장음표시 사용
561쪽
De Instriinrempsisset aen cli. Ir
h quis polset acquiescete in cognitione est natu 'on cognitis a identibus, sed in h6rmai 3 . inmiti Ra in met. ni essemiam cognouerit. Diae V l. citur etiam acquiesem , quia habet persecta
A tetriuii . definitio facit scire pet mussim formal E. ut supta docuimus. Et est Gu0. saeiar sciamus per dem sistrationem: per cita tutac diei intra Lare. lateatia e5plex i, Ptie habetur de eo PIod demonstratur dat per desinitionem scinius simplici notitia, quae est no. . lilia biliota qyram cognitio per dilevisu in habitat
Ad trarium . iam supra multis rationibus. r. ii timo stlatsi est primam operationem esse nobiliorem tertia. Ad probasionem assum. pti, homo differt a brutis etiam per primam Operati ciuem,& magis quam per teltiam: cuiae sit hae nobilior. Et quod tertia non sit finis primae, sed potius pratria tertiae,ex dicti
plane mustat.Ex quibus etiam patet, nos nocognosce te per tertiam quidquid cognosci ia
. 3 uJU Aa uriitu, hoe argumetu remanet solita ea illata doctrina: neo adsi itaqι est omnia qa tractantur in Logica refert aa demo stratio.ι. .anem; ea potius. psa reseratur ad defiti itisne .i Ad sextum, concedimiis esse patie, ut po--ur, emonstratio 1, ac liab hac rationeae uost biliore, sed non in dubitatio de de hisstione hpo pacto c6 si iurata . Quod au trimn p pH, tvasta Mentum, Mu eodemstrgumento dicitur, patet, i a definiti O PO- sita in ipsi demolistratione antrinsece reter tur H conclusioneiri tanquom ad finem, &terivimina ,.simili & ipstinet praemisIae ordinantur ad eandem conclusionen tanqiram . I ad finem: N quia definitio non debet te serii. t.. adesiclusionem, nisi pis ut est raus Ia passio. num , lge' non ponitur in demolistratione, ut explieat quiditatem fornialiter, sed lotu, ut est inussa passionum . Rursus, quocunque modo quid iras ponatur in demonstratione,
n6 potest sciri per ipsam, sed peraliud insulamentiam, ni mittam per definitionem.
Lib. t. Sed hic obi jeeres, pranei pij nsi datur prian
poster. et pium,ouia alias iteriir in infinitum sed de. c. i. gnitio eli principi si, ut ex Atilicitet ecfiliatrviare ipsa non potest haberi per aliud principium. Huie 'dieeticini respondeo dicendo, definitio item non esse principium,nasi ut est uindium demon trat Bhis . x sub haeneuon procedit per alii d principium , t irrist eaussa quae8ani immediata. At mero fi c5Meretrur, Nest rei quiditas, non habet racio dem pri ne*i, sed tam lita i qtua esistat trudex genere, Ac differetia, tanqua ex pritieipiis
foraralibustratali ita,ut est insitu mei si maestprocedere ex Eprijs principiu ibi malibus.
Ad ut ii triam .omnis eognitio quae aduenie per de incinstrationern est aecidentisi. 'quorsi notitia,ut paret,est unperfectior,qua notitia unius substantiq. Muti uotitia creaturata om Arist.msi est imperfiatior cognitione, quae habe. M de uiri creatore. It susper definition 6 Libr. I. cognoscuntia etia Mαdeitria, qtioad eorinti Meta. uiditatem: Se multo melius est scire qui ut 3.
Laecid&,qira quod sit, uel propter quasit:
Sed hie relint senipulus eontra id cpiod dixi in declaratione tesponsionis allatae ad duabitationςm factam eontra secundam conclu- fionem. ubi domi definiticinem pendere Q. lum. instrutnen inlitet a syllon salo illo diuisium Proin trestistatur definitio: Quia instrumentana, cum si aequisita, ue, iactares illa,
a d quam Beleniani illo opus fisit, nsi est amplius necessatium, ut inductione patet: non enim est amplius opus in amo,cum e Iως
sunt literae r at ille stilorasmus quo inuenta fuit definitio semper est necessarius , saltem uirtualiter,ut disam ut cetvi cnnos cere qui- dualem: io itur definitio n5 pendet sol si instrumentalarer ducto syllogismo, sed etiam essentialitqr, serui coiiςlusio a praemissis. Hie serupultu bunon moὸum e medio tollitiare illa maior propositio uera est de ilisthum Elis
materialibus, non uistra de ratistialibus, Mintellectinis. Et rati dispalitatis haec est,a ut qui1 dicatur 'l: quid perfecte cogooscere. reqiuitatur, ut sciat se scire, qliod fieri non pol est, ni tentaneat. saltem uirtualiter, notitia instrumentor uni sciendi. Exemplsi sumi potest ab eo, qui per alicitiam dem 6st tionem particularem certissime rem cognoscit, qui nisi saltem in uiuiue liaberet doctriιlana deis monstrationis in coaununi, quae est instrumentum sciendi. n6 dieeretur peiscete seire.. Et quoniam dixi us, optiricinem contrR I iam elle probabilem, plaeet ad extrema indicate quaenam argumentatam Ptolia hi liciis rem reddant. Plinio illud Quod sumitui ex parte obiect3, quia definitio facit cognoscere illida in eissentians, at demoustratio essentia,
562쪽
m est per se assa passionum, dila est illi intrinsecum, unde oratiu qui Orn modus semdi per se. Neque enim est accidentale mussis naturalibus este prineipium passionum: prinei pium autem nunquam bene cognoseum tne eo cuius est prinopium. Unde, eum prae nussae si deesse tuta dem 5strationis, inqti b continetur definitio, q tenus et se is 4rit Lite caussam passionum, utrunm perate, non stratione ni cogitosteriiriSc licit demonstratio habeat vim I definitione, tanqtiam a L quadam sui paue, non propterea sequitur esse ignobiliorem, sieini nomo non est ignobi. . Iior ani alla, quamuis in ea vim habeat. Secsi. . do,ex nobilitate potericiae, quia tertia opera d . tio est praestantior primi luoniam tertia est velluὲ terminus aliatiun ,ericli neeessario includite at repaid assi renat,&vi sua emi rapti. est sine velisne, sine aliensu, Et eruieti ac proinde mere passua L Postrem , sumit thona ratio abesset enthi aqua instris menta sua In dignitatem rapit. Demon stratio hibet vim maxumai Gga intellectvin, quem ne Letano uilinea, mam Mrt 8ceu ulmer aliquid e6cludat, atque ad assentiendu trahat . Definitio vero atrassensu, &e uidelia abstra. hitrvim habet adem 6 strationer nee ea sola coelusione demonstrationis, sed ea tota de monstrata ne comparanda est,quod qui cGera sentiant no MAnt, sed de his huesque.
