Dionysi Halicarnasensis Antiquitatum Romanarum quae supersunt

101쪽

λαιοὐς ἱερὰν ἡπολαβεῖν τos Κρόνου την χώραν ταώτην, τον μὲν δαίμονα τοὐτον οἰομένους εἶναι πάσης i ευδαιμονίας δοτηρα καὶ πληρωτην ἀνθρώποις, ειτε Κρόνον αυτὸν δει καλεῖν, ώς Ελληνες αξιουσιν, εἴτε Σάτουρνον, ως Ρωμαῖοι , πῆσαν δὲ περιειληφότα την bτοὐ κόσμου φύσιν, ὁποτέρως αν τις ονομάσy' την δὲ χώραν ταύτην ὁρῶντας ἔκπλεω πάσης ευπορίας και χάριτος, ης το θνητὸν ἐφίεται γενος, ἀξιοῶντας δε και

θείω και θνητω γένει το πρόσφορον εiναι πάντων

χωρίων ἀρμοδιώτατον, δρη μεν παὶ νάπας Πανι, λει- 10μῶνας δε και τεθηλότα χωρία νύμφαις, ἀκτὰς δε καὶ νησους πελαγίοις δαίμοσι , των δ' ἄλλων; ως ἐκάστωτι θεω και δαίμονι οἰκεῖον. λέγουσι δὲ και τὰς θυσίας ἐπιτελεῖν τω μόνω τοὐς παλαιοὐς, ῶσπερ εν Καρχηδόνι τέως η πόλις διέμεινε καὶ παρὰ Κελτοῖς 15; εις τόδε χρόνου γίνεται καὶ εν ἄλλοις τισὶ των ἐσπερίων ἐθνῶν ἀνδροφόνους, υρακλέα δὲ παῶσαι τον νόμον της θυσίας βουληθέντα τόν τε βωμὸν ἱδρυσα - σθαι τὸν ἐπι τω Σατουρνίω και κατάρξασθαι θυμάτωναγνῶν ἐπι καθαρω πυρὶ ἀγιζομένων, ῖνα δε μηθὲν 20 εἴη τοῖς ἀνθρώποις δέος η ἐνθύμιον, ως πατρίων ηλογηκόσι θυσιῶν, διδάξαι τοὐς επιχωρίους ἀπομειλιττομένους την τοs θεοs μηνιν αντὶ των ἀνθρώπων,οὼς συμποδίζοντες καὶ των χειρῶν ἀκρατεῖς ποιOsντες ἐρρίπτουν εἰς τὸ τοs Τεβέριος ρεῖθρον, εἴδωλα 25

ποιουντας ανδρείκελα κεκοσμημένα τὸν αυτὸν εκεμνοις τρόπον ἐμβάλλειν εἰς τὸν ποταμὸν, ἶνα δη τὸ της ὀττείας ο τι δή ποτε ην ἐν ταῖς απάντων ψυχαῖς παραμένον ἐξαιρεθρ των εἰκόνων τοί παλαιοs πάθους ἔτι σωζομένων. τοὐτο δε και μέχρις ἐμοs ἐπε- 30 τέλουν Ῥωμαῖοι ὁσέτη μικρὸν ὐστερον εαρινης ἰση μερίας ἐν μηνὶ Μαω ταῖς καλουμέναις εἰδοῖς, διν -

102쪽

μηνίδα βουλόμενοι ταύτην εἶναι την ημέραν, ἐν ηπροθύσαντες ἱερὰ τα κατὰ τους νόμους οἱ καλούμενοι

