esse terilam figuram. Ter Val. tia sententia communis omni una ieripioru , Mars lucini solum tres figuras, ut utiles recipiti ut, & i. Possi hane Aristoteles earn spetiaram Deiecit. A o. g. huius dissi euitatis cxplitationem, nouia il/ Libr. l. pone tuta sunt findamqiua. ro eri Pt in uni sui, sanient. tu, intellectus cretitur in eo distet tabi utellecta diu ino luo .i 4 i