Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

241쪽

α α ταυρου πιὼν ἀπέθανε παραχρημα. ουτω δη ουτος

16 ἐτελευτησε. Καμβυσης δὲ ἐκ Μέμφιος ἀπίκετο ἐς Σάωπόλιν βουλόμενος ποιῆσαι τα δη καὶ ἐποίησε. ἐπεί τε γὰρ ἐσῆλθε ἐς τὰ του 'Aμάσιος οἰκία, αυτίκα ἐκέλευε ἐκτης ταφης τον Αμάσιος νέκυν ἐκφέρειν ἔξω, ως δὲ ταὐτά οἱ ἐπιτελέα ἐγένετο, μαστιγουν ἐκέλευε καὶ τὰς τρίχας

ἀποτίλλειν καὶ κεντρουν τε καὶ τἄλλα πάντα λυμαίνε

σθαι. ἐπεί τε δὲ καὶ ταυτα ἔκαμον ποιευντες ὁ γαρ δηνεκρὸς με τεταριχευμένος ἀντεῖχέ τε καὶ ουδὲν διωχέετο , ἐκέλευσέ μιν ὁ Καμβυσης κατακαυσαι, ἐντελλο-

μενος -κ δσια. Πέρσαι γὰρ θεὸν νομίζουσι εἶναι τοπυρ. - ων κατακαίειν τους νεκροψς ουδαμῶς ἐν νομωουδετέροισί ἐστι, Πέρσησι μὲν δι δπερ εἴρηται, θεῶου δίκαιον εἶναι λέγοντες νέμειν νεκρὸν ἀνθρωπου, Αἰγυπτίοισι δὲ νενόμισται τὸ πυρ θηρίον εἶναι ἔμφυ- χον, πάντα αυτὸ κατεσθίειν τά περ ῶν λάβη, πλησθὲν δὲ αυτὸ της βορης συναποθνήσκειν τῶ κατεσθιομένω.ουκ ῶν θηρίοισι νόμος ουδαμῶς σφί ἐστι τον νέκυν διδόναι, καi διὰ ταυτα ταριχευουσι, ινα μη κείμενος υποευλέων καταβρωθῆ. Ουτω δη ουδετέροισι νομιζόμενα

ἐνετέλλετο ποιέειν ὁ Καμβυσης. ώς μέντοι Αἰγύπτιοι λέγουσι, ουκ 'Aμασις ην ὁ ταυτα παθὼν, ἀλλα ἄλλος των τις Αἰγυπτίων ἔχων την αυτην ῆλικίην Ῥμάσι, τῶλυμαινόμενοι Πέρσαι ἐδόκεον Ἀμάσι λυμαίνεσθαι. λέγουσι γὰρ, ως πυθόμενος ἐκ μαντηχυ ὁ Αμασις ταπερι λυτὸν ἀποθανόντα μέλλοι γίνεσθαι, ουτω δη ἀκεόμενος τὰ ἐπιφερόμενα τον μὲν ἄνθρωπον τομοντον μαστιγωθέντα ἀποθανόντα ἔθαψε ἐπὶ τῆσι θυρῖσι ἐντὸς της μυτου θήκης, ἐωυτὰν δε ἐνετείλατο τῶ παιδὶ ἐν μυχῶ τῆς θήκης ώς μάλιστα θειναι. αἱ μέν νυν ἐκ

242쪽

LI B. III. C A P. 15 - 19.

-s υμάσιος ἐντολαὶ αὐται αἱ ἐς την ταφην τε καὶ τον ἄνθρωπον ἔχουσαι ου μοι δοκέουσι αρχην γενέσθαι, αλλως δ' αυτὰ Αἰγυπτιοι σεμνοsν.

Μετα δὲ ταυτα ὁ Καμβύσης ἐβουλεύσατο τριφασίας Πστρατηως, επί τε Καρχηδονίους καὶ ἐπὶ 'Aμμωνίους και ἐπὶ τους μακροβίους Αἰθίοπας, οἰκημένους δε Λιβύης ἐπὶ τη νοτίη θαλάσση. βουλευομένω δε οἱ ἐδοξε ἐπi μεν

ρχηδονίους τον ναυτικον στρατὸν ἀποστέλλειν, επὶ δε Ἀμμωνίους του πεζου ἀποκρίναντα, ἐπὶ δε τους --θίοπας κατόπτας πρῶτον, ὀψομένους τε την ἐν τούτοισι