Ποντίφικες, ιερέων οι διαφανέστατοι, καὶ συν αυ- τοῖς αἱ το α θάνατον πῶρ διαφυλάττουσαι παρθένοι b στρατηγοί τε και των ἄλλων πολιτῶν οὐς παρεῖναι ταῖς ιερουργίαις θεμις ειδωλα μορφαῖς ανθρωπων εἰκασμένα, τριάκοντα τον αριθμὸν απὸ της ἱερῆς γεφυρας βάλλουσιν εἰς το ρεὐμα τοὐ Tεβέριος, Ἀργείους αυτὰ καλοῶντες. ἀλλὰ γὰρ περὶ μεν των θυσιῶν 10 και τῶν ἄλλων ιερουργιῶν, ας ἡ Ρωμαίων πόλις συντελεῖ κατά τε τον 'Ελληνικὸν και τον επιχώριον τρόπον ἐν ἐτέρω λόγω δηλώσομεν, ἀπαιτε -ο παοὰν καιρὸς ἔοικε και περὶ της φακλέους ἀφίξεως εἰς ' τα- , λίαν μετ' ἐπιστάσεως πλείονος διελθεῖν καὶ εἴ τι λό-lli γου ἄζιον ἔδρασεν αυτόθι μη παραλιπεῖν. XXXVIIII. 'Εστι ὁ ε τῶν υπὲρ τοs δαίμονος τουδελεγομένων τὰ μεν μυθικώτερα, τὰ δ' αληθέστεοα. ὁ μεν ουν μυθικὸς περὶ της παρουσίας αυτοs λόγος ώδ' ἔχει ' ως δη κελευσθεὶς υπ' Ευρυσθέως Ηρακλης 20 σὐν τοῖς ἄλλοις ἄθλοις καὶ τὰς Γηρυόνου βους ἐξ Ερυθείας εἰς υργος ἀπελάσαι, τελέσας τον ἀθλον καιτην οἴκαδε πορείαν ποιούμενος ἄλλη τε πολλαχn της λαλίας ἀφίκετο και της υβοριγίνων γης εἰς το προσεχὲς τῶ Παλλαντίω χωρίον. ευρὼν δε πόαν ἐν αὐτῶ 25 βουκολίδα πολλην και καλην, τὰς μὲν βόας ἀνῆκεν εἰς νομὴν, αυτὸς δὲ βαρυνόμενος υπὸ κόπου κατακλιθεις ἔδωκεν αυτὸν ύπνω. ἐν δὲ τούτω ληστής τις επιχώριος ἄνομα Κάκος περιτυγχάνει τας βουσὶν ἀφυλάκτοις νεμομέναις καὶ αυτῶν ἔρωτα ἴσχει. ώς l30-τον Ἀρακλέα κοιμώμενον αυτοὐ κατέμαθεν, ἀπά- σας μὲν οὐκ αν ωετο δύνασθαι λαθεῖν ἀπελάσας, και ἄμα ουδὲ ράδιον το πρῆγμα κατεμάνθανεν ' ὀλίγας f

103쪽

δε τινας δ' αυτων εἰς τὸ αντρον, εν Α πλησίον ὁντιετυγχανε την δίαιταν ποιουμενος, ἀποκρύπτεται ἔμπαλιν της κατὰ φυσιν τοῖς ζωοις πορείας ἐπισπώμενος εκάσΤην κατ ουράν. τοὐτο δε αυτῶ των ελέγχων ἀφανισμὸν ἐδύνατο παρασχεῖν εναντίας φανησομέ- ονζς τοῖς ἴχνεσι της οδοs. ἀναστὰς δε μετ' ολίγον ὁ ακλης και τον ἀριθμὸν επιλεξάμενος των βοῶν, ως εμαθε τὰς ἐκλειπουσας, τέως μεν ἡπόρει ποs κε χωρήκασι και ώς πεπλανημένας ἀπὸ της νομης ἐμάστευεν ἀνὰ την χώραν ' ώς δ' ουχ ευρισκεν ἐπι τὸ I 0 σπήλαιον ἀφικνεῖται τοῖς μεν ἴχνεσι διαρτώμενος, οὐδεν δε ὴττον οἰόμενος δεῖν διερευνήσασθαι τὸν χῶρον. τοὐ δὲ Κακου πρὸ τῆς θύρας ἐστῶτος καὶ ουτ ἰδεῖν τὰς βόας φάσκοντος ἐρομένω ουτ' ἐρευνῆσθαι επιτρέποντος αἰτουμένω τούς τε πλησίον ώς δεινὰ id πάσχοι υπὸ του ξένου ἐπιβοῶντος, αμηχανων ὁ 'Hρακλῆς ὁ τι χρήσαιτο τω πράγματι εἰς νοῶν βάλλεται προσελάσαι τω σπηλαίω τὰς ἄλλας βόας. ώς δε ἄρα τῆς συννόμου φωνῆς τε και ὀσμῆς αἱ ἔντοσθεν ῆσθοντο, ἀντεμυκῶντο ταῖς ἔκτοσθεν καὶ ἐγεγόνει ἡ φωνὴ 20αυτῶν κατήγορος τῆς κλοπῆς. ὁ μεν ουν Κάκος, ἐπειδὴ περιφανὴς ἐγένετο κακουογῶν, τρέπεται πρὸς αλκῆν καὶ τοὐς ειωθότας αυτῶ συναγραυλεῖν ἀνεκάλει 'Hρακλῆς δὲ ἀλοιῶν αυτὸν τω ροπάλω κτείνει, καὶ τὰς βόας ἐξαγαγὼν, επειδὴ κακούργων υποδο- 25χαῖς ευθετον ἐώρα τὸ χωρίον, ἐπικατασκάπτει τω κλωπὶ τὸ σπήλαιον. ἀγνίσας δε τω ποταμῶ τὸν φόνονιδρύεται πλησίον του τόπου Aιὀς αρεσίου βωμὸν,ος ἐστι τῆς Ῥώμης παρὰ τη Tριδύμω πύλη, καὶ

