Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

341쪽

τες υδωρ υποκαίουσι τὰ ὀστέα. τὰ δὲ αἴθεται κάλλιστα

αἱ δε γαστέρες χωρέουσι εὐπετέως τὰ κρεα ἐψιλωμένατων ὀστέων' καὶ Ουτω μῶς τε έωυτὰν ἐξέψει καὶ τὰ ἄλλα ἱρηῖα εωυτὸ εκαστον. ἐπεὰν θε ἐψηθη τὰ κρεα, ο θύσας των κρεῶν καὶ των σπλάγχνων ἀπαρξάμενος ὐίπτει ἐς τὸ ἔμπροσθε. . θυουσι δε καὶ τὰ ἄλλα πρόβατα καὶ ἶππους μάλιστα. ῖσι μεν δη ἄλλοισι των θεῶν ουτω θέουσι καὶ ταυτα των κτηνέων, τῶ δὲ 'Ἀρεt ἀδε' κατὰ νομοὐς εκάστοισι των ἀρχηων ἐσίδρυταί σφι υρεος ἱρὸν τοιόνδε ' φρυγανων φάκελοι συννενέαται ὁσον τ ἐπὶ σταδίους τρεῖς μηκος καὶ εὐρος, υφος δὲ ελασσον. ἄνω δὲ τούτου τετράγωνον ἄπεδον πεποίηται, καὶ τὰ μεν τρία των κώλων ἐστὶ απότομα, κατὰ δε τὸ - ἐπιβατόν. ἔτεος δε εκάστου ἁμαξας πεντηκοντα καὶ ματὸν ἐπινέουσι φρυγάνωW υπονοστέει γὰρ δηαἰεὶ υπὸ των χειμώνων. ἐπὶ τούτου δη τοὐ ἔγκου ἀκινάκης σιδήρεος ωρυται ἀρχαῖο ς εκάστοισι, και τουτ' ἐστὶ του ' ρεος τι ἄγαλμα. τούτω δὲ τῶ ἀκινάκεῖ θυσίας ἐπετέους προσάγουσι προβάτων καὶ ἶππων, καιδη καὶ τοισίδ' ετι πλεω θυουσι η τοῖσι ἄλλοισι θεοῖσι.δσους ὰν των πολεμίων ζωγρησωσι, απὸ των εκατὸν ἀνδρῶν ἄνδρα ενα θέουσι τρόπω ου τῶ αὐτῶ και τὰ πρόβατα, ἀλλ' ετεροίω ' ἐπεὰν γὰρ οινον ἐπισπείσωσι κατὰ τῶν κεφαλέων, ἀποσφάζουσι τοὐς ἀνθρώπους ἐς ἄγγος καὶ ἔπειτεν ἀνενείκαντες ἄνω ἐπὶ τον ἔγκον τῶν φρυγάνων καταχέουσι τὸ α μα του ἀκινάκεος. ἄνω μὲν δη φορέουσι τομο, κάτω παρὰ τὸ ἱρὸν ποιεsσι τάδε ετῶν ἀποσφαγέντων ἀνδρῶν τοὐς δεξιοὐς ώμους πάντας ἀποτάμνοντες σὐν τῆσι χερσὶ ἐς τον ηέρα ἱεῖσι, καὶ ἔπειτεν καὶ τὰ ἄλλα ἀπέρξαντες ἱροῖα ἀπαλλά

342쪽

σονται χεὶρ δὲ τῆ αν πέση κέεται, καὶ χωρὶς ὁ

νεκρός.

