Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

71쪽

HERODOTIγάλην αρχην αυτὸν καταλυσειν. τον δὲ προς ταυταχρῆν ευ μέλλοντα βουλευεσθαι ἐπείρεσθαι πέμψαντα, κότερα την ἐωυτου η την Κυρου λέγοι αρχήν. ου συμλαβὼν δὲ τὸ ρηθεν οὐδ' ἐπανειρόμενος μυτον αἴτιον ἀποφαινέτω. τω και τὸ τελευταῖον χρηστηριαζομένω

ΓεἶπεJ τα εἶπε Λοξίης περὶ ἡμιόνου, ουδὲ τosτο συνμλαβε. ἐν γὰρ δη ὁ ρος ουτος ἡμίονος ἐκ γὰρ δυοῖν Ουκ ὁμοεθνέων ἐγεγόνεε, μητρὸς ἀμείνονος, πατρῖς δε /υποδεεστέρου ἡ μὲν γὰρ ἐν Μηδὶς καὶ Ἀστυάγεω θυγάτηρ του Μήδων βασιλέος, ὁ δὲ Πέρσης Ιε ἡν και ἀρχόμενος υπ' ἐκείνοισι, και ἔνερθε ἐὼν τοῖσι ἀπασι δεσποίνη τη μυτου συνοίκεε. -υτα μὲν ἡ Πυθίη υπεκρίνατο τοῖσι Λυδοῖσι, οἱ δε ἀνήνεικαν ἐς Σάρδις καιαπήγγειλαν Κροίσω. ὁ δὲ ἀκουσας συνέγνω μυτου εἶναι την ἀμαρτάδα καὶ ου του θεου. 92 τὰ μεν δὴ την Κροίσου τε αρχὴν καὶ γωνίης την πρώτην καταστροφην ἔσχε ουτω. Κροίσω δὲ ἔστι καὶ ἄλλα αναθήματα ἐν τη 'Ελλάδι πολλὰ καὶ οὐ τὰ εἰρημένα μουνα ἐν μεν γὰρ Θήβροι τῆσι Βοιωτῶν τρίπους χρυσεος, τον ἀνέθηκε τω 'Aπόλλωνι τω γυμηυίω, ἐυ δὲ μέσω αῖ τε βόες αι χρυσεαι καὶ των κιόνων αἱ - πολλαί, ἐν δὲ Προνη ς τῆς ἐν Θελφοῖσι ἀσπὶς χρυσέη μεγάλη. ταυτα μεν καὶ ἔτι ἐς ἐμὲ ἐν περιεόντα, τὰ δ' ἐξαπόλωλε των αναθημάτων. τὰ δ' ἐν Βραγχί σε τοῖσι Μιλησίων αναθήματα μοί π, ῶς ἐγὼ πυνθάνομαι, ἴσα τε σταθμὸν καὶ ὁμοῖα τοῖσι ἐν Θελφοῖσι. τὰ μέν νυν ἔς τε Λελφους καὶ ἐς του ' φιάρεω ἀνέθηκε οἰκήω τε ἐόντα καὶ των πατρωων χρημάτων απαρχὴν,

τὰ δε ἄλλα αναθήματα ἐξ ἀνδρὸς ἐγένετο οὐσίης ἐχθρου,ες οἱ πρὶν ῆ βασιλευσαι ἀντιστασιωτης κατεστήκεε συ- σπευδων Πανταλέοντι γενέσθαι την Λυδῶν αρχήν. ὁ δὲ Πανταλέων ῆν 'Ἀλυάττεω μεν παῖς, Κροίσου δὲ

72쪽

ἀδελφεὸς ουκ ομομητριος ' Κροῖσος μεν γὰρ ἐκ Καείρης ἐν γυναικὸς Ἀλυάττη, Πανταλέων δὲ ἐξ γάδος. ἐκεί τε δὲ δόντος του πατρὸς ἐκράτησε της αρχῆς ὁ φοῖσος, τον ἄνθρωπον τον ἀντιπρήσσοντα ἐπὶ κνάφου ελ- κων διέφθειρε, την δὲ Ουσίην αυτοs ἔτι πρότερον κατιρώσας, τότε τρόπω τω εἰρημένω ἀνέθηκε ἐς τα εἴρηται. κάὶ περὶ μὲν αναθημάτων τοσαμα εἰρήσθω.