λει τω θεῶ δάμαλιν ἔνα τῆς ευρέσεως των βοῶν 30 1πριστήριον. ταύτην ἔτι καὶ εἰς ἐμε τὴν θυσίαν, 'Ρωμαίων πόλις συνετέλει, νομίμοις Ελληνικοῖς

104쪽

ἄπασιν ἐν αὐτῆ χρωμένη, καθάπερ εκεῖνος κατεστήσατο.

XXXX. Οι δε υβοριγῖνες και των Ῥρκάδων οἱ

τὸ Παλλάντιον κατοικοὐντες, ώς του τε Κάκου τον 5 θάνατον ἔγνωσαν και τον Nρακλέα εἰδον, τῶ μεν

ἀπεχθόμενοι διὰ τὰς ἁρπαγὰς, του δὲ την ἴφιν ἐκπαγλούμενοι θεῖόν τι χρημα ἐνόμισαν ὁρῶν και τουληστοs μέγα ευτύχημα την αποβολὴν ἐποιουντο. οἱ πένητες αυτῶν κλάδους δρεψάμενοι δάφνης, ἐI0 πολλὴ περὶ τον τόπον ἐφύετο, εκεῖνον τε και αυτοὐς ἀνέστεφον, ήκον δε οι βασιλεῖς αυτῶν επὶ ξένια τον φακλέα καλοίντες. ώς δε καὶ τουνομα καὶ τὸ γενος αυτοs καὶ τὰς πράζεις διεξιόντος ἔμαθον, ἐνεχειοιζον αὐτῶ την τε χώραν καὶ σφῆς αυτοὐς επὶ φιλία. M-ib ανδρος δε παλαίτερον ἔτι τῆς Θεμιδος ἀκηκοώς διε ξιούσης, ὁτι πεπρωμένον εἴη τον εκ Aιὸς καὶ Mλκμήνης γενόμενον Ηρακλέα διαμείψαντα τὴν θνητὴν φύσιν αθάνατον γενέσθαι δι αρετὴν, ἐπειδὴ τάχιστα ὀστις ὴν ἐπύθετο, φθάσαι βουλόμενος ἄπαντας ἀν- lm θρώπους υρακλέα θεῶν τιμαῖς πρῶτος ιλασάμενος, βωμὸν αυτοσχέδιον υπὸ σπουδῆς ιδρύεται καὶ δάμαλιν ἄζυγα θύει προς αὐτῶ, τὸ θέσφατον ἀφηγησάμε- ωος υρακλεῖ καὶ δεηθεὶς τῶν ιερῶν κατάρξασθαι. ἀγασθεὶς δε τοὐς ανθρώπους τῆς φιλοξενίας υρα- 2b κλῆς, τον μεν δῆμον εστιάσει υποδέχεται θύσας τῶν βοῶν τινας καὶ τῆς ἄλλης λείας τὰς δεκάτας ἐξελών ' τοὐς δὲ βασιλεις χώρα πολλῆ δωρεῖται Λιγύων τε καὶ τῶν ἄλλων προσοίκων, ἐς μέγα ἐποιουντο ἄρχειν, παρανόμους τινας ἐξ αὐτῆς ἐκβαλὼν ανθρώπους. λέ- 30 γεται δε προς τούτοις, ῶς και δέησίν τινα ποιήσαιτο τῶν ἐπιχωρίων, ἐπειδὴ πρῶτοι θεὸν αυτὸν ἐνόμισαν, ὀπως αθανάτους αὐτῶ διαφυλάττωσι τὰς τιμὰς,

