Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

321쪽

χώρην παραδόντας τοῖσι ἐπιουσι, τοῖσι δε βασιλευσιδόξαι ἐν τῆ ἐωυτῶν κέεσθαι ἀποθανόντας μηδὲ συμφεύγειν τω δήμω, λογισαμένους, οσα τε αγαθα πεπονθασι καὶ οσα φεύγοντας ἐκ της πατρίδος κακὰ ἐπίδοξα καταλαμβάνειν. ώς δὲ δόξαι σφι ταυτα, διαστάντας καὶ αριθμὀν ἴσους γενομένους μάχεσθαι προς ἀλληλους' καὶ τους μὲν ἀποθανόντας πάντας υπ εωυτῶν θαψαι τον δημον των Κιμμερίων παρὰ ποταμὸν Τύρην καί σφεωνετι δηλός ἐστι ὁ τάφος , θάψαντας δὲ Οἴτω την ἔξοδον ἐκ τῆς χώρης ποιέεσθαι, Σκυθας δὲ ἐπελθόντας λαβεῖν 32 ερήμην την χώρην. Καὶ νυν ἔστι μὲν ἐν τῆ Σκυθικῆ - Κιμμέρια τείχεα, ἔστι δὲ πορθμήω Κιμμέρια, ἔστι δεκαὶ χώρη Οὐνομα Κιμμερίη, ἔστι δὲ Βόσπορος Κιμμε-

ριος καλεόμενος. φαίνονται δὲ οἱ Κιμμέριοι φευγοντες ἐς την Ἀσίην τοὐς Σκυθας καὶ την χερσόνησον κτίσαντες, ἐν τῆ νυν Σινώπη πόλις Ἐλλας οἴκισται. φανεροι δέ εἰσι καὶ οἱ Σκυθαι διώξαντες αυτοὐς καὶ ἐσβαλόντες

ἐς γην την Μηδικὴν, ἀμαρτόντες τῆς οδοs. οἱ μὲν γαρ Κιμμέριοι αἰεὶ την παρὰ θάλασσαν ἔφευγον, οἱ δὲ Σκύθαι ἐν δεξιῆ τον Καύκασον ἔχοντες ἐδίωκον, ἐς ο εσε βαλον ἐς την Μηδικὴν γῆν, ἐς μεσόγαιαν τῆς οδου τραφθέντες. ολος δὲ ἄλλος ξυνὸς Ἐλλήνων τε καὶ βαρ- 13 βάρων λεγόμενος λόγος είρηται. Ἐφη δὲ Ἀριστέης οΚαsστροβίου ἀνὴρ Προκοννήσιος, ποιέων ἔπεα, πικέσθαι ἐς Ισσηδόνας φοιβόλαμπτος γενόμενος, υσηδόνων δὲ ἡπεροικέειν ωριμασποὐς ἄνδρας μουνοφθαλ- μους, υπὲρ δὲ τούτων τοὐς χρυσοφύλακας γρυπας, τούτων δὲ τοὐς Τπερβορέους κατήκοντας ἐπὶ θάλασσαν. τούτους ων πάντας πλὴν Γπερβορέων ἀρξάντων Ἀριμασπῶν αἰεὶ τοῖσι πλησιοχώροισι ἐπιτίθεσθαι, καὶ υπομὲν Ἀριμασπῶν ἐξωθέεσθαι ἐκ τῆς χώρης υσηδόνας, υπὸ δὲ υ δόνων Σκύθας, Κιμμερίους δὲ οἰκέοντας ἐπι

322쪽

LIB. IV. CAP. 11 - 11.

τῆ νοτίη θαλάσση υπὸ Σκυθέων πιεζομένους ἐκλείπειν την χώρην. ουτω δὴ ουδὲ Ουτος συμφέρεται περὶ τῆς χώρης ταυτης Σκυθύσι. Καὶ οθεν μεν ἐν ωριστέης ὁ ταυτα ποιήσας, εἴρη- 14 ται ' τον δε περὶ αυτου λουον λόγον ἐν Προκοννήσω καὶ Κυζίκω, λέξω. ωριστέην γὰρ λέγουσι, ἐόντα των

ἀστῶν Ουδενὰς γένος υποδεέστερον, ἐσελθόντα ἐς κνα- λων ἐν Προκοννήσω ἀποθανεῖν, καὶ τον κναφέα κατα- κληῖσαντα τὸ ἐργαστήριον οἴχεσθαι ἀγγελέοντα τοῖσι προσήκουσι τῶ νεκρω. ἐσκεδασμένου δε ἡδη του λόγου

