Athenaei deipnosophistae Lib. XIII XV, summaria et indices

131쪽

μουσικη Θεόφραστος ἱστόρησεν ἐν τὶ περὶ ἐνθουσια-νos, ονακους φάσκων ἀνόσους διατελειν, εἰ καταυ-

λωοι τις - -- εφήμιστὶ ἀρμονίε τι- in b. τὴν ἀρμονίαν Φρυγες πρῶτοι ευρον καὶ μετεχειρίσαντο διὸ καὶ τους παρὰ τοῖς Ελλησιν αυλητὰς φρυγίους κά δουλοπρεπεῖς τὰς προσηγορίας ἔχειν οἷ ωτιν ὁ παρὰ πικμανι Σάμβας κάνυδων καὶ Πλος,

παρα δε Ιππωνακτι Κίων καὶ ωδαλος καὶ Βάβυε, 1 ἐφ φ καὶ η παροιμια ἐπὶ των α εἰ προς το χεῖρον αυ-

λωντον κάκιον φαβυς αὐλε ὁ δ' Ἀριστ ξενωτρο ευρεσιν αυτης Ῥάγνιδι-- Φρυγὶ ἀνατί σιν. 19. Nρακλείδης δὲ ὁ Ποντικος ἐν τρω περὶ μουσικῆς οὐδ' ἡρμονίαν φησὶ δεῖν καλ- ι τηνD φρυγων, καθάπερ -δὲ τημ λυδι- αρμονίας γαρ εἶναι τρεῖς. τρία γαρ καὶ γενεσθαι Ἐλληνων γένη, Λωριεῖς Αἰολεῖς γωνας ου μικρὰς ουν ουσης δια- ρας ἐν τοῖς τούτων ηθεσι , Λακεδαιμόνιοι μὲν μάλιστα τον αλλων δωριέ- τα πάτρια διαφυλάττουσι ' μεσσαλοὶ έ, υτοι γάρ εἰσι την ἀρριην του γένους Αἰολευσι μεταδόντες, παραπλησιον ἀεὶ ποιουνται

λοίωται δια - συμπεριφέρεσθαι τοῖς ἀεὶ δυναστευ- ουσιν αυτοῖς των βαρβάρων την ουν ἀγωγ ζ της - μελφεια ην οἱ Θωριεῖς ἐποιουντο δώριον ἐκάλουν

αρμονίαν ἐκάλουν δὲ καὶ αἰοῖάδα ἀρμονίαν ην ω- λεχ ηδον ἰαστὶ δὲ την τρίτην ἔφασκον, ην κου0ναδόντων τωνδεώνων η μὲν ου δώριος αρμονία τὸ ἀνδρῶδες ἐμφαίνει καὶ το μεγαλοπρετὰς σι- ου διο-M κεχυμένον-- ἱλαρόν, ἀλλα σκυθρωπὸν καὶ σφοδρόν, υτ δὲ ποικίλον ουτε πολυτροπον το δὲ των

132쪽

vπόχαυνον ὁμολογει δὲ ταυτα ταῖς ματοτροφώις αὐτῶν καὶ ξενοδοχίαις' - πανουργον δέ, ἀλλα τοῖς ἡ φιλοποσια καὶ τα ἐραστικα κοὰ πα- η περὶ τηροδίαιταν ἄνεισις διδι-ὶ περιέχουσι - της ὐποδωρίου καλουμενης αρμονίας ηθος αυτ γάρ ἐστι, φησὶν ουρακλείδης, ν ἐκάλουν αἰολιδα ως καὶ ἀσος ορ---- ἐν- εἰς τὰ Ἐρμωνι Θημητρα υμφλέγω -τως Θάματρα μέλπω Κόραν τε Κλυμένοιο λοχον io

νίαν.

ταυτα δ' αδουσι πάντες υποδωρια τα μέλη ἐπεὶ ουντ μέλος ἐστὶν υπο ριον, εἰκότιος αἰολίδα Ἀγγὶν οεἶναι την ἀρμονίαν ὁ Λασος καὶ Πρατίνας δέκου φησιμητε σύντονον οιωκε μ ε τὰν ἀνειμέναν ἰαστὶ

μουσαν,

ἀλλαταν μέσαν νεῶν ἄρουραν αἰόλιζε τῆμέλει - δὲ τοῖς ἐξης σαφέπτερόν νηπι 625 πρέπει τοι κἀσιν ἀοιδὰ λαβράκταις αἰολὶς --

μονία.

