Commentaria cum quaestionibus in duodecim libros Metaphysicae Aristotelis. ... Per F. Michaelem Zanardum Bergomensem, ..

발행: 1615년

분량: 545페이지

출처: archive.org

분류: 철학

461쪽

Forentia

naturalis

tas ad illa visionena suscipiendam.S lis naria rati ire inclinatur ad se si actum. cundo consideratur, ut itin diuinana es & tabe si Aialis nequaqtlana, qtii a Blii sentiana recepit,quae facta est illi, velu- intelligitia robedire,& pottius pati, quiti principiu in , & fornaa intellectus in agere. Vnde laomo natii liter non a esse intellis: bili. & sic active tacitum petit videre Detura . Sed caue errorere dicitiar: quia suo in do operatur,& tenenti inra poten fiam obe lesentiae este etiam quia cornna unu et attici rant veis non repu nantiam; quia potentia noti Theologi, quod intellectus non sim repugnantiae non est aliflua capacitas tum passii ue concutis ad visionein Δ- positiva, habens esse reale, sta soluinuinae essentaς,Verianaetiam actitae,ciam est poteria Logica,& inesse obiectivo. videre Drum sit operatio vitalis beati. Tertio differiant respectiuaoentis, quia Secundus terminus est, ly actus su- poteritia natiualis respicit agens natu- per nauaralis .casu iis, qtii natarrat uer rate, sed potentia obedientialis agens no indipisci, Nam quidam est actus sit pernanuale; unde in ateria proprie

natu CiliS,sc d supernaturaliter dariis, ut non est in potetia Obedientiali ad so videre datum caeco nato , naim visio est naarnario.

actus naturalis potet Hiae visivae sed π- Tertio notandum, quod Deus non Deus Osiri conato ex in iramio cosertur; iniidam est vocandus proprie agens supernatu- turlocr vero est actus superia ariiralis de suo ge rate, sed liberiam, agens Iaare seperna. Mem . Dere, Ac superna tiaraliter datus, ut gra- tiara luer, quia libere agri superna m-tia,charitas fides, videre Deu ira, & si- raliter. Nam in rigore sernaonis, assensinites , & de his talit una modo secinois supernaturale videtur quali intere enerii habemus. quoddain Uens,non agens sectandum

Tettius terminus est , lypotῆtiana- proportione nariirae,in Piam agit; sed truralis; napoteuanariaratis bifaria su- agens liberum videriar dicere ages s in ipsit. Primo subiective; quia . est in cunduna exigentiam rei&illius cap subiecto natiuali, & sic etiam poten- citatena: unde potentia obediennae sic tia o Hientialis censenda est nauara- est cliffinienda. Potentia obedientialis, Iis, unde inqtliebat . D. Au ustinus, neque est natur is activa, neque passi- posse habere fidem, naturae est laorni- ua,' neque obicctiua .i. Logica, sed est nun nidest in homine est quaedam po- quaedalia eapacitas, reddens habilem tentia receptiua actus supernatu iti ipsa in narii rana liberam praecipue, uti Sectindo sor maliter,proiit soletia na- possit sit scipere quid quia agens liberiit alis naturaliter est inclinata ad suu si pernarii rate in ea voluerit operari, actum socinalem; &hanc negamus; secundum naturam eiusdenam ct rei; unde. quod addimus, quia si Deus operaie-

Sectando est notandum, quod poten tur contra illam capacita tein crcatuistia naturalis,& obe erialis primo dif- rae, diceretiar illa potentia o clien ferunt in ratione potentiae, quia poten violentata. tia naturalis,vel est actus natiiralis,vel Quario tamen est notandam,quod pissent, naturaliter est suscepcitia actiis sibi co- potentia O diencialis siu naturalis,ad naturalis. Potentia vero obedientialis nuc potest bifaria intelligi. Primo, si ι, ἀωιμnsi est naturaliter sit sceptilia actus, sed cundum silana entilatena, & naturant istis, alis statim quanda in capacitatena dicit, ut 6c sic potest dici natiualisi quia est en- tuinctilis. possit a Deo eleuata, *aasi extraormia titila creat suae nat tiralis, sinati l cuinea inena potῆtis naturali, , ad hoc rianum gEnita, de hoc inodo de ea loquebat tiri actum siuscipiat , sciit patet in intelle- D. August. vi supra,& S. V t. par. 2.ctu nostro respectu diuina visionis. SN quas . iis .artic. I. dum dicit, rarionalecundo differunt, quia potetia natura- animam naturaliter esse capacei gra-

