Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

81쪽

HEROD 0TI γλῶσσαν, κατὰ δε την Μηδαὴν Σπακώ ' την γὰρ κυνα καλέουσι σπάκα Μῆδοι. αἱ δε υπώρεαί εἰσι των ουρέων, ἔνθα τὰς νομὰς των βοῶν εἶχε ολος δη ὁ βουκόλος, προς βορέω τε ἀνεμου των Ἀγβατάνων καὶ προς του πόντου του Εὐξείνου. ταυτη μεν γὰρ η Μηδικὴ χώρη προς Σασπείρων ορεινή ἐστι κάρτα και υψηλή τε καὶ

ἴδησι συνηρεφὴς, ἡ δὲ ἄλλη Μηδικὴ χώρη ἐστὶ πῆσα

ἄπεδος. ἐπεὶ ῶν ὁ βουκόλος σπουδὴ πολλὴ καλεόμενος ἀπίκετο, ἔλεγε ὁ Ἀρπαγος τάδε ' Κελεύει σε Ἀστυάγης τὸ παιδίον τομο λαβόντα θεῖναι ἐς τὸ ἐρημότατον τωνουρέων, ὁκως ἄν τάχιστα διαφθαρείη. και τάδε τοι ἐκέλευσε εἰπεῖν, ἐν μὴ ἀποκτείνης αυτὸ , αλλά τεω τρ0- πω περιποιηρος, ὀλέθρω τω κακίστω σε διαχρήσεσθαι ἐπορὰν δε ἐκκείμενον διαJτέταγμαι ἐγώ. 11 Tαυτα ἀκούσας ὁ βουκόλος καὶ ἀναλαβὼν τὰ παιδίον φε την αυτην ὀπίσω οδὸν, και ἀπικνέεται ἐς τὴν ἔπαυλιν. τω δ' ἄρα καὶ αυτῶ ἡ γυνη ἐπίτεξ εοῶσα πλσαν ἡμέρην, τότε κως κατὰ δαίμονα τίκτει οἰχομενου του βουκόλου ἐς πόλιν. ἡσαν δὲ ἐν φροντίδι ἀμφότεροι ἀλλήλων περι, ὁ μεν τοs τόκου τῆς γυναικὸς ἀρρωδέων, ἡ δὲ γυνὴ, ο τι ουκ ἐωθὼς ὁ Ἀρπαγος μεταπέμψαιτο αυτῆς τον ἄνδρα. ἐπεί τε δὲ ἀπονοστήσας ἐπέστm, ob ἐξ ἀέλπτου ἰδοsσα ἡ γυνη είρετο προτέρη, ο τι μιν ον τω προθυμως υρπαγος μεταπέμψαιτο. ὁ δὲ εἶπε - Ω γυναι, εἶδόν τε ἐς πόλιν ἐλθὼν και λουσα, το μήτε ἰδεῖν ἄφελον μήτε κοτὲ γενέσθαι ἐς δεσποτας τους ἡμετέρους. οἶκος μεν πας Ἀρπάγου κλαυθμῶ κατείχετο '

ἐγὼ δε ἐκπλαγεὶς φα ἔσω. ως δὲ τάχιστα ἐσῆλθον, ὁρέω

παιδίον προκείμενον ἀσπαῖρόν τε καὶ κραγγανόμενον. κεκοσμημένον χρυσῶ τε καὶ ἐσθῆτι ποικίλp. υρπαγος δὲ ώς εἶδέ με, ἐκέλευε την ταχίστην ἀναλαβόντα τὼ παιδίον οἴχεσθαι φέροντα, καὶ θεῖναι ἔνθα θηριωδέστατον