Θυσίαι μέν νυν αύταί σφι κατεστέασι, υσὶ δὲ 63ουτοι ουδὲν νομίζουσι, ουδὲ τρέφειν ἐν τῆ χώρη το παράπαν ἐθέλουσι. N δ' ἐς πόλεμον ἔχοντα ἁδέ σφι δια- 64 κέεται ' ἐπεὰν τον πρῶτον ἄνδρα καταβάλη ἀνὴρ Σκώθης, του ἀματος ἐμπίνει ' ὁσους δ' ἄν φονεύση ἐν τῆ μάχη, τούτων τὰς κεφαλὰς ἀποφέρει τῶ βασιλέῖ ἀπενείκας μὲν γὰρ κεφαλὴν τῆς ληχς μεταλαμβάνει, την αν λάβωσι, μὴ ἐνείκας δὲ Ου. ἀποδείρει δὲ αὐτὴν τρόπω τοιῶδε ' περιταμῶν κυκλω περὶ τὰ ωτα καὶ λαβόμενος τῆς κεφαλῆς ἐκσείει, μετὰ σαρκίσας βοὸς πλευρῆ δέψει τῆσι χερσὶ, ὀργάσας δὲ αυτὸ ἄτε χειρόμακτρον ἔκτηται, ἐκ δὲ των χαλινῶν του Ἀπου, τον αυτὸς ἐλαύνει, ἐκ τούτου ἐξάπτει καὶ ἀγάλλεται oς γὰρ δωπλεῖστα δέρματα χειρόμακτνα ἔχη, ἀνὴρ ἄριστος ουτος κέκριται. πολλοὶ δὲ αυτῶν ἐκ τῶν ἀποδερμάτων καιχλαίνας ἐπείνυσθαι ποιευσι, συρράπτοντες κατά περ βαίτας ' πολλοὶ δὲ ἀνδρῶν ἐχθρῶν τὰς δεξιὰς χεῖρας νεκρῶν ἐόντων ἀποδείραντες αὐτοῖσι ἔνυξι καλύπτρας τῶν φαρετρέων ποιευνται ' δέρμα-ἀνθρώπου καιπαχὐ καὶ λαμπρὰν ἐν ἄρα, σχεδὸν δερμάτων πάντων λαμπρότατον λευκότητι. πολλοὶ δὲ καὶ ὀλους ἄνδρας ἐκδείραντες καὶ διατείναντες ἐπὶ ξύλων ἐπ' ἶππων πωριφέρουσι. ταυτα μὲν δὴ ουτω σφι νενόμισται, αυτὰς 65 δὲ τὰς κεφαλὰς, ουτι πάντων, αλλὰ τῶν ἐχθίστων,

ποιευσι τάδε ' ἀποπρίσας εκαστος παν τὸ ἔνερθε τῶν

ὀφρυων ἐκκαθαίρει καὶ ἐν μὲν ἡ πένης, ὁ δὲ ἔξωθενῶμοβοέην μούνην περιτείνας ουτω χρῆται, ἐν δὲ ηπλούσιος, τὴν μὲν ἀμοβοέην περιτείνει, ἔσωθεν δὲ περι- χρυσώσας ουτω χρῆται ποτηρίω. ποιευσι δὲ τοὐτο καὶ ἐκ τῶν οἰκηων, ῆν σφι διάφοροι γένωνται καὶ ἐν ἐπι-

343쪽

των, τῶν ἀν λόγον ποιέηται, τὰς κεφαλὰς ταύτας παρα- φέρει, καὶ επιλέγει, ως οἱ ἐόντες οἰκηῖοι πόλεμον προσεθηκαντο καί σφεων αυτὸς ἐπεκράτησε, ταυτην ἀνδρα-66 γαθίην λέγοντες. υπαξ δὲ του ἐνιαυτοs ἐκάστου ὁ νωμάρχης ἔκαστος ἐν τῶ ἐωυτos νομῶ κιρνα κρητηρα οἴνου, απ' ου πίνουσι των Σκυθέων, τοῖσι ἀν ἄνδρες πολέμιοι ἀραιρημένοι ἔωσι ' τοῖσι δ' ῖν μη κατεργασμένον η τουτο, ου γευονται του οἴνου τουτου, αλλητιμωμένοι ἀποκατέαται ' ἔνειδος δέ σφί ἐστι μέγιστον τοὐτο ' οσοι δὲ ἀν αυτῶν καὶ κάρτα πολλους ἄνδρας ἀραιρηκότες ἐωσι, ουτοι δὲ συνδυο κύλικας ἔχοντες πίνουσι ὁμου. 6r Μάντιες δὲ Σκυθέων εἰσὶ πολλοὶ, οῖ μαντεύονταιῆάβδοισι ἰτεῖνησι πολλγι ωδε ἐπεὰν φακέλους ράβδων μεγάλους ἐνείκωνται, θέντες χαμαὶ διεξειλίσσουσι αυ- τοὐς, καὶ ἐπὶ μίαν ἐκάστην ράβδον τιθέντες θεσπίζουσι. ἄμα τε λέγοντες ταυτα συνειλέουσι τας ράβδους οπίσω καὶ αυτις κατὰ μίαν συντιθεῖσι. αυτη μέν σφι η μαντικη πατρωχ ἐστὶ, οἱ δὲ ρνάρεες οἱ ἀνδρόγυνοι την. υφροδίτην σφι λέγουσι μαντικην μsναι ' φιλυρης ων φλοιῶ μαντεύονται ' ἐπεὰν την φιλύρην τρίχα σχίση, διαπλέκων ἐν τοῖσι δακτύλοισι τοῖσι μυτos καὶ διαλύων ω χρα. 'Επεὰν δὲ βασιλευς ὁ Σκυθέων κάμη, μεταπέμπεται τῶν μαντίων ἄνδρας τρεῖς τους ευδοκιμεοντας μάλιστα, οῖ τρόπω τῶ εἰρημένω μαντεύονται ' καὶ λέγουσι ουτοι ῶς τὰ ἐπίπαν μαλιστα τάδε, ως τας βασι- ληως ἱστίας ἐπιώρκηκε δς καὶ ος, λέγοντες τῶν αμῶν τον ἀν δη λέγωσι. τὰς δὲ βασιληῖας ιστίας νομος Σκυ- ' θησι τὰ μάλιστά ἐστι ὀμνύναι τότε, ἐπεαν τον μεγιστον ὁρκον ἐθέλωσι ὀμπιέναι. αυτίκα δε διαλελαμμενος αγεροται Ουτος , τον ἀι δη φῶσι ἐπιορκησαι, απιγμένον δὲ