lytis linis egerit He definitione,
ut en anstrumentum scien- . . i. cap. X.
I Deo hane disseultatem hoe loeo exami
nare volunatas, ut D stendanaus verrem, esse
4d quod supra dominius , Aristotelena ex pinsesso exule de definirione, ut est instrumentiam: unde emana melius intelligi poterit alia dissicultas, qua cuiaetitur de obiecto
Philo. De re preposita suu prima nonnulloriam . post. Gin eori in & Latruorum seruentia,Pai exi- Eust. I. stima se Aristotelem per te in sec5dόl toli. poste. non est vidi: desinitione, nisi ut est medium Simpl. dem 5ui rionis. Qiicia si ab illis petatur, 3bi initio nam de es finitioite ut est instruinen alaien Plaesia in egelir, A cur rei ponderem, nullssii in LooΦG. gita, sed ita . sera Ilica, qιlorum op nione supra eon sitati must Alii , ri Albinas, liret D. Tliarent eo ilIe, sed inci libello, qui nune non ex- Aeolintati Alii deniqueie 5deretu,n5 egisse, t. hane caussam , quia admodum pavea dicen. Eust. Merane de ea, ut est instili metrium, & iuὶ Alber. At istotelem obiterati igisse, dum egri de defi, nitione, ut est mediun temonstratiotrix Seis tunda opinio Suessant, Ouieristi triauit Ariis stotele uacta lIe de defita itione, ut est in stria. mentum in libro sexto Topleo . Terein 'opiis nio multoriam , & spectarim Averrois in T. logo magno, Alexandri, Thrax illi , Lyne niensis initio secundi posterioquin, hirtan, Iarir. dulani,& alior uni, oui cissent Alistblεlens instu. in seeundo intro egi isse per Ie de defitiit . me, anal.m est instrita, diu ieie di. Quil auiε hae Hrό Lectis. senti Edsi sit sequEtibii Imimi Ouibu docebo. Prima positio Aristot .non egit de definitione ut est in strii meti uni tetendi in Topiis eis. Pilaro,Plia delinicio , t est institi ni Elum se tendi facit scite quilitate ni he , thuimae partes illius, agit de nio Jo 'lio inuen Apponsu iri , Ne. at in Topicis sed tin consitititur' definitio in orditiena a l a gii in rita probi; bilia,& non alio thodo. xt docti Alexari tira Libr. 6. ergo. Secundo, definitiones topi ex vocant dr top c. vatiae aS AN Grelerat desii titio inest iustrii 3 Libr. I.
se, Hestu stria uictitii ii lciendi. t in b,proba rur ex textu Pirrito libri primi , ubi china Resi' niuisset demonstiti lonem quae est primum
stiendi instrumentuor. pollicit in te pesse,
actiud de alio modo ieiendi, per quem iv duna illustres expositores intelligunt de filii. iioirem, de qua nullii l agit in mia PHIA nisi in libro secundo: igitvir. S cundoti, M laphr Libr.7. si eis, i supra diarinam ait se velleigere de de t.
finitioue alio naiado, cl),1 H iralyricis spirat mi non de ea, v rellii strumentiun,etiago hoe in loco egit. Quod si dicas, cx alia a auctoritate Blumpi l . l l egisse de ea, ut est medium, hoc lithil est, quia 4 i eteῶ,ubii aegeraritat est infit uni et mn sciet di r no in topicis, ut Est probatum. ut omittant ciliod illi libri non sunt an ab ini' n5 in alto libello. gaillsi citasset, praetetmia quod illud gruis or.& potius detritissetis in i Gesta citatonici si
Nolae, d clιIn lituo in quo de ea agitur, ut est mediam.
