Dionysi Halicarnasensis Antiquitatum Romanarum quae supersunt

91쪽

77 νους Ου πείθομαι, πολλοῖς τε ἄλλοις καὶ μάλιστα ταῖς φωναῖς αυτῶν διηλλαγμέναις καὶ οὐδεμίαν ομοιότητα σωζούσαις τεκμαιρόμενος. καὶ γὰρ δ' οἴτε Κροτωνιάται ως φησιν Ηρόδοτος 'Oυδαμοῖς των νυν σφεας περιοικεόντων εἰσὶν ομόγλωσσοι Ουτε Πλακιηνοὶ, σφί- dσι δ' ομόγλωσσοι. δηλοsσι δὲ ὁτι, τον ἐνείκαντο γλώσσης χαρακτηρα μεταβαίνοντες ἐς ταυτα τα χωρία,

τOsτον ἔχουσιν ἐν φυλακst.' καίτοι τί θαυμάσειεν αντις, εἰ Πλακιανοῖς μεν τοῖς περὶ τον Ελλησποντον οἰκοίσιν ὁμοίαν διάλεκτον εἰχον οι Κροτωνιῆται, 10

επειδη Πελασγοὶ ἐσαν ἀμφότεροι ἀρχῆθεν, Τυρρηνοῖς δε τοῖς εγγιστα οἰκουσι μηδὲν ὁμοίαν; εἰ γὰρ τοσυγγενες τῆς ομοφωνίας αἴτιον υποληπτέον, θάτερον 78 δή που τῆς διαφωνίας ' ου γὰρ δη κατά γε το αυτό εγ- χωμεῖ νομίζειν τἀμφότερα. και γὰρ δὴ το μεν ἔτερον II.και λόγον ἄν τινα εἰχε γενόμενον, τὸ δὴ τους πρόσω τὰς οικήσεις ἀπ' ἀλλήλων ποιησαμένους ομοεθνεῖς μηκέτι διασώζειν τον αυτὸν τῆς διαλέκτου χαρακτῆρα διὰ τὰς προς τοὐς πέλας ομιλίας ' το δε τους ἐν τοις αὐτοῖς οἰκοῶντας χωρίοις μηδ' ὁτιουν κατὰ τὴν φω- 20νὴν ἀλλήλοις ὁμολογεῖν εκ ταὐτου φύντας γένους οὐδ α λόγον ἔχει. XXX. Toύτω μεν δὴ τῶ τεκμηρίω χρώμενος ετέρους εἶναι πείθομαι των Τυρρηνῶν τοὐς Πελασγούς. ου μεν δ ὴ ουδὲ Λυδῶν τοὐς Τυρρηνοὐς ἀποί- 25κους οἴομαι γενέσθαι' ουδὲ γὰρ ἐκείνοις ομόγλωσσοί εἰσιν, ουδ' ἔστιν εἰπεῖν ώς φωνὴ μεν ουκέτι χρῶνται παραπλησία, ἄλλα δέ τινα διασώζουσι τῆς μητροπόλεως γης μηνύματα. ουτε γὰρ θεοὐς Λυδοῖς τοὐς αυτοὐς νομίζουσιν ουτε νόμοις οὐτ ἐπιτηδεύ- 30μασι κέχρηνται παραπλησίοις, αλλὰ κατά γε ταῶτα πλέον Λυδῶν διαφέρουσιν ἡ Πελασγῶν. κινδυνεύ-

92쪽

36 A

ουσι γὰρ τοῖς ἀληθέσι μῆλλον ἐοικότα λέγειν οἱ μηδα- τομόθεν ἀφιγμένον, ἀλλ' επιχώριον τό ἔθνος ἀποφαίνοντες, επειδη ἀρχαιόν τε πάνυ και οὐδενὶ ἄλλω γένει οἴτε ὁμόγλωσσον οἴτε ὁμοδίαιτον εὐρίσκεται. ἁνο-5 μάσθαι δ' ὐφ' 'Eλληνων αυτὸ τη προσηγορία ταύτI οὐδὲν κωλύει, και διὰ τὰς εν ταῖς τύρσεσιν οἰκησεις καὶ απ' ἀνδρος δυνάστου. μαιοι μέντοι ἄλλαις αυτὸ προσαγορεύουσιν ὀνομασίαις ' καὶ γὰρ επὶ της

χώρας, ἐν Π ποτε ωκησαν, Eτρουρίας προσαγορευο-I0 μένης Στρούσκους καλοsσι τους ανθρώπους ' και επὶ της εμπειρίας των περι τὰ θεῖα σεβάσματα λειτουργιῶν, διαφέροντας εἰς αυτην ετέρων, νυν μέντοι ἀσαφέστερον, πρότερον δ' ἀκριβοὐντες τούνομα ῶσπερ Ελληνες Θυοσκόους ἐκάλουν ' αυτοὶ μέντοι σφῆς αυ- 80 Id τοὐς ἐπὶ των ηγεμόνων τινὸς Pασέννα τὸν αὐτὸν ἐκείνω τρόπον ὀνομάζουσι. πόλεις δὲ ἄςτινας ωκισαν οι. Τυρρηνοὶ, καὶ πολιτευμάτων ολτινας κατεστησαντο κόσμους, δυναμίν τε ὁπόσην οι σύμπαντες και ἔργα