82쪽

εἴη των ουρέων, φὰς -τυάγεα εἶναι τον ταῶτα ἐπιθμμενόν μοι, πολλὰ ἀπειλήσας, εἰ μη σφεα ποιήσαιμι. καὶ ἐγὼ ἀναλαβὼν ἔφερον, δοκέων των τινος οἰκετέων ε ωαι ' ου γὰρ ἄν κοτε κατέδοξα, ἔνθεν γε ἡν. ἐθάμβεον δε ὁρέων χρυσω τε και εῖμασι κεκοσμημένον, προς δεκαὶ κλαυθμὸν κατεστεῶτα ἐμφανέα ἐν υρπάγου. καὶ πρόκατε δη κατ οδὸν πυνθάνομαι τον πάντα λόγον θεράποντος, δς ἐμὲ προπέμπων ἔξω πόλιος ἐνεχείρισε τὀβρεφος ώς ἄρα Μανδάνης τε εἴη παῖς της υστυάγεω θυγατρὸς καὶ Καμβυσεω του Κύρου, καί μιν υστυάγης ἐντέλλεται ἀποκτεῖναι ' νsν τε ὁδε ἐστί. υμα δε ταυτα Ι12 ἔλεγε ὁ βουκόλος καὶ εκκαλυψας ἀπεδείκνυε. η δὲ ώς εἶδε τὰ παιδίον μέγα τε καὶ ευειδες ἐὸν, δακρύσασα και λαβομένη των γουνάτων του ἀνδρὸς ἐχρήζζε μηδεμιῆτέχνῖ ἐκθεῖναί μιν. ὁ δὲ Ουκ ἔφη οἱός τε εἶναι ἄλλως αυτὰ ποιέειw ἐπιφοιτήσειν γὰρ κατασκόπους εξ Ἀρπάγου ἐποψομένους, ἀπολέεσθαί τε κάκιστα, ην μη σφεα ποιησp. ώς δὲ Ουκ ἔπειθε ἄρα τον ἄνδρα, δεύτερα λέγει η γυνη τάδε ' Eπεὶ τοίνυν ου δύναμαι σε πείθεινμη ἐκθεῖναι, συ δε ἄδε ποίησον, εἰ δη πασά γε ανάγκη ὀφθηναι ἐκκείμενον ' τέτοκα γὰρ καὶ ἐγώ, τέτοκα δὲ τεθνεός' τομο μεν φέρων πρόθες, τον δὲ τῆς Ἀστυάγεω θυγατρὸς παῖδα ῶς ἐξ ἡμέων ἐόντα τρέφωμεν ' και ουτωουτε συ ἁλώσεαι ἀδικέων τοὐς δεσποτας, ουτε ἡμῖν κακῶς βεβουλευμένα ἔσται. ὁ τε γὰρ τεθνεὼς βασιλη ς ταφῆς κυρήσει και ὁ περιεὼν ουκ ἀπολέει την ψυχήν. Κάρτα τε ἔδοξε τp βουκόλω προς τὰ παρεόντα ευ λέγειν 1134 γυνη, και αυτίκα ἐποίεε ταυτα. τον μὲν ἔφερε θανατώσων παῖδα, τομον μὲν παραδιδοῖ τῆ εω-Os γυναικι,

του δὲ ἐωυτοs ἐόντα νεκρὸν λαβὼν ἔθηκε ἐς τὸ ἄγγος, εν τῶ ἔφερε τον ἔτερον ' κοσμήσας δὲ τῶ κόσμω παντὶ τοs ἐτέρου παιδὸς, φέρων ἐς τὸ ἐρημότατον των ουρέων

83쪽

ΗEROB 0TI τιθεῖ. ώς δὲ τρίτη ἡμέρη τῶ παιδίω ἐκκειμένω ἐγένετο, φε ἐς πόλιν ὁ βουκόλος, των τινὰ προβοσκῶν φυλακον

αυτου καταλιπὼν, ἐλθὼν δε ες του Ἀρπάγου ἀποδεικνυναι ἔφη ετοῖμος εἶναι του παιδίου του νέκυν. πέμψας δε ὁ Ἀρπαγος των έωυτos δορυφόρων τους πιστωτάτους εἶδε τε διὰ τουτων και ἔθαψε του βουκόλου τὸ παιδίον. ' καὶ το μὲν ἐτέθαπτο, τον δε υστερον τοὐτων υρον ουνομασθέντα παραλαβ0sσα ἔτρεφε η

γυνὴ του βουκόλου, οἴνομα ἄλλο κου τι καὶ ου κυρον θεμένη. u. Καὶ ἄτε δη ην δεκαετης ὁ παῖς, πρῆγμα ἐς αυτὸν τοιόνδε γενόμενον ἐξέφηνέ μιν. ἔπαιζε ἐν τη κώμi; ταυτη, ἐν ήσαν καὶ αι βουκολίαι αυται, ἔπαιζε δεμετ ἄλλων ἡλίκων ἐν ὁδῶ. και οι παῖδες παίζοντες εῖλοντο μυτῶν βασιλέα εἶναι τομον δη τον του βουκόλου ἐπίκλησιν παῖδα. ὁ δε αυτῶν διέταξε τοὐς μενοἰκίας οἰκοδομέειν, τους δὲ δορυφόρους εἶναι, του δεκου τινα αυτῶν ὀφθαλμὸν βασιλέος εἶναι, τῶ δέ τινι τὰς αγγελίας ἐσφέρειν ἐδίδου γέρας, ῶς δεαστω ἔργον

προστάσσων. εἷς δη τούτων τῶν παίδων συμπαίζων.

