Commentaria cum quaestionibus in duodecim libros Metaphysicae Aristotelis. ... Per F. Michaelem Zanardum Bergomensem, ..

발행: 1615년

분량: 545페이지

출처: archive.org

분류: 철학

451쪽

rmirritus ut dubius demus fidelitate ea semen vim recipiat, qlami quidem& Midisset, nisi ea, &a Philosophis sanguine naulieris trahit, & rem sit indiciisset, quod in impregnatione o - calicium potest delectation in martilos ad iiriasin ena pictam citiustia Mau ce excitare. Sed & multae sunt quae n5r in loc concubitus irexisset,quar tantulit deleelantiir in coitu, inamo si nanc imulieres ad inat inina inententia, ctum illum abhorTetu , a quo nisi con- cstrioant,ei fili uim similliinu producu . scienti adiacerentur, o innino abstine- Tertia est virtus in sena ine. Si enina vir rent.

tus hominis virtutem malaeris vincit, Ad clivus nitam escenduin, quod sin dein etiam in accidentibus filium, Christiu sitit similis inatri propter sub gignit, unde calum, caluuiti, dce a. ministratam imateriam, S uia ibi non Erosus p Lagr uin p lucit, & ma- erat stinen virile, ad alia in similititili.

cia lusina sic luna. Si autem virtus vici neni tralaens. 'su debilis, riinc in ateria 3Dulicris sibi - Αd decimum tertium dicendum, se assiiDilat faettura, cum semen viri tunc non deficiunt infinita excellentiae,qm non opetetur ad prius endtina naa- bus Dcipara Virgo alira mulieres ex-seuluin, sed hominem. Quandoq; au- cellit, praeter illa ira, in qua alias non , tena in genito aut accidentia repetiun- excedit, cum nec semen vita susceperit, tur, protu virtus patim, vel inatris ei aia sue attraxerit.

repastiue, sie 1 quod imateria recipiens Ad deci naum quintiam clicentiun pstinen vici se laaset ut principiunt pase quod imperfecte adducta est sententia suuna, qtΠΗl non velinc atrumn verine Dania sceni, simiun uenim. Eripse genito in aran ice. Spirinas Sanctus construxit sibi antina- Ad deci intim iam dixi iniri, quod po tam carnentiex puristinus sangui iubtrarentia generativa in utroq; est activa, Mariae. sed non respost urei factae,&in hoc co Addecimam sextis ira, &decimum sistit dissimilitudo. septinuina resp5det tir, oirinia illa sui GAd viril imam dicenduin, non esse se, quia erat iam unita diuinuas, & mirmn , nati liciein tantam pati delecta- cia fuisse virtute diuinitatis, sed de his Donear, cum & ipsa seminet,& ulterius suo loco.

LIBER

452쪽

ordo M

. Ill

'petit, quibus eotentia,& priuatio sibi opposita summultaqtios modos nos in quInto e plIcili inlis , unde, non sun inodo Tepectendi. Sed haec erunt annotat via pro

intellioentia Motorum, Aristotelis. Priato igittar no adurn est circa or-clineinaci praecedentia,& sequentiata,

uod Aristoteles in his libris Metapli viaicae, & pMCpue in sepanao, Octauo, nono,& decimo intencia diuidere ensin substant in , d accidens, In corpo reum, S incorpo mn, in actum, potentiam, &an vn I, SP mulin, ad hoc ut possit haec Omnia, quae sui ope re sunt necessat a ad duodecimuna In quo de intelligentiis ci isserit applicare. In septimo i itur&octauo de te, &substatuta inat allegit, & haec: a stab-san Uarmin separatarruiti consideratio ne exclusit, & inans an duodecura CXἀcllulet. In nono amem iam libro de Cn- te in actu ,& pol ia tractat, ad hoc ut intelliomitias in actu constituat. Inia decimo vero cle ente uno, & pluribus agit, ad hoc ut tandein unu In prinaum n ouens, & inultast intelligentiis nam uentes constitia M. Presens alitem libet diuulitiar In tres prae cipuos tractat tis. In ptan o tra

modo potentiae diuersificentur exsilib- - lectis. Qii Mnodia in quo lana elire sit: . L 'potentia, re non actus. Quonaodo actu subsequantiae, di qu uulo pesentiae rationales,& irrationales Mi aeriim r ducanturo In secimclo tractat quid sit actus 'irot imodis dicatur, & mronio. do aliquid sit in potetitia adacturn. In terno tradit quominio actus sit prior potentia tempoIe, natura,& dis initi n . l IrSeciando notanduin, propter inisur plures raucis irroriis est Arist. ad agen--ns o deduin in praesenti de , & potentia. actu ct lis Prinia est, quia pollicitus mit in quar- tentia. to de omnibm vel Iea re, quae ens G sequuntiar, Vnde in quinto diuisitens in praedicamenta, in sexto in necessariuin,& conlin ens,in septimo,& octauo in substantiarn, & accidens, & inia incorporeum & corporeum, in nono in actuna,& potentiana,&indecimo in unum, de plitra. S unda est, quia in Octatio clixi t maaeriam esse potentiam,& formam actuin, unde opus erat co- ioscere naturam actus,& potentiae. ertia est propter tractatum intelligeriarum,ut diximis. Et quarta, uianqc sociaria ut habiti ini Est in sexto agit de Onant una quodqti id est, quod rea nati - .rain explicat, a primo usq; ad v l-