462쪽

sian, & p.p. q. 8.arti . . duin est; habi- niurio. Similium eadem est ratioalitatem animae ad gratiatri, conseo ut Si ergo hoino habet naturaleni poten- eius naturana. Sectando potest conficie- tianti& idclinatibnem ad gratia iri, εσrari in ordine ad actum, Pressi scipit, gloriani; Eroo etiam ad unionem hy.& in oris ine ad agens a quo ipsit acta postatica ira cuin verbo; Sed hoe falsinnrecipit;&quia hic actiis supernatura- est; naira in Angelo non est, vel si in eo lis est,&ab agente supernatui ali col- est, clarea in non assequitin Angelm, latus,ideo dicitur haec potentia coni pa ea in assecpiitur holito rata, tanquain potentia obedientiae ad Ad ptilia una latara patet, quod in ho-actuna,& arantem sirpem a turale in. naine probat esse capacitatem,id est, poSeciando loco principaliter ponit ut tentiani obedientiae,&non porentiam baec conclusio . nariualein natiiraliter Inclinata ian. Potentia receptiua actuum super- Ad fecitndtriai cpiod erit examinan- naturalium non est dicenda naturalis, duin diligentius in p. p. modo his re- sed obedientialis. Probatur. sponsionibus occurri inus. Primo quos Huno In omni natura habente po- lv natiualiter innutur non prout di dentiani passiliam, reperitur a tira sibi stingi it in contra obedientialiter, sed correspondens, non tam primus pratui contra violenter, ut sit sensus; Moiano agentis, sed proxim tu proximi esticien- appetit videte Deu in naturaliter, id est tisi Ergo si haec potentia passiua , non violenter. Secunda est quod talis:

receptiua est naturalis, Ereo,& actus- propositio est intelligoda conditiona-Sed noetest falsu in respectu actu unia liter,idest, si hoino posset desiderare vissipernaturalium; nanet sic v. g. gratia dere Deum per essentiam, potius desi- non esset oratia , sed debituna . Maioz derare iraturaliter,clugna libere, quia alitem patet ex Philissopho dicente, beatitudo poti ita habet rintionein boni, ouod in Oinni natura est: potentia pas- cynna veri. Tertio dicit tir quod homo siua proxima, & activa ia potest dupliciter considerari. Primo si-Semulo . Potentiae naturalis, natu- ne fide,gratia,&aliqua Dei cognitio. raliter inclinata ad actuin non est fruis ne supernaturali,& sic non potest euinstra, ita ut saliena in aliquo incliuiduo appetere naturaIiter videre, quia non paturaliter adipi sicatur actsi, ad quem potest eum naturilliter cognoscere, se- est inclinata, ut Onani& Plillosophia te- ciinclo considerat hir, ut est lain habitu statur; Sed si per Scotuna est in nomine fici ci imbutiis, & Deuin cognouit esse potentia natiiralis ad actus sit peritatuis lanina una bonsi, &sic naturaliter eum tales, saliena aliquis homo sua naturin desiderat videte, possidere,& mri,quo cognouisset imysteria Trinitatis , octa pacto locutus est. S. Doct. fidei, eQ fuisset beatiis; ouod est erro- Adteriturn dicendum, quod valeTneum dicere , Ergo no est potentia na- de potentia natiarali, & non de poten-riiralis,quae non potest si ustrari in om- Iia o clientiae, secundum quam simul ni indiuiduo unius speciei .. dat dispositionem,&gratiam , cum sit

463쪽

. ficienti diissitione ad eam habedam, ratem aquam calefacit, paria in alumn... de ulterius an lina intellectiva unitur per siccitatem , quia ni inurrani liramiamateriae, visorma nati tralis, clim sit ditat in Tein Ct, & tamen maxime forina,&actus nataualis, non autem resistit, quia si gutta aquae supra lini in se est de poteria respectu actus super- fundatiar, Iunc siccitas resistat; unde natiaralis. aqua se vinit . Non secianchina proprer: Ad sextu licendu ira, qtuuli nnaa- iam additctum' et i turn di: gritia teri, artificialiuna est potentia passi ita aquae. Non territura, quia ex aequo vi natu talis ad formias artificiales, quas dentiu diminui, alitin coiTirpta tota naturaliter suscipit, etsi ab exta inscco acti tritate, adhuc estra resistentia. ab artifice in ea introducant tur. Tertio. Potentia quae est actim ,&Ad septinuina clicendum, quod ille resistiug, oportet qinultantam activi- actus elinaturalis,&ideo sun ituron latena liaberit, quamam resistentiana; ficio naturali; quainuis sit supcet natu- quia si est activa vi quatuor, haec poten iter intro cinis, quia a pratratione Ua est resiliitia . Ergo activa resistiua ad habitiani non datur regress tu nati l- ut quatiloriaraliter . Huic quaestioni breuiter dicitiar.Qd hnis potentia resistiua dii pliciter consi se- resiluia Q U AE S T,I O VI. rari potest. Prin per se, ut per se ali- δειν. qua qualitate, vel a ione resistit,& siciata detur potentia r Ziva , dictis- cst vis aclitia. Sectando per accidens, &. ' Lia a potentia actιua , stre negat ille , quia non concortat in

passiva. actione, sed ponit limpe timentiaira, &sic utroque imoclo,et sit dimetiimode Vl cleriar qti ut sic. Nain siccitas, ctat ad potientiam activam.&hui auditas si in t potentiae resi- Ad prini ut licitur, Plod serrum stitiae, sed illae non si in t actitiae, nec pasia seciandu se ri sistit, quarnuis eius actiositiq. Ergo. Maioi est Philosoplai prinio non ita sit nota, unde si ferrirna navi ec secundo de gener. r. cona. 0. Mi- factyna suae naretrae I elinqv. Hur, desiicianor probatilr de siccitate , & Primo cabit tir.

