Commentaria cum quaestionibus in duodecim libros Metaphysicae Aristotelis. ... Per F. Michaelem Zanardum Bergomensem, ..

발행: 1615년

분량: 545페이지

출처: archive.org

분류: 철학

161쪽

: misiuit accidentur, sint persecte in in- bedines,&duo calida. Depti: inis non

tellectu,tanquam in nubiecto. dispmainus, quia non respici lintea n Tertio. Quia non repugnata qnod dein potentiam . Quae tarnus er o. duo habitari vii tutum moralitiin, o Vtrum plura accidentia eiusdena spe- duo actus si ira ut sint, qua ta inen sum ciet, v .g. duo catula, duo stasida,&sia dentia. milia, possint est ent in eodein sulae-Quacio. Duo seni possunt esse in eo- eto,& in ea dein potentia.dem auditu, persecta, realiter, & in Secundo notandiun, quod sorinae debita approximatione, qui orinsecu- eiusdein generis, siue duo accidentia dum tollim suum esse in sint. Ergo possunt tripliciter considerari . Priino ris,lis

etiam insori nant. ut se non potentia, ut dilV albedinci, ter eo into. S. Doct. p. p. quq st.76. arta. &duo lumina inpotentia. Et sic non inquit, Quod plui apta antasi Data di ' reptagnat quod si non eadcn potentiaucisorum lapiduin,nuinero distinctii, prodii stilia, clim ea dena siti potentia possunt esse in ea de iri pluantasia. Sed contrariori ira,&eadem aranus inpo-

plura phantasinata fiant plura acciden tentia potest esse calefactibilis, & institia, in else ninteriali. Eroo&c. gidabilis. Secundo,ut suntan actu lin- Sexto. Act tu acci sciatis imherse- perfecto, & inconi pleto, & sic paraterctiis causat, & dc nominat stibiccti in , duae socianae accidentales possuntes

sicut facit etiam actiis perfectus. Et o in eodelia,quia una est in fieri, altera in si pNinum non obstat, nec stoinduin comitneti, ut dum manus a nigredine obstare ciceri et . receclit, & albedinein acquirit potest Septimo. L ispar ratio est de dum dici alba,&nigia, sed nec persecte al- contrariis, iniae non possunt esse in ba,nec persecte nigra. Tettio ut sunt actu perfecto in t odena stibiceto,d. in eodein, in actu completo, & perse

trama non deno. Ninant subiecti ina,ni- cte alba ,& nigra, vel pellecte alba si, vitrii medietaein suae latitud: nis. duabus albedinibin persectis, de Nain aqua tepida non dicitatraquata hoc terrio dispilianaus, unde. lida, sed tepida, tui V atliena dicitiirca- Tertio notanduin, quod Cica prinlida, cita transierit tines tepidi, Sed sent in dissicilitatera sunt pluies opi-dito acci dentia iiDpcrsecta denotuinat niones. Prana aest Iaiultini,qua's .in. Opinio- subiectuna. Ergo&c. cinii distingi ii tacta delia in cominu nia, nesintatio. Nec obitat,qtiod accidens A propria congenua, tunc dicit, quod in diuuluatit rex subiecto, quia et latra respectu securidorian , idest conoeni accidens imperfectum indiuiduariir torta elli ins Ossibile, ursiinui sint, quia ex subiecto. Si igitur duo accidentia natura abhora et sit perfluum, sed respepersccta non possi in t esse in subiecto etia pranaoruin nequaquana. ex indilii diritione. Igitur nec duo i in ScdcAtrata sic est Aristi quian praeia perfecta,cuod ta incnci falsi in . stι Hi ab sol tu e laoc negat, in omnibus Pro resolvitone huius quaestionis. accidentibus. Sed respondet Ianduis Pitimo notandi im est,qtiod accidentia nus. Arii otclein quandoq. loqui etiamsi int in triplici dissesentia. Quaedam seriindium placita aliori na, prout etiaeni insunt distincta venereo ecti, ut dixit in hoc septi ino, quod nuineri, recolor, sapor, S sbniri, qtii respiciunt sit persicies stini substaliae, cu in tarnendi ucr fas potentias, ae lana sunt di - sit falsu in in via sita, d T verminstincla specie, ut albedo,& nigredo, tantum in schola Pitagolicorum 'clitae distinguuntur sub colore. Quae- Sed haec responsio non saliuat, cluia dana sunt distincta numero, ut duae al- opinionent Pitagoricor na,&si In se.

162쪽

ptimo non reprobet, alibi tanaen ea in reprobat, sed de accidentibus in simiecto se in perexandein sententia sustinet. Secunda. Opinio est Scoti, dist. . in recito dicentis propositionem Plii-losoplii esse veram in accidetibus realibus , qtiae ac*;irunt tar per i rotuin, qtita unti ira trali it subiectum deconiatrario in contrariiiira, no a tueria de intriton alit .v.g. de lumine, colore, &c.

Oilia & si v. g aer sit potetitia satiata respeetia huius luininta, ton tarnen respectu alterius .