τοῖσι Αἰθίοψι λεγομένην εἶναι ηλίου τράπεζαν, εἰ ἔστι ἀληθέως, καὶ προς ταυτη τὰ ἄλλα κατοψομένους, δῶρα δε τῶ λόγω φέροντας τῶ βασιλεὶ αυτῶν. , δε τράπεζα 18του ηλίου τοιηδε τις λέγεται εἶναι ' λειμών ἐστι ἐν τῶ προαστείω ἐπίπλεος κρεῶν ἔφθῶν πάντων τῶν τετραπόδων, ἐς τον τὰς μὲν νύκτας ἐπιτηδεύοντας τιθέναι τὰ κρέα τοὐς ἐν τελεῖ ἐκάστους ἐόντας τῶν ἀστῶν, τὰς δὲ ημέρας δαίνυσθαι προσιόντα τον βουλόμενον ' φάναι δε τοὐς ἐπιχωρίους ταυτα την γην αυτην ἀναδιδόναιἐκάστοτε. η μεν δη τράπεζα τοτ ηλίου καλεομένη λέγεται εἶναι τοιηδε. Καμβύσy δε ες ἔδοξε πέμπειν τοὐς 19 κατασκόπους, αυτίκα μετεπέμπετο ἐξ Ἐλεφαντίνης πόλιος τῶν χθυοφάγων ἀνδρῶν τοὐς ἐπισταμένους την Αἰθιοπίδα γλῶσσαν. ἐν ω δὲ τούτους μετηι σαν, ἐν τούτω ἐκέλευε ἐπὶ την Καρχηδόνα πλώειν τον ναυτικόν στρατόν. Φοίνικες δε οὐκ ἔφασαν ποιησειν ταυτα ' ὁρκίοισί τε γὰρ μεγάλοισι ἐνδεδέσθαι, καὶ ο- ὰν ποιέειν ὁσια ἐπὶ τοὐς παῖδας τοὐς ἐωυτῶν στρατευόμενοι. Φοινίκων δὲ Ου βουλομέν- οἱ λοιποὶ οὐκ αξιόμαχοι ἐγίνοντο. Καρχηδόνιοι μέν νυν ουτω δουλοσύνην διέφυγον προς Περσέων. Καμβύσης γὰρ βίην οὐκ ἐδικαίου προσφέρειν Φοίνιξι, ὁτι σφέας τε αυτοὐς ἐδεδώκεσαν

243쪽

Πέρσησι καὶ πας ἐκ Φοινίκων οτητο ο ναυτικος στοα- τός. δόντες δὲ καὶ Κυπριοί σφεας αυτοὐς Πέρσησι ἐστρα- 20 τεύοντο ἐπ' Αἴγυπτον. Ἐπεί τε δε τῶ Καμβύση ἐκ της Ελεφαντίνης ἀπίκοντο οι γχθυοφάγοι, ἔπεμπε αυτοὐς ἐς τους Αἰθίοπας εντειλάμενός τε τα λεγειν χρῆν, καἰ

δῶρα φέροντας πορφέρεόν τε εἱμα και χρύσεον στρεπτὸν περιαυχένιον καὶ ψέλια και μύρου αλάβαστρον καιφοινικηχυ οἴνου κάδον. οἱ δε Αἰθίοπες ουτοι, ἐς τους ἀπέπεμπε ὁ Καμβύσης, λέγονται εἶναι μέγιστοι και κάλλιστοι ἀνθρώπων πάντων. νόμοισι δε και ἄλλοισι χρασθαι αυτούς φασι κεχωρισμένοισι των ἄλλων ἀνθρώπων, καὶ δη και κατὰ την βασιληχν τοιῶδε ' τον ἀν τῶναστῶν κρίνωσι μέγιστον τε εἶναι και κατὰ το μέγαθος 2I ἔχειν την ἰσχὐν, τοὐτον ἀξιουσι βασιλεύειν. 'Eς τούτους

δη ων τους ἄνδρας ώς ἀπίκοντο οι δεθυοφάγοι, διδόντες τα δῶρα τῶ βασιλέῖ αυτῶν ἐλεγον τάδε Βασιλεὐς ὁ Περσέων Καμβύσης βουλόμενος φίλος τοι καὶ ξεῖνος γενέσθαι ημέας τε ἀπέπεμψε ἐς λόγους τοι ἐλθεῖν κελεύων, καὶ δῶρα ταυτά τοι διδοῖ, τοῖσι και αυτὰς μάλιστα ηδεται χρεόμενος. Ο δὲ Αἰθίοψ μαθών. ἔτι κατόπται ηκοιεν, λέγει προς αυτοὐς τοιάδε Οἴτε ὁ Περσέων βασιλεῶς δῶρα υμέας ἔπεμψε φέροντας προτιμῶν πολλου ἐμοὶ ξεῖνος γενέσθαι, οὐτε υμεῖς λέγετε