ἀνὰ την πόλιν, ώς τεθνεὼς εἴη ὁ Αριστέης, ἐς ἀμφισβα-

σίας τοῖσι λέγουσι ἀπικέσθαι ἄνδρα Κυζικηνὸν ῆκοντα ἐξ Αρτάκης πόλιος, φάντα συντυχεῖν τέ οἱ ἰόντι επὶ Κυζίκου καὶ ἐς λόγους ἀπικέσθαι. καὶ τοsτον μεν ἐντεταμένως ἀμφισβατέειν, τους προσήκοντας τῶ νεκρῶἐπὶ τὸ κναφήων παρεῖναι ἔχοντας τα πρόσφορα ῶς ἀναιρησομένους. ἀνοιχθέντος δὲ του οἰκήματος ουτε τεθνεῶτα ουτε ζώοντα φαίνεσθαι υριστέην. μετὰ δε ἐβδόμωλεῖ φανέντα αυτὸν ἐς Προκόννησον ποιῆσαι τα ἔπεα ταυτα, τὰ νυν -' Ἐλλήνων Ῥριμάσπεα καλέεται, ποιήσαντα δὲ ἀφανισθῆναι τὰ δεύτερον. ταυτα μεν αἱ πόλιες 15αυται λέγουσι, τάδε δὲ οἶδα Μεταποντίνοισι τοῖσι ἐνγταλίη συγκυρήσαντα μετὰ την ἀφάνισιν την δευτέρην Ἀριστίεω ἔτεσι τεσσεράκοντα καὶ τριηκοσίοισι, ώς ἐγὼ συμβαλλόμενος ἐν Προκοννήσω τε καὶ Μεταποντίω εὐ- ρισκον. Μεταποντῖνοί φασι αυτὸν Ἀριστέην φανέντα σφι ἐς την χώρην κελεsσαι βωμὸν πόλλωνι ἱδρυσα- σθαι καὶ 'Αριστέεω του Προκοννησίου ἐπωνυμίην ἔχοντα ανδριάντα παρ' αυτὸν στῆσαι ' φάναι γάρ σφι τον Ῥπόλλωνα Λαλιωτέων μουνοισι δὴ ἀπικέσθαι ἐς την χώρην, καὶ αυτός οἱ ἐπεσθαι ὁ νυν ἐὼν υριστέης. τότε δὲ, ὁτεεῖπετο τω θεῶ, εἶναι κόραξ. καὶ τον μὲν εἴπαντα ταυτα

323쪽

HERODOTI ἀφανισθῆναι, σφέας δὲ Μεταποντῖνοι λέγουσι ἐς Θελ- φοὐς πέμψαντας τον θεὸν ἐπειρωτῆν, ο τι τὼ φάσμα

του ἀνθρωπου εἴη. την δὲ Πυθίην σφέας κελεύειν πείθεσθαι τῶ φάσματι, πειθομένοισι δὲ ἄμεινον συνοίσεσθαι. καὶ σφέας δεξαμένους ταυτα ποιῆσαι ἐπιτελέα.

και νυν ἔστηκε ἀνδριὰς ἐπωνυμίην ἔχων υριστέεω παρ' αυτω τῶ ἀγάλματι τοs Ἀπόλλωνος, πέριξ δὲ αυτον δάφναι ἐστῶσι, το δὲ ἄγαλμα ἐν τη αγορῆ ιδρυται. Αριστέεω μέν νυν περι τοσαυτα εἰρήσθω.

