장음표시 사용
481쪽
lentiam voltu tuati,si eius naturam ser Vtrum voluntas, ct naturo post aliuet,& non destruat . quo modo coo, O violen rans pa u. Ad prinouar pro opinione Henri- - - Ideriir quod n5. Et primo pro
ci dicitiir,quod in Deo est inderetini bauit ae actibus uoluntatis anatio iudicij;qa a terno potia it c5- se in peratis. Naina ct pr siderare hoc medium esse bonuin ad ficiscens a uoluntate .ndi. essario est vomani fellandam suam potentiam', &honitatem. s. prodiicere mundu, sed& poterat excogitare altius medium,& noc non eleg , sed pitimula: Nec sequi ur variatio in Deo, sed quod ipse libere eligat variabilitat in re.
Ad sectandum dicitiir sit nil irer,qd Angelus irati et indeteriminationem iudici j circa naim talia,& niaxi ine circa practim,quia potest naodo iudicare noc esse ver uiri,& eligibile siub diuersis rationiblis ', Haec aiatem indeterira inacio, scut & illa inperitur in Deo, non est ex parte potentiς,
sed ex parte obrecti intelligibilis, Weligibilis,sub cl: uersis rationibus. Ad tes num icendi: m , quod in iudicio duo sunt vis collativa, &iuicativa,& ih sunt actus potentiae
liberae. Secii luna est fundanaen rilin, vel imateria circa quam est i inlicitani,
vel electio,& haec est extrinseca, sed libertas proprrie consistit in collatione iudicio & electione libera. Ad quar iudicedu, ainbertat Enosol uni sufficit in deter minatio ad unuvel ad asteriam Oppositoriliri, veru In enaria requitariar clunci sit actio proelicta ex consilio rationis, & lilaeua electione voluntatis, quae non apparent in potentia motiua ad lociana, sed solum indeteri ni natio,etsi etiam dicere possinatis,quod dum moliet ut ex ina- Pio voliuatis, no possit secudu se cessaIe a Ino tu, etsi ex aliquo i Inpediere. luntari: iis . Sed nullus actus voluntanus est violentus. Ergo Secundo. Potest Deus facere,quod voluntas liabeat actu in contra nio
tione imperi; sui, v. g. quod quisvelit odio habere alium. At De poterit in illo inducere amore, cu cor nostrii in trianu Dei sit. Er. mi pati violeti a. Tertio. Primi niolus sensualitati sa voluntate imperantur,&a princilio intrinsecti sunt,& tamen sunt vioenti, ii ixta illud ad Rom. Septimo. Video alii legε in me bris
meis repugnante legi meus meae. . areo. Mors Sanctis mari ibus erat v liintana,& lan E illis per vim,
& violentiain inserebariar. Qii into. Videtur quod hoc salieni posset fieres per Dei omnipotentiam ἰquia Deus potest seipQ prosicere lapideira, Sc detinere: ed hoc ecti contra naturaria Iapidis. Ergo . Sexto. Deus detinet per violentiaci Dones in igne inferni, sed eundem
effectu potest seipso solo causare. Er.
Septimo. Duin Deus mouet aquiadastendendurn si aperius, ne detur vacilli in , quarnuis si sit contra nais turam rei singillartis, non tamen est contra nati ira in rei uniuei salis, ut i statur D. Thoinas. p. p.q. 6O. art. I. &22. q. 26.ar. s. Sed Ueus potest et iri mouere aquain sursina non ad repellendum vacivita I. Ergo.