105쪽

οντες δε την ιερουργίαν ἔθεσιν Ελληνικοῖς ' και ως διδάξειεν αυτὸς τὰς θυσίας, ἶνα διὰ παντὸς αυ-τῶ κεχαρισμένα θύοιεν, οἴκους δύο των επιφανῶν. εἶναι δε τοὐς μαθόντας τότε την Ἐλληνικὴν ιερουρ- 5γίαν Ποτντίους τε και Πιναρίους, ἀφ' ῶν τὰ γένη, διαμεῖναι μέχρι πολλοs την ἐπιμέλειαν ποιούμενα

των θυσιῶν, ως εκεῖνος κατεστήσατο, Ποτιτίων

μεν ηγουμένων της ἱερουργίας και των ἐμπύρων ἀπαρχομένων, Πιναρίων δὲ σπλάγχνων τε μετουσίας 10 εἰργομένων και ὁσα ἄλλα ἐχρην υπ' ἀμφοῖν γίνεσθαι την δευτέραν τιμην ἐχόντων. ταύτην δε αὐτοῖς προστεθῆναι την ατιμίαν ὀψίμου τῆς παρουσίας ἔνεκα, ἐπειδὴ λθεν αὐτοῖς κελευσθὲν ηκειν σπλαγχνευσαμένων ήδη των ετέρων ἀφίκοντο. νυν μέντοι οὐκέτι 15 τοῖς γένεσι τούτοις ἡ περὶ τὰς ιερουργίας επιμέλειαανάκειται, αλλὰ παῖδες ἐκ τοs δημοσίου ωνητοι δρῶ - σιν αυτάς. δι' ἀς δε αιτίας το ἔθυς μετέπεσε, καὶ τίς ἡ του δαίμονος επιφάνεια περι την αλλαγὴν τωνιεροποιῶν ἐγένετο , ἐπειδὰν κατὰ τολο γένωμαι τοs 203 λόγου τὸ μέρος, διηγήσομαι. ο βωμὸς, ἐφ ου τὰς δεκάτας ἐπέθυσεν υρακλῆς, καλεῖται μεν υπὸ Ρωμαίων Μέγιστος, ἔστι δε Βοαρίας λεγομένης αγορὰς πλη- σων, ἀγιστευόμενος εἰ καί τις ἄλλος υπὸ των επιχωρίων' ὁρκοι τε γὰρ ἐπ' αυτῶ και συνθῆκαι τοῖς βου- 25λομένοις βεβαίως τι διαπράττεσθαι και δεκατεύσεις χρημάτων γίνονται συχναι κατ' εὐχάς ' τῆ μέντοι κατασκευῆ πολῶ τῆς δόξης ἐστι καταδεέστερος ' πολλαχῆ δε καὶ ἄλλη τῆς 'Ιταλίας ἀνειται τεμένη τω θεω, και βωμοὶ κατὰ πόλεις τε 7δρυνται και παρ' oδοὐς, και 30 σπανίως αν εὐροι τις 'Ιταλίας χῶρον, ἔνθα μη τυγχά-

DION. I.