Θώυματα δε γη η Λυδίη ἐς συγγραφην ου μάλα ἔχει, 93οIά τε καὶ ἄλλη χώρη, πάρεξ του ἐκ του Τμώλου καταφερομένου φηγματος. ἔν δε εργον πολλὸν μέγιστον παρέχεται χωρὶς των τε Αἰγυπτίων ἔργων και των Βαβυλωνίων ' ἔστι αυτόθι υλυάττεω τοs Κροίσου πατρὸς

σῆμα, του ἡ κρηπὶς μέν ἐστι λίθων μεγάλων, τὸ δεἄλλο σῆμα χῶμα γῆς. ἐξεργάσαντο δέ μιν οἱ αγοραῖοι

ἄνθρωποι καὶ οἱ χειρώ κτες καὶ αἱ ἐνεργαζόμεναι παιδίσκαι. ουροι δε πέντε ἐόντες ἔτι καὶ ἐς ἐμὲ ἰσαν επὶ του σήματος ἄνω, καί σφι γράμματα ἐνεκεκόλαπτο, τὰ εκαστοι ἐξεργάσαντο. καὶ ἐφαίνετο μετρεόμενον τὸ των παιδισκέων ἔργον αν μέγιστον. του γὰρ δη Λυδῶν δήμου αἱ θυγατέρες πορνεύονται πῆσαι, συλλέγουσαι σφίσι φερνὰς, ἐς δ αν συνοικήσωσι τομο ποιέουσαι 'ἐκδιδόασι δὲ αυταὶ ἐωυτάς. ἡ μὲν δη περίοδος τοs -

ματός εἰσι στάδιοι καὶ δύο πλέθρα, τὀ-ευρός ἐστι πλέθρα τριακαίδεκα ' λίμνη δὲ ἔχεται τοs σήματος μεγάλη, την λέγουσι Λυδοὶ ἀείναον εἶναι καλέεται δὲαυτη Γυγαίη. τos- μὲν δη τοιοsτό ἐστι. Λυδοὶ δὲ νό- 94μοισι μὲν παραπλησίοισι χρέονται καὶ Ἐλληνες, χωρὶς ἡ ἔτι τὰ θήλεα τέκνα καταπορνεύουσι. πρῶτοι δε αν- θρώπων τῶν ημεῖς ἴδμεν νόμισμα χρυσοs καὶ αργύρου κοψάμενοι ἐχρήσαντο, πρῶτοι δὲ και κάπηλοι ἐγένοντο. φασὶ δὲ αυτοὶ Λυδοὶ καὶ τὰς παιγνίας τὰς νsν σφίσι τε καὶ Ἐλλησι κατεστεώσας ἐωυτῶν ἐξεύρημα γενέσθαι. 4

73쪽

ΗER0DOTI ἄμα δὲ ταύτας τε ἐξευρεθῆναι παρὰ σφίσι λέγουσι καὶ Ἀρσηνίην ἀποικίσαι, ώδε περὶ αυτῶν λέγοντες ε ἐπὶ Ἀτυος τοs Μάνεω βασιλέος σιτοδείην ἰσχυρὴν ἀνὰ την

Λυδίην πῆσαν γενέσθαι ' καὶ τους Λυδους τέως μεν, - διάγειν λιπαρέοντας, μετὰ δε, ώς ου παύεσθαι, ἄκεα δίζησθαι, ἄλλον δε ἄλλο ἐπιμηχανῆσθαι αυτῶν. ἐξευρεθῆναι δη ῶν τότε καὶ τῶν κυβων καὶ τῶν ἀστραγάλων καὶ τῆς σφαίρης καὶ τῶν ἄλλων πασέων παιγνιέων τὰ εἰδεα, πλὴν πεσσῶν ' τούτων γὰρ ων την ἐξεύρεσιν οὐκ οἰκη sνται Λυδοί. ποιέειν δε ώδε προς τον λιμὸν ἐξευρόντας ' την μεν ἐτέρην τῶν ἡμερέων βαίζειν πὰ- σαν, ἴνα δη μὴ ζητέοιεν σιτία, την δε λέρην σιτέεσθαι παυομένους τῶν παιγνιέων. τοιούτω τρόπφ διάγειν ἐπ ἔτεα δυων δέοντα εἴκοσι. ἐπεί τε δε οὐκ ἀνιέναι τὰ κακὸν, ἀλλ' ἐπὶ μῶλλον ἔτι βιάζεσθαι, ουτω δη τον βασιλέα αυτῶν δυο μοίρας διελόντα Λυδῶν πάντων