Sed ipse Scotiis seipsum interimit,

cdaia ut probab; miis plura accidentia persecta tuni ex parte potentiae, tun ex parte actus non possunt esse in e de subiecto, v si darentur duo lumina ita luminosa quoru quodlibet posiset aerein in sun nro illuininare, tunc vel aliud ltimen ibi non esset, vel sal telm una causa cum priori fieret, & sic non essent duo accidentia seorsiim , sed unum

Graia opinio est Fonsecae, pariarn a superiora driseres, duin alfi rimat, quod

duo accidentia quae per molliin acquimantur,& intensionem pati tintiar, non possunt di n eodem subiecto in actu periheto, ut v. g. qui ct in eo sint dirae perfectae, de distinctae albedines, vicit vero non repugnare his,quae intensionen .& nrotuin non dicunt, v .g.quod in holmine eslant duae voluntates, duo intelleisitis, pitu es soni nausicales in aere,& in ligno exsiccatio,& ςaliditas in sumn D. Sed & laic decipi cirr,duin plura accidentia ad plureS, & non ad unana potentiatra colar parat, nam duae voluntates duo volita laalberent, & duo intellectus duas persectas species intelligibiles. Possunt vero elle plures soni in acre, citria aer uno illoruin non perfecte in farinatiar, exsiccat vGΟ Γ spicit l:gnii in ur huin idiana,& calor ut

cxsici a tuin, undevia una accidens non

introdiicitur, nisi post reinotionein

alte tam .

arta opinio est Francisici Suarer disput. se sect.8.suae Metaphysicae, qui

mii in ui accidentia in accidentia ha bentia linailitudinem in munere, officio, & ia non trabentia hanc stini-litudinem. Hinc habet,quod oculus potest si naul videre, Λ percipere alb dinem duoru in subiector una, V .g. Pe tri, & Pauli, non tamen potest peTQ pere ditas ali eclines in Petro . Sed contra thanc militariant argumenta inseritis ponenda. Quarto ergo notandium,quod ratio principalis chia naotieiniit clina S. DO- Formactore, ac caeteras Thoinistis, ad n perfecta, ganci una quod cluo accusetia eiusdem perfecte speciei, vel generis proximi possint est aft Mat. se in oerisein subiecto est, qhua una λζ-ma persecta, respicit potentiam,perst-cte actitabilena per ipsarn, ideo non poteli relinquere eatri amplitis in potentia ad consi in il eiri forinani eiusdem speciei, aliter persecte ea ira non actuaret, unde sicut non possunt dari duae animae intellectitiae, persecte insorinantes corpiis latiniantina, quia omnis natura abhorret sit per nutim,ira non pos

sunt clari duo accidentia perfecta,ql e persecte insorinent eaiulein potet tia,& se liabeant per modum pluriuia . ideo oportet di liocter attEdere, mi quando dicimus diro accidetia in actu cona pleto,& mribeto non posse esse in ea dena potentia, vel subiecto, intelliis gliariis lianc persectionen attendendana esse tum ex parte actiis persecti, quia scilicet apreis natus eit in forinare potentiam perfecte, & ex parte potentiae persecte satiatae illo actu, ita ut aliuna coin paci non posIn, quia inter

illani potentiain,& illusia actuin reperitur adaequatio in ratione pellecti, &perficientas. Quinto ergo notanduin, qtiod ad veruate supradictae propositionis ΟΠΙ- ς - ν'n intra scriptae condiciones sunt ne- , i '' celsariae. Priina qui dein, ut liaeeacei RV f dentia sint iratae accidentales, eius-

dena generis, proximi. ex Munda ut ii intelli-Disiligo 1 by Corale

163쪽

intelligantur esse in eadem potentia, stotelis quarto Physicoriam, quo in i

& non in Silersis , nam color poterit coex hac propositione probat non posesse in visu, &soniis inauditu perfe- se esse duo corpora in eodElom. Prois . Tertio quod sint in aetii, in ea- hanarisi sitas consequentis. Qitia in-den potentia. Qiuirtoqiroci sint in . finua lumina, v. g. pollularent inlini aetii completo, & perlatio, & secian- tas caiisas. At in causis est stat . do,nain no negamus plures species in- Ad primirin dici. nus , quod duae a lintellisibiles posse esse in intellectua bedincino sunt in e utena parte aeris, has uisas ioaci sectanduin principale.Con. vel pupillae, persecte, sedit a perfecte. 'clusio est. Plura accidcntia eiusde iri Aci ibriandii in IcEcstrin,quod tale in speciei, in actii persino,& completo, pater una pateriaria te refertii rad plummai ex parte actiis, tum ex parte pot& res filios, quia distinctio relationis luttiae, non possunt ei se in eodem subie- dicemus infra in nonori uir a termino, citio. Probatur. sicen ini duae cilliat relationes , si duo Primo. Achus elusilem generis ean- tecinini, id est duo fili in sed oritura dena potentiam respiciunt, & terni i- fundatarc o, & quia si inda inentiananant. Sed ea dein potentia non potest viati inest, quia talem Pater eadena stinui pluribus actibiis tetani nata. EG tciuia Nenerativa qilae est fundanwngo. Huic rationi respondet Suarra , tin inlationis paternitatis reseriur ad qiuκl valetale actibiis ad quatis, non plures filios, ideo unam Q lam pater autem de in adaequatis. Sed oportet ni talen in constituimus. ellin elle lnein Orena , nain paucis ver- Ad tertiuin dicendiuit, quod citri bis superim hane responsione S. Doct. stiri .i. stippositinra verbi laabilit duas fi improbatierat sub verbis achiis cinn- liationes, re consequenter duas rela-pleti ,&incoinpleri, & modo in can- tiones, sed non ambas reales. Nani detra Opinionem ilicidit. Narn apirii relatio qtra ad Patrena refertur est rea

