장음표시 사용
191쪽
dicta, aeιbia proponam, o dissoluam.
X primo ergo textii rem Coia clusiones lia bebimus. iraa est. Haec scienna
aliis conuenits in lioc, qtu M. li omnes inctiae inquiriant principia, & causa sui subiectit Hanc C clusionem. Priino osten vitan medicina, lata messicus inquirit eauta,&principia ianitatis, & infimitatis in arte meaicinae. Sectando hoc stenditis Mathenaatros , nain princi pra inaurematicariam scientiariam sunt figum ,&numera ,& his silmilia. Sed liaec perquirit arullamnaticiu in mathematica . Tertio ostendit hoc in clivo.
Cunque trahi rii intellectitati practura,& spe latitim,unde possunnis syllogizare . illivi quod est coimmane omni scientia dauic non est negandun . Sed Inqxurere prancipra,cautis, &e innen ta uti subiecti, est commune anh sciet ,γt patet in me ili Nun Massiema. ticis,& in omnitari alijs h labos, ut si pin. Ergo haec scientia inquitat principia, causas encis, quod est eiusta lectunt. Serunda Conclusio est. Diuersiai, Diu ι- de Metaplaysica, maliae strinnae in. mode. iniiciant sua principia,S: causea Halicui uersilauena tripliciti rostendi: r. Prisnao. Quia scietiae inferiores Metii piis
192쪽
abstrabitonarii nunt adest sectinduin
non Tertia Gnclusio est. Plivsica est YZ Scientia Theorica, id est speEulativa. P Hoc probat. bria illa scientia quae est
spe tint ciri a deterini natu iri geniis entis , &ν est activa vel factiva dicitur Theorica. At Phynca haec omnia habet. Ergo. Maioren ostendit ponendo dii serentiam inter agere,& facere. Quia a gere dicitur secundum actioneor lin-rnaneluem, tales actiones sunt intelligere,& velle. Facere vero nominat clionein ta an se utein, ut est sccare,vr re,&c. Minorem osteirilis quoms vict-cit Iepataeid. Primo quod non sit facti. ua. tua pruaci phim factionis est in faciente, principi tun autem naotiis non est in nuniente, sed in re mobili. Sectaclo. Qinui non sit activa eaden rari
ne. Quia eius principiuna est prohaeresis, ideli electio,quoa est in elivente.
almstim ΟΝ . . . A: Prinaui nouod naturalis scientia ad aliis clitarr. Quia ipsi clininit cuin imo tu,& materia,S est siciu simiam plod non citis initur sine naso. Aliae vero diffiniunt sine motu,& muella. Na M tapli ysicii ab his abi mihil secunduna esse,& secundum riuionem, S ideo habet proprium Uiura distinietuli, distinctii ab alijs,vitiae versiariu ci I en tia abstracta, i. circa intel ligetias,quae iunt sempiterne,& cauta in sera Oriun. Secta tuliam Principale est quo&lana
correlatiuum, s. quoa ioltur emini tres
Theoricae , s. Mater tica, Physica&Theologia,id est Metaphysica.
Termi est quaedam ostensi chir hec scientia incMur Tlicologia, idest qua siserino de Deo. Hoc ergo cone ludi I Ob duas catasas. Pra naa est quia scientia a-oens de re diuina est ias cupandarare λ&gia. M si alimia scieritia de rebus diuinis sermonem facit,haec est, igiciar dicitiir Theologia.Secunda est, quia lao notabitatina scientia est circa hon rabilissima entia: Haec est lionorabili f.