563쪽
strumentum inueti itur an e denronstratione pet diuisionem; at uero, vi est medium in Ie- p tur petresolutionem. Confirmatur ruris, , lio elisero agit de definitione, tre explicat quod gi est: quod ed uenu ei, ut est instrumetrio, non ut est med i. Deni' pae, qui I sum tam nititit de definitione' doetnitet si de ea non agit per se, ni e st iii strii renturn E deni sis ratione istincti si pi .esertim dii ira probat ea esst a temon stratio iit d tu er lametui ex Iesie x fine capitis secundi costio se tur; eii ait, vita non ei se parienti alterius: at ut est in divnti in c6tinet ut in alio: agitii r. Quarta rat o, quia noti esset lietum id, qlioquiti H lustres docent, Ludicant Aristotelis esse peritast a iiiι si nil ibi eoisset de desinitione, nr est instrumentiam per se iliai nct 1 r, eum definitio sitoriani viri instruimento u scie trili iiiii Namen . tu in pei sectissim uan. Non est tamen drcen dum ui sec nudo libro iion doceti aliqua cit p ilice ad desiit itionem, ut est ninariti in demons laticinis: ut sunt ea quae de eatissis, Aristoteles seripsit . ut doceret de incinstratio irem sera polle per omnes caussias. Et 'hunc lo. et ira concliniam, n6 potest bene intelligi d sn ilia, ut est inedium,' nisi etiam cognosea-
bitur Aristotellam non in Ioeo egisse de ,
fit utione, ubi agere debuisse . , , ut F. Primo, linthieto,ut est in striam enisi sciuncti,dirigU Primam intellectus operatione rergo de ea si sputatielitin fuit aute lituos aux-lmeos in initio Loide 4 t a Secgrido, definitio in genere instrumentoriam latetuli,ut stupra docuimus .est prani Ianan alogatum,cle quo prius agr debet, dana desecuit o. aualogatri: igitur retiale de ra egie
post demonstrat onem . . .. . s
Teακ .n tui lefinitiorsis. Nest instra. trie utili sciendi, eonfert ad eande intelligendam, tu est medisii demostraturitis: ergo pia de ea agendu suit, cuam de demonstratione. Huic c libam soni satisficio his positionibi Prima positio, iure tipti trio Aristoteles egit de demoti stratione, & definitione cran un ct in , utende una innui cum alia. Primum , rquis ea quae sunt atra toga e6ueni euret Gul explNarutir, qua ivntun depericlent ab alio at definitio.& demonstrimo, ut supra docui, sunt hmul incidi: r-ur. Seemtulo, i striItneninta sciendi, praeseri uti quae nitituo se iuuant, eon enienter si ita ut explicant uir at gemou.
stratio,& definitio sunt huiusmodi r igitur. Seeunda positio, eonuenienter prius Aristotelis egit de demonst fatione, qham de de Sinione. Primo quia demonstratio est quila Li . r.
notat si quam definitio. vi est scienti Instru Phyl.menlu r atqui innata est uia, ut a notioribM t. 1. procedam tri: igitur de ra prius a edit in suir, Secundo, Pita Onanes proprietates in sti unie.tι sciendi, rna is apparent in demonstrario. ne, quam in definitione: ae proinde lua ni eruer priore loco dedetn6nstiatione seri ptum fuit. Tetii. , ala dubium erat, an definitio esset instrumentarina a demolistratione
distinctsi, ut citiligitnr ex eapste secundo prim: posterioris analy sis, ubi irasi dubitando Atistoteis dixit, si est aliu Iciendi modux, Op. h. poste
564쪽
posteri di inari & en instrumetum isti etiam po stetiore libro plane derasistrat .Quare agendum fuit prim dedetnostrationei ut se elius intriti gemitu Pro definitioab ea iud stinguatur. Quarto,qin tractatio de se l. logismo seeunc si formam, de quo ingratiam demonstra; ni se istut esse diserat, inter
Libr. I. rrumpenda no fuit, quod factum fui isset. si deor. epria definitione prim agere volitisset. Quincoae
. - finitio, est finis olum quae in Logi ea tractan. rur, ut si pra docuimus:ergo'eonuenientet dera, tanqua de fine,vltimo toto agituri Deni.
que Arist seopus in ectutilo libro erat expli
: Est, Pὲς non potest demonstrauone probari: . ergo ut recte iritelligeretiare qualis ista esset, tractatio de dem 6 striarona prς mittam a Rit.. Neqire his Praedocia inrita allata argvinenta obstant, ut ex eOriun soliatione patebit.' Ad primum, ideo non mit agendirin priora loco de definitione, quia eius tractatio esto, letulor, & quia commossius explieata fuit in ea parte in qua agitur de instririnentis. Ra seeutulum, concessimu primum Ena . Iogatum prius explieandum esse, si nihil . . seti viaecedit in praesentia, iuxta ea quae si .. xinius . idem factum est in metaphysicis, ubi posterius agitur de Deo, qui tamen est pri-NHun ens , & prana a substantia , & primum
analogatum obiecti metaphysicae. Ασtertium, patet ex cliinis: sed hie restanti duo scrupulieontra Methodum qua Aristo. . retra egit de desuuiane. . lPram iis,qua re Aristis on egit prius de sor. Ina definita is in comuni,sicini egre de forma syllogis ni uniuerse Res deo, quia defiis nutu non habet pioptie ullam istina: licet dispositio pari iuui eius. hoc est generis,M differenti posset dici aliquo pacto forma, securi.
telligi nequit: Nec erian M p Ioprio, quod sciente vera disterentia, in dc iiii iendo ML
praedicabilium,ut ipse ficit.Cςterum, ita non filii necessarium,quui straractatio est intam. ductio utilis ad totiun Logicam,in Porphy rius ire suo prceemio docuit. adde etiarn,qgad recte intel Elam naturam definitionis,
latis est, uripsi termini a Perito explieentiir. Mintque da inutii mentis taetuli tae uniuerse dixisse uolui ori quoniam, is quae licta sunt
de Instrumentri scietus,vi praesertim de definitione,& demonstrarioιae, tu quae insequen ita tractatione disputanda sunt, non possunt plene intellial nisi pri tam explicetur P sit intentio Atisotelis ui libri, secundae an .sse ideo superioribu capitibus, alia qui quc , qu si appendicra alueurius , quibus pro leg Inena in posteriorem analysun bre.
Ex illis quaestioniblu,quet ante hos libros
a leolum faediorem intelligentiam PIPnniti solent. nos aliquas ex pil culmus inpi Psitionibus in priore manat Iuni, aliHiras I tractatione de instrumentis sciendis vr,cle tu temptione horum libro tu, de eo riuulem connexione, & distributaone . atque etiam nounihil quod attinermi praesentem disputatio
ne . Quare pauca nobis dicenda restant.