ἀληθέα ηκετε γὰρ κατόπται τῆς ἐμῆς αρχῆς) οὐτε ἐκελνος ἀνήρ ἐστι δίκαιος εἰ γὰρ ἡν δίκαιος, οἴτ ῶν ἐπεθέμησε χωρης ἄλλης ῆ τῆς μυτos οὐτ' ἀν ἐς δουλωσύνην ἀνθρώπους ηγε, υπ' ῶν μηδὲν 4δίκηται. νυν δὲαυτῶ τόξον τόδε διδόντες τάδε ἔπεα λέγετε ' βασιλεῖς ο Αιθιόπων συμβουλεύει τῶ Περσέων βασιλέῖ, ἐπεὰν ουτω ευπετέως ἔλκωσι τὰ τόξα Πέρσαι ἐόντα μεγάθεῖ τοσαυτα, τότε ἐπ' Αἰθίοπας τοὐς μακροβίους πλήθετυπερβαλλόμενον στρατεύεσθαι ' μέχρι δὲ τούτου θεοῖοι

244쪽

OB. III. CAP. I9 - 23.

εἰδεναι χάριν, οῖ ουκ ἐπὶ νόον τράπουσι Αἰθιόπων παι ὶ γῆν αλλην προσκτῆσθαι τῆ ἐωυτῶν. Tαυτα δε εἴπας 22 καὶ ἀνεὶς τὀ τόξον παρέδωκε τοῖσι ῆκουσι. λαβὼν δὲ - εἷμα τὸ πορφύρεον εἰρώτα, ο τι εχ καὶ Οκως. πεποι μένον. εἰπάντων δε των γχθυοφάγων την ἀληθείην περὶ της πορφυρης καὶ της βαφῆς, δολερους μὲν τους ανθρώπους ἔφη εἶναι, δολερὰ δὲ αυτῶν τὰ εῖματα. δεύτερα δε τον χρυσεον εἰρώτα στρεπτὀν τον περιαυχενιον

καὶ τὰ ψέλια. ἐξηγεομένων δὲ των δεθυοφάγων τον κόσμον αυτῶν γελάσας ὁ βασιλεἰς καὶ νομίσας εἶναι σφεα πεδας εἶπε, ώς παρ' εωυτοῖσί εἰσι ἐωμαλεώτεραι τούτων πεδαι. τρίτον δὲ εἰρώτα τὸ μύρον εἰπάντων δε της ποιήσιος περι καὶ ἀλείψιος, τον αυτὀν λόγον τον καὶ περὶ τοs εῖματος ειπε. ῶς δε ἐς τον οἶνον ἀπίκετο καὶ ἐπύθετο αυτοὐ την ποίησιν, υπερησθεὶς τῶ πύματι ἐπείρετο, ὁ τι τε σιτέεται ὁ βασιλεῶς καὶ χρόνον ὁκόσον μακρότατον ἀνηρ Πέρσης ζώει. οἱ δε σιτεεσθαι μεν τον ἄρτον εἶπαν ἐξηγησάμενοι τῶν πυρῶν την φύσιν, ὀροδώκοντα δ' ἔτεα ζόης πληρωμα ἀνδρὶ μακρότατον προ- κέεσθαι. προς ταυτα ὁ Αἰθίοψ ἔφη ουδὲν θωυμάζειν, εἰ σιτεόμενοι κόπρον ἔτεα ολίγα ζώουσι ' ουδὲ γὰρ αντοσαυτα δύνασθαι ζώειν σφεας, εἰ μη τῶ πόματι ἀνέφερον, φράζων τοῖσι χχθυοφάγοισι τον οἰνοπι τοὐτογὰρ ἐωυτοὐς υπὸ Περσέων ἐσμῶσθαι. 'Aντειρομένων 23 δὲ τον βασιλεα τῶν γχθυοφάγων τῆς ζόης καὶ διαίτης περι, ἔτεα μεν ἐς εἴκοσί τε καὶ ἐκατὸν τοὐς πολλοὐς αυτῶν ἀπικνέεσθαι, ὐπερβάλλειν δέ τινας καὶ ταυτα, σίτησιν δὲ εἶναι κρέα ἐφθὰ καὶ πόμα γάλα. θῶυμα δὲ

