장음표시 사용
211쪽
R. Montes piθlulis d finiri possunt: etι- mulus peeuniarium ad id collectus. ut pauperes dulo pignore . eae illis muιuo accipere possint ad tempus quae sibi sunt necessaria: et ideo pietaι is dici Solent, cum pium sit pauperum necessiiuii providore. Λliquvndo, consentiente lamen S. Sede 5ὶ,aliquod auctarium exigitur: Sed non mutui ad ditescondum, ben ' vero ration ex P n-surum v d alendos ministros aliaque onera sustinenda; et ideo si mons sit valdo divos, nihil ost percipiendum 4 l. - ΗOsce momtes Perusiae primum Erectos npprobavit
tationi commisit 5). Dicunt nil qui paupe-eibus tantum ex illis mutuum dari p0sse, eum ideo tantum sint constituli; sunt tam nqui hane ponunt exceptionem, nisi mons a cloo abundans, sit ut sine pauperum damno ceteris etiam Salis fieri possit. Notandum
vvlem: si mutuum non restituatur suo tempore, pignus Sub hasta Vendatur, ac retento
prolio, quod m0nli debetur, reliquum do. mino pignoris. Vel pauperibus t si ille inveniri non possit , vel cedat eidem etiam
monti, si pauper sit 6).s unicus. Tituli, in quorum lieει aliquid
v. 1. Quid est 1iιutus, ni cujus aliquid exigi poιesι in mutuoγR. Insuli nomine hie intelligitur ratio, eujus intuitu aliquid in mutuo exigitur. Titulus vel est mutuo intrinseeus, qui ipsi ita
inhaeret, yt ejus substantium sic ingreditur, ut nequeat separari: Psset v. g. aliqua tona poris determinatio in eo resti insendo: vel est eidem extrinsecus, qui non Semper et necessario illud comitatur ; ut est damnum, quod inde mutuanti evenit. Ob titulum intrinsPeum nihil profecto exigi potest; secus vi mutui yxigeretur, ideoque contra Praeceptum Domini, cum mutuum natura Sua omnino gratuitum sit. Hinc damnata est ub innocPntio XI hu0c n. 41 propositio: cum num Fusa meu-a pr ti) Cod. Alb. Art. 1234.
liosior sit numeranda, et nullus su qui non majoris furiat pecuniam praesentem, quam
futuram, potest erectior aliquid supra somtem a mus ualario aceipere. eι eo titulo ab usura eae sari; hoc enim est prorsus et ex se mutuo intrinsecum - ob titulum vero
extrinserum . si legitimus sit, bene pol erit aliquid rρ peti: quia timc nulla habetur mutui ratio. Qui titulus quadruplex distingvi
5 poena eonventionalia: 4 perieulum sortis Quoad legem civilem, an etiam ea legitimus sit titulit , disputatur. Q. 2. A n tie ut mutuanti exigere quod sibi interest ob litulum damni emergentis, ut vocanι. et lucri eessaniit' triR. Aliquis, ait Angelicus, damn eatur duplieiter: tino modo, quia aufertur ei quod aetu habebat set dicitur dum uum emergens .; alio modo si damnisieeι aliquem impediendone adipiscatur quod erat in via habendi let dicitur lucrum cessans j l8). Quo posito dicimus: tam ob damnum emergens, quam ob lucrum cessans licet mutuanti quod sibi interest causa mutui exigere a mutuatario, si conditiones debitae intersint; hoe enim, ait idem Ductor, non est vendere usum pe-euniae, sed damnum vitare sin. Et sane rnon patitur aequitas. ut quis lucrum amittat vel damnum sentivi ex beneficii collatione: ne igitur dispendium patiatur unde vi - δειur praemium meruisse 10),muluator luta conscientia exigere potest totum quod sibi intorest. Adde id expresse probari Bulla Benedictina - Diximus tamen si eonditiones debitae intersint, quae sunt: 1. Ut interesse ab initio in pactum deducatur, praemonito ei iam mutuatario de ti. tulo damni emergentis et lucri cessantis, vel de alio titulo qui extet, pro quo aliquid ultra sortem exigi vult nam post contractum muttinns nequit amplius exigere etiamsi damni emorgentis et lucri cessunt is fueritim momor. Ad contractum enim non Sum cit voluntas in torpreta liva, sive conditionalis; sed requirit ut actualis vol virtualis, aut sullom utiquando habitu et non retrae lata: debebat enim illa qui pecuniam multiet-τit, oit Angelicus, sibi ecivisse, ne deιrimentum incurreret; nee ille, qui mutuo accepit, deb/ι amnum incurrere de stuItitia mutuis antis ill ;-2 ut illico non exigatur; Sectis
iiij De malo q. 13, art. de avarit. ad M.
