Politica

151쪽

Ἐπεὶ δε ταυτα διώρισται, το μετ ταυτασκεπτέον, πότερον μίαν Θετέον πολιτείαν η πλείους καν εἰ πλείους, τίνες και πόσαι, και λαφοραὶ τIνες αυτων εισιν Εστι δε πολιτεία πόλεως, ξις των τ αλλων ἀρχων καὶ μάλιστα της κυθιας πάντων ' κύριον ἐν γὰρ πανταχ το πολίτευματης πόλεως πολίτευμα δ' στὶν ἡ πολιτεia. Λε- γ δ οῖον εν με ταῖς δημοκρατιας κύριος διιος, ο δ ολίγοι τίναντίον εν ταῖς λεγαρχίαις. O ἐν δ καὶ πολιτείαν τερα εἶναι τουτων. ον αυτον δε τοῦτον εροῦμεν λόγον και περὶ των αλ- a. λων. ΥποΘετέον δε πρωτον τινος χάριν συνεστηκε

πόλις, καὶ της ἀρχης εἴδη πόσα της περ ανΘρω- πον καὶ την κοινωνίαν της ζωης. ἴρηται δη και κατα τὰς πρώτους λογους, εν οἷς περὶ οικον.ίας λωρίσΘ καὶ δεσποτείας, τι φύσει μεν εστι αδ Θρωπος ζωον πολιτικόν διο καὶ μηδεν δεόμενοι της παρ' αλληλων βοηΘεία 4 ελατυ ορεγοντα 3 του συζην Ο μην αλλὰ καὶ το κοινῆ συμφέρον συνάγει, in οσο επιβάλλει μέρος κάστω του ην καλως Μάλιστα μεν ἔν τοῦτ εστ τέλος κακοινῆ πῶσι καὶ χωρὶς συνερχονται δ και τοῦ ζην

ενεκεν αυτου, και συνεχουσι την πολιτικην κοινωνίαν

' σως γαρ ενεστί τι του καλου μόριον καὶ κατα τοc' αυτ μόνον α μη τοῖς χαλεποῖς κατ τον

152쪽

πολλην κακοπάθειαν οἱ πολλοὶ των ανΘρώπων γλιχόμενοι του ην, ως νουσης τινος ευημερίας ναυτω καὶ γλυκύτητος φυσικης. Ἀλλα μην καὶ 4. της ἀρχης τους λεγομενους τρόπους αδιον διελεῖν '

καὶ γὰρ ν τοῖς ξωτερικοῖς λόγοις διορ:ζόμεθα περ αλων πολλάκις. m μεν γὰρ δεσποτεία,

καίπερ οντος - ἀληθειαν et τε φύσσι λάλω καὶ τω φύσει δεσπότ' αὐτου συμφεροντος, μωλαρχει προς το του eσπότου συμφερον δε ηττον, προς δε το του δήλου κατα συιαβεβηκός' ἡ γαρ ενδε- χεται Θειρομένου του δουλ σώζεσΘαι την δεσποτείαν. m δε τεκνων ἀρα καὶ γυναικος καὶ της .οἰκίας πάσης η δη καλοῦμεν οικονομικην, τοι τωναρχομενων χάριν στὶ η κοινῆ τινος ἀμφοῖν Καγ

αυτ με των ἔχομενων, ωςπερ οσμεν καὶ τὰς αλλας τεχνα οῖον ἰατρικην καὶ γυμναστικην κατα συμβεβηκος δε κἀν αυτων ειεν Uυδεν γαρ κωλύει τον παιδοτρίβην να των γυμναζομενων μιοτ' εἶναι καὶ αυτον, ωςπε ο κυβερνητης εἶς εστιν αει τω πλω ζων. m μεν si παιδοτρίβης κυβερνητης σκρπε το των ἀρχομένων ἀγαλν'οταν δε τάτων εἴς γένηται καὶ αυτὸς κατα συμβεβηκος μετεχε της σφαλείας ο μεν γα πλω- τηρ, oras των γυμναζομενων εἶς γίνεται παιδοτρίβης ν χι καὶ ταγ πολιτικας αρχας, ταν η . κατ' ἰσότητα των πολιτων συνεστηκυῖα καὶ καθ