ἐὰν Ἀρτεμβάρεω παῖς, ἀνδρὸς δοκίμου ἐν Μήδοισι , ovγὰρ δη ἐποίησε τὸ προσταχθὲν ἐκ τοὐ Κύρου, ἐκέλευε

αυτὸν τους ἄλλους παῖδας διαλαβεῖν, πειθομένων δε τῶν παίδων ὁ ρος τον παῖδα τρηχέως κάρτα περιέσπε μαστιγέων ' ὁ δὲ ἐπεί τε μετείθη τάχιστα, γε δηανάξια λυτοί παθῶν, μὰλλον τι περιημέκτεε, κατελθὼν δὲ ἐς πόλιν προς τον πατέρα αποικτίζετο τῶν υπῖ ρου ήντησε, λέγων δὲ Ου ρου ου γάρ κω ην τομοτουνομα , ἀλλα προς τοs βουκόλου τοs 'Aστυάγεω παιδός. ὁ δὲ 'Αρτεμβάρης οργῆ, ῶς εἶχε, ἐλθὼν παρὰ τονυστυάγεα καὶ ἄμα αγόμενος τον παῖδα, ἀνάρσια πρήγματα ἔφη πεπονθέναι, λέγων βασιλεs, υαδ του

84쪽

LIB. I. C A P. 113 - 116.

σου δούλου, βουκόλου δε παιδὸς, ἄδε περιυβρίσμεθα, δεικνυς του παιδὸς τους ώμους. Ἀκουσας δε καὶ ἰδὼν 11bὁ Ῥστυάγης, ἐθέλων τιμωρῆσαι τῶ παιδὶ τιμης της 'A τεμβάρεω εῖνεκεν, μετεπέμπετο τόν τε βουκόλον καὶ τον παῖδα. ἐπεί τε δὲ παρῆσαν ἀμφότεροι, βλέψας προς τὸν κυρον ὁ Ἀστυάγης ἔφη Σὐ δη ἐὼν τοὐδε τοιουτου ἐόντος παῖς ἐτόλμησας τὸν τοὐδε παῖδα ἐόντος πρώτου παρ' ἐμοὶ ἀεικείη τοιῆδε περισπεῖν; 'O δὲ ἀμείβετο ἄδε δέσποτα, ἐγώ fδὲJ -sτα τουτον ἐποίησα συν δίκη ' οι γάρ με ἐκ της κώμης παῖδες, των καὶ ὁδε ήν, παίζοντες

σφέων αυτῶν ἐστησαντο βασιλέα ' ἐδόκεον γάρ σφι ει- 'ναι ἐς τομο ἐπιτηδεώτατος. οι μεν νυν ἄλλοι παῖδες τὰ ἐπιτασσόμενα ἐπετέλεον, ουτος δε ἀνηκούστεέ τε καὶ λόγον εἶχε οὐδενα, ἐς ο ἔλαβε την δίκην. εἰ ἄν δη τουδεεῖνεκεν ἄξιός τευ κακos εἰμὶ, δδε τοι πάρειμι. Ἀμα Τ16λεγοντος τοὐ παιδὸς τὸν Ἀστυάγεα ἐσήχ ανάγνωσις αυτοὐ, καί οἱ ὁ τε χαρακτηρ τοs προσώπου προσφέρεσθαι ἐδόκεε ἐς εωυτὸν καὶ η υπόκρισις ἐλευθεριωτέρη

εἶναι, Ο τε χρόνος τῆς ἐκθέσιος τῆ ἡλικίη τοὐ παιδὸς ἐδόκεε συμβαίνειν. ἐκπλαγεὶς δὲ τουτοισι ἐπὶ χρόνον ἄφθογγος ήν ' μόγις δὲ δη κοτε ἀνενειχθεὶς εἶπε, ἐθέλων , ἐκπέμψαι τὸν Ἀρτεμβάρεα, ἶνα τὸν βουκόλον μοsνον λαβὼν βασανίση ' Ἀρτέμβαρες, ἐγὼ -sτα ποιήσω, ῶστε σὲ καὶ τὸν παῖδα τὸν σὸν μηδεν ἐπιμέμφεσθαι. Ἀνμὲν δὴ Ἀρτεμβάρεα πέμπει, τὸν δὲ Κsρον ἡγον ἔσω οἱ