ouinci Philosophos actiis persectua lis, & qua reserti iraci niat rein rati est actus adaequat is,quia nisi adgllet nis, ut clocet S. Docti qtio ilibeto pN-

pote iaciae capacitatem non esset pale Ino ata. a. Nos allion laic loqtuita ut de , ctus, undenterito dici baianus, Quod si a Licia tibiis Gallinis.

darentur duae albos nes perfectae, & Ad cluari uni licen luna, quod illae in acti a per testo, pro uno nunc , non mentoriae sunt taui ira in habitii, & ita possen t esse in codein stibiecto . siciu experimenta,& non in actu secundo ,

nec duo accidetia diuersariun specieia dc cpio Irriendimus.

rum , qtita pio illo itinc actae quant to Ad qii inritim dicendii na, qtiod illaetam Potentiana, mule inantis non po- clitae catulclaetitiinc constituent unum

tetrii inui, S ssemel pei secte esse cali- luincia intensius, nec c6curient uris iraecla, Irigida . causae totales, sed partialcs,qi ioci qui- Secunci . Onanis cl)t ferentia scirinae dena non accidit ex citiainisciindelis sio vel eli specifica vel nuinctam, seu sor luini, soci & cx natiira Iuniinis intensi-lnalis, seli naaterialis, i lcit ex subiecto. bilis, & actas luitien suscipientis. Se lotianis distinetio accialenta una, & Ad sex triri negariar, quod gradus

inditii dilatio procedit ex subiecto. Er- ad s. tur gradui, ua vi virils renianeat go qua tuto liabent idein sti ecthliri, seorsu in , in actile iitu altarius, sed ea non habent per quid pollini ci illi noui. ilcm mi inaii Henditur , reci utra Vniri Tettio. Quia si non reput nat citio a itur,altu iam corrilia api' u. , coris

acci lentia eiu ibi ena speciei ei te in eo- Miptione perfecti uapo in aliarcin ra- lein subiecto. Ergo nec in sinita. Hoc dicatio neni in subiecto. false in . igitur. Alsuinptuin est Ari- Ad scptunum negatur, quod in e

164쪽

drin composito dentiat plures formaestastantiales, de qua te satis vixi in in seeundo de ani .na. Ad 'octauum escendii ira , quod ibi S. Doctor intelligit in habitru , vel in actu imperfecto, ilic vero negat in actu persecto. Ad nonum dic luna, Plod repugnantia est ratio singularis, unde nonsbium lac habent repugnantiam non possunt esse in subiecio, verumetiam quae pro aliquo tunc totaliter pote tiam sitiant, si sint accusentia perfecta, siciu ea quae indiuiduantur ex iubiecto. Ad secundum respondet idem Sta

reΣ num. I 8. eiusdem quaestionis, irra. memor oppugnationis factae continia Caietanuin,quod vertim est uod plures specim sunt in intellectu, sed in ha-hina, dc actu primo, sed non in actu perfecto secueto,qFod est dicere,quod isti sunt in actu incompleto, & non

perfecto. Ad tertium adaut linivis non repugnare duobus liabitibus esse in ea sempcitentia in actu impersecto, sed bene in actu perfecto , quod erat probanc utri , unde rationes Suareet suiu illae quae petunt principium. Aa quartuin negatur,quod duo soni possint esse in actu completo in e

idem auditu. Nam aut destruerent auditum,aut intenderentur,permodii in

His tamen omnibus& si ilibus argumentis dice sum est, aluul esse que-

TCre,nuincitio accii seirita persecta sint

si in ut in eodem subiecto quod non videtur obsonum, penetrata eorrum na-ttara, Et aliud est tacere,quod quodlibet illoriana actuet perfecte subiecti potetia ira, relinquencio illa ira in potentia ad alterum, quoci est ouod negamus. Aliud est igitur loqui de duobus actibiis pcribetis in suo elle,& aliud in o

dine ad porenUam,nani non repugnat

duo is acti is perfectis esse in eadepotentia absolute,dc simplialter, repu-ὁnat tamen eis ut clicani r perfecte informare potentiam, ulest in ratione

inso in antis.

