장음표시 사용
501쪽
έ6 CATE cHIs MIest, quae quodam modo describit, qua ratione sabbati diem colere debeamusci praecipue autem explicat quid illo die sacere probibemur. Quare, inquit Dominus, non facies omne opus in eo, tu et filius tuus, et filia tua, servus tuus et aucilla tua , jumentum tuum et advena qui est iutra
Quidquid mentem a Dei cultu abstrahit.
XXXI. Quibus verbis ad id primum institulimur, ut quaecumque divinum cultum impedire Possunt, omnino vitemus t facile enim perspici potest , omne servilis operis genus prohiberi, non quidem ea re, quod sua natura aut turpe, aut malum sit; sed quoniam mentem nostram a dia vino cultu, qui finis praecepti est, abstrahit. Nota et doce.
Quis mugis peccata a Fidelibus vitanda sunt.
quae non solum animii a divinarum rerum studio avocant, sed nos a Dei amore prorsus Sejungunt. His Aug. tract. 3. in Ioan et in Ps. I. serm. I. et lib. de decem chordis c. 3. Quo vera non elantur die festo. Prima species. XXXII. Non tamen ea actiones neque ea opera vetantur quae ad d. vinum cultum attinent, etiamsi servilia sint ut altare instruere, templa alicujus f sti diei causa ornar et reliqua hujus generis; ideoque a Domino dictum est i Sacerdotest templo sabbatuli violare , et sine crimiue esse. Altera vectes. Sed neque earum rerum opera hac lege prohi- hem SiStimatidum est, quorum actura facienda
502쪽
CON cILII TRIDENT PAR III. gisit, si die sesto praetermittantur, quemadmodum sacris etiam Canonibus permissum est. Tertia species. Multa alia Dominus in Evangelio estis diebus fieri posse declaravit, quae facile parochus apud sanctos Matthaeum et Ioannem observabit Neo jumenta labori applicanda sunt die festo. XXXIII. Sed ut nulla res praetermitteretur cujus actione hic sabbati cultus impediretur, facta est jumenti menti, quo animantium genere impediuntur homines , quominus sabbati diem colant. Si enim die sabbati alicujus operis actioni jumenti usus destinatur, necessaria est etiam ad id hominis opera, qui jumentum agat. Itaque solum per se opus facere tion potest, sed hominem, qui illud molitur, adjuvatri eo autem die nemini opus sacere licet ergo neque umentis, quorum opera ad id homines utuntur. Nec semis principienda sunt semilia die festo. XXXIV. Itaque hujus praecepti lex eo etiam spectat ut, si jumentorum laboribus homines parcere Deus vult, eo certe magis ipsi cavere de-heant, ne inhumani sint in eos, quorum opera atque industria utuntur. Agenda diebus festis. XXXV. Neque vero parochus illud praetermittere debet, ut dilipenter doceat, quibus in peribus atque actionibus christiani homines diebus
festis exercere se debeunt. Mis ne inter Se.
Illae vero ejusmodi sunt, ut ad Dei templum
accedamus, eoque loco sincera piaque animi a tentione sacrosanctomissae sacrificio intersimus. Cons. Agath. c. 7. Aurel. . . Tribur α 5- vide de cons dist. r. capite Missas et cum ad vel ιrandus et omnes fideles.
503쪽
Sacramenta requentare. Divina Ecclesia sacramenta, quae ad salutem nostram instituta sunt, ad animae vulnerum curationem crebro adhibeamus Aug. de Eces dogm. e. 53 et citatur de cons dist. 2. c. quotid. Peccata confiteri.
Nihil vero est, quod oportunius aut melius ebristianis hominibus fieri possit, quam si e eati sua sacerdotibus saeph confiteantur, ad quam rem perficiendam, poterit parochus populum adhortari, sumpta huius probandae rei ratione , et
copia ex iis quae de poenitentiae sacramento suo loco tradita, ac praecepta Sunt. Eucharistiam Perc*ere. Nemo solum ad hoc sacramentum populum excitabit sed sedulo etiam atque etiam au illud exhortabit, ut sacrosanctii in Eucharistiae sacramentum crebro percipiant. Conciones audire. Attent praeterea, diligenterque socra conciora Fidelibus audienda est nihil enim minus ferendum est, neque tam prosecto indiguum, quam Christi verba contemnere aut negligenter audire.
Iustin. olog. a. et ex Actis Mostolorum M. zo Aug. la So. m. Hom. 26 et cit. I. q. l. c. interro . orare Deum et laudare.
Exercitatio item atque studium idolium in precibus divisque laudibus isequens esse debet.
Catechismis intreerae. Praecipuisque ejusdem cura, ut quae ad christianae vitae iustitutionem pertinent, ea diligenter addiscat. inera misericordio exercere.
. Seduloque se exerceat in iis ossiciis, quae piet
504쪽
CON cILII RIDENT PAR III. 63tem continent, pauperibus et egenis eleemosynam tribuendo, aegros homines visitando, moerentes quique dolore amicti iacent, pikconsolando nam ut est apud sanctum Jucobum i 'eligio munda et immaculatu apud Deum et Patrem, haec rat, visitare pupillos et viduas in tribulatione eorum.
Sic faciebant,eteres Christiani, est Iustin. Ol. 2. Tertuli in vol et in lib. ad Mart res et in lib. a. ad ua orem ρνον mem. Quarta Proecuti Para.
XXXVI. Ex his , quae dicta sunt, actu erit colligere quae contra hujus praecepti regulam
Quam justum si obseri refesta, Ostendendum. XXXVII. Parochi vero officium in eo item esse debet, ut certos quosdam locos in promptu haheat unde rationes, atque argumenta Sumat,
quibus populo illud maxime persuadeatur, hujux Praecepti legem summo studio accurataque diligentia servet ad hoc plurimum valet, ut populus scilicet intelligat, ac plan perspiciat quM aus umet rationi cousPubuleum sit Dos certos quosdam dies habere , quos totos divino cultui tribuamuS, Dominumque nostrum . a quo summa et inuumerabilia beneficia accepimus, agnoscamus, columus
Notu. Si enim iussisset nos quotidie sibi religio nis cultum tribuere, nonne pro suis erga nos ii neficiis, quae anxima et infinita sunt, omnis opera danda esset, ut prompto alacrique animo erus dicto audientes essemus Nunc vero, paucis ad ejus cultum institutis diebus, non est cur nos
negligentes atque dissiciles in ejus officii sun tione simus, quod sine gravissima culpa praeter
mittere non possumus. Vide de Consecr. ιs . . et in Decretis Titia de seriis et Conc. Matisc. z. co Iaeobici. 7.
505쪽
Leon. serm. 3. de quaarm. Aug. serm. 25 I. de temp. Hoc Princeρtum Obserear quam honestum et
XXXVIII. Demonstret deinde parochus, quantae limus praecepti virtus sit, cum ii, qui illud recte
servaverint , in conspectu Dei esse, cum eoque
colloqui videantur: nam et precibus faciendis Dei majestatem contemplamur, et cum eo colloquimur ; et concionatoribus audiendis Dei vocem accipimus quae ad aures nostras eorum opera e venit, qui de rebus divinis pie aucteque conci Dantum tum in altaris sacrificio praesentem Christum Dominum adoramus; et his quidem bonis illi maxime fruuntur, qui hoc praeceptum servant diligenter.
Hoc Princeptum,iolare quantum crimen.
XXXIX. Qui vero hane legem omnino negligunt, ii, cum Deo et Ecclesiae non obediant, neque ejus praeceptum audiant, et Dei et an tarum legum hostes sunt quod animadverti potest ex eo, quod praeceptum hoc ejusmodi est, ut nullo labore servari queat. Cum enim Deus noulabores nobis imponat, quos vel dissicillimos Mus causa suscipere deberemus sed quietos illis cliehus sistis a terrenis curis liberos es3 lubeat, agitae temeritatis indicium est, hujus praecepti legem recusare. Exemplo nobis esse debent supplicia, quae de illis Deus sumpsit, qui illud violarunt, ut ex libro Numerorum 1 licet intelligere. Nota Ne igitur in hanc Dei offensionem me dum us, operae pretium erit, saepδ illud verbum,memnuto, cogitatione repetere, magoasque illas utilitates et commoda sibi ante oculos proponere, quae X festorum dierum cultu percipi supra de
506쪽
CON cILII MDENT PAR III. 6 Selaratum est et multa alia ad id genus pertinentia, quae honus et diligens pastor, ut occasionis ratio postulabit, opiose lateque persequi poterit.
HONORA PATREM TOUM ET MATREM TIΤΑΜ, UT SIS LONGAEVU SUPER TERRAM, QUAM DOMINUS DEvs TUUS DABIT TIBI. mo princeptum sus erioribus ut conMeniat.
I. Cum in superioribus praeceptis summa sit vis et dignitas, merito quae nunc persequimur, quia maximo necemari sunt, Proximum locum Dii- neutra nam illa finem , qui Deus est, continuo spectant ratae nos ad proximi charitatem erudiunt etsi longius progri Ma , ad Deum , id est, illud extremum, cujus gratia roximum ipsum diligimus, perducunt. Quamobrem Christus D minus praecepta illa duo de diliu ndo Deo et pro-xtino i similia inter se esse dixit. Vide Augustinum in Psal. 32. se m. a. item libro . de Doctrin Christian cam te io et lib. o. hom. Hom. 38. Diui homo a. a. ti instione T. am 8. Dilectio Dei ei dilectione parentum elueet. II. Hic autem locus dici vix potest, quantas habeat utilitatesci cum et suos fructus erat uberectillos quidem ac praestantes; et sit tanquam ignum, e quo primi Priecepti obedientia et ultus elucet. 9ui non diligit, liquit divus Joauries, et fratrem suum, quem vidui, euua quem non videt, quomodo potest diligeres Ad eumdi m modum si parentes, quos secundum Deum diligere debeitius, uou veneramur et collimus, cum nobis in conspuctu sere semper sint Deo summo parenti et optimo, qui nullum sub aspectum caciit,
507쪽
έεε CATE cHIs MI quem honorem, quem cultum tribuemus t ex quo Perspicuum est , utraque praecepta inter se cou
Quam late pateat hoc Praece tiam. III. Hujus autem praecepti usus latissime patet: nam praeter eo qui nos genueruut, multi praeterea sunt, quos parentum loco colere debemus, vel potestatis, vel dignitatis, vel utilitatis, vel praestantis alicujus mulieris et ossicii nomine Parentum praeterea majorumque omnium laborem levat cum enim id in primis curent, ut quoS habent in sua potestate, ii recte et divinae legi convenienter vivant erit haec cura perfacilis, si omnes intelligant, Deo auctore et mouitore Summum honorem parentibus tribui oportere. Cur duabus in tabulis praecepta sint data. lV. Quod ut praestare possimus, ueceMe est nosse quamdam disserentiam quae est inter Praecepta primae et secundae tabulae. Ergo haec primum a Parocho sunt explicandari idque tu primis moneat, divina Decalogi praecepta fuisse in duabus tabulis incisa in quarum altera quemadmodum a sanctis Patrihus accepimus, tria illa continebantur quae jam sunt exposita .reliqua vero in altera tabulὲ erant inclusa. mde Clem Alexand lib.
6. Strom satis ante sinem August. in Exod. quoest. 1. et Pist. I9 evitem. Disei Thom.
Atque haec nobis perapposita fuit descriptio, ut praeceptorum rationem ordo ipse distingueret: Dum quidquid in sacris litteris divina lege jubetur
aut vetatur, id duorum euerum oritur ex altero aut enim erga Deum, aut erga homines baritas in mul ossicio spectatur. Et quidem charitatem in Deum superiora tria praecepta docentri quod vero ad hominum conjunctiouem et societatem
508쪽
CON cILII TRIDENT PAR III. 6 pertinet, id reliquis septem praeceptis continetur. Quocirca non sine causa eiusmocii est sacta distinctio, ut alia ad priorem, alia ad alteram tabulam praecepta reserantur. Prima diffferentia inter rore t Primiae et secundo tabulin.
V. Nam superioribus tribus praeceptis, de quibus dictum est , quasi subjecta materia quam tractent, est Deus, id est summum bonum Caeteris vero proximi bonum illis summus his proximus amor est Propositus illa finem, haec
autem ea quae ad finem reseruntur foectant. Vide August. in Psal. 32 set . . Disei homo 2. . quaestione I 22 artiari ci et a et in vusc. 7. v.
detrimo Princ es. Secunda disserentia. Praeterea charitas Dei ex ipso pendet Deus enim per se nou alterius rei causa, summe diligendus est charitas autem proximio charitate Dei ortum habet, atque ad eam tanquam ad certam regulam dirigenda est nam si parentes charos habemus, si dominis aremus, et dignitate
autecedentes reveremur; tu ea re maxime faciendum est, quod eorum procreator Si Deus , eoS
que aliis praeesse voluit, quorum Opera aeteros. somines regit ac tuetur qui cum nobis auctorsit, ut ejusmodi personas revereamur, idcirco id praestare debemus, quia a Deo hoc ipso honore dignantur ex quo fit, ut honor quem parentibus habemus, Deo potius, quam hominibus uberi videatur sic enim apud sanctum Matthaeum est,
cum de observantia in superiores agitur L i Qui recipit vos, me recipit; et Apostolus in pistola ad Ephesios, ethservos instituenc Servi, inquit,
ohedite dominis carnalibus cum timore et tremore, tu simplicitate cordis vostri, sicut Christi,
509쪽
έ68 CATECHISMI non ad oculum servientes, quasi hominibus plaeentes, sed ut servi Christi. Vide Augustinum lib. 3. de Doctren Christian cat'. 2. et lib. .
Constras. V. 7. O. II. 2. Promer lib. 3. de Mit conte t. c. 3. Bernard de diligendo Deo. Tertia.
Accedit, quod Deo nullus honor, nulla pietas, nullus cultus satis diis tribuitur in quem amor auguri insiuite potest proptereaque nostra erga illum et, uritas in dies si ut ardentior, necesse Si quem ejus jussu et ex toto corde, ex tota anima, ex omni hos viribus amare debemus. At ch-ritas, qVa proximum complectimur , suis sinthus circumscrihi turri jubet enim Dotninus proximos diligere, sicut nos ipSOS. Nota Ouod si quis hos siue egressus uerit, ita ut parem Deo et proxImis amorem tribuat, is maximum scelus admittit. Si quis venit ad me, inquit Dominus, a et non odit patrem uulnet Atrem , et uxorem, et filios, et fratres et sorores, adhuc autem et animum suam , non Potest meus esse discipulus in quam Sententiam
item dictum est: 3 Sine ut mortui sepeli aut mortuo ,Suos : cum quidam primum humare patrem vellet, postea Christum sequi, cujus rei dilucidior illa apud sanctum Matthaeum explicatio est: Α Qui amat patrem, aut matrem tu quam me,
non est me dianus. Parenἱes ut amandi.
VI. Nec tamen ulla dubitatio est qui Parente. Vehementer amandi observandique sint sed dPietatem uiriniis necessarium est, Deo, quit' rens et essector est omnium, priecipuum lionorem et cultum trihui ideoque mortales parenteS .m ri,
510쪽
ut ad coelestem sempiternumque Patrem tota amoris vis reseratur. Parentibus quandis non obedien tim.
VII. Quod si interdum parentum iussa Dei pra oeptis repugnent, non dubium est quin Raeri, parentum cupiditati, Dei voluntatem anteferre debeant, divinae illius sententiae memores obedire oportet Deo magis, quam hominibus. Honorare quid sit. VIII. Quibus rebus expositis, parochus verba praecepti interpretabitur , atque illud primum Honorare, qui sit est enim, de aliquo honorifice sentire, et quae illius sunt, maximi putare
Quam scite uerbum Honorare hιo usu Petur. IX. Huic autem honori haec omnia conjuncta Sunt, amor, observantia obedientia et cultus Mite autem in lege posita est i Duoris vox Donamoris, aut metus, etiamsi valde amandi ac metuendi parentes sint etenim qui a nat non seminper obsi vat et veru ratur; qui metuit, non semper diligit quem vero aliquis ex animo bonorat, item
amat et veretur. Prinao, dicendi sunt Pistres, genitores.
X. Haec cum parocbus explicarit, tum aget de patribus, qui e sint ii qui vocentur hoc nominρ. Nam Etsi de iis piaecipue patribus lex loquitur, ex quibus generati sumus, tamen ad alios quoque pertinet hoc nomen , quo etiam complecti lex videtur quemadmodum ex pluribus vivitiae seri turae locis facile colligimus. Secundo Ecclesio Proelati et sacerdotes. Praeter illos igitur, qui nos Procrearuut, patrum genera item alia sunt in sacris litteris, quod antea attigimus, quibus singulis suus honor de-