si ina scienti: a ergo erit circa entia clim-na,quae sunt tronorabilis sinia. Itiale suhini et i, quoci quia scientie spe lautiqsime circa laonorabiliora entia quaIra practicae, ideo diciantur honorabili re s Practicis,& desiderabiliores. Ex tertio textii habemus unu in dubiu,qtiod soluit in initio totin Guarii. 1 bili inest. Utruio Scientia Meta-pla ysica sit uniuersalissima. Vicietiir enim citio 1 nsi,quia est C:γω drietini natat ni Genus entium, s.ci ca separata a litatem sis udum esse, &scdna r5M,sicut Mathonatica est circa separata, materia sic din, Isinem, &e. Re*ondet. Quod si non dare tu urnisi stil stanti naturales. Playsica esset pratira Phylos hia. At datur scientia considerans primi InenS, quae est ista. Ad eandena alitem silentiana pertinet considerare primum ens, & ens ut ens& modos generales entis, & hinc est Ploci haec dicitu vn Iuersalisi una, te pri ina Philosophia. Quoad secundum principale. Pr
clusionein, squod ora scieritiae in quiarant principia, di cati s sin se biecti, quoci cum omnes scientiae sint vel speculatillae, vel Priusticae, pa tet mini Practicae habEt sua principia simpliciora,
trct Theoricae hisciit siua principia sucinulum sum DMItram nonora, quod tamen dupliciter potest intelligi. Prinaci mulsiarando. principia mulos phiae nataIralis, ad conclusiones naria rates,& sic quaedam sunt Π incipia, S caiisae,ex clitibias deducimus. ipsos esteiaci ,6 per eas ipsos cco noli linus. R *ectu tanwn aliartana conclusioni mprincipia intriti iura nota secun tu nariaraim, S Raaois ratione nostri , conclusiones, ut quamlo prooedirnuis per effectus ad cognIIlonem Gur salta
193쪽
Resrectu vero alia ruiti scienciarum, non in conuenit c od principia iraturalis sint ci,nclusiones in altiori scieri iam,idest in Metaphysica . Principia alitent Matheniarica cluisplicite G1Ktiritur esse migis nota Maiathcnraticis conclusionibus. Pritrio se is uncturi nataram, uia procedunt percau fas minia ira, Sc dus nitiones. Secundo ratione nostri , quia principia Mathciliatica ad sensu in patent. Principia a tuem Metaphysicae ponsunt esse principi, secundum suam nain
tu luna Iespectu omnium creat ruinaqtramuis respectu nostra ditannir esse minus nota. nan Deus secudum stram Maturani est cauta Dinnium rerum non
tamen a nobis cognoscinar pro lioc statu nisi per res creatas. At ista pnncipiacli nnit principia in essendo, ni prin capra in cognost Edo Metaplaysica,t est
Priina dignitates, vir l. naodosiint notiora conclusionibus. Secundo notanduin circa secunctim
conclusion nro ea parte in qira dici. tur quod Physica non est de asi tractis a matena, PI 'cl hoc intelligitur in G,-muni. s. quod n5 abstra la re a motii,& aniateria in communi, quamuis abstra- Iaat ab laac, vel illa arateria,& ab laoc,
Setaindo. An in adiimendum circatioc quod consideratio in tus,& naal tiae in conina uni non est nisi considera
tem rationes duplicuer intelligere posistinuis. Primo ut in se inici liranti ir teriales, & inobiles, & laoc est falsilin, quta nulliina univei Gle de se est irrateiae,& nκ bile. Secundo ut sunt rationes cognosceniu ninteria, S. moturn, & hoc est qii ad liuendito iri, volentes dicere. Quod Pliysica non ira, t
sectinctum rein. Sciendurn in qua m est qturis scienti Mathen atticae sunt in duplici discriniane. Qitaedam et ina sunt purς Mathematicae, ut Arithimet ira, Geoincipia, &c. Quae clana sunt niniae inter Mathemticas, natural , Ut Astrologia Δ c. Nos loquimur e primis'. lain mini in 1. Playli Druin ΔXimus, quod scientiae istae mediae ratione principioriina dicuntur Mathen alicae, respectu velo naateriae, & si ibiecti di- nrurnaturales. & consequcnter sic
non abstrahunt secunduin rationem alnotu,& a materia.
