장음표시 사용
361쪽
m TRACI. vlII. DISP. l. nim est manifesto verae dei valedicere ', cum nulla possit esse conventio inter lucem ac tenebras. uine graviter peccat contra fi . dem, qui a quovis inierrogatus de sua religione responderet: se esse lurcam vel Judaeum, aut gentilem; quia line ipso negaret
se esse chri Stianum. Neque excusat timor
mortis; cum ideo non ligeat, quod intrinsece
. 3. Falsam religionem simulare; tuae mi. ni me intersit, utrum quis verbo potius ansueto mpntiatur, idcirco eodem praecepto quo prohibemur sdem exterius n0gare , prohibemur etiam salsum Religionem qtiam. cumque simulare verbis, saetis, signis, autvlia qualibet ratione dicente Christo : qui
me erubueriι eι meos sermones, hune Filius hominis erubese ι, eum veneri ι in majestate
sua si . ideo omnis simulatio in rebus Reli. gionis sive ad fidem sive ad moressp ctent, Asemper est detestanda; qui enim ea utitur. facto ostendit se esse ivlsae noligionis sectatorem. Hi ne merito damnati sui runt libeIIallei, qui npmpe oblinebant tibi Ilos securi. talis, ex quibus eos idolis sacrificasse con. stabat, quod tamen verum non erat i 2 . Diximus omnis simuIalio: est enim Commune, fas esse aliquando legere veritatem verbis, aliisve signis ambiguis ac indisserentibus ob justam causam , et quando nulla est necessitas confitendi; cum nulla tunc interveniat deceptio , sed sola deceptionis
Ii. Non licet fidem occultare, quoties ur- gel praeceptum illam xlerius cousilendi eo enim in casu occulturo lidem esset ast fidem negare. Si vero huc praee plum non urgeat,
terrogetur: quia ex una parte haee agendi ratio est quaedam fidei professio; et ex altera tales eoncurrere possunt ei reum stantia . ut nihil indo contingat injuriosum fidei, nee proximi religioni no- eivum - v. Benedictus HV, Dd Syn. l. 13 , e. 20. n. 1i π.ti I.ue. s.
Narielli. p. 81 - Satrano, Stor. Eecl. l. d. at ni ne qui interrogatur, potest lacere, nisi liter eapostulent rerum adjunela: vel respondero obscure. au ditere se nolle respondere. se jure non interrogari, et similes adhibere tergiversati nes. quae non indicant eum velle negare sidem , sed nolle prodere. Sed nola: ὲist aliter eaepostulent rerum adjuneta; nam fieri aliquando potestui silentium habeatur pro absoluta negatione di v. p. si aliis rogatis, an fidem n gare velint, iisdem expresse respondentibus quod Non. aliquis taee rei: tale enim silentium in talibus rerum circum- fit antiis esset vere nesare. ut docet s. Thomas. 2.2. q. 3, a. 2. Ergo merito ut pole ni in is generalis ab innoeentio Xl dant naIa est haec n. 1s Propo-sdem oeculiara aliquando erit non tantum
permissum, sed conveniens ae necessarium,
ne scilicet vel figem vel nos ipsos gravi pμ-riculo exponamus aliter Pgendor sie sacerdos ex rationabili causa iter agens inter haereticos vel insideles ad occultandum suum statum et fidem uti potest vestibus saecularibus. Ceterum curandum ne Oeculiando filem videamur ipsam aperte negare iit esset si iis utantur Signis. quae ex usu ac hominum institutione, aut ex ipfia sui natura
Q. b. . in liceat tempore persecutionis fustam arripere'
B. Amr malive liceat lempore persecutionis fugam arripere, nisi aliud honor Dei populique necessitas ob peculiares circumstan tias expostulet: est contra Tertullianum et Montanistas id libsolute negantes. Clare id tradidit Christus inquiens: cum persequentur
vos in civitate ista , fugiιe in aliam 5 . Et sane qui fugit, ideo fugit, ne fidei negandae periculo se exponat; hinc d. Bernardus sit
fugere perseeutionem non esι culpa fugientis sed persequenιis. Confirmatur exemplo Sanactorum, praesertim Attianasii Cypriani ete. .
et ipsiusmet Christi, qui nbscondit se a Iudaeis eum lapidare volentibus Tl-Imo aliquando fugiendi obligalio est, si nempe D. no publico expediat; id Augustinus probat exemplo Pauli, qui Ob Ecclesiae utilitatem se fuga eripuiι e praeposito Damasei 8 .
Verum hoc ordinarist non convenit Episcopis et Rectoribus: imo grave esset piaculum, cum magnis Ecclesia tempestatibus agitatur . eos Se timidos exhibere et pusillumines. Quid de navis gubernatore, qui illam deserit nuctibus agita lamp en casus il-gitio: si a potestate pubItea quis interrogetur . β.dem inyenue eonfiteri tit Deo et fidei floriosum
consulti . tacere ut mecaminosum per se non
Ex dietis tolligitnr. non Ileere uti vestibus
hominum usu institulis ad salsae lidei professionem. ut esset penes Turens linea hesiis talaris eorum Saeerdotibus propria: est enim se salsae Religionis Melatorem ostendere, ita s. inquisit. 1630. Meux tamen esset, si veste distinguerent lantum nationem a natione, unum hominum caelum ab alio: quilibet enim potest fie aliorum aceomn odare usibus, si aliud non obstet.
Ouid si vestis distinguis seetam a seeta, ut erat vitta sinua . quam gestare tenebantur apud nos juduea Alii di eunt ea uti esse laeto lestari se judaeum esse aut salsam religionem sequi e alii negant. quia haec signa sunt mere politica et distinctiva otii iis generi hominum ab alio, non proprie professi a sdei. V. Benedielus x iv . Consi st. υm
nium sollieitudinum. inter Omnistenas , Pr in elate concilium.
362쪽
DE FIDE 26llius pastoris , qui peractutionis tempore suam Ecclesiam deserit, prout alebat Nicolaus V a quodam Episcopo consultus. B te in
re en regula generaliS quae eruitur Θx d.