153쪽

ομοιότητα ἡ πολιτεία, καταχεοος ἀξιουσιν ἀρ- χειν πρότερον μεν η πέφυκεν, ἀξιουντες ε μερει

λειτουργεῖν, καὶ σκοπεῖν τινα πάλι το αύτου αγα- Θον, ςπερ πρότερον αυτὸς ἀρχων σκόπει το εκει- του συμφερον νυν o δι τἀς φελείας τάς αἰποτω κοινων καὶ τοὶς εκ τ' ἀρχης βουλονται συνε- χως ἄρχειν ' οῖον εἰ συνεβαινεν γιαίνειν αεὶ τοῖς άρχου , τοσακεροῖς σι και γὰρ ν τως μως εδίωκον τάς ἀρχάς. Φανερον τοίνυν, ως σαι μεν

ων δεσποτικαὶ γάρ ' η δε πόλις κοινωνία των ἐλευΘέρων στί. Διωυσμένων δ τουτων χόμενόν ἐστι τὰς πολιτείας επισκεψασΘαι, πόσαι τον ἀρι- Θμὰν καὶ τίνες εἰσί καὶ πνωτον τὰς ρΘἀς αὐτω και ἀρ παρεκβάσεις σονται φανεια τάτων

Ἐπεὶ ε πολιτεία με καὶ πολίτευμα σημαίνει ταὐτὸν πολίτευμα ' στι το κύριον τω πόλεων. νάγκη ' εἶναι κύριον ἔνα η λίγους ἡ πολλους' τα με ὀ ει η οι λίγοι οι πολλοὶ προς το κοινὰ συμφερον ἄρχωσι, ταυτας μεν ορεις ἀναγκαῖον εἶναι τὰς πολιτείας, τὰς δε προς

154쪽

παρεκβάσεις η γὰρ ου πολίτας φατεον εἶναι τους μετεχοντας η δεῖ κοινωνειν του συμφεροντος Κα a. λε7 δ' ειώ με των με μοναρχιων την πρῖς τοκοινον ἀποβλέπουσαν συμφέρον βασιλείαν, την δετων λίγων μεν, πλειόνων δε νος ριστοκρατίαν, δια το τους αρίστους αρχειν η διὰ το προς το ριστον τη πόλει καὶ τοῖς κοινωνουσιν αὐτοπς. ταντα πληΘος προς το κοινον πολιτεύηται συμφε

ρον, καλεχα το κοινον νομα πασων των πολιτει-

ων πολιτεία Συμβαίνει δ' Vλόγως ἔνα με γαρ .

διαφέρειν κατ' ἀρετην η λίγους ενδέχεται, πλειους δ' ηδη χαλεπον κριβωμαι προς ἀσα αρετην, ἀλλα μάλιστα την πολεμικην αἴτη γὰρ ν πλη- Θει γίγνεται Διόπερ κατὰ ταύτην την πολιτείαν

κυριωτατο τ προπολεμουν, και μετέχουσιν αύτης o κεκτημενοι τα πλα Παρεκβάσεις δε των εἰ- .

ρημενων, τυραννὶς με βασιλεία ς, ολοαρχία ἐαριστοκρατίας, δημοκρατία δε πολιτείας. υ μεν τυραννίς εστ μοναρχία προς το συμφέρον τοτ μουαρχουντος, η δ' λιγαρχία ποος το τω ευπόρων, ἡ δε δημοκρατία προς το συμφέρον το των ἀπόρων προς δε το τω κοιν λυσιτελουν δεμία αὐτων Δεῖ δε μικρω δια μακροτέρων ειπεῖν, τίς

εκάστη τάτων των πολιτειω εστι και γαρ εχε,

τινὰς ἀπορίας. ω δε περὶ κάστην μέΘοδο φιλοσοφου τι καὶ μη μονον ἀποβλεποντι προς το

155쪽

i πράττειν οἰκεῖόν εστι το μῆ παρορα- μηδε τι καταλειπειν, αλλα δηλουν τῆν περὶ καστον λη-5. Θειαν. Em o τυραννου - μοναρχία, καΘάπερ