ποιευμένων τῶν κατασκόπων περὶ τῶν ἐτέων επὶ κρήνην σφι ἡγώσασθαι, απ' ἐς λουόμενοι λιπαρώτεροι θί- νοντο, κατά περ εἰ ἐλαίου εἴη ὁζειν δὲ απ' αυτῆς ἀς εἰ ἰων. ἀσθενὲς δὲ τὰ υδωρ τῆς κρήνης ταύτης οντω δή

245쪽

τι ἔλεγον εἶναι οι κατάσκοποι ωστε μηδὲν οἷόν τε εἶναι

ἐπ' αυτου ἐπιπλωειν, μητε ξύλον μητε των ἄσα ξύλου ἐστι ἐλαφρότερα, αλλὰ πάντα σφέα χωρέειν ἐς βυσσόν.eὀ δὲ ὁδωρ τομο εἴ σφί ἐστι ἀληθέως οἷόν τι λέγεται,

διὰ τούτο ἀν ειεν, τουτω τὰ πάντα χρεόμενοι, μακρόβιοι. απὸ της κρήνης δε απαλλασσομενων ἀγαγεῖν σφέας ἐς δεσμωτηριον ἀνδρῶν, ἔνθα τους πάντας ἐν πέδησιχρυσέησι δεδέσθαι. ἔστι δὲ ἐν τούτοισι τοῖσι Αἰθίοψι πάντων ὁ χαλκὸς σπανιώτατον καὶ τιμιώτατον. θηησάμενοι δὲ κH τὸ δεσμωτηριον ἐθηήσαντο καὶ την τos 24 ἡλίου λεγομένην τράπεζαν. μετὰ δὲ ταύτην τελευταίας ἐθηήσαντο τὰς θήκας αυτῶν, αῖ λεγονται σκευάζεσθαι ἐξ υελου τρόπω τοιωδε' ἐπεὰν τον νεκρὸν ἰσχνήνωσι, εἴτε δη κατά περ Αἰγύπτιοι εἴτε ἄλλως κως, γυφωσαντες ἄπαντα αυτὀν γραφῆ κοσμέουσι, ἐξομοιευντες τὼ ειδος ἐς τὸ δυνατὸν, ἔπειτεν δε οι περιιστῶσι στήλην ἐξυέλου πεποιημένην κοίληW ὴ δέ σφι πολλὴ και ευεργὰς ορύσσεται' ἐν μέση δὲ τῆ στήλη ἐνεὼν διαφαίνεται ὁ

νέκυς ουτε ὀδμὴν ουδεμίαν ἄχαριν παρεχόμενος ουτε ἄλλο ἀεικὲς ουδὲν, καὶ ἔχει αάντα φανερὰ ομοίως αυτῶ - νέκυι . ἐνιαυτὸν μὲν δὴ ἔχουσι την στήλην ἐν τοῖσι οἰκίοισι οἱ μάλιστα προσήκοντες πάντων τε ἀπαρχόμενοι καὶ θυσίας οἱ προσάγοντες, μετὰ δὲ ταυτα ἐκκομίσαντες 25 ἴστῆσι περὶ την πουλιν. Θηησάμενοι δὲ τὰ πάντα οἱ κατάσκοποι ἀπαλλάσσοντο ὀπίσω. ἀπαγγειλάντων δε ταυτα τρούτων αυτίκα ὁ Καμβύσης οργὴν ποιησάμενος ἐστρατευετο ἐπὶ τους Αἰθίοπας, ἀτε παρασκευὴν σίτου-δεμίαν παραγγείλας, οὐτε λόγον εωυτῶ δους ὁτι ἐς τὰ ἔσχατα γης ἔμελλε στρατεύεσθαι οἷα δε ἐμμανής τεων και ου φοενήρης, ως ήκουε των 'Ιχθυοφάγων, ἐστρατετετο, Κλλήλου μεν τοὐς παρεόντας αυτου τάξας υπομένειν, τον δὲ πεζὸν πάντα ἄμα αγόμενος. ἐπεί τε

246쪽

. L. I B. III. C A P. 23 - 26.