Quod aute auriret ad praesentem disticulistatem de qua quid seniletidum sit lion o scure constat ex duobus vltini in capitibus de inlitii mensis scieti tu qui de findunt Aristotelem libro secundo secundae analysis non agere de desultione ut est instIumentum , si Ice tent horreni librormna adaequatum obiectum
esse demonstrationem: Quia omnia quς perti in his liluisti allatitur. au. 1 H prauci pN, aut Parias,& species, proprietatesque demta
stratio itis: & si clirid dicat ut de se finitione ut eli in lirhinae Diiiiii, id fit, ut nacliu uitelligat tu prout est mediuin demoti strationis: qu re denion stratio erat adaequatum obiectum. At vero qui uolunt agere per Lede .efiuitI . ne ut est instrunaen tua , ammant horum librorum adaequatum obiectum esse quul a nalogum . ni in utun Histrumentum i Genesc6mune definitioni & demonstrationi. Qui autem In ruaque sint scuta uIIa, in tractat--
565쪽
quodlai libra in semina situr re tolutori reis lucione demonstrationis: ergo syiu st, hane solam per se eoo siderari. Dentali in fili eo misntia analyticorum absoluta tractatione de demotistratione, agit ae cognitione principiomni t quae icti itia refertur ad disputatione de demon stratione . de euitas principijs egerat. His tamen uon obstantibus secundam sente utram existimariis probabillorem . Si igitur uni ea positio, biectora adcqua turn libroruin posterioris resolutionis est in stunaeIllum selendi, ut est analogii in ad de.
monstrationem & definitionem: quet doctri.
na his eonfirmatur rationibus. Primo, illud est obiectum adaequatum iis aliqua tractatio ne, quod omitia complectitur quae per te ex . plicantiar I at demotist latio . ut supra docui , urias, non comprehendit definitione ni prout est instrumetitum, cluet tamen in secumio li. luo per se considera ive,ut capite decimo de. monstratum est: igitM. Secundo in his duci bus libris agitiit de duobus instrumentis persectis loetidi per se, quae sunt distincta,& nonciunt duo opera diuella, ac pi in se explicari debueruiit, ut conueniunt in na rat Ione analcgat ergo obiectum adaequatiun h nina libro tum erat instria mentum sciendi a nalogum comprehende iis demonstiationem& defini tot en . Tettio, ita strumet tum scimiis, ut est quid alia logi in auobiis instririnen
ti,est semile & debet tractari in aluiua parte Logicae: Iecs no tractatur nisi in his libetis: igiliis . Conficinatur, qu a stantve ali tuae pro prietates commuites definition I & clemon. x. Possi strationi In ratione Histrument , r quodame. xa . bo debeant esse uitiuersalium, quod sint per petuae,& at et: eigo debuerunt explicari in ali
. Α1 pristium . itam, Aristoteles eo in loco Libr. x. solum trienγιnit dein stratiotiis , quia est prior. e. finis loci cinae de syllogismo In communa'. I.
qnami utre aggressuri serat. Deinde, ut in clinaret eos nexionem litatariam prioru in . Scpost emoriam, qui solum. rario ne demonstra Nonis connectuntur. Postremo, quia dubia erat an definitio es Iet instrumentum a dem 5
stratione in itinctum,qiioci in altero steuudae analysis libro explicatur . Ad seeundum loest. ideo meminit de sola Libr. h.
demonstratione, ut connecteret Mucis topi . Poste. c. cos, eum atra lyt eis, in quibus expli rata fuit penulta fornis syllogii in in conranulit,& de derra necessaria, vii de sequebatur applieatio ad IIam n aleria, ni mira ad probabilem, te qua agitur In topicis. Et quia tractatio de demGstratione habet affinitatem esi syllogismo P. habili, ideo in haee infiniraretur connexio. de sol a demoli stratione aieminit, non de definitione,quae ut est iii stria metum seieli, non estsellogi seni species. Adde , quod de eo factus
est epilogus, quod opposii si fuerat: neque. neeesIe est, ut in epilogo praetenim breuionin a numeretur, 'itae fuere etia per se tractar Sunt etiam qui dicant, deo non meminisse de definitione, quia de ea egit sumpta occa sione a tractatione de demonstratione. Ad aliam eonfirmationem uarie respon deri potest. Primo ideo inteributitur a reis. Iutione demonstrationis, quia demonstratio est notior definitione. Secundo , quia longe pitu a di euntur de demonstratione, cuiustia tractatum fuit de syllogismi resolutiolae, unde etiam apparet librorum connexio. Tertio, non est necesset ut in se rapti Osumaturi Ibomnibus rebus,quq in Iibro tractati turi ut patet de inscriptione librorum mete i tu monquibus non solum agitur de rebus viae in suprema aetas parte fiant a quibus titulus suinitur Jed etiam de ijs quae in terra,& sub terra
geli erantur. Adde etiani, quod talis inscii.ptio aluiuo pacto desumi potest a definitio. ne , ut patet ex iis quae de modo inueniendae definitionis intractatione dein striinietis diximus. Quod attinet ad id quod ultimo lo-
eo allatu est, illa doctrina est etiam utilis, Scacco nam ociata doctrinae de definitione. Ideo . autem Aristoteles adiecit breuem illam travi ctationem de principioriam cogniLione,quia
566쪽
cipios demonstrationis; Ae necellaria omniabiis disciplinis, ad quas Loret ea nos introdu- me. inod autem dirabatur, omnia quae in his libris dicunt pertinere ad dem Ostrata uesti,de ad illam rediret, fallum est, eum defi-rtitio, ut est instruinentum sit omnino a deis monstratione distincta,m alio loco supra est
tia per demonstrationem . . cap. XIII. CVm Aristoteles in seeunda analysi agat
de in strii mentis sciendi , hoe est de de monstratione di definitionei dubitari potest, an de illis uera detur latentia. Hoe ameni l . eo speetatim Praeritur de demonstratione , quia de ea agitur in primo libro, & de ea pri acturi semus; postea in tractatione de definitione de ea quoque quaeretur , an sub laten. tiam eadat. od autem de demonstratione non possit haberi scientia per demonstratio.