Thoma: in qualibet obligatione praeeipue attendi debet obligationis finis: obligant uv-lom se Episcopi ad exequendum pastorale ossidium propter subditorum salutom, et ideo ubi subditorum salus exigit Persona pasi Oris praesΡutiam, non debet Pastor personaliter Suum gregem deSerere . neque Propteruliquod commodum temporule, neque etiam propter aliquod personale periculum imminens: cum bonuS pa Slor animam Suum ponere teneatur pro ovibus Suis. Si ustro subinditorum saluti possit sussicienter in absentia pastoris per alium provideri, tunc licet pastori vel propter uliquod commodum Leel siae, vel propter personae periculum corporaliter gregem deserere l . Q. 6. An Ilaeat Catholieo in haeretieorum
latis mandueare carnes diebus ab Melesia
R. Si graue perieulum immineret vitae ηει bonorum. eι aliis exceptis peculiaribus eir-eumstanι iis, licet ad iidem iΘgendam v scicarnibus diebus prohibitis; quia cum ahst nentia a carnibus non sit instituta ud pro- sessionem noligionis, iisdem vesci die prohibito non sest fidem negare. Nonne id faciunt etiam Catholici mali et helluon μ ' nec tamen dixeris, eos sic fidem nNare. Nec obstaret, si ethi essent idolo consecra li; ea enim eo heeratio illos non facit immundos. Hinc Apostolus eos comedere non prohibet, nisi in Casu scandali aliorum. vpi erroneitatis propriae conscientiar '). Diximus: - st grave periculum imminereι vitae, veι bonorum, agitur enim de re per se gravi: ideo non est attendonda simplex d risio vel levis vexa iatio; 2 aliis exceptis peculiaribus circum ιιunιiis: si enim per accidens esus evaderet
signum Prosessivum sidet, uti si in odium Ecelesius C itholicae inter coli vivas statueretur, ut qui ho,tis est Romanae Sed is comedat carnes tuli die, peccaret utique eo ira sidem qui eas comederet Sinct contraria protestatione; nam esset fidem facto
assiatessa di fovente. Goufiget.
4ὶ Archiepiscopus Taurinensis Lit. Pastorali 2 maj. 1853, sub poena meommunicationis Ialae
sentent iste ae reservat e. Omnibus Dioeceinois iu-
discriminalim prohibet filiam ob euriositatem Pro- Theologia duoralia. Tum. ll.
Q. T. An Ileeat audire religiosas haereιι-
corum conciones, funus d dueero, sacris e rum interesse , aut nupι tuli eorum convivio 'R. Si illi, qui talia agunt ex rogionis consuetudine et communi judicio consentur eum haereticis in Religione communicare, tringere non licet; quia essμt veru iidei simulatio. ut patet. Socus licet ob ration m contrariam Seandalo praecluso s), et animae propriae Periculo . atque ali ii poeuliari prohibitioni esset v.g. si quis eorum Sacrifiinteresset vel Px curiositate, ut sciat quid agant; vel ud ea spectanda uli ecimo diam; vel ad politicum famululum domino Suo praestandum, ut in more habebat Naamun Syrus, qui incurvabat is, ut rex illi inniteretur dum eorum idolo genuflectere,. Huuenim civile obsequium tenebatur prae,iar' regi, qui solebat sive in foro sive in templo inniti humPro ulterius, et adstantibus id
nolum erat i5l. Sed quid i dices si Prineem mandet omnibus sub poena eo iones haerelisorum audi -
νεγ Εi non licset obtemperare. uti coia, latex rescripto Pauli V ud Anglos: non licet vobis Mee satere sine δειrimento dirini αἰ-ιus ae ve/ιrae salutis. duod valet, etsi Princeps prolestetur se huc in re nihil aliud exigere, quam obedientiam civilem; num haec de se apta est ud Catholicos paullutim pervertendos, atque ad injuriam fidei, et uu-ctori latsem haeresi conciliandam l6l.
0. 8. Recasne in fidem Catholietis quieontrahit matrimonium eoram magistratu
eivili, vel eoram ministro haeresicopB. Licet Catholico matrimonium contrahere coram magistratu civili modo ante vel post contrahat ritu Catholico; nam talis actio est instituta ad finem mere politicum, ut nempe coram lege civili tam conjugPSquam eorum filii censeantur legitimi. At non licet contrahere coram ministro haer tico, qui assistat ut minister religionis, e si ante vel post contru hatur ritu Catholico; contrahentes enim ii starentur tali caerimonia, se cognoscere haereticum illum ut verae fidei ministrum, quod est intrinseco malum et haeresim sapiens I .
testantium templum adire sive ad speetandos ritus vel audiendos sermones. Quam prohibitionem dedit etiam Episcopus Nieaee is an Syn. mos . e. 2. Append. n. a. idque merito ac sapientissime obvehemens perversionis periculum; hodie praeseriam in tanta morum tui qua dissolutione.