υστερον δε ποδώριον, σπερ ἔνιοι φασιν, εν τοῖς αυλοῖ τετάχθαι νομίσαντες αυτην - την δώρων οαρμονίαν ἐμοὶ δὲ δοκε --τας--οὐλτον ονο- καὶ τὸ προμποίημα της καλοκαγαθίας ἐν τοῖς τηλαρ- μονίας θεσι δώρων μεν αυτην ου νομίζειν, προσεμφερῆ δέ πως ἐκειν, διόπερ υποδώριον ἐκάλεσαν, ως - προσεμφεο ς, λευκευ λευκον καὶ το μὴ γλυκῶ μὲν ἐγγυς δὲ τούτου λέγομεν υπόγλυκυ, -- καὶ ὐποδώρων, μη πάνυ δώριον.

133쪽

ΙΔ διαφαίνουσιν οἱ γιγνες, GH ταῖς των σωμάτων Αεξίαις βρενθυόμενοι καὶ θυμου πληρεις, δυσκατάλ- ἐμφανίζοντες. διόπερ υ δὲ τ της ἰαστὶ γένος αρμονίας ου ἀνθ ηρον ουτε ἱλαρόν ἐστιν, ἀλλ' αὐστηρονκοὰ σκληρόν, νων δὲ ἔχον-κ ἀγεννη δωκιὰ τῆ τραγωδία προσφιλης ὐαρμονία τὰ δὲ των νυν γοό- 1 νων ῆθη τρυφερώτερα καὶ πολυ παραλλάττον- της

μονίας θει φασὶ δὲ Πυθερμον τον τον ἐν β γένει τῆς ἀρμονίας αυτ ,-- ποιῆσαι σκολιὰ μέλη

καὶ δια το εἶναι τον ποιητην ἰωνικον ἰαστὶ κληθηναιτην ἁρμονίαν. υτός ἐστι Πύθερμολου μνημονεύει 1ουνώνιος ἐγαπῶνα ἐν τοῖς ἰαμβοις ουτως χρυσον λέγει Πυθερμος λουδεν ταλλα. λέγει δ' -τως ὁ Πυθερμος ουδὲ ην αρα ταλλα πλην ὁ χρυσός

-κουν καὶ κατα τουτον τον λογον πιθανόν ἐστι τον20 Πυθερμον ἐκεῖθεν ὀντα ποιήσασθαι την ἀγωγην των μελῶν ἀρμόττουσαν τοῖς θεσι τωνδεώνων. διόπερ d

δέ τινα θαυμαστον σχηματος αρμονίας καταφρονητέον - των τὰς μεν κα εἰδος διαφορὰς - δυνα-

αι μένων θεωρεω, ἐπακολουθούντων δὲ ρτων φθόγγων ὀξυτητι καὶ βαρυτητι καὶ τιθεμένων ὐπερμιξολυδιο αρμονίαν καὶ πάλιν υπερ ταύτης αλλην. υχὁρω γαρ υτ την υπερφρύγιον ἰδιον ἔνυσαν - θος καίτοι τινές φασιν αλλη. ἐξευρηκέναι κοα νὴν αρμο- ω νίαν, φρυγι- ω δὲ τὴν αρμονίαν εῖδος ἔχειν ῆθου η πάθους καθαπερ η λοκριστί. αυτ γαρ

134쪽

ἐχρησαντό ποτε καὶ πάλιν κατεφρονήθη.

21. τρεῖς ουν αυται, καθάπερ ἐξ ἀσυ ἀπομεντην λυδιστὶ παρα τῶν βαρβάρων οἴ-ς γνωσθῆναι οτοῖς Ἐλλησιν ἀπο των συν Πέλοπι κατελθόντωι εἰς τν Πελοπώπιππον Φρυγῶν καὶ Λυδῶν Λυδοὶ μὲν γαρ αυτῶ συνηκολού-αν, δια τ τηι Σίπυλον Πναι