ira, sic probatur. il. Primo, quia dare r progressus in infini. tum e nam si de demonstratione datur deis monstratio, peto, an de illa possit haberi demonstratio: u haberi potest, idem quaeram
de illa per K habetiti ,& sie in infinitum: si n5
potest haberi, idem dicendum erit de prima. Secundo, unum At dem in eadem seientia non potest esse in strii in Etrurn 8c subiecissi sei demonstratio est subiectum partiale libro tuleeundae analysis: igittit eitu cognitio non potest tradi per aliam demonstrationetra . Tettio , dein ii stratio est instrumentum propritim sei et Nartim realin me ergo non potest eiIe instrum ritum in Logi ea et quare t gieus sol iura probabit proprietates & aecide Aristuli. tia sui stibiecti per syllogistrium probabi. a. top. lem, qui est instrumentu in dialecti eae. Quarto, omnis demonstratio , ut ex primo secundae analysis discimus, di bet pi Ocedere ex proprijs: atqui rationes PNe hunt ab Tex. is. Aristotele n hys libris non contiant ex prci prin: quia in h s libris non constatu ex pro
prietates demonstrationis ri commini: ergo
Aegid. debent procedete per ea strae sint omnibus
ei, existimant de demonstratIone non posisse haberi scientiam peraliam demonstratio. nem, sienti de syllogismo haberi potest per alium syllogismum. At uero sentenciae n. Alexitraria est omnino tenen Aa,quod scilicet sciE- Criti. tia de natura, di proprietatium demonstra. tionis per bonas, & ueras demonstrationes
habeti possit. Qitoniam ad hoc ut sullogi Gnaus dicatur persecta demonstratio, satis est ut proredat per principia propria conchisi
ni probandς; euiusnio si sunt syllogismi qui
filint de demonstrarione. Pro explicatione nota , aliquam demon.
rationem esse perfecta in duobus modis in . telligi potest: uno modo ex parte obiecti; caest de obiecto Se ente perfecto cuiusmodi noest ens rationis, plod consuleratrur in Logicae altero modo ex parte conestionum ipso derrioia stratinis, quas debet habere ille lyllo. gismus, qui ne dirio dc ex propriJse ricla.dit aliqua in proptietatem de subiecto . Et hoc pacto rursus de non stratio dieitur pei R. cta si ex persectis & veris eaullis realibus procedat, ut fiant demonstrationes physicae r uel in persecta eum mussae non sunt reales , Π runt tamen vived ea lIae respectu eoi,clutionis probandae. Rursus notandum est , hci. minem vi luna inis naturalis, sine ullo habitu seientiae, ut Aristoteles aliquando domit, ratioeinari, Se aliquid probate, ac refellere , atque probatis aequi eleere I quamuis arguis mentationis , demonstruionisve naturam ignoret: variarii persecta notitia non aee dit nisi per Lo iram. Ad hanc autem artifieiosam eognitionem non est per Grum Di ' Phil lib. si per exercitatione in , Pla obieruatae 3c ali- , Ptici. qiis p.risto cogn)uq fueriant r/tiones ill*,qL; -. ,. prius lola naria ae ui fiebant, temotis imper. fictioniblis .inando ante rei quis hane noti.
tiam est consequiitus iis Ma diadenda pei secta lenioris lationis e gnum tre. dentonsi ratiotieui nariarar At exere ira ron ι beneficio cognita , uti potest, Quod lane Atili. in his libris fecit. Hi si ' atis, duas iubM Jopositioi, es. Prima positio , de deri Otilii alioue i. op test dati pellicta clemosti .itio ex parte Obi mi via ex parte causiar in , ii cauliae lion enp oprie. 6cteiliter lumatur. Docti Ina encertissiima , quia de amistrat m, ut a Logieo convis deranir est enΑ ratios, s , Piod ii ut hal et P. prias Ee reale, cauilas Verse perrectici din Gstrationis.& lci eutiet, tu de Pia feciὲone Dum
567쪽
loquimur,non tam mobiecto, quam ex natur a ipsius syllo Oisn,i. quo ali iii id aecelsiario
m g gliat ceriam. & eli delytem ninlliani cletali obiecto. Psimo. iliadllabiecturi, quodliabet proprias palliones, Ec species, acci caulissu,& prii ieipia iliarum pallio uti . potest scilipei detrionstratiotiem: talis est dein cili stra l O , quae ut est rara qιlodda in Logicum, linabra tua, proprietates . . in pei sua principsa pictaii missum, irari r. Secundo, Austo tetra . cimo lisu it proprietates clcnioustrari s, . non petr bilcgita, os falcos, et solii in proba.biles: pe temonstrari in igitur. Gare. si viis itaratroeitliretur. risi disputaret proba.biliter, sed necessa. O:Omnis lyllogi sinus M. Ledei se ptimis .uesi assisque concluta nil g, icientisior sed o innis dem sistratioeli truti et g ut Nani constare ex tali is principiis est, .iis a cur talis producavas eis: istus, cliu non potest aliunde proficisci: licuti conis stare ex csit ratiis est mussa curalis piid sit eorruptibilis. Iie. liae alia ratiocinatione probo ni neni demonstrationem debere costare ex . celtis. Oninis eognitio certa, & euidens de-het eonstate ex ptinet piis certis at omnis de notis ratio in hiil ut modi: igit r. Sed praeres,ui de fit,in .una & cadem d. mori stratio possit prCbare aliquam propriet te ni de ali P, ae etiam si inui.& seniel de s E. ipla. Respoiuleo. hunc esse esseet uni intelle div laurriani, qin clini sit potentia a materia seiuncta se in teipsum te flectere potest id clai dtat in tora Logina , da te plana instruit, dat . I a suas operariones pemn strinnenta latetuli d
in 1ighi .et ni elgo detri II lirati Oli enectusta. tionis quodana modo supra seresse ur,pto bat cli ait Ilias proprietate1 de se ipsa. e stractus enani est tuae musae sintilis. Quare ut defini- io,defit uicine se definit,ita demonstratio demonstratione se demonstrat. Necliae argum E. . ta In contrarium allata lis ne docti inam taut une, ut ex eorum patebit solutione . a
Ad primum, negatur sequelai quia de illa
deinc stratione particulari quae assumitur ad demonstrandam aliquam pallione demon. strationis i ia comuni, non datur alia demon.