Octatio. Hoc est propcisi volsitatis siti S.Tiri . tu in actib. suis elicitis non pollit oi. Igitiiralijs non rc pugnat. Pro diluculatione tali ius difficii ita
482쪽
Secundo. An per Dei potentia pose setire noledo, sed sol si loquimur desit aliqua volientia inserta creatu- amb. elicitis ipsius voluntatis, & deris. Tertio , an voluntas beatorum alijs ab ipsiai inperatis. necessario mourariir ad amandiriri Quarto testiir loco ponitiar talis Deum , quoad acriura exercitum . conclusio. Voluntas non potest cogi Quoad pri inii, in hac re ditae vidE in actibus suis elicitis, &imperatis, tur esse sElficiae. Prima annuit Almain qui sunt actus alia tauri potentiarum. tract. I. Inor. . r. quod volutas no si Probatur primo. Aetiis liber, ut liberi si possit cogi in actib.a se imperaris, est, a naturali distingui trur per hoc, qui tame sut eliciti ab alis potetiss, ut quod n5 est ad unum determinatus, intelligere ab inteflemi, eonouerea sic tactus naria rae. Ergo actus volun poteria motitia vervetia pol cogi in a talis ut est voluntatis non potest co-ctib. ab ipsa elicitis,& imperalis, v g quando vult amare Petritin , Vel Ad primum argumentum descitiar,
eligere alio tiod medium. quod etsi voluntas non possit cogi Soelida sStentia vide esse S. Doct. insita electione, & imperio ex parte P. 2. l. HS .ar. q. s. quod volutas possit sui, potest tamen in executione tin quide cogi in actib: ab ipsa tinperatis diit. Sed hoc non est contra libertate elicitis,t a me ab alia potetia, ut euide voluntatis, sed contra eius efficaciam,re, &audire, non tamen in actib. a se quia non vale id quod decernit ad elicuis . per sinum deducere. Mcundo ergo notanduin , quod Ad secundu in dicendum,quod alimaxi in si est discrime inter actu inuo ud est,quod Deiri cogat voluntatem,ltuarisi.&coactu, siue uioletsi . Naad suae naturae relictam, aliud quod Actus in primu sulficit O ille actus no sit ele- ipsam inclinet. Primum est falsum,S
uolunta clusa uolutare,nec etia ab ipsa tin pa- implicat in adiecto. Secundu in vero rius Q tus,ut stupratnimoitIssesualitatis, est veritna,iuxta illud Hester I . Tia
feria coa inuwlutaria dicus. Ad Fira vero remus sis cor illius, in oditura thostis nostra,cto. Sestialitas,uel vi aliud nosolucib- & Pal. i I 8. Inclina cor meum inte- saltat deterini nationi uolivari, ueru- stiiraonia tua. Potest igitui Deus aliis ecia ipsa cogat ad id, pnsi uult, dc ea quem inclinare determal natum ado- necessitet & in electione,& in circuia diurn, ut euin quem oderat, diligat, stantiis. No ptuo inc5ueniEs inalta in non cogendo, itinclinando. uolutarie euenire, ad quae se uolsitas Ad tertium dicendum , qtrod pres-no deterini nauit, quae uiolenta dici mi moliri sensitalitatis ante omne iu- non possunt etiam si uirmaliter uo- dictu in intellectus , & electionem luntas resistat ; quia illa resistenia voluntatis sunt inuoltIntarii,&natu tia debet esse in acti a. Non tanteria rates post deliberationem Vero repu- possum intelligere quomodo volsitas gnant voluntati. Sed lata voluntate velit alnare Petrum,& neces Iario co- non imperantur; cum non sit eorianagatur,dum enirn dico voluntatein, di causa effectiva; sed fiunt a natura,co potentiam liberant,libere se hal en non est autein inconueniens,quod natem ad Opposita,& c. tura,& voluntas contrarientur in e
Sit actus Tertio notandum, quod hic non Io rum actibus proprijs. volunta quimur de quibuscunque actibus po- Ad quartu ira dicodilrn,quod mors
ιis. tenuariam sensiti uarilin, parils ve. Sanctoruna ex parte ipsiorum erat vogetatiuae: quia iii actus non subdun- luntaria,& ex parte Tyranorum vio- aut volutari,ut secire, nutrire,augere lenta; Vnde illi luent poenas; quia etsi
483쪽
rint propter Christum , non tamen , hoc intellexeriant Tyranni. Ad Quintum negariir, quod Dei Ispossit seipso sine proiiciente stirsiain proijcere Iapidem ad mocium agen ris seci titili; & ouando Instathir quia
Ad septina viradu edunt,quod tunc Deus concincit ut causa naturalissima, sed uniue alta, cui aqua natura liter o dit inove so se s suin. Ad octauuin dicendunt , quod vo
Iunias hoc propriuin habet. Quod salua cius narii ra no possit cogo a Deo nec per se solam, nec per alia im creatruquicqii id facit Deus cuin causa secianda effective,potest seipse facere. Re spondemus quod haec propositio non rana; Sed aliae creariitae etsi non pos. est uniuerialiter vera, sed nabet duas sent cogi a Deo solo,ut agente parti- exceptiones. Prinui est, quod quando cillari, oin Deo semper subdantiar ;non solum secuiuia causa concit tostemileia , verinnetiam soriualiter, non valet, unde Deus dicitiarm eam ainbulationem effuere, non lamen seipso solo, quia implicat quod
ream ambulationein cinciat, & ego postunt tamen cogi a Deo mediante alia, creatura, quia Deus potest inserre violentiana lapidi mouendo eum sursuin, n rediante princIenae.
Quoad secundia in principale iam etiam aliquo inodo examinatum, Q non ambulem. Proimens alitem lapi licet; An aliqua creatura positi pacidem habet oris inetri extrinsetae fom violentiam resipectu Dei. Quida in remae impellentis, ita ut lapis nullam , net partem aliuinatiuain, s. qtiocino habeat inclinationem ad hanc vi in sol si volutas,sed &Omnis natura par lentam motionem Modo in possibi licularis potest a Deo pati violeuam. Ie est,quod aliqua natura . ut Dei a- inquantaura Deus eam potest naciumctione n-tificanti su itur . habeat re contra eius naturalem inclinati repugnantiam cum illa. Secunda ex nein, uel et tu unpedine motum natu.