212쪽
DE vIRTUTE RSTtra .E 21l non totum realiter tribueretur: sic si inu. tues 00,et statim pro lucro cessante nectis pins 5. tune revera non mutuas 100 ; sed 95. Unde eo tu casu privares mutua larium commoditate partis mutui; - Iut non plus exigant mutuans, quam sit damnum quod patitur. aut lucrum quod sperat ex alio contractu licito iuxta aestimationem spei et periculi, ac deductis expensis; id enim tota est ratio exactionis; - 4 ut mutuum vera sit causa damni emergentis, aut lucri cessantis; nam si mutilaos vel aliam habeat Pecus iam, quam 2d negotiandum substituat; vel si lucrum quod amittit ob mutuum ex mercatura faciendum, potest et vult alia via vel arte sibimet comparare, tuuc nequitquidquam exigere ll. Potestne i quaeres mutuator aliquid erisere etiam cum alisque ullo intommodo taleι pecuniam aliam negotiationi substituere Λilirmant probabiliter I ayinan , LesSius, Lugo et alii; quia vere iuue mutuatio est
causa, ut mutuanti cesset lucrum px pycunia illa spstratum. Nec tenetur in gratiam mutua larii pecuni: m negotiationi exponere. IIoc tamsen non videtur admittendum, nisi mutuator vere animum habeat pecuniam reservatam n gotiationi minime substituendi per aliam, quam posSidet. Quid sero inqui 's) si damnum emergens,
Commune est cum Navarro, Salman licenis
si bus, Sylvio aliisque, adhuc aliquid exigi
poSse Supra sortem; habita tamen et caute Servata proportione inter ii morem damni vel spem lucri, et auctarium quod in hy. potest acciperetur. Ratio est, quia debilaue qualitas iam inde Servatur; nam sicut
damno non eveniente, lucraretur mutua lor, ita contra eo se veniente, lustraretur multiai prius 2)-Ob eundem rationem probabile videtur mutuatorem, qui non jam certo, sed
1ὶ Exeipe nisi esset major molestia habenda in
entanda diversa via; vel nisi pecuniam illam reservaturus esset tu usum familiae. Tune posset aliquid exigere pro rata: quia nemo lenetur causa
mutui alleui traditi negligere pro, identiam sui
2J Nee refert.quod damnum praevisum non Becidat;et euim paelum de aut lario non lit pro damno , sed pro periculo ejusdem. quod Betu su ponitur, et est prelio aestimabile. nes explieabitur exemplo piseatoris, qui vendit laetum retis : iste non vendit quidem pisces. qui sorte nulli ea pier tur: sed vendit spem eorum probabilem, quae a- eiu existit, et est prelio aestimabilis. 3ὶ V. Liguori Op. Hor. l.3. nn. 767,πε et seqq. 4ὶ Id lamen Don impedit, quominus non videatur sua aliqua probabilitate donari eliηm seulentia Sporer, Mediuae et Henriquet, qui docent lite-
probabilitar tantum erat peeuniam mutuo
dulam do linaturus ud negotiationem. P03-
Se u liquid exigere pro rata illius probabilitatis. Nequμ dicas posse igitur exigi et lain ob possibilitatem applicandi pecuniam illam ad negotiationem; nam possibilitas dissert a probabilitate: illa non aliud est, quam
mera potentia passiva, sive non repugnantia applicationis, seu quid n gativum; hase rest fundamentum alicujus Spei, quae , biactu existit, est pretio aestimabilis. Q. 3. An Ileeat in mutuo pacisci de poena solvenda a mutuatario, si sortem non
n. Licet utique hanc poenam solvendam paciSei sex communi seu lentia, quum defendunt Cubassutius, Lessius. Tourm y et alii; n m ea opponitur, ut contractus ii rinitati consulatur, et impediatur negligentia mutuatarii. Obs prvandum tomen p9clum huc non esse licitum , nisi: - mora debitoris sit notabilis. nam aliqua mora e St mutuo intrinseca; culpabilis, uam qui non peecavit, nun uSt puniendus; - 2 absit animus lucrandi per illam poenam: qui animus udeS- SQ praesumitur, si debitor oneretur obligalioust restituondi sortem eo tempore, quo
certo scitur eum solvere non poSSe; - 5
poena sit moderata et culpae proportiouata, olioquin injusta esset: probabilius nul Piuantu sententiam debila psi; nam magis habet rationem pacti quam poenae, licet et poena sit. ut ait Tournely. Sed mutuanti liceιne utiquid supra sortemeaigere, si obligeι se ad sorιem Meri non repeιendam' Communiter nogant, Si condilio sit non statim repetendi; quia hoc est
intrinsece inhaerens mutuo: idque videtur declarasse Alexandor Vil dum nando hanc n. 42 propositionem: lieitum esι mutuanti ai quid ultra sortem eaigere ri se obliget udnonreyesendam sortem usque ad certum tem
te aliquid supra sortem exigere pro obligationa suscepta de non repetenda horte, nisi post rempus. v. g. post tres vel quatuor annos. Ajuut enim: etsi in mutuo sit jam per se obligatio illa expectandi restitutiouein sortis per aliquod tem poris spatium, non est lamen Ohligatio eam expoeialidi per multum tempus. Λddunt: cum mulutians suscepit in se obligationem expectandi sortis restitutionem per tempus extraordi uarium, et ideireo aliquid aeeipii supra sortem, non accipit ratione eommoditatis. qua privatur: sed ratione oneris peculiaris et extra ordinem. quod est pretio aestimabile. Propositio autem damnata ab Alexandro vii per verba generalia. quihus coneipitur, complectitur expectatiotiem lemporis cujuscumque, eliam illam. quoi mnino intrinseca est, unia de potest explicari: non enim dicit tisque vid lun-
213쪽
212 TRACT. vi. Di Sp. Ill. Puid de pacto, ut restituoιur res mutuata in eudem specie et quati tale, si res augenda Mi Mel minuenda tonpore restitutionis' i dubium est, uirum re, tempore restitutionis augenda sit, an minuenda : Vel ceries praevidetur eo tempore pluris esse valitura. Si 4, licitum erit paclum, quia in tali dubio aequalis est contrahentium con uilio, ac induit naturam sortis. Si 2, dici-uiu, inuiualorem pacisci non posse, ut restitutio si ut in eadoni quanti tute tempore, quo pluris ebi valitura; tunc enim non ser- uretur nequalitus. Quod Si prudenter prae- videatur tempore restitutionis valitura mi-DOriS, poterit mutua lor pacisci de majori mensura sibi re Stiluenda, quanta sussiciat ud se ipsum Servandum indemnem, nisi de . crevisset illam servare usque ad tempus, quo praevidet minoris valituram, quod supponi vix pol St. Iuvserit aut tua hic referre quae in iure civili Neap. Sancita sunt circa mutui restitutionem , maxime pro caSu quo nullum is rit initum pactum inter contrahentes: vel igitur mutuo data est aliqua res langibilis a pecunia distincta . ut vinum, triticum ; vel ipsa pecunia -- Si 4,
