장음표시 사용
451쪽
έio CATE cΗIsΜIPlurimum valebit, si explicabitur necessario legi obtemperandum esse , praesertim cum uostris temporibus non desuerint qui sive tacitis, sive dissicilis sit lex, ad salutem tamen nequaquam neces Sariam esse, impie et magno ipsorum malo dicereno veriti sunt. Quorum nefariam impiamque sententiam sacrae Scripturae testimoniis parochuSconfutabit, ejusdem maxime Apostoli, cujus illi auctoritate impietatem suam tueri conantur. Quid igitur, ait Apostolust 1 non praeputium, non circumcisionem quidquam esse, sed observationem mandatorum Dei. Quod vero eamdem sententiam alibi repetit et et novam creaturam in Christo tantum clici valere, intelligimus plane eum nomVam creaturam in Christo dicere, qui mandata
Dei observat. Is enim, qui habet mandata Dei, ac servat, diligit Deum, Domino ipso teste apud Joannem 43 Si quis diligit me, sermonem meum
Nota Nam etsi iustificari potest homo et ex impio fieri pius, antequam singula legis praecepta
externis actionibus impleat, tamen fieri non potest ut qui per aetatem ratione uti queat et ex impio fiat justus, nisi animum habeat paratum ad omnia praecepta Dei servanda. Quos λιctus eviunt legis obser tores. XVI. Ad extremum vero, ne quid praetermittat parochus, quo Fidelis populus adducatur , ut legem Servet, quam sitit ejus uberes suavesque fructus , demonstrabit quod facit poterit ex iis quae salino decimo octavo scripta sunt, probore in eo enim legis Dei laudes celebrantur quarum haec est Vel maxima , quae Dei gloriam et majestatem multo amplius explicat, quam decore suo atque ordine faciant ipsa coelestia corpora quae ut Omnes quamvis haharas nationes in sui admirati'-
452쪽
Co Ne ILII TRIDENT PAR III. isnem rapiunt , ita essiciunt, ut rerum omnium opificis et conditoris gloriam, sapientiam ac Potentiam agnoscant. Ac lex pro quidem Domini convertit animas ad Deum Dagtioscentes enim vias ejus et Dei sanctissimam voluntatem per legem convertimus pedes notros in vias Domini. At quia soli timentes Deum vere sapientes sunt, hoc illi deinceps tribuit, ut sapientiam praestet Par vulis. Hinc veris gaudiis et mysteriorum divis rum cognitione, ingentibus praeterea voluptatibus et praemiis et in hac vita, et in futuro seculo illi cumulantur qui Dei legem observa,nt. Dei eatisci lex se anda est. XVII. Nec vero, tam nostrae utilitatis gratia , quam Dei causa, nobis est servanda lex, qui suam hominum generi in lege voluntatem aperuit; quam Cum caeterae creaturae sequantur , hominem ipsum eamdem sequi multo est aequius. Obsequii legis magna merces. XVIII. Ne id quidem silentio praetereundum est, et in hoc maximδ suam in nos Deum clementiam et summae honitatis divitias ostendisse: quod cum sine ullo ptiemio nos potuisset, ut Suae gloriae Serviremus, cogere voluit tamen Suam. gloriam cum utilitate nostra conjungere, ut Quod homini utile, idem esset Deo gloriosum. Quo niam igitur id maximum et praeclarissim rim est, docebit parochus, ut a Propheta ultimo loco dictum est, et in custodiendis illis retributionem multam esse. Non enim tantum illae nobis benedictiones promissae sunt, quae ad terrenam magis felicitatem spectare videbantur, ut 3 benedicti simus in civitate, benedicti in agro sed 4 co piosa merces in coelis et Symensura hona, Con serta, coagitata et superfluens proposita est, qu/m
453쪽
έi CATE c HISMI piis et justis actionibus meremur divinae miser, cordiae auruments.
II DE TERRA AEGYPTI , DE DOMO SERVI ΤUTIS. NON HABEBIS DEO ALIENO CORAM ME; NON FACIES TIBI SCULPTILE, etc.