κληρῶσαι, την μὲν ἐπὶ μονῆ, την δὲ ἐπὶ ἐξόδω ἐκ τῆς

χώρης, καὶ ἐπὶ μεν τῆ μένειν αυτου λαγχανουσll τῶν μοιρέων εωυτὀν τον βασιλέα προστάσσειν, ἐπὶ δὲ τuἀπαλλασσομένy τον λυτου παῖδα, τῶ ουνομα εἶναcΤυρσηνόν. λαχόντας δὲ αυτῶν τους ετέρους ἐξιεναι ἐκ

τῆς χώρης καταβῆναι ἐς Σμύρνην καὶ μηχανήσασθαι πλοῖα, ἐς τὰ εσθεμένους τὰ πάντα, ὁσα σφι ἐν χρηστὰ ἐπίπλοα, ἀποπλώειν κατὰ βίου τε καὶ γῆς ζήτησιν, ἐς

ο ἔθνεα πολλὰ παραμειψαμένους ἀπικέσθαι ἐς υμβρι- κους, ἔνθα σφέας ἐνιδρυσασθαι πόλιας καὶ οἰκέειν τὼ μέχρι τουδε. αντὶ δὲ Λυδῶν μετουνομασθῆναι αυτοὐς ἐπὶ τοs βασιλέος του παιδὸς, δς σφεας ἀνήγαγε. ἐπὶ

τούτου την ἐπωνυμίην ποιευμένους ουνομασθῆναι Τυρσηνούς. Λυδοὶ μὲν δὴ υπὸ Πέρσησι ἐδεδούλωντο. 95 ΕΠΙΛΙΖΗΤΑΙ δὲ δὴ τὸ ἐνθεsτεν ἡμῖν ὁ λόγος

τόν τε Κυρον, ὁστις ἐὼν την Κροίσου αρχὴν κατεῖλε,

74쪽

53 καὶ τους Πέρσας, ὀτεω τρόπω ἡγήσαντο τῆς Ἀσίης. Ως ἄν Περσέων μετεξέτεροι λέγουσι οἱ μη βουλόμενοι

σεμνοον τα περὶ κυρον αλλὰ τον ἐόντα λέγειν λόγον, κατὰ ταυτα γράψω, ἐπιστάμενος περὶ Κυρου καὶ τριφασίας ἄλλας λόγων ὁδους φῆναι. Ἀσσυρίων αρχόντων τῆς ἄνω 'Aσίης ἐπ' ἔτεα εἴκοσι καὶ πεντακόσια, πρῶτοι απ' αυτῶν Μῆδοι ἔρξαντο ἀπίστασθαι ' καί κως ουτοι περὶ τῆς ἐλευθερίης μαχεσάμενοι τοῖσι υσσυρίοισι εγε- νοντο ἄνδρες ἀγαθοὶ, καὶ ἀπωσάμενοι την δουλοσυνηνήλευθερώθησαν. μετὰ δε τούτους καὶ τὰ ἄλλα ἔθνεα ἐποίεε τωυτὀ τοῖσι Μήδοισι. 'Eόντων δε αυτονόμων 96 πάντων ἀνὰ την ἔπειρον ἄδε αυτις ἐς τυραννίδας περιῆλθον. ἀνὴρ ἐν τοῖσι Μήδοισι ἐγενετο σοφὸς, τῶ οὐνομα ην Θη όκης, παῖς δε ἐν Φραόρτεω. oύτος ὁ

Θηωκης ἐρασθεὶς τυραννίδος ἐποίεε τοιάδε ' κατοικη- μενων τῶν Μήδων κατὰ κώμας, ἐν τῆ εωυτου ἐὰν καὶ πρότερον δόκιμος καὶ μῆλλον τι καὶ προθυμότερον δικαιοσυνην ἐπιθέμενος ῆσκεε ' καὶ ταυτα μέντοι ἐουσης

ανομίης πολλῆς ἀνὰ πῆσαν την Μηδικὴν, ἐποίεε, ἐπιστάμενος, ἔτι τῶ δικαίω τὸ ἄδικον πολέμιόν ἐστι. οἱδ ἐκ τῆς αυτῆς κώμης Μῆδοι ὁρέοντες αυτου τους τρόπους δικαστήν μιν ἐωυτῶν αἱρέοντο. ὁ δὲ δὴ, οἷαμνεομεν0ς αρχὴν, ἰθύς τε καὶ δίκαιος ἐν. ποιέων τε