Ad quintum aliqui respondebant, plura accidetia nunaero dis ineta non posse esse in eodein subiecto, si sint a cidentia intrinseca, non alitem si sint extrinseca', ut eliantasinata. Sed b c opinio supra est impugnata. Ideo aliis qui ex discipulis S. Doctoris clicebant, quod quedain accidentia sunt absoluiata, quae nulluin orchneni dirunt ad aliquod extrinsecun , Quaedam vero dicunt ordinῆ ad subiectum, &ad obi ct uin extrinsecum,ut duo phantasmata, . g. phantastra Petri, & phantas nia Pauli distingi iuntur, quia sunt di uersoru in obietaomina, & sic plura

phantasinata inor sine ad plura obiecta dirunt posse esse in subiecto. Sed ii responsio non est aci mentem S. Doctoris. Primo, Quia negat in viro homine habente phales filios

esse plures paternitates,quae tamen i lationes sunt de nun ero ha ntium

ordinein ad illi letaos terminoe extrinissecos.

stinction timerica oritur ex imateria svel sudiecto, Igitur non ex extrinseco obiecto. Alii igitur vicebant, troc esse succes- siue intelligendum. Sed nec hoc Ve rum est,quia ibi S. Din. afficinat una speciem esse abstracta a plunbus pliantasiarati latis, ii uereorum lapidum,ergo opus est, ut ibi sint illa phantasmata ,siinui,& seirael in actu,si illa species ab ipsis abstrahitur. Alii ut eo dicebant, quod haec plura plianta sinata non subiectabantiar in cadena parte subiecti. Sed& hoc nihil est, quia non possiimus assignare

ratione in quare unum in una parte

subiectetur,& non in altera. A lia igitur dicunt, u la phantasin a tarnateta siter et se cautaein speciei, id est

inquantum representant irrisui clua , non

165쪽

non amem forinaliter, idest secsidum Nam quanimis hec sint idem subiecto,

ullam reptaesentandi, quia reprςsen diffinitione tarne n distinguuntur. Pr tant sectanduin ditiersas proprietates, nia dii terstas vocatur formalis, & rea .g. Vnuin Phantasna reprquentat la- lis. For alis, quia est duarum diffe-pidem sub sorina trianoti lata,&aliud rennariam format luna. Realis, quia se ζsub quadrangulari. Sed nec hoc est uanitanterentia realia. Secianda vois solvere,quon octo plura acculentia di- cariu niaterialis realis, quia illa lautiuiuersariina hecierunt possint esse inem dua realiterin specie conueniunt, &dena subiecto fornialiter. lineo dicen- materia distinguunturi Tertia cicu dum, iod illa phantasmata habet ra- quid litatis. timent unius, ῆuia ab ipsis una titum Seciando notandum circa hanc diis species abstraiiuur. uisionein,quod contingit qu clain esse c si divi Ad sextuna dicimus,quod linperfe- idem subiecto,&taniendistinguidio 'cte denominat subiectum, sed actin finitione, in eo appotitiam est tertium perfectiri persecte. inelubriina. Nain idem homo potest Ad se pia inurn ne amas assunipirum, esse&racionalis,&musictu, non ta& concedinrus paritatem. Iraeniariasica est idem homini, unde Ad ulti inii respondenitis,quod etia alia est misinitio misicae, re alia hominaccidentia tui pellecta in diuisitantur, nis. Et hinc est, quod prima cinae se i per nodum viatus,& non per mo- tas est maxi ina, s hcunda minor, di te

Secundo dicimus, quod accidens Se nclo loco principali ponit Phia perfectuna iii uiduariu cuni expul- losophus ditos modos qinbuo aliva h εsione contrarii, & consimilis, linperia clinerre incuntur. Di pio sech N nequaquam, lata manet cum Primias est eoriim,oue in nullo uni- iter .ptan Oin nwdio. uoco coirentiunt, sed seipsis distinguunmr,sicut Deus,& materia prinra, Plia

S. Din. X. & XI. rna pura potentia. Quaedam vero clita ferui, quia in aliquo inlideira Vniuoco N praesenti lectione duas lectiones conueniunt, sed propri3s differeti si S. Doctoris explicabimus, quoniam stinguuntur, sicut laomo, & leo, qui hac non habent annexam aliquanti. conueniunt in anin ali,sed distinguunquaestionem diWnain siibuli medita- tur per diuersas differentias.s per ration . tionale, & irrationale. ae differunt Primo ergo sciendum,quod Philo- primo modo sicuntur diuersi, & non vises Iosephus ponit modos ilibus aliqua differentia,& sunt absoluta,quia stirmoc. cicuntur cliuerea, & quantivis sui ait 2 sis distinguuntur. Quae vero secianao

tot modis dicatur diuerstina,quot nam modo,dic lariir disthrentia,& siant rem dis clicitur iden , cum lint opposita,& latiu.a,quia quae differunt, disterentiis quot modis dicatur unum oppositorsi, dimnant.Primo modo distingiiuntiar, t dicatur & relictuum, tamen fanao- quae conueniunt in ali Uio analogo,susores ad tres reducuntur. cu t Deus,& materia priINa,decem priistimus est eortina, quae specie diffe- ma praedicamenta,naateria, & forma .runt,sicut homo,& leo. Secundus est Secundo 'odo distinguinitur, quae 3n

rum Ina telia est diuersa, ut Socratra, riint propriis, & formalibus diueren re Plaso. Tertim est Grinn,quq diffe- tijs, & xl hune modum reducitur Piu