Sive res prelio crescant sive decrescant, nun est restituendum, nisi tantundem νjuS-
dum quanti tulis, et qualitatis; nam in his rebus plus entitus physica attenditur, quam
Vulor eurum Extrinsecus: unde reddi d-bet
una libra butyri pro una libra butyri 1 ,
nulla habita ratione, quod pretium variatum sit. Quod si r m in natura non habeat mutuaturius, tenetur solvere illius valorem, habita ratione temporis et loci . ubi
juxta con v tritionum restituenda erat res
multivia 2)r et si conventio nulla sit inita, bolutio sit juxta valorem, qui Ohtinebat eo
in loco vc Do tempore, quo res fuit mutuo cluta - Si 2. en iuris verba: ι' obbligarione risuliunιe da un pressito in cunari e sem-
Stato 100 misute di frumento, si eis tenulo di resiliuirini la siessa qitantila di frumento, e queStod 'essere uella medesima qualita di quello ube
2 α Per esempio: Sempronio mutuo a Caio 200hottigite di vino di Marsala eli' erasi obbligato di
lι termine des pagamenis, si debitore dee
restituire la somma numerica prestuta , enon e obbligato a restit virla se non in monete ehe auiano eorso neι temps det pagamento 5 . Excipitur tamen caSus, quo virgae metallicae mutuo datae Sint. bene restituislio debeat liseri in seadem virgarum specie
tuo apposilis' i unc pactum in mutuo estuSurarium, cum est pretio aestimabile ;num tunc onus , et gravamen importat. Hinc usurarius est qui mutuat alteri, ut sibi patrocinetur , ut suum agrum emat, domum locet; quia mutuaturio onus imp nitur, quod a natura mutui non est, et quod ipse aliunde, uti supponit ur,uon debet pra fila re. Non est vero usurarius qui exigit rem jam debitum ex justitia, nempe ut clesistat a privata vindicta, ab injusta Vexatione etc.; nihil enim novi oneris imponit. item si exigat quod pecunia non oppretia utur, uti eSi benevolentia. amicitia: modo tamen id in pactum non deducatur; SecuSjam esset debilum et onerosum. Ilinc n. 42 damnata est ab innocentio XI haec propositio: usura non est, dum aliquid ultra somtem exigitur eae benenolentia ει gratitudina debilum: sed solum si exigatur tamquameae justitia debitum: ubi notandum est cum Viva, quod damnatio cadit in verba Et gra-ιiιudine debitum; nequct enim mutuatariuSobligandus est ad satisfaciendum bonis suis obligationi gratitudinis, cum possit aliis modis; ideoque onus imponitur. Non vero quasi prohibitum sit benevolentiam expectare: etenim ex quolibet beneficio ea jam Sua natura sequitur; ita serme Angeli
ciatur, communiter tamen admittitur cum
Anto ine , Billuart. Lessio, Lugo, Silvio et aliis innumeris. Et merito; nam, uti docet
3ὶ . Per esempio: voi mi avele prestato dicti mouete d'oro da 20 r. il ehe sorma una Rommadi 200 sr. ἰ in appresso una legge attribuisce a queste monete il valore di 22 se. Saro io obbliga-io di restitui rui te 10 monete che m' avete eo segnatu no tutellige praeclusa con entione); sono obbligaio sol tanto di restitui rui una somma di tr. 200, perche non te speeie monetate. ma it talore the esse rappresentano, forma la materia dei pre-
214쪽
tio vestimobile is . Id confirmat S. Congre- gratio de Propaganda Fid μή approbante In
Poenileutiaria respondit unno 18la L p. Bouvier, ut ipse refert. Idem habet Luteranense V, ubi pro usura damnatur quodcumque lucru in ex re in frugifera perceptum, secluso lumen titulo laboris aut sumis plus aut periculi. Verum utiquae requiruntur conditiones :3. Ut pμrieulum sit verum et extraordinarium δ) amittendi sortem, vel cum non recuperandi sine mugnis expensis atque laboribus: uii si mutuum detur homini dit. bive fidei; alioquin nulla esset illius vestimatio: - 2 ut mutuans non teneatur mutuum alteri concedere ex praucepto charitatis ad praesentem ejus inopiam Sublevandum, quia in hoc casu periculum resut mutuo intrinsecum: - 5 ut mutua1Or noure uset sortie assecuraticidem, si saei osseratur, v. g. per pignus vel per fidi sussi nem: et non cogat mutuatarium ad tale periculum transigendum, hoc enim in casu
periculum non esset ri ule . Sed sietu in s . Q. o. Antiae civilis sis justus titulus aliquid igendi aura sortem 'R. 1 : Certum est ius civile Neap. art.. 3TII et seq. 5ὶ permittere conventionem ductarii in mutuo, sub luxa tamen determinata. Ubi notamus , qu0d omnino prohi-hilae sunt usurae usurarum: nempe uburae
debitae, si non solvantur, non ideo ex se induunt naturam sortis, ut istae usurae et alias usuras producant. Nequo Suil ogu ur
yactum, Si quod initu in sit sit; hoe Enim
lucrum Hli tur habetur , cum in jure re
pugnet Oari accessionem acceSSionis. ΕΥ-cipe tumen: - si usurae re vena naturam
Sortis Samant: ut est si priori aliud debi-
ubi lusius. 3ὶ Duplex enim potest esse perieulum: ordiri rium, seu generale ae omni mutuo essentiale et i utrinsecum , v. g. perieulum ne ineeudio euneta ua mutuatarii pereant, ita ut postea sortem reddere nequeat: eatraordinarium, extrinseculn Seu quod non essentialiter in omni mutuo reperitur. Primum non potest atteudi; utique secundum.
li) Quo sensu explieatur cap. Naviganli Deer. Greg. L. 6. t. Is da usuris e. 19), quod quidem
Ibi Cod. ΑIb. Ari. 1933 - C. A Ma - C. G. 1903 - C. P. 1608 - C. N. 17 18. 6l Usura usurarum in jure dieitur etiam usura
C myosita; et suo nomine analocismiso, a graecoraria. Supra: et iocos, uSura.