J6 Tης δὲ γης, της πέρι εδε ὁ λόγος ώρμηται λέγεσθαι,

Οὐδεὶς οἶδε ἀτρεκέως, ἔτι τὰ κατύπερθέ ἐστι' ουδενός γὰρ δη αυτόπτεω ε δεναι φαμένου δυναμαι πυθέσθαι μουδε γὰρ Ουδὲ Ἀριστέης, τοs περ ὀλίγω πρότερον του- των μνήμην ἐποιεέμην, ουδὲ Ουτος προσωτέρω Ισσηδο- νων ἐν αυτοῖσι τοῖσι ἔπεσι ποιέων ἔφησε ἀπικέσθαι, ἀλλα τὰ κατύπερθε ἔλεγε ακοῆ, φας υσηδονας εἶναι τους ταυτα λεγοντας. ἀλλ' oσον μὲν ημεῖς ατρεκέως ἐπὶ μακρότατον οἷοί τ' ἐγενόμεθα ἀκοῆ ἐξικέσθαι, παν εἰρή- 17 σεται. 'Aπὸ του Βορυσθενεῖτέων ἐμπορίου τομο γὰρ των παραθαλασσίων μεσαίτατόν ἐστι πάσης τῆς Σκυθικῆς , απὸ τούτου πρῶτοι Καλλιπίδαι νέμονται ἐοντες Ἐλληνες Σκύθαι, υπὲρ τούτων ἄλλο ἔθνος, 6ῖ Ἀλαζῶνες καλέονται. ουτοι δὲ καὶ οἱ Καλλιπίδαι τὰ μὲν ἄλλα κατὰ ταυτα Σκύθησι ἐπασκέουσι, πτον δὲ καὶ σπείρουσι καὶ σιτέονται, καὶ κρόμμυα καὶ σκόροδα καὶ φακους καὶ κέγχρους. υπὲρ δὲ Ἀλαζώνων οἰκέουσι Σκύθαι αρο ρες, οἷ ουκ ἐπὶ σιτήσι σπείρουσι τον σῖτον, ἀλλ' ἐπιπρήσι. τούτων δὲ κατύπερθε οἰκέουσι Νευροί, Νευρῶν

δὲ τὸ προς βορέην ἄνεμον ἐρημος ἀνθρώπων, ὁσον ημεῖς

ἴδμεν. ταυτα μὲν παρὰ τὸν Τπανιν ποταμόν ἐστι ἔθνεα

18 προς ἐσπέρης του Βορυσθένεος. Ἀτὰρ διαβάντι τον Βορυσθένεα ἀπὸ θαλάσσης πρῶτον μὲν ἡ 'Tλαίη, απο

324쪽

LIB. IV. CAP. 15 - 2l.

δὲ ταύτης ἄνθρωποι οἰκέουσι Σκύθαι γεωργοὶ, τους Ἐλληνες οἱ οἰκέοντες ἐπὶ τῶ 'Tπάνι ποταμω καλέουσι Βορυσθενελας, σφέας δὲ αυτοὐς υλβιοπολίτας. ουτοιων α γεωργοὶ Σκύθαι νέμονται το μεν προς την ήῶ ἐπὶ τρεῖς ημέρας οδοs, κατήκοντες ἐπὶ ποταμὸν, τῶουνομα κεῖται Παντικάπης, τὸ δὲ προς βορέην ανεμον πλόον ἀνὰ τον Βορυσθένεα ημερέων ἔνδεκα ' η δὲ καθυπερθε τουτων ἐρημός ἐστι ἐπὶ πολλόν. μετὰ δὲ τηνἐρημον Ἀνδροφάγοι οἰκέουσι, ἔθνος ἐὸν ἴδιον καὶ ου- δαμῶς Σκυθικόν. τὸ δε τούτων κατυπερθε ἐρημος ήδη ἀληθέως καὶ ἔθνος ἀνθρωπων ουδὲν, ἔσον ημεῖς ἴδμεν. G δε προς την ηῶ των γεωργῶν τούτων Σκυθέων δια- I9βάντι τον Παντικάπην ποταμὸν νομάδες ηδη Σκύθαι

νέμονται, ουτ ἔτι σπείροντες ουδὲν οὐτε ἀρουντες '

ψιλὴ ὁε δενδρέων - πασα αυτη γη πλὴν τῆς Γλαίης. οἱ δὲ

νομάδες ουτοι τὸ προς την ήῶ ημερέων τεσσέρων καὶ δέκα οδὸν νέμονται χώρην κατατείνουσαν ἐπὶ ποταμόν Γέρρον. Πέρην δὲ του Γέρρου ταsτα δη τὰ καλεύμενα 20 βασιλήω ἐστι καὶ Σκύθαι οἱ ἄριστοί τε καὶ πλεῖστοι καὶ τοὐς ἄλλους νομίζοντες Σκύθας δούλους σφετέρους εἶναι ' κατήκουσι δὲ Ουτοι τὰ μὲν προς μεσαμβρίην ἐς την υρικὴν, τὰ δὲ προς ήῶ ἐπί τε τάφρον, την δη οἱ ἐκ τῶν τυφλῶν γενόμενοι ώρυξαν, καὶ ἐπὶ τῆς λίμνης τῆς Μαιήτιδος τὀ ἐμπόριον, τὀ καλέεται Κρημνοί τὰ δε αυτῶν κατήκουσι ἐπὶ ποταμὸν Ἀναῖν. τὰ δὲ κατύπερθε προς βορέην ἄνεμον τῶν βασιληων Σκυθέων , οἰκέουσι Μελάγχλαινοι, ἄλλο ἔθνος καὶ ου Σκυθικόv.Mελαγχλαίνων δὲ τὰ κατύπερθε λίμναι καὶ ἐρῆμός ἐστιανθρώπων, κατ' ὁσον ημεῖς ἴδμεν. Nναῖν δὲ ποτα- 2Iμὸν διαβάντι Ουκέτι Σκυλκὴ, ἀλλ' ἡ μὲν πρώτη τῶν λαξίων Σαυροματέων ἐστὶ, οῖ ἐκ του μυχοs ἀρξάμενοι τῆς Μαιήτιδος λίμνης νέμονται τὸ προς βορέην ἄνεμον,