Λυδοῖς εμὶν ἀλλ οτι καὶ αυτῶν ηρχεν ὀ άνταλος. οἰδοις δ' ἀν καὶ τῆς Πελ---θσου πια ταχου μάλιστα δ' ἐυ Λααεδαίμονι χώματα μεγάλα α καλουσι τάφους τῶν μετὰ Πελοπος Φρυγῶν μαθεῖν ουν τὰς αρμονίας ταύτας τους Ελληνας παρὰ το -- δῶ καὶ Πλέστης ὁ Σελινούντιός φη σι ο626 πρῶτοι παρὰ κρατηρας Ἐλληνων ἐν αὐλοῖς συνοπαδοὶ Πέλοπος ματρὸς ὀρεως

φρυγιον αεισαν νόμον 'το δ οξυφωνοις προπίδων ψαλμοῖς κρέκον

22 ου παραληπτεον δὲ την μου κην, φησὶ IIολύβιος ὁ Μεγαλοπολίτης, - Ἐφορος πτορεῖ, ἐπὶ - γοητεία παρεισῆχθαι τοῖς ανθρώποις. ουδὲ τους παλμοὐς Κρητῶν καὶ Λακεδα μονίων αυ-b λον καὶ ὐυθμον εἰς του πόλεμον ἀντὶ σάλπιγγος εἰκῆ ra--1τέον εἰσαγαγεῖν -δὲ τους----ωρκάδων, την ὁλην πολιτείαν την μουσικην παραλαβεῖν, ωστε μη - ἐν παισὶν ἀλλα καὶ ἐν νεανίσκω γενομένοις - τριάκοντα ---τ αναγκην σύντροφοι ποιεῖν απιτην, ταλλα τοι βιοις οντας αυστηροτάτους παρὰ γουν μόνοις 'Αρκάσιν οἱ παῖδες ἐκ νηπίων δειν ἐθί-ωνται κατὰ νομον του --- ἁ παιῶνας, οις -

135쪽

αμάτων,- - των ανὰ μέρος αδειν ἀλληλοις προσ-

-τογωτες καὶ των μὲν αλλων μαθημάτων ρνηθη-i ναί τι μη εἰδέναι Ουθεν αυτοῖς αἰσχρόν ἐστι το δὲαδειν ποτρίβεσθαι αἰσχρον παρ' αὐτοῖς νομιζεται. καὶ μην ἐμβατ-ια μετ' αυλοπι καὶ τάξεως -κουνυς, ἔτι δὲ ορχήσεις ἐκπον-ντες, μετα κοινης ἐπιστροφης καὶ δαπάνης κατ' ἐνιαυτὸν εν τοῖς θεάτροις ἐπιδεί- 1 κνυνται. τα- ῶν αυτοπις εἴθισαν οἱ παλαιοὶ ου τρυφης καὶ πεομουσίας χάριν, αλλα θεωροὐντες τηλέ-στου κατὰ τον βίον σκληρότητα και η των θῶναυστηρίαν, τις αὐτοῖς παρέπεται διὰ την του περι- ένωτος ψυχρότη- καὶ στυγνότη α την κατὰ πλεῖ στον ἐν τοῖς τόποις υπάρχουσαι, οἷς καὶ συνεξομοιο θαι πεφυκαμεν πάντες ἄνθρωποι διὰ καὶ κατὰ τὰς ἐθνικας διαστάσεις πλεῖπτον αλληλων διαφέρομεν - καὶ μορφαῖς καὶ χρώμασι προς δὲ τομοι συνόδο- κοιυὰς καὶ θυσίας ἀνδράσι κώ γυνακὶ κατείθισαν, ει ετ δε χορ ς παρθένων - καὶ παίδων, σπεύδον--τὰ - της φυσεως πέραμνον δια τη των ἐθισμον καταμερος ἐξημερουν - πραυνειν ων κυναιθεωολιγωρήσαντες εἰς τελος - καίτοι σκληρότατον παρὰ

πολ-της Ἀρκαδίας μολτω τόπω καὶ τονἈέρα ἐχον-- τες, ---αὐτὰς τὰς ἐν ἀλλήλοις παραπριβὰς κώφιλοτιμίας ορμησαντες τέλος ἄπεθηριώθησαν ουτως ώς μέγιστα ἀσεβήματα παρὰ μόνοι αυτοῖς γίνεσθαι.