ειρηται, δεσποτικὴ της πολιτικης κοινωνίας ' λιγαρχία ε'. ταν σι κυριοι της πολιτε α οἱ τάς Ἀσίας χοντες ' δημοκοατία δε τέναντίον, τα ριμη κεκτημένοι πληΘος ista ἀλλ άποροι Πρωτηδ' ἀπορία προς το διορισμόν εστιν ' εἰ ἀρ- οι

πλείους, οντες ευποροι, κύριοι της πολιτείας δημοκρατια δ' στὶν, ταν η κύριον το πληΘος ' Ἀμοίως

δ πάλιν, καν σπου συμβαίνοι τὰς ἀπόρους ἐλάττους μεν εἶναι των εὐπόρων, κρείττους δ οντας κυρίους εἶναι της πολιτείας Ἀπὸ δ' eλίγον κύριον πληθος, ὀλιγαρχίαν δναι φασι - αν καλως, 6 ξειεν διωθσΘαι περῆ των πολιτειων Ἀλλα μηνκα τις συνθεὶς τ με ευπορία την ὀλιγότητα, τηαπορια το πληΘος, τω προςαγορεύη τἀ πολιτείας, ὀλιγαρχίαν μεν, vs τὰς ἀρχἀ ἔχουσιν ο ε ποροι, ὀλίγοι το πληΘος οντες, δημὸκρατίαν δι ν η ο αποροι πολλοὶ το πληΘος οντες, αλλην ἀπο- ρta εχει Tίνας γὰρ ρουμεν τὰς σι εχΘείσας πολιτειας, την, εν ῆ πλείους ο εύποροι, καὶ ε ηελαττους οι ἀποροι, κύρια δε κάτεροι των πολιτεῖων εἴπερ μηδεμία ἄλλη πολιτεία παρὐτἀ εἰ- ο ρημενας στίν. Ῥοίκε τοίνυν ο λόγος ποιεῖν λον, τι το μεν ολίγους, πολλὰς εἶναι κυριου συμβεβηκός ἐστι, το μεν ταῖς ὀλιγαρχίαις το δε ταῖς

156쪽

oημοκρατίαις, ι το τους μεν εὐπόρους λίγους, πλειους δ' εἶναι τους ἀπόρους πανταχου Διο καὶ συμβαίνει τἀ ρηθείσας αιτίας γίνεσΘαι διαφοράς ω δε διαφέρουσιν η τε ηαοκρατία και η λιγαρχια άλληλων, πενία και πλουτος εστι καὶ ἀναγκαῖον μεν, που αν άρχωσι διὰ πλοῦτον ν τ'ελάττους α τε πλείους εἶναι ταυτην λιγαρχίαν,

σπου δἰ οἱ ἄποροι, δημοκρατίαν Ἀλλα συμβαίνει, κὐάπερ εἴπομεν, τους μεν ολίγους εἶναι, τους δε πολλάς ευπορουσι μεν γὰρ λίγοι, της δ' ἐλευΘερίας μετέχουσι πάντες rar ας αἰτιας άμφισητουσιναμφότεροι της πολιτείας. Ληπτέον δ πρωτον, . τίνας ορους λεγουσι της λιγαρχίας καὶ δημοκρατίας, και τί το Iκαιον το τε ὀλιγαρχικον καὶ δημοκρατικόν πάντες γὰρ πτονται δικαί τινος,

αλλα μεχρι τινος προερχονται, καὶ λεγουσιν ου παντο κυρίως δίκαιον ' Πν δοκεῖ το σον δίκαιον Παι, καὶ στιν, ἀλλ' ἡ πασιν ἀλλα τοι στοις καὶ τοάνισον δοκεῖ δίκαιον εἶναι, και γὰρ εστιν, αλλ' πασιν ἀλλα τοῖς ἀνίσοις οι δε τοῦτ' ἀφαιρουσιτο οἶς, καὶ κρίνουσι κακως. ο δ' αἴτιον, τι περ αυτων η κρίσις σχεδον δε οι πλεῖστοι φαυλοι κριταὶ περὶ των οικείων 'χςτ επεὶ το δίκαιον s. τισι, καὶ δι'ρροται τον αὐτον τρόπον πί τε των

πραγμάτων και οἷς καὶ περ εἴρηται πρότερον εν τοῖς Θικοῖς την με του πράγματος σότητα μολογουσι, την δε οῖς άμφισητουσι, μάλιστα μεν

157쪽

κακως επειτα δε καὶ λα το λέγειν μέχρι τινος ἐκατέρους δίκαιον τι, νομέζουσι δίκαιον λέγειν ἀπλως.