Verba legis et Omli Israel historia silicanda. Ι. Q mvis haec lex Iudaeis in monte a Domino data uerit. tamen quouium natura mutum a mentibus, multo ante impressa et coiisiguata erat, atque ob eam rom Deus universos homines illi perpetuo urere voluit, plurium proderit verba illa, quibus Moyse tu istro, atque inter-Prete, Hebiaeis pro :nulgata est et populi Israelitici historiam , qua mysteriorum est Pleus, ditisentur explicare. Historia o uti Israel breMiter recitatur. II. Principio narrabit ex omnibus nationibus, quae sub coelo erant, unam Duum delegisse , quae ortum habuit ab Abraham quem peregrinum esse voluit in terra Chanaan crius possessionum cum ei pollicitus esset, tamen et ille, et poster ejus amplius quadringentos anuos vagi fuerunt, ute- quam promissam terram incolerent ci qua qui dem peregriuatione nunquam eorum curam diamisit 3 transibant qui in illi de gente iugentem et de regu a populum alterum sed nullam unquam illis injuriam fieri passus est et immo vero in reges animadvertit. Priusquam nutem in AEgyptum descenderent, virum praemisit cujus prudeutia et illi et Egyptii fame Iiber xentur. I AEgypto vero ea Ilos henignitate com-
454쪽
CON cILII TRIDENT DA as III. 13plexus est, ut repugnante et incumbente ad illo. rum perniciem Pharisone, mirum in modum augerentur, et cum valde aflligerentur, ac tanquam servi durissime tractarentur, ducem Mosem excitavit qui eos in mauu potenti educeret. Hujus praecipue liberationis in initio legis memini Dominus his verbis: Ego sum Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra AEgypti, de domo scrvitutis. Cur exiguam Abrahae jam uiam elegit Deus. III. Ex his vero illud maxime parocho animadvertendum est, unam i ex universis nutionibus a Deo delectam esse, quam populum vocaret suum et cui se cognoscetidum et colendum praeberet e non quod caeteras justitia, aut numero luceret, quemudimodum Hebraeos monet Deus sed quod ipsi Deo sic placuit potius ut gentem exiguam et inopem augeret et locupletaret, quo eius Potentia et bonitas notior apud omnes esset, et illustrior.
Nota. sim igitur ea esset illorum hominum conditio, iis et conglutinatus est et hos amavit:
ita ut cum esset Domitius copii e terrae, non Ou- funderetur vocari Deus eorurn . quo caeteris gentes ad aemulutionem provocaret ut ei Specta Israelitarum elicitate , omnes homines ad veri Dei cultum sese conferrent quemadmodum etiMm Paulus testatur se gentium elicit te proposita et vera Dei cognitione, qua eas instruxerat, a iudaemulationem carnem Suam ProVOCure.
Cur,opulus Israel tamdiu Passus est. IV Deinde Fideles docebit Deum Hebraeos patres diu peregrinari a Sum esse posteros etiam durissima ses rvitute pre ini, div xarique Permisisse, ob eam rem, ut doceremur, amicos Dei fieri non nisi mundi inimicos, ac peregrinos in terrisci itaque in Dei familiaritatem facilius recipi, si nihil
455쪽
4i CATΕcΗIsΜIomitino nobis sit commune cum mundori tu vero, ut ad Dei cultum translati intelligeremus, quanto feliciores demum sint ii, qui Deo, quam qui mundo serviunt cujus rei nos Scriptura commonet inquit enim Mi Verumtamen servient
ei, ut sciant distantiam servitutis meae et servit iis regni terrarum. Cur tamdiu Deus promissa non Proestitit.