ceptio est, quod non valet quando in ratem. Et rum Hlaciar opinio Scoti, effectu importatur aliqua intrinseca &Suarea ut supra. impersciuio ; unde Demnon potest Altera est D. Bonauen. in a. dist. producere seipsio solo monstra , quae 2 F. p. a. q. D ar. I. Caiet. p p. q. 82.ω ratione eius lint casualia; quia respe- Bannesi eodem in loco, ari. r. scilicet, ctu Dei non datur nec sortiana , nec quod respectu Dei nulla sit violentia, castri ε, Ita & resistere Deo volenu im siue causet motum , siue motiun importaret violentiam in Deo agente, pediat. quod omnino est negandi ina, cum Secintilo igitur nota sinn, quod Deus possit sibilsubiicere ola,& nonia Deiis pineitconsiderari, & ut Caiisa sit,qui possit resistere voluntati eitis. uniuersalis, quae strauiter clisponit in-Αd sextum dicendum qiVM in dae- seriora secudum conditiones rerivn, mone duo sunt pensanda. Primum prout orcsinariar ad conseruationeminini
est quod sint quae iam naturae, P ae
la est restitentia, quatenus alligantur paenis inserni. Sectanduin est volu aistas libera cie prauata , quq a Deo non causatur, sed permuttitur, & respectu huitis datur resistentia in cicemoniis unde argumentum nil alitui probat, nisi quod Deus perinittat resistentia,& violentiam, non autem quod Cammuset. totius uniuersi,vel prout ad Deum ipsum ordi in trabent, elin clivi nae actioni sutuliintur. Secundo potest considerari, quaten us supplet vices a mire particularis& id totum faciat,quod faceret causa parriciaIaris, ita ut in eret lapidem, vel sursum detinerer, sicut facit proici , vel prohibens. Primo modo Deiu nulli creatuin violetiam insere . Qua V. z. quod aqua moueatin sursum Deiu ut
484쪽
suin in an phora , cormpto aere, ad finem; qilia magis naniraliter quaeliis hoc ne vacuam detur , noc prouenit hei creatura γὸinatur in finem uni- exactione causae generalis, intenden uersalem, quain par ticularen . Ertis conseruationein trucius uniuersi; go eam ad se ordinando, de mouen unde aqua ei comparata , sit uiri mo dΟ,ei non inferi violentiam. lietur turaliter, & si in ordine ad Secundo. Opera miraciliosa non
propriam loriaratra n olu Mur violen- sunt araturis violenta, & multomiter. Si vero secundo modo operare n ea, se n dii in quae in singulis opetur ad modum agῆtis singularis, quia ratiar suauiter. Sed Deiri nili his duo talis natui a non trahet nisi Ordinem bus modis operariar . Ergo. ad in pelienteira, sciit ad caulainex- Hanc veritatena docet D. Augiist. trinsecam,& violentiam in mentem, lib. 66. contra Faustum c. 3. ubi dicir. sic diceretur inferre violenti ininc in ultici est cuilibet rei naturale, quod eodem inodo,& eadem actione vice- ille fec: t,a quo est Ois mod', et ois orrctur operari sicut facit causa particii do naturae. Hac veritare docet etia S.
quod inacia one De tria pensantur, ad 2O.&q. 6.ar. prina ad II. ex quibus deducinam quod no sit vio Circa territana principale , scilicet. Ienta. Pranatina quod operam super- An Beati neci mirio Deum ament, naturam rei, non est operata contraia lum ei liter aliqua' hic tangam: Pri nariaram eiusdem, Deus alitem opem mo igitur notanduin,Prod appetinuratur supra narii ram rei Sectinco, voluntatis dupliciter nscloari po- quod in creatura datur potentia,obe test. Primo, ut dicat solii in Pipensiodientialis, qua reditiir capax, ad id nem Voluntatis, clitatenus est qua cla nane, quod Deus in ea vosuerit op na rura, unde sic qhiasi naturaliter tia Ian; Vnde quando Deus, tempore I laltrur. Secundo,ut hic appetitus sequisue fecit soli ni state, hoc non fuit vici IlII electionem voluntatis , ex appre- lentiani soIi inser re,ita quando mor- hensione boni, ex qua postea ad illius tuum suscitat, vel cςrirna illii minat, icnssit. Scotus vult, quod homo appenon dicitiir inserte violentiani; qilia tat beatiuulinem prin o modo natu- istae operationes sunt operationes in- raliter, sed Thomistae tenent opposi- siniti agentis,cui Omnia ad nuuina o- tum, s. quod honao appetitu elicitobediunt. Tertiues , qtioci Dciis est nato ex apprehensione beatitudinis, infinitae virtutis, vn se eam omnem quatenus est quoddam bonum apprevirtutina continet,quam caust parti- hensum in illum ferat in .culates habent, S consequentei po- Sectando notandum, qinui volitn-test id omne facere,quod faciunt cau ras necessiteriir potest dupliciter intelsae particulares . tigi. Primo quoad specificationem, Quarto notandum , quod h ic lo- qitia habet illud bonum pro obiecto
quina ui de potentia Dei orclinaria, specificatilio. Sec visoqtioad exercitiunon ab solitia, qua potest in uertino ita ut seper necessano agat ad Jseca- Ordinena rerum . nonem illius boni,d non pol si Gai si Conclus: O igitur est. Deus operan- illud bonurn necessario prosequi. do super naturam in rebus, inta non Tertio notanduna, quod in Matrimin scri violentiam. Probatu r, Deus no dine qitatuor sunt pensanda. Pram si potest agere in creatiiram, nisi ea n est specificatio actus; quia voluntas si
Ordinando ad tua in bonitarena, tan is habet a niim circa healuum nena, D
quam in propritina, ct naturalissi niu cessario erit volitio δε non nolitio, &Opinio
485쪽
Non γιο sic volutatas nostraneoessario specifi- LECTIO XIII. ET XIR
aerei cariiri notatine ad beati linein in , num. con natant,quia in beatuir ne neces- Quaestio XIII sario apparet ratio boni,& non nasi. Secundum sunt aliqua naevia,qtlς ha Vtrum boniran apprehensum per invia hesit necesi mira connexionem cun lectum , n okeat voluntatem in 'beatitii ne in conamini, dc ad genera causa efatua.