453쪽

Terito notandum, quod etsi Phil into. In subiecto est potentia affVt Mna sophita hie de potentia,&actu;t Tan murtari,& adesse forinae,quae duae I u. ii tende eis non agit ut Pi ysicus, . potentiae minguuntur, sed poteritialia, sic diliri eii, quod Metaplaysi- ad reansivilitari est ipsum subiectum. prupter irra causas de his tractat. Ergo potentia ad ede mimae est Uta tria, quia est scientia generFilimina, forina inpotentia. di taleo per Oinnm scientias vagariir, Sexto . Diuisis distinctoriam fit pernre ei si int perstringeruli termini,siciit inerrabra opposita , sed ii non est per Physicae, Λ: Mathenisticae. SeciIncla, metira opposita,curri sit turdi pote

cuia considerat amaria, & potentiain tia,quae non abucit actum, vn una amε sub alia riuione sormali, s. ut stini inia oppositoru sEper ex penu reliqusi. Erg. separatis a materia. Tertia,quia etiam Septiino. vivam naeinbriura diuisio si considerentiar a Phusico, non tamen nis de altero non praedicatur,sed amis principaliter, sed proin in senatis repe praeditariur de potuntia nariirali , qtuerIuntur. ei qua illa ,& forma. Ergo. V actio Quarto notandum, quod Arritat.in Octauo. Eadem non diui sunt m roriar quin o , ex professonu clin quibus si- gis coin intine,& minus cornmune; Sed M Dram ciciar potentia allignat it; hic vero qua- actus,& poto ria ditiiciunt singula praeris, . ten potentia ad actit refrenu . dicamenta. Ergo sub praedicainento

Q V AE S T I o I. Nono. Con positum non est ammeum non sit forma , nec potentia, minnm nrais s. orer diuide aer per non sit materia, & tamen est ens. Ergo. actum, ct potentiam , isa ut id- actus & potentia sufficienter aon diu non post smul esse in actu , clunienti σpotentia. Decimo.Si opponuntiir ut diuidunt

mas. Ergo. vel positive. Vel pta liue. VI letur quod non . Nam illa, quae Vel contrarie. Vel cxuuindictoriis; sed

tralitet distinguutuur ὐκ ha - hoc non apparet.bent,ut uniani non possit fieri reli*isi, undecimo. In aeternis per Philos . sicut homo non fit albedo; Sed misit - tertio Physicinon differunt esse,&pocbet res antequam producatur erat in se.3. iniis.&potentia, igitur unum,depotentia, & postea ni in actu, Ergo. idem est in actu & in potentia. Sectando omne muΗl educitur de po Dilodecimo. Deus est puriis actus,aetentia materiae , prius est quςdam pO- sm potentia. I itur eiciem conuenise

tentia in Inateria , sed sorina educitur pollunt. .

de potentia inateri .Ergo prius est P et incit tertio.Vel haec desulsio est A dam potentia in materia, & postea fit naloga vel uni uoca. Non se usu ,cumactus. actus sit prior, & perfectior potentia . Tertio. Quia Aristotel. text. I se di- Non primum , lita potentia in subi cit, quod idem, qliod prius erat in po- ω est prior actu. Ergo non diuidunt

tentia. hoc idem postea fit actu. ens.

Quarto Philosophiis in tertio, Phi- Etsi praesens quaestio videatur simul

454쪽

Potentia

μun s. Materia dicitur in

potantia.

s rficialiter, quod duplex potentiata qua forina, actiis sit in materiata,

assiona tiara Philosopho, ta ira inquin- tan Plana in potentia, ita voliateria to, qua ira in laoc nono, etsi aliae poten- laabeat ordinent ad ipsam sortia auri 1 tiae dant ir, ad has reduci in uir. Istae au- quana ad actum, & ad causain ibi Mieni stilat, potentia activa , S potentia lem, per uana agens ea in constituit in pallitia. Q iae distin tuumn qti into per actius unae v. g. Rose in sotcntia non essc princlita in Nais snautarionis, Sper est liae da in potentialitas. sed est ies traiis nautati ab alto, in quantuin aliud, nahens este in potentia pastilla naate v tabideiri explicui ivus. Potentia a d riae, & in vimine activa Coeli, ocia activa lioc habet, quod potentiae passi- Solis. uae correspondeat, sicut sibi coietes n- dent persecti in se, & perfecti iiD, IM, ut cui ibet potentiae pasSiux, potentia activa cor spondeat, ut ellis Mou ,, pericctio , α ut actus enis