Secundo nota sum, qi κώ duplex estinateria. Pna adicitur intelligibilis. ut paries quantitatis, terinini propositionuira, & sintilia. Quaedam dicinit sensibilis, quae includit ira ottii D, & accidentia sensibilin, & de hac secundanisteria loquimur. & non de priura aqua Mat lienistica non abstrahit a materia intelligibili. Tertio notandum,quod esse abstractum secunduin rationen farran potest intelligi. Priara ut ratio ideira sugnificat qtiod diffinitio, seu causa so naalis. Seci Ido ut idem significat quod secundunt consideration cin, & viroq.i cio Mallieniatica sunt abstracta a
inat ira, nan: si volo diuinire linean , ut linea est, no diffiniam eana ut ii 'nea est, qMinuta irgi.tra sit, scd distiniani ei ut eli lono itudo sine latitucline, S c.
194쪽
Hoc autriri significatum duplinarpotest pensari . Prinio in abstracto, ut hunianitas in abstracto, quaeitatῆVirum ad Me,pDsicam tantum perin hominis siη nitimi. Socii do in cocteto,
tineat con rara quod quid inomnsummentiaram , ut eis hiemia vet mursatis.
π Uetur quod non . Nam onanis V seientia, est habitiis, habens prin
pria principia, mausias tui quoes 4uid
est, & consequenaer per haec postsi linsum peTquirere. Ergo non spinae lioctant tina ad Metaphysiciam. ut rei ε quod homo significat, sit significati in antinalis racionalis,& lioci Ecλclo modo hic conssiseratur , quia quociqiud est praedicatur de eo ciniis eth in recto, quid suas auaem tu abiit acarunci praedicat tu de eo ciatus cshin rαto,non enim escimus h est hinnanitas . sed bene honio est antinat rancinal C. Tertim rerminiis mi ly Scientia uniuersalis. Qimui autem aliora scien-
Smincio. Qtice libet scietta perqtos ria sit uniuσrsalis stat dupliciter. Primo quid est, idest per diffinitionemri pro- Obiective, quia eius oblectuin est uni bat palsones de Q hiecto. Ergo circ. uersale, & sic Metaphysica, & Logica Tertio. Metaphvsica DCri coniici vocantur scientiae uniuersales ob:kt1-rat quod quid est nisi ἰin Vnjilersali, ut ue. Quia Metaphysica directe agit cie ex s. Metaph. didicimus. Ergo Praeli- Omniente reali, Logica de otian μα-
195쪽
re rationis. Physica vero dicinuscien-ria parumlatu. quia astu innis rei de et
te reinbili, siciat & inuicinario, quia
agi Mantiantile ente qualuo. Secundo
liuino alimia scientia dici nir uniuersa- Iis ex nidisio demothrandi,quia standat suas demonstratiotici supra uniuersatilliinas rationα, ut ficit Metapli ysica, qtiae sinulat sua naedes a supra actum, &potentiam, finitum, infinitu ira, naisteriale,&inaniateriale,&similia. Ex opposito vero scienti a specialis dici rur, qvia processit per media contracta , v. g. per actum talem. s. corporis Physici, vel per potentiam nacia inton,& cc diis marrendo . Et utroque niculo Merais
physica est scientia uniueisit is, & aliae
- . V ntur particulamin determinatae. '. Semndo ergo notactu In venit,quod
I' Metaphysica consideret chaosmata est
V ob ' oninium scientiamna parti latauri s
bitariam potest intelligi, Primo loquendo de quod quid ei fundato supra praeclicata unuaeratissima, nam talia prae-clicata virtualiter inclitis unitar in omnibtu ininitioni triis. Seoando loquendo de qMusquus est contracto, prolusormaliter conlideratur in allas sdieniati . Primo modo Metaplaysicias for
salilliniani, spectat considerare praedi rata uniuersistissim , & oiniae quod quid est in eis sit tralariina. Sectando at tetri ni inla Metaphysiciis non considerat quod quid est, sed scientiae partiolis Iares luκ irinaliter spccillanti ir, &. Metaplaysica tantiam virtualiter, qtria taleqire iactuus est tirnaltate in non laal et, nisi prout rediicitur ad pran aptan pla,& teriminus uniuersali illinos Metapli ysiciri. Tcrito notandiana, quod aluid est
ciccin Oinnis quia litatis pertingv. Et ni quodquid est per viam diuisionis
iiivestigeriar, inde est. quod in uestigator debet omnia sit periora praeditata V oscere, ut rciri innotescere faciat perdiffinitionem, a primo adhu , vsique ad ultimam potentiam. Et laoc sol uni potest facere Metaphysicias , ut arilis uniuersalissii uri,quamuis aliae scienti qmssint speculari quodquila est inii estigatiam a Metaphysico.