106쪽

νει τιμωμενος ὁ θεός. ὁ μὲν ουν μυθικὸς λόγος υπὲρ l

αυτου τοιόςδε παραδέδοται. .

XXXXI. υ δ' αληθέστερος, ω πολλοὶ των ἐν ἱστορίας σχήματι τὰς πράξεις αυτου διηγησαμένων ο ἐχρήσαντο, τοιόςδε ' ως στρατηλάτης γενόμενος απάντων κράτιστος των καθ' αυτον υρακλῆς καὶ δυνάμεως πολλης ηγούμενος ἄπασαν ἐπῆλθε την ἐντὸς Ωκεανου, καταλυων μεν εἴ τις εἴη τυραννις βαρεῖα και λυπηρὰ τοῖς ἀρχομενοις η πόλις υβρίζουσα καὶ 10 λωβωμένη τὰς πελας η μοναι ανθρώπων ἀνημέρ' διαιτa καὶ ξενοκτονίαις ἀθεμίτοις χρωμενων, καθ- llιστὰς δὲ νομίμους βασιλείας και σωφρονικὰ πολιτεύματα καὶ βίων ἔθη φιλάνθρωπα και κοινοπαθῆ ' προς δε τουτοις Ἐλλησί τε βαρβάρους συγκεραννυμενος 15 καὶ θαλαττίους ἡπειρώτας, οἷ' τέως ἀπίστους καὶ ἀσυναλλάκτους εἶχον ομιλίας, ἐρήμω τε γη πόλεις ἐνιδρυόμενος και ποταμοὐς ἐκτρέπων ἐπικλυζοντας πεδία καὶ τρίβους ἐκτέμνων ἀβάτοις ἔρεσι και τἄλλα μηχανωμενος, ως ἄπασα γη καὶ θάλαττα κοινη ταῖς 20 απάντων χρείαις γενήσοιτο. ἀφίκετο δὲ εἰς 'Iταλίανου μονόστολος ουδε αγέλην βοῶν ἐπισπώμενος' ουτε

γὰρ ὁ χῶρος ἐν τρίβω τοῖς εις υργος εξ 'Ιβηρίας ἀνακομιζομένοις , ουτε του διελθεῖν ἔνεκα την χώραν

τοσαυτης αν ήξιώθη τιμῆς ' ἀλλ' ἐπὶ δουλώσει καὶ

25 ἀρχῆ τῶν τῆδε ανθρώπων στρατὸν ἄγων πολὐν 'Ιβη - . ρίαν ήδη κεχειρωμένος ' διατρῖψαί τε αυτόθι πλείω χρόνον ἡναγκάσθη του τε ναυτικου τῆ ἀπουσία, ἡ ἐγένετο χειμῶνος ἐπιβαλόντος, και τῶ μη πάντα τα ἔθνη τὰ κατέχοντα 'Iταλίαν προσχωρῆσαι αυτῶ ἐκου- l30 σια. χωρὶς γὰρ τῶν ἄλλων βαρβάρων το Λιγυων γένος πολῶ καὶ μάχιμον, επὶ ταῖς παρόδοις τῶν 'πιπείωνορῶν ἱδρυμένον, ἀποκωλυειν οπλοις τὰς εἰςβολὰς αυ-

107쪽

51του τὰς εἰς 'Ιταλίαν ἐπεχείρησεν, ἔνθα μέγιστος αγὼν τοῖς Ἐλλησιν ἐγενετο πάντων αυτους ἐπιλειπόντων ἐν τη μάχy των βελῶν. δηλοῖ δὲ τον πόλεμον τόνδε των αρχαίων ποιητῶν Αἰσχύλος ἐν Προμηθεῖ λυομε- πεποίηται γάρ αυτῶ ὁ Προμηθευς μακλεῖ τα li

Nτε ἄλλα προλέγων, ως ἔκαστον αυτῶ τι συμβησεσθαι ἔμελλε κατὰ την ἐπὶ Γηρυόνην στρατείαν, και δη καὶ περὶ του Λιγυστικου πολεμου ως ου ράδιος ὁ αγὼν ἔσται διηγούμενος. τα δὲ ποιηματα ίδ' ἔχει 'ηζεις δὲ Λιγυων εἰς ἀτάρβητον στρατον, ἔνθ' ου μάχης σάφ' οἶδα καὶ θουρός περ ῶν μέμψει. πέπρωται γάρ σε καὶ βέλη λιπεῖν.