sttatio, sed ip'amet de se ipsa eidem proprie. talem demonstrat, sed lub di iret la ratione. Eteni in . prout est partieulatis demonstrario
album pra , tulit it Lumen in ad aliquid pro badum habet rationen probationis: vi vero ipsa liureiι includitus in natura demor Atationis in crimun, eu sytoprininus de mori st a Iul.ptaibal talem proprietatem de seipsa,& tu, vias rati alie est id c iiDd probariat . Quod si dicas , itini uetitan .est realiter
tem tu instrumquiis sciendi,& rationalibus.
ius sunt instrumenta sula reales, it inter illa . : 'esse debet realis distinctio. At vero instru- inlita silendi,& id quod per ipsa tellur, sunt erit Iauciliis , 5 ita satis est si. solum rata
Adtec adiim, obiectum holum Ebr ram , , partiale est dem6stratio vii luet telumpta: at vel O i u st i iuueni si est haee, uel illa demonstratio in particulam, Mita obiectum est distin.ctum ab instrumento, modo iam e plicato. Ad tertium, negamus demonstrationem esse solum in striinatiuum scientiarum rea. olium:est enirn etiam i n st i il n enluim lcient et rationalis, scilice Logicae,quae est scietia deis terminata de lustrumentis iciendi, & ua esto innino diuella a inalectior cur instr mentii in est probabilis syllogismus. Adqviallu, propoliti Oura quibus Logicus probat deni-utationis passiones in com4t in , eue quidem riuuer tales, sicivi Logita xlii vel 1 1 3 elli levi lamen lunt propris respe u concursionis quina rotatur. , remi in se Eliade at in ali pii baiulurciam Inuites pasti nes. sed per propria earum plancipia . :
De Orana horum librorum, siue de m thodo, modosse procedendi, atque de diuisione. cap. XIIII.
IN hoe eapite duo breuiter nobis explican
568쪽
cogncilietur materia:& ut melis intelligatue prirnnm, initium capiemis a secundo. Qiioci igiti rad diuio sine ira attinet, leaedo analysis in duos diuiditur librosi in quorum primo, ut diximas: agitur de demostratione, in se eundo de definitone. Primus liber in noΑ r. I. M plici palea diuidi uir partes. in prima Arist.
ad D affert, & probat quandam propositionem, doceat quae praeeognostenda si ni ante dem 6. A t. strationem, de qua acturi inst. ln se eunda Pad 3 o. posito demonstrationis fine; ipsa cii demon. stratione definita, doeet quales de ant esse pretini ita potissi in demonstrationis,& duo- deeina eius assignat ae probat eoditione , de-Α r. 3 o. que eiusdem principijs disserit. In tertia agit ad 3 r. de demonstratione quia,PI meomparat citri 3 r. deii onstratione propter quid . in quatia, de ad 3 r. fioura deinon strationis, hoe est doeet perfectatri detrasistrationern, tum assumantem, tu
A I 2. negantem in sola prima fieri fi vara, Invito ad 34. cta , agit de syllooilino opposito de innistra. H 3 4. tioni, quo gignitur igno antia , sive error . ad 3 3. In sexta, d et dem6sstationem ex tribus ter.
minis constare, Sc eos in insultum non post eabire, de quo pacto mediata propositio ad in A I s. nudiatam reuocetur. In septi tria, varias de ad 41. monstrationis speetes inter se eonseri , uni Α 42. uetialem negate in ,εt ostensuam ess suis op-
ad 44. positis. In octaua,agit de ipso demonstratiornis effinu, nimiruin de seientia, Se seibili,&A η . de syllogisinoia principijs. In nona csipara,
ad fine. scientiam eum pinione, agitqι de solertia . Seciandus liber in quinque maiores partes diuiditur. In prima agit de Piat tu i P qstion Li in generit ita. In secunda disputat, ala uniu& idem possit sciri defit itioile, dc demonstratione. In tertia uaria caiissatum genera distinguit. & docet, an demonstratio per omnia uisarum genera fieri possit , Se Pii modus
sit in Mauriiuraticine tenenda in quarta, docet artem inuenrendae,decorificiendae defiat. tionis, ac etiam Pio modo ea iiise intuli igentur. IH qinncta, cluoinodo coquescatur pliniscipia, & deo tra, aliae ilicre naenio scientiarum .Q iod vero spectra ad inet lacida Ti, certum est Arniore leuti n et thodo te tollativa rn, n proposiaci fine horum libroria in q ui est docere modum , qtio certam de rebus Posti inus habete scietitiam , inquiris cond: rem egprinet piorum, quibus venitur ad scien rami quae habetor percone lusinem . Utitur et lananaei hodo densi iuva, Mia desi iit ipsum sei. re, Se demonstratironem, ae etiam pri ne plamaterialia demonstratronis. Item procedit modo doctrinali,& sacrificio; quia quae do. eer eratissimis rationitaramin probat. item seruat ordinem naturae, quia a principiis, Sceaussis ad principiam . Si ad enectus progre.ditur. In quibus explieandis, itur exemplis
Mitissimis a nisthematiei disti plinis desumptisrquet licet nune non sint ita peripietis, esi
olun fiebati t fiex se manifestissima sunt, de ad ea quet docet illustranda maxunea Gmodata . Genus dicendi omnino Obscurum, msciens, Ze sertasse etiam pruderis Aristoteles, Lissir. I. qui, ut Cicero scribit fuit homo singulatita. Arad. eundia praeditus, Assee oui ut rem maxime quaest.