166쪽

Tertio loco principali ponit tres modos quibus aliqua dicuntiir similia. Prinaus est, qtlamio duo idem pa-Sim titinnir,ut duo ligna, quae sinuli cona-torbour ,iruntur,quae dicuntur similia, in c6bustione una. Secundus est, quando duo patiuntur quid c na, sta non conueniunt in modo passionis, siciit qui ita gellariar,& qui in carceratur . Tertius cst , cpiando duo sortiuntur eandem qualuaton, secundi mi qtiana dicuntur similia, sicut suiu duo alba, haec Proprie vocantur si in ilia. Subnangit autena rogulaira,qua possimus co noscere qua maxin, e siti uia sint,quae stat in duobus. Prini una est, quod ea qilae in pli ita aus mi alitatibus

nuei aiunt,ina inu' dicunt tir sina ilia,& illa quae in paucioribus, nain US,sicutaleutra qhiod est calicium δε siccst, in a. eis su alle igni, qui accaru cpiod est inlidi i Dac hun iussi.Seriinctu es , ut id quoci cu alio in qirali a te propria con

uenii, inagis illi uicatiar sinat te, cpia ulsci cu eo c6 nit, sed no in Spita ova Male, siciuaer agni imagis' cit similis,

qua ira tertia , qtua are eli calidus, sic tiliars, & si non erade niodo, terra vero

tua in in te altat a tinn, & siccitate .

Quid .lut modis dicitiir ali*aid simile, tot et ii auulis aliud dicitiar dissimile. Notandurn autena circa hqc,ex San vitia cto Doctore p. p. quTl . q. ari. 3. Pitacim tripi multipliciter aliqua cliculariir similia.

- . Plina o qui dein, Guando aliqua corn-niunicant in una forina secundona eadem rationem, & eunde modum essendi, V. g. duo aequaliter alba, quia laabescandena albedinem, de eundein gra

llitulo. Secundo quando. IliqiIa con- Dcnlunt an participatione unius formς secun civi ira retra, sed non lectinctu cuia . cicin inoiluin, scis secundum essc ma

pctu duo alba quorum unum sit alla uin septimo gradu, & aliud in quinto ζ& haec est imperfectior similitudo prima. Tertio inodo quaedam vocanti rsimilia, itando pateticipant unam irrmana, cd non seminciuna ean cleia' rationena, siciat ignis.& sol dicuntur calida, non tamen istinctiana candena ra

tionein, quia ignis est calidus forinaliter, sol vero virtualiter.

Quarto loco principali ponit Pilia

luod sunt ora tuor, sicut cliindruplex

ficientia sic ira tur. Onane qllod alteri opponi uir, atu opponitur racione dependentiae, vel reinotionis. Si pN-rnuin, ac erit oppositio relativa, nam inter I elativa salitatur dependentia ,& oppositio, v. filius dependet a patre,& ita dicitiIrtilius, quod no pater. Si secundum, de hoc tripliciter . vel

cit oppositio contradictoria, quae est

ttir inter habinina, ae priuatioἀen ,sictu iliter visum, & caecitatena . Vel solum rena ouet sorini, S relinquit simiectuinc si potetia eius receptiua,&erit contraria, quia quiuis,v. g albedo retra Oueat ni redin Ε, ta inen telinquit superficiein,sii sceptiuam nigredinis. Secundo loco ad thoc propositum subiungit Plailosopluis clitos modOS cognoscendi opposita in communi. Priinus eli, ouando duo tertia ini se haberit ut unus a quo, ec alitis ad que, nana inreT ter in utra a quo, & ad que potest saluari contradictio, sicut con

stat in oeneratione, & colTuption . Et prauatio, ut in inotu locali, &anaugnatario. Et conti arietas, sicut inter motum albedinis, & nigredinis, non

Ianu n oppositio relativa, quia ait ad aliquid non est in olus ex qui tuo Plays. Secillulus est, ouando duo sunt aptacsse in eodem, sed non limul sicut ca- inlitas

167쪽

tulitas, & friuiduas, quae possunt esse

Cotrarisia Quinto loco principali ponit plures

Primiis est eorum. quae diiseriunt genere, & eidem non possunt conueni re,ut calidi tra,'& motus sphericus, ni motus sphaericiis naturaliter solii conuenit. corporibus ccxlestibus. Si vero conueniat elementaribus , erit solum per violentiam, qualitas vero aliquatacleinentatas corporibus ceti estibus nequit conuenire. Secundus est eorurn, quae etsi pluri-rnil in disserant, possunt tarnen suscipi

in eode in subiecto, siciat album, & ni Murn. Vel in cicin susceptibili ορ- Derico, sicut talena qui poteli infit niari,& senari. Vel in ea dern potentia coonoscitura , qualis eli intellectus ,

quae potest coiitraria coonoscere,ut verum,Sc falsiuria. Sed illa quae in axit ne Eliserunt sunt in triplici differentiata, Quaeciana enina pliimhnuna differunt sinpliciter, ut oriens, & Occidens in

coelo. Scriindo in eoetelia genere, ut duae extremae differentiae, ti. .album,& nioritat sub colore. Tertio in eadem spicie, ut duo indiuulua quae distinouutur peciti uersa principia inci Lutatuantia, ut per alias carnes, & alia ossa . mures alios modos assignat, qui ad stapra lictos reducuntur, Hle