haec etiam determinatur voluntas ;
quia finem , & -dia apprehendit πν laetiar quod sic. Nam per Philo
per modum unitur,unde voluntas tri- V sophuna Me anima tex.14. ap pliciter coniici TMur . Primo, ut est prii bilena Ouet appetituin , quatenus potentia, & sic ei cori es 3ndet honu est intellectuna,vel imaginatum, sed in comin uni, ut uniuersale eius obie- inouere spectat ad iniciens. Ergo .cti ini. Secundo, quatenus est poten- Sccuius o. Sicili se trahet sensim adria ranonalis, & sic virigitur ab inrel sxnsibilia, ira intelicinus se trabet a Ilectu in vitnnuin finem, ex cuius ap- intelli ibilla per Arist. s. de ananaa .peum oritur.ut irioueatur ad alia bo. Sed appetariis sensitium monetur ne-na,sicin intellect ex cognitione pran cellario effinitae a bono sensibili. EGcipioriura mouetur ad co ni nein so, & appetitus intelloeliu a bono conclusiositura. Tertio,vies appetitus intelligibili. totius hominis viatoris,&sic appetit Tretio. Uolitiones indeliberatae, omnia illa messia, quae sunt necessa uq sunt mere naria rates, non possuntrio connexa ciun beatiriamne incoln sieri nisi a bono apprehenso efficaci , mani. Tertiuiri est exercitatun actus &non accepto in ratione finis, cum voluntatis, s. senaper velle, niln- tunc nullus intelligatur,vel deterini quam posse nosse,& sie dita inus quod netur./Ergo. voluntas non necessario inclinatur inirio. Constat quod voluntas, ad beatinaclinena, nisi quoad primunt vel delectit tur, veris sistitiam pantur actum,qtio percipit beatitarinem si ad p sentiam obiecti conuenientis, se summum bonitimin voluntas non vel disconuenientus, sed haec non vi- . potest nisi velle summum bonum . . cleriar otio nisi effectilia . Ergo. Quartum sunt naedia non Iaabentia Quinto. VOIuntas non mouetur a necessariana connexionein, & de his quae unque apprehensione boni, sed non est dubium . solum ab apprelaensione practica, MQuarto notandum, qMus volun- ab imperio practico intellectiis , utras beatorum in parma,cum sit recta, habet S. Docti p. a. q. II. Sed inane Bia non possit nisi recta velle , reseo ritura habet racionem efiicientis. EGnecessitatur,x quoad specificatione, oo. Nec vatra respondere, quod vo . &quoad exercititim actus, quia bea' luntas est illa, quaesen ouet media decη n litiuio est tant efficaciς,, bonitatis, te intellectu,quasi esticientia sit ex voβ-t quod voluntatem beatorum necessau luntate; quia tandem est deuenienda .rio ad se rapit, sed sine violenua, ut ad unum priinum imperium intelle uiuebimus suo loco. ctus, quo in eat volt litatem. Sexto. Iudicium efficax intelIectus practici voluntatem necessitat, quia v. stante iudicio intellectus, quod sanitas sit quoddairi boninn, Olm tas necessario trahitur ad Amo
486쪽
Septimo . Causa existens in poten- Deci ino quarto. Operatio specifitia non rediicitur ad actinra, nisi per catur eo forenam, quae est principiualiquam causa a essestitiam. Sed vin operationis. Sed per appetitile speci ii intas est in pura potentia adaman ficariir actus voluntatis. Ergo con citum qirinscunque bonum. Ergo . chirtat, ut principium effecti uuna. ad hoc, ut reducariir in uetaniaci a- Prore soliuione huriis quaestionis. In and una aliqtiod bonunt pariticii la- Prirno animaduertendae veniunt dure , relairit tir appre lirensio intelle. uersae sententiae duaersoriarn docto-
Octauo. Iste actita voluntatis, scil- Prirna letinir sententia est,quod in oriri M. Opisisu Velle in uitias este iseeliis in reritin na- tellectus, seu obiectuini per intellectu
Nard. Er o habet aliqlla ira causimai es apprelictrina solui a n ouet volunta. festuarn. Non voluntateren, quia ipse tena in genere catas e irinalis & tina
est inclisterens ad qMulcianque so- hs. Quam sortentii defendut Capr.