363쪽
B. Symbolum vox grai ca est . quae latine signiscat vel rerum plurim: rum collationem in commune, vol Signum aut tPSs ram militarem, qua vori milites tib aliis Sm cernuntur. Apud christianos hoc nomen suis mitur pro regula fidei, sive Pro summa capitum fidei , quae omnibus er enda sic proponuntur: 1 ut uniformis ubique sit si-dsilium institutio; 2 ut sarilius memoriae commondontur; 5 ut facilius dignoscantur veri si deles, et discriminentur ab inside-
illustriora autem sidoi symbola sunt: Λ-postolicum, Nica num, Constantinopolitnnum, Athanasianum. Quae, nil Angoliciis, in nullo alio disserunι, nisi quod in uno plenius e Istantur quae in alio conιinen-ιur implicite, seeundum quod eaeigebat haeretieorum instanι l . . Symbolum Apostolieum recitatur a fidelibus tu precibus quotidianis: in duodecim vμluti ea pila dividitur, quae dicuntur artieuli. Falentur ipsi haerstitet jure diei
Apostolicum, quia continet doctrinam tma-dilam ab Apostolis; negant tamen mulli ex Protestantibus simo quidam ex ipsis Catholicis illud esse genuinum Apostolorum in
Dus: sed salso ἔ ejus enim auctores fuisse ipsos Apostolos, nonnullis eaeeeptis, probat usus sejusdem in Ecclesia v iustissimus, quρm nullus ante Erasmum et Calvinum n gavit. At leste d. Angustino, quod universa ιenet Melasia, nee Conciliis insιitutum, sed
postoliea traditum rectissime ereditur ; 2 id docuerunt ex prosse traditionis Molpsiasticae testes locupletissimi, Rufimis 23. s. Ambrosius iat, s. Hieronymus 4 , s. Leo M. 5ὶ, Cassi unus 63. et ulli serme innum
ri. lmos. Leo. aliique censent, singulos Apostolos articulum edidisse suum Diximus nonnullis eaeeemis; quia non est n'gandum idem symbolo redditas fuisse nliquas voces ad yxortus haereses melius profligandas. Communiter voces additae censentur: erea-
sanctorum communionem : viιam aeteris
2. Symbolum Meaenum conditum e tin primo generali Conpilio Nicaeae in Bithynia circa annum 123 celebrato contra perfidum haeresiarcham Arium . qui blasphemabat Dei Verbum non esse Deum , Ssed meram creaturam ex nihilo, licet ante tΡrns creatum. Unde declarati in suit, Christum esse Patri consubstanιialem. 5. Constanιinopolitanum conditum Pst in Constitio Constantinopolitano primo, quodpstuenornis seeundum relebratum lan. 381 tum contra haerplicos Eunomianos contendent f Spiritum Sanctum non procedere a
Patre, contra quos definita est processio Spiritus Sancti a Patre; tum contra Mare donia nos negantes Spiritus dia dom divinitatem, contra quos posita sunt haec alis v cabula: qui eum Patre et Fuis simul ador tur et eongior eatur, qui Ioeutus esι p rProphetas. Non differt ii Nica no, nisi in disti notiori aliquot articulorum P xplicatione - Huic autem symbolo nonnulla addidit explicando Concilium chaloedonense generalequnrtum anno 1 l. Tandem apposito verbo
Filioque la pluribus primum pur licularibus
Conciliis, quod confirmarunt concilia Meumenica Leonense sociandum anno 274. et
Florentinum anno 1 19) illud est, quod hodie in Migga solet λrologia nomana recitare. 4 Symbolum 4ιhanasianum sic dicitur, quia summum fidei continet, cujus R. Klha nasius saeculo Ecel 'siae quarto praecipue suit assertor et vindi x invictissimu . Nonost tam n e rium penes eruditos, ab ipso fuisse consectum: ita consset Baronius, sed commvnitur negatur, tum quia in PO conis. latur Nestoriana et Eutychinna haeresis nondum suo tempore exorta; tum quia in eo non legitur verbum eonsubstantialem, cum tamen essot oo tempore unica fidρi nostruelessors. Alii illud tribuunt s. Ambrosio; alii s. Hilario ; alii s. Eusebio Vercellensi; alii aliis: communius censent illud opus esse Vincentii Lirinensis. Ceterum non ost du.hium quod certa fido i nostrae sit regula ;cum illud jubeat recitari Ecclesia saneta 8).
tium, ete. in symbolis non suerunt expressa ; et merito id laetum eredimus respeetu insidelium et eatechumenorum, lum ob eorum infirmitatem, tum propter abusum qui merito inne timebatur. Hae etiam ratione in illo religionis initio plura larebantur mΤsteria, at nonnisi sonsim Rino sensu trade hantur mysteria. LVid. Sal rado, Corso di storia Ee-
eteriast.l.iv. 1 9: uiseiplina den'areans . Onae quidem prudentissima silentii diseiplina nostris hisee
364쪽
DE FiDE 3630. 2. Quid de eaιheehismis dicendum oecurrit pli. Callii chismi nomini, solent hudiu indicari accurata christianae doctrinae compendiar principi in tenet locu ut Cateclii sinus Itomanus jussu Pii Veditus ad mentem Concilii Tride utini, pro Parochis praesertim, ut sapit ulΡm haberent normum iu populo edocendo. Unaquaeque Eliam Dioecesis suos habet cathechismos, et iis omnino uti debent qui doetrinam doeent, prout omnes pro
sua Dioreest praeeipiunt Episcopi is): et
merito: expositionis enim diversi latis perturbaret fideles, ac confusionem Pareret Quanti autum faciendum sit catechi,tae munus, patet; nam per illud populi vera enutriuntur religione, hinc Paulus V F oet.
gentius hoc nobile ac functissimum munus
Articulus i. - De insidelitate 3 Q. 4. Quid est infidelitar
n. in idelitas est earentia fidei: triplex di-Stinguitur. Aliquando enim haec fidei care tia accipitur secundum puram negutionem. ita ut quis dicatur infidelis ex hoc solo quod non ha t fidem , et dicitur infideliιas pure neqvilvae lalis est in illo, cui siues vel nullo
unquum modo, vel non salis sui tantiuntiata. Λliquando accipitur Secundum negligentium, vel ignorantiam vel errori in culpabili in ι irca res fidei, ut dicitur inlidelitas prinoliva. Aliquando accipitur Secundum contrari elalem ad Pandem fidem quia aliquis repugnat
auditui fidei aut ipsam contemnit, et dicilemporibu videtur, ab Eeelesiastieis prae ertim, in familiaribus eum vulgo eviloquiis adhibenda, ne Sacra divinaque profanorum stultitia I et impietati quandoque exponantur eo temnenda. Neque dieant, nos lueem timere t veritas lucem non timet, sed timemus ne adultorum cibo grave tur ad mortem parvulus; hane aeeonomiam nos doeuit Christus, Jo. si eum diseipulis dixit: adhue multa habeo vobis disere, sed non potestis