O με γὰρ, αν κατα τι ἀνισοι σιν σιον χρημα-

σιν, λως ίονται νισοι εἶναι οἱ δ', αν κατά τι ἶσοι οῖον ἐλευΘερία, ολως σοι το δ κυριωτατον λ - ου λέγουσιν Ε μεν γὰρ των κτημάτων χάριν ἐκοινωνησαν καὶ συνηλΘον, τοσουτον μετέχουσιν της πόλεως, σονπερ καὶ της κτησεως ωςFG των λιγαρχικων λογος δόξειεν α ισχύει γοὶ εἰναι

δίκαιον, σον μετέχειν των κατον μνων τον ειςεν

έγκαντα Ια μνῶν ω δόντι το λοιπὰ παν, τε των ξ άρχης τε των ἐποινομένων. in μητε του η μόνον κενεν, ἀλλα του ευ ζη καὶ ἀραν δήλων καὶ των αλλων ζωων ν πόλις νυν δ'ου εστι, δια το μη μετέχειν ευδαιμονια μηδἐ τῆ ζην κατὰ προαίρεσι μητε συμμαχίας νεκεν,οπως υπὸ μηδενὸς ἀδικωνται, μητε δια τας ἀλλα- γἀ καὶ την χρησιν την πρὸς ἀλληλους' και γαράν υἐρηνοὶ και Καρχηδόνιοι και πάντες, οῖς στι

σύμβολα προς ἀλληλους, ω μιας α πολῖται πό- 11. λεως σα δεισὶ γουν αὐτοῖς συνΘηκα περὶ τω εις- αγωγγων, καὶ συμβολα περὶ του μη δικεῖν, και γραφαὶ περὶ συμμαχιας αλλ 4τ' ἀρχαὶ πασιν επὶ τουτοις κοιναὶ κα Θεόπασιν, ἀλλ' ετερα παεεκατέροις, τε του ποίους τινδε εἶναι δει φροντίζουσιν ατεροι τους ἐτέρος ου δ' πως μηδεὶς δικος σται

158쪽

λους, περὶ δ' ἀρετης καὶ κακίας πολιτικης διασκοποῦσιν, ποι φροντίζουσιν ευνομίας. ι καὶ φανερὰν οτι δε περὶ ἀρετης πιμελῆς εἶναι τη γ' ως ἀληΘως νομαζομεν πόλει μη λόγου χάριν si

ται ἡ κοινωνία συμμαχία των αλλων τόπωδιαφέρουσα μόνον των ἄπωθεν συμμάχω καὶ νόμος συνεικη, καθάπερ φη Λυκόφρων ο σοφι- στης, εγγυητης ἀλληλοις των δικαίων, αλλ' gwοῖος ποιεῖν ἐγαΘἡ καὶ καίους τους πολίτας 'πιτι ἡ τουτον χει τον τρόπs, φανερό εἰ γάρ τις καὶ συνάγοι τῶ τόπους ει εν, ωςτε ἀπτεμαι τηνMεγαρεων πόλιν καὶ Κορινθίων τοῖς τείχεσιν, μως μία πόλις κδ' εἰ πρός ἀλλήλους ἐπ γαμίας ποιησαιντο - καίτοι τουτο των βίων ταῖς πόλεσι κοινωνημάτων στίν. Dμοίως o ουδ εμινε οικοῖεν χωρὶς μεν, μη μεντοι τοσουτον ἀπωΘεν ωςτε ληκοινωνεῖν, ἀλλ' εἴησαν αὐτσῖς νόμοι, τῆ μη σφας αυτὰς ἁδικεῖν περὶ τάς μεταδόσεις οῖον ει ό μενείη τέκτων ό δε γεωργὰ ό δε σκυτοτόμος. δ' ἁ λ-λοτι τοιουτον, καὶ το πληΘος ευν μυρίοι, μη μεν- τοι κοινωνοῖεν ἄλλου μηδενὸς η τω τρώτων, Iovαλλαγης καὶ συμμαχίας, δ' gτω που πόλις Διὰ