δὲ στρατευόμενος ἐγένετο ἐν Θήβῖσι, ἀπέκρινε τοs στοα-τοs ως πέντε μυριάδας, καὶ τούτοισι μεν ἐνετέλλετο Ῥμμωνίους ἐξανδραποδισαμένους τὰ χρηστήριον τὸ τοsAιὸς ἐμπρῆσαι, αυτὸς δὲ τον λοιπὸν ἄγων στρατὸν φεεπὶ τους Αἰθίοπας. πρὶν δὲ τῆς οδοs τὀ πέμπτον μέρος

διεληλυθέναι την στρατιὴν αὐτίκα πάντα αυτοὐς τὰ εἶχον σιτίων ἐχόμενα ἐπελελοίπεε, μετὰ δε τὰ σιτία καὶ τὰ υποζύγια ἐπέλιπε κατεσθιόμενα. εἰ μέν νυν μαθώνταsτα ὁ Καμβύσης ἐγνωσιμάχεε καὶ ἀπῆγε ὀπίσω τον στρατὸν, επὶ τῆ ἀρχῆθεν γενομένη ἀμαρτάδι ἐν δν ἀνηρσοφὸς, νυν δὲ οὐδένα λόγον ποιεύμενος ήτε αἰεὶ ἐς τὰ πρόσω. οἱ δε στρατιῶται δως μέν τι εἶχον ἐκ τῆς γῆς λαμβάνειν, ποιηφαγέοντες διέζωον, ἐπεὶ δε ἐς την ψάμμον ἀπίκοντο, δεινὸν ἔργον αυτῶν τινὲς ἐργάσαυτο ' ἐκδεκάδος γὰρ ἔνα σφέων αυτῶν ἀποκληρώσαντες κατ φαγον. πυθόμενος δε ταλα ὁ Καμβύσης, δείσας την ἀλληλοφαγίην, ἀπεὶς τον ἐπ' Αἰθίοπας στόλον ὀπίσω ἐποφεύετο, καὶ ἀπικνέεται ἐς Θήβας πολλοὐς ἀπολέσας του στρατos. ἐκ Θηβέων δὲ καταβὰς ἐς Μέμφιν τοὐς Ἐλληνας ἀπῆκε ἀποπλώειν. υ μὲν ἐπ' Αἰθίοπας στόλος οὐτω ἔπρηξε, οἱ δ' αὐ- 26 τῶν ἐπ' Ἀμμωνίους ἀποσταλέντες στρατεύεσθαι, ἐπείτε ὁρμηθέντες ἐκ τῶν Θηβέων ἐπορεύοντο ἔχοντες αγωγοὐς , ἀπικόμενοι μεν φανεροί εἰσι ἐς υασιν πόλιν, την

ἔχουσι μὲν Σάμιοι τῆς Αἰσχριωνίης φυλῆς λεγόμενοι εἶναι, ἀπέχουσι δὲ επτὰ ἡμερέων οων απὸ Θηβέων διὰ ψάμμον, οένομάζεται δε ὁ χῶρος οὐτος κατὰ Ελλήνων

γλῶσσαν Μακάρων νῆσος. ἐς μὲν δη τοsτον τον χῶρον λέγεται ἀπικέσθαι τον στρατόν, τὸ ἐνθεμεν δὲ, ἔτι μὴ αὐτοὶ Ἀμμωνιοι καὶ οἱ τούτων ακούσαντες, ἄλλοι οὐδένες οὐδὲν ἔχουσι εἰπεῖν περὶ αὐτῶν οἴτε γὰρ ἐς τοὐς Ἀμμωνίους ἀπίκοντο οἴτε ὀπίσω ἐνόστησαν. λέγεται

247쪽

HERODOTI τάδε υπ' αυτων 'Ἀμμωνίων ' ἐπειδὴ ἐκ τῆς Οάσιος ταύτης ἰέναι διὰ της ψάμμου ἐπὶ σφέας, γενέσθαι τε

αυτοὐς μεταξύ κου μάλιστα αυτων τε καὶ τῆς 'Οάσιος, ἄριστον δε αἱρεομένοισι αυτοῖσι ἐπιπνεῶσαι νότον μέγαν τε και ἐξαίσιον, φορεοντα δὲ θῖνας τῆς ψάμμου καταχῶσαί σφεας ν καὶ τρόπω τοιούτω ἀφανισθηναι. -- μωνιοι μεν ολω λέγουσι γενέσθαι περὶ τῆς στρατιῆς