Ex lectione undecima: S. Doctoris

ex tex. i 6. Piailosoplii liabenatis rati nein prioris, & posteriori S, & Oinuestimulos quibus aliqui dicitur prius&post ratis. p. - . Priino ergo ditat,qnod ratio pta oris

r - dependet cognitione, &i ratione

principi j. Nain ratio principit In via O- quoci. TCnerceitclle pruri in illo nere, uncte prius dicitiir quotl est at i-cili determinato pricipio Propinqui .

Huiusnodi aut e propinquitas potest este intrinseca, sicutiat dici ur si pinquior Patm , vel extrinseca, & liaee

constituit infra scriptin modos. Priinias Igiturna risus prioris, is ciandum locum, vel secundurn ordi- a , .nena in loco, vn te si ponatuus Ontra Hi sim

nludi essu locuin onini una, teria pliores aqua, quia est propinquior lecundum. situ in Centro. , & aqua aere, &aer γ e. Si vero ponamus C lum

prior erit ignis, deinde aer, deinde aqua, mi ica terra. Propinclinias autem secundum ordinem In loco clup.

citer reperitur. Primo secundunt natu Iam, ut clitando res sua nati tral sortiuntur locutra suum, sciit niodo dixi,nriis de clementis. S unito per accidens,prout cunnilus lapidum per ac cidens lia 'talictilena lapident sirperi rem, i pectu politoruna in Inamta, vel inscriori parte', hoc uure cit pN ac cidens,quia lapiiseri secundum se,& ex sui natura no aeterminant sibi talen ,

Sectitulus imodus cscitur prioritatisteria pol is,prout facta dicu uir esse pr pinquiora, vel rei notiora ab hoc nuc, sicut dicitariis,quod bellaTioialia quibus Graeci Troiana deniolliti sunt , Sciunditus euerterunt Troianii in imporium, ex co 'ilia rapta fuerat Helena uxor Menelai Laced cincinis, Priora

fueruiu bellis Medis,& Persis, quibus Xerses Rex Persarum innutrierabiliabuScopi Π cquit unaac pedit una agres stis est GrFiam; secunduin etian huc moduna aliquid dicitur prius apsinu prout est na agis amnis, sicut dicitur Menelaias Helenae imaritiis esse prior lauac nuc, Purro qui tuit filius Achillis. Sed notandinia circa launc iri Od una Notasi . quod Hiilosopli ibi vutui hoc ii sic, non qhiod ipse 1 rit in illo nunc, quia

periora, sed utilii r suppositione acsi e L

168쪽

& hoc dupliciter. Primo in rebra n primi iubiectiliout intinia accidentianiralibus,p ut Valeram Zmaritus pa reducuntur ad fissis antiam, unde sui ter meus propinquior dicitiar Antonio stantia hoc modo prior est accidenti-Parri siaci, quatri lan ego. Secundo bus. Turio muriclum actum ,& p mulo in rebus voluntatris, siciit Rex te' in, nain actus sita Pliciter prior

est poteria,non alitem respectii hilius. Et omnes hi ni is reducuntiu pi cipue ad illum in quo iniciligit in prius posse esse sine poneriori, qtiae omnia

XU. I. E

qui omnes alios mouet clicitur prior, pala ipso mouente, vel moto, alii ino uennir, & ipso non mouente , vel mo IO,nec alii mouentur,v Iule praeuolun

tas Principis licitiar Prior, oc principium omnimn agibilitim a si uis . . iniuriis modiisest secundiun ordi, nena in rebiis clistretis, ut Paractat laidest cui primas post Regem sectet,est , Prior Tricostata, idest cin tertio loco TN hac lectione explicaturias textum sedet post Regem. Et thara habens III. Aristoteltam duodecit lecti Siaersis cliorcsas,quarum ouaedam vo ne b. me OHS, duaS difficultates perisCanmrypatae,quae faciunt sonum gra. Iractabimus ouem, & quaedam Lytae quae facimtis - , λατ.num amatum,& citre clam clicuntur Mi Prima disticultas. Quaest. XVIII.

nae, ouae faciunt sonun medium, quae . . . . . . t b& ipstractein ratione qlia supra cicun mum sit rette monita potentianir inter se habere prioritatem. Actsua .