XXXXII. Ἐπεὶ δε τούτους καταστρεψάμενος των παρόδων ἐκράτησεν, οἱ μεν τινες ἐκουσιοι παρεδίδοσαν αυτῶ τὰς πόλεις, μάλιστα δὲ οσοι απὸ του Ἐλλη- IbHκου γένους ησαν η δυνάμεις Ουκ εἶχον ἀξιοχρέους, οι δὲ πλείους ἐκ πολεμου και πολιορκίας παρίσταντο. ἐν δη τούτοις τοῖς μάχη κρατηθεῖσι καὶ τον υπὸ ' - μαίων μυθολογούμενον Κάκον, δυνάστην τινὰ κομιδa βάρβαρον καὶ ανθρώπων ανημερων ἄρχοντα , γενέ- 20σθαι φασὶν αυτῶ διάφορον, ἐρυμνοῖς χωρίοις ἐπικαθήμενον καὶ διὰ ταυτα τοῖς πλησιοχώροις οντα λυπηρόν. ος ἐπειδη καταστρατοπεδεύσαντα τον μακλέα ἔμαθεν εν τῶ προσεχεῖ πεδίω, ληστρικῶς διασκευα σάμενος ἐπιδρομη αἰφνιδίω ἐχρήσατο κατακοιμωμέ- 25νου του στρατου καὶ της λείας ὁση ἐπέτυχεν ἀφυλάκτω περιβαλλόμενος ἀπηλασεν. υστερον δὲ κατακλεισθεὶς υπὸ τῶν Ελληνων εἰς πολιορκίαν, τά τε φρούρια κατὰ κράτος ἐλόντων ' επειδη καὶ αυτὸς ἐν τοῖς ἐρύμα- σιν ἀνηρεθη. τῶν δὲ φρουρίων αυτου κατασκαφέντων 30

τὰ πέριξ χωρία οἱ συνεξελθόντες υρακλεῖ κατὰ σφῆςJἐταῖροι παρέλαβον 'Αρκάδες τε οἱ συν μάνδρω καὶ

108쪽

Φαῶνος ὁ των ωβοριγίνων βασιλεύς. εἰκάσειε δ' ἄν τις καὶ τους ἡπομείναντας αὐτόθι των Ἐλλήνων Ἐπειοὐς καὶ τοὐς ἐκ Φενεου 'Αρκάδας και Tρῶας ἐπὶ φυλακῆ τῆς χώρας καταλειφθῆναι. στρατηγικὸν γὰP5 δὴ καὶ τοsτο των Ηρακλέους ἔργων και οὐδενὸς ῆττον θαυμάζεσθαι επιτήδειον, το δὴ τους ἀναστάτους ἐκ των κεκρατημένων πόλεων τέως μεν ἐπάγεσθαι κατὰ τὰς στρατείας, επεὶ δε προθύμως τοὐς πολέμους συνδιενέγκαιεν εἰς τὰ δορίκτητα κατοικίζειν καὶ 10 τοῖς παρ' ετέρων ἐπιχορηγηθεῖσι δωρεῖσθαι πλούτοις. διὰ μεν δὴ ταῶτα μέγιστον ἔνομα και κλέος υρακλέους εν 'Ιταλία γεγενῆσθαι, και ου τῆς παρόδου χάριν, ἡ σεμνὸν ουδεν προσῆν. XXIII. Λέγουσι δέ τινες αυτὸν καὶ παῖδας ἐν

Ib τοῖς χωρίοις τουτοις, ἁ νυν ' μαῖοι κατοικουσιν, ἐκ δυο γυναικῶν γενομένους καταλιπεῖν ' Πάλλαντα μεν 110

ἐκ τῆς μάνδρου θυγατρὸς , ὴ Λαῶναν ὀνομά φασιν

εἶναι, Λατῖνον δε ἔκ τινος υπερβορίδος κόρης, ἐν πατρὸς εἰς ὁμηρείαν δόντος ἐπήγετο και αυτὴν μέχρι 20 μέν τινος αγνὴν γάμων ἐφύλαττεν, ἐπει δε εἰς 'Ιταλίαν ἔπλει ἐρασθεις ἐγκύμονα ποιεῖ, και ὁτε δὴ ἀπαίρειν εἰς υργος ἔμελλε τῶ βασιλεῖ τῶν υβοριγίνων Φαύνω γυναῖκα ποιήσασθαι δίδωσι ' δι' ἐν αἰτίαν τοὐς πολλοὐς τον Λατῖνον τούτου υιὸν νομίζειν, οέχ26 Ηρακλέους. Πάλλαντα μεν ουν πριν ἡβῆσαι λέγουσιν ἀποθανεῖν , Λατῖνον δὲ ἀνδρωθέντα τὴν Ῥβοριγίνων αρχὴν παραλαβεῖν. τούτου δὲ ἄπαιδος ἀρρένων παίδων τελευτήσαντος ἐν τῆ προς τοὐς ομόρους ει - τόλους μάχη περιστῆναι τὴν αρχὴν εἰς Αινείαν τον 30 υγχίσου κηδεστὴν αυτοs γενόμενον. αλλὰ ταῶτα μὲν ἐν ἐτέροις χρόνοις ἐγένετο.

XXXXIIII. Nρακλῆς δ' ἐπεὶ τά τε κατὰ τὴν 'Ιτα-

109쪽

λίαν ἄπαντα ως ἐβουλετο κατεστησατο καὶ ὁ ναυτι

κὸς αυτῶ στρατος σῶος ἐξ 1βηρίας ἀφίκετο, θύσας

τοῖς θεοῖς τὰς δεκάτας των λαφυρων καὶ πολίχνην ἐπώνυμον αυτοs κτίσας, ἔνθα ὁ στόλος αὐτῶ ἐναυλοχεῖτο, η καὶ νυν υπὸ Ῥωμαίων ην οἰκουμένη, Nεας dΠόλεως καὶ Πομπηίας εν μέσω κειμενη, λιμένας ἐν παντι καιρω βεβαίους ἔχουσα, δόξης τε καὶ ζηλου καὶ τιμῶν ἰσοθέων παρὰ πῶσι τοῖς οἰκοsσιν ἐν 'Ιταλία τυχὼν ἀπηρεν εἰς Σικελίαν. οι δὲ καταλειφθέντες υπ' αυτοs φρουροὶ καὶ οἰκητορες 'Ιταλίας οἱ περὶ τον 10 Σατόρνιον ἔχθον ἱδρυμένοι τέως μὲν ἐπολιτεύοντο καθ' εαυτοὐς, χρόνω δ' ὐστερον ου μακρῶ δίαιτάν τε καἰ νόμους κιτὶ θεῶν ιερὰ συνενεγκάμενοι τὰ σφέτερα τοῖς 'Aβοριγίνων ἄσπερ Ἀρκάδες καὶ ἔτι πρότερον Πελασγοὶ πόλεως τε της αυτης τοῖς 'Aβοριγῖσι Ibκοινωνήσαντες συνέβησαν ὁμοεθνεῖς νομίζεσθαι. μα- κλέους μεν δη στρατείας πόρι καὶ Πελοποννησίων il2 υπομονης ἐν 'Ιταλία, τοσαμα εἰρησθω.