344쪽

ἐλέγχουσι οἱ μάντιες, ῶς ἐπιορκήσας φαίνεται ἐν τῆ μαντικὴ τὰς βασιληως ἱστίας καὶ διὰ ταυτα ἀλγέει ὁ βασιλεύς ὁ δὲ ἀρνέεται, ου φάμενος ἐπιορκῆσαι, καὶ

δεινολογεεται. ἀρνεομένου δὲ τούτου ὁ βασιλευς μεταπέμπεται ἄλλους διπλησίους μάντιας ' καὶ ἐν μὲν καὶ ουτοι ἐσορέοντες ἐς την μαντικὴν καταδήσωσι ἐπιορκῆσαι, του δὲ ἰθέως τὴν κεφαλὴν ἀποτάμνουσι καὶ τὰ χρήματα αυτου διαλαγχάνουσι οἱ πρῶτοι των μαντίων ἐν δὲ οἱ ἐπελθόντες μάντιες ἀπολύσωσι, αλλοι πάρεισι μάντιες και μάλα αλλοι ' ἐν ἁν οἱ πλευνες τον ανθρωπον ἀπολυσωσι, δέδοκται τοῖσι πρώτοισι των μαντίων αυτοῖσι ἀπόλλυσθαι. Ἀπολλυσι δῆτα αὐτοὐς τρόπω 69τοιωδε ' ἐπεὰν ἄμαξαν φρυγάνων πλήσωσι καὶ υπου ξωσι βοs , ἐμποδίσαντες τους μάντιας καὶ χεῖρας ὀπίσω δήσαντες καὶ στομώσαντες κατεργνυσι ἐς μέσα τὰ φρύγανα , υποπρήσαντες δὲ αυτὰ ἀπιεῖσι φοβήσαντες τοὐς βους. πολλοὶ μὲν δὴ συγκατακαίονται τοῖσι μάντισι βόες, πολλοὶ δε περικεκαυμένοι ἀποφεύγουσι, ἐπεὰν αυτωνὁ ρυμὸς κατακαυθῆ. κατακαίουσι δε τρόπω τω εἰρημενω καὶ δι ἄλλας αιτίας τοὐς 'μάντιας, ψευδομάντιας -- λέοντες. τοὐς δ' αν ἀποκτείνη βασιλεῶς, τούτων ουδὲ τοὐς παῖδας λείπει, αλλὰ πάντα τὰ ἔρσενα κτείνει, τὰ δὲ θήλεα ουκ ἀδικέει. υρκια δε ποιευνται Σκύθαι ωδε προς τοὐς αν ποι- 70έωνται ' ἐς κύλικα μεγάλην κεραμίνην οἶνον ἐγχέαντες αἷμα συμμίσγουσι των τὰ ὁρκια ταμνομένων, τύφαντες ὐπέατι ῆ ἐπιταμόντες μαχαίρη σμικρὸν του σώματος καὶ ἔπειτεν ἀποβάψαντες ἐς τὴν κύλικα ἀκινάκεα καὶὀωτοὐς και σάγαριν καὶ ἀκόντιοπι ἐπεὰν δὲ ταυταποιήσωσι, κατευχονται πολλὰ και ἔπειτεν ἀποπίνουσιαυτοί τε οἱ τὰ ὁρκιον ποιεύμενοι καὶ των επομένων οἱ πλείστου ἄξιοι.