arto Notandum, qmul altius est Efinueuigue hoc quod quid est idest in- - Δ.lis res particularis, & aliud est in uesti gare quod quid est ut sic. Primum naianes scientiae Prticularci faciunt, nain Physicus narii ne diffinitionem inuem fati ex differentia reperia inter naturata,&artificialia δε istinitionern nroisciis,ex dilusione entis, & pIxicantemtor una δε liccssi urrendo. Secundunx autena tantat in tacit Metaphysicias, uri de si a Physico ouaeras, ciar ita πiCtum . A vel naturam distinis,nescit respon renisi ad Metaphysicum recturat, vel habuitin Metapsysicuin indirat. Tertio Ani inaduertendum, qtini
etiana ipsa Logita hoc silmilia est priuilegio, unde demonstrat ,&quaerit ψquou Pius est, ut patet in duobus li- ς bris Posteriorit ira, S: ratio est, quia Logica,& Metaplaysica sunt duae scientiae uniuersat illi iraae, quae circa Oinnes alias vagantilr.
Sexto Notandu, quod scientiae Pariaticularesnd sol uni quaerunt suu quod quid est,uerumetiam ill uci supponunt cliuoad an eli,de hoc qui seiri in parte icientifica,no in parte principioriin ,&respectu subieci iaci. equati,& nomspectu conteiuor una sub eodein subiecto, nain Playsicus non inlicitigat ensmobile,sed lae ne naturan ,rnia iura, io Scientiactum,& tenipus , qtiae continentur sul, supponumenteniobili, I iunio etia inquirit si ibi e- an est si ctilin partiale , ut pri inuria motorea: Heu, sui. in Oetairo in tylico in .s testetit pcr-
qui iaciti scientias litim si ita cctu, non per se: sie i per accidens , Lx nrapolina eius PaIticipatione. v l cA cI anetis ap
196쪽
nirae, nisi propter aliquod hatriissemina xli, ut stregula regulans Voluntatem,
lnectogii in thaec extrinseca sint. Secundo Dicitur In Issinittione,al-Vndeclino Si finis mit si ien muri terius potentiae ab intellectu, quia init Pracii cana alit hic finis erit ianis trabi- la optaratio intellectus, ut ellii inplici i ius,autantentus ut cogn: tias.N5 pri- ter operatio intellectin,in praxis, ira initia i ,*a in posterius,praus non diit in- intellectus in t Edad scire ut scire est, &guit. Non tertium, quia habes ratione non practice operari.' et '. . obiecti. Non secundunt, quia antema a Tertio in ea dicinar operario voluntate scire intendanir,de se tale est. latis. Sed operatio voluntatis dupliciis
Dinus eclino in practicis eadein est aer silini uir. Priino subiective,quia inis ratio finis,& obiecti, ni fornialis ratio lis operauo est elicua a voluntate,& infinis est ratio boni, & inti oboni eli r6 volutate subiectatur,ut velle odio traia
obiecti. Ergo niale distingtIinius Praeis bere aliquem. Sectando. Impetrati tu , cticu ira ex obiecto a practico ex fine. quinqilana uis operatio sit elicita abaa Procnodatione prae aeniis dit ficulta- lia pota'ntra qualia a voluIHate, tamen . tisqtiatiior Neiula sunt. PNaro en Iin illa Opetauio ima penitura voluntate, ut .vid dia in erat spud sit praxis,& quo. antii lata, loqui, linralia, &utroque