Qtiaris notanduin, quod si qui Rei habee quaerat, An res producenda ha - nobilivi ecnotullus elle in scipsia . vel in causa sua , dicendum est , quod si catila est aequi-i . hvκa, liabui nobilitas esse in causa , cpila

deni generis cum ipsa , Ut postra vide- esse causae est nobilius, sicut R. osa lia - - bina uSSecundo notandum , quod sicut illa. plex est potentia, ita dii plex est acitis. aedana eni in vocatur potentia ad actu ni priclauin , quae dicitiar pura pote tia, dicens Ordineto ad es 'eiubstantiale, M huic corrcspondet ac ius pratinis,mii eit focilaa subitantialis. Alia est pintentia ad aciti in seriinduna, quae actumbet esld nob: tius in Sole, qua iri in ici ta , quia in Sole liabet esse Solis. Si ero causa est univoca , non laal CP ile nobilius, quia causa, dc cflectus sunt eiusdem persectionis ἱ vcriana est la-

in Lia quocs res in seipsa dicitur liabere magi, pIOpta iacia ei e , qtila lic ita hic t propriani cxillcntiani. Quini ucro li beat verius esse in seipsa , quani .li sila primum supponit, L Llles iusta Ualc, causa, eluin est ira aterialiter, sinae dicens tamen potentiaira ad acti ina sc- uovcritateira pio veritate rei existeniacundi ina, f. ad opcrata Oncua , quae zu ac US, sed non u citiar la .ibete vcrius esse cidens. Actus, ct si propRes una pririlia formalitur, sili ιι endo veritati ni prove- secundu in vulgari intcna ab opciario- ritate propostulonu,qilia vcta ibi cultaecne, Ac ab actualuei operari, lanien prO- propositio. Rosa est Rosa, quani haec,pric dicitur actus prinius, inita est a- ROsa est Sol. citis, S mima stibstantialis, sicut et lain proprie poten la dicitur illa, quae est semota ab omni actu,& dicitur polenna ad sol main sim stantialem. Tertio notadunt, quod aliud est di- cete, quod naatctaasia potentia, et pintentia sit polentiali as,oc aliud quod materia sit in potentia, vclin potentialitate. Nain primum, est Scere quod potencia tu quaedain entitas, sectinuum

se clutincta aleipsa, prout est sitia 1Οr- Secundo loco principaliter poni- GHIussoriar haec concitisio. Ens sollicienter diuiditiir in aetunt, dicta polen tam . Probatur primo. IinrEcat , quod i

dena sit sub d. uersis rationibu , ic cundian reten, . Seo acriis, & polentia i into iuersae Ialion zS. Ergo uni liis pcdiint convcnire. bccundo. Quando Atalloteles cirui dii ci S in acturi I, potenta alla, Veleu loquii tus de acthi pia ino, velocisma, ita Vε Istae lant duae ctri Haleb politi- cuncIo, vel de pol clatia .cilua , vel uae, laoc est falsi in , quia haec potentia non dicitur, nisi in ordine ad causam acti in . Secundum vero euasecere, quod in atrita sit potentia, in o

dine ad ipsam sorinain, vel quod ali-

455쪽

estimaa- I ii nonotandum venit, ioci potentia diciis sit infir lnus,&qtrod instrinus,ut sua G amira est potentia, miae est principium infirmus sitim ediciis. ptisua. panecli, seli passionis eius, in qtio actio recipitur; Potentia vero passiva, est ps V E s T I O III.

rentia patiendi passiua, ad lioci virestrisimitetur, & molleatiar . Loqiuimur An detur potentia obiectitia. ainem hic de potentia activa . & passiua ab istine, inaesit potetia passura, pas- Α D dii ulationeiri lauim mi aestio.