ταυτα, ἔπαινον εἶχε οὐκ Ολίγον προς τῶν πολιητέων, ουτω ῶστε πυνθανόμενοι οἱ ἐν τῆσι ἄλλησι κώμyσι,

ως φωκης εἴη ἀνὴρ μουνος κατὰ τὀ ορθὸν δικάζων,

προτερον περιπίπτοντες ἀδίκοισι γνώμησι, τότε, ἐπείτε μουσαν, ἄσμενοι ἐφοίτεον παρὰ τον φάκεα καὶ αυτοὶ δικασόμενοι, τέλος δε ουδενi ἄλλω ἐπετράποντο. Πλευνος δὲ αἰεὶ γινομένου του ἐπιφοιτέοντος, οH πυν- 97θανομένων τὰς δίκας ἀποβαίνειν κατὰ τὸ ἐὸν, γνους ὁ Θηωκης ἐς εχυτον παν ἀνακείμενον, ουτε κατίζειν ἔτι

75쪽

54 HERODOTI, ἡθελε, ἔνθα περ πρότερον προκατίζων ἐδίκαζε, bυτ ἔφη δικῶν ἔτι ' ου γάρ οι λυσιτελέειν των ἐωυτοs ἐξημεληκότα τοῖσι πέλας δι' ἡμερης δικάζειν. ἐουσης ἄναρπαγῆς καὶ ἀνομίης ἔτι πολλῶ μῆλλον ἀνὰ τὰς κώμας ῆ πρότερον - , συνελέχθησαν οἱ Μῆδοι ἐς τωυτὸ καὶ

ἐδίδοσαν σφίσι λόγον, λέγοντες περὶ των κατηκόντων.ῶς δ' ἔγὼ δοκέω, μάλιστα ἔλεγον οἱ του φάκεω φίλοι. ου γὰρ δὴ τρόπω τω παρεόντι χρεόμενοι δυνατοί εἰμεν οἰκέειν την χώρην, φέρε στήσωμεν ἡμέων αυτῶν βασιλέα ' καὶ ουτω ῆ τε χώρη ευνομήσεται καὶ συτοὶ προς ἔργα τρεψόμεθα, ουδὲ υπ' ἀνομίης ανάστατοι ἐσόμεθα. 6sτά κη λέγοντες πείθουσι εωυτους βασιλεύεσθαι. 98 Aυτίκα δε προβαλλομένων, δντινα στήσονται βασιλέα,

ὁ φάκης ὴν πολλὸς υπὸ παντὸς ἀνδρὸς καὶ προβαλλόμενος καὶ αἰνεόμενος, ἐς ο τομον καταινέουσι βασι-

λέα σφίσι εἶναι. ὁ δ' ἐκέλευε αυτ ς οἰκία τε έωυτῶ ἄξια τῆς βασιλη ς οἰκοδομῆσαι και κρατῶναι αυτὰν δορυφόροισι. ποιευσι δὴ ταsτα οἱ Μῆδοι οἰκοδομέουσί τε γὰρ αυτῶ οἰκία μεγάλα τε καὶ ἰσχυρὰ, λα αυτὸς ἔφρασε τῆς χώρης, καὶ δορυφόρους αυτω ἐπιτράπουσι ἐκ πάντων Μήδων καταλέξασθαι. ὁ δε ώς ἔσχε την αρχὴν, τοὐς Μήδους ήνάγκασε ῖν πόλισμα ποιμσασθαι, καὶ τομο περιστέλλοντας των ἄλλων ἔσσον ἐπιμέλεσθαι. πειθομένων δὲ καὶ ταὐτα των Μήδων οἰκοδομέει τείχεα μεγάλα τε καὶ καρτερὰ, ταλα τὰ νsν Ἀγβάτανα κέκληται, ἔτερον ἐτέρω κύκλω ἐνεστεῶτα. μεμηχάνηται δε ουτω τολο τὸ τεῖχος, ῶστε ὁ ἔτερος τοs ετέρου κύκλος τοῖσι προμαχεῶσι μούνοισί ἐστι υψηλότερος. τὸ μέν κού τι καὶ τὸ χωρίον συμμαχέει κόλω νὸς ἐὸν, ῶστε τοιοsτο εἶναι, τὸ δὲ και μὰλλον τι ἐπετηδεύθη, κύκλων ἐόντων των συναπάντων ἔπτά. ἐν δὲ τω τελευταίω τὰ βασιλήω ἔνεστι καὶ οἱ θησαυροί. το