quod non sit potentia passiua; quia sita Adsecsid si dicecisi, O sic uastriiniis

citas est aetus, & sotinia, cuna sit quali- agit,qua caliditas, tanὶξ naagis resistit, ras activa ; iiec est pote irria acii Lia , nec valet arguere in diminutione,quia quia si ageret, ageret in lati in iditatem sunt una,&c. aclen potentia secundisi eam corrumpe iriso, clani suci contra diuersas rationes uno e coclein actu,&δia I sed corruptiuurn humilitatis est fine in ,&media strinimum &per soccat Or,S non siccitas; clitia si ferri ina sit patet ad ictatum. liuini sum, siccitas non dissicat ipsum

gni appositum, sed calor ignis. V AE S T I O VII.

Secundo. Si esset idem cuna aliqua polentia, maxime e siet re activa, Guia relistere et agere; sed potentia reus liva no potest esset dein cum in illa; Ergo. Probatur minor. Su. v. siccitas qualitas activa, &resistitia. Ain ergo tanti1m agit qωnniin resistit , ain plus

Lectio V. de VI.

'ram detur ahqua citust ,stu potentia

agit, quam resillat, aut plus restitit, m Ccasioire dictoriam quaedarn dis' 'ain agat. Non prii me mihi sicci - fimit.is occurrit .s. Aia yoniis. R parum agit, ignis enim percalidi- aliqtra cauta natur 'sin dii le

464쪽

non sit deterininari ad unum, nam gratis concedi inus. quod poteta 1 raritionalis, & irrationalis distingusitur; Qnia rationalis libere potest in duo opposita . irrationalis veto neqv.

quam , tamen non Vuletur posse n ari , quin aliqua causa naruralis noni deterini nata aci unum.

ero ter , qui secundum omnEsiua ira partem a sta prenao loco clistet, ad qui parieni motiebitur Non ad unam, quod non ad aliam; quia nulla maior apparet ratio in una parte, quam in alia: Nec mouebitair in omnem partem, aliter in Omnein parimn aluideretur.&non staret stinui. 1 Secundo. Sit lapis omnino planus, supra laune lapidem ponatur vitruini omnino planitin, modo cadat lapis

stipra hoc vitriam, qiii lapis, & ipse sitoinnino plantis, & aequae grailitatis in Omnibus suis partibus,aut tunc fran- vi triani iness suas paries, quod vi fetum inpossibile, aut in unam, &non in aliain partem, & hoc videriar irrationabile , cum lupponatiir esse eius leni ronis planitiei, & grauitatis. i Tertio, Dein iis brutu,qd in eadεcti stanta duo obiecta aeque amabilia

habeat, irare ad unum moueatur, &non ad aliud,non apparet.

i Quarto. Quia potest reperiri aliqua causa supelior, quae sit producti-

Ia diloruna contrariotiina, & haec nulluin habeat agentem, eam deterininantein ad unum I Igitur riinc erit

indimens , cuni secundum se suppo. natur aeque disposua ad producenduin hos ci uos effectus. Quinto, Causa nati iratis,& si sit a lunain specie tra diffinita, talaien est i differens ad quaecunque indiuidua illius speciei. Sed in contrarium est Aristoteles ponens potentiam irrationalein esse determinati ad unsi,&potentia ronalε posse in duo ooposita. Ad primum dicitis , quod tunc ignis non mouebitur, & ideo ad hoe Area Recit aeterminatus ut immobilis per- ta solua seueret ,tu in Primo,quia omnes par- tur. tes eiusdem conditionis sursim velis lent tendere,& dum non possenta coisnarentur tollere impe&tnentum; S cundo, quia si mouerentur ad vanas partes destrueretilr corpus i nis,magis autem res inclinatur ad sui conseruationem, quam ad motum , sicut magis ad esse, qua in ad operari. Ad secundum dicimus Primo, quod cassuestiira possibilis, alitercinister illa duo corpora non daretii r m dius aer,contra Aristotelem, secundo de anima; Secu do dato casu, clicimus quod tunc totitim vitriini simul stanis geretrui,& sicut puluis fieret; sicut vi. aemus uiolani duin trici in frangit, quod in farinain ipsum resoluit; nec noc est inconueniens,quia uno impossibili dato, sequitur alii rei impossibile. Ad tertium Primo dicitur, quod cassis est lin possibilis, ut saltem non reperiatur aliqua conditio saltem ex parte inclinationis ipsius potentiae

mobilis ad obtestum. 1 data aequalitate appetitionis,& executionis, diis otiir, Rulantinal non mouebitur ad ullum illoruin oblectori n4; Guia ad rationein obieeti inouentis, auor qui riinriar. s. sufficientia, dc efficacia. primuim autem quamuis ibi esset, abia esset innien secui mira , quia unum aliud ii a pecti ret,ne .ictu in eret, Iuliis autem est pentandum, quod dato uno incontiententi, aliud seqttitur, concesto enim quiris sint duo obiecta eiusdem perfectionis ,.& bonitatis, necessario sequitur hoc secudu, id est,

quod a nullo n oueatur. Ad quartuna Primo negatur, quod postit data aliqua causia n.ut ratis inia differens ad productione duoria contrarior si, cum Arist. itati a t. Α .staritat discrimε inter cas, seu IMecias naturales,& rationales, qd rationales possutIn duo opposita, naturales vero mini-