Qtiinius Inodus prioritatis est secacliam cognitionem, quae vocatu sim Y Idetur *Iod non . VideIicet P

pliciter, & laaec sunt in dillici differen v tentia activae principiu transetia. Ouia ouaedam dicuntur Priora mutandi aliud ,lnqiianuisula. secudum cognitionem intellectivam , Nam omnis Irasnauratio stabili iodi ouaedam secundiam sensititiarn.PΠ- in rinseco. Sed principium ,&causama aviem sunt in triplici dicti emia, encci tua exyrinseca synt. Ritur nonni unitaersalia pranao notiora stini sta τ' de ratione potentiar activae eli eundum intellectum, singularia vero p incipium. . . secundum sensum , Quia ratio est unu Seriinclo. Potentia eri ae secunda uersaliuna, & sensus singularium. Sm specie quat alis. Sed principitina traliscundo cona posita sunt priora in cogni nuitandi socinale est Iorina subsimi rione sensiti ira, quia primo oneruntiar iri, Igitur non erit potentia activa. Masensibus. sed in intellectiva, simplicia ior eit Aristorian praedicantentis. MDeconuerso sunt priora. Tereio, Passim nor piobatur. Quia illini est .ptine nes sunt priores consecuentibus pasi pium actionis in quo transnimalum sone se uiuna intellectitur, vi recti- transinutato assimila r. Sed non assitudo est prior in linea ipsa lenitate. milatur nisi in mrina substantali, ut Vltimiis inodus est priolis si sic una homo homini nisi in rationalitat . naturan , & secundum substantiam in Ergo M. essendo,& hoc tripliciter . Prii nost- Tertio. Habuita est principium quomndum vespersalitata , seu secundu apens agit. Ergo ei etiam conuenit non dependeι. nan ,a quibus non con. distinitio potentiae. Sed hoc est sal uertitur subsistendi consequentia, quo tan , quia sunt instinctae species quali- pacto uniuersalia sitnt priora singula- tatis, Igitur&c. assius. Secuncti, sectandum rauonem Rumotaequeretur quod volitioin

169쪽

intellectio essent potentiae, cuia sunt phus in eodem tram, adiungit is , ., orincipia a ncti. falsum, ivvlmsalu id dicitiar possibile,vel po m ra

uia sitnt potentiae clistinctae ab acti- tem,qui etiam quatuor sunt.biu. Ergo &c. Priinus intrantuna dicitur de po-- . Primo igitur notanduin,quod Plu- tente aliquid inouere , .vel ta ansirima 4 ritu lost, plaus in textu ouatuor modos po- re, siue inediate, siue in inediaile, nitioniblis potentia dicitiir. hic mi respondet potentiae activae. Primus est ciuaterim clicitur de pota Semicitis inquamurn dicitur Lic potater tia activa,quae sic diffinitur. Potenia sibi l i ad moueta, vel transtulitari in tia activa est principium transmutan- aliud,siue in nulli IS, & nic tam ius cordi alitus,inquantum aliud.Vt inoriens respondet potentiae pallivae.Sed ac ra- lapidem,extrinsece est principitiira rno tione huius potentiae. Vel pallentri, u-

rus lapidis, inquantiam lapis est i obilis &generans est principiuiri rei ge

nitae, In quanΠIm generans est.

Secundo modo clicitur potentia, ut possit transmutari ab alio. Vt grauitas in lapide a generante , ΟΠΗl

ciri est Oiniarum alioriain duo sunt. Primitri quod in patiente sit aliqua indispositio, qua redditur aptus ad patienduin . Sicut in infirmao,est humor peccans , &sia perabundans. Secundum quod sit in eo priuatio virtutis, qlla

deorsum II Otieatiar. Prinia vocatur elusinoi vi' inserenti resistere pose potentia activa, quia incitur ab acien- sit,u. .debilitas calori S naturalis.

clo. Secunda dicatur potentia passiva. quia nominatura patiendo. Haec au- Te ciliis modus est, inquantum quis est potens secundum suam naturairi

teinpamio duplex est. Quaedain pro Vail aliquod esse, quia non naoet pcin rima, Quae fit cum IUiectione nariiralis Cplum per quod pollit pati , vel cordisoositionis,ut dum sanus inficinatrui . rumpi, quo inoao dici naus tu elle

Qitae laim impropria, quae fit cuna a m isitione aliculiis persectionis, vici si intellectus recipit lcien lan , oc cognitionen . Tertio dicitur potentia di boutio, qua quis bene, & perfectEopel ari po-

incorruptibile, mari non habet princi piuna corriiptiuum, & homo bene dispositus dicitur sanus, qiua non potest aliquo laumore peccata te infir m. Qiaartus est, inquantum quas dici tur principiuira ad aliqvi,d be

rest, vel oua potest bene, & facile ali- ne, & proinpleaseruiuim,vipei sectus quila pati, sicut dicamus, quini linglia Lo icus potest bene syllogizare, &expeditus 'ene potest loqui,& deleniatus aliquo impecimento, inale, siciuetiani quae secundum legeni fiunt, bene ferialicuntur, & quae contra, ma- perfectus medicus sanare. Tertio loco Pthilosoplitis ponitaIo- dos impotentiae. Sed prius icit quod impotentia oritur ex priuatione poten UAE mε-