Diodo a liliis trabitus, vel actus Piacti modo voluntas praxina facit, pro quacias dicariir. Secundo videblinus. Vtru ro&ipsa elicito rationina practici, tactia dicat tu Practica exoriecto,vel &opi Iationem aliariina potentiarum. ' ex fine. Terticiponemus duas coclutio ad opus ordinat. Hoc lainen uniuersii-nes. Et Culario solue 'oia argu ta. lucr non est veriana respectu potenti . , Qtloaci Prinsul Incr OPii ira notan ruincit gnaturaliter operantur,&non,
' π έ μ du. est, quod Pi axis sic ius finitur. Pra- a voltintatae inollenitu, ut nutrire, augsn ς ε I x Aelforinsatio alterius potentia ab in nien rari, vulcre, alus: Ie dccxtera dedur myctu,s vocinitatis nata clici nir. ctisi inpedin entis ... ibi iter rationi ὀχε. - . iii ini Quario Dicitur, nata elicimn MDε ergo. Puino operatio, ubi scito miter rationi rectae; quin praxis est Ie- operatioaoplitarer sum nai psit. lui- gula omni una praetice optarabili tim, pro Communitor pro qtiacunq; op oc. ideo dicitur posteriorantellestione, ration de si 'on nitiar in prasenti, qitia regulatur per rectam rationem, cquoniain sunt multae operation α,quq per intel lectunt intelligentem renista per irata tu iri Practicuna non lirigun- csse operata irin,vel factibilein. tur, siciu motus graui uin deorsinn, Se Specillatici v o sic disti initur. Spreae Icutum sursum, A c. Sectando sui nitur Iario ei acthis ,&operatio intelliatas' ηλα la. pro Operatione volun ratis, star spe- non odilinata ad aliquain optTation E tionum. bufinis,& sic pinxis nec in operatio, r illantina per praxi ira, sede st ratia Πιtio. quia voluntas adfinem thabet arati ra- stri P tantoreoo dici uir vinus in reliclem, Mn citariam inclinationem eius, q9ia nieli cistus ut intellectus, pra Iin conscirenter no possit Cir rectr- qicae non operatur, in pecillando c6 nn ,non indiget rcgul lirigente sidciat. Secundo dicit non ordinata ae Iegulantς cani in cain. Tertio sumi ad aliain operationeni us se pro is, Iur pi OOpciatione, S electione volun uia si ordinet tu ad aliana operationε
taria Iespectu mediorum,qux sunt ad intellectiis, v.g. Mi secun syna,vel Moia avi viri, prout volt intas potast hoc vella, non tanaen intellectiis clicitur Practi, ivi non velleius fit rata &.non fit rari, α ciis,quin tales operationes no sunt pra
197쪽
optu siciat est illa operatio inteIIectus
quando cloini im considerat, ut tabricanda venu. Tereio additiirqiuia est
graria sui, quia etsi omnis γ lano
ad beatitudiiκm ordinetur, cum tame
heatuinio fit opus intellectus, & no fit extra intellectilin, id sonu opera. tio inruitiua,& non praetica. moaea Sςrumla nolamiuin, ct in Ioannes Bachonus in pranu, sint. distin . male sensit.s Praxinaes operationem intellectin, ia ahqunt dicta agendo, pro--iendum, ve, fugiendinD. Duo em dicat. Prininm, qtvril Praxis qui L siritiuae , M in entialiter est operatio intellectin . Si ciandio est, quod nullus iniis volsitatis fine sit elicitata, suennperatus proprie peltinet ad praxin , seu solu antecedenter,vel consequeter. Primum ostenda, qtta Intelle me u per lun disting inur a specu num, qinia spera I in olum scire considerat, seci praeti sordinat,scire ad optu. Sed niuitae sunt noritae in tellectiu tales t dum consideriu quo
figibili, & prosequibili esse practicii, in per haec chflene ab intello tu speeulatilis. At hoc est contraritim sum