Pro Dioeeesi Novariensi vid. Utera Pasto ratis, 20 jan. 1853, praemissa novae Doelrinae ditioni a pluribus mendis expurgatae - Η Oe etiam civili lege praeeeptum est. v. Resolam. della Setiola pei maeriri 2l otio 1853. 2ὶ Antiquitus hoe munus exereebant summi viri, eoque suncti suul Clemens Alexandrinus. C3rillus. OriReum, ele. - V. Purochis, de obligation rate hirandi
tur infidelitas positira, vel etiam insidi Iuus
Insidelitus puro negativa non est Peccatum, Sed tantum poena peccati; nam Christus Dominus ait: si non venissem et Iocutus fuissem eis, peceatum non haberenι is . t- qui Christus tu fidelibus ni gativis non est loculus neque per Su, neque per Suos ministros; ergo peceatum non habent. Merito
hine damnata fuit illu Baji propositior infidelitas pura negativa in his, in quibus Chri-
ει us non est praedicatus, peccatum est. Et sane, haec inlidelitas neque in se, neque in alio est voluntaria. - inlidelitas privativa peccatum est; qui vero non crediderit, eon. demnabiιur 5ὶ: est enim omissio rei necessariae ac possibilis, Sine qua non est Salus. - Innidelitas positiva est item peccatum , et gravius insidelitate privativa; quia coli. linei gravem injuriam, alque contemplum Divinae veritatis et auctoritatis. 0. 2. γοι sunt species insidelitviis' n. Ad insidelitatem, tanquam species ad genus suum, revocantur generatim Paganismus, et judaismus. Paganismus est in Gidelitas illius qui neque in re n que in si-gura fidem suscepit. Iluc reducuntur: l polithetamus, qui plurus Deos; 5 atheismus, uni nullum Deum; 5 deismus, qui unum Duum tenet, sed omnem revelationem rejicit et dicitur etiam naturalismum, cum Deo cultum tribuere praetexat, quem Sola uritura suggeriti; 4 mahumetismus sic dictus ab artibu Mahumede illius auctore, qui licet unum Deum creatorem saluatur, plurima lum 'n rectae rationi contraria vc honesto homine indigna tradit in pulido suo Alcorano 6 .-Iudaismus autem sest in delitas illius, qui fidem suscepit in sigura, sed non in re Tl. Ille certe non datur parvitas materiae;
s6ὶ Hue revoeari etiam potest monstruosus pan theismus sa graeeo pan omne, et theos Deus . Rerum universi illlem Deum nuneupant pantheistae :lotus mundus Deus est, totus nonnisi DeuR: et quae contingunt in eo mutationes, sunt modi lieationes, illius divinae substantiae. Nihil absurdius, nihil magis oppositum evidentissimis notionibus . quas quisque habet de spiritu ac materia: alta mea putidum Spinosae systema ab inseris hodie revoea runt in Germania primum Fietile, Sehelling. et Hegel; in Gallia, Cousin, I.eroux, et Musimonianim V. Perrone , Prael. Theol. - Bouhier. Inti Philosoph. - Bergier, Dirionario, ec . ad Λypend. voeab. Pameismo - Roseli I. Deila morιa anteriora au'uomo Diseorso preti minare - Maret Siassio sui Parueismo.
365쪽
atque formulem Dei contemptum. Q. I. An insideles compelli possint ad fidem suseipiendam' R. 0inim vis Ecclesia habeat jus praedicandi Evangi liiiiii ubique perea Verba praeditate Erinnquium omni creaturae; attamen directe compellere non potest insideles ad sidum suscipiondam , tum quia Ecclesia nullam habet potestatem in non baptizatos li); tum quia fidei susceptio de-het esse voluntaria, ut vera sit. Confirma
et praxi Ecclesiast, quae nunquam Coactione usa est, sed suasione: quo Sensu explicant illud: eompelle intrare . . Diximus direete; docent enim Ecclesiam posse compellere infideles ad audiendam fidem, cum adhuc electio libera ipsis relinquatur. Itoni vetare idolatriam, cum haec legi naturali repugnei: sic, Ecclesia pia dente. Constantinus et Theod0Sius illam proscripserunt.
R. Duplex communicatio: eivilis et reἰ giosa. Prima consistit in rebus ad commor-cium civile et politicam societatem pertinentibus; altera in rebus spectantibus ad religionem. Communicatio civili' per se non est volita; inquit enim Apostolus: siquis το- ωι nos inlidelium et vultis ire omne, quod vobis opponitur, manducate 6ὶ. Diximus Per se; unm pur accidens erit prohibitu, si sit nimiΑ familiaris et periculosa. - xt communicatio roligiosa prohibetur jure tum naturali, tum divino; est enim quaedam exterior professio et opprobatio salquo r0ligi nis. Unde idem Apostolus: quae pura fideli
0. 2. Quid de fidelium communicatione eum iudaei pli. Tum ad insendam Chri lianae religionis dignitatem, in m ad vitanda pserversionis pericula, statutum est ab Ecclesia 8). 1 ne christiani cum judae s habitent; 2nst porum
conviviis intersint, aut communi halneo utantur; 5 ne iisdem famulentur, aut eo em medicos adhibeant; 4 ne eorum a1ymis ve- Mantur; 5 no mulieres christianae lactent judaeorum insanius tam eorum domi, quam
Attamen, excluso quocumque scandali set Perversionis periculo ac peculiari prohibitione, probabilitθr non est lethale, siquis vel eorum udeat Synagogas. vel nuptiis in intersit, vel ludat cum ipsis. Imo neque ulla est culpa. si id fiat ob rationabilem utiquam causam, vel consuetudine interveni cute so .
Articulus II. - De haeresi tri 0. 1. Quid est haeresis
R. uaeresis graeca vox est ab eligendo dicta; et do finitur : error intellecιus eι pem
Undρ ad haeresim haec requiruntur: I Εx parte intellectus requiritur error; quia sicut fides est actus intellectus veritati revelatae ne haerentis, ita haeresis debet esse actus intellectus veritatem revelatam reiicientis. Quare non erit haereticus qui exterius tantum fidem negat. aut colit idolum ubsque judicio interno fidei contrario; quia iste non errat errore intellectus, quamvis graviter peccet contra fidstm, et in foro exteriori praesumatur haereticus. 2 Ex parte voluntatis pertinacia. Pe
tinaciter vulem errare non est veriter Pimordicus errorem suum tueri, sed est eum relin re etiam poSiquum contrarium est
funicienter propositum , sivo quando jam scitur contrarium teneri a reliqua universali Christi Ecclesia: tunc enim errans Existimat judicium Ecclesiae non esse sum- ciens credendi argumentum, in quo sita est vera animi perlinacia. Ilinc nemo haereti-CuS erit, quamdiu pariatus sit saltem habii ualiter judicium suum Ecclesiae submittere , aut nesciat contrarium lenori ab ipsa Christi Estelesia. tam ηlsi sententiam suam mordicus teneat ex ignorantia crassa et cul
Taten. - Il. RR. Pedemont nae Const. L. 1 . l. R. r. 12.
366쪽
DE FIDE 361 pabili. Hinc illud Augustini: errare potero, haereticus non em, desectu scilicet pertina .