θεράποντες κελεύσαντος τοs Mστυάγεω. ἐπεὶ δὲ υπελέλειπτο ὁ βουκόλος μοsνος μουνόθεν, τάδε αυτὸν εἴρετο ὁ Ἀστυάγης, κόθεν λάβοι τὸν παῖδα καὶ τίς εἴη ὁ παραδους. ὁ δὲ ἐξ εω-οὐ τε ἔφη γεγονέναι καὶ την τεκοῖσαν αυτὰν ἔτι εἶναι παρ εωυτῶ. Ἀστυάγης δέ μινουκ ευ βουλευεσθαι ἔφη ἐπιθυμέοντα ἐς ἀνάγκας μεγάλας ἀπικνέεσθαι, ἄμα τε λέγων ταsτα ἐσήμαινε τοῖσι -

85쪽

ΗΕR0 DOTI δορυφόροισι λαμβάνειν αυτόν. ὁ δε αγόμενος ἐς τὰς ἀνάγκας, Ουτω δὴ ἔφαινε τον ἐόντα λόγον. ἀρχόμενος ἀπ αρχῆς διεξήτε τη ἀληθείν χρεόμενος, καὶ κατέβαινε ἐς λιτάς τε και συγγνώμην λυτω κελευων ἔχειν117 αυτόν. Ἀστυάγης δὲ τοs μεν βουκόλου την ἀληθείην ἐκφήναντος λόγον ῆδη καὶ ἐλάσσω ἐποιέετο, Ἀρπάγω δὲ καὶ μεγάλως μεμφόμενος καλέειν αυτὸν τους δορυφόρους ἐκέλευε. ώς δέ οι παρην ὁ υρπαγος, εῖρετό μιν ὁ Ἀστυάγης' υρπαγε, τέω δὴ μόρω τον παῖδα κατεχρήσαο, τόν τοι παρέδωκα εκ θυγατρὸς γεγονόΨα τῆς ἐμῆς; Ο δὲ Ἀρπαγος ώς εἶδε τὸν βουκόλον ἔνδον ἐόντα, Ου τράπεται ἐπὶ ψευδέα Οαν, ινα μη ἐλεγχόμενος ἁλίσκηται, ἀλλα λέγει τάδε ' γδ βασιλεs, ἐπεί τε παρέλαβοωτὀ παιδίον, ἐβουλευον σκοπῶν, ὁκως σοί τε ποιήσω κατὰ νόον, καὶ εγὼ πρὸς σὲ γινόμενος αναμάρτητος μήτε θυγατρι τῆ σῆ μήτε αυτῶ σοὶ εἴην αυθέντης. ποιέω δὴ

ἄδε ' καλέσας τὸν βουκόλον τόνδε παραδίδωμι το παιδίον, φας σέ τε εἶναι τὸν κελευοντα ἀποκτεῖναι αυτό. καὶ λέγων του τό γε Ουκ ἐψευδόμην ' συ γὰρ ἐνετέλλεο ουτω. παραδίδωμι μέντοι τῶδε κατὰ τάδε, ἐντειλάμενος θεῖναί μιν ἐς ἐρημον ουρος καὶ παραμένοντα φυλάσσειν,

ἄχρι Ου τελευτήση, ἀπειλήσας παντοῖα τῶδε, ἐν μὴ τάδε

ἐπιτελέα ποιήσp. ἐπει τε δὲ ποιήσαντος τουτου τα κελετόμενα ἐτελευτησε τῖ παιδίον, πέμψας των ευνοέχωιτους πιστοτάτους καὶ εἶδον δι ἐκείνων και ἔθαψά μιν.ουτω ἔσχε, ῶ βασιλεs, περὶ τοs πρήγματος τούτου, καὶ 118 τοιουτω μόρω ἐχρήσατο ο παῖς. υρπαγος μὲν δὴ τὸν ἰθυν ἔφαινε λόγον, ωστυάγης δε κρυπτων τόν οἱ ἐνεῖχε χόλον διὰ τὸ γεγονὸς, πρῶτα μὲν, κατά περ ηκουσε αυ- τὸς πρὸς τos βουκόλου τὸ πρῆγμα, πάλιν ἀπηγέετο τῶ Αρπάγω, μετὰ δὲ, ῶς οἱ ἐπαλιλλόγητο, κατέβαινε λέγων, άς περίεστί τε ὁ παῖς καὶ τὸ γεγονὸς ἔχει καλῶς. N

86쪽

L IB. I. CAP. 116-119.