136쪽

εἰς ας τι πόλεις - δικας κατὰ την -- εἰ λθον, οἱ μεν αλλοι παραχρημα πάντες αυτους ἐξεκήρυξαν, Μαντινεῖς δὲ καὶ μετὰ την ἀπαλλαγην--- σαιθα μον τῆς πόλεως ἐποιήσι riuo, σφάγια περ γαγόντες εκυκλω της χωρας απάσης. 23. Ἀγίας δ' ο μουσικος ἔφη τον στυρακα τον ἐν τισς ορττ τραις μι-ενον-ω διονυσίοις φρυγιον ποιεῖν δμην τοῖς--ανομένοις - αρχαῖον ἡ 6TI μουσικη ἐπ ἀνδρειαν προτροπηην Ἀλκαῖος γουν οὐποιητης, εἰ τις καὶ αλλος μουσικώτατος γενόμενος, πρότερα των πιιτα ποιητικην τὰ κατα την ἀνδροίαν τίθεται, μὰλλον του δέοντος πολεμικος γενόμενος διοκαι ἐπὶ τοῖς τοιουτοις σεμνυνόμενός φησι

κεκόσμηται στέγα

λαμπραῖοιν κυνίαισι, καττῶν λευκοὶ καθυπερ θενῖππιοι λοφοι

κρυπτοισιν περικείμενοα λαμποαὶ κνάμιδες, αρκος ἰσχυρῶ βελευς' θάρακές τε νέω λίνω κοιιλαί τε κα ἀσπίδες βεβλημεναι. παρ δ α χαλκιδικαὶ σπάθαι παρ δε ζώματα, πολλὰ καὶ κυπαττίδες. τῶν - ἔστι λαθέ- ἐπειδη προ- μ' ἐργον ἔσταμεν τόδε. καίτοι μαλλον ἴσως ηομοττε την οἰκίαν πληρη εἶνοι μουσικων - νων Ἀλλ' οἱ παλαιά τ υ ἀνδρείω μοὐπελάμβανο ν εἶναι μεγίστην τῶ πολιτικων ἀρετῶν,

καὶ ταυτη τὰ πολλὰ προσνέμειν . . . ου τοῖς αλλφεῆ

137쪽

σατ το δυνασθαι μετεχειν των πολιτικῶν αγωνων,

δευτερον - ἐμνησθη των περ4 φ -M3τικηρο - εἰμὶ δ' ἐγὼ θεράπων μὲν 'μυαλίοιο ανακτος, καὶ Μουσέων ἐρατον δῶρον ἐπιστάμενος. ὁμοίως δὲ καὶ Αἰσχρολος τ=μοιαύτη. δοιαν ἔχων διὰ την ποιητικν/έγων πονδε ἀτου τάφου ἐπιγραφῆναι φωσε, ἀλλον την ἀνδρείαν ποιησας ἀλκην δ' ευδόκιμον μαραθώνιον ἄλσος αν εἴποι καὶ βαθυχμιτήεις μως δε στάμενος. 24. διόπερ - ο ανδρειώτατοι Λακεδαιμόνιοι με αυλῶν στρατευονται, Κρῆτες δὲ μετὰ λυρας, μετὰ δὲ συρίγγων καὶ αυλῶν Λυδοι,-ς Ηρόδοτος στορεῖ πολλοὶ δὲ καὶ τῶν βαρβάρων - ἐπικηρυκείας ποι-

ἐναντίων τας ψυχάς. Θεόπομπος δ' εν τεσσαρακοστὴ ἔκτη των ἱστορι- Γέται νηουὶ κιθάρας ἔχοωτες καὶ οκιθαρίζοντες τὰς ἐπικηρυκείας ποιουνται. οθεν ἐοικε καὶ ζομηρος διατηρῶν την ἀρχαίαν των Ελλπων

κατάσταοιν λέγειν

φόρμιγγός θ -- δαιτὶ θεοὶ ποίησαν ταίρην'

κά τοῖς ευωχουμενοι χρησίμης ουσης της τεχνης- ην δ ἔοικε, τοsτο νενομισμενον , πρῶτον μενοπως ἔκαστος των εἰς μεθην κοὰ πληρωσιν Θημένων ἰατρον λαμβάνη της βρεως καὶ της ἀκοσμίας ην