Ie. & quod lignum bene incus iuri , & tiae ad aliquiae bene,vel male agedirn . 'ri raririne, oti . non auulem absollite, sed

& principii, non quidem absollite, sed in subiecto apto nato habere illud,

principium, eo modo quo sibi conum nit,dc tali tenas min. Vnde cliuersimo- ferrum minime. Quarto inodo sumitur pro habitu, ouo possumus resistere corrilira periri.

hona disio sitione, lex caretia quoruin de puer, Eunuclam, dc senex dicuntur si non pogimus resistere corruin pen- in potentes ad generandum,nam piret tibus, Iiciliaur impotentiam liabereia, dicitiir in potens, quia non habet cle ui duo linodi constituunt secundam bitatri aetatum , Σ

170쪽

Qliarto loco ponitduos modos qui- mebamr , pro generatione, & corru Invsibi husasquid dicitur tiri possibile. Prim prione . Aus modi. mis est tmiis, sequens quatuor modos Ad secundum dicendiun ad mino. impotentiae, secundus est Logiciis, in- rein,quod duplex est principium traseotiant si opponitur possibili Logico,sci mutataonis,& inotata. Primuin dicitur

licet inplexo, ut Socratem videre, irinoisi,&hoc se habetur quo poten- '&non videre est possibile, iquod vero ria dicitur principu6secundiim licitur

paralelle non concurrant, est impos- principi uim pro vinitura, dcinam edia sibilo . tauri,in hoc dicitiri principiti in Ope Quinto loco adiungit quedam mo- tiuum ut quod, sicut natiira est prin-d una lio clicitiir potentia Metaph. cipia in pranauia i volencti ut chio. Sed rice, de secuta turn quandan siunilitu- volui Has est principium qiiod prox dinern in Mathematicis, sicut dicinius irruna, qtuM qti uicin habet a primo is, i plod nianwtiis duodenarius est in po- Astertilina dicendum, qilod de rata

renitia ad duodenarium, quia si duca- tione potentiae inotitiae, vel Iranti nu-itur in seipsum, bis dito, tunc fiet nu- latiuae est quod inter ipsana,& substannierm duodenaritis. tiam, seu sorinam sitibstantialem nihil Sextol odicit, ouodotrines Iriodi mediet, quia linarediate hoc laabet, respiciunt ptainum .s. potentiaira acti- forina substantiali, sed inter thabitana, .uam, aia potentiae activae' corres n- & mrmam substantialen , mediat y . det potentia passiua &α tentia . Secundo dicenduin,qm,d na- Potentia i Septuno notandum,ctica dissinitio- bittis potest dici potentia. Tertio, M

stiva co' nem potentiae activae, quod de eius ra- quarto modo ut supra,non autem prim itionem tione sunt istae condiciones. Prin a, moin o. Tertio,quod cliana pria o quod distinguatiar a re mota, vel tris- inodo, sicut condicio potentiae , quia Inutata , qtua nullias transnutat scip- l abicias pariunt facilitate in opera do. sitiri. Secunda,quod distin uariar sup- Ad quartirin dicendiun, quod sulit. posito reat uer i re trasmutita, ut d tina actus potentiae,&nonsiunt potentiae . nomo hominem generat, vel realiter saltem, ut diriri anima corpris mouet. Secunda disticuItas. Quaest. XIX. Tertia est,quod n oueat, vel transirit tet per se, quia non est inconueniens, Vtram cuilibet potentia aftιua, corre- quod pars partem per ac idens tranc I pondeat potentia piaua. n. uter, ut d si holrao inanit se percunt .

Octauo notandum, quod di ina etia Idetur quod non . Nana in aqua Moures idem inouet seipsuna caluariu aliqti , V est potentia ad infrigidandum, seipsum di realis distinctio, quia idern s Ecundu in ignein, ut patet si prouciatur sustingui- Idein,no mouet, α inouerilr,non trac m ipsuna. Sed in igne non est potet rura se pia mutat,& transmutatur. U. . potentia tia palsilia ad infragretari. Eroo &c. sese nassi visi uadtim producit visionena, ea non oecundo. Molor virtutis infiintae ratione . recipit, sed alio modo selaabet dueam la bet potentiaiD mouendi in initatui. producit S earn recipit. Sed ntilla potcntia palli ira correspon-Αd pta:num dicen cluna,qilod transe det lauic potentiae achivae, qtlia imposia

Argumμ mutario dii pliciter suini potest. Prirno sibile est quod naociis fiat in instanti .

r. rrasi nutatione, siue intrinseca, sue ex ' Terilo. Sol liabet viri tetraprod trinseca, & sic hic sumitur . Secundo ctivan alteri ita Solis , ct iiii Dcn no corpro transmutatione, & transmutante respondet ei aliqua potetia pallitia, exintainsece tantiam, V sic inqtiurio sum Pia Producatal Ita in Solein. Eigo 6 c.

SEARCH

MENU NAVIGATION