moribus cuctis,scilicet quod Praxis sit
elatio no intellectas, sed voluntatis. Tertio. itur ad perlustranda hane eritatem ,, iderinum est.. An praxis vel delibetauio , vel electio. DeILherati est eonerisio confiIir. Esectio vero est viis liber voluntatis, imminina te sequEs deliberationem,qma post consilium eligimus id iuri facere in m dimus,&aeliba inmus. Cum iς- ut desit Tatiosivmanslu conclusio, α Trectiva, dico urn est, qlint praxis magis est electio, suam deliberatio , quia cum post culi rationein sequi rin elestio, tu notitia exremtitur. Mordinatur ad opus,& fu Practim. Ouarto no sum est, esse Inagnum csstnnaen interprarim , M operatio neni praeticam. Nam deratione pinxis pronunc duo sinat. Pr murra, quod
actus quibus principes fississitan artim
ces mouent ad exercetrata propria opera, a notaria tutam, prout est Practica regulatur. Securicium estRuω r
guletur mediate cognitione braetica , ct iron speculativa, idest notitia dir ad opus. Notitia vero Practica est nc tia in aenectis consulerant di quo modo a liquid fit agendum,non imem dem tamen per eain regulare aliquos
Quinto notariclum, quod asiqiis actiis irriel ectus possit chei Praxis duci hin rmulta inrelhς potest. Huno qum ad spem itionem, quana ab obiecto
est actus intellectus ab hoc Ohie tintare,ct DTificatus, ut intella Ins tune non possit intelligere lapidem, is inritum rosam, & in hoc actu intellectam
nulla cadis prinis,sicut nec Alup a et cito. Secundo potest confiderari quo. ad exercitium, in Plantiam voluntas mouet inrellectum ac confiaeratu amhane,vel illam rε, re fimum hic actus fit a voluntate imperauri, ac Hectionsis uatiar, Nomnis electio ae actus a. v iurateimperarias ali*Io modo per tineat ad praxin , ideo praxisinci potest. Hoetaarienduphcher intelligi potrest. dimovet incanar praxis simplici' ωr.i.s Indum omnes eoditiones prinxis, ct hoc fessum est, oriri inter aliam condiciones emis, haec una sit, liua non fit amis intellectim, vossitan iaSeriando, .unc una curis, pro quaDuae hic inius uitiu electionem, rei impe rimn voluntariri di sic dicitur praxa' uuium Uuo
198쪽
i Iec tanaen opinio n5 placet Paulo seinper necessimum qim I actra Pra-Soncinati. oeciis inestum, vel obiectum produ-Primo Qitia aliqua scientia factiva cat sed quod ipsa operatio sit Prasticit, ut sicia fataedi annulos,nsi es Iet Practi sicut patet in Cylacietatione,& saltatioca,cu trahat spSN ab obiecto, NOEsan ne,quae moinriar aries Practicae, quiantili sint Elisue specieid. roludi, cu in operiitiones sunt Practicae , nα tamen quoad exemiti si lit in ptate voltuatis. post se relinquunt eisiniim, seu obi Secundo Sic. Omnis actias esset Pra ictu operatu. Immo habeo notitii Pra eliciis, quia omnis actus est imperarias cticam de ino colῆdo,N de patria de
a voluntate,cta rad exercitatam. fendenda,& rariten ista non siint pro- Terito S.I 2. I. 2.q. s.art. 1.ad pri ducibilia,peresse operabile,ergo inter nurna dicit,qtaint habitari non vocatur liginuas esse a in ite ab alia pote Pincticias ex operatione intellectiis. tia quam ab intellectu.