tum subsiliuntur specie divorsum Tὶ , vel
si personu debit tiris v ut crμditoris mutetur l8); - 2 si id lege cautum sit: sic pun-siones di bitae a conductoribus, inquilinis, vel causa census 2 ut vitalitii usuras producunt a diu iudiciu lis postulationis, aut i nitue conventionis. Item dicendum est, si agatur du aliquo tertio qui alicui creditori, debitoris nomine , usurus aut debitos fructus penderit, ari. 1776 9l: R. 2: An li gis civilis dispositio auctarium adprobantis exhibeat Ptiarn in conscientia titulum justum sexigendi aliquid
in mutuo supra Sortem, magna si in remorali controversia, et nulla forsan magis hine inde agitata. Bene multi eum d. Thoma, Bossuci, Cerdit, Lugo, Lessio et e. ne ing unt; quia lex humana nihil potest contra legem Dei: at lex divina absolute,vetat aliquid de mutuo exigere vi mutui. Unde Ss. Patres humanas leges bac de re semper im- probarunt, uti Augustinus . Clarysostomus etc. - Affirmant vero Cruix, Gobat, Le- desina, Pichler cum pluribus modernis, etsi non Oinues tu adserundis ristionibus concordent. Alii nempe dicunt, quod Princeps potest dominium aucturii in mutuantem transferre , eo modo quo legitime, ob bo. num publicum, potest rerum dominio transferre de uno in alium, ut patet de pra scriptione. Addunt alii, si id non liceret,
commercium deficeret. lucrum in r gnoc Saret. d uinum emurg ret. cum pauci
tunc essent mutuantes; porro si licet pacisci de interesse ob damnum privatum , multo magis ob p'riculum damul put lici. Alii aiunt circumstantius esse mutulas et bonum publicum nunc exiger , ut modera tum lucrum ex multio Porcipi possit. Alii ultroneum et mutuum lotius societatis con- Sensum invocant. Alii consuetudinem inressi, si eostitulsee in dote questa somma di 3300. Aliora it debitore nou piu della semplice sommadi 3000 eogli tuteressi di 300 ; ma di una dolodi 33ω ne dee certameate gli lateressi integrat
gii interessi di tulla la fiumina ..
9ὶ Titio si rende sidejussore perii preret odi fit
lo d'una casa satio da Mevio verso it proprietario Cajo. Mevio rei dendosi lardi vo net pagamento, Tillo fidejussore Φ eostretio a pagare a di tui Scari eo. Nella restiluZioiie eho Mevio deve sare si de- ono calculare anche gli interessi dei prerro dei sitio dat gior no dei salto pagamento. Cυd. Alb.
215쪽
214 TRACT. N. orbe terrarum ubiquo etiam apud ipsos timoratos receptam si). Alii laudem negant,tbxum legalem esse auctarium de mutuo, seu usuram, quae cum intrinsece sit mala, nulla lege nullaque de causa honestari potest ist); sed contendunt praemium eSse, quod lex tribuit divitibus ut sic alliciantur ad pecunias mutuo dandas , quibus hodie
maxime sustinetur commercium : aequum uulem est, .ut praemium solvat qui utilitatem praecipue percipit nempe mutua larius,
ei accipiat qui publicam prosperitatem pro-moVet, nempe mutuans f.
Verumefrustra utrinque adducta argu menta controversiam dirimere valent, cum 'adhuc desidi retur supromuni scelesiae tu dicium, et rutiones adhuc multae sint ex utraque parte. Unde sui erit regulam trad qua .liae Super re ta in fideles in con .
scientia , quam Consi harii ipsi in tribunali
Poenitentiae se gorere dubeunt. Nempe: adlideles quod attinet, qui capitalia ulus uda
dunt, ut ex illis fructus percipiant juxta
taxum legis civilis, dicimus ipsos non esse inquieιandos. neque cogendos od resιiIuli nem fruetum percipiorum, neque in foro Poeniιentiae absolutione Sueramemali ideirco esse privandos. Si lamesn sint in bona fide, et veres parali stare mandatis et definitionibus S. Sedis , si quando Edentur. Quod vΡro pertinet ad Consessum is , dicimus: - l non esse inquietandos neque ab
solutione privandos Presbyteros illos qui contendunt legi m Prinoi pis sessu titulum susscii litem periri pipndi uliquid ultra sortem absquid titulo usel lucri cμssutilis voldamni emergentis quousque Saneia S de desiniticam decisionem emiseriι. cui partitis ιιι 1e subjicere; - 2 non esse inquie lui dos Consessarios, qui poenitentes lucrum dum modo percipient s absolvunt, si ibii objicientes sentΡntiam lucro lavent m non fuisse damnatam a S. Ssed '. promittant se
obedire judieiis Sum. Pontifieis si illud alia
quando inιerdicat. Haec respousio nostra continet summum
i in V. Bouvier. Inu. Theri. De usura in sine, ubi sustus. 2ὶ Nastrosint . Nasset , Bolgent. La Luxerne,
Rossi gnol ele. eontendutit pecuniam natura Fua fiterilem non esse . nec primo usu consumi nisi praebeatur pauperi illam impensuro ad propriam Fustentatione mi; unde fit ea tradatur ait negotia dum, non habetur mutuum sed vel commodatum vel loeatum, prout ipsa vel gratis vel pretio datur. Vel si mutuum est, a mutuo gratuito diserim i natur. in quo utique nihil ultra sortem exigere licet. Qua in re vid. elatiss. Pros. Cinoiti in opere, eui lit.: Dissertarioni di im Cunonim Potiriano
Decretorum . quae a S incta Sede, organo Poeni ientiariae, ac supremae Cougregationis Sancti Oricii edita sunt ab au. 1822 usque ad an. 1853 i'. cum vero Prima couditio tu allatis Decretis sit bona fides, et
haec non parvam adhuc in quorundum Opinione lacesseret disseulla lena, ad eava petii-lus de medio tollendam atque ad alia simul praeoccupanda dubia, quae a S hulas licorum 1ubtilitate possent excogitari, Illust. ac Rev. D. D. Calvano Episcopus Nicaeensis hanc iterum quaestionem S. congregationi anno l837 sapientissime proposuit: an p-- nitenιes, qui moderatum lucrum sola lagis ιtiuis eae mutuo dubia vel mala side pereeperunt, absolui sacramenialiler possinι, nullo
imposito re tisinionis onere; modo de Patra-
rio, qui cum inlime persuasus sit senιentium . quae rejiciι ιitulum legis eirilis tanquam ivsvscientem, esse longe pro biliorem, secutisrim et 1 Iam in praaei lenendum, donec S. Scis uomeriι, poenitenti. biti qui ab eo consilium petunt, utrum possinι auctarium percipere ex mutuo itametsintillum habeant ιululum a Theologia eommuniter admissum praeter titulum testis cia vilis , resρondet eos non posse praefatum aucιurium eaigere et denegat obsoluιionem Meromental mει eaiganι R. Respondemus hunc Consessarium nimis dure ει seuere se habere erga hujusmodi sidetes, quandoquidem ex datis a s. Poeis nil nliaria responsis liquet fideles. qua bona με ita se gerunι, non esse inquietandos 5ὶ.