siue comaptiua, quae reperito in natu- rinis sciendum est, quod Scottis in ratibiis abiicientibus formam, vel per- a. dist. 6.& Henri.quod l. s. q. 9.S quod . - fectionem, vel sit potentia passilia,paL libet 3. q. 9. ponti ut una in potentiarn, siae persectiva, ut est intellectus dumia 'ia in obiecturam vocant. Inaaginatur

recipit acies, & scientias; Hae auto po- uaque duas esse potentias , in subiecto tenuae lara taent uni arena adinvicem n5 distinctas, sta ut una miς vocatur λu-' rei, & entitans, sed or linis, & propor- duin ipsos olnectima istinguariar a po. tionis, quia, ut latri dixinius, milibet tentia passiua,& activa, undelioru o- potentiae passiuae, sua potentia acti irata, pinio consistit in his punctis. Prirri uiri, coiTespondet. quod dii plex est potentia in imateria,si. dapsi Secundo notanduin, miod duplex ite re*ectit fornaae substantialis a siti pra V, ct est potentia. Prinia in ocili ne ad solimS respectu sorinae accidentalis. Prinaa &μμdum. stabitantialem, ut est potentia materiae, citur in ordine ad actinn forinalem , seu& haee ab ementia in ateriae non distin- sotana ira,& halic d Icunt et se potentia In

Euitur, cum non siit composita, vel ha- passiuairi,distincta ab actu socinali, seu beatali maena ac si distinatiente. Quae- sol a. Alia dicitur res ipsa prout se ha-dani vero est ad forniani accidei ale, bet, x taerna intrSa Plo,V.g. R. Osa an evivi intellectiis mii est in potentia aci in- qua in producatur dicitur potentia o telligere, & clicitari potentia an iniae,& iectiva , & teria lintri a quo pri cluetIo- haec potentia distinui inir realiter ab es nis, postqua ira amena est pro stricta, ha- sentia, & est alterius praedicaineci . Vn- bet esse, S actuin obiectivum, & lianc de antina non esti principi uintinnaedia potentiana chcunt non esse distincta ab turn sitariun operationum, sed inedia- aetii obieetitio. Sectin dii in est,cltroci potuna, quia agit inedia potcntia; laic au- tetia obiectiva,& passiua in hoc distina tena sui dixi in us) sumenda est potentia πtiuntiar, qtiod pastitia habet esse subie

actitia, α passi ira uanscendentali- ct tina inotus, S transinutation ri resia ter. . picit actum fornaalein distinctiini; Sed Ad prtina una dicitiir, quod Atristote- potentia obiectiva dicitur ternitiatis ara soluu-- lesloiniit tarde una potetitia succinctum ovo, unde vide uir neces Iario deduceniaturi subiectuna, seu subieetitie, & non secu- a una, quod qtiendana actu i in peifcctuduin proprias eorsi rationes forinales, ina potetet, ita ut sit res ipse ina persecta, seu sorinaliteri quae postea fit persecta; sit od deduco. Ad secundu :ndicitur priirio, quod Primo, Qtia si potentia obiectiva es

duo accidentia ellitiein generis, totain sci res protu habet esse in potentia, non potentia instabiecti recipietitis denotrai- distingueretur a potenta pasiiua ,si aenan a,non possiliat esse in eodem secu- est pota nita ens in actu, ut saepius testaduna ident. Sed belle si non siit accidJ- tur Aristotcles. tia adaequate coimpletiva pote iς sim- Secundo,quia Scoriis ponit eam noniecti. Se i sectando dicitiit , quod inediu es distinetam ab actu obiectivo; Sed cus, ut mediciis non est infirnuis, unde quod sit ipse actus oblon tuus pcrie pςr accidens est liod mediciis, ut me- citis. Ergo prius y at ac us in Arie Scotinis. Disitigeo by Gorale

456쪽

ctiis. Sed supradicti sitam opinionem

conanirer probare.

Primo. Na in materia est potEtia adesse sorinatri, quae si forma, & potenti avr pollit inoueri ad sociaram. Sed istae potentiae distinguitntur, cum p tentia ad sorma ira, forma fiat,& tentia ad na eri, ciun sit Teceptiua forinae, non est forma. Ergo. Serundo. Si idem est potentia passiua materiae, & potentia formae in materia. Er o idem eru sorina in recipi in miteria, & educi de potentia ina-tetiae. Sed hoc est falsuna. Quia anima intellectitia recipitur in naatet laia, 5 tamen non educitur de potentiata materiae. Ermo datur potentia obiectiva. Tertio. Aristoteles liabet, quod pintentia, & acim sunt in eodena oeneret, Sed hoc non potest verificari de po tentia activa, pastiua, quia v. g. a nima non est in genere suarum operationum, cilira illae sint accidentia, oc anima sit substantia, & superficies est in potentia ad colorein, fC tamen ipsa est q*ntitas, de color qualitas. Ergo. Quarto. Nix generanda est inpotentia ad esse, & postquam ploducta est, est in potentia passiua ad albedi. nein . Sed istae duae potentiae disserunt.