325쪽

HEROD0ΤIἡμερέων πεντεκαίδεκα Οαν, πῆσαν ἐοsσαν ψιλην καὶ ἀγρίων καὶ ημέρων δενδρέ- υπεροικέουσι δε τούτων δευτέρην λάξιν ἔχοντες Βουδινοι, γην νεμόμενοι πῶσαν D δασέαν Γλη παντοίη. Βουδίνων δὲ κατύπερθε προς βορέην ἐστὶ πρωτη μεν ἐρημος επ' ἡμερέων επτὰ οαν, μετὰ δε την ἐρημον ἀποκλίνοντι μὰλλον πρὸς απηλιώτην ἄνεμον νέμονται Θυσσαγέται, ἔθνος πολλὰν καὶχιον ' ζώουσι δε απὸ θηρης. συνεχέες δὲ τούτοισι ἐν

τοῖσι αυτοῖσι τόποισι κατοικημένοι εἰσὶ, τοῖσι οὐνομα κεῖται γυρκαι, καὶ ουτοι απὰ θηρης ζώοντες τρόπω τοιῶδε - λοχῶ ἐπὶ δένδρεον ἀναβὰς τὰ δέ ἐστι πυκνὰ ἀνὰ πῆσαν την χώρην , Ἀπος δε λάστω δεδιδαγμένος ἐπὶ

γαστέρα κεῖσθαι ταπεινότητος ἀνεκεν ἐτοῖμός ἐστι καὶ κυων ἐπεὰν δὲ ἀπίδη το θηρίον απὸ τοs δενδρέου, τοξεύσας καὶ ἐπιβὰς ἐπὶ τον ιππον διώκει, καὶ ὁ κυωνἔχεται. υπὲρ δὲ τούτων το προς την ήῶ ἀποκλίνοντι οἰκέουσι Σκυθαι ἄλλοι, απὸ των βασιληων Σκυθέων ἀποστάντες καὶ ουτω ἀπικόμενοι ἐς τομον τον χῶρον.

23 Μέχρι μὲν δη της τούτων των Σκυθέων χώρης ἐστι ἡ καταλεχθεῖσα πῶσα πεδιάς τε γη καὶ βαθυγαιος, το δ' απὸ τούτου λιθώδης τ' ἐστὶ καὶ τρηχέα. διεξελθόντι δὲ καὶ τῆς τρηχέης χῶρον πολλὸν οἰκέουσι υπώρεαν οὐρέωνυ ηλῶν ἄνθρωποι λεγόμενοι εἶναι πάντες φαλακροὶ ἐκ γενεῆς γινόμενοι, καὶ ἔρσενες καὶ θήλεαι ομοίως, καὶ σιμοὶ καὶ γένεια ἔχοντες μεγάλα, φωνὴν δὲ ἰδίην ἱέντες, ἐσθητι δὲ χρεόμενοι Σκυθικῆ, ζώοντες δὲ απῖ δε- δρέων. ποντικὸν μὲν οἴνομα τῶ δενδρέω, απ' οὐ ζώουσι, μέγαθος δὲ κατὰ συκέην μάλιστά κη ' καρπὸν δὲ φορέει κυάμω ἴσον, πυρῆνα δὲ ἔχει ς τοsτο ἐπεὰν γένηται πέπον, σακκέουσι ἱματίοισι, απορρέει δ' ἀπ' αὐτουπαχῶ καὶ μέλαν, Οἴνομα δὲ τῶ ἀπορρέοντί ἐστι ἄσχυ ρτολο καὶ λείχουσι καὶ γάλακτι συμμίσγοντες πίνουσι,