ei iam notamus: - illa allaturum respousi
is delia dispula auli' usura principalmente nesse . x x eon riseontro di opera analo9M. Ed. 2.rived. ed aecrese. Montepuleiano 1837; ubi doctrina Mastrolini contra De ecchi . Leopardi . Drach. aliosque impugnatores qubtiliter ae ingeniose de sendatur. 3J IIaee videre est simul colleela et propria authenti eitate donata tu opusculo Taurini edito eura illius Metropolitae 1 seb. 1833 eui lit. Sun- elue Apostolicae sedis responsa circa luera- ια mutuo tib ou. 1SQ2 ad seb. 855. Typ. Maricui. 43 Aulographum ser atur in aetis Curia: E
216쪽
num verita: non esse inquietandos, non meram tolerantiam, sed positivam permissi nem signifieorst, ut di set. s. Alphonsus in alia re l): - 2 ecelρsiasticos, qui in publicis concionibus decretorie praedicant, lieitum esse auctarium legis reticendo clasu. lam: modo sint parati ete.; probari non Me; quia privata auetoritate desiniunt quaestionem, quam S. Sedes nondum voluiιd finire. ita respunsum fuit Epigropo Vivariensi T mari. anno 1855, ut refert Guvier.
R. Λd l: Donatio idem son ut ne doni datio, et potest definiri: librenIitor in vil/rum linia' soli tib ratis tradi lio alleuius rei M. teri facta aes ualiter ae irrevocabilit r. et ab eo aeceptata. Κx qiIu definitiones deduciturno donationem proprie dictam requiri: - liberalitatem omnino spontaneam sex parte illius, qui donations m facit, et dicitur donans vel donator; - 2 ac ualom translutionem ahsolutam et irrevocabilem rei do.
no traditia se in dominium illius, cui sit donatio, et dieitur donatarius; Sl; - 3 aceeptationem ex puris ipsius donntarii. ut habeatur persecta donatio, ad quam quidem
acceptationem non necessario verba expressa requiruntur: salis enim et per facta voluiitas exprimitur Px eoniraelibus gratuitis, cum nihil importet oneris vel conditionis; sed usus rei et res ipsa ex se irrevocabiliter tribuatur. Si tamen deficiunt praedictae conditionos , tunc dicitur donatio impropria. Vid. ius riv. NHop. art. 8lo. 856. ι). n. Ad 2: Praeter distinction m donationis in proprium, Pt in impropriam, alia da -
ur a litristis in donationem inter viro', et in Gnationem eau a mortis; in donationem
mere stratuitam et ri muneratoriam, Seu anistiGιalem. Donatio inter vivos fit absque
ulla contemplatione mortalitatis, μt dona lor vult rem dono traditam cito sistri πω
priam donatarii. Donatio eausa mortis exudverso fit contemplatione et intuitu mortis, et donuior vult rem dono indica iam non libri propriam dona larii. nisi post mortem sui: haec apud nos solo testamento fieri potest; unde a legato non amplius distinguitur. Donatio more gratuita procedit a sola donantis ii ralitate. Remuneratoria vero oritur ex animi gratitudine ob acceptum benoficium vel obs0quium. Lehis palset: d nutio causa mortis est donatio impropria, ex de se in nΡmpst actualis tranStationis: sicut donatio intuitu matrimonii, et inter Sponsos s5). 0. 2. An donatio ante aereptationem su
R. Negat ius: donatio ante acceptionem non est valida; nemo pnim potest aequi rem jus in res alienas, quin prius consentirit. Hinc dona inritis si n scit rem, quae apud se
est, sibi esse donutam. . . donatae rei domianus non βι 6 : et donatio ante aceeptionem
revocari potest, elium si juramento firmata sit; cum jura mentum sequatur naturam a ius, cui aduectitur. Excipitur, si sit sacta contemplatione eprii et dΡ terminuti matri monii, antequam sit initum quin donatiooh desectum ac Pylulionis nequit impugnari, i ge sic statuente. Vid. ius civ. Ne p. art.
Ouid linquiest si donatio fiat ad eausas
piari Vel ea fit immediale D o in plurumcnusarum utilitatem, v. g. pro nitari in Ecclesia od Missaμ celebrationem uoclificando: visi fit immediate ipsi mei causa Di .i . v. g.
hospitali pro infirmis curandis. Si 3 valet donatio quia se hab t ad instar voti, quod a Deo illico aeceptatur. Si 2, probabilius
non valet, quia generalim ud donationis valorρm requiritur acceptatio. In dubio intentionis praesumitur animos vovendi, quia in causis piis communiter intentio sertur primario in Deum. 943 - . G. 831. 891 - c. P. 18M , 1890
C. N. 1859. 1862. 3ὶ Eliam donatio remuneratoria a jure rom no reeensetur inter donationes improprias; quia non a mera animi liberali late videtur oriri. sed eum semper verum sit etiam hane donationem fieri nullo aure togente. ideireo ius et . Neap. art. 814 et 825 num. l. rei lena juris Romani snbtilitate. ad donationem propriam revocavit tum d nnionem remunerat ortami tum illam. eui adnexum si aliquod onus - Cod. AIb. Art. 1122
217쪽
2lfi TRA T. vi. Q. I An veside sint donationes, ri fiant ab aere alieno gravaιi 'R. Amrmant i nyrnan, Lρssius, Molina Navarrus, ote; nam debilis gravatus bene potest dominium trnnsserre, eum ndhuc sit vere dominus rμi quas donatur. At d. Λntonius Cululanus Lugo,Sil manli ρnsμs,Sylvitis etc. communiter ac VPrius docent invalidas esse donationes facias ab noro cilieno gravatis; ideoque eum peccare qui illas accipit, et teneri nd compensationi m damni, quod inde ravonerit ereditoribus. Num sicuti donans laesit quoque donularius, qui positive cooperatus est injustust donantis aetioni eum creditorum praejudicio. Donatio nΡmpe non consistit in scita voluntate donantis, sed etiam in voluntate accipientis sine qua donatio non polost fieri; ideoque lint i donntarius non it rausa motivni est tamen caum vere influxiva et semoax alienalionis rei in damnum errditorum li). At lamsen in jure civili non ncino n debilis gravato: hoc jus reduelionis scitot conrμdi tantummodo in haereditate, si legitima sit lae
0. 4. 0uae res donori poMunt, et in qualiquontitateγB. Ad qualitatem quod spectat, omnes res praesentes Px iure civili nostro, art. 867 ipsa ratione Probante, donari possunt. imo donatio etiam hona sutura compr hend ropolost. si sat matrimonii conlomplationstari. 4040 53. Et potest quis donaro subres rvntione usuist eius; usel sub eonditione ut ilorum res ud se revertatur. V.g. si donata riu' prast moriΘtur. art. 8 3 pt seq. Ad qhantitatem quod ali inst, animaduam tendum est ex eodem civ. jursi uri. 829 rejiciondas esse donationes, quae excedunt
id de quo donator disponere potest 4).
