장음표시 사용
561쪽
cipi debere, quod eam surandi consuetudinem cepit, ut nou sacile possit ab illa merite et actione desistere qui nisi audierit Apostolum dicentem Qui furabatur , jam non furetur velit,
nolit, etiam consuetudinem capiet aeternorum suppliciorum. Turnissima alionum excusatio.
XXXVII. Nonnulli sunt qui excusant e C-casione data, alteri aliquid ademisses est enim illud tritum sermon proverbium Fures, qui non sitit fieri occasiones; qui hac a atton sunt de nefaria sententia deducendi, resistendum eSSepravis cupiditatibus. Nam si continuo est re perficiendum id, quod libido persuaserit, quis modus quis finis erit scelerum, ac flagitiorum Turpissima igitur est illa defensio, vel summo potius intemperantiae et injustitiae consessio. Nota. Nam qui dicit, se non ideo peccare, quia nullain iubet peccandi occasionem , idem Propemodum fatetur se semper oblata occasione
peccaturum. Vana alia excusatis.
XXXVIII. Sunt qui furari se dicant ulciscendi causa, quod ab aliis eadem injuria sint aricii;
quibus ita respondendum est primum ei niuilicere iniurias persequi, deinde non posse quemquam rei suae judicem esseri tum multo initius concedi, ut poenas ah aliis repetent eorum quae alii in eum peccaverunt.
XXXIX. Postremo quidem furtum satis illa
ratione defensum tectumque arbitrantur, quod eum in aere alieno oppressi, aliter eo liberari non possint , nisi illud furto dissolvaut , quibuscum ita agendum est, nullum esse gravius res lieuum, et quo magis prematur liu manum
562쪽
CON cILII TRIDENT PAR III. at genus, quam debitum illud, cujus in divina Irecatione quotidie memiuimus; i Dimitte no- is debita nostra quare illud insanissimi hominis esse, plus velle Deo debere, id est, plus peccare, ut quod obe laominibus dissolvat multore praestore conjici in carcerem, quam manari suppliciis uiarorum sempiternis longe etiam esse gravius Dei quam hominum iudicio condemnari porro autem supplices ipsos ad Deiopem ac Pietatem confugere debere, a quo quid .pus sit, Possint impetrare. Nota Sunt alia excusationum genera, quibus parochi prudentes, ac sui ossicii diligentissimi, facile poterunt occurrere, ut aliquando habeant populum ethsectatorem honorum operum.
DE OCI AVO PRAECEPTO DECALOGI.
I. Quantam non modo utilitatem , sed etiam necessitatem habeat assidua hujus praecepti explicatio et ossicii admonitio, nos divi acobi monet auctoritas, illis verbis Ἀ3 Si quis in verbo non ossendit, hic perfectus est vir et idem
Lingua modicum quidem membrum est et magna exaltat : ecce quantus ignis quam magnam Silvam inceudit, et quae sequuntur in eamdem se
Lingum Mitium late Patens. II. Quibus duo movemur, primum latissime patere hoc linguae vitiumri quod etiam illa prophetae sententia confirmatur Ἀέ omnis homo mendac ut propemodum sit unum hoc pecatum quod ad omnes homines pertinere videatur.
563쪽
III. Alterum, nil proficisci mala innumerabilia , cum saepe maledici hominis culpa facultates , fama , ita , animae salus amittatur vel ejus qui laeditur, quod contumelias patienter ferre non possit, sed eas impotenti animo persequatur vel ejus , qui laedit, quod pravo pudoro, et salsa cujusdam existimationis opinione deterritus adduci nou possit, ut illi qui offensus sit, sutisfaciat. Ut excipiendum hoc praec tum. IV. Quare hoc in Ioco monendi Fideles erunt, ut quantas possunt maximas Deo gratias agant de hoc salutari praecepto non dicendi salsi testimoniici quo non solum ipsi aliis injuriam sacere vetamur, sed etiam huc obedientia ab aliorum injuria prohibemur. Dum leges in hoc Proecuto. V. Verum hoc praecepto eadem ratione et via progrediendum est, qua in caeteris progressi sumus, ut videlicet animadvertantur tu eo duae
Altera prohibens, ne salsum dicatur testimonium. Proee iens.
Jubens altera , ut, simulatione fallaciisque sublatis, dicta et sacta nostra simplici veritate metiamur. Cujus ossicii Apostolus Ephesios illis verbis admonuit: i Veritatem facientes in charitate. erescamus in illo per omnia.
Prior Princenti pars quid prohibet. VI, Sed prior hujus praecepti pars habet hunc rationem , ut quamvis nomine salsi testimonii significetur quidquid in honam, vel in malam
564쪽
CON cILII TRIDENT. Pans III. 523 partem de ter constanter dicatur, sive in iudici, sive eiura judicium tamen praecipue prohibeatur illud testimouium , quod in juciicio, falso dicitur a iurato riurat enim per Deum testis, quod ita testificantis, et divinum nomen interponentis oratio plurimum fidei habet et ov-
Nota Itaque quia periculosum est hoc testimonium , idcirco praecipue prohibetur juratos enim testes , nisi exceptionibus legitimis excludantur, aut eorum sit aperta improbitas a que perversitas, ne judex quidem ipse potest reiicere, praesertim cum exstet jussum divinae legis, i ut in ore duorum, vel trium testium stetimue
Quis si dicendus Proximus. VII. Sed ut praeceptum Fideles plane intelligant, docendi erunt, quid signifieet hoc PROXIMI vocabulum , in quem falsum testimonium dicere, minime licet. Est autem proximus, ut ex Christi Domini doctrina colligitur, quicumquo eget opera nostra, sive ille propinquus sit sive alienus, sive civis, sive advena, sive amicus, sive inimicus. Vide August. Dist. 5 et ad Mase n. e de Cath rudib. cv. 26. In hostes falsum dicere nereas. VIII. Nesas enim est existimare, contra hostes licere salsum aliquid dicere pro testimonio, quos
jussu Dei ac Domini nostri diligere opor
Contra seipsum falsa dicere non licet.
IX. Quin etiam, quia sibi quisque quadam ratione proximus est, nemini fas est in se salsum testimouin dicere, quod qui committunt, sibi ipsi notam inurentes ignominiae ac turpitudi-
565쪽
52 CATECHISMI Dis et seipsos et Ecclesiam laedunt, cujus sunt membra; quo modo etiam, qui sibi mortem consciscunt, nocent civitati : ita nitri est apud sanctum ' Augustinum Nec recte intelligentibus poterat videri non esse prohibitum , ut adversus seipsum quisquam falsus testis assisteret, eo quod in praecepto additum fuit Contra proximum tuum sed non ideo si adversus seipsum quisque salsum testimonium dixerit, ab hoc crimine se putet alienum, quando regulum diligendi proximi, usemetipso dilector accepit. Amici graticifalsum testare non licet.
X. Verulia, quia prohibemur proximum laedere
falso testimonio , nemo propterea , contrarium
permitti nobis arbitro tur, ut pejerando liceat conciliare ei, qui nobiscum natura ac religione conjunctus sit, aliquid utilitatis aut commodi. Nemini enim mendacio et vanitati, multo minus
periurio studendum est. Quare sanctus Augustinus de mend icio ad Crescentium , cat'. a , i , p, docet ex Apostoli sententiu mendacium in salsis testimoniis numerandum esse, etiamsi in cujus quam salsa iud dicatur. Nam locum illum tra tans Invenimur autem et salsi testes Dei, si testiinonium Oiximus adversus Deum, quod suscitaverit Christum , quem non suscitavit, si mortui non resurgunt. Falsum , inquit, testimonium , vocat
Apostolus, i si quis de Christo et quod ad ejus
laudem videtur pertinere, mentiatur. Uni Iat ens, alteri nocet.
XI. Soepissime vero etiam contingit, ut, quiolteri lavet, obsit alteri certo errandi cauSa a Nfertur iudici , qui interdum falsis testibus adductus , eontra ius secundum injuriam statuit et iudicare cogitur. ' Lib. et de Civit. Dei, eap. o. I a Cor. 5. 5.
566쪽
CON cILII TRIDENT DAns. III. 525 Reperire fulsos testes quian periculosum. XII. Nonnunquam etiam fit, ut, qui ob salsum ilicujus estimonium causa judicio vicerit, idque impunc tulerit, exsultans iniqua victoria, assuescat corrumpere, et ladhibere falsos testes quorum opera sperat se posse ad id , quodcumque concupierit, Pervenire. Falsum testari las testi iniuriosum.
XIII. Est vero id et ipsi testi gravissimum quod et ab eo, quem jurejurando sublevari et adjuverit, salsus lic durus agnosciturri et ipse quod ei ex sententia succedit scolus, quotidie majorem exercitationem, et consuetudinem capit -- pietatis et audaciae. Forensium mendacia et elantur. XIV. Ut igitur testium vanitas, mendacia, et periuriau,rohibenturi, Sic et accusatorum et reorum et patronorum eo utorum, et Procuratorum, Advocatorum, et omnium denique qui judicia constitvuut.
Fia,tim testari tibique prohibitum XV. Post emo vetat Deus omne testimonium non modo in judicio , sed etiain extra iudicium, quod ulteri incommodum aut detrimentum possit asserre. Est enim in Levitico, quo loco haec praecepta iterantur, iis erbis : i dou facietis surtum, non mentiemini, nec decipiet unusquisque proximum suum, ut nemini dubium esse possit, quin Deo omne mendacium hoc praecepto ejectum condemnetur quod apertissime testatur David in hunc modum et Perdes omnes qui loquuntur
Detractionis itium detestabile. XVI. Prohibetur autem hoc praecepto uouinodo salsum testimonium, sed detestabilis etiam
567쪽
52 CATE c HISMI libido et consuetudo detrahetidi alteriri qua ex peste lucrodibile est, quam multa, et quain graum et incommoda et mala nascantur. Hoc vitium maledice et contumeliose dicendi occulte in alterum, passim improbant divinae litterae. Cum hoc, inquit David, i nou edebama et S. Jacobus et Nolite detrahere alterutrum, ra
Nec vero praecepta solum sacrae litterae , sed etiam exempla suppeditant, quibus sceleris magnitudo declaratur : Nam et Aman 3 confictis criminibus adeo incendit in Judaeos Assuerum, ut is omnes ejus gentis homines imperarit occidi. Referta est hujusmodi exemplis sacra historia
quorum commemoratione Sacerdotes operam dabunt, ut Fideles a rei improbitate deterreant. Detractores qui sint.
XVII. Ut autem peccati hujus vis, quo de altero detrahitur, omnino perpiciatur;
Sciendum est, non tantum adhibita calumnia inendi hominum existimationem; Secundis. Sed et augendis amolificandisque criminibus, ei si quid occultius ab aliquo commissum sit, quod tibi rescitum fuerit, grave, ut turpe itii famam, eam rem, qui, ubi, quando, quibus
nou necesse sit, pervulgarit, is obtrectator et maledicus jure dicitur. Tertio. Verum totius obtreatationis nulla capitalioreSt, quum eorum , qui catholicae doctrinae eiusque raedicatoribus obtrectant.
568쪽
cON cILII Tn IDENT. An III. a Quarto. In simili culpa sunt, qui malarum loctrinarum et errorum magistros extollunt laudibus. Quinto. Nec vero ab horum hominum numero et culpa seiunguntur qui detrahentibus et maledicentibus hominthus patefacientes aures non reerehendunt obtrectatores, sed illis libenter assentiuntur Detrahere enim vel detrahentem audire, scribunt SS. Hieronymus et Bernardus, utrum damnabiliussit, non facile constat, non enim essθnt qui detraherent, si non adessent qui detrahentes aud, reui. S. Hiero ist ad Ne Otianum circa finem. Dis Bernaria lib. 2. de consideri ad Eugen. in sine. Sextδ. In eodem genere sunt, qui suis artificiis distrabunt homines et uter se committunt, maguo pereque serendis discordiis delectantur ut summas conjunctiones ac societates fictis sermonibus dirimentes, amicissimos viros ad immortales ini- inicitias et ad arma compellant. Hanc pestem sic detestatur Dominusci i moti eris criminator ne- quo susurro in populo TaIes erant multi ex consiliariis a Gaulis, qui ejus voluntatem a Davide.
allienare et in illum regem incitare conabantur.
Peccant denique tu hau parti in blandi ho milies et assentatores, qui blanditiis et simula- iis laudibus influunt in aures ut in animos eorum , quorum gratiam, Pecuniam et honores Aucupantur, dicentes, ut est apud prophetam malum honum et bonum malum et quos ut
ctrceamus et pellamus h consuetudine nostra
569쪽
528 CATE cHIs MI monuit nos David illa oratione Corripiet me justus in misericordia et increpabit me boleum autem peccatoris non impinguet caput meum. Ouanquam enim isti proximo minime maledicunt, tamen ei maxime nocent, qui vel laudandis ejus peccatis, asserunt ipsi causam perseverandi iuvitiis quandiu vixerit.
Et quidem iurato genere illa est assentatio deterior, quae ad proximi calamitatem et perniciem adhibetur; sic Saul , cum Davidem furori et serro Philistaeorum objicere cuperet, ut, occideretur . et blandiebatur illis verbis D et Ecce silia mea major Merob, ipsam dabo tibi uxorem tantummodo esto vir sortis et praeliare bella Domini : sic Iudaei insidiosa oratione Christum Dominum sunt affati: 3 Magistex scimus, quia veraxes et viam Dei in veritate doces.
Longe autem perniciosior oratio et amicorum, vssinium et cognatorum qua ad eos interdum utuntur assentatorie, qui mortifero morbo affecti, umsunt in extremo spiritu dum affirmant nullum esse tum ei a morte periculum et dum laetum et hilarem esse jubent, eumque ieccatorum couses sione, tanquam a tristissima cogitatione deterrent: dum denique ejus animum avertunt ab omni curae meditatione extremorum periculorum in quibus DB im versatur. Quare fugiendum est mue
mundaciorum genus, sed illud in primis, quo gravidamu quisquam assici possit. ta Plenissimum vero impietatis est menda-ςium, cum quis in religionem, vel de religione
570쪽
CON ci LII TRIDENT PAR III. 29 Oetaseo libelli Iamosi auctor. Sed etiam illis maledictis et probris graviter offenditur Deus, quae committuntur libellis quos famosos vocant, et aliis hujus generis eontumeliis. De libellis Iamosis Dido ullam ii V. 147 datam anno 1572, et Buliam Gregorii XI A datam οὐ anno. Mendacium jocosum Prohibetur. XVIII. Praeterea loco ρ ossicii causa allere mendacio, etsi nemo tu illo vel damnum , vel lucrum fecerit, tame omnino indignum est ita enim uos Apostolus admonet: i Deponcntes mendacium , loquimini veritatem. Vide D.
Thom. 2. .sMoest x8 art. 3 et . Nota rationem.
Nam in eo est ad frequens graviusque mendacium , magna proclivitas , ex iocosis meu-daciis capiunt homines mentiendi consuetudinem unde veniunt in opinionem, non esse VeraceS, quamobrem, ut fidem faciat eorum oratio, uecesse habent iurare perpetuo. Omnis simulatio rohibetur. XIX. Postremo, priore parte hujus praecepti simulatio repudiatur; nec modo quae simulate dicuntur, sed quae ita fiunt, cum sceler eou-juncta sunt tam enim verba quam facta , notae, ae signa quaedam sunt eorum quae sunt in animo cujusque , ob eamque causam Dominus saepe
Phurisaeos arguens, a bypocritas appellat. Et haec de priore praecepi lege, quae ad vetandum
Altre Proecuti Para. XX. Nunc explicemus, quid tu altera jubeat Dominus Pertinet autem haec praecepti vis et ra-c0 pb. 4. QMatth. 15. 7. 23. 4. 15. 29