76쪽

δὲ αυτῶν μέγιστόν ἐστι τεῖχος κατὰ τον Ἀθηνέων κυκλον μάλιστά κη τὰ μέγαθος. τοs μὲν δη πρώτου κύκλου οἱ προμαχεῶνές εἰσι λευκοὶ, του δε δευτερου με λανες, τρίτου δὲ κύκλου φοινίκεοι, τετάρτου δὲ κυάνεοι,

πέμπτου δὲ σανδαράκινοι. ουτω πάντων των κύκλων

οἱ προμαχεῶνες ήνθισμένοι εἰσὶ φαρμάκοισι δύο δὲ οἱ τελευταῖοί εἰσι ὁ μὲν καταργυρωμένους, ὁ δὲ κατακεχρυσωμένὀυς ἔχων τους προμαχεῶνας. Ἀμα μεν 99δη ὁ Ληάκης ἐωυτω τε ἐτείχεε καὶ περὶ τὰ εωυτοs οἰκία, τον δὲ ἄλλον δῆμον πέριξ ἐκέλευε τὸ τεῖχος οἰκέειν. οἰκοδομηθέντων δε πάντων κόσμον τόνδε φωκης πρῶτος ἐστι ὁ καταστησάμενος, μήτε ἐσιέναι παρὰ βασιλέα μηδένα, δι αγγέλων δὲ πάντα χρῆσθαι, ὁρῆσθαί τε βασιλέα υπὸ μηδενὸς, πρός τε τούτοισι ἔτι γελῆν τε

καὶ πτύειν ἀντων καὶ ἄπασι τοsτο γε εἶναι αἰσχρόν. ταsτα δὲ περὶ εωυτον ἐσέμνυνε τῶνδε εῖνεκεν, Oκως

ἀν μὴ ὁρέοντες οἱ ὁμήλικες ἐόντες σύντροφοί τε ἐκείνω καὶ οἰκίης ου φλαυροτέρης, ουδὲ ἐς ἀνδραγαθίην λειπόμενοι, λυπεοίατο καὶ ἐπιβουλεύοιεν, ἀλλ' ἔτεροῖός σφι δοκέοι εἶναι μ' ὁρέουσι. Ἐπεί τε δε ταῶτα διεκό- 100σμησε καὶ ἐκράτυνε μυτὰν τῆ τυραννίδι, ἐν τὸ δίκαιον φυλάσσων χαλεπός. καὶ τάς τε δίκας γράφοντες εἴσω παρ' ἐκεῖνον ἐσπέμπεσκον, καὶ ἐκεῖνος διακρίνων τὰς ἐσφερομένας ἐκπέμπεσκε. ταῶτα μεν κατὰ τὰς δωκας ἐποίεε, τάδε δὲ ἄλλα ἐκεκοσμέατό οἱ ' εδ τινα πυνθάνοιτο υβρίζοντα, τοsτον ὁκως μεταπέμψαιτο, κατἀξίην εκαστου αδικήματος ἐδικαίευ, καί οἱ κατάσκοποί

τε καὶ κατήκοοι ἐσαν ἀνὰ πῆσαν την χώρην, τῆς ρχε Θηωκης μέν νυν τὀ Μηδικὸν ἔθνος συνέστρεψε μου- 101νον, καὶ τούτου ἡρξε. ἔστι δε Μήδων τοσάδε γένεα, Βουσαὶ, Παρητακηνοὶ , Στρούχατες, Ἀριζαντοὶ, Βούδιοι, Μάγοι. γένεα μεν δὴ Μήδων ἐστὶ τοσάδε. Aηῖ- IM