0. 5. Ouinam Gnationem agere valent, es Meeptor 2 n. Ad I: Illi soli domare po fiant, qui tib ram habent bonorum suorum administra. tionem, et testari queunt. Hinc donare nequeunt: - iuiores de bonis minoriam, nisi agalut de parvis donationibus remuneratoriis, et de eleemosFniq; - 2 prodigi sive de jure sive de facto. Item minores licet
ii bili tuti, nisi agatur de eontra in matrimoniali. vol donationibus modicis. qua alii sejusdem conditionis agunt. - 5 uxores Sine ronsensu mariti vel tribunalis. Vid. ius civ. Nen p. uri. 818. et SPq.ll. Ad 2: li possunt donationes acceptare, qui non prohibi'ntur a lege. Prohibentur autem: l incapaces nd nequirendum per te- flumentum uri. 8 8 5); 2 conjuges inter se, matrimonio ipso durante: quod merito
Statutum sest. n mutuo amore invicem Spolientur ari. 4050 set seq. n). d. n. Quid de donotionibus factis sponsis
Occasione matrimonii ' .R. Donationes quast fieri quandoque fiori quandoque solent sponsis occasione cμrti et determinali matrimonii, a quoeumquolandμm fiant. constitiant vel in bonis Praesentibus. vol in utrisque Simul. 1. Si donationes. Sint de honis pra sontibus, xive proveniant ab extraneis Rive a parontibus, si vo fiant utriquq sponςo sive tantum alterutri, iisdρm regulis subjacent, quibus donationes celerae inter vivos. Sin cum clausis: l istae ne piant invalidari obd sectum accρplationis in donatariis. neque revocari ob eorum i ngratitudinem; 2 si matrimonium non sequatur. habentur uti non factae; S praμsumuntur factas eliam favo-ro proli A nasciturae. Vid. ius civ. Neap. art.
884, 10o8 seq.2. Si donationes sint de bonis futuris
complectuntur bona, quae isempore mortis suae habobit donator, et inducunt in donatore obligationem relinquondi isempore mortis suast illa bona dona lario T .
3. Si donationes sint circa bona praesentia simul ot suturn, tunc si actili donationis fuerit adnexum inventarium bonorum mobilium eum dμbitis ot oneribus donatoris, morient se donniore, potest donaturius μ ιμ- re inter haec duo: vel acceptare omnia bona existρntia temporo mortis donatoris ipsius, et solvore omnia ipsius debita: vel accepta re bona existentia lom poro uctast donationis solvendo di bita item pod sem tempore PY-
tantia. Quod si inventarium illud non fuit actui donationis ad nsexum, lunn donatarius non habet jus nisi ad bona existentia tem-s1ὶ P. I imori. Op. Imr. l. a. n. 722. IJ Ergone simnies) non amplius in vita auas2ὶ cod. Ath. Ari. IV. 1151 - C. A. 765- da bonis illis poterit aliter disponara donator' C. G. 92n - C. P. 1025 - C. M. lsa5. Non poterioitulo gratuito: v. g. donando aliis bo-iai cM Ath 11I8 - c. G. 1084 - C. P. na ipsa. quia hoc titulo jam de iis disposuit in a.
C. M. 187s. elu donationis prioris; sed poterit disponere litulo 43 Cod. Ath. Art. 1 3s - C. A. eiv. S s44 - oneroso et extra fraudem. v. g. annuo eanoni lin- C. N. 18Ro. euniario bona illa subjieiendo. non ut donatarium illi Cod. Alb. Art. 1111 et seqq - c. s. sta se honis privet. sed uL hona ipsa in meliuς eonvertat: C. P. IRRI - C. N. 1867. imo potest donator de honis illis dispotiere etiam sal Cod. Alb. Art. I 86 - C. G. 10M - c. titulo luerativo. v. g. vendendo. sed latuummodo AI 1931. si salis supersit ad implendam donationem.