465쪽

nie. χod tante habet triplice glosia. Angelus moueat lum, etiam quoad Prima est, quod hoc est verum perso, parrem instantem , ω' ionis distans quia per accideris potentia nariaratis po comburit ligna. . rest duo onposita p sucere. Secianda Octauo . A qua calefacta ad pr maest, quod illheflectita sint contrarii, de friguti ratem se mouet, non ab aere, cu

non disinarati, nam lindurat lutum, sit eo frigidior. Ergo a seipsa.& inollificat Graii , non taranen respe- Nono. Virtus avgnientativa,& nuiactu unius indurat, & mollificat. Tertia tritiua in trinisae, & per se nutaviiit,&est, qliod hoc veni intelligendum ex augent vivens. E ino. parte causae, etsi aliquando ex parte sil- Umino. Oinne agens potest agere scipientium aliter accidat , praecipue in in id, quod continetur suocausti aequivoca, unde Sol sε per ex partesiit habet eundein nuduin agendi, etsi eius virtus inodificetur in inserioribus causis ad disparatos,iiurno et ad tauata dilectus. in Ad ciuintum dicendurn, qtroci cirin productio citiuscumque eiscetiis, vel in diuidi ii sub una specie conteiiti, scri Iatis Omnibus condicioniblis sit unifor- nais, respectu omni una indiuiduorum,

pocilis debernus arguere necelluat m,& deterivinationem causae , quana in

disserenuaria: Sed Je de hac re vide Ia-uelltim hic qtiaest. I.

QI AESTIO VIII.

Vtrum alipticli post mourari, vel

para a stipso. VI detur quod sic . Nam animal na

uet seipsu iri, ut patet. Er O.

Secundo. Medicus per se sanat, &non per aliud, ex Arist. laic, sed potest elle quod Mediciis su insitimis. Ergo

per se sanat. Tertio. Natura est principium motus per se,eius in quo est. Sed P nrouetur per se, non rnouaur ab alio. Eigo se

Ouario. Semen se alterat effective.

Ergo aliquid potest pati a seipso.

Quiliato. Subiectum causat in se esse. eii uestram propria in passionen . Erg.

Sc xto. Grave n ouetur deo Isui ruge Lerante corrupto. Ergo mouetur a se-

V nde imo. Ab eadem antima in anat intellectus, & in eadern recipitur. Erg. Duodecimo. Hoc apparet in acti nibus in manentibus, praesertim ainOris , nam antina per eandem voluntatε clicita inorem, & elim recipit. Decini tertio aro uinentatur Sco

rias; Idem potest esse in actu virtuali,&eminenti. I. habere vi in eminentem ad , producendum talena sorinam, & habere capacitatem sorinilitem ad ea in recupiendana. Ergo nulla est repugnantia, quoci tale in agat in seipsu in , ut est ita potetitia stilinati, & actu enainenti. Pro declaratione praesentis quaestiomnis. Prinio clitardam praelibabinius. Seiacundo conclusionein nostram probabimus, & defensabimus. Tertio respon-

est, quod Scotus in i .disti 3. q. γ. in x. rediit. 1. quae . Io. & 9. Met. q. I . Ant. Andr. q. I. Gregor. in Z. dist. 6. qu I. art. 3. land .in 3. Met. qu. a. conuicti argi intentis lana tactis Δxerunt, hanc .

propositionein Aristotelis. Quod relenon potest moueri, &c. a seipso, no est absolute vera, sed iatuna in ciuibusdam; unde. Prinio, dicunt subiectum causa Ie propriani passione nil ista, Mea recipere; ut sente nitae vicietu I subinscribere Ferr. i. con. gen. G 23 . Sinin clo, excipiunt glauia,S leuia, quae dictita seipiis moueri. Tertio,excipiunt . in in alia, quelae stipsa im uent naiatu pro