345쪽

HEROD0ΤΙ71 Ἀφαὶ δὲ των βασιλεων ἐν Γέρροισι εἰσὶ, ἐς ο oΛορυσθένης ἐστὶ προσπλωτός. ἐμαῶτα, ἐπεάν σφι ἀπ θάνη ο βασιλευς, ορυγμα γης μέγα ὀρύσσουσι τετράγωνον, ἐτοῖμον δὲ τομο ποιήσαντες ἀναλαμβάνουσιτον νεκρὸν, κατακεκηρωμένον μὲν τὸ σῶμα, την δὲ νηδυν ἀνασχισθεῖσαν καὶ καθαρθεῖσαν, πλέην κυπέρου κεκομμένου καὶ θυμιήματος καὶ σελίνου σπέρματος καὶ

ἀνησου, συνερραμμένην ὀπίσω, καὶ κομίζουσι ἐν ἀμάξηἐς ἄλλο ἔθνος. οῖ δ' αν παραδέξωωται κομισθέντα τον νεκρὸν, ποιευσι τά περ ει βασιληῖοι Σκύθαι ' του ωτὰς ἀποτάμνονται, τρίχας περικείρονται, βραχίονας περιτάμνονται, μέτωπον καὶ ρῖνα καταμυσσονται, διὰ της αριστερῆς χειρὸς δωτους διαβυνονται. ἐνθεῶτεν δε κομίζουσι ἐν ἀμάξη τον νέκυν του βασιλέος ἐς ἄλλο ἔθυος των ἄρχουσι ' οἱ δέ σφι ἔπονται, ἐς τους πρότερον ῆλθον. ἐπεὰν δὲ πάντας περιέλθωσι τον νέκυν κομίζοντες, ἐν Γέρροισι ἔσχατα κατοικημένοισί εἰσι των ἐθνέων,των ἄρχουσι, καὶ ἐν τῆσι ταφῆσι. καὶ ἔπειτεν, ἐπεὰν θέωσι τον νέκυν ἐν τῆσι θήκησι ἐπὶ στιβάδος, παραπήξαντες αἰχμὰς ἔνθεν καὶ ἔνθεν τοὐ νεκροὐ ξύλα υπερτείνουσι καὶ ἔπειτεν ριψὶ καταστεγάζουσι, ἐν δε τῆ λοιπῆευρυχωρίη τῆς θήκης των παλλακέων τε μίαν ἀποπνίξαντες θάπτουσι καὶ τον οἰνοχόον καὶ μάγειρον καὶ ι ποκόμον καὶ διήκουον καὶ ἀγγελιηφόρον και Ἀπους καὶ

των ἄλλων απάντων ἀπαρχὰς καὶ φιάλας χρυσέας ' ἀργυρω δὲ οὐδὲν ουδὲ χαλκῶ χρέονται ' ταλα δὲ ποιήσαντες χοῶσι πάντες χῶμα μέγα, ἀμιλλεόμενοι καὶ προθυ-72 μεόμενοι ώς μέγιστον ποιῆσαι. Eνιαυτοs δὲ περιφερο-

μενου αυτις ποιεsσι τοιόνδε ' λαβόντες των λοιπῶν

θεραπόντων τους ἐπιτηδεωτάτους οἱ δέ εἰσι Σκυθαι ἐγγενέες ' ουτοι γὰρ δὴ θεραπευουσι τους ἄν αυτὸς ὁ βασιλεῶς κελεύσp, αργυρώνητοι δὲ οὐκ εἰσί σφι θερά-