nivn & non deterari natur ad hoc ho in 1. clis L 2 q. unica ad arguimcnta n tarn,nisi ab obiecto Igi uir obiectitim contra quintanisonclusionem Iahiel. per intellectit mapprela cinna erucau- in praesenta quaest. 6.Torres p. p. Φ27.
sa effectiva lautiis amis voliant aris. art. h. p. .& ari. 3 in fin. Bannes cl. 8o. Nono . verbuni diuinuna effreti. are. 2. a qua non inuit vi recedit Ferue contairrit ad productionem diui- rariensis l. n. en .c. q.&7 .etsi dI-
uini amotis. Ergo& verbuni intellE- stitio fiat quod obiectum apprehens fictus nostri; Teneis cluela, qtna haec poteti dupliciter inparari ad volt in veri a non distinguuntur nisi qiliiv- talein. Pritrio respectu actiis,quo vult ninn est subsistens, alteruino finem, crespectu obiecti,quod sella non . hetur finis,&sic obiecitan soluiri G- Deciivo Ficles ad electionein cffe- currit ut itana extrmseca specificans cliue concutiit,d timen gloriae ad &determinans actum. Se si respe- actu ira sti in ionis, nain dicitur, quod ait acti ri,quo eligit media propter ἀfides dilectioiieira operatiar, sed haec nem apprehensunn&in Ientium mactintellecti tria spretant. Ergo . sic icia et mi od appetibile, Cobiectum
a. ar. I. dicit, mi ioci latio elicit adiuna ligendi naedia illi proportionata, voluntatis, sed elicere est causare esse hoc modo non irriti tu in viscordat active. Ergo. In elue Caret. Autores auteni priinae et Duodecimo. Arist. 1 1,hui inten- sei uetitiae sic probant stratia mentetradens probare unii messe primum mo Priino ex S. D . p. c. g. γη .arg.6.&uens, eniciens, ininaobile; hoc recit . pluriblis aliis in locis,ubi affrinat, cit ad via trin ptatri uni appetibile. Er- Obiectu in nroiret voluntatein per u Ogo, appetibile, quod est obiecturia per ciuira causis finalis, & neo at quod tuo intelli cluna apprehensu in ,lm et vo ueat pernaoduiri efficientis. Iuniaten, ineὀtrue. Secundo. Tcrininus mouis effeci illo Ihcinro tertio. Si voluntas non moueriti ab obiecto effective. Ergono patitur,nec est soletia Puttaa,ledacti ira, cturi sic dica in iis se ipsa in inouere, pur scipium ad praesentiana obiecti. At hoc en contra S. D. P P. q. 8
effective graue, sed se habet ut ter
487쪽
Tertio.Si conciarreret essecti , ex cognita, sed cauca effectrina est realis, eo es Ira , quia potentia eget spetiebus & calliat in esse reali, & non in osse is
ad operan ditin, sed voluntas non e cognito. ETO .get spetie , cuin in hoc ab intellectu Deci ino quarto . Contrari unis est dissimat. Eroo. - sententia, mi intellectita sola ira eta- Quarto. intellectus mouet volun , pliorice mouet voluntati iri, pcr , intein quasi natiiraliter. Ermo stantel- num apprelaensuin . Ergo, non vere, lectus cum obiecto aprehensio effecti- & iraliter. Ie determinat volu tein , voluntas Secianda sententia tenet, quod in- non erit potencia libera, ciliri pona- tellectus effectiuelmouet voluntatem mi s inani specificat mouere, & de- per , num apprehensu tri, stas parii' te inare aliter , quia ex intes lectu propoli cn Quin M . In eodem renere idem te obiectum,& ex voluntate ipsum eis non potest esse sitnul iriouens, & mO- rigente,efficitur una causa toralis, Qtu in . Sed voluntas actitie mouet in- completa . Ita ha iit Petriis de Patellectuin. Eigo intellectus activersi itide in . dist-9. q. 3 ar I . lcg. ΛΠ-
mouehu voluntatem. min. in 1. dist. 2 s. q. t. concia fecitnia Sexto. Ad hoc ut voluntas naoilea conclusionein. cabi iei. adcin inst. P .nir, sufficit ut soluin intellectus illi unica dubios. S Soncinta in hoc ri.