τε γὰρ πεποιημένω, ἔφη λέγων, ες τον παῖδα τουτον ἔκαμνον μεγάλως, καὶ θυγατρι τῆ ἐμὴ διαβεβλημένος οὐκ ἐν ἐλαφρῶ ἐποιευμην. ῶς ων τῆς τύχης ευ μετεστεώσης τομο μὲν τον σεωυτου παῖδα ἀπόπεμψον παρὰ τον παῖδα τον νεήλυδα, τομο δε σῶστρα γὰρ τοὐπαιδδς μέλλω θύειν, τοῖσι θεῶν τιμὴ αυτη προσκέεταί πάρισθί μοι ἐπὶ δεῖπνον. Ἀρπαγος μεν ῶς ἡκουσε 1Isταὐτα, προσκυνήσας καὶ μεγάλα ποιησάμενος, οτι τε η ἁμαρτάς οἱ ἐς δεον ἐγεγόνεε καὶ Θι ἐπὶ τυχῖσι χρηστῆσι ἐπὶ δεῖπνον ἐκέκλητο, φε ἐς τὰ οἰκία. ἐσελθὼν δὲ τὴν ταχίστην, ῆν γάρ οἱ παῖς εἷς μοsνος, ἔτεα τρία και δέκα κου μάλιστα γεγονὼς, τομον ἐκπέμπει, ἰέναι τε κελευων 'Aστυάγεω καὶ ποιέειν ὁ τι αν ἐκεῖνος κελευy. αυῶς δε περιχαρὴς ἐων φράζει τῆ γυναικὶ τὰ συγκυροσαντα. 'Aστυάγης δὲ, ῶς οἱ ἀπίκετο ὁ υρπάγου παῖς, σφάξας αυτὸν καὶ κατὰ μέλεα διελὼν τὰ μὲν επτησε, τὰ δὲ ηψησε των κρεῶν, ευτυκτα δε ποιησάμενος εἶχε λογα. εί-τε δὲ τῆς ῶρης γινομενης τοs δείπνου παρῆοαν οἶτε ἄλλοι δαιτυμόνες και ὁ υρπαγος, τοῖσι μὲν ἄλλοισι καὶ αυτῶ Ἀστυάγεῖ παρετιθέατο τράπεζαι ἐπίπλεαι μηλέων κρεῶν, υρπάγω δὲ τos παιως τοs εωυτοs, πλὴν κεφαλῆς τε καὶ ἄκρων χειρῶν τε καὶ ποδῶν, τἄλλα πάντα ' ταὐτα δὲ χωρὶς ἔκειτο ἐπι κανέω κατακεκαλυμμένα.ῶς δὲ τω Αρπάγω ἐδόκεε ἀλις ἔχειν τῆς βορῆς, Ἀστυάγης ει ρετο μιν, εἰ ἡσθείη τι τῆ θοίνη. φαμένου δὲ Ἀρπάγου

και καρτα ῆσθῆναι παρέφερον, τοῖσι προσέκειτο, τὴν κεφαλὴν τοs παιδὸς κατακεκαλυμμένην καὶ τὰς χεῖρας και τους πόδας, υρπαγον δὲ ἐκέλευον προσστάντες ἀποκαλύπτειν τε και λαβεω το βουλεται αυτῶν. πε με-

νος δὲ ὁ 'Ἀρπαγος καὶ ἀποκαλυπτων ὁρα -s παιδὸς τὰ λείμματα ἰδὼν δὲ Ουτε ἐξεπλάγη, ἐντός τε εωυτοs γμνεται. είρετο δὲ αυτὸν δυστυάγης, εἰ γινώσκοι, λευ