Siscinio. Distantia non officit, cum Stassim

466쪽

se mouere ad quantitatem, motu aug- nem. Recipit per speciem,&inedia fila mentationis, &α cu quibia aliquo pa- specie causat. Et quplam sunt actionescto concordat Francisicus Suareet dispis inuninentes, quae In eoden recipiun-I8. 2ct. 7. In oppositiam tamen est S. etur, ac procedur Sed dicit nusquod Docti in praesen ri Ioco a pr. in 1.AE R ista ch sungiuintur realiter in ratione a 3. q. 3. Egi s. quOS.3.q. I 6.&quodlib. gentis,&patiencia, Quia v.g. octilus ut 3-q. II. Ferrat. loco citato. Iauelliis q. potentia rcceptiva sistinguitur a seip-3. lauius. Soncinasq. 8. & Fland. q. I. so, ut est potentia productiva visionis,art. tenentes, *Iod idem,secundum unde. eandein rationern sit quodcumque a- Quarto notandu, quod n5 intelligi- gens non potest agere,6 pati, dumino mis, muris distinguantiar realiter, tan-GO laa, at rationem agendi,M . susci- qtiais duae res; qitia una, & eadem mei Et m. piendi in se actionern . Secundo igitur notandum , o ut i- dein non possit agere in seipsu, sed ne est,sed distinouuntiar realiter,ian Pla in diuersae rationes agendi, & patiendi. Pen Q .eni in in eadein re ditas intrinsecas rationes', quarum una in illa palle agit & patitur potest tripliciter intelli- est intrinsece principium patieussi, ita

ut secundoen se inagis accedat ad ratio

.am cemrio in stinguitur a seipso, prout se non astit gyx,& p titur, ritest tripliciter intelli. αλ gi, Primo supposito, ita ut necessario G

gens sit alitia si*poli tuin a passo, cum qindena conariar su stinere Siaarra loco citato, per reductionem ad primum a-fens, seu generans, quod quidem nulam facit difficultatem. Secunda ut clistingit untur salteiri secunduin partem, ita ut in toto data diuersitate parti una, una operetur,&alia et iis actionem suscipiat; &hoc etiam cl. armin est,& abnena materiae,& potentiae,quam actiis. Alia vero laabet rationein activi, &ideo agit, & non recipit,vel pati riar;quq distinctio vocabitur duariun rationiunsorinaliuat, fundatarum in una re I ea Ii, virtualiter corie spondente duabus rationibus realibus, acsi essent duae res distinctae. Quinto notandum, qllod ver m est Elpinnu. Aristotele expressiim 7. Physic. Patet unana partein quandoque secundum mina, quod naanus pectus percutit, Sccorebrum stomaclitani in stigi dat. Teriatio, ut dicamin quo dem non distin

unam rationein liabere rationem acti-ui,5 quandoqtie passivi, Sed non pii-rno ; cuna sit necessariu in quod magis, ctiina, nec secuti iti in suppositum, nec & intina ius ataedat, vel ad ratione in arsecundiana partem,sed id eis suppositi, e tui, vel ad rationein passivi respectu 5 ea dena pars, simul agat,& patiatur, eiusdem actus, vel susceptionis. Non Sistrae

ratio.

& in hoc consistit difficultas, Termo igitur e st notadum, mod ea clei R pais non possit sit nul agere,& pati, potest bifariana inaelliol. I ino secundum rem, ita ut eadena pars realis, secudit ira suam nanaram, & tota simillagat, & pati atur, & hoc est impossibile; quia in eodena non distingiterentur acti s&passio, & amo,& passio esset nillan possenior ieri, se inouere per se

enini possum intelligere quomodo oculus secunduin se, a. ut est Oculus, S potentia quaedam non trabeat magis rationem potentiae, quain actus,& quod magis patiatur,qua in agat,ex sie inqua, .i. pensata sua natura,& non per aliud, quia ei conuenit per accidς' - Setii Sexto notanuuin , quoa ou oici inus is , -

In agente, quod non adimittit Arist teles. Secundo possu inus intelligere in Cadem pars agat,& patiatur, Non taninsecundum toni in , sed secundum Vnam rationem patiatur, & seciandum flaira

primo; sir primo potest dupliciter intelligi. Primo, ut ly primo idena lignificat, quod per se, non fecitndtina accidens; & Dc n ouere se pri ino conuenit otianibus halu ntibus in se princi-v.g. oculus recipit,&causat visi pium sui motus. Se ido, utari primo, ideiri

467쪽

titiinsit, quod secundum myo psumi riam, explicat quid sibi velit tu primo

per exclusionena ciuit 'tie alteriris ino- dicerulo, quod est idem quod sectinctu uetuis, re sic ni. gat Aristi in . Otre do- Plod ipsum ad aemiate, &nulloniodomne quod moueetiir , t er se prauno inO- per alitus, nde conuenire alicin ratio- ὰὐ tir; talin on nia ad unturipta inuin ne partitura , non est ei conuenire adae- incit; en urim obit reducantur, P mo- ouate. Secundo, Quia dum se inoue , ue , .u non inouenlr , & a quo habent sectatu in illam rationem sita, ex parte ali. a, qtio a naoueantui . respondentena non Diescit, vel naoue-

- , Sept nio tamen notandam, quoda- trur.