159쪽

1o ΠΟΛΙΤΙΚΩ N. πόλει, καὶ σφίσιν αὐτοῖς επιμαχίας σης βοη- Θῶντες επὶ τους ἀδικουντας μόνον κδ στως αν εἶναι δόξει πόλις τοῖς ἀκριβως Θεωροῦσιν, εἴπερ μοίως

ὁμιλοῖεν συνελΘόντες καὶ χωρίς. Φανερὰν τοίνυν, οτι η πόλις si εστι κοινωνία τόπου και τοῦ μὴ ἀδικεῖν φῶς αὐτὰς, καὶ της μεταδόσεως χάριν, αλλἀ ταυτα με ἀναγκαῖον πάρχειν, εἴπερ εσται πόλις si μην, y παρχόντων τουτων πάντων ηδη πόλις, ἀλλ - τοῦ υ 'ν κοινωνία και ταῖς οικίαις καὶ τοῖς νεσι ζωης τελείαις χάριν και αὐτάρκους.

14. υκ σται μεντοι τοῦτο μη τον αὐτον καὶ ἔνα, τρικέντων τόπον καὶ χοωμενων πιγαμίαις οι κη-

δεῖαί τ γενοντο κατὰ τάς πόλεις και φρατρία καὶ Θυσίαι καὶ διαγωγαὶ τοῦ συζην το δ τοῶτον φιλίας εργον η γἀ τῆ συζην προαίρεσις φιλία.Tελος μεν ουν πόλεως τὸ υ ην, ταυτα δε του τέλους χάριν Πόλις δε η γενῶν και κωμῶν κοινωνία ωης τελείας και αὐτάρκους. ἔτο εστιν, ως φαμεν, τὸ ζην εὐδαιμόνως καὶ καλῶς. ων καλῶν ρα πράξεων χάριν Θετεον εἶναι την πολι-

15. κη κοινωνίαν, ἀλλ ά του συζην Διόπερ σοι συμβάλλονται πλεῖστον εἰς την τοιαύτην κοινωνέαν, τάτοις της πόλεως μέτεστι πλεχ η τοῖς κα- τα με ελευθερίαν καὶ γενος ἴσοις η μειζοσι, κα- τα δε την πολιτικην ἀρετην ἀνισοις, τοῖς κατὰ

πλουτον μεν ὐπερέχουσι, κατ' ἀρετῆν ὐπεοεχομένοις Oτι ἐν ουν πάντες οἱ περὶ των πολιτει -

160쪽

νερο εκ τωνδειρ μένων.

Ἐχει δ' ἀπορίαν, τί δὴ τὰ κύριον δαι τῆς πόλεως , γαρ τοι το πληΘος ἡ τὰς πλουσίους

τὰ πιεικεῖς ἡ τον βέλτιστον ενα πάντων ἡ τυ ανυνον Ἀλλα αὐτα πάντα εχειν φαίνεται δ κολί- αν Υἱ γαρ, αν οἱ πενητες, διὰ το πλείους εἶναι, διανεμωνται τα των πλουσίων, τλ' ου αλκόν στι;

πάντων ληφΘέντων οἱ πλείους τα των ἐλαττόνωνα διανεμωνται, φανερον τι ΘεIρουσι τήν πόλιν. Ἀλλα μην γ' ἀρετὰ Θείρει το εχον αυτήν, ουοε το δίκαιον πόλεως Θαοτικον Ωςτε δηλον, ὁτι και τον νόμον τετον ου οῖόν τ' εἶναι δίκαιολ τι καὶ τα πράξεις, - ο τύραννος πραξεν, a. ἀναγκαιον εἶναι οἰδίκους βιάζεται γαρ ω ν κρείττων, ἰωςπερ καὶ το πλῆθος - πλουσας Ἀλλ' ἄρα τὰ λάττους δίκαιον αρχειν καὶ τὰς πλου&ως ἀνου κακεῖνοι ταυτα ποιωσι, καὶ λαρ πα ωσι καὶ τακτήματα ἀφαιρωνται του πλημους, τοῦτ εστ δικαιον Καὶ ἀτερον αρα αυτ μεν τοίνυν ἔτι πάντα φαυλα ααὶ ου καια, φανερόν. Ἀλλα τὰς s. επωκεις αρχειν δε και κυρίους εἶναι πάντωνM κ-