87쪽

HERODOTI θηρίου κρέα βεβρώκοι. ὁ δὲ καὶ γινώσκειν ἔφη, καὶ ἀρεστὸν εἶναι παν, τὸ αν βασιλευς ἔρδη. τουτοισι δὲ ἀμειψάμενος καὶ ἀναλαβὼν τα λοιπὰ των κρεῶν ηζε ἐς τὰ οἰκία. ἐνθευτεν δὲ ἔμελλε, ῶς ἐγὼ δοκεω, ἁλίσας θάψειν τὰ πάντα. 120 'Αρπάγω μὲν ωστυάγης δίκην ταυτην ἐπέθηκε, ρου δὲ περι βουλεύων ἐκάλεε τους αυτους των μάγων, οῖ το ἐνυπνιόν οἱ ταυτρ ἔκριναν. ἀπικομένους δὲ εῖρετο ὁ 'Aστυάγης, τη ἔκριναν οἱ την οψιν. οἱ δὲ κατὰ ταυτὰ εἶπαν, λέγοντες ώς βασιλευσαι χρον τον παῖδα, εἰ ἐπεζωσε καὶ μη ἀπέθανε πρότερον. ὁ δὲ αμείβεται αυτους τοισίδε ' Ἐστι τε ὁ παῖς καὶ περίεστι, καί μιν ἐπ' αγρου διαιτώμενον οἱ ἐκ της κώμης παῖδες ἐστησαντο βασιλέα. ὁ δὲ πάντα, ὁσα περ οἱ ἀληθέr λο-γω βασιλέες, ἐτελέωσε ποιήσας ' καὶ γὰρ δορυφόρους και θυρωρους καὶ ἀγγελιηφόρους καὶ τὰ λοιπὰ πάντα διατάξας ηρχε. καὶ νυν ἐς τί υμῖν ταυτα φαίνεται φορειν; Hπαν οἱ μάγοι ' Εἰ μὲν περίεστί τε καὶ ἐβασίλευσε ὁ παῖς μη ἐκ προνοίης τινος, θάρσει τε τουτουεῖνεκεν καὶ θυμὸν ἔχε ἀγαθόν ' ου γὰρ ἔτι το δευτεοον ἄρξει. παρὰ σμικρὰ γὰρ καὶ των λογίων ημῖν ἔνια κεχώρηκε, καὶ τά γε των ὀνειράτων ἐχόμενα τελέως ἐς ἀσθενὲς ἔρχεται. υμείβεται υστυάγης τοισίδε ' καὶ αυτὸς, ω μάγοι, ταυτη πλεῖστος γνώμην εἰμὶ, βασιλέος

ουνομασθέντος του παιδὸς ἐξηκειν τε τον ἄνειρον καί μοι τον παῖδα τουτον εἶναι δεινὸν ουδὲν ἔτι. Ομως μέν γέ τοι συμβουλευσατέ μοι, ευ περισκεψάμενοι, τὰ μέλλει ἀσφαλέστατα εἶναι οἴκω τε τω ἐμῶ καὶ υμῖν. Εἶπαν προς ταυτα οἱ μάγοι ' βασιλευ, καὶ αυτοῖσι ημῖν περὶ πολλos ἐστὶ κατορ υσθαι αρχην την σην. ἐκείνως μὲν γὰρ ἀλλοτριουται ἐς τον παῖδα τουτον περιιουσα

ἐόντα Πέρσην, καὶ ημεῖς ἐόντες Μῆδοι δουλουμεθά τε

88쪽

καὶ λόγου ουδενὸς γινόμεθα προς Περσέων, ἐόντες ξεῖνοι ' σέο δ' ἐνεστεῶτος βασιλέος, ἐόντος πολιήτεω, αρχομεν τὀ μέρος καὶ τιμὰς προς σέο μεγάλας ἔχομεν. Ουτω ἁν πάντως ἡμῖν σέο τε καὶ τῆς σῆς αρχῆς

προοπτέον ἐστί. καὶ νυν εἰ φοβερόν τι ἐωρέομεν, παναν σοι προεφράζομεν. νυν δὲ ἀποσκήψαντος του λυπνίου ἐς φλαυρον αυτοί τε θαρσέομεν καὶ σοὶ ἔτερα

τοιαῶτα παρακελευόμεθα ' τον δὐ παῖδα τομον εροφθαλμων ἀπόπεμψαι ἐς Πέρσας τε καὶ τοὐς γειναμ ωους. Mκουσας ταυτα ὁ ωστυάγης ἐχάρη τε καὶ καλέ- 121σας τον ρον ἔλεγέ οἱ τάδε Σὸ παῖ, σε γὰρ ἐγω διεψιν ὀνείρου ου τελέην ἡδίκεον, τῆ σεωυτου δὲ μοίρn περίεις, νυν ων ἴθι χαίρων ἐς Πέρσας, πομποὐς δ ἐγὼ ἄμα πέμψω. ἐλθὼν δε λεῖ πατέρα τε καὶ μητέρα εὐ- ρησεις ου κατὰ Μιτραδάτεά τε τον βουκόλον καὶ την

γυναῖκα αὐτοs.