346쪽

ποντες , τουτων ἄν των διηκόνων ἐπεὰν ἀποπνίξωσι πεντήκοντα καὶ Ἀπους τοὐς καλλιστευοντας πεντήκοντα, ἐξελόντες αυτῶν την κοιλίην καὶ καθήραντες ἐμπιμπλῶσι ἀχυρων καὶ συρράπτουσι ' ἀψῖδος δὲ ῆμισυ ἐπὶ δυο ξυλα στησαντες ὐπτιον καὶ το ἔτερον ῆμισυ της ἁψῖδος ἐπ' ἔτερα δυο, καταπήξαντες τρόπω τοιουτωπολλα ταυτα, ἔπειτεν των Ἀπων κατὰ τὰ μήκεα ξυλα παχέα διελάσαντες μεχρι των τραχηλων ἀναβιβάζουσια-οὐς ἐπὶ τὰς αψῖδας ' των δε αἱ μεν πρότεραι αψῖδες υπέχουσι τους ἄμους των ἶππων, αἱ δὲ οπισθε παρὰ τους μηρους τὰς γαστέρας υπολαμβάνουσι ' σκελεα δὲ ἀμφότερα κατακρεμαται μετέωρα ' χαλινους δὲ καὶ στλμια ἐμβαλόντες ἐς τους λπους κατατείνουσι ἐς τὸ πρόσθεαυτῶν, καὶ ἔπειτεν ἐκ πασσάλων δέουσι. των δὲ δη νεηνίσκων των ἀποπεπνιγμένων των πεντηκοντα ἔνα ἔκα-στου ἀναβιβάζουσι ἐπὶ τον Ἀπον ίδε ἀναβιβάζοντες ἐπεὰν νεκρου ἔκαστου παρὰ την ἄκανθαν ξύλον Ορθὸν διελάσωσι μέχρι τοs τραχηλου, κάτωθεν δὲ υπερέχει τοs ξύλου τούτου, - ἐς τόρμον πηγνύουσι του ἔτέρου ξύλου του διὰ τos 7ππου. ἐπιστήσαντες δὲ κύκλω τὸ σημα ἱππέας τοιούτους ἀπελαύνουσι. Ουτω μὲν τοὐς 73 βασιλέας θάπτουσι, τοὐς δὲ αλλους Σκύθας, ἐπεὰν ἀποθάνωσι, περιάγουσι οἱ ἀγχοτάτω προσήκοντες κατὰ τοὐς φίλους ἐν ἀμάξησι κειμένους, τῶν δὲ ἔκαστος υποδεκόμενος ευωχέει τοὐς ἔπομένους, καὶ τῶ νεκρῶ πάντων παρατιθεῖ τῶν καὶ τοῖσι αλλοισι ' ημέρας δὲ τεσσε ράκοντα ουτω οἱἰδιῶται περιάγονται, ἔπειτεν θάπτονται. θάψαντες δὲ οἱΣκύθαι καθαίρονται τρόπω τοιῶδε ' σμησάμενοι τὰς κεφαλὰς καὶ ἐκπλυνάμενοι ποιευσι περὶ τὸ σῶμα τάδε ' ἐπεὰν ξύλα στήσωσι τρία ἐς ἄλληλα κεκλιθμένα, περὶ ταλα πίλους εἰρινέους περιτείνουσι, συμφράξαντες δὲ ώς μάλιστα λίθους ἐκ πυρὰς διαφανέας

347쪽

ΗΕR0D0ΤIἐσβάλλουσι ἐς σκάφην κειμένην εν μέσω των ξυλων τε 74 καὶ των πίλων. 'Εστι δέ σφι κάνναβις φυομενη ἐν τῆ χώρη, πλὴν παχύτητος καὶ μεγάθεος τω λίνω ἐμφερεστάτη. ταύτη δὲ πολλῶ ὐπερφέρει η κάνναβις. αυτη καὶ αυτοματη καὶ σπειρομένη φυεται, καὶ ἐξ αυτῆς Θρήῖκες

μεν καὶ ε ατα ποιεsνται τοῖσι λινέοισι ομοιότατα. οὐδ'