λ' μ' ii iret coiicturit a l actionein, & tDo- Secundo.. Idem non pote minata e se iura clirpli ur. Primo inodosiciit pran in actii,& potentia; cum per Arist. luccipiuna nrothr. ens motat ira, ct actione; distinguantiar. Sed sic, idem esset sinuit& laoc Opoetae ci e aliquod habsistens, in actu, & potentia, . i. vi in actu, vel liabetas fit sonetra su istentis ς mirae & ut patitur in potentia. En o. R.es actione S, cui rotriis stant suppositormin. dent aduersiarii, &si impossibile sit φSeculuso, ut Pio agens a it,& lioc po- idem sit in actu sorinali,&inpotentia

teli conuenite intrinsece formae, quo sor ali , non vero in contre nrt utenti,

pacto calor est, quo iI'nis ignein pro tu esse in actu virtuali, & in potentia fotacit vel extra n sese siciu ina ncti conue- rnali, siciit quod aliquid sit in potentia ii: t tralline serrani, per Pialitate in 1. se ad calorem formaliter, & tamen sit a-ro nuntii ann gens in cura virlinili , sicut paret in So-ositio notandunt, quod aliquid n5 le, & in causa aequivoca. i curiss in repuonat v ni ratione genetis, quod ta- Sed contra. Primo. ciuica proposissis m. men ei repugnat ratione speciei; sic t nosti una non destriIiinr, qui potentias, videre non replignat talpae ut an inaes & actus consideram iis,ut sibi correspctest, sed ei repi a at ut est late animi. dent, sicili dicotat Phflosophus, quod Ita in proposito , ei si in re sir quaedaen cuilibet potentiae, ne*6dem piraprius

ratio sua subiici posIit pallioni , ct alia actus Modo potentia calefactitatis,est

qua sit vij ci possit actioni I tamen consi- resipinunilim calefacientis. Secundo, derando rern hanc stabiali ratione a- Qura sis Deus posser dici in potentiatactivi, non potest aliquo modo habere respectu naulorum perfectionum, quae talent rationem passsint .. sibi non insime formi aliter,& ita Sol eLonclusio Quoad se nisum conclusio est. Ide set in potentia ad omnes formas geneis non potest agere, & pati, secianduna i- rabiluina; quia eas praelia, i in diqua dein, per se pri in o. Probariari Potentia, saltein viriliali. Tertio. Quia Ptirno. Nullum es positu primo, & p noc est respectu cliuersoriura,&non res se potest sicipsu mouereineu in seipsu pectu eiusdem; & ideo non est conta gere. Ergo ab alio habet quod mota elis nos iatur. Antecedens probat Aris hin 7. Phy- Tertio. Hic aestis inunct,aut est po scortim. Quia f. tot si quiescit ,ad quie- tentia, re actus simul; auractus sollim;

tem partis. R. espondent aduersarii, aut potentia soluna; Non, tertium, quia compositiam non mouetur primo ut ly cum actitri sit prior, & persectior pote-prIino distinguitiar contra per parieIN, tia, enunente clarettir e ininctior, & M sed ut sv primo idein sonat quod secun non esse reminens. Non secudum, quia cluna ataquationem; quia simi couenit non effera gens,& patiens. Non primu , .nMucri pratrio si , s. per partem; unde quia idena, eodem naodo esset sub unottaei angulus habet tres ratione partium,. actu, & una potentia, quod ipsi non ,, nec lainen quelibet pars liabet tres. Sed conceditnt, citin ipsi clicant idem sinuat

haec futilia luar. quia Anst. i. Posterio. non posse esse inpotentina Πninenti. M.

468쪽

in acta; unde Iis potius est in verbis,

quia non voluerunt intelligere positionem, S. Doct. Est intur vera sententiamus, in copositu ex materia, & forma, &etiam in simplicibus , in actione aliquatri potentiain inclinientibiis. Qitario. Quia secundi ina positionε aduersariorum sublata est nobis via adprobanduim v nuin prinuina molaesim inobile, si s aliqlia se primo in utant,

Ar raneia Ad primam dicendu , quod an inrat

soluania non se movet per se primo, sed mou ικr. tur ex partibus, & a primo motor , mouetur a tuem per se, . i. imrinsece. Ad sectui una dicenduin, qtuia est per accides qtiod mediciis, ut medicias Iesanet, se enim sanat ut est infirmis,

prou intellexit Philosor. Ad tertium iam similiter dicitam est, quod narii ra mouet per se, sed non praecise ex se, sed ab alio mota , & s primo

mouere dicatur, verurn est in genereia v Iilentium,&lnordine ad potentiam, perquam pioxime mouet, non amen

absolvie, A simpliciter, & per hoc μ.

tet ad quartum.