326쪽

OB. IV. CAP. 21 - 26.305 . καὶ απὰ τῆς παχύτητος αυτοs τῆς τρυγος παλάθας συντιθέασι καὶ ταυτας σιτέονται. πρόβατα γάρ σφι ου πολλά ἐστι ' ου γάρ τι σπουδαῖαι νομαι αυτόθι εἰσί. υπὰ δεν- δρω δὲ εκαστος κατοίκηται, τον μεν χειμῶνα, ἐπεὰν ιτο δένδρεον περικαλύψη πίλφ στεγνῶ λευκω, τὸ δε θορος ἄνευ πίλου. τούτους ουδεὶς ἀδικέει ανθρώπων ' ἱροὶ γὰρ λέγονται εἶναι. ουδέ τι ἀρήων ὁπλον ἐκτέαται. καὶ τοὐτο μεν τοῖσι περιοικέουσι ουτοί εἰσι οἱ τὰς διαφορὰς διαιs οντες, τομο δὲ, ος ἄν φεύγων κατανυγη ἐς τούτους , υπ' ουδενὸς ἀδικέεται ' ουνομα δέ σφί ἐστι οργιεμπαῖοι. Μέχρι μέν νυν των φαλακρῶν τούτων πολλὴ 24 περιφάνεια τῆς χώρης ἐστι και τῶν ἔμπροσθε ἐθνέων ' και γὰρ Σκυθέων τινες ἀπικνέονται ἐς αυτοὐς, τῶν οὐ χαλεπόν ἐστι πυθέσθαι, και Ελλήνων τῶν ἐκ Βορυσθένεός τε ἐμπορίου καὶ τῶν ἄλλων Ποντικῶν ἐμπορίων.

Σκυθέων δὲ οῖ ἀν ἔλθωσι ἐς αυτοὐς, δι' επτὰ ἐρμηνέων καὶ δι' ἐπτὰ γλωσσέων διαπρήσσονται. μέχρι μὲν δη 25 τούτων γινώσκεται, τὸ δὲ τῶν φαλακρῶν κατύπερθεουδεὶς ἀτρεκέως οἶδε φράσαι ' οὐρεά τε γὰρ υφηλὰ ἀποτάμνει ἄβατα καὶ ουδείς σφεα υπερβαίνει ' οἱ δὲ φαλακροὶ οὐτοι λέγουσι, ἐμοὶ μὲν ου πιστὰ λέγοντες, οἰκέειν τὰ Ουρεα αἰγίποδας ἄνδρας, υπερβάντι τούτους ἄλλους ανθρώπους, οῖ την ἔξάμηνον κατεύδουσι ' τοsτο

δὲ οὐκ ἐνδέκομαι πη αρχήν. αλλὰ τὰ μὲν προς ήῶ τῶν

' ταλακρῶν γινώσκεται ἀτρεκέως υπὸ Ἱσσηδόνων οἰκεόμενον, τὸ μέντοι κατύπερθε προς βορέην ἄνεμον ου γινώσκεται, ουτε τῶν φαλακρῶν Ουτε τῶν 'Iσσηδόνων, εἰ μη δσα αυτῶν τούτων λεγόντων. μμοισι δὲ 'Dση- 26δόνες τοιοισίδε λέγονται χρῆσθαι ' ἐπεὰν ἀνδρὶ ἀποθάνη πατὴρ, οἱ προσήκοντες πάντες προσάγουσι πρόβατα,

και ἐπειτεν ταῶτα θύσειτες και καταταμόντες τὰ κρέα κατατάμνουσι καὶ τον τοs δεκομενου τεθνεῶτα γονέα,

327쪽

αναμίζαντες δὲ πάντα τὰ κρέα δαῖτα προτιθέαται. την δὲ κεφαλὴν αυτου ψιλώσαντες καὶ ἐκκαθήραντες καταχρυσοsσι, καὶ ἔπειτεν ἄτε ἀγάλματι χρέονται, θυσίας μεγάλας ἐπετέους ἐπιτελέοντες. παῖς δε πατρὶ τομοποιέει, κατά περ οἱ Ἐλληνες τὰ γενέσια. ἄλλως δε δικαιοι, καὶ ουτοι λέγονται εἰναι, ἰσοκρατέες δὲ ομοίως 27 αἱ γυναῖκες τοῖσι ἀνδράσι. γινώσκονται μεν δη καὶ ουτοι, τὐ-απὰ τουτων τὰ κατύπερθε σσηδόνες εἰσὶ οι λέγοντες τους μουνοφθάλμους ανθρώπους καὶ τοὐς χρυσοφυλακας γρsπας εἶναι, παρὰ δε τουτων Σκυθαι παραλαβόντες λέγουσι, παρὰ δε Σκυθέων ημεῖς οἱ ἄλλοι νενομίκαμεν, καὶ οὐνομάζομεν αυτοὐς Σκυθιστὶ ' ιμασπους'