1 Ex parte objecti reritas elara ab E eleris proposita, uti revelata. Unde qui negaret aliquam Veritatem, sed non clare utirsevel alam ab Ecclesiae magisterio propositum , non esset stricte loquendo haereticus
4 Ex parte subjecti Aristianismi emissa professio, seu fiditi in Christum per ha ptismum , ut docet Augustinus si . Quare
cathecumeni si veritato in catholicam negarent, non e Ρnt haeretici, nisi lato Sensu, nempe in foro Dei; non Ecclesiae. I Item ex parte subjecti requiritur, ut nee omnia dogmata, neu sidem quis universe reiiciali: alioquin esset apostata, non
hae relicus M. Q. 2. Quot hae dividitur haeresia
n. Haeresis dividitur: I in materiatim, et formalem. Formalis est error voluntarius et pertinax circa aliquam Veritatμm catholicum. Materialis est ea , qua quis aliquid credii fidei quidem contrarium, sed late esse omnino ignorat. 2. inmere internam; in mere eaeternam; Pt in inιernam es externam simul. illa ita latet in mente, ut nullo signo externo manifestetur Haec vero lota exterius est, et pereamn liquis ore, vel laeto negat fid'm, quam lamen corde adhuc retinet. Tertia tandem piadest in mente et externe etiam manife-slatur.
Haeresis exi prna vel est Oeeuua , quae nemini aut paucis innotescit: vρl est mantis fessa, quae patet compluribus. Verum ha resis materialis et tantum eaeterna non est haeresis proprie dicta; nam prima non hahet pertinaciam, seeunda caret errore in intellectu.
B. Cum distinctione: vel quis dubitat positise do aliquo fidei dogmate ab Ecclesia jam definito, iudicans nempe illud esse in-
Certum Ob rationes oppositiis: vel dubitat lantum negative, suspendens nempe judicium et mentem suam ad uti unam cogit ilonem divertens.
Si l, certe haereticus est, ut legitur in jure canonico: dubius in fide infidelis esι, id
2 in duhiis ei rea fidem videndum, Dum haesitatio sit in voluntate, an in imaginatione tantum ἔan sundata, vel vaga. Si s . solvenda est dimeultaq; si 2, spernendum est dubium. Et hoe maxime agendum eum serupoloris: qui si v lucere velint. non debent dissorere eum leutatione, sed mentem alio divertere, aliusque vati01 Plirere elusi nem
est haereti, 3). Iste enim msente sua elicii iudieium fidei contriurium et Vere peris linux: unde posenas etiam incurret ex communi DD. si dubium Suum exterius panderet.
Si 2, tunc si judietum ita suspendit, ut practico indicet motiva fidei contriaria incertam sacere veritatem Catholicam, erit pariter haereticus ob dictam rationem. Se cus non erit; quum in hoc casu millum judicium fidei Catholicae injuriosum eliciat. Ita Cuniliati, Sylvius etc. . . O. 4. Quale pereatum haeresis, et qui legitimus ejus judeae n. Ad I: uaeresis unum est ex gravissimis peceatis, quum expellat fidem . qua est fundumentum justitiue, sine qua impos sibile est placere Deo. Imo est maximum precalum in specie infidelitatis , quia est
positivus. et maxime voluntarius contemptus auctoritatis divinae, et sic est immediate ac directe contra Deum. Hinc illud Apostoli: haerριieum desita, quia subversus esι, et delinquiι M. Et illud Ioannis: nolite eum in domo reeipere, e a ne ei diseri.
Qui lapsus ost in haeresim ; in veriori sententia, non tenetur explicare qualis pii sit, sicuti neque quot fidei articulos denegaverit; nam objμctum fidei nequit diei varium vel multiplex, quum unicum sit, nempe veracitas Dei revelantis. ideo qui plures iidei articulos negat, si infidelis ac qui negat unum tantummodo I . n. Ad 2: Quum hastri sis sit crimen m re clesiasticum, judex legi limus in reo esse non potest, nisi Ecclesia: et jure dρfinitum cst 8 . Sunt ni mpe hujus criminis iudices: - 1 Summu Poniis x pro toto orbe. et S. Congregatio Curdinalium generalium Inquisitorum ideo instituta: 2 Episcopus pro sua Dioecesi, cui demandatum est gregem suum
a venenatis pascuis avWrtere : imo ei facta
est delegatio a Pontifice etiam contra Regulares exemplus, si opus sit. Ut tamen dohaeresi cognoscat Episcopi Viearius, commissionem ab eo accipero debet is); - 1 Vicarius Cupitularis, Sede vacante: huic tamen probabilius negant auctoritatem prois codendi contra exemptos sine speciali Ap stolica Sedis delegatione ; quin ipse non
pe eontritionis, spei, eharitatis ete. - V. Uguori, Praris Confessarii. n. 233.
367쪽
366 TnMT. vli succedit Episcopo, nisi in iis quae sunt de jure ordinario.
Il. Quaelibet persolia cujuslibet dignita. lis et gradus, si Sciat, aliquem ess haereticum, tonetur illum denuntiare Episcopo vel inquisitori ex Constitutione Moeriιιa
Nicolai III lanno 158M, Quod quidem, ait
Devoti 2 , consentaneum est Apostoli praecepto, et legibus cum quibus omnis bene constituta respublica administratur: nam Apostoli praeceptum est . ut observemus eos, qui dissemiones et offendisvIa. Resunt,et... seducunι corda in emιium i5 leges vutem cujusque reipublicae bene constitulae Suni, ut omnis civis mogistratui signi- scol, si quis studeat rebus noxiis, si tu bus excit ei, si ruinam intentet l4 . At quod licet civili rei publi es contra Suos prodit mres Vid. ius en .Neap. art. 44 et seqq. ὶ ο . non licebit reipublicae ecclesiasticae conintra haereticos, qui Dam in extremum pene discrimen udducunt ' Ex citata autem Constit. denuntiatio fieri debebat sub poena Pxcommunicalionis serendae sententiae: verum i x Decretis S. n. inquisitionis tum 5 jan. 1621, tum 10 mart. l6IT in non denuntiantes excommunicatio est latae se tentiae ac reservola i6ὶ , a qua tumen post sactam denuntiationem quilibet Consessaruus absolvere poteSt eos, qui ipsam neglexerint, ut posterioribus edictis desinitum est. Haec porro obligatio urget:
l. Intra dies triginta ab habita haerellai cognitione, uti patet ex decreto Sacrae Inquisitionis 1677;-2 ante ipsam cor -ctionem fraternam , eum agatur de bono publico: et etiamsi haeresis probari non Ssit, quia damnata est ab Alexandro Ullyropositio: quamvis eviderare tibi e steιPeιrum esse haeretieum, non teneris denuntiare si prohare non possis; 5 eliam eum haeresis crimen sciatur sub secreto naturali, vel sub juramento Pjusdem non muni se- standi. Etenim conservulio Mereti natura lis est bonum privatum; haeresis vero manifestatio est in bonum publicum: nec Obstat juramentum; hi enim obligaret, esset contra honos mores, eum haeresis sit pestis quae serpit ut cancer, et semper vergat in damnum commune spirituale; 4 et. si haereticus Sit mortuus vel em datus; i) V. Liguori, opus Mor. I. 3. n. 122; et I. 4.
raris. Bibliol. Voeab. Denuntiatio quoad delicta Istrutione Pe' novelli Consessori. p. 2. t 14
quia sorte alios haeresi sua corrupit, vel ab aliis ipse corruptus svit;-5 etiamsi haere licus jam sit ab aliis denuntiatus, quia ex pluribus testibus facilius convincitur reisus; si etiam cum quis sit tantum de haeresi suspectus, aut credens, aut fautor, aut receptator haereticorum l7 .
habendi sun ιγ Plurima olim crimina haeres os ingerebant suspicionem. ut constat ex
Constitutionibus Urbani Vlli , Clementis Vlli, Gregorii xlli et XlV, et Benedicti XlV, et ex Decreto s. lnquisitionis l8ὶ. Attamen vel ob contriariam consuetudinem, vel quia censetur hodiernis moribus &rme impossibile, ut semper denuntiatio utiliter fiat, ideo nune commune evasit, quando res est cum saecularibus, sequentes lanium fgeneraιim loquendo uti de haeresi suspectos denuntiandos: 1 Consessarios ad turpia sollicitantes. vel sigillum frangentes; si lamen teneant illud non ita rigo se obligare. Salmanticenses extendit ut etiam ad Sacerdotes pluries in die, vel non j junos celebrantes; - 2 voto solemni obstrictos, si matrimonium contrahant: - 1 reos PDlygamiae Simultaneae: - saeculares Mis-Sam celebrantes vel Consessiones audientes; - 5 superstitiosos, si superstitio sit cum conscientia pi ccati, ac veram de lia Presi suspicionem suadet; - blasphemos haes rE-ticales; 7 haereticorum denuntiationem dissuadentes, nisi fiat ex amicitia: item haereti eos denuntiare negligentes, si teneantur ex ossicio denuntiare; - 8 sectis clandestiniS nomen dantes. Diximus generatim loquendo; nam Synodus Novariensis vult etiam, ut tanquam de
haeresi suspecti denuntientur Episcopo vulejus Vieario: l qui Ecclesiae potestatem, ritus, leges et praecepta aspernantur; 2 qui
Sacriamenta et storum usum, orationes. in
dulgentias et suffragia murtuorum irrident et calumniantur; 3 qui bl isphemias in Deum, in Beatum Virginem, utque in Sanctos ex ha bitu et pacato animo eructant; 4 qui aut ullos ad turpia et inhonesta purtrahunt, dicunt impudicitiam vel non esse malum vel Pror sus leve, si qui fidei et morum rudimenta, aetate adulta, discem negligant. ac moribus iam dissolutis vivunt . ut fido in sexterius in teriusque amisisse videantur iri.
368쪽
DE FIDE Q. 6. Quandonam omuli potesι in t fri/ntia obligatio denunιiandi haereιicos , veι de haereri in peetos pli. Generatim loquendo obligatio dentin-li: iudi haereticos , vel de hapresi suspectos non urget, et ideo omittitur sine peccato: l si agitur de denuntiando Ao ipso; quia nemo tenetur propriam prodere turpitudinem id o ri quando agitur de denuntiando complice, si fieri nequit. quin denuntianx somani stet;- 2 quando denuntiatio noquit, sine gravi incommodo. uti definivit S. Congregatio 22 jan. 4727. Hinc iij uni nPque fratres sorores, nequinyntrem filium teneri denuntiare; quia id natura refugit, ei ess tin proprium dodecus. Hic s. Alphonsus dixi inguit inter haereticos et solum suspretos do haserest: illos docet denuntiandos ess' sumper. et a. quolibet etiam consanguineo ob rationem boni communis; istos vero ron sentit non esse denuntiandos cum gravi imrommodo: unde in ejus sententia denuntiandi non sunt consanguinei usque ud 4 graclum inclusive 1 :-d quando nulla omnino
est spes punitionis; nam ad opus inutile nemo lenetur: ul esset in iis locis, ubi haere. liei catholicis permixti sunt , vel ubi lunt, est male sentientium de religione multitudo ut eos superior punire nequeat, ut ipse docet clarissimuq Λlasia. Diximus generaιim loquρndo; nam si ng retur de haeresiarchis. aut haereticis dog. malimn libus, omnes od denuntiationem tenerentur; quia haeresis est pestis tum noxia, ut di melli me habeat remedium, si radices ius letale semel conjeeerit. Etsi aulsem ali-
rubi iob temporum iniquitatem non possit
Epis 'opus directe forsan ac subito providere; pol erit saltem indireete alios cautiores rediisendo, honos libros pravis opponendo, inflando opportune, im 'ortune, etc.: unde tuti non sunt in eonscientia, qui tales delinquentes id O superiori non deserunt, quia in Porum sententia mulo emeaciter providere non potest. Q. T. Ouaenam sunt poenae in haeretieos
R. Poenae lutae ab Lerlesiastica a uetori- in te SPquentos enumΘrantur ex variis uiris canonici capitibus: - l excommunicatio latae sententi ad , uti constat ex c. Noverint, de lent. comm.: et est reservata per Bul-
sinistra Mor. l. 4. n. 24s. 23 V. Liguori, inua Mor. l. z. m. 30st, et 18qq. - Ηie etiam vid. Saltimo, corro di Moria Mel. . xv. S s: Digressione su di una dottrina di Goires. u. S 15. Seonsilla degli Albigesi: inquisiaio. ne - it. De eensuris in Adnotationibus. res. l. 33 C. Matutum 2. de haer. in o. 4ὶ Ex Deerelo p. 2. eausa 24. q. l. esto. a. el 36.
tas ad Beneficia oblinenda : et haec glatim incurritur. Item privatio B nesciorum , si quae iam fuerint collata: et quidum quantum
ad titulum privatio contingit ipso facto . unde statim fructus cessunt M ; quantum
vero ad possessionem, requiritur Mntentia declar: loriti saltem criminis ex S. C. Congregatione; - 5 privatio sepultura clesiasticase: et qui lemero haereticum in loco Sastro sepeliret, ipso tacto esset pxcommi
libet docendo, praedicando, vel qu modocumque publicis in locis comi nando . imo pio sino evertendi vpi immutandi dogma ta , aliquid contra Religionem prom rub avitor planitur exilio perpetuo a regno γxart. ω II . Qui volunt lenitis somper cum
haereticis ogendum, nudiant d. Bernardum: hic vult quidem primum argumeniis . non armis haereticorum errores repelli; sed n dit , eos si in suae portinaciae tenebris r mansnt, foris relegan dos atque miιtendos, imo aliquando melius gladio coemeri, quam ut in suum errorem multos tr ieera perin
Observandum ost nomine hareeιieorum intelligi etiam: - eorum rereptatores, qui nempe ipsos hospitio receperint, et si s mel, ne a judicibus legitime quriesili capianis tur. Allam n excipitur valdρ probabiliter qui recipit ratione amicilia', vel consangui innitalis, eiqnim isto non siveret haeretico ut haerelico: nlii tumμn id negant ; nam vir i ualiter, defendendo personam, haeresis defenditur. Quod si non obstiante receptati ne, haereticus incidat in manus judicis, tunenlii nμgant poenas incurri; quia amplius non volur ha resis: nobis lamon arridet con trarium , nam jam verisi lus psi ossectus favoris in receptatione;- 2 defensores, qui nempe personas haereticorum, vel eorum mores tuentur; I fautores, qui nempe sa vorem pra stant, ut faciliuΑ haor sim d cpant, atque diffundani;-4 credentes . qui Milicol verbis, lactis liliisquμ modis sexternis haereticorum spe tam profitentur ν .Q. 8. An sim eae confestarius possit ab haeresi ahaolnera
Attamen . quam nobis saevitiem objieiunt prote tantes, ea ipsi rei sunt V. Martinet , Soluetio me dae gran problenis, 'ol. ut . iihi id historia pro
369쪽
n. inter po nas contra haereticos latas, nesuda sunt ei iti.i ox noni leto XIv doepi, Κ pro Consessarii ossi io muxime nitendi debet piscopos non posse ab illa absolvore; sic ni moxnommunicatio; nun Enim alitur hae rosis in Bulla coenae statutum ost. Ne iust Obstant quoad peccatum reservatur Sum. Pontifici, haec Tridentini verba: α liceat Episcopis in nisi ob aduexam excommunicationem ipsi irregularitatibus Omnibus et suspsensionibus reservatam; haec porro Si non incurratur, px delicto oce ullo provenientibus excepta Sum haerΡsis poterit a quolibet Consessario ea quae oritur ex homicidio voluntario , et tibsolvi nisi ndliud sit casus roservulus tu exeseptis nitis deductis ad surum contenti ejus Dioecesi - Ut igitur christianus ex- sumi dispi nsare. Et in quibuscumque Casi communicationem 0b haerom incurrat, ex hiis ot cultis etiam Sρdi Apostolicao rctgΘr- parte excommunicationis requiritur, ut il- vatis delinquenies quoscumques sibi subditos lius nolitium habui rit; censura enim ab in Dioecesi stra pser se ipsos, vul per Vica ignorante non incurritur. Ex parte vero riuin ad id specialiter do putandum in sorohaeresis requiritur: 1 ut ea Sit formalis, eo usci'ntiae gratis absolvere, imposita Poe- nempe ut errori adhaereatur cum pertina- nilentia salutari. Idem et in haeresis ericia voluntatis neque sit conjuncta cum ignorantia licet culpabili, ae supina li; 2 ut Ρxterius manifestetur inon tamen ad consilium eapiendum. Vel purae argumentutionis causa ; nam in foro ex torno cogitationis poenam nemo patitur. Sussicit autem, si error sit aliquo modo externulus sive voce, sive Scripto, Sive nutibus, etsi externatio ista sit sacta secreto , nemine praesente vulsciente; quia semper verificatur haeresis
d. s. An Episcopus possit ab haereri arumlnere γn. Et Episcopus ot Inquisitor possunt absolveres in utroque soro ab haerest. licet ea sit formalis et externa, si ad eorum forum judiciale jam sit quomodoeumque deducta: ut si v. g. ibi sit probata saltem per unum testem, ut vjunt; aut si eo haereticus sponte conveniat; qui enim res cognoscere potest miserit eas quoque terminare 2 : α quin imo literque potest poenitentem haerρticum ,
postquam suoS duravit errores, ad simplicem Consessarium remittere , ut ab po absolvatur; eamque absolutionem, licet a Consessario datam in foro Sacramentali, prodesse etiam pro soro externo. a cujus iurisdicti ne promutant, recte obfiervat Dei Bene . :
Si vom haeresis formalis et externa non sit deducta ad eorum forum , verior et te- sil uine qui propositiones enuntiant fidei inju
riosas, Red interne ei non assentiuntur et sunt parati aequiescere judicio Εeclesiae . Geommunie lionem non ineurrunt desectu contumaeiae. qu min
uis sani rei blasptu iniae haeretiealis . eL in soroexterno pro veris haereticis plerumque repulentur. s2ὶ C. ut olr. de haer. in s. sal De Syn. Dioee. l. 1. e. 4. 4ὶ Sem. 24. e. g. de R.
i5ὶ Intellige iis in loeis, ubi haee Bulla viget apud nos. Porro quamviη haec sit antiquior Trillea lino. ipsi tamen praevalet; quia, etiam Tridentino celebrato. Bulla non desiit publieari eum addilamentis etiam juxta Poutisicum voluntates. Celemine in eodem soro consulsentiae eis tantum,
Pt non storum Vicariis, sit permissum Haste. inquam, non obstant; nam per dictum Bullum hasto facultus Episcopis do rogata fuit, ita ut hodie amplius non liceat Episco pis praeteoetu saeuilutum quarumcumque, ut dicitur in ipsa Bulla . absolvero in loro interno ab haeresi oeculta in. Sed adhuc terunt absolvere ob irregulari tute ideo incursa ; sunt enim diversae facultatos ad diversos actus, et una tantum ipsis sublata
5 l. - De Catholieorum communicatione et di pinvitone eum haereticis in rebus
l. Ouid de catholicorum communieatione eum haereιieia 2 R. Vel sermo est de Catholicis, qui in propriis regionibus communicare debent pro vita ei vili cum haereticis toleratis. Vel de Catholicis, qui seipsos conserunt ad Provincias haereticorum. Vel de Calliolicis qui cum hastreticis laut schismaticisὶ com municant in divini S. Si primum. ad omne subversionis perieulum avertendum, haec a catholicis veniunt obsservanda: - ut caveant diligenter, ne ex familiari haereticorum consuetudine
aliquid capiant detrimpiati spiritualis; - 2ne, laici praesertim, ullam cum ipsis dispurum notandum: de jure eommuni dantur casus, in quihus. Bulla non obstante. Episcopi valent ab solvere ab omni haeresi - V. quae diximus diaet.
ne, La liaea fra te tenebra m 278 et seqq.
Quando a superiore datur inferiori saeuitas ab haeresi ahsol eudi, addi solet in rescripto: serva tis de jura servandis; quae indicant poenil lem a lanium esse obligandum ad adjurandam haeresim, sed etiam ad eomplices denuntiandos , Ii hros haereticos eui de jure tradendos , scandala
reparanda. damna resarcienda, occasiones sugieu das, etc. Et valet. servata proportione , si deturiae ullas quoad alios cafius reser alOS.
370쪽
DE FIDE talionem gnse dint de rebus ad religionem
perlinentibus;-5 ne, Rectores Ecclesiarum permittant haereticos sacris ossicii inservire. Et multo minus debent illis pacomin Missa tribuere osculandam, quod esset signum solemae unionis , alque religiosae
Si secundum, pro Italis haec praecipit
Clemens Vlli constitutione. Cum fleui; - η ut nemo italus quocumqun titulo audeat hahilaro in locis haereticorum, ubi non existat aliqua Ecclesia cum Sacerdole Catholico, cui liberum sit ritus nostros publice Oxercere; - 2 ne matrimonium cum haeroti- eorum Meminis ineant sine licentia; 3 ne eorum sepulturis intersint: nec filios e riam, nisi baptizentur a Sacerdote Calliolico, levare Praesumant de sacro sonte: neque
vicissim filios proprios levari sinant ab illis; - 4 ne utantur medicis haereticis, si adsit copia medici Catholici satis idonei; - 5 ut discessuri ad habitandum in locis praedictis, id significent Ordinariis vel inquisitoribus propriis, a quibus serio admoneantur de fide Catholica ibi perpetuo relinenda , de Ecclesiae praeceptis observandis, de Sacramentis percipiendis l), et earum rerum attestalione reserenda il). Si tertium, est omnino prohibilum; communicatio enim cum haereticis in divinis
esSe non potest, quin vel occasio adsit periculi subversionis aut scandali, vel co municatio in salso ritu, vel quaedam Pxterior approbatio salsae sectae aut honoris retributio. Hinc non licet permittere, ut haeretici, in nostris Ecclesiis celebrent, neque
nobis licet in eorum celebrare Ecclesiis i5l; nec licet eorum ossiciis interesse; nec Sacramenta extra neeessi talem extremam reeipere, ut pluries declaravii S. c. ossicii.
Censuit tamen tolerari posse, ut schism liei comitentur funera nostra causa honoris civilis, modo nulli inode ritibus nostrisse immisceant.
1) Hine eolligere est parentes, qui indigeriminatim pro temporali luero filios tenellos in partes hae
retieorum mittunt, quin ipsis provideant quoad religionem. peteare graviter ς 1 tontra charitatem . quae et t. ne proximo oeeasio peteandi tribuatur:
2 contra piMMem. quae ipsos impellit ad spiritualisliorum hono vaeandum ἰ 3 eontra fidem , eujus amittendae perieulo filios exponunt. porro irius quaelibet praeeipii, ut nemo sit illius laedendae
2) Attamen eum hodie diseessus non amplius
signiscetur Ordinariis . Parothorum erit provid re . ae debita monita tribuere ae fori i animo loqui; tum ipsi seiant hae in re suorum paroelii duorum
3ὶ in aliquibus lamen Helvellae Ioeis in eadem 'Eeelesia ritus smis exereent tum ealboliet , tum Theologia Moratis. Tom. ll.
3690. 2. Quid astere debeι Confessarius veι Moerdos, si h nηreticum inveniant, qui velit ad Eeelesiam Cusholieam venire PR. Ha Dc attentissimst praestare debet Consessorius vel quivis Sacerdoq: . Maxinia imprimis Hiaritate et benevolentia eum excipiat , alque interroget ,
quomodo haec ci vocationis gratia conligori t3 cur sectam suam velit relinqvstrer cur nostram fidem amplecti' Haec cautela nocessuria est . quia extant homines fraudulenti, qui sub pietatis velamine unice quaerunt sibi sustentationem et hona temporalia.
2. Iloe Oxplorato, si videat haereticum proposito suo firmiter inhaerentem. eundem excitet, ut quaerat Regnum Dei, et gratiam cum fiducia. Nec tamen facilis sit in auxilio temporali ipsi promittendo. 5. Bene prospiciat, utrum iste sit hae- relicus formalis . an materialis tantum. Si sit materialis tantum, cum doceat res scitu necessarias necessitato tam medii , quam praecepti, Catechismum Dioecesis adhibendo; et sic Dum praeparet ad consessionem peccatorum suorum et fidei nostrae professionem. Duinde proprium Episcopum vel ejus Vicarium Generalem consulat circa abiurationem private aut publice emittendam, nec non circa Baptismi renovationem, quae
aetate nostra videtur serme sem p r neceS-saria saltem sub conditione lo) - Si verosit haereticus formalis, Dei auxilio innixus quod in omni hypotest nunquam implorarucessabili disputationes iterato assumat ordine retento, quem Tractatu De Loeis Theologicis serme omnes sequuntur. Agat nempe de unitate et necessitate fidei, de notis Ecelesiae , de necessitate iudieis visibili in
controversiis fidei, de sensus privali absu
ditate, de dogmate Primatus Pontifidii honoris et iurisdictionis, ceterisque in quibus haeretici a nobis discordant i5).4. Caveat in omni casu. ne per inanes
haeretiei, alii post alios: id suit permissum ob lο-