ἄν, οστις μὴ κάρτα τριβων εχ αυτῆς, διαγνοίη, λίνουῆ καννάβιός ἐστι ὁς δὲ μὴ εἶδε κω την καννάβιδα, λί-75 νεον δοκήσει εἶναι το εἷμα. Ἀέτης ων οἱ Σκύθαι τῆς καννάβιος το σπέρμα ἐπεὰν λάβωσι, ὐποδύνουσι -ὀτοὐς πίλους, καὶ ἔπειτεν ἐπιβάλλουσι το σπέρμα ἐπὶ τοὐς διαφανέας λίθους τω πυρί' το δε θυμιῆται ἐπιβαλλόμενον καὶ ἀτμίδα παρεχεται τοσαυτην , ῶστε Ἐλληνικὴ οὐδεμία ἄν μιν πυρίη ἀποκρατήσειε. οἱ δε Σκυθαι ἀγάμενοι τῆ πυρίη ωρύονται ' τοὐτο σφι αντὶ λουτροί ἐστί ου γὰρ δὴ λοὐνται υδατι το παράπαν τὰ σῶμα ' αἱ γυναῖκες αυτῶν ὐδωρ παραχέουσαι κατασώχουσι περὶ λίθον τρηχῶν τῆς κυπαρίσσου καὶ κέδρου καὶ λιβάνου ξύλου, καὶ ἔπειτεν το κατασωχόμενον τοsτο παχῶ ἐὰν καταπλάσσονται παν το σῶμα καὶ τὰ πρόσωπον ' καὶ

ἄμα μεν εὐωδίη σφέας απὸ τούτου ἴσχει, ἄμα δε ἀπαι- ρέουσαι τῆ δευτερη ἡμέρη τὴν καταπλαστῶν γίνονται

καθαραὶ και λαμπραί. t 76 Σεινικοῖσι δε νομαίοισι καὶ ουτοι αἰνῶς χρῆσθαι

φεύγουσι, μή τοί γε ων ἄλλων, Ἐλληνικοῖσι δὲ καὶῆκιστα, ώς διέδεξαν Ἀναχάρσι τὸ καὶ δεύτερα αὐτις Σκύλη. τομο μεν γὰρ Ανάχαρσις ἐπεί τε γῆν πολλὴν θεωρήσας καὶ ἀποδεξάμενος κατ αυτὴν σοφίην πολλὴν ἐκομίζετο ἐς ῆθεα τὰ Σκυθέων, πλώων δὲ δι Ἐλλη πόντου προσίσχει ἐς Κύζικον, καὶ εὐρε γὰρ τῆ μητρώτῶν θεῶν ανάγοντας τοὐς Κυζικηνοὐς ὁρτὴν κάρτα μεγαλοπρεπέως, ευξατο τὴ μητρὶ ὁ Ἀνάχαρσις, ἐν

348쪽

OB. IV. CAP. 73 - 78.

καὶ υγιὴς απονοστωρ ἐς μυτοs, θύσειν τε κατὰ ταυτακα- ῶρα τους Κυζικηνοὐς ποιε τας καὶ παννυχίδα στήσειν. ώς δε ἀπίκετο ἐς την Σκυθικὴν, καταδῶς ες την καλεομένην 'Tλαίην ἡ δ' ἐστὶ μὲν παρὰ του 'πιιλ- λήων δρόμον, τυγχάνει δὲ πῆσα ἐοῶσα δενδρέων παντοίων πλεη , ἐς ταυτην δη καταδὐς ὁ Ἀνάχαρσις την ὁρτὴν πῆσαν ἐπετέλεε τῆ θεῶ, τυμπανόν τε ἔχων κάὶ

ἐκδησάμενος αγάλματα. καὶ των τις Σκυθεων καταφρασθεὶς αυτὸν ταμα ποιεοντα ἐσήμηνε τω βασιλεΓ Σαυλίω ὁ δὲ καὶ αυτὸς ἀπικόμενος ώς εἶδε τον 'Ἀνάχαρσιν ποι-ε τα ταυτα, τοξευσας αυτὸν ἀπέκτεινε. και νυν ῆν τις εἴρηται περὶ 'Aναχάρσιος, ου φασί μιν Σκυθαι γινώσκειν, διὰ τομο, ὁτι ἐξεδήμησέ τε ἐς την 'πιλάδα καὶ ξεινικοῖσι ἔθεσι διεχρήσατο. ώς δ' ἐγὼ ηκουσα Ἀμνεω του 'Αριαπείθεος ἐπιτρόπου, εἶναι αυτὸν γδανθυρσου-s Σκυθέων βασιλέος πάτρων, παῖδα δὲ εἶναι Γνου- ρου τοs Λύκου τοs Σπαργαπείθεος. εἰ ἄν ταυτης ἡντῆς οἰκίης ὁ 'Aνάχαρσις, ἴστω υπὸ τοs ἀδελφεοὐ ἀπ θανών ' γδάνθυρσος γὰρ ἡν παῖς Σαυλίου, Σαύλιος δεῆν ὁ ἀποκτείνας υνάχαρσιν. καίτοι τινὰ ἡδη ηκουσα 77 λόγον ἄλλον υπὸ Πελοποννησίων λεγόμενον, ώς υπὸ τοs Σκυθεων βασιλέος λάχαρσις αποπεμφθεὶς τῆς Ελλάδος μαθητὴς γενοιτο, ὀπίσω τε απονοστήσας φαίη