ἄριμα γὰρ Τν καλέουσι Σκυθαι, σποs δὲ τον ὀφθαλμόν. 28 Aυσχείμερος δὲ αὐτη η καταλεχθεῖσα πῆσα χώρη ολωδη τί ἐστι, ἔνθα τους μεν οκτὼ των μηνῶν αφόρητος οἷος γίνεται κρυμὰς, ἐν τοῖσι Γδωρ ἐκχέας πηλὸν Ουποιησεις, πυρ δὲ ἀνακαίων ποιπσεις πηλόw η δε θαλασσα πηγνυται καὶ ὁ Βόσπορος πας ὁ Κιμμέριος, καὶ

ἐπὶ τοὐ κρυστάλλου οἱ ἐντὸς τάφρου Σκυθαι κατοικημένοι στρατευονται, καὶ τὰς ἀμαξας ἐπελαύνουσι πέρην

ἐς τοὐς Σινδους. ουτω μὲν δη τοὐς οκτὼ μηνας διατελέει χειμὼν ἐών, τοὐς δ' ἐπιλοίπους τέσσερας ψύχεα αὐτόθι ἐστί. κεχώρισται δὲ Ουτος ὁ χειμῶν τους τρόπους πῆσι τοῖσι ἐν ἄλλησι χώρησι γινομένοισι χειμῶσι, ἐν τῶ την μεν ἄραίην οὐκ υει λόγου ἄξιον οὐδεν, τὸ δὲ θέρος υων οὐκ ἀνίει. βρονταί τε ημος τy ἄλλη γίνονται, το νικαυτα μὲν οὐ γίνονται, θ έρεος δὲ ἀμφιλαφέες ην δὲ χειμῶνος βροντη γένηται, ώς τέρας νενόμισται θωυμάζεσθαι ' λ δὲ καὶ ην σεισμὸς γένηται, ην τε θέρεος ην

τε χειμῶνος, ἐν Σκυθικη, τέρας νενόμισται. λποι δὲ ανεχόμενοι φέρουσι τον χειμῶνα τοὐτον, ημίονοι δὲ

καὶ μοι οὐκ ανέχονται αρχήπι τη δὲ ἄλλη Ἀποι μὲν ἐν

328쪽

L. I B. IV. C A P. 26 - 32.

κρυμῶ ἐστεῶτες ἀποσφακελίζουσι, ἔνοι δὲ καὶ ἡμίονοιανέχονται. Θοκέει δέ μοι καὶ τὰ γενος των βοῶν τὸ 29 κόλον διὰ ταμα ου φύειν κέρεα αυτοθι ' μαρτυρέει δέ μοι τῆ γνώμη καὶ Ομηρου ἔπος ἐν υδυσσείη ἔχον ἄδε και Λιβύην, ὁθι τ ἄρνες ἄφαρ κεραοὶ τελέθουσι, ὀρθῶς εἰρημένον, ἐν τοῖσι θερμοῖσι ταχὐ παραγίνεσθαι τὰ κέρεα. εν δὲ τοῖσι ἰσχυροχι ψυχεσι η ου φύει κέρεα τὰ κτήνεα αρχην, η φύοντα φώει μόγις. θαλα μέν 30 νυν διὰ τὰ ψύχεα γίνεται ταυτα, θωυμάζω δέ προσθή

κας γὰρ δη μοι ὁ λόγος ἐξ αρχῆς ἐδίζητο , ὁτι ἐν τῆ

Ἀλείη πάση χώρρ Ου δυνέαται γίνεσθαι ὴμίονοι, ουτε ψυχρου του χώρου ἐόντος οὐτε ἄλλου φανεροῶ αἰτιουουδενός. φασὶ δὲ αυτοὶ Πλεῖοι ἐκ κατάρης τευ ου γίνεσθαι σφίσι ῆμιόνους. ἀλλ' ἐπεὰν προσ4 4 ῶρη κυωκε- σθαι τὰς Ἀπους, ἐξελαύνουσι ἐς τοὐς πλησιοχώρους αυτὰς, και ἔπειτέν σφι ἐν τῆ των πέλας ἐπιεῖσι τοὐς ὁνους, ἐς ου αν σχῶσι αἱ Ἀποι ἐν γαστρί ἔπειτεν δὲ ὀπίσω ἀπελαύνουσι. Περι δὲ των πτερῶν, τῶν Σκύθαι 3lλέγουσι ἀνάπλεον εἶναι τον ήέρα, καὶ τούτων εῖνεκεν Ουκ οἱά τε εἶναι οἴτε ἰδεῖν τὰ πρόσω τῆς ήπειρου οἴτε διεξιέναι, τήνδε ἔχω περὶ αυτῶν τηνJ γνώμην ' τὰ κατύπερθε ταύτης τῆς χώρης αἰεὶ νίφεται, ἐλάσσονι δὲ του