V. Praetere, explicabit, post amplius quadringentis annis Deum promissa praestitisse, ut ille sopulus de ac spe aleretur. Iumuos enim suos eu a se perpetuo pendere vult, atque tu eius bonitate omnem spem suam collocares, ut in primi praecepti explanatione dicetur. D tali loco et te ore lex data sit. VI. Postremo locum, ac tempus notabit, quihus hanc legem populus Israel a Deo accepit, nempe postquam eductus ex AEgypto in desertum venit, ut henescii recentis memoria allectus et loci asperitate, in quo versabatur, deterritus, ad accipiendam legem etior redderetur homines enim iis maxime devinciuntur, quorum cneficentiam experti sunt, atque ad Dei praesidium
confugiuiit, cum se omni spe humana destitutos
Nota. Ex quo licet intelligere Fideles ad com-
plectendam coelestem doctrinam eo propensiores esse, quo se magis a mundi illecebris et carnis voluptatibus abstraxerint, sicut pst Prophetam scriptum est. et Quem docebit scἱentiam et quem intelligere faciet audituis ablactatos a lacte, avulsos ab uberibus. Exordium diυinae legis. VII. nitatur itaque parochus et quantum Potest essiciat, ut Fidelis populus haec verba semper
456쪽
cos cILI TRIDENT. Ans III. 1 Sin animo habeat: Ego sum Dominus Deus tuus, ex quibus intelligent legislatorem se Creatorem habere, a quo et conditi sunt, et conservantur jureque illud usurpent: et Ipse est Dominus Deus nostem, et nos populus pascuae ejus , et ove manus ejus. Quorum verborum vehemens et frequens admonitio eam vim habebit, ut ad legem colendam Fideles promptiores reddantur, et a peccatis abstinean Quod autem sequitur. Singula ris motiυ- amoris. VIII. Qui eduxi te de terra AE pti de domo semittitis. Etsi Iudaeis tantum videtur convenire AEgyptiorum dominatu liberatisci tamen si interiorem salutis universae rationem pectemus muli magis ad christianos homines pertinet qui non ex AEgyptiaca servitute, sed e peccati regione et et potestate tenebrarum a Deo erepti, atque in restuum Filii dilectionis suae translati sulit Crius beneficii magnitudinem intuens eremias praedixit illud : 3 acce dies veniunt, dicit Dominus et non dicetur ultra Vivit Dominus Ri eduxit filios Israel de terra AEgypti; sed vivit ominus, qui eduxit filios Israel de terra Aquilonis, et de universis terris, ad quas eieci eos, et
reducam eos in terram suam quam dedi patribus eorum et ecce ego mittam piscatores multos dicit Dominus , et piscabuntur eos Det quae equuntur.
Pater enim indulgentissimus per Filiu in suum 4 filios qui erant dispersi, congregavit in unum, ut jam 5 non ut servi, peccato, sed justitiae, ε serviamus illi in sanctitate et iustitia coram ipso
omnibus diebus nostris. Tentationibus ut resistendum est. IX. Quare Fideles omnibus tentationihus tan
quam clypeum opponent illud Apostoli Qui
457쪽
έ16 CATECHISMI mortui sumus peccato, quomodo adhuc vivemus in illo jam nou sumus nostri , sed ejus, qui pro nobis mortuus est, et resurrexit. Ipse est Dominus Deus noster, qui nos suo sunguine sibi acquisivit: quomodo peccare poterimus in Dominum Deum DOStrum, ipsusniaue iterum cruci assigere Ut
igitur ver liberi et ea quidem libertate, i quanos Christus liberavit, sicut exhibueramus membra nostra servire injustitiae, ita exhibeamus servire justitiae in sanctificationem. 2 NON HABEBI DEOS ALIENOS ORAM HE. Decalogi Partitio. X. Priorem in Decalogo locum obtinere quae ad Deum pertinent, posteriorem vero quae ad proXimum, docebit parochus quia eorum quae ProXimo praestamus causa Deus est Iurn etiime Dei praecepto proximum diligimus , cum Proe ter Deum diligimus, ea vero sunt in priori tabula descripta.
XI. Secundo loco in verbis iis quae proposita
sunt duplex contineri praeceptum ostenciet quin
rum ait rum jubendi, alterum prohibendi vim habet. Nam quod dicitur Non haDehis Deos alieno Coram me, eam habet sententiam conjuuetam, me verum Deum coles, alleuis Diis cultum noti adhibe his. Prius prino tum quid contineat. XII. In priori autem continetur praeceptum fidei, spei et charitatis jam cum Deum dicimus immobilem , incommutabilem, perpetuo eumdemmis uentem, fidelem , recte sine ulla iniquitate confitemur ex quo jus oraculis assentietite Omnem ipsi fidem et auctoritates tribuamus neceSSeest, qui vero omni pol utiam , clementium et ad
458쪽
CON cILII TRIDENT PAR III. t bene faciendum facilitatem ac propensionem illius considerat, poteritne pes omnes suas non iuillo collocare ' At si honi tutis ac dilectionis ipsius estusas in nos divitias contempletur illumne poterit non amares Hinc est illud prooemium, hiucilla conclusio , qua in praecipiendo mandandoque in Scriptura utitur Deus: Ego Dominus. Posterius quid Proeclait, et cur additur. XII Altera autem praecepti pars illa est Non habebis Deos alienos coram me : qua loquendi sommula legislator usus est, non quod satis explicatano esset haec sententia assirmatione praecepti in hunc modum me unum Deum colesci si enim Deus est, uuus est, sed propter caecitatem plurimorum, qui olim Deum verum se colere profitebantur, multitudinem tamen deorum venerabantur cujusmodi inter Hebraeos ipsos permulti fuerunt qui, ut Elias eis objiciebat, i in duas partes claudicabant quod et Samaritae secerunt, et qui Deum Israelis et Deos gentium colehaut . Primum decalogi praece tum caeteris antecellit. XIV. His explicatis , addendum erit, hoc esse Praeceptum omnium primum et maximum, non ordine tantum ipso, sed ratione dignitate et prae tantia. Debet enim obtinere Deus apud nos infinitis partibus majorem, quam Domini, quam regis charitatem et auctoritatem. Ipse nos creavit, idem gubernati ab eo in utero matris nutriti, atque inde in hanc Iucem educti sumus, ipse nobis ad
vitam victumque res suppeditat necessarias. Princ*ua Peccata contra Primum prorc eum.