μουσικην, εἶθ' οτι τηλαυθάδειαν πραυνει. εὐιαι

ρουμένη γαρ την στυγνότητα ποιεῖ πραότητα και χαρὰν ἐλευθέριον -- -ὶχμηρος εἰσήγαγε τom t -χρωμένους ἐν τοῖς πρώτοις της γλιάδος τη μουσικῆ μετὰ την περὶ τον Αχιλλε φιλοτιμίαν διετέλουν ροι ἀκροωμενοι

138쪽

περ λέγομεν ἐοίκασι νώ - πολλοὶ - ἐπιστήμηναποδιδονια ταῖς συνουσίαις ἐπανορθωσεως χάριν καὶ εωφελείας αλλὰ μην οἱ αρχαῖοι καὶ περιέλαβον εθεσι 628 καὶ νόμοις τους των θεῶν μνους εδειν απαντας ἐντοσιωτιώσεσιν, οπως καὶ διὰ τούτων τον-αι - κα--λου καὶ σωφρονικμ ημῶν ἐναρμονίων γα οντων των ασμάτων προσγενομενος ο των θεῶν λόγος απο- οσεμνυνε τὸν ἐκ των τρόπον Φιλοχορος φησιν. λο παλαιοὶ σπένδοντες - άH διθυραμβουσιν, ἀλλ' oταν σπενδωσι, τοὐμὸν χιόνυοον ἐν οἴνωκαὶ με- τον ν Ἀπόλλωτα μεθ' ησυχὸς καὶ τάξεως μελποντες.

λ ---- ἄνακτος καλ- εξάρξαι μέλος, οἶδα διθυραμβον, οἴνω συγκεραυνωθεὶς φρένας. καὶ Ἐπίχαρμος δ' ἐν Φιλοκτητη φη- ἔστι διθύραμβος, οπ' δωρ πιης. - μεν ουν ου ηδονης χάριν ἐπιπολαίου κάνδημο- τι ης η μουσικη προῆλθε κατ ρ.ς εἰς τὰς ἐστιάσεις, σπερ ἔνιοι νομίζουσι, φανερον ἐκ τῶν εἰρημένων. ακεδαιμώ- ς ε μὰν ἐμάνθανον - μυ-

σικην, οὐδὲν λέγουσιν ' ora flε κρίνειν δύνανται κα

λῶς την τέχνην ομολογε ται παρ αυτῶν, καί φασι τρὸς ηδη σεσωκέναι διαφθειρομένην αὐτνη. 25. καὶ πρὸς γυμναασίου δὲ καὶ αυτοὶπα διανοίας συμβάλλεται η μουσική διὸ καὶ των Ελλήνων Ι κα-στοι καὶ των βαρβάρων οἱ γινωσκόμενοι τυγχάνουσοχρώμενοι - κακῶς δὲ λέγ Nn oris 4 -- να-ν, 'Aθηναιον οτι καὶ τὰ ωδὰς καὶ τὰς ορχησεις -- γίνεσθαι κινουμένης πως της ψυχης καὶ αἱ μὲν ἐλεν

139쪽

τυράννου χάριεν και μεῖον διανοίας πεπαιδευμένης.

ἰδὼν γάρ, ως φασι, φορτικω ὀρχησάμενον ἔνα τῶν τῆς θυγατρος μνηστηρων, γαποκλείδης δ' ἡ δ' -

ναῖος, ἀπορχησασθαι τον γάμον αὐτον ἔφησε, νομί- ων, ώς ἔοικε, καὶ την ψυχm τἀνδρὸς εἶHαι τοιαύτην καὶ γαρ ἐν ὀρχησει κάὶ πορεία καλον μὲν ευσχημοσυνηκῶ κόσμος, αἰοχρον θλαταξια καὶ το φορτικόν. διαi τοὐτο γαρ καὶ δ ἀρχῆς συνεταττον οἱ ποιηταὶ τως ἐλευθέρως τας ο*γεις - ἐχρῶντο τοῖς πημοσι σημείοις, -- τωμαδομένων, τηρουντες ἀι τ ευ- γενες και ἀνδρῶδες εχ αυτῶν οθεν καὶ ὐπορχήματα τὰ μυτα προσηγήρευον ει θ τις αμέτρως διαθείη i5 τυν σχημαποποιίαν καὶ τὴς δαῖς ἐπι τυ ανων μηδὲ ολέγοι κατὰ την ρχησιν, ουτος δ' ην δόκιμος διοκαὶ Ἀριστοφάνης η Πλάτων ἐν ταῖς Σκευαῖς, ως --μαιλέων φησίν, εἴρηκεν ουτως - εἰ τις ορχοῖ ευ, ειαμ ην --δὲ δρω-

ἀλλ' ἄσπερ πόπληκτοι στάδην στῶτες ρυ

ονται.