θέρεος ἡ του χειμῶνος, ῶσπερ και οἰκός ῆδη ῶν ὁστις

αγχόθεν χιόνα αδρὴν πίπτουσαν εἶδε, οἶδε τὸ λέγω οἶκε γὰρ ἡ χιὼν πτεροῖσι ' καὶ διὰ τον χειμῶνα τομον ἐόντα τοιοsτον ἀνοίκητα τὰ προς βορέην ἐστὶ τῆς ήπείρου ταύτης. τὰ ἁν πτερὰ εἰκάζοντας την χιόνα τοὐς Σκύθας τε καὶ τοὐπτεριοίκους δοκέω λέγειν. ταsτα μέν νυν, τὰ λέγεται μακρότατα, εχηται. . Τπερβορέων δὲ πέρι ἀνθρώπων ούτε τι Σκυθαι λέ- 32γουσι οἴτε τινὲς ἄλλοι τῶν ταύτη οἰκημένων, εἰ μὴ ἄρα Ισσηδόνες. ώς δ' ἐγὼ δοκέω, ουδ' ουτοι λέγουσι Ουδ

329쪽

ΗΕR0D0TI ἔλεγον γὰρ αν και Σκύθαι, ως περὶ των μουνοφθάλμων λέγουσι. ἀλλ' υσιόδω μεν ἐστι περὶ Τπερβορέων εἰρημένα, ἔστι δε καὶ ο μηρω ἐν πιιγόνοισι, εἰ δη τῶ33 ἐόντι γε πιμηρος ταῶτα τὰ ἔπεα ἐποίησε Πολλῶ δέ τι πλεῖστα περὶ αυτῶν φλιοι λέγουσι, φάμενοι ἱρὰ ἐνδεδεμένα ἐν καλάμη πυρῶν ἐξ Τπερβορέων φερόμενα ἀπικνέεσθαι ἐς Σκύθας, ἀπὸ δὲ Σκυθέων ηδη δεκομένους

αἰεὶ τους πλησιοχωρους ἐκάστους κομίζειν αυτὰ τὸ προς ἐσπέρης ἔκαστάτω επὶ τὸν Ἀδρίην, ἐνθευτεν δὲ προς μεσαμβρίην προπεμπόμενα πρώτους Λωδωναίους --ληνων δέκεσθαι, ἀπὸ δὲ τούτων καταβαίνειν επὶ τον Μηλιέα κόλπον καὶ διαπορεύεσθαι ἐς Εὐβοιαν, πόλιν τε ἐς πόλιν πέμπειν μέχρι Καρύστου, τὰ δ' ἀπδ ταυτης ἐκλιπεῖν 'Ἀνδρον Καρυστίους rὰρ εἶναι τους κομίζοντας ἐς Πνον, 'νίους δὲ ἐς Βηλον. ἀπικνέεσθαι μεν νυν ταλα τὰ ἱρὰ ουτω λέγουσι ἐς Ληλον, πρῶτον δὲ