218쪽
poto mortis donatoris: ideo debebit Glomnia acceptare cum debitis et oneribus, vel omnibus valedicere. natio discriminis est: in 1 casu bona actu donationis vi inventarii censentur translata in dominium cli nutarii: in 2 non sic ob inventarii dos eluin l). o. T. Quaenam lolemnitates. eι conditiones requirunιur ad donaιionis nolorem jure
civili Neopolitano3lt. Ut donatio sit valida ex iure civili requiritur ut non sit sacta vel sub eouditione impossibili , aut bonis moribus contraria ; vel sub conditione , cujus implementum a solo donante pendeat; ne ι sub conditioue omni lius satisfaciendi onerihus etiam non expressis, aut non extantibus donationis tempore, nisi vgatur de matrimonio. Nonnullue nitan roquiruntur so- leni nil ales ut ex ari. 816, 868, 869. 855, et seq. - 2 Ut ea Sit a dona turio accepi uta: ab ipso quidem si sit in jor vel alio illius no. mine; si vero sit minor. acceptari de t nhillius curam habente. Imo etiam pro in juri si sit illi familias patia, consensus requiritur, si tamen rei donatae usuaructus vis patrem vel avum spectat. llem pro uxoribus con- Sensus mariti, pro surdonautis. Et locis piis requiritur u ceptatio utiministra illium. vri . . 856 et seq. Ubi notandum quod nullus donatarius, nec ipse intuor, in t 'rdictus, aut uxor desectu acco pintionis restituuntur in inlegrum; Sed tantum actionem habent adust. sus eos, qui donationem acceptare d bui se ul; - 5 ut non sit inosset a. id est sucul- talem donaulis exo deus: Sustinetur tamen donatio in eo, quo taliS non est: - 4 ut non includat sutura bona, nisi de determinuto atqne certo matrimonio Sit sermo uri. 867;- 5 ut si ligatur des mobilibus, res onaves singillatim designo tur cum dicta ratione
proprii valoris; - 6 iand-m ut ea fiat publico instrumento vrt. 855 2J. An quaeres nationes manuales, quae
nempe de manu ad manum sine ulla solem
R. Est probabilius ac commune dona uis sualia. facta brevi manu, si sint libere lacla inter personas habiles, in partu disponibili, adhuc in conscientia vi in habi re saltem ante judicis sententium , etsi ceterae solemni-
c. G. 959. 10ηl - C. P. 192T - . M. 19i4.s2ὶ Cod. Alli. Art. 11ηu C. A. 242-C. G. R94, 83 -C. P. 18--L.M. Ras. Si donationes etiam immobilium saetae sint sine dolo . inter perfiatias habiles. et in parte disponihili, sed formis legalibus sint desiitutae, utrum validae iant'. vid. ubi de eo tractibus ae testametitis polemnitatibus le-
lates a lege civili praescriptast non suerint obsorva lue. Codicus pnim civiles vidi niue illis formis voluisse tantummodo vitam priae ludere improvidis donationibus, non vero justis liburalitatibus: non 'ud dirxi eerια- mente eon quest' urticola si 123 usti Cod. Al-
Rupienter sancitum est ad securitatem et facilitatem commercii. Et tulis est usus; sane importabile, novum ac riuiieulum loret, quod quis sine publica Scriptura non 'Ossit valide donare v. g. amico Auci picturam, pauperi eleemo, ynam, Servo aliquod mu
inter hare dona numerantur ex Episcopo Bouvier: - l donatio de manu ud manum. iit cum donantur libri etc.; - 2 donatio indirecta, quae nempe occultat ut sub spectu
contractus cinerosi, ut cum quis v. g. vendit Titio villam suam liis, sed statim Ohligatio nona illi tradit prDiio non ve PDin Cum intentione protium condonandi; - 5 donatio accessoria, Seu quae ex Conventi iust cumierlio inita si uitur: v. g. domum meatu vendia Petro ea conditione, ut I 00 donet Pan lo;-4 donatio remuneratoria, id sest quae sit ob benε fietum acceptum, vel ob ossicium praestitum, maxime cum haec sit quasi compensatio; -5 di nutio onerosa, eo nempe cui d nator quoddam adnectit onus; tunc enim est potius quaedam solutio vel commutatio. Hisce regulis, si nempe recte acti pianturci tune explicentur, pluribus incommodis uuili me ullatibus oecurri potest maxime pro
Q. 8. Quinam sunι donationis et eius
B. Donationis essectus duo sunt: - ut proprietas rei donatae in donatarium transferatur eti im absquo ipsa formali traditio ne, ex urt. 862 2 ut donatio natura sua irrevocabilis sit, nisi geraviS ae probata causa intervenerit, quae revocationem Per-
vis causa sitiationem rex Ocandi ' Ob tresing earentibus, ubi tenuimus, praeserendum ess
3l liem doeel Tartaro, Supplement. ad Thest.
219쪽
. Ol, non impletas conditiones. Quo in casu libura ab omni onere redeunt bona donata in donantem, sed rescissio erit judiciali S.
2. Ob ingratitudinem donatarii in do.
nantem; at tunc revocatio debet inis annum postulari. Non tamen quaecumque ingrati ludo sussicit: hinc uit ius civ. 2)r Ia
notundum , quod non fit tostus revocationi huc es causa : 1 si donatio tacta sit Ecclesiae vel causae piae, V. g. monasterio; quia haec donatio primario facta est Deo ipsi. qui ingratus esse non potest: u Sidonatio sit improprie dicta, quia haec inodiosis dona iationis nomino non venit: I si donator scivit ingratitudinem, et lamen donation8m non revocavit; nam censetur remisisso: 4 si sa-ela sit donatio causa alicujus determinatiel certi matrimonii. 5. Oh suporvenientem prolem donatori ipsi. Haec revocatio pleno juro Suum sortitur esseelum statim ac donatori super-voniat filius legitimus et naturalis, etiamsi posthumus, idest natus post mortem patris; vol si logi timetur per sub Sequens matrimonium , dummodo natus Sit post actum
donationem. Causa cui haec revocatio innititur est, quod donans censetiar actu donationis non praevidisse in se ipso vim illam, quam natura excit At in eor patris , quando ipsi oritur filius. Imo etiamsi donator in ipso actu donationis renuntiaverit huic jurir vocationis ob prolym sibi supervenien- ρm adhuc in jure habetur invalida talis
renuntiatio, ex art 890. 0. s. Ouid sentiendum est de donationi. bus faelis oecastona ingressus in Religi nem 'n. Hae donationeA non r 'guntur iisdom dispositionibus, quibus donationi R intur u vos; ssed iure mmmuni Statutum est, quod
illae fori possint ah ipsis minoribus deci-
33 Qui casus hiMe versiculis exprimi possunt: Ingratum faciunt almae injuria. damnum, Impia dextra. sides fruetia , pericla neeis. 4ὶ Ad eam eonstituendam publicum invirumen lum requiritur: et Semei conStiluta , matrimonio
mi sexto anno completo; et quod possint etiam comprehendero hona suturit, v. g. jura su cessionis ah ipsis acquirenda usquend professionis tempus. Erunt lamen nulla Blaetae renuntiationes: 3 si renuntians intra sex menses Religionem non sii ingressus ;2 si vola temporalia emittens in saeculum regrediatur iusta constitutiones cuiusque ordinis vel Congregationis a S. Sede adprObala SaCOROLLARium - De dote propter nuptias eι promi1sione.
Q. f. Quid est dos, et quid de ea ditan . dum pn. Ad 1: Iuristae et Thμologi solent dolem dosin iro. ut sit donatio ab inore Dei abalis ejus nomine in marilum collata ad sustin nda onera matrimonii.