Sed ad haec de facili respondentias, Qtiinta Est, qviae sit actra inteli & ad Primiain dicituus, quod scietatia ctione posterior, quila notitia Practica factiva anniatoriana est simpliciter Pra per spe latiuani regulanar,de ideo dicii ,ex obiecto specificaturo,&opera citur consornata rationi rectobili, re acidi scitur ut faciens anni los, Sexta Esl,qiuul habeat speciem, sciaeos roriandos faciat, unde non officit ideant practicam in mente artificis,si- intelligere annulos,mita tale intellige cin patet de fabricante domum, vel
re,intelligitur a voluntate imperatiun i nouente bellicum in striimentum.& elis de obiecto operabili. Septima Quod habeat dHos res in Ad Sectandum licitur, non esse 1 ctus,coperationis intellinus intellige Gumire minois actus ut est a volutate. tis,ci consormitatis. Secundum quod
ii raperariis sili quid dicatur Practiciu . aliouid est facie lum,sic vel sic. Ad Tertiunx citur,qi ioci S. Doch. Octatia Est, quod operatio praet ibi loquebatur de Praxi simpliciter,ut m transiens in exteriorem teriam ν t patet verba linen tr. alterius sit potentiae ab intellectu. Hoc Sexto Tanaeia notadum, quod ad tamen Capreoltu restringit ei ram ad 'habirii Practicum simpliciter Onanra actiones rint anentes cl. 1. PrologI co- instasicriptae coditiones sui necessariae. clu.9.unde illa quae verrana clam am
Prachicum directus sit elicitiis,& impe Nona Conchiloes quod sit de obiexatus a volutate,unde Syllogizare,dis ctoopcrabit Iconsideraro suti ratione finiteac diuidere,non tunt actus Pra- Ωrinali operabilis, ulest in quantu est. ctici, quias ut actin elicitaue intellcctus operabile, & non inquantum *Gul non voltIn alis. hil quia de visone, de amore, & de
Tertia Eit,quod obiectum sit opera re operabili p5resse scientia speculari
199쪽
sic non secit mentiam Praefici ctus,voluntatis, & sensuunt, & allud
sed speculativam;& sic Lo ira dicitiir est practicὰ applicare iras operation Λ esse acquisita gratia aliarum scientia- ad opiis. Pritiatim quidem secit scien-riani. Secundo vel gratia operationis tiain speculativam, unde ellatri scien volumatis , ordinatalis ad obieetiantia tia de operationibus voluntatis est spe
operabile,&fc facit scientia Practica. culativa, sed Secundu facit praxiin, Secundo dicitur,quod Logica docens unde inoralis est practica,qui sim it quae docet diffinire, diuidere, &c. est practice intellectum, & voluntatEadglatia lili, D si ut vies dicatur esse gra alii Mimiodio habendum,proseauStra aliartim scientiairum. dum,& sugiendum.
Adiniarni dicendum iod ali- Ad Octauu dici tritis, ouod probat
qua scientia secundum se,ci limplici- intentiam, non tali te quod notatia Praest veculativa. quaeramen ex fi- ctica praecise finiat Praxiniδε simplicine poten esse practica. Nam quispo ter. Secundo eciam dicitur,quod habirent quidem studere Mathematicae, diu laabet quod sit activus ex obiectoqiuae est specia latiua, non ut sciat diffi- quod respicit,& a fine ad quem mouenire trianoulum,vel Isochelem, sed ut tur. haec faciat. Secundo lainen dicitur,qd Ad Noniam dicendum, ouod ili' scientia specularitia laabita ad docen- habitus est specillati tuis; quia ex sensiduin amicuna , non dicitiar practica, ordinauir ad opus, sed tantiain a ratio ruta non lamet pro obiecto opin pt ne erronea. t. lucum,sed tacitur specillativa, quia Ad Decinium dicendum ad proba habet pro fine scire amici. tionena consequentiae, quod valet de Ad Quintiain dicendiarn, qtaod no- distin uente fundatrientalithti, non taticia de an ando,& miendo vitilano λ men cornpletitu , quia tale test essone,dupliciter potest considerari. PN- extrinsec in. Sreundo Dicitiar,quod fimo speculataue,considerando quoino nis tres est,extrinsectu est. sed ut Ndo hic.finis sit adipissicendiis, ani adiri, itet est inti insecus,qaea nonna et nu&αSecudo practice, respectu inedio, si ut est in intentione. Et perta patet
mandum, Ic fruedum tinem respe- Ad Duodeminum.Primo dicimus, ctu horum datur eIectio,& praxis, ut quod obiectum dicitur obiectuin, 'dix uniis in corpore. ianis,sed secundirin diuersas rationes. Ad Sexti m dicendum, quod prin- Nana qhratenus termina intellectio-cipia quaedana sunt prirna,& qm dana nena, vel volitionein dic itiir obieelli , ploxima. Concliasio trahit suam speia sed qiraten inoti et dicitur,finis. Seiaciem a proxImis,&ua In proposiminia Pando dicinit, quod lacunis sui in itetellectioiinta est principium primum, pro operatione practam, quae est linu& speculati , sed proxiiDuna est ele- praXU , de non pro fine in re, es ieretio mediorum, & n est prasita iri. mino. Secundo dicitiar, quod dilectio natu. Ad Primum motiustria Bachonii diralis finis potius pertinet ad notitiana duin,quod illi actus L quoi nodor speculatiuain, qtna ibi noncadu eleia sit amanda ,sequenda,. c. vi conside-ctio, sed dilectio mediorum ad finena rati sunt, Ec intellecti , pertinent ad inia cadit sub electione, do consequenter telleinina speculatiuuin,sed ut electi ,
est praxis,in quo sensu procedit argu- dc applicati ut inedia adfinem, tunc mentu in . conseqliuntur rationein Practio.