Ad quintum concessimus,quod sudilectuna per soranam , in se propria passionem produci , iEd non secundum

eandem rationem; quia ut eam producit concurrit in genere causae effectivae, media formia,sed ut eam recipit ut mari

terra; quia trunc recipi t esse non substatiale, sed accidentale. Ad sextum descendum, qticia etsi generans sit cormptum quoad substat ii,

non tamen quoad virtutem, qlia semper lNanet ingenitos unde per illa Virriuem innaei, acti ibi generans eskr; quia ipsa virtus est generis virtualiter. Faser vero Theor. 6 i. non intulit geris positioiuna nostram arguit ira responsitonen . Primo, quia genera smanere in virtute genita, non est nisinianere H caiisa in silo i ilacita. Alcl Risc n anet , Ailail est, nam pater in filio non cli; unde Oinnis uiatnas, clueae est in

filio, nun cst cillitas patris, di silii Smando. Quia non remnet nisi reis Iatio, quia s. res oenita fuit a generato. Sed virtus quae efficit motum grauis deorsum debet esse ens actu per te. Sed liaec nihil sunt; quia cilcimus

nerantem manere in oenito quoad vitat tena, non separatam a vimite geniti, sed prout virtus geniti continet viri u liter virilitem generanti uia agen rante enecta est.

Ad septimum clictilum, quod utern non simul agat ,& patiariar, non pro uenit ex distantia; sed quia idem non potest simul esse in actu,& in potentia. Ad octauuin diximus in scptimo,' aqua calidamnietur ad propriam m-gIditatem, a virtute generantis.

Ad nonum dicendum, quod nutri-rniaqt iidem per se nutrit, sed non prianao, agendo non in seipsain, sed in n retinentum;quia ipsa est in hepate, vescorde innent una vero recipitur in st macho. A d decimarn viximus in octauo no tabili, quod potens in obiecto, potest etiam in contento sul obiecto, si ei n5 reptignet, vitale est; unde etiamsinia tellcAus intelligat Deum ut eus, non

tamen ut est tale ensnat traliter , qui

Nκ repugnat intellinui viatoris. Ad unaecini una,& duodecimum paritcrclicitur, quod sunt actiones eiusdε

potentiae, non tamen seciandum eandeIaHOl em, quia dum potentia clicit, est activa, & duna recipit, passium Ad decit num tertium clix inuri, argi mentum non esse ad propositum; quia non est secundum eaiulatu rationem

L E C T I O VII. Quaestio In

aeras gentaria

VI detur non esse necessarium quod actus, & potentia sint cristiem generis. Primo. Quia Arist. non abiture

469쪽

Ioquirit mi unde sic admir intelligen- probabo. Tertio, dilitam arotirnentadus, quod una res, quae non est in a- contraria. letu, sed in potentia, cium actu es, est Priina iginar glossa, quam onines Actu 1 σeiusdein gelieris cum seipsa, quando communiani in i coiiceptaone ampleia poten ra era n potentia . xanti rest. od actus, potentia sunt eius Sectando Arist. 7. Met. t. vlti ait sunt eiusdei a generis,dun poten tiae , a Vran sim stantiam posse producere accidῆ- achim respicit primo,& per se, & n5 rates qμ tia,&tamen non est eiusdem gene- s udario v.g. inateria disposua ad a. modo. ris oriri accidentibus . . nimana intellecti ain prinio, per Tertio S. D t. p. p. q. v. ar. s. & 7. se ipsa in antimari in inquam forina in habet,quod anima immediate prodii substacialε respicit, secsidario vero in Ut potentias, nec tainen est eiusdem tellecto,&alias potenuas animae. Nogeneris ciarn psis; cium psast sub- est igiriar vera propositio,quod aetiis. h.incia, ct potentiae sint accidentia. & poaentia sint eiusdem generis, nisi Quarto. Potentiae an unae in gene- re Fectu actus pii mo in speeti a potenre clii alitatis collocat. Atearta opatio tiar unde anima,& eittania aeria sunt nes fiant in genere actionum, & pas substantia, non tanaen potentiae ani sonum,quae sunt diuersa venera. Er. mae , re antina . Quinto. Aroiuventatur Suari et . Scd contra hac glossa ira apud ThoPoteritia receptiua ouantitatis, atu mistas, qui tenent subiectu in ,scilicet, est substantia,atit accr ens de praedi- substantia in lirailrediate produce inmeritoqHantitatis. Si prirnsi,ait,ha. promas passiones, A non nae- o intentum , quod non sit eiusdem dia aliqua actione. ouae lit de praedi- praedicamenti. Si secundit ira,cum ac- camento illarturi pastionum est arguiscidens in uniuersum sumptiina a sub mentuna; quia antina intellectiva pristantia distingitariar, oportet ut tanda imo per ue,de in mediate Oidinanir ad inunediate in substantia recipiatiar. prod licenduin silas passiones. . Inaeq. Nam aliud est dicere, clir aliquod, laetum,&voluntateim,detani non

accidens naedio alio accidete in sub- est eiusdein praedicaincnti citin ipsis, statuta recipiatur,& aliud qtiod sub- ciana ipsa sit sui stantia, & potentiae ,

stantia contra omne accidens di lin- sicut& propriae passiones, quae immecta ipsu in immediate non recipiat, diate, es narii rari seqt elapIOduc n-