τοὐς Υπερβορέους πέμψαι φερούσας τὰ ἱρὰ δύο κούρας,

τὰς Ουνομάζουσι Ληλιοι εἶναι 'Επερόχην τε καὶ Λαοδίκην ' ἄμα δὲ αυτησι ἀσφαλείης εῖνεκεν πέμψαι τους Τπερβορέους των ἀστῶν ἄνδρας πέντε πομπολ - τους, οῖ νυν περφερέες καλέονται, τιμὰς μεγάλας ἐνήλω ἔχοντες. ἐπει τοῖσι Ῥπερβορέοισι τοὐς ἀπ- πεμφθέντας ὀπίσω οὐκ ἀπονοστέειν, δεινὰ ποιευμένους, εἴ σφεας αἰεὶ καταλάμψεται ἀποστέλλοντας μη ἀποδέκεσθαι, ουτω δη φέροντας ἐς τοὐς Οἴρους τὰ ιρὰ ἐνδεομένα ἐν πυρῶν καλάμη τοῖς πλησιοχώροις ἐπισκηπτειν κελεύοντας προπέμπειν σφέα ἀπὸ ἐωυτῶν ἐς ἄλλο ἔθνος. καὶ ταῶτα μὲν ουτω προπεμπόμενα ἀπικνέεσθαι λέγουσι ἐς Θηλον, οἶδα δὲ αὐτὸς τούτοισι τοῖσι ἱροῖσι τόδε ποιεύμενον προσφερὲς, τας Θρηrκίας καὶ τὰς Παιονίδας γυναῖκας, ἐπεὰν θύωσι τη Αρτέμιδι τn βασιληχ, οὐκ δε ἄνευ πυρῶν καλάμης θυούσας τὰ ἱρά. και ταυτα μὲν δη

330쪽

LI B. IV. O A P. 32 - 36.

oἶδα ταυτας ποιευσας, τῆσι δε παρθένοισι ταυτyσι τῆσι ἐξ Τπερβορέων τελευτησάσησι εν Λήλω κείρονται καὶ αἱ κουραι καὶ οἱ παῖδες οἱ Θηλίων ' αἱ μεν προ γάμου πλόκαμον ἀποταμνόμεναι καὶ περὶ ἄτρακτον εἱλίξασαι

ἐπὶ τὸ σῆμα τιθεῖσι τὀ δε σῆμα ἐστι ἔσω ἐς τὸ Αρτεμίσιον ἐσιόντι ἀριστερῆς χειρὸς, ἐπιπέφυκε δε οἱ ἐλαίη ,

οἱ δε παῖδες των Θηλίων περὶ χλόην τινὰ εἱλίξαντες των τριχῶν προτιθεῖσι καὶ ουτοι ἐπὶ τὰ σῆμα. αδται μεν δὴ ταυτην την τιμὴν ἔχουσι προς των Βήλου οἰκητόρων, φασὶ δὲ οἱ αυτοὶ καὶ την υργην τε καὶ την Τλπιν ἐουσας 35 παρθένους δε- Τπερβορέων κατὰ τοὐς αυτοὐς τούτους ἀνθρώπους πορευομένας ἀπικέσθαι ἐς Βῆλον ἔτι πρότερον Τπερόχης τε καὶ Λαοδίκης. ταυτας μεν νυν τῆΕἰλειθυίη ἀποφερουσας αντὶ του ώκυτόκου του ἐτάξαντοφόρον απικέσθαι, την δε υργην τε καὶ την )ὀπιν ἄμααυτοῖσι τοῖσι θεογι ἀπικέσθαι λέγουσι καί σφι τιμὰς ἄλλας δεδόσθαι προς σφέων ' καὶ γὰρ ἀγείρειν σφι τὰς γυναῖκας επουνομαζουσας τὰ οὐνόματα ἐν τω υμνω, τόν

σφι τῖλὴν ἀνὴρ Λύκιος ἐποίησε, παρὰ δὲ σφέων μαθόντας νησιώτας τε καὶ 'γωνας υμνέειν YZπίν τε καὶ ωργηνουνομάζοντάς τε καὶ ἀγείροντας ουτος δὲ ὁ Dλὴν καιτους ἄλλους τους παλαιοὐς ὐμνους ἐποίησε ἐκ Λυκίης ἐλθὼν τοὐς ἀειδομένους ἐν Λήλω , καὶ των μηρίων καταγιζομένων ἐπὶ τω βωμω την σποδὸν ταυτην ἐπὶ τηνθήκην την N. πιός τε και υργης ἀναισιμουσθαι ἐπιβαλλομένην. ἡ δε θήκη αὐτέων ἐστὶ ἄπισθε τοs Ἀρτεμισίου προς ήῶ τετραμμένη ἀγχοτάτω του μων ἱστιητορίου. Kαι ταυτα μεν Τπερβορεων πέρι εἰρήσθω. τὸν γὰρ 36περι υβάριος λόγον τos λεγομένου εἶναι 'Τπερβορέουου λέγω, λέγων ώς τὸν δωτὸν περιέφερε κατὰ πῆσαν την γῆν ουδὲν σιτεόμενος. εἰ δέ εἰσί τινες υπερβόρεοι ἄνθρωποι, εἰσὶ καὶ ιπερνότιοι ἄλλοι. γελῶ δὲ ὁρέων