-υτα εἴπας ὁ 'Aστυάγης αποπέμπει τον Κυρον. 122 νοστήσαντα δέ μιν ἐς του Καμβυσεω τὰ οἰκία ἐδέξαντο οἱ γεινάμενοι, καὶ δεξάμενοι ώς ἐπυθοντο, μεγάλως ἐσπάζοντο οἷα δη ἐπιστάμενοι αὐτίκα τότε τελευτῆσαι, ἱστόρεόν τε, οτεω τρόπω περιγένοιτο. ὁ δέ σφι ἔλεγε, φὰς προ του μεν ουκ εἰδέναι, αλλὰ ἡμαρτηκέναι πλε στον, κατ ὁδὸν δὲ πυθέσθαι πῆσαν την μυτοῶ πάθην. ἐπίστασθαι μεν γὰρ, ῶς βουκόλου του Ἀστυάγεω εἴη παῖς, ἀπὸ δὲ τῆς ἐκεῖθεν οδοs τον πάντα λόγον των πομπῶν πυθέσθαι. τραφῆναι δὲ ἔλεγε υπὸ τῆς του βουκόλου γυναικὸς, φέ τε ταυτην αἰνέων διὰ παντὸς,

ἡν τέ οἱ ἐν τῶ λόγω τὰ πάντα ἡ Κυνώ. οἱ δὲ τοκέες παραλαβόντες τὸ Ουνομα τολο, ἴνα θειοτέρως δοκέη τοῖσι Πέρσῖσι περιεῖναί σφι ὁ παῖς, κατέβαλον φάτιν, ῶς ἐκκείμενον Κῶρον κυων ἐξέθρεψε. ἐνθεμεν μὲν ἡ φάτις αὐτη κεχώρηκε. Κυρω δὲ ἀνδρευμένω καὶ ἐόντι 123

89쪽

HEROD OTIτων ηλίκων ἀνδρη τάτω καὶ προσφιλεστάτh προσέκειτο ὁ Ἀρπαγος δῶρα πωπων, τίσασθαι υστυάγεα ἐπιθυμέων. ἀπ' ἐωυτου γὰρ ἐόντος ἰδιώτεω μκ ἐνεώρα τιμωρίην ἐσομένην ἐς Ἀστυάγεα, υρον δὲ ὁρεων ἐπιτρεφόμενον ἐποιέετο σύμμαχον, τὰς πάθας τὰς κυρουτῆσι ἐωυτου ὁμοιούμενος. προ δ' ἔτι τούτου τάδε οἱ κατέργαστο ' ἐόντος του Ἀστυάγεω πικρου ἐς τους Μήδους, συμμίσγων ἐνὶ ἐκάστω ὁ υρπαγος των πρ των Μηδων ἀνέπειθε, ως χρη Κυρον προστη μένους τori Mστυάγεα παsσαι της βασιληχς. κατεργασμένου δέ οἱ τούτου καὶ ἐόντος ετοίμου, ουτω δη τῶ κυρωδιαιτωμένω ἐν Πέρσησι βουλόμενος ὁ υρπαγος δηλῶσαι την ἐωυτου γνώμην ἄλλως μεν οὐδαμῶς εἶχε μετων οδῶν φυλασσομενων, ὁ δὲ ἐπιτεχνῆται τοιῶνδε ' λαγὸν μηχανησάμενος, και ἀνασχίσας τούτου την γαστέρα καὶ ουδεν ἀποτίλας, ῶς δὲ εἶχε, ουτω ἐσέθηκε βιβλίον, γράψας τά οἱ ἐδόκεε ' απορράψας δὲ τos λα- γου την γαστέρα, καὶ δίκτυα δους ἀτε θηρευτῆ των οἰκετέων τῶ πιστοτάτω, ἀπέστειλε ἐς τους Πέρσας, ἐντειλάμενός οἱ απὸ γλώσσης, διδόντα τον λαγὸν κυρωἐπειπεῖν, αυτοχειρίη μιν διελεῖν καὶ μηδένα οἱ ταυτα124 ποιευντι παρεῖναι. Nsτά τε δη ἄν ἐπιτελέα ἐγίνετο, καὶ ὁ υρος παραλαβὼν τον λαγὸν ἀνέσχισε. ευρὼν δὲ ἐν αυτῶ - βιβλίον ἐνεὸν λαβὼν ἐπελέγετο. τὰ γράμματα ἔλεγε τάδε YZ παῖ Καμβύσεω, σὲ γὰρ θεοὶ ἐπορέουσι, ου γὰρ ἄν κοτε ἐς τοσουτο τύχης ἀπίκευ,