neeessaliam obscure tractando , hominum ingenia ad studium excitaret, & ad suum O. pus studiose leo endum commoueret: ni cluet faeilia sunt, euare,ssi necessaria sint, facile negliglit ut ex uerit te ex Merbis rebusae cit,seu riseriua, mi r fice delecta imitaQuamuis ergo hoe opus ab Aristo t. in eum filiem sit conis.ctum, ut ad alias sciqntiis comparidis uiam sterneret: tamen data opera, enere direndi perobscuro , aditu in ad ea quae in eo doeee
interclusisse videli r, Ignavis nia itu In , non
ijs qui noriint,omnia pulehra esse disti ei lias ritque haee pavea de rebus propolitis, & qui. dem ludi ier oue dixi iis nolui; alias plura,&magis elaborata , Deo uolente dicturiis .
miam. cap. XU. u Uamuis aliqui de re proposita suis stri Bal/. iabant: nos tanxen brevitvr agemus, Lu piluc. nota ut limiusmodi, ut multarua requirat diliagontiae, i& operas'. sed igitur ad aliorum sententiam atti' Amm. net,ludam, ut Baldu Inus,Bi Maesianus stri4
bunt, existi inararit hoc capcit non pertinere
la captetrat attentio , aut beneuolentia.
Alio vero propositatu 4ubitationem duo. bus
569쪽
x victix explieant. Pri murri, ' rastor. tribus modis tua opera exordiri solet. Pra aio A ponedo ea quς tractanda sitiunu i H in plinio libro Peti hermias,de 'in primo, primae analysis: & rerite proprie uti in t pn: qn o. Necundos pei edola in dicta, in ieea in libro tertio de Cςlo,& in libro princi Metr r Oglc . Tertio, ab aliqua uniue saliositione, ut in primo Metapbyiuo , in prant idea lilnia , I 1 nptimo Ethico. Seeuncul, Arist. at se cathu est libros, tertio macto. ab vitatur l. li quada Proposaio ire, unde sibi parat ad usi ad dic Eda. Ac ut iis n. dein monstratione, docet, Om-riena doctili ian & Ilciplinam ex prς. xist Sae fieri cognitione. Via de hae duae letuenti aenegant itine caput pertinere ad pro mi uni . i. At vGo Batau: iuiscoso talis dii bas mo. dis iam explicatis, ita de hae te se trita. Pti, nisi fateriai hos libros anablicos habere viri. auersale pro nihil a , ut est ductum. Deinde are hos posteric res habere partiale prooemnia , a principis vl ι id textum decvnu exclusive. . In quibus lix Libin Ara st. tria pretitate docet, Dinraria, , ille Ilile, seponet ,& Ctalinate ea de lubus po stea a iurus est:& intextu deeinio tuopeie distinete tractare,quq Pposuerat,&nu neI. Ierat, cuari, Vera quide dcc . Deniq;hoc proe ausi in ues p ςcipuup ii te siccat. ln
propositionem uniuetia em, qua docet enadocti id am ha te instrutventu praecogit tu, ex quo necessario fit lai secunda a textu lep. amo, ad octauun v sit; inclusiue, ex definitione ipsi iis scire sumit condas nes eius talia finis. In tertia, ni a reum in textu DO O. ex conduimilibus ipsius sinis, cpu est scite inferiqitales dc quod sint eoii ditiones pretnil flara demon stratiotus simpliciteri quae sunt in stria metua ad ipsis in scae, mi Oil est finis.Cum ei. go Alistoteles proponat, Et enun eret ea quae explicaturin est, vi te riit LII prccem tot nam reddere a senium, di beneuolum pertinet ad Oratores,& ad prooemium rhetoricum non
philosophicum, ut i pl. ait . ugod si ei ob a j.
mas, celebriura illam pio possit item a qua auspiciatur: respondet, istam ad idem tendere.
At uero Aegidius fit et quidem hos libros habere partiale prooemium , sed concinertia planio capite: in quo duo Aristoteles
praestat. Primo remo i prauam dispositio-riem quae esse poterat in alii aiciat diloris, re
sei a. Secundo introgueendo bonam dis' sitionent, dii in docet seleutiam fieri ex
Nos autem cunn alij existima ima lioe ea piit omnii opertinere ad ira latrone ira, non amen, ad pr miun .Pt muria quidelia, qtita iam ploce . illum positiun furat lupra , libro primo an ablico, ubi proposita situ iliten io.& lubiecta n a eria: & ita nihil sua nec ei ealia parriali priscemio . Secui do. quia intenisi io Aristotelis, ut statam p. alie ciocebitur, e rat explicare et .alidam proposit nite in , s u quod i aio Principi uim peritiarns a s dei non. sirationem. Postremo, essita in caprie voti inoseeundi libri. ait se explicasse, non posti fieri doctrinam sine praeexistetite cognitione: ergo quae in hoc capite dicurulat', non ad prCP niluni, sed ad tractatio iten perii iuris, Gu- quana ea quae ex pro se Io explieairtur, ut ialeqinuti capite plati uiri fiet.
alie sit intinuo Annotelis in capisei primo prirnr Posteriorram. cap. XVI.