proponat osiectiun, v. U. ad hoc ut Merapi . c. II. I 2.& ιι. auariri inoueatur ad desidera ivra pe- Tertia sententia est Det Caiet. p. p. cuniae, sussicit Ut sibi pecunia praesen ' q. F ar. 2M.182 ar/η.& s q. 27. ar. i. ectetur . Ergo vane ponimis efficiem 3. lib. 3. de anima c. 6. & Medinae p.
tiam intellectita respectu volantaris. χ .cl 9.ar. I. s. qinus obiectunt ab inici Septi ino. Intellectitani lati ponit, lectu apprelaensum n ouet quidem vel acidit voluntati.Sed a ens altatuus voluntate ira, non sol una per inod uiri poni in re, qi am pro fluit. Eigo. finis,& scrinae extrinsiccae, veriunetia Uctatio. Qita inuis appretὶensio per a uilina efficientus; sed chfleriti t. intellectus fit praetica, non tam Erea' quia Ciret. tene Intellectu in anouere liter est in voluntata: . Ergo, nec eam voluiuatena per itus icium practiciam esse 2 ille mouet . & pro quatuo eat a detcrininat ad Nono. Forma, quae est principlima la Ko ectum, vel ad lγunc acturn, vel operancti, semper et si coniuncta ope- mechum talis obiecti. Medina vero teranti, sed nec obiectu in , nec intelle net quod minacat per .imperium, cumctiis fiunt toniuncta voliintati. Eigo. ina muria in intellectu ponat, & hO- Decio O. D. Tho. pG. q. Io. ar. pri- riun rationes stant pol. tae in inuiorno asterit, quod voluntas effectaui quaestionis. inoueci L eo, aut trore naturae,5 gra- Seciando igitur notan lima ,' quod tiae, vel alcimetipsa. Er.no ab obiecto. sensus quaestionis duplex es Ie potest. - -ὸὰ Undeclino. Onane in petauin exi- Pituatis, vUqllaran iri, anilitellectus , , aior. stens hali uellectu oriritra voluntate, quarenus appretietuire, dis' cognoscit
quia voluntari proprium eli nn pera- obicetum voluiit an praesem iactuin, te, sed emciῆs mouetulo linperat. Er. ct proiit ipsi in cognoscit,&Volunta Di ieci ino. Mouens inclinat ino- ri praesuntat, ex lio cuna , effective runa, sed. intellectus non inclinatum moueat. Secundus ut intellectus si-luntatem,ut tenet S. l. MLq. χχ. de , naui cu volutatε,quarentis intellectiuvolt. arit i. ad Quintuin, Elgo. obiecti ina iniciliou. ω vollini asse Decinaciter. Bonitas odiecta existεs pium volt, ita si iniit cocurrat L u Vol ilio intcilestia noeli bonitas realis, sed latate, oua nauis sub diuerta I ra Mori in
488쪽
hus effective operando. Nam potest essem ttollem huius boni realis, sed 'ella, quod voluntas moueat potentii prout est in intentione, vel apprehenvis illam ad videndum , cum tamenis sione, apprehensio .ipsa st nabet ut ipsa non videat,&ita potest esse quoes ratio agenat,3c moirendi; alii a volun intellcctiis moueat voluntate ei prae- tas non moueretiit ad desiderium sentando obiecturn.& tamen cum vo balnei, nisi effet balneum, quoddainluntate effective non concurrat. DE- bonum apprehensum . Siagitur prificultas er o praecipue vrget circa pri mo inodo ,γnuin appetibile considemum sensum , maia prorsus nulla est retiar ut apprehensum, non est dubiudifficultas, quod intellectin quatenus quin habeat rationein finis,&formae est idem cum obiecto apprenenisvo extrinsecae, non autetia et sciencis. Sed lito a volunta e aliquam efficientiana secundo modo videtur liabere activi habeat, & sorsitan Iaunc secundum talesias mala sic balenum non appresensum intellexerunt auctores secum hensarn non me mouet, & tamen est dae sententiae. ' finis,& forma extrinsecra, dc ut appre. Moviri Tertio notati sunt venit,*Rul m6 hensum me mouet, eroo lana alitulaustri uere dupliciter sumtiar. Primo pro- causet genus inoressum est,n6 nisi effirer pro prie, per impressione alicuius formae cientis , cum a uiri volendi efficiat,prie ct vel motus in re triola, hoc modo ergo effective mouet voti inlatein .eοmmu - mouere solum spectat . caiisana effi Quinto notandum , quod intelleniter. citentem, quae et media dispositione cttas proponat bonum appetibile vo vel unpulsu mobile4notiet. Sectando luntari duobus inodis potest intellio i. commanuer, seu secundum similitii- Priino, Vt proponat tanquam cogno clinem, non peri inpressione alicuius scendiim,ut bonum, sicut ipse intelleni otiis, vel forinae, sed p inclinatione