Ad Septi inurn dicendum, quod a- Ad Secudu D Dicenduna,qtiod onaliud est agere de operationiblia intelle nis Prax ses acto intellectus,no so
200쪽
riialiter, sed fundam: taliter , id est
nquantum supponit notitiam intelleiaci uatri, non enim voluntas imperat
NKessie agendum, nisi prius hoc tale ab intellectu cognoscatur, & sic dentia, & ara fuit qui se i habitus intelleias,sed quia imperantiu a voluisἡ lare,dc Dritinantiu ad agibilia, vel f ctibilia, ideo dictimur scientiae Practicae.
Ad Graium similiter clicitur,quod dum intellectus cssciirrit de prosequibili,& sugibili, ut est prosimplendum,& fugiendum tunc fit practiciis,& hic est verus sensus Philosophi, sciit & alterius propositionis, quod inteIlectus extensione ad optu fit practiciu, idest
et tun notitiaim ex imperio voluntatis
ad opinor tinatra ita intellectus csQuir Practiciis,ut est a voluntate impe ratus,& otilinatiis ad opus, & non d iis stinguinu a seipso, nisi secundiam mistionem unperati δε non ini perari. Vel breuiter dicas, qM, notitia ordinata ad optu dicitur notitia Pine ira,prout clistingui uir a Perillativa, non Im en est Praxis simpliciter. uiam deficiunt anultet condicionra da superius minus.
Scientia per se tantiun ad speci Iara ordinatiar.Igitur.Probatur animedens, habitin no inclinat nisi ad actus sinules illis ex quibus est genuus, per Aristot. Secuncio Ethicae. l . Scit omnis habitus scientificus est genitiis ex inibita specialationis. Erso. Secundo Actus cui per accidens couenit quod sit elicitiis, & imperariis a voluntarie, non pertinet per se ad praxini, sed ad scire , sed citi cuinq; achii
intellectus acculit quod sit elicuus,
vel imperarina voliininae. Nam euidentiae,seu scire qturit idem est,aαidit quod imperαura voluntate. Tertio Scientia per se ita portat scin re. Ergo erit per accidens quod aliqua dicatur Pra aca.
inarto Sacra Theolos in secitdum
veriorem opinionem Caietani I. p.q. I . articiI. . est speculatitia,& Practica. Ergo .
Quinto Secundum mitto' indiliciistia ditius itur in speculativam, & Practicam ti m est una laeta a. Ergo. Pro declara none huius vim itatis Priino Notandum venit, qlini scie tia diuida Nir in spe latiuam, & ω-ctica iri, bifariam potest intelligi. P mo an mediare,ita ut is inediata clivisione in sc ciuia in Practaeani speculativam diuidatur. Sectinclo ira clo mediate,ita ut prius clivulatur in scientis finitan δε infinitam, & deinde scientia finita in speculanuam ,& Practica diuidatur . Primoniculo est falsum. quia nulla scientia finita potest esse immediata regula mendi operandi, tamen Sacra Theologia quae non estnta praeci speculativa, nec praecise practica, formaliter tamen sed causaliter,clici uir Prachica , & spe latiuaia. Imaginandum est igiciar,quod sicut sεsiis prius diuidinar in sensum conrinu-nem,& propriu, Ic deinde sensus pri prius in quinq; sensus exteriores It scientia prius diuidiuar in scientii infinitam,& finitana,& deinde finita es uiditur in spe atiuam,& Praeticant,et deinde speculativa, diuiditur in Mein physicana, Mathematicatri, & Phi-