προς τον αποπέμψαντα Ἐλληνας πάντας ἀσχόλους εἶναι ἐς πῆσαν σοφίην πλὴν Λακεδαιμονίων, τούτοισι δε εἶναι μούνοισι σωφρόνως δοsναί τε καὶ δεξασθαι λόγον. ἀλλ'

ουτος μὲν ὁ λόγος ἄλλως πέπαισται ὐπ' αυτῶν Ἐλλήνων, ὁ δ' ἄν ἀνὴρ, ῶσπερ πρότερον εἰρέθη, διεφθάρη. ουροτος μέν νυν ουτω δη τι ἔπρηξε διὰ ξεινικά τε νόμαια καὶ Ἐλληνικὰς ομιλίας. Πολλοῖσι δὲ κάρτα ἔτεσι υμε- 78ρον Σκύλης ὁ Ἀριαπείθεος ἔπαθε παραπλήσια τούτF. Ἀριαπείθες γὰρ τω Σκυθέων βασιλεῖ γίνεται μετ' ἄλλων

349쪽

HERODOTI παίδων Σκύλης, ἐξ Ἱστριηνῆς δε γυναικὸς ουτος γλνεται καὶ οὐδαμῶς ἐγχωρίης, τον ἡ μήτηρ αυτη γλῶ σάν τε Ἐλλάδα καὶ γράμματα ἐδίδαξε. μετὰ δε χρόνωυστερον 'Αριαπείθης μεν τελευτὰ δόλω -ὁ Σπαργα- πείθεος του αθυρσων βασιλέος, Σκυλης δε την τε βασιλη ν παρέλαβε καὶ την γυναῖκα του πατρὀς, τΓ

'Dρικος 'Αριαπείθεἶ παῖς. βασιλευων δὲ Σκυθέων ὁ Σκυ-

λης διαίτη ,ὲκ ουδαμῶς ἡρέσκετο Σκυθικῆ, ἀλλα πολλὸν προς τὰ 'Eλληνικὰ μὰλλον τετραμμένος ην απὸ παιδεύσιος της ἐπεπαίδευτο, ἐποίεέ τε τοιουτο ' ευτε ἀγάγοι την στρατιην την Σκυθέων ἐς το Βορυσθενεζτέων ἄστυ οι δε Βορυσθενελαι ουτοι λέγουσι σφέας αυτοὐς εἶναι

Μιλησίους , ἐς τούτους ὁκως ἔλθοι ὁ Σκυλης, την μενστρατιην καταλείπεσκε ἐν τῶ προαστείω, αυτὸς δε ὁκως ἐλθοι ἐς τὸ τεῖχος καὶ τὰς πύλας ἐγκληῖσειε, την στολην ἀποθέμενος την Σκυθικὴν λάβεσκε ἀν Ἐλληνίδα ἐσθῆτα, ἔχων δ' δν ταύτην ἡγόραζε ουτε δορυφόρων επομένωνούτε ἄλλου ουδενός τὰς δὲ πύλας ἐφύλασσον, μη τίς μιν Σκυθέων ἴδοι ἔχοντα ταυτην την στολήν , και τἄλλ ἐχρῆτο διαίτη Ἐλληνικῆ, καὶ θεοῖσι ἱρὰ ἐποίεε κατὰ νόμους τους Ἐλλήνων. με δὲ διατρίψειε μῆνα ἡ πλέον τούτου, ἀπαλλάσσετο μεις την Σκυθικὴν στολήν. ταυτα ποιέεσκε πολλάκις, καὶ οἰκία τε ἐδείματο ἐν Βο-79 ρυσθένεῖ καὶ γυναῖκα ἔγημε ἐς αυτὰ ἐπιχωρίην. Σπεί τε δὲ ἔδεέ οἱ κακῶς γενέσθαι, ἐγένετο απὸ προφάσιος τοιῆσδε ' ἐπεθύμησε Λιονώσω Βακχείω τελεσθῆναι ' μέλλοντι δέ οἱ ἐς χεῖρας ἄγεσθαι την τελετὴν ἐγένετο φάσμα μέγιστον. ἡν οἱ ἐν Βορυσθενεῖτέων τῆ πόλι οἰκίης μεγάλης κάὶ πολυτελέος κεριβολὴ, τῆς καὶ ὐλίγον τι πρόθτερον ούτων μνήμην εἶχον, την πέριξ λευκοs λίθυυσφυγες τε καὶ γρυπες ἔστασαw ἐς ταύτην ὁ θεὸς ἐν