77쪽

Η E R 0 D O T Iόκεω δε παῖς γίνεται Φραόρτης, δς τελευτήσαντος Θημόκεω, βασιλευσαντος τρία και πεντήκοντα ἔτεα, παPεδέξατο την αρχήν. παραδεξάμενος δὲ Ουκ ἀπεχρῶτομουνων ἄρχειν των Μήδων, αλλὰ στρατευσάμενος ἐπιτους Περσας πρώτοισί τε τουτοισι ἐπεθήκατο καὶ πρώτους Μήδων υπηκόους ἐποίησε. μετὰ δὲ ἔχων δυο ταυτα εθνεα, καὶ ἀμφότερα ἰσχυρὰ, κατεστρέφετο την Ἀσχυ ἀα' ἄλλου ἐπ' ἄλλο ἰων ἔθνος, ἐς ο στρατευσάμενος ἐπὶ τοὐς Ἀσσυρίους καὶ Ῥσσυρίων τούτους, οἶ νον εἶχον καὶ ἡρχον πρότερον πάντων, τότε δε ἰσαν μεμουνωμένοι μεν συμμάχων με ἀπεστεώτων, ἄλλως μέντοι μυτῶν ευ ῆκοντες, ἐπὶ τούτους δη στρατευσάμενος ο Φραόρτης αυτός τε διεφθάρη, ἄρξας δύο καὶ 103 εἰκοσι ἔτεα, καὶ ὁ στρατὸς αυτοs ὁ πολλός. Φραόρτεω δὲ τελευτήσαντος ἐξεδέξατο Κυαξάρης ὁ Φραορτεω τουφάκεω παῖς. ουτος λέγεται πολλὰν ἔτι γενέσθαι ἀλκιμώτερος των προγόνων ' κα ὶ πρῶτός τε ἐλόχιδε κατὰ τέλεα τοὐς εν τη Ἀσίη , καὶ πρῶτος διέταξε χωρὶς ἐκα-στους εἶναι, τους τε αἰχμοφόρους και τοδας τοξοφόρους καὶ τοὐς ἱππέας ' πρὸ του δε ἀναμιξ ἐν πάντα ομοίως ἀναπεφυρμένα. ουτος ὁ τοῖσι Λυδοῖσί εστι μαχεσάμε-

, νος, με νῶξ ἡ ἐμέρη ἐγένετό σφι μαχομένοισι, καὶ ὁ

την Ἀλυος ποταμου ἄνω 'Aσίην πῆσαν συστήσας λυτο. συλλέξας δε τοὐς υπ' ἐωυτῶ ἀρχομένους πάντας ἐστοατεύετο ἐπὶ την Νῖνον, τιμωρέων τε τω πατρι καὶ τὴν πόλιν ταύτην ἐθέλων ἐξελεῖν. καί οἱ, ῶς συμβαλῶν ἐνίκησε τοὐς υσσυρίους, περικατημένω τὴν Νῖνον

ἐπῆλθε Σκυθέων στρατὸς μέγας, ἡγε δὲ αυτοὐς βασι- λεὼς ὁ Σκυθέων Μαδύης Πρωτοθύεω παῖς ' οῖ ἐσέβαλον μὲν ἐς τὴν Ἀσίην Κιμμερίους ἐκβαλόντες ἐκ τῆς ρώπης, τούτοισι δὲ ἐπισπόμενοι φεύγουσι ουτω ἐς 104 τὴν Μηδικὴν χώρην ἀπίκοντο. Ἐστι δὲ απὸ τῆς λίμνης

78쪽

LIB. I. CAP. 102 - 106.

τῆς Μαιήτιδος ἐπὶ Φῆσιν ποταμὸν και ἐς Κόλχους τριήκοντα ἡμερέων ευζώνω οδὀς, ἐκ δὲ τῆς Κολχίδος ου πολλὸν υπερβῆναι ἐς την Μηδικὴν, ἀλλα εν τὸ διὰ

μέσου εθνος αυτῶν ἐστὶ, Σάσπειρες, τουτο δε παραμειβομένοισι εἶναι ἐν τη Μηδικῆ. ου μέντοι οῖ γε Σκυ- θαι ταυτη ἐσέβαλον, αλλὰ την κατυπερθε οδὸν πολλῶμακροτέρην ἐκτραπόμενοι, εν δεξιῆ ἔχοντες τὸ καυκά- σιον ουρος. ἐνθαυτα οἱ μὲν Μῆδοι συμβαλόντες τοῖσι

Σκυθησι καὶ ἔσσωθέντες τῆ μ y τῆς αρχῆς κατελυθησαν, οἱ δε Σκυθαι την 'Aσίην πῆσαν ἐπέσχον. θευ- 105τεν δε οσαν ἐπ' Αἴγυπτον. καὶ ἐπεί τε ἐγένοντο ἐν τῆ - Παλαιστίνη Συρίη, φαμμίτιχός οφεας Αἰγυπτου βασιλευς ἀντιάσας δώροισί τε καὶ λιτῆσι ἀποτράπει τὸ προσωτέρω μὴ πορεύεσθαι. οἱ δὲ ἐπεί τε ἀναχωρέοντες ὀπίσω ἐγένοντο τῆς Συρίης ἐν 'Aσκάλωνι πόλι, των