27 ταύτης. Ἀπιγμένου δὲ Καμβύσεω ἐς Μέμφιν ἐφάνη

Αἰγυπτίοισι ὁ ωπις, τον Ελληνες 'Επαφον καλέουσι ἐπιφανέος δὲ τούτου γενομένου αυτίκα οἱ Αἰγέπτιοιεῖματά τε ἐφόρεον τὰ κάλλιστα καὶ ησαν ἐν θαλίησι. ἰδὼν δε ταυτα τους Αἰγυπτίους ποιευντας ὁ Καμβύσης, πάγχυ σφέας καταδόξας ἐωυτοs κακῶς πρηξαντος χαρ- μόσυνα ταυτα ποιέειν, ἐκάλεε τους ἐπιτρόπους τῆς Μέμφιος, ἀπικομένους δε ες μιν εἴρετο, ο τι πρότερον μεν ἐόντος αυτοs ἐν Μέμφι ἐποίευν τοιουτο ουδὲν Αἰγέ-

πτιοι, τότε δε, ἐπεὶ αυτὰς παρείη τῆς στρατιῆς πλῆθός τι ἀποβαλών. οἱ δὲ ἔφραζον, ως σφι θεὸς εἴη φανεὶς διὰ χρόνου πολλοs ἐωθὼς ἐπιφαίνεσθαι, καὶ ώς ἐπεὰν φανῆ, τότε πάντες οἱ Αἰγύπτιοι κεχαρηκότες ὁρτάζοιεν. ταυτα ἀκούσας ὁ Καμβύσης ἔφη ψεύδεσθαί σφεας, καὶ 28 ως ψευδομένους θανάτω ἐζημίου. -οκτείνας δὲ το τους δεύτερα τους ἱρέας ἐκάλεε ἐς ἄψιν. λεγόντων δὲ κατὰ τὰ αυτὰ των ἱρέων - λήσειν εφη αυτὸν, εἰ θεός τις χειροήθης ἀπιγμένος εἴη Αἰγυπτίοισι. τοσαμα δὲ εἴπας ἐπάγειν ἐκέλευε τον υπιν τους ἱρέας. οἱ μὲν δὴ με ἴσαν ἄξοντες. ὁ δὲ λις Ουτος ὁ Ἐπαφος γίνεται μόσχος ἐκ βοὸς , ῆτις ουκέτι ο- τε γίνεται ἐς γαστέρα ἄλλον βαλέσθαι γόνον. Αἰγύπτιοι δὲ λέγουσι σέλας ἐπὶ

την βουν ἐκ του ουραν κατίσχειν; καί μιν ἐκ τούτου

τίκτειν τον λιν. ἔχει δὲ ὁ μόσχος ουτος ὁ υπις καλεόμενος σημήω τοιάδε ἐὼν μέλας ἐπὶ μὲν τῶ μετώπω λευ-

248쪽

LIB. III. c A P. 26 - 30.

κὸν τετράγωνον ἴφορέειJ, ἐπὶ δὲ του νωτου αἰετον εἰκασμένον, ἐν δε τη ουρῆ τὰς τρίχας διπλῆς, υπῖ δὲ τῆγλώσση κάνθαρον. Mς δε ῆγαγον τον υπιν οἱ ἱρέες, 29

ὁ Καμβυσης, οια ἐὰν υπομαργότερος, σπασάμενος τὸ ἐγχειρίδιον, ἐθέλων τυφαι την γαστέρα τοsυπιος παίει τον μηρόν γελάσας δε ειπε προς τους ἱρεας Ω κακαὶ κεφαλαὶ, τοιομοι θεοὶ γίνονται, ἔναιμοί τε καὶ σαρκώδεες καὶ ἐπαχντες σιδηρίων; ἄξιος μεν Αἰγυπτίων Ουτός γε ὁ θεός o τάρ τοι υμεῖς γε ου χαίροντες γέλωτα ἐμὲ θήσεσθε. Tαυτα εἴπας ἐνετείλατο τοῖσι ταυτα προ σουσι τους μὲν ἱρέας ἀπομαστιγῶσαι, Αἰγυπτίων δε των

ἄλλων τον ἀν λάβωσι ὁρτάζοντα κτείνειν. ΓηJ ὁρτη μὲν δ' διελέλυτο Αἰγυπτίοισι, οἱ δε ἱρέες ἐδικαιευντο, ὁ δευπις πεπληγμένος τον μηρὸν ἔφθινε ἐν τῶ ἱρῶ κατακείμενος. καὶ τον μὲν τελευτήσαντα ἐκ του τμώματος