Ergo si secunda est palLitia, prima critobiectiva. Quinto. Materra, quae est potentia,

non est ter inus a quo, quira materia manet, determi in iis a quona inlim. Er. go potentia teria lini a quo non erit passiua,quae naan et,sed obiectiva, quae recipit a st turn, & m actus. Sexto. Potentia, quae plurificanJr, distingui citra potentia, quae non plurificatur. Sed potentia pastiua inateriqnon plurifica itur, citin postit succestiue recipere diuersos actus; obiectiva vero pitirificatur, quia alia est potenti , postqualia ignis est in potentia , dc alia Postquain acitia est in potentia; quia si genereuir ignis, & non generenu R-

qua, potentia ignis desinit, & non desinit potentia, qua aqua in potentia G

Secitnda opinio est Aristotelis into ta sita Ι'hilosophia, in qua nullana --tionem iacit de hac potentia obiectLua, quatri simi fingit Scotus; iniana opinionein sequitiir S. Din. Q cii meo

Soncinas,& Iauellus in praesenti, ciuncaeteris Thomistri; in quor in gratiam pono halic conclusionem. Non datur potentia obiectiva. Prob

Priino. Quia vel haec potentia obi ctiva est prodiicha, vel non. Si feci nisdu ergo est cieatin, vel datiar aliquod

incleatuin praeter Deum, Si prodii sta. Ergo laabet aliquod esse; nam productio ad esse terminatur. Ergo ip ntequain produceretur, non erat in po. tentia obiectitia. Eigo non incepit essis ab ea ut a termino a quo. Eroo cessat eius ratio. Eigo non datur. Secundo. Autalla potentia obiecti- ira imanet, aut non manet. Si manet, est potentia subiectiva, ex qua ro fit. Si non manet, Ergo non est aliquod positiuum, quia ens ex potentita deducta ad actuna, potentiana seruat,& actum; quia sunt de eius constitutione, es rationes diuersor uni. Tertio. Potentia quae fit actus, aliquod non seruans de potentia, sedis.cta entitas actus, ex en triate potentia, ad nouum esse trasit; vel eroo hoc esse

est essentiae, vel existentiae; Stellantiae, ergo non est actus, ni ci addi uir actus, Sc secundu ira Plialosopla una con paratur ut potentia ad actum. Si existentiae, Elgo existentia prius est secundum aliquod esse positiuuin, dc deinde aliud esse positiuuat accipit. Ergo non est indivisibilis, nec est politiue ultima actualitas. Ergo est producta a Deo,& sic o nania inanaediate a Deo sunt producta; qiata esse iitrarie diate a Deo producitur,

Ad primunt negatur minor, quia dein

457쪽

dem potentia est potentia ad moriam, randus est tritialias. 'IRes igitur natirratis seu transmutationem, Ac ad forina; sed dupliciter sumitiir. Primo, ut disti noui secundum diuersas rationes. Ad forma tur contra rein stipermaturale ira, ct sic quidem, Quia materia est sua potentia, non firmitur hic. Secundo, ut distingui- dicens ordinem ad iocinam. Ad trans tur c5trarent artificialem; quia lii inuitari vero, quia ha t potentiam,vt in se principium motus,& quietis,& sic ab agente possit transntitati. sumitiar in prςsenti. Secuncto nota ly in Ad secundum dicimus, quod aliud rebus naturali laus, Us eis loquimur, est educi de potentia materiae,& alii ut vi sunt ri s in singulari consideratae, Min materia suscipi. Primum dicit ordi- hoc,qa Mathematicus cosiderat, V. g. neln ad causam agentem, edit centem lineain, PIatenus est indifferens ad o forinam per nariarales trasmutationes m nes colores, quae tamen Physice non in esse, quae talnen erat in potentia pasi potest in inditi iduis singulari s consi-siua matertiae,&in potentia activa agε deram, sine ali Io colore. Tertio notatis,& hoc negam iis in animatationali, circa tu potetia, quod lalc loquimur de quae iri per creationeni. Secundum ei potentia receptiva. inarto nota in conuenit. Non fiant i situr dii ieris p ly neti tra, mrod aliqua potentia duplicitentiae ex parte materiae, sed una colla- ter potest dici neutra . Primo per negata ad duo. tionena conninaralitatis ad virum , ain Ad tertium dicerenti in sequentituis, ct una vi color , qui non est in potentia, qtita de la ac revolumus habere singu- nec ad si uin acutum,nec graue, & sicia rein quaestionem. non siimitur hic,quia hςc non vocat Ad qtiariu in dicendum, quod nix potentia neutra, sed nulla. Secudolper generanda non est in potentia, ut enti- Indisserentiam ad inclinationem csu ras passiua; sed clicitur esse in potentia rit m actuum sibi conuenientium, ut si activa a entis. claretur superficies,quς esset sit sceptiua Ad quin uina clicendum, qiuod termi albi, & nigri, S ranaen ad nullu in hinnuba quo generatioins est dii plex. Pri- rii esset inclinata. Esurgo sensus quaeis naus est persi , s. materia,& hic manet. ilionis. Aia dcturaliqlla potetia singum Secundus est per accillis, .i. sotina,quς laris inrerlim natura, susceptiua natu- abiicitur,& priuatio foring qtiae acqui- literqtiorundam actuum , cum tamen ritilr,6s lucterininus non manet; cle ad nullum illorulit inclinata, sed neu- quo Plailosopluis loquiuus est in primo traliter se habens. Haysicor v. Haec igitur potetuὲa,S: ter- seriindo notatulum, quod potentia Ininus a quo non erit potentia obiecti. suste priua actus quadrupliciter potestua, sed priuatio. comparari ad actum, v .g. potentia su-Αci sextu in clicendum, quod est ea clE sceptiua coloris per se primo potest c6- potentia pasIiua respectu utriusq; sor- parari natiualitra ad colore , tanquimae, & potentia activa agentis ; tamen ad Obiectu in simi adaeqtiatum. Secudo Vna introci licitair, quia agens se appli- potest comparata ad specio coloris secat ad ei vis inirCductionem.