σύ νυν υστυάγεα τον σεωυτου φονέα τῖσαι. κατὰ μεν γαρ την τούτου προθυμίην τέθνηκας, το δὲ κατὰ θεούς τε καὶ ἐμὲ περίεις. τά σε καὶ πάλαι δοκέω πάντα ἐκμεμαθηκέναι σέο τε αυτοs πέρι, ῶς ἐπρήχθη, καὶ οἷα ἐγὼ

υπὸ Ἀστυάγεω πέπονθα, οτι σε Ουκ ἀπέκτεινα, αλλὰ

90쪽

LIB. I. CAP. 123 - 126.

ἔδωκα τῶ βουκόλω. - νυν, ἐν βουλη ἐμοὶ πείθεσθαι, τῆς περ Αστυάγης αρχει χώρης, ταυτης ἀπάσης ἄρξεις. Πέρσας γὰρ ἀναπείσας ἀπίστασθαι, στρατηλάτεε ἐπιμήδους. καὶ ἡν τε θω υπὀ 'Aστυάγεω ἀποδεχθέω στρατηγὸς ἀντία σευ, ἔστι τοι τὰ σῶ βούλεαι, Θ τε των τις δοκίμων αλλος Μήδων. πρῶτοι γὰρ οἴτοι ἀποστάντες

απ' ἐκείνου καὶ γενόμενοι προς σέο υστυάγεα κατα- ρέειν πειρήσονται. ῶς ων ετοίμου τοs γε ἐνθάδε ἐόντος ποίεε ταsτα, καὶ ποίεε κατὰ τάχος.ώκουσας ταλα ὁ ρος ἐφρόντιζε, ὁτεω τρόπω I25 σοφωτάτω Πέρσας ἀναπείσει ἀπίστασθαι, φροντίζων δὲ ευρισκέ τε ταλα καιριωτατα εἶναι καὶ ἐποίεε δὴ

ταsτα. γράψας ἐς βιβλίον τὰ ἐβούλετο, ἀλίην των Περσέων ἐποιήσατο. μετὰ δὲ ἀναπτυξας τὸ βιβλίον καὶ ἐπιλεγόμενος ἔφη Ἀστυάγεά μιν στρατηγὀν Περσέων

ἀποδεικνυναι. μν τε, ἔφη λέγων, ω Πέρσαι, προ γορεύω ὐμῖν παρεῖναι ἔκαστον ἔχοντα δρέπανον. K οος μεν ταμα προηγόρευσε. ἔστι δὲ Περσέων συχνὰ

γενεα, καὶ τὰ μὲν αυτῶν ὁ ρος συνήλισε καὶ ἀνέπεισε ἀπίστασθαι απὸ Μήδων ἔστι δὲ τάδε, α ων

ωλλοι πάντες ἀρτέαται Πέρσαι ' Πασαργάδαι, Μαρμφιοι, Μάσπιοι ' τουτων Πασαργάδαι εἰσὶ ἄριστοι, εν τοῖσι χαὶ Ἀχαιμενίδαι εἰσι φρήτρη, ἔνθεν οἱ βασιλέες οἱ Περσεῖδαι γεγόνασι ' ἄλλοι δὲ Πέρσαι εἰσὶ οἶδε ' Πανθιαλαῖοι, Θηρουσιαῖοι, Γερμάνιοι ' ουτοι μὲν πάντες αροτῆρές εἰσι, οἱ δὲ ἄλλοι νομάδες, Λάοι, Μάρδοι, Θροπικοὶ, Σαγάρτιοι. Nς δὲ παρῆσαν ἄπαντες ἔχοντες 126 τὸ προειρημένον, ἐνθαλα ὁ Mρος ὴν γάρ τις χῶρος τῆς Περσικῆς ἀκανθωδης Οσον τε ἐπὶ ὀκτωκαίδεκα σταδίους ἡ εἴκοσι πάντη τοῶτόν σφι τον χῶρον προεῖπε ἐξημερῶσαι ἐν ἡμέρη. ἐπιτελεσάντων δὲ τῶν Περσέων τον προκείμενον ἄεθλον δεύτερά σφι προεῖπε ἐς την