Vod attinet ad Aristotelis intentionem in hoc prin o capaei expositores in ua.
rias opiniunes abiere, Npraeter senis
uiuias pinximo captist recensitas, iuiri hi alij dicendi modi . Plinius diunt ni Caietani, hoe loeo , dum expcn:t operis huius seriem qui ait intentione iti Aristotelis in his duobiri libris ella, trade te pet tectam eranuionem dei non strati nis, de qua tracta quattuor ql aestiones,qum
de unaquacy1e re fieri polliint. Primo, expli. eat quaestionem,an tu, u, hoc primo ea puer Seeundo docet qlialix sit. in eapue secundo rterito, prosur quid uti in reli liis eaptibus primi libri: Piarro, in libro seelii do explieri quaestionem propter quid tu, diu agit de eius inedic .Q9od si ab eo petas, quia ratione probet demonstrat oneni dati,Iesipoli det, id haeratione pret stare .Ptan o docet dari seientiam eoiitra Herae tuum. Secundo, eam non fieri perae miniscentiam, sed per piae et istet en cognitione ini ac proinde ipsas praemiisas, clitae nihil aliud sunt quam demon stratio,eiIe ne .cessarias ad scientiam comparandam .c tio. niam ergo in scibilibiri idem est. de aronstra re, an altatu id sit necessariu, Se an repetiaturι ideo ex eo quod probat dei non stratione.uelle
570쪽
Τrractatio dein sinimentis scimuli.
esse neeessariani ad seimilam, protiat scien .
tia lari. Seeundi styneoniensis, qui ait intentio. ne in Aristotelis esse Ostendere inodun cri seientia ae quiritiir; eum alivit eam esse ne. Earent, ali vero dice n L. non fieti de notio.H- Et quoniam Aristoteles, tanquam Logimis ut p/tet non poterat probare scientiam dari, osten. 4. Met. dii fit rem qua ratione in i obs acquiratur,& ait seii ex praeexistente cognitione: docet PIe Plomodo conclusio de notita sciatur , cuin antea ellet cognita tu prae mis. Tettius ala oriam , qui dicunt Arastor. propositum esse explicare demonstrationem fieri ex praeexistente cognit Ione. Quartus quorundam,qui dicunt,uesse refellere duos errores, unu in eorum qui negabant scienti .m; alterunt alio tum qui dicebant non fietri de nouo. Postremis Averrois , & Giaecormn , ad cuius explicationem duo animadiu 'ttenda sutu. Pramitin, in scientiadaeli in aliqua retractandii ne hoandum ei lea coloribus, ut non
uno in loco docet Alistoteles, de pol ea deueniendu elle ad particularia. Alterum pro prietates de non strationis este in duplici disserentia: Daeda sunt Ges, quaedam uer' propriae bl particulates. His trotat is sititnt Ari. solet talii te liticinem esse agere de quada esii proprietate praemissatum demonstrationis, cid sintpraecognitiones quaedi & via ad te Eliam eoactus Oiil : v aut i Oe melius prςster, prius explicat propositionem inaria, is do. et rina,&c ut planitis ires ad oee, . Vt huic dubitationi satisfiat, statuo has positiones. Prima positio , Aristot. in hoc eapite non inte .sit probare demonstratior e esse. Primo, quia probare dati scietitiam pertine ad Me., taplar sic tin . SeclI1ido Plia, ut tu pra dixi rivis Araitoteles in se eundo libi6 analyila secu q.& alibi ei, citando hunc locviri, ait se explι- ealle doctrinam fieti ex ptaeexuleti cognitione. Te talo, quia scientia stipponit subicctu esse ut ex hoc capite. textu lecti do discimus:& cu m demonii ratio sit par t ale se nectum priiiii I bra, non dei non si rabiriir esse . Qiar to,qua ius o lubiectu ita aliqua scientia est nota sili iun , non Pros at ut elle: at quod dei non iliatio sit, in Lo ita est ceri uin: i Hur. QuitrLibr. Ia
t , sequeretur AristoteIem praere priueip sit
Quia qai dieir, Oirinem doctrinam, Ae disciplitiam, supponit stientiam esse, & ea de no.
Io comparari . Post te sino, quia nee verbum quidem feeiri e eo, quod Caieta litis ait .
Sosida postio, intriuio Aristotelis in hoe rapite non est probare scientiam dati. Tum qu M. Idix II laι al bi citatur propositio illa, qua hic Aristoteles probat, q si priore loco ex professo tractatani: tum etiam, iquia ex iis quae hic doeet, non colligit at halui ille talem intentionem.
Tertia pii sitio, scopus gra stotelis in hise
capite, non suu uelle cloeere demonstrationεfieri ex praeexistenti eognitione . inoniam nihil speciatim dicit de praecogititit neci monstratio itis. ted omnis doctrinae,& disci iasplitiae: quare non potest elIe pliticipale n-teirium uelle docere detrionstrationem fieri ex praeexistente eognitione. Q, atra positio, Aristor. praeeipuum in inteiuum noti fila, velle confutate alioru errores.& Aibare loelia elle, & aenulta de lio Ib. ira osuerit sitie capitis alicii u errata tolla. Qui tria politio, Arist . intentio hoc imeo est docere qua irisam Gem proprietatemptae milIa I in demonstrationis, quod.Lsint ptincognitiones,& via Mi lcientia in Melusionis,& ut hoc doceat, probat ocim octrinam ex alia praeeunte fieri notitia . Deinde docet praecognoscindi modus, & 1Olait dubitati nem quae comitigere poterat, i a rario nescientia de nouo fiat, si fit ex prae existente eognitione , n qira quod de nouo discitur, potentia eognoleebatur. Postea applicat ilia sn Op. i. proprietatem teleutiae demonstrati l ae , qt aefieri debet ex praemonitione prae alari, a Denim; ex coi Iditioiiitriis scientiae demon rata uae colligit proprias p-nali latum, cond riones, & proprietates, de clurbus postea late disputat. Patet ergo ex his, quod na sit At Istotelis in ptimo rapue pio politum, & qui progressiis. Aiqi ex iJs quae in ultimis capi tibus dicta liliit, paratus est ad Hiis ad intellige ida ea, ct ae lii sequenti tractatio de dictu .r3 iuilaus I in qua ori ita dii genter explicabuntur, cpiae ad expositioia erri docti inae .l