Lectio III.

mrum In rebus natinati seu detur

cundatio, .i. qt latenus continentur sub

colore. Tertio potest comparari ad Odi politum coloris, & sic ei comparatur Violcter. Quarto potest coparata ad cis paIaia, ut ad sonos, vel gustabit qualitates,& sic ad laqc nulli ter coparatur. Tertio ergo notandum, P circa praessi xplica- A Ntequalia ad intrinseca huius qtie sentem difficultatem sunt duae opini turtatulus II lionio procedanius. Primo decise nes. Primaeli ScotΙχ. bent. viiiii ci. 1.

458쪽

quaest. c. in fine corporis quaesiti O, & Respondet Suareet qui partes Sconq. dist.48. q. 2.&q. I. Prolom tenentis , tuetm .disp. ς. sect. 4. *Rul potentia quod in rei rus naturali ruis cietur poten dupliciter potest considerari. Pnino se-tia neutra , Plain opinionem coinnui- ct induin se, secundo proiit stat sub a niter sequuntur Scotistae; unde eatra sic cyra forina. Si pran o inodo clupliciter. prolatii t. Nana vel dicit orcsinem per se ad illum Prisno . In igne clariir potentia ad actum, vel sbluita aptitudine ad talem

motitin circillare, sed liςc potentia non actum, ut concomitantem eius rati est igni naturalis, clanacius pol cciana- nem. Primo inodo Vocarire potentiati iratis sit imoueri sursum neci te est vio naturalis. Sectincto modo neutra Alia ialenta, cum non res illat huic imotui in est inclisterens, nec cst actus respectita, splaaei sua, duin inoiretur ad n otulia sed conconrualis actu in . Etata dicenis ortas lunae, Ergo erat potentia neutra . dii ira est de materia, ut stat fissi trita a, Secundo. Si in iliter in stiperficie ca- Nam inaterra inclinari r ad forna anide. n potentia neutra cis paratione can- naturaliter, non atriem ad consequendoris apparet, propter eairilena ratio- tra focina in , ut ad est e cilin Inotu, vel

nena. in loco, lioc, vel alio modo. Tettio. Quia potentia passiua in An Sed contra at uo. Oinnis potentia gelo ad quenali set locu inest neutra , nata susci prae actuna, eo pacto actumno enim ei reptionat, aliteonottis An- respicit,quo actu recipit; cu actus co geli ad euin locilara esldi violentita in res psideat clispositioni potentiae. Sed Angelo,necbae inclinatur ad untdra lo- non recipit neutraliter, sed namracinia; aliter in alio esset per violentiam. liter; cum sit seci incitura exi etiam talis Erlloetat in potentia neutra . potentiae, protu est sic in fornaata. vel

Quarto . Quia Avicenna vult, cpiod disposita qd sic,vel sic se habeat. Ergo. si mollis coeli esset naturalis, terna ina- Secundo. Quia sic, potentia sine ij iretur adquieteni naturale ,δ sic ino- spositione actinra reciperet: sineturat ab illo est et violcntus. liter, &pet indiffercntiain ad illum se Cpelusio. Secunda opinio est Tironrae Ca ita ha turret, Hoc a luce it contra Oinii emtani in opusc.q. speciali . s. citio lotianis Plii losoplatain.