350쪽

OB. IV. CAP. 78 - M.

32sσκηψε βέλος. καὶ ἡ μεν κατεκάη πῆσα, Σκύλης δὲ Ουδὲν

τούτου εῖνεκεν ἔσσον ἐπετέλεσε την τελετήν. Σκύθαι

δὲ του βακχεύειν περι Ἐλλησι ὀνειδίζουσι ' ου γάρ φασι οἰκος εἶναι θεόν ἐξευρίσκειν τομον, ἔστις μαίνεσθαι ενάγει ανθρώπους. ἐπεί τε δε ἐτελέσθη τω Βακχείφ ο Σκύλης, διεπρήστευσε των τις Βορυσθενεῖτέων πρὸς τοὐς Σκυθας λέγων ' μῖν γὰρ καταγελῆτε, ῶ Σκυθαι,-ι βακχεύομεν καὶ ὴμέας ὁ θεὸς λαμβάνει ' ω- ουτος ὁ δαίμων καὶ τον υμέτερον βασιλέα λελάβηκε, καὶ βακχεύει καὶ υκὰ τοs θεοὐ μαίνεται. εἰ δέ μοι ἀπιστέετε, ἔπεσθε, καὶ υμέν εγὼ δέξω. αποντο τῶν Σκυθέων οἱ προεστεῶτες, καὶ αυτοὐς ἀναγαγὼν ὁ Βορυσθενεῖτης λάθρη ἐπὶ πύργον κάτισε. ἐπεί τa δὲ κα Γε συν τῶθιάσω ὁ Σκύλης καὶ ειδόν μιν βακχεέοντα οἱ Σκύθαι, κάρτα συμφορὴν μεγάλην ἐποιήσαντο, ἐξελθόντες δὲ ἐσήμαινον πάση τη στρατιῆ τα ἴδοιεν. Ως δὲ μετὰ ω ταυτα ἐξήλαυνε ὁ Σκύλης ἐς μεα τα εωυτου, οἱ Σκύθαι προστησάμενοι τον ἀδελφεὰν αυτοs υκταμασάδην, γεγονότα ἐκ τῆς Τήρεω θυγατρὀς, ἐπανιστέατο τῶ Σκώλν. ὁ δὲ μαθὼν τὸ γινόμενον ἐπ' ἐωυτῶ καὶ την αἰτίην, διῆν ἐποιέετο, καταφεύγει ἐς την Θρηλην. πυθόμενος δὲ ὁ υκταμασάδης ταυτα ἐστρατεύετο ἐπὶ την Θρηῖκην ' ἐπεί τε δε ἐπὶ τῶ 'γστρω ἐγένετο, ηντίασάν μιν οἱ Θρή κες, μελλόντων δὲ αυτῶν συνάψειν ἔπεμψε Σιτάλκης παρὰ

τον υκταμασάδην λέγων τοιάδε ' Π δεῖ ἡμέας ἀλλήλων πειρηθῆναι; εἰς μέν μευ τῆς ἀδελφεῆς παῖς, ἔχεις δέ μευ ἀδελφεόν. σύ τ ἐμοὶ ἀποδος τομον, καὶ ἐγὼ σοὶ

τον σὸν Σκύλην παραδίδωμι ' στρατιὴ δὲ μήτε συ κινδυνευσῖς μήτ' ἐγώ. Tasτά οἱ πέμψας ὁ Σιτάλκης ἐπεκηρυκεύετο ' ἐν γὰρ παρὰ τω υκταμασάδη ἀδελφεος