primuia graitis conceditur, ted sicilia' tur si intaccidentia, .clita litates. duin minime,quia tandein deuenien Ideo Ia Calet.p. p. q. . ari. . seri ndum est ad unun accidens,quod sine dain glossann adiunxit quod quaedaalio sti scipiarit r. producuturinedia a lupia actione, &Scxto. In substantia est qilaedam quaedatro, sed :raciarali sequela, sic tu capacuas ad recipienda accidentia, suo: ectu piraprias passiones producit. eam perfectionem tribuentia, qtiain Erit igiti r solum vera in his,quae me non valet habere stibilantia in secun- dla actione prodi cuntiir; qma ibi in dum se. Ergo accidentia inin ediate terit enit propraa qualitas, qtiae est im- correspondent huic capacitati, cun naedlatum principium utilis produ- immediatum ordinem persectibilis cti, & eli eiusdein generis clina ipso, ad perfectivum dicant. Eroo poten- non autem est vera in his, quae pro tiae, & adius non sunt eiusdeni oeiata ducutitur naturali concomitantia per

Pro resolutione praesentis quςῆω productinitar substantiae quia horaim Inis. Primo, ponam diucrsas glossas,& ex se substantia est capax. Ratio aut Eeas defensabo. Secudo, conlusionem latam assignatur p. p q. 7.a ME

470쪽

potentia v. g. intellectus pecte,&pri Hinc Arist. ia. Mer. dicit superfl-lno est potentis ordinata ad anum , cieri esse potentiam suseipientem counde non indiget alia potetia ad hoc, lores, i. v test suscepciua coloris,reduvi insubstantia recipiatur. Alavero citur ad praedicamentum qualitatis, accidantia proprie sunt actus,& ideo di aer , ut est susceptiuus luminta, ad requirimi proprias potentias. praedicamentum qualitatis similiter. Contra tamen hanc doctrina male Nec urget ratio SuareZ , s. quod Lintellectam insurgit Suareg disp. t . Din et D.Caieta uantur de potenses2.2. Prit . Quia ex hoc deducic tia per se,& positiva, non amem de quod substantia iamediate producat negatiua,vel reducti et quia&si hoc

accidentia,&quod non agat median asseuerent in aliquibm, non tamen , re potentia, quod est contra S. Tho. in Onanidias. Nam ad S. Din. p. p.q-Probatur assumptrum,quia non re*ai 77.art. I. sufficiebat prubare, quod ritur ex parte potentiariam iust n- actus, potentia sui nuntur secun uariam,quatenvi sunt accidentia.:Er- duni quod diuidunt ens; unde si sutago nec etiam in teris accidenti,u stantia habet rationem potenta , ne quatenus sunt accidentia,sed aliunde cessario accidens, ut sic habebit ratio proueniet. nem actus, & consequeter quod sui Secundo . Quia in materia est ca- stantia, BQ. potentia realiter distin- pacitas ad qtlanta ratem,S tamen non guunmr . est institiua, ut primo sit potentia re- Respondetur tamen sioissatim adceptitia, aliter esset quantitas , at dat singula, & ad primum dicitur nos nosubstantiae hanc corpoream molam, assignasse rationem, cur aliqua acci.& extensionem. dentia requirant potennam, ut sunt Tertio. Quia non datur potens , accidentia, sed ea parte actus, & po quae sint pure receptiuae, di non actia tentiae, quia quaedam p manant, utuae aliquo rmulo . potentiae,ut intellectus, di voluntas, muto. Hoc probat esse falsium, & quaeda habent rationena actita, &quia nanuali sequela ubi, unitas spe- ista oportet si substantiae inhaereant, cifica,&c.aquiriantur,quς tamen non quod aliam potentiam habeti is quia habent propriana potentiam . substantia non est inune statuna prinVlterius lecsido actus n5 cipium operationum,sed a it inedi requirat propnam potentiam rece- te potentia,quae est accidens. ptiuam elusitem praedicamenti. Pri- Ad secundum dicitur, quod potenino, quia demus, quod Deus infiin- ta materiae ad quantitatem, primo dat donum supernaturale alicui crea. respicit formam, Sc deinde quantita turae, ut graciam: tunc in creatura m tem, quae naturali sequela sequitur i-tentia non est depraedicamento qua- psam forinam materialem. litans,sicut est gratia,sed substantiae, Ad territim iam diximus, poten- cum sit eademiraetcapacitas creaturi. tialitatem ,&actitiitat:n esse ex pri Secundo. Quia substantia Spiritua nio instituto pensandas,&non exsetis est capax praesentiae in loco, dia cundata . tamen in ubi non est talis potentia. Quartum pro nobis facit. Sed ad prirni ni,&ad caetera Vnica Ad alia dicordum, quod Deus est responsione possunius Occurrere, cli- prin uiri,& proximuin agenSivn de cendo, hoc non esse necessarium Ι potest siupplere vices proximi, & pri omnibus positive, sed positive, Vel re mi principia.

diustiue; cum illa potentia reducatur Quoad secundum conclusio est. Po cinet. ad praedicamentum, inius est actu. t tentia coriespondens actui sibi proprio

SEARCH

MENU NAVIGATION