πλεόνων Σκυθέων παρεξελθόντων ἀσινέων ολίγοι τινες αυτῶν ὐπολειφθέντες ἐσυλησαν τῆς Ουρανίης Ἀφροδίτης τὸ ἱρόν. ἔστι δε τουτο τὸ ἱρῖν, ώς ἐγὼ πυνθανόμενος ευρίσκω, πάντων ἀρχαιότατον ἱρῶν, ὁσα ταυτης τῆς θεοs ' καὶ γὰρ ,τὼ ἐν Κυπρω ἱρὰν ἐνθευτεν ἐγένετο, ῶς αυτοὶ λέγουσι Κυπριοι, καὶ τὸ ἐν Κυθοοοισι Φοίνικές εἰσι οἱ ἱδρυσαμενοι ἐκ ταυτης τῆς Συρίης ἐόντες. τοῖσι δε τῶν Σκυθέων συλήσασι τὸ ἱρὸν τὸ ἐν Ἀσκάλωνι καὶ τοῖσι τουτων αἰεὶ ἐκγόνοισι ἐνέσκηψε ἡ νο εος θήλεαν νουσον. ἀστε ἄμα λέγουσί τε οἱ Σκυθαι διὰ τοsτό σφεας νοσέειν, καὶ ὁρῆν παρ' ἐωυτοῖσι τους ἀπικνεομένους ἐς την Σκυθικὴν χώρην ώς διακέαται, τους καλέουσι ἐνάρεας οἱ Σκυθαι. Ἐπὶ μέν νυν οκτώ 106

καὶ εἴκοσι ἔτεα ῆρχον τῆς 'Ασίης οἱ Σκυθαι, καὶ τὰ πάντα σφι υπό τε υβριος καὶ ὀλιγωρίης ανάστατα ξν. χωρὶς μὲν γὰρ φόρον επρησσον παρ' ἐκάστων τὰ ἐκ στοισι ἐπέβαλλον, χωρὶς δὲ τοs φορου ῆρπαζον περιε-

79쪽

λαυνοντες τομο, ο τι εχοιεν εκαστοι. και τουτων μεν

τους πλευνας Κυαξάρης τε καὶ Μῆδοι ξεινίσαντες καὶ καταμεθυσαντες κατεφόνευσαν, καὶ Ουτω ἀνεσώσαντο την αρχην Μῆδοι, και ἐπεκράτεον των περ καὶ πρότερον, καὶ την τε Νῖνον εἷλον ώς δε εἷλον, εν ετέροισι λόγοισι δηλώσω) καὶ τους Ἀσσυρίους υποχειρίους ἐποι - . σαντο πλὴν τῆς Βαβυλωνίης μοίρης. μετὰ δε ταυτα αξάρης μὲν, βασιλευσας τεσσεράκοντα ἔτεα συν τοῖσι

Σκυθαι ἡρξαν, τελευτὰ. ' δεκεται δὲ Ῥστυάγης ὁ Κυαξάρεω παῖς την βασιληzην. καί οι ἐγενετο θυγάτηρ, τῆ ουνομα ἔθετο Μανδάνην, την ἐδόκεε Ἀστυάγης ἐν

τῶ υπνω ουρῆσαι τοσομο, ῶστε πλῆσαι μεν την εωυτοs πόλιν, ἐπικατακλύσαι δὲ καὶ την Ασίην πῆσαν υπερθέμενος δε των μάγων τοῖσι ὀνειροπόλοισι τo ἐνυπνιον, ἐφοβήθη παρ αυτῶν αυτὰ εκαστα μαθών. μετὰ δε την Μανδάνην ταυτην ἐοsσὰν ῆδη ἀνδρὸς ἄραίην Μήδων μὲν των ἐωυτου ἀξιων οὐδενὶ διδοῖ γυναῖκα, δεδοικὼς την οψιν ὁ-Πέρση διδοῖ, τῶ ουνομα ἡνΚαμβυσης, τον ευρισκε οἰκίης μεν ἐόντα ἀγαθῆς, τρο- που δὲ ησυχίου, πολλῶ ἔνερθε ἄγων αυτὸν μεσου

ἀνδρὸς Μήδου. 108 Συνοικεουσης δὲ τῶ Καμβύση τῆς Μανδάνης ὁ Ἀστυάγης τῶ πρώτω seu εἶδε ἄλλην ἄψιπι εδόκεε δε