ἔθαψαν οἱ ἱρέες λάθρη Καμβυσεω. Καμβυσης δε, ῶς λέγουσι Αἰγυπτιοι, αυτίκα διὰ κτομο τὸ αδίκημα ἐμάνη, ἐὼν ουδὲ πρότερον φρενήρης καὶ πρῶτα μὲν των κακῶν ἐξεργάσατο τον ἀδελφεὰν Σμέρδιν ἐόντα πατρὼς καὶ μητρος της αυτῆς, τὐν ἀπέπεμψε ἐς Πέρσας φθόνω ἐξ Αἰγυπτου, ὁτι τὰ τόξον μου- νος Περσέων ὁσον τε ἐπὶ δυο δακτύλους εἴρυσε, τὸ παρὰ του Αἰθίοπος ενεικαν οἱ γχθυοφάγοι, τῶν δε ἄλλων Περσέων οὐδεὶς οιός τε ἐγένετο. ἀποιχομένου ἁν ἐς Πέρσας του Σμέρδιος ἔψιν ειδε ὁ Καμβυσης ἐν τῶ υκνω τοιήνδε ' ἔδοξέ οἱ ἄγγελον ἐλθόντα ἐκ Περσέων ἀγγελλειν, ώς ἐν τῶ θρόνω τῶ βασιληω ἱζόμενος Σμέρδις τῆ κεφαλῆ του ουρανοῶ ψαυσειε. πρῖς δν ταυταδείσας περὶ εωυτos, μή μιν ἀποκτείνας ὁ ἀδελφεῖς αρχη, πέμπει Πρηξάσπεα ἐς Πέρσας, δς οἱ ἐν α ρ Περσέων πιστότατος, ἀποκτενέοντά μιν. ὁ δε ἀναβὰς ἐς Σουσα ἀπέκτεινε Σμέρδιν. οἱ μεν λέγουσι ἐπ' ἄγρην ἐξαγα-

249쪽

HERODOΤIγόντος, οἱ δε ἐς την Ερυθρην θάλασσαν προσαγαγόντα 31 καταποντῶσαι. Πρῶτον μεν δη λέγουσι Καμβύση των κακῶν ἄρξαι τομο, δεύτερα δὲ ἐξεργάσατο την αδελφεην ἐπισπομένην οἱ ἐς Αἴγυπτον, τη καὶ συνοίκεε καὶην Οἱ απ' stμφοτέρων ἀδελφεη. ἔγημε δε αυτην ωδε' ουδαμῶς γὰρ ἐωθεσαν πρότερον τησι ἀδελφεησι συνοικέειν Πέρσαι ἡράσθη μιης τῶν ἀδελφεέων Καμβύσης,

καὶ ἔπειτεν βουλόμενος αυτην γημαι, ἔτι οὐκ ἐωθότα ἐπενόεε ποιησειν, εἱ ρετο καλέσας τους βασιληχυς δικαστὰς, εἴ τις ἔστι κελεύων νόμος τον βουλόμενον ἀδελ- φεη συνοικέειν. οἱ δε βασιληΓοι δικασται κεκριμένοι ἄνδρες γίνονται Περσέων, ἐς ου ἀποθάνωσι η σφι παρευρεθῆ τι ἄδικον, μέχρι τούτου ούτοι δε τοῖσι Πέρσησι δίκας δικάζουσι καὶ ἐξηγηταὶ τῶν πατρίων θεσμῶν γλνονται , και πάντα ἐς τούτους ἀνακέεται. εἰρομένου ων οὐ Καμβύσεω υπεκρίνοντο αυτῶ ούτοι κH δίκαια καὶ

ἀσφαλέα, φάμενοι νόμον οὐδένα ἐξευρίσκειν, ὼς κελεύει ἀδελφεη συνοικέειν ἀδελφεὸν, ἄλλον μέντοι ἐξευρηκέναι νόμον, τῶ βασιλεύοντι Περσέων ἐξεῖναι ποιέειν, τὸ ἀνβούληται. ουτω οἴτε τον νόμον ἔλυσαν δείσαντες και βύσεα, μα τε μη αυτοὶ απόλωνται τον νόμον περιστέ λοντες, παρεξε ον ἄλλον νόμον σύμμαχον τῶ ἐθέλοντι

γαμέειν ἀδελφεάς. τότε μὲν δη ὁ Καμβύσης ἔγημε την ἐρωμένην, μετὰ μέντοι ου πολλὸν χρόνον ἔσχε ἄλλην