potentia,aut elinarii talis a tu violetua, Tettio. Quia respectius aclsori nan , nil Ilaci; sit potentia neutra. I ii gratia in est etia in respectus ad onant a necessario igitur lairilis secundae opinionis pono conseqtientita soriuain, unde naateria hanc conclusionen . clis posita ad ani naain intellectitiana, n5Nuliae it potentia neutra , itaret,iis solii in eana nat tiraliter respicit, verilln-nat irallinas 4 ctialia omnia consequetia antima ira in- Qirod Probatur uno supposito . s. tellectiliana .s eius potentias, & pro- Qxloci potentia actu in respicit, quod prietates, unde valet. Hnino elt natu

docuit Arist. laic,' in s. tunc sic argilo. raliter rationalis, Euo & nattiraliter Oinnis potentia , a tu respicit actum disciplinabilis,Acrisi talis.

priino. i. ta nil actu ad ecuat uiri,aut se- Sectando principalita. Quia quaero. cundo . i. taclua ira contentum sub actu cunilaaec potentia sit passiva, Aut est actaequato, aut respicit contrari uin lau- naturalis, alit non . Non seci induini M. Si duo,ri prinais: inoctis ς clicitiar cuin Aristoteles potentiain pallitia inpotentia connaturalis , narei superfi- seinper vocet naturalein, Ergo es nacies naturaleiri oris incin dicit ad colo. turalis: Sed potentia passiua non soluin rem,& ad launc,vel illii in colorem . Si natura i iter actuna adaequariana recipit, teTtio inodo, erit violenta, Ergo non sed & cccudari una, cti in v tittinctile na- datur potentia neutra . turaliter suscipit. Ergo latilla cli potcn

Corale

459쪽

rurs

cessit in ateria in respeetia socinarinn,

quae industria hinnana in ipsa intri iti-

cuntiar,esse ad eas inpotentia naturali . Ergonaiulto n agis crat in potentia na-

tiarali ad illas, Quas natiua lito S sine aliquo adnainiculo sit scipit. Tertio. Potentia respectu actias disparati, si non contenti sitssi suo obiecto

nulla est, &respectu obiecti adaequatinattiralis est: Ergo sicut potentia respectu citiuscianque consequentis,uel con- imitatis actuin disparatuna latallacit, si in illicr respectu cuiustiinque acti is secundi, sub adaequato contenti , naturalis erat. Et si respondeat , quod non sit ea leni ratio imultiplicationis laabcs proporitonein ad larantis.

Ad primuin dicendium, quod illa potentia ionis ad inotum circula rei 3 cs potentia naturalis passiua, sicut etiana est potentia naItualis passilia in caelo, quod misit moueri, de de iacto moueatur ab intelligentia.

quia de superficie dupliciter' loqui cont ingit. lini lino in unitier sili, & ita et latraderna terra,& sic dicuntur esse in pote-tia indisseienti respectit illitis, atat istius coloris, vel forinae, non tamen re fectu coloris, vel formae ut sic nisi in coelo, ubi alia est quantitas,& superficies .Secundo ut est thaec , & ista materia, dc sc cuin non sit laaec, nisi cuin ordine ad tale iri soran atri,nec laaec supereci es, nisi cuna ocili ne ad talein colore, erit in potentia natiuali, coena potentia ad genus sit etia in potentia ad speciem, e quia

sicut forina natarraliter informat inateriain, ita laaec formia hanc malai atra. Ad tertium negalnus omnem potentiam passiua in in Angelo ad esse in Ioco, cuin teneanius Angelos solum esse in loro per contactum viri tuis, scd nec tenet liaec consequentia A , est in uno loco natruraliter, ergo erit in alio per violetiam, cum quaelibet pars orbis lunae sit in oriente natiualiter, & etiam

natiualiter in Occidente.

Ad quartu in dicen itim, quod Aui-cenna i iii tui de ino tu naturali ex

parte principij aettur: nain nos non f

temtri in coeloci se potentia in narilr i in actitiani intrinsece mouet et , quia

sic cliana naturaliter quiesceret, sed bene in co poninuis potentiatu passiuain, ut possit scri per naturaliter moueri ai intel ligenti sed Faber Theor. 6s .conattri' defenctere potetiam neu trana Sc tica in ina XIlne ratione inotus coeli, α'laabet, Scotuin posuisse monim Caeli es se nati ira lena ratione principiis sed neutriun ratione termini,quia L. non habet inclinatione in ad aliquod ubi in quo quiescat, aliter ab eo per violetalia ex iatralici ci ur, probatq; quod naottis Caeli ab solii te non sit naturalis. Quianaotui

naturali opponitur in olus violentus.

At nullus potest esse nrotus violentus in Oxio . Sed hic modus dicetuli futuIamen tum n 6 liabet. Primo, quia ici quod est natiirale ratione principi j, cicutaretii

bet principi uiT ad suum ter inum, γclinem trabeat, sicut icue ad locum suta furn,& gralle ad deorsuna. Si igittar motus caeli dicitur naturalis ratione ptan cipit. Ergo& ratione termini.i. ratione diuersorum ubi, clam non o linctur nias ad moueri secunduna culicris ubi. Sectitulo, qtria finistra eslet hic ino-t nδtttralis, si esset tantu ira nat alis Iatione principit, cuin quodlibet principium, niaxime in actu exercito ad terminum dicatur.