εἴ τινα μνημης ἄξια διεπράξαντο, τύχαις τε ὁποίαις 20 ἐχρησαντο, ἐν ἐτέρω δηλωθησεται λόγω. τὸ δ' ουν Πελασγικὸν φυλον, ὁσον μη διεφθάρη τε και κατὰ τὰς αποικίας διεσπάσθη, διέμεινε δε ολίγον ἀπὸ πολλοί, μετὰ των 'Aβοριγίνων πολιτευόμενον ἐν τούτοις υπελείφθη τοῖς χωρίοις, ὁπου σῶν χρόνω την Pώμην 25 οι ἔκγονοι αυτῶν σὐν τοῖς 'Aλβανοῖς ἐπολίσαντο. και τὰ μεν ὁπὲρ τοs Πελασγῶν γένους μυθολογούμενα τοιάδε ἐστί. XXXI. Μετὰ δὲ Ου πολὐν χρόνον στόλος ἄλλος Ἐλληνικὸς εἰς ταῶτα τὰ χωρία της Ιταλίας κατάγεται, 30 ἐξηκοστῶ μαλιστα ἔτει πρότερον τῶν Πωικῶν, ὼς αυτοι Pωμαιοι λέγουσιν, εκ Παλλαντίου πόλεως Mo-καδικης ἀναστάς. ηγειτο δὲ της αποικίας μανδρος 81

93쪽

' μου γενόμενος καὶ νυμφης τινος 'Αρκάσιν επιχωρίας , ἐν οἱ μὲν Ελληνες Θέμιν εἶναι λέγουσι καὶ θεοφόρητον ἀποφαίνουσιν, οι δὲ τὰς Ῥωμαῖκὰς συγγράψαντες αρχαιολογίας τy πατρίω γλώσση Καρμέντιν ὀνομάζουσιν ' εἴη δ' αν Ελλάδι φωνη Θεσπιωδὸς τη d μφη τουνομα ' τὰς μεν γὰρ ωδὰς καλοsσι Pωμαῖοι

κάρμινα, την γυναῖκα ταύτην ὁμολογοsσι δαιμο- νω πνευματι κατάσχετον γινομένην τα μελλοντα

συμβαίνειν τω πλήθει δι' ωδης προλέγειν. ὁ στόλος Ουτος οὐκ ἀπὸ τοs κοινοs τῆς γνωμης ἐπέμφθη, 10 ἀλλα στασιάσαντος τοὐ δήμου το ἐλαττωθεν εκούσιον 82 μερος ὐπεξῆλθεν. ἐτύγχανε δε τότε την βασιλείαν

των 'Aβοριγίνων παρειληφὼς Φαῶνος , υρεος ως φασιν απόγονος, ἀνὴρ μετὰ τos δραστηριου και συνετὸς , και αυτὸν ως των ἐπιχωρίων τινὰ Ῥωμαῖοι δαι- Ibμόνων θυσίαις καὶ ωδαῖς γεραίρουσιν. ουτος ὁ ἀνὴρ δεξάμενος κατὰ πολλὴν φιλότητα τοὐς 'Αρκάδας ολίγους ἔντας, δίδωσιν αὐτοῖς τῆς αυτοs χωρας ὁπόσην ἐβούλοντο. οι δε υρκάδες, ως ἡ Θέμις αὐτοῖς ἐπιθειάζουσα ἔφραζεν, αιροῶνται λόφον ολίγον ἀπέχοντα metos Tεβεριος, ὁς ἐστι νυν ἐν μέσω μάλιστα τῆς ' -

μαίων πόλεως, και κατασκευάζονται προς αὐτω κώμην βραχεῖαν, δυσιν ἀλιευτικοῖς πληρώμασιν ἐν οἷς ἀπανέστησαν τῆς Ἐλλάδος ἀποχρῶσαν, ἐν ἔμελλε τὸ πεπρωμένον συν χρόνω θήσειν ὁσην Οἴθ' Ἐλλάδα mπόλιν οἴτε βάρβαρον κατά τε οἰκησεως μέγεθος καὶ κατὰ δυναστείας ἀξίωσιν καὶ την ἄλλην ἄπασαν εὐ- 83 τυχίαν, χρόνον τε ὁπόσον αν ὁ θνητὸς αἰὼν ἀντέχη

πόλεων μάλιστα πασῶν μνημονευθησομένην. ὀνομα δὲ τω πολίσματι τούτω τίθενται Παλλάντιον επὶ τῆς Mἐν Ἀρκαδία σφῶν μητροπόλεως ' νsν μέντοι Παλάτιον υπὸ Ρωμαίων λέγεται συγχέαντος τοs χρόνου την

94쪽

ακρίβειαν και παρέχει πολλοῖς ατοπων ἐτυμολογιῶν

XXXII. ως δε τινες ἱστορουσιν, ἄν ἐστι και Πολυβιος ὁ Μεγαλοπολίτης, επί