οἱ ἐκ τῶν αἰδοίων τῆς θυγατρὸς ταυτης φsναι ἄμπελον, την δὲ ἄμπελον ἐπισχεῖν την υσίην πῆσαν. ἰδῶν δετοsτο καὶ υπερθέμενος τοῖσι ὀνειροπόλοισι μετεπέμψατο ἐκ τῶν Περσέων την θυγατέρα ἐπίτεκα ἐουσαν, ἀπικομενην δὲ ἐφυλασσε βουλόμενος τὸ γεννώμενον ἐξ αυ- τῆς διαφθεῖραι ἐκ γάρ οἱ τῆς οψιος οἱ τῶν μάγων ὀνειροπόλοι ἐσήμαινον, ἔτι μέλλοι ὁ τῆς θυγατρὸς αυτos γόνος βασιλευσειν αντὶ ἐκείνου. ταυτα δὴ ἄν φυλασσόμενος ὁ Ἀστυάγης, ῶς ἐγένετο ὁ ρος, καλέσας Ἀρ-

80쪽

παγον, ἄνδρα οἰκήων καὶ πιστότατόν τε Μήδων καὶ πάντων επίτροπον των εωυτοs, ἔλεγε οἱ τοιάδε ' υρπαγε,

πρηγμα τὸ ἄν τοι προσθέω, μηδαμὰ παραχρησy, μηδὲ ἐμέ τε παραβάλη καὶ ἄλλους ἐλύμενος ἐξ υμερης σεωυτ'

περιπέσης. λάβε τον Μανδάνη ἔτεκε παῖδα, φέρων δὲ ἐς σεωυτου ἀπόκτεινοπι μετὰ δὲ θάψον τρόπω οτεω αυτὸς βουλεαι. Ο-αμείβεται ' D βασιλεs, Οἴτε ἄλλοτέ κω παρεῖδες ἀνδρὶ τωδε ἄχαρι ουδὲν, φυλασσόμεθα δὲ ἐς σε καὶ ἐς τον μετέπειτεν χρόνον μηδὲν ἐξαμαρτεῖν. ἀλλ' εἴ τοι φίλον τοsτο ομω γίνεσθαι, χρη δη τό γε ἐμὸν υπηρετέεσθαι ἐπιτηδέως. Tούτοισι ἀμει φάμενος 109'ὁ υρπαγος, ως οἱ παρεδόθη τὸ παιδίον κεκοσμημένον την επὶ θανάτω, ξΓε κλαίων ἐς τὰ οἰκία ' παρελθὼν δε ἔφραζε τῖ εωυτοs γυναικὶ τον πάντα Ἀστυάγεω ρηθέντα λόγον. η δὲ προς αυτὸν λέγει ' μν ἀν τί σοι - νόω ἐστὶ ποιέειν; U δὲ αμείβεται Ου τν ἐνετέλλετοώστυάγης, ουδ' εἰ παραφρονήσει τε καὶ μανεῖται κάκιον, ἐ-ν μαίνεται, ου οἱ ἔγωγε προσθήσομαι τῆ γνωμy, ουδὲ ἡ ἐς φόνον τοιοsτον υπηρετήσω. πολλῶν δὲ εῖνεκεν ου φονεύσω μιν, καὶ ἔτι αυτῶ μοι συγγενής ἐστι ὁ παῖς, καὶ ἔτι Ἀστυάγης μέν ἐστι γέρων καὶ ἄπαις ἔρσενος γόνου ' εἰ δὲ ἐθελήσει τούτου τελευτήσαντος ἐς την θυγατέρα ταύτην ἀναβῆναι ἡ τυραννὶς, τῆς νει τον υἱὸν κτείνει δι ἐμεs, ἄλλο τι ἡ λείπεται τὰ ἐνθεsτεν ἐμοὶ κινδύνων ὁ μέγιστος; αλλὰ τοs μὲν ἀσφαλέος εῖνεκεν

ἐμοὶ δεῖ τοsτον τελευτῶν τον παῖδα, δεῖ μέντοι των τινὰ Ἀστυάγεω αυτοs φονέα γενέσθαι καὶ μη των ἐμῶν. μα εἶπε, καὶ αυτίκα ἄγγελον ἔπεμπε ἐπὶ των βουκό- 11oλων των Ἀστυάγ- τον ήπίστατο νομάς τε ἐπιτηδεωτάτας νέμοντα καὶ ουρεα θηριωδέστατα, τω ουνομα ἐν Μιτραδάτης. συνοίκεε δὲ εωυτω συνδουλη, ουνομα δὲ

τῆ γυναικὶ ἡν, τῆ συνοίκεε, Κυνὼ κατὰ την Ἐλλήνων