XV. Peccant autem in hoc praeceptum, qui fidi m , spum et charitatem non habent, quorum Peccatum latissime putet. Sunt enim in hoc numero, qui in lioercsim lubilia lues qui non credunt
459쪽
έ18 CATECHIs Μ Iea, quae sancta mater Ecclesia credenda propo- nit; qui somniis, auguriis, caeterisque vanissimis rebus fidem habent; qui de sua salute spem ab Dciunt, nec divinae bonitati confidunt; qui divitiis tantum, qui corporis valetuditi ac viribus nituntur, quae fusius ab iis explicata sunt, qui de vitiis et peccatis conscripserunt. De Muriis illis
Peccatis id dist. Σέ quoest a multis in capitibus August. in lib. de αiMinat daemon cap. . et citatur 26. quint. 4. v. secundum Orsen hom. 5. in Iosue et habet et q. a. v. sed et illud. Aug. lib. a. de doct. Christian. V. 9 et O. et
citatur eodem cap. Illud quod est Concit Carthas.έ- ωρ. s. Vide plura 26. q. a. 3 et . DE CULTU ET INVOCATIONE SANCTORUΜ. Cultus Sanctorum ιio princepto non rePugnati XVI. TERues illud etiam in hujus praecepti e
plicatione accurate docendum est venerationem et invocationem Sanctorum, Angelorum ac beatarum animarum, quae coelesti gloria perfruuntur, aut etiam corporum pSOrum, uno torumque cinerum cultum quem semper catholica Ecclesia adhibuit, ' huic legi non repugnare. Quis enim adeo domens est, qui, edicente rege , ne se pro rege quisquam gerat, aut regio cultu, atque honoro assici patiatur, continuo putet nolle regem suis ut magistratibus honos deseratur 'itsi euit Angelos Christiani adorare dicuntur, exemplo Sanctorum veteris testamenti, o eam' me illis venerationem adhibent quam Deo tri-
460쪽
CON cILII Tn IDENT PAR III. is Angeli cur coli aliquando noluerint.
XVII. Quod si legimus interdum i Angelos
recusasse De se homines venerarentur eo secisse
intelligeticini est quod sibi cum honorem haberi nolebunt, qui soli Deo deheretur Spiritus enim Sanctus, qui ait et Soli Deo honor et gloria,
idem praecepit , ut 3 honore parentes et senioreSassiceremus Sancti praeterea viri, qui Deum unum colebant Reges tamen, ut est in divinis litteris adorabant, id est, supplices venerabantur. Colendi sunt Angeli et cur.
XVIII. Quod si reges, per quos Deucmun
dum gubernat, tanto honore assiciuntur Angelicis spiritibus, quos Deus ministro Suo esse Oluit et quorum opera non modo ad Ecclesiae suae, sed etiam ad reliquarum rerum gubernationem utitur, quorumque ope maximi tum animae, tuin corporis periculis quotidie liberamur, etiaimi se nobis in conspectum non dent, tanto majorem honorem non labebimus, quanto beatae illae meu-tes dignitate regibus ipsis antecellunt Adde ch ritatem qua nos diligunt qua ducti pro iis S
Provinciis quibus praesuui, ut ex Scriptura facile inulligitur, preces fundunt quod etiam Praestare iis quorum sunt ipsi custodes, ne dubitandum quidum est nostras enim 6 preces Deo offerunt et lacrymas. Quamobrem in Evangelio docuit Dominus 7 pusillos scandaligandos non esse, quod Angeli eorum in coelis semper vident faciem ει- tris qui in coelis est. In candi sunt Angeli. XIX. Invocandi itaque sunt, quod et perpetuo Deum intuentur, et patrocinium salutis nostrae