Tertio, quia non uniana ubi, sed omnia ubi su n t de latione corporis ces stis inoli circulariter , dc ideo ridiculueli velle violentia;n dare uni, quando illud tanti ina sibi non determinat,nam ei iam si ignis detinfrctur ne Vsque ad suato spheetana transiret, violentiam pateretur. Et ex hoc patet,quod nullus poteit esse motus violentiis in coelo, cun non postit remoueri a sua naturali dispositione,& niotii nisi ab extrinseco. s. ne moueatur secundinN Pmes per di

460쪽

uersia ubi,&ideo arguinem lum Fabri tatione actinra recipit est naturalis,un nostram opinio in confirmat,quain. de anima imine diate suas potentias uls non videatur attigisse totalia inen- recipit , & intellectus actit in intelli- rein Scori non solum ponentis poten- gelusi. tiarn nriaria ratione ter Dini, seci latio. Oun No. Quia si laorno naturaliternet ei de se in diis Tentis, vel ad niotu , appetit scire, quia 'est eius persectio, vel ad sciscipitia dos colores,&c. vis Eroo naagis appetet maxunu in scire,pra dictuna fuit. & AaxhDam perfectionem, maximo desidato naturali .i. visioneni mi.

Q V AE S T I O V. Oii into . Materia disposita ad ani-rnarii intel Leti irata est potentia natuis Lectio IIII. ratis ,& tanten actit S. i. anina a intellecti ira ipsa iri naalcmani excedit , quia y6rum detrur potentia obedientialis ;m an inaaa r eo Ge. itur , Ergo a sinas iorineaaae u Jupra naturaici. Hiena erit Pili losopli ut una de alus actibus a Deo inita cci alc claris.

V Idetiir quod potendi a si a sceptiua , Sexto. Materia artificialium nona hi uni sit pernarii rati ii in non sit Iaabet potentiam ad forina in areis, v. dicenda ola sientialis. od Scoriis g. a ingurai a Mercurii, quambagen Piraba n l.q. l. prologi,&diit. s. q. . te superiora n ea Inlrta lucitur, S. IalNε prius hoc liabendo, C. qmul prientia niat Hanaturalis artas non dicitive iasii sceptilia actus superitat malis i ita- se inpotentii olbedientiali ad fornaamriain considi rara. Orest; pii ino, v st artificialeio, Eima si inui di usum suscepta ira illius actus, & sic sicueana est de polenta iSiaariara libris, in oris in ius pere illu ira actum nariaraliter. Se ad actus su ponaturales. QIndo consi cratui, ut ille .aetirician, Septinio Actus sinae lanii sus,diani prinii uir ab agente.& sic, si alia ente denoire introducitur, non naturaliter

ralitas, dc li a superitaturali, superi a tu- stis p)ens non incitur o dientialis, Talitas; quod Pii leni. Ergo nec porcn Pana tiaralis, quanHIIS P nivo pronat. Qui, potentu a capax suscip3al actum, quena non valet natu ali ciuita actiis, &quae eli ab eo actu raliter laabere, dicitur potentia obe- perfectibilis, respectu illius dicitur na- cliennalis.

turalis, quia naniraliter eum sit scipit, Pro uitelligentis huius quaestionis. sed potetia crearitrae est capax actuum Pnnao veni ut cxplicadi tetmini positi si pernaturalii &per spei ficitur. in titulo. Titulus igitur qsi ionis talis p

ErEO. est. Vtru poteria receptiua actu si sit par Secundo. H ino naturaliter incli- nati ratisi,sit dici nda potentia narii ra- natur ad beatitudine,& L ei visionem, lis, vel obedientialis, primus terin iniis Sed visio eli actus iupernaniralis. Er- et , t V potella remptiua,naodo haec ρο-go. Maior patet , quia nonao naturali- teritia duplicuer conii aerari potest. ter desiderat beatitudinent; ut docet Primo formaliter, pioutes receptiua

D. Thoin. p. p.q. I a. aluc. l. Minor con actiis, seriando ut naedio actu recepto cedituraboninibus. eiiclitativa opeiationis, v.g. intellectus Tertio. HOuio inimediate gratiam, respectus diu 'nae visionis bisarian conde cliaritatena recipit,& intellectus vi. su erari potest. Priino forina luer, visionena Dei, Ergo est in potetitia pro- visu nem suscipit, S sic non eit nisi in

iuimediat G di sint ali lamin non sibi alii quadam capaci .

SEARCH

MENU NAVIGATION