eius ipsutri co nouit, Vt verutri I&deteriirinationem voluntaris, hoc n6 pol essse quia volitias no est poperesseetitiam cati salitate actus eius, tentia cognosciciua, sed soluin appe- ad hoe,ut hoc bonuin appretici sum tititia. Secitndo,ut ipsuin ei propsnat velit Primo modo nita ore obiecta in tali condicione, s. ut cognituin, ad pentantellectuna apprehensuin volun hoc ut in ipsum inclinetiar,& hoc vetatem effectitae non mollet,qiva volu Tu est. Intellectus ermo cognoscit ,,-tas sine aliquo superaddito in appeti' nu ,6c ut veni,& ut bona, ut veru sibile inclitia circi sed bene vi leuir nao- cm Rum obiectum, ut bonum, ut uere, secundo modo, quia intelle- biectuin uoluntatis; tunc bonum itactus per bonum apprellensu in vus G co nitu in offeret uoluntata appetenturem cere,&cati larea hirin volen si ciuiti,thaec autem oblatio non est orn-
in volpntate: irino sicci insensim, urn intellect Finis Ana Quarto notandum est, quod obie- sit potentia actitra , & nullo modo a-iare vi feci chum appetibile bificiam considera ri gat,nisi ut potentria actu a, namim apprehen potest. Priino proiit est ab ex , V. g. cima S. D .assi rimet loluntatem es-μ. prout balens in est in tali loco, & est se potentiam passivam, &tanae agit. talis bonitatis. Secim clo promestin Igitatri oc pensandiun est prouentre, intentrione, N prout apprchendi iur pro quanto intellectita praesentando esse iii Ioco conuenienti, m esse talis obiectum uoluntati quadam occulta bonitatis. Bonuin appetibile Vidi ui in ipsan a it, earn mouendo ad ximus in quinto Metapla. mouet vG prosecutione liuitis boni & laaec est se luntatem per modum linis antari,& cundi ratio pro opinione ea et ani, desiderati, inquantum ad extra est; si it id quod dixinins in quarto 'aia voluntas mouetur ad Iealem notataclo Et appe
489쪽
norando serruit pro prinia ratio
Sexto notandum, qinia obiectum voluntati praesentariun per intellectiun, duo laa t. Primim quod ni quoddam bonum in genere entiunt ,
, hoc in bono se habet tanqua quo'
daira materiale. Semidum est, quod sit taliter apprehensunt, it aut diuersa apprehensio eius .lem inni Surisino
de volutitatem moueat, V. g. quis plarat Deo semirea n religione esse bousi& ideo religione ingreditur, alius hoc malum iviticat, & ideo religione non ingreditur; hoc igitur seciando
videnriis voluntatem diuersimode moueri. Ergo boniura ut apprehensu se habebit ut ratio agendi, Q m uendi , unde sicut cliuersa ratio fornialis eiusdem entis inediant spetie intelligibili diuersimode nro uel intellectum in genere causae esse-ctiuae. Ergo etiam diuersa ratio appreliendericli imo letat voluntatem aliqua efficientia, de haec sit tertia rario prci opinione Caietani. Septi ino notanduin seriincitim et in Te υt Me Quet. quod dupliciter potest qSM Gum No pensare, obiectum apprellensiun cau untate, sare effective actum voluntatis. Primo ut principalis causa, & ut catas , clistincta a voluntate, & hoc non fatetur, quia Oplinae nouimus, qllod voluntas se imouet formaliter', ω active ad producenduna proprium acti una . Secundo ut causa sectandaria, sen ut idean est coen appetitu . Nam oblectiun ut bonum idem fit cum appetitu, siciat intellectu cum in . tellectit, & non Δἰstinguuntiar nisi sueut mouens,& ratio inoliendi. Et sic inquit Caietanus,quod obiectit m apprehensum aliquo modo concurei tactive. Primo, quia sicut intellectilin agit intellectiti ut scipstim magis , ac magis faciat intelligenient, ua&obiectum appetitum coagit volunta- ι. Secundo, quia lain unum est ess ctum,ergo si unum a it,3 aliud, dc haec eri praria ratio pro Caiet. Octauo notanditria, o loci appe Ubi cibo ad te apprehensum effectille Inoueat VO LSua. Juntatem- potest dupliciter intelligi. primo,*road omnia, itaut in elici circlo suu actum,&inina perio volutaris sῆ peractive conclareat, dc hoc falsu ira est, quia intellectus quoad exercit tu obe lit imperio volutatis. Secundo, quoad specificatione, &deterini- nationem actus, quia apprehensio boni voluntatε quae huc actu deterinis nat effective,&maxime per impensi initimationis, & hoc est, quod uocet Caiet.
tur est. Voluntas mouetu r ab obiecto apprehenso perantellectu, no solii in genere caust forinalis,& finalis,vera etiam aliquo modo in genere causae enicientis. Probatur. Prinio. Polemia secundu se indisserens δε incleter inata, respiciεs obiectum ut sic quoad actu in prirntim n5 potest sedeterminare,&spetati re,
nee in actu secundu exire, nisi per aliquod princcipium tribuens ei virtussi agendi sed voluntas ut sic est potetia indifferEs respicies bonu ut sicinec adluκ bonu deteriminai,nisi ex tali apsiliensione. Ergo. 1 1inor habetur a b. DOct. p. a. q. t .ari. 3. Maior suadetur hoc exedirnplo. Qiuia sicut potentia vi- sua, quς respicit colorem Vt sic,determinatur quada in aetiuitate a spetie visibili, que se habet ut etias forma,ita& voluntas determinatur a bonoap prehenso, in ratione formae, Ita ut ex . . eo actuna volendi prodii cat. Secundo. Quotiescianque aliqua duo ita se habent, qirod uno eOrilin
pendet in genere causae est stivae, ut patet de lapide moto abaculon nes Iario. Seci volutas mouetur ad motum intellectus apprehencientis,cunivolum
490쪽
voluntas balneum non appetat, nisi intellectus ipsum, ut bonum appre hendat. Eigo. Tertio. propones obieetsi ut boti si cognitarna amandum , & prosequen- diana, motret cffective potentiam amanton, & pro χquentetra; cuin non sollim ad se rapiat, verianaetiam cauuset ut actum volitionis e liciat, sed ialis est voluntas , ut patet ex supra Γ-etis. Ergo. Quarto. Maior,&minor vis,& e ficacia in vo e Io, & qu redo obiecisi ab intellectu apphctu MDe ex niatori. Vel ininora intensione apprelaesionis, nam si qliis micaciter Deo insermire, . vile boni tm apprehenderit, nmnes naunci illecebras spernet. Si vero ineficaciter, nec istis aduerantibus resistet,ergo in uerea apprelaensio erit ratio formalis imouendi uoluntatem, sed ratio formalis est principitana essectivum , & prodiicti uiana aestis, si 'ciat patet in spetie intelligibili, de visibili, & in o Halia foraI a. , qtlae a-- Guni prodiicit. Ergo, Q irinio. R. atio specificativa diuersi inode potentiana specificans, S diuersas operationes inducens aliqi3aliter est ino tua estinitie potentiae spe caricatae, diticis imo de ex la operan iis,quod docet Arist. 2. ite ani ima, deaulina ipsa, ubi ei tribtuit esse causam corporis fornaalem, finale ira, g est e- uiuam, sed ex bono apprehenso ipsa voluntas specific itur re ex diuersitate apprehiensionis diuerti inode operatur, ut patet. Ergo. Sexto. Probatur at gumentis pos iis in initio quaestionis. Argum. Ad pri trium pro opulione Capreo'seluuntur ii,&c. dicitur, quod S. Doct. loqui thir de obiecto ut ad extra est, et non pro-iu est in apprelientione , ut eiusde naau Oritat s pro opinione Caiet. ad ciuetae probatdicciando dicitur, qu-d D. Tlao.intendit negare, quod non mo- . . . u tedcinue primo, ut custinctuna a voluntate,& non secundario, & cum voluntate. Ad secundum negatur maior, si terna inus naolus sit apprehensus ἔ vnde si lapis apprelaenderet centrsi esse suum locuna naturalem,ex ipsa apprehensione centri, ais ipsi in nrinieretiittanotiatra ad locuna sibi natura lena , Vnde aduersaria allucinantur, quia &si finis moueat metapliorice, quia ex amore vel inclinatione inouet, hic ἔς en motus naturalis est, & aliquomodo aetivus, & forina,& praecipue quoad specificationern ; Hinc pecu
nia mouet animular auari motu nat turali , & vera elscientia & si non
rati efficientia . diecundo responderiti quod nioriis dii pliciter considerari potest. Primo, ut motiri, &sic specincauir a termino extrinseco, Secundo,ut actio est, S: sic spera it tui a principio agente,& mouen e ,S: quia non boniani, sed, muria appre laensii ira est illud, qliod voluntatem moliet ad prodiictionc ira proptata a- et , & eani specificat, ut eo cain diacitur tu e re alitio inodo est GiA
Ad tertium escenduna, qHoci aliud est loq iii de voliintate ut sic, & alii id de voluntate respeetii liuitis laoni . Voluntas ut sic,esi potentia libera i abens propria in inclinaracinena H sic. Sectincto inodo,necessarro deteriniuatur a bono appredienso. si ipsarii vi , nitin proseqiii bile iii sensit coinposito apprelaenderat . ideo iacia itusiget spetie, sed obiecto conciaricia teta quam sorana, vel quali spetic ad canalii ducendani ad proprii lina aettim. Ad quartitim dici naus, quod voluntas est libera in sua in dissiTeluia qiio-aci Exercita uni. seci non quoal specificationeiri, si ipsa in appretunsioiacira sequatur . Ad qii initirn icendum, qtuod diuersi trio de volutasn)ouet activi Intellectuna,&intellcctiis voluntat cana, nan