ην γαρ τ της ὀρχησεως γενος της ἐν τοῖς χοροις εἴ- σχημον τότε καὶ μεγαλοπρεπὲς καὶ ἁσανεὶ τὰς ἐν τοίς ο οπλοις κινησεις ἀπομιμουμενον. θεν καὶ Σωκράτης ἐν τοῖς ποιημασι τοὐς κάλλιστα χορεύοντας ἀρίστους φησὶν εἶναι τα πολέμια λέγων Ουτως ο δε χοροῖς κάλλιστα θεους φῶσιν, ἄριστοι ἐν πολέμP.M σχεδον γαρ σπερ ἐξοπλισία τις ν η χορεία κοὰ --δειξις οὐ μόνον της λοιπῆς ευταξίας ἀλλα καὶ τηντων σωμάτων ἐπιμελείας.

140쪽

62 m. 'Aμφίων δὲ Ο Θεσπιεὐ ἐν δευτερ περὶ του ἐν Ἐλικιμι μουσείου ἄγεσθοά φαμιν ἐνἘλικῶνι παίδων ορχησεις μετὰ σπουδης, παρατιθεμενος ἀρχαῖον ἐπίγραμμα τόδε ἀμφότερ' ρχευμαν τε και εμμώσως ἐδίδασκον ανδρας. ἡ αειν - ην --- Φιαλε- εἰμὶ δὲ Βακχιάδας Σικυωνιος φῆα θεοῖσιν τοῖς Σικυῶνι καλον τουτ' ἀπέκειτο γερας. - κακως δὲ καὶ Καφισίας λαψ H, ἐπιβαλλομένου, τι - των μα-- αυλεῖν μέγα καὶ τουτο μελετων-

τος πατάξας εἶπεν ου ἐν τω μεγάλω τ ευ κεια ενον

εἶναι ἀλλ' ἐν μελτο μέγα ἔστι δὲ καὶ τὰ των ἀρ- νάων δημιοπιργων γάλματα της παλαιας ὀρχήσεως

λείψανα -- καὶ συνέστη τα κατα την χειρονομίαν ἐπιμελεστέρως διὰ ταυτην την αἰτίαν. ζητουν γαρ κἀν τα- πινη γεις καλος καὶ ἐλευθερίους, ἐν τε ὁτο μέγα παραλαμβάνοντες καὶ τὰ σχηματα μετέφερον ἐντεὐθεν εἰς τους χορούς, ἐκ δε των χορῶν εἰς τὰς παλαίστρας καὶ γαρ ἐν ἡ μουσικχὶ καν τῆ των σωμάτων ἐπεμελεία περιεποι-- ἀνδρείαν, καὶ προς τὰς ἐν τοῖς πλοις κινησεις ἐγυμνάζοντο μετὰ της δης ' θεν ἐκινηθησαν αἱ καλουμεναι πυρρίχαι καὶ πῆς ο τοιοsτος τρόπος της πησεως καὶ αἱ πολ-iαὶ παρονομασίαι αυτῶν. - παρὰ Κρησὶν ὀρσίτης

καὶ ἐπικρηδιος την δ' ακόκινον καλουμένην ρχη- σιν ης μνημονεύει Κρατῖνος ἐν Νεμέσει καὶ Κηφι--δωρος ἐν Ἀμαζόσι ν Ἀριστοφάνης τ ἐν Κεντα φκα αλλοι πλειονες, στερον μακτρισμον ἀνόμασαν η καὶ πολλαὶ γυναῖκες ρχουντο, ας καὶ μακτροκτυπιας ονομαζομένας οἶδα. 27. τὰ δὲ στασιμώτερα καὶ ποικιλώτερα καὶ τηνορχησιν σπλουστέραν ἔχοντα --- δάκαυλοι, σμ'