ἀδελφεηπι τούτων δητα την νεωτέρην ἐπισπομένην οἱ 32 ἐπ' Αἴγυπτον κτείνει. ' φὶ-τῶ θανάτω αυτης διξὸς, ωσπερ περὶ Σμέρδιος, λέγεται λόγος. Ἐλληνες μὲν γὰρ λέγουσι Καμβύσεα συμβαλέειν σκύμνον λέοντος σκύλακι κυνὸς, θεωρέειν δὲ καὶ την γυναῖκα ταύτην, νικωμένου δὲ του σκύλακος ἀδελφεὸν αυτοs ἄλλον σκύλακα ἀπο ὐηξαντα τον δεσμὸν παραγενέσθα οἱ, δύο δε γενομένους οὐτω δη τοὐς σκύλακας ἐπικρατησαι τοὐ σκύμνου.

250쪽

OB. III. CAP. 20 - 34. 22s

καὶ τὸν μὲν Καμβύσεα ῆδεσθαι θηώμενον, την δὲ παγημένην δακρυειν. Καμβύσεα δὲ μαθόντα τωτο ἐπε ρεσθαι, διότι δακρύοι, την δὲ εἰπεῖν, ώς ωοῶσα τον

σκυλακα τω αδελφεῶ τιμωρησαντα δακρυσειε, μνησθεῖσά τε Σμέρδιος καὶ μαθοsσα, ῶς ἐκείνω οὐκ εἴη ὁ τιμωρησων. Ἐλληνες μεν δὴ διὰ τομο τὸ ἔπος φασὶ

αυτην ἀπολέσθαι υπὸ Καμβύσεω, Αἰγυπτιοι δε ώς τραπέζη περικατημένων λαβοsσαν θρίδακα την γυναῖκα περιτῖλαι καὶ ἐπανείρεσθαι τον ἄνδρα, κότερον περιτετιλμένη η δασέα η θρῖδαξ εχsσα εἴη καλλίων, καὶ τον φάναι δασέαν, την δ' εἰπεῖν ' Tαυτην μέντοι κοτε συτην θρίδακα ἐμιμήσαο, τον Κύρου οικον ἀποψιλώσας.

ν δε θυμωθέντα ἐμπηδησαι αὐτη ἐχουση ἐν γαστρὶ, καί μιν ἐκτρώσασαν ἀποθανεῖν. I sτα μεν ἐς τους 33 οἰκηχυς ὁ Καμβυσης ἐξεμάνη εἴτε δη διὰ τον υπιν εἴτε καὶ ἄλλως, οἰα πολλὰ εωθε ανθρώπους κακὰ καταλαμβάνειν ' καὶ γάρ τινα καὶJ ἐκ γενεῆς νοsσον μεγάλην λέγεται ἔχειν ὁ Καμβυσης, την ἱρην ουνομάζουσι τινές. οὐ νυν τοι ἀεικὲς ουδεν ην τοὐ σώματος νουσον μεγάλην νοσέοντος μηδὲ τὰς φρένας υγιαίνειν. Tάδε δ' ἐς τους μἄλλους Πέρσας ἐξεμάνη ' λέγεται γὰρ εἰπεῖν ἀυτὀν προς Πρηξάσπεα, τον ἐτίμα τε μάλιστα καί οἱ τὰς αγγελίας ἐφόρεε ουτος, τούτου τε ὁ παῖς οἰνοχόος ην τῶ Καμβυση, τιμη δὲ καὶ αὐτη ου σμικρη, εἰπεῖν δὲ λέγεται τάδε ' Πρηξασπες, κοῖόν μέ τινα νομίζουσι Πέρσαο εἶναι ἄνδρα, τίνας τε λόγους περὶ ἐμέο ποιεsνται; Tον δὲ - εἰπεῖν sὸ δέσποτα, τὰ μὲν ἄλλα πάντα μεγάλως ἐπαινέεαι, τη δε φιλοινίη σέ φασι πλεόνως προσκέεσθαι. ν μεν δη λέγειν ταsτα περὶ Περσέων, τον δε θυμωθέντα τοισίδε ἀμείβεσθαι ' μν ἄρα μέ φασι Πέρσαι

οἴνω προσκείμενον παραφρονέειν καὶ οὐκ εἶναι νοήμονα.ουδ' ἄρα σφέων οἱ πρότεροι λόγοι ησαν ἀληθέες. μό-