δευτερα δ' ἴστερον γενεὰ μετὰ την Ηρακλέους ἄπαρσιν, ἔτει δὲ πέμπτω καὶ πεντηκοστῶ μάλιστα, παυτοὶ Pωμαῖοι λέγουσι, βασιλελ μὲν 'Aβοριγίνωνην Λατῖνος ὁ Φαύνου, γόνος δὲ φακλέους, πέμπτον καὶ τοιακοστὸν ἔτος ἔχων την ἀρχήν. XXXXV. κατὰ δε τον χρόνον τοsτον Πῶες οἱ συν Αἰνεία διαφυγόντες ἐξ γλίου της πόλεως ἀλού- 25σης κατέσχον εἰς Λωρεντὸν, αἰγιαλὸν 'Aβοριγίνων ἐπὶ

τῶ Ἀρρηνικω πελάγει κείμενον, ου πρόσω των ἐκβολῶν τοs Τεβέριος ' λαβόντες δὲ παρὰ τῶν 'Aβοριγινων χωρίον εἰς οἴκησιν ὁσον ηξίουν, πολίζονται μικρὸν ἀποσχόντες α θαλάττης ἐπὶ λόφω τινὶ Λα- ωουῖνιον ἴνομα τη πόλει θέμενοι. ὀλίγω δ υστερον χρόνω την ἀρχαίαν ἀλλάξαντες ονομασίαν ἄμα τοῖς

110쪽

υβοριγῖσιν απὸ του βασιλέως της χωρας Λατῖνοι ἀνομάσθησαν ' καὶ μεταναστάντες εκ του Λαουῖνίου κοι- 113νῆ μετὰ των επιχωρίων μείζονα περιβάλλονται πόλιν,

ἐυ υλβαν εκάλεσαν, ἐξ ἐς ὁρμώμενοι πολλὰς μεν καὶ

θ ἄλλας πόλεις ἔκτισαν των κληθέντων Πρίσκων Λατμνων, ἐξ ων αἱ πλεισται ἔτι καὶ εἰς εμὲ ἡσαν οἰκουμεναι, γενεαῖς δ' υστερον ἐκκαίδεκα μετὰ γλίου ἄλωσιν εκπέμψαντες αποικίαν εἰς το Παλλάντιόν τε καὶ την Σατουρνίαν, ἔνθα Πελοποννήσιοί τε καὶ Ἀρκάδες 10 την πρώτηκ οἴκησιν ἐποιησαντο καὶ ην ἔτι ἐπ' αυ- τωνJ ζώπυρ' ἄττα περιλειπόμενα του παλαιos γενους, οἰκίζουσι τους τόπους περιλαβόντες τείχεσι το Παλλάντιον, ἄστε λαβεῖν πόλεως σχημα τότε πρῶτον. τίθενται δε τω κτίσματι Ῥώμην ἔνομα απὸ του στε 15 λαντος την αποικίαν Ῥωμυλου, δς ην εβδομος καὶ

δεκατος ἀπ Αἰνείου γεγονώς. βούλομαι δὲ καὶ περὶ τῆς Αἰνείου παρουσίας εἰς Λαλίαν, ἐπεὶ των συγγραφέων τοῖς μὲν ἡγνόηται, τοῖς δὲ διαπεφώνηται ὁ

περὶ αυτου λόγος, μη παρέργως διελθεῖν τάς τε των 20 Ελλήνων καὶ τὰς Ῥωμαίων των μάλιστα πιστευομε- 1lqνων ἴστορίας παραλαβών. ἔχει δὲ τα περὶ αυτου λεγόμενα ίδε. XXXXVI. γλίου κρατηθέντος υπ' 'Aχαιῶν, εἴτε του δουρίου Ἀπου τῆ απάτη, ως Ομήρω πεποίηται,25 εἴτε τῆ προδοσία τῶν 'Aντηνοριδῶν εἴτε ἄλλως πως, τὸ μεν ἄλλο πλῆθος ἐν τῆ πόλει Dωικόν τε και συμμαχικὸν ἐν ταῖς ευναῖς ἔτι καταλαμβανόμενον ἐφο- νευετο, νυκτὸς γὰρ δη τὸ δεινὸν ἀφυλάκτοις αυτοῖς ἐπιστῆναι ἔοικεν Αἰνείας δὲ καὶ οἱ συν αυτω πα-30 ρόντες γλιευσιν ἐπίκουροι Τρῶες ἐκ Βαρδάνου τε πόλεως καὶ Oφρυνίου τῶν τε ἄλλων οσοι τῆς κάτω πόλεως ἀλισκομένης εφθασαν αἴσθησιν του δεινου