B. Ad 2 Si filia orensione sui matrimonii sit sumetenter prardita bonis Propriis , nullum habet jus ad dotis petitionem. Si
secus. potest dotem expostulare, ac eam tenetur pidem tradere pater, et in ejus desectu avug paternus, ac deinde mater e exari. I94. Hanc petitionem filia potest sacere. etiam durante ipso matrimonio: imo et ocicasione secundi matrimonii, Si, primo matrimonio soluto, dos fuerit patri restituta , vel si absque uxoris culpa perierit 4 . Ex iure autμm civili dos potest tribui in omnibus bonis praesontibus et suturis mulieris, vel tantum in bonis praesontibus . vel in parte omnium honorum suorum, vel tandem inoliqua re speciali, ari. 4b55. Quod si clotan volit filiam excludere per ipsam dolis constitutionem a sui succeAsione ha roditaria, tenetur tradero integram legiti-mdm, quae ad removendas omnes fraudos erit a tribunali dμtμrminanda modis prae
Quoad dotem nominila adhuc notamus rx ad 'm ei vili loge: -- l nuc vir, nec u&or . nee ambo simul possunt durant' matrim nio, alienare nut obligarμ in cujusvis favorem honu immobilia qn io doti m uxori, constituunt, nisi in cnsibus Pt modis a lΡgse expressis, uri. 4567;-2 si mulier in puriculo sit dotem amittendi , quia n goti .i marit idurante, alienari non potest sine trihunali auetoritate. Soluto tamen matrimonio, clos ipso iure transit ad uxorem. Vid. ius ei v. Neap. art Ἀη .s 367 et seq.-Cod. Αlh. Art. 117, 1412. 1535 . et Seqq. - C. A. et v. 1221 - C. G. 204, 1341,1544- C. P. 1329 - C. N. 1412. 5J Cod Ath. Art. 1525, et seqq. - C. A. et .
220쪽
DE vlRTUTE IUSTlTiae 2 is male geruntur , dolis seporalion m a mariti bonis postulare potest ar l. 1576, 3 SO- luto matrimonio , Si uxor dolis' proprietulem habeat, absque mora ipsi dos resinuenda est; si vero maritus jure proprietatis gaudebat, post unuum restituenda est amatrimonii solutione ' - 4 dos augeri
potest, non tamen a sponsa, si jam sit celebratum md trimonium, art. 3556: ubi vero a tertio sit aucta , si consistat in pecunia
non gaudebit hypotheca legali, nisi a die inseriptionis, quod item vigebit, quum data
suerint funda aestimata hac declaratione , quod eorum proprietas transsere lue mari-
Q. 2. Quid sunι lucra dotalia pIt. Mos est, ut SponSus Super dote,qunm recipit a sponsa, augme ut uni constituat, et vicissini Sponsu si praemori utur. lucrum
aliquod marito tribuat in Padi in dote: en luera dottilia. Vid. ius civile Neapolitanumari. l0 6 et seq. Si id agunt in ipso contractu matrimoniali, sibi invicem donare possunt ea omnia, de quibus disponere permittuntur per testamentum, id est dimidiam partem , etiamsi filios legitimos aut legi limatos relinquant. Si vero nulla sit sacta conventio, et coniux superstes sit pauper Di nulli ex coniugio sit deseendentes . aut si sint tres filii vel minus, tunc censebitur reliquisse coniugi superstiti quartam redditus portionemox bonis haereditatis. Si autem filii sint quatuor vel plures tunc subsidium coniugi . superstili tribuondum non excedet fructum portionis virilis. Ex art. 689 et 690 3 .
st. Di omissio esι liberalis, deIiberata ac spontanea fidei datio exterius fueια et ac-eeptata de re possibiIi et honesιa. Dicitur :-- I liberalis, et sic discrepat a contractu onoroso; - 2 deliberata, id est cum plena advertentia: ac spontuma, id est immunis ab errore, dolo et metu etiam levi; nam liberolitas importat omnimodam libertatem; - 3 Mei ι io, sicque distinguitur et a donatione, quae pst rei datio, et a proposito, quod est simplox voluntas ciliquid faciendi, sed non se strictim obligandi; ε eaeterius faeta, id est talis ut homo eam cognoscere possit -- 5 et acceptata, quia promissio et
possibili eι honesta; quia impossibilium nulla obligatio . et in malia promissis sidem none ediι Observari. Promissio si sit prodiga, obligat ad sμrvandum quod prudigum nota esst; quia Si i x una parte nulla esι obligatio de illicito :cx ultera ullis per inu ιιιe uiιiari non debeι.
Qui promittit, dicitur in jure promiιιens, vel promissor; ille, cui sit promissio, promissarius.
0. 4. Ouid de promissionibus, prouι generatim feri solem R. Promissi oues hujusmodi sestem ea ju-3luia ac regulariter loquendo non obligunt; qui enim eo modo promittunt, ordinari Enon intendunt proprie die lam obligationem suscipere. Sane siquis eos interrogaret, an tanquam lares vel tanquam injusti rui alienae detentores haburi velint in hypothesi , quod promissiones taliter factus non imis pleant, negative statim responderunt. Huc etiam sentiunt illi ipsi, in quorum gratiam promissiones hujusmodi factae sunt. qui ad
summum sic promittentes voeant lex es, inconstantes, non autem iniustos.
Diximus i sati m eae justiι quia non desunt qui velint promissiones obligare ex fidelitate: quamquam ne ex fidelitulo quid 'm obligunt hoc ipso, quod Sic promittun-
te, non tutendunt fident suam serio obligare; et quando dicunt promiιιο, polliceor, nihil aliud exprimere volunt, quam actuale propositum et bonam uni ini voluntatem erga alios, non vero obligationem stricte Sumptam; - 2 regulariter loquendo ἰ quia Promissiones obligant etiam ex justitia, quando reapse constet promittetites obligationem proprie dictam volui,se sibi suscipere. Talis censetur esse promissio : si jurumento serio firmetur: neque enim quis censetur usurpare inaniter Sacramentum ; 2 si fiat cora in testibus ad hoc vocatis , vel notario; 5 si detur chirographum aut aliud instiluatur instrumentum: virtus enim sinceri talis et veritatis exigit, ut scripta suctis consormia sint; alioquin latissima mendaciis via panderetur.
Ouid quaeres si promissio non tantum au saeια ab una parte , sed eliet m serio ab altera acceptata 5 3 Certum est promissionum serio faciam et a promissario aec platam in re gravi posse per accidens obligare
1ὶ Potest autem quis promissionem aeeepta
per alium a se depulatum: vel per alium qui habeat pius curam: sic acceptat pater pro filiis ,religiosus pro m asietio, praelatu pro Eeclesia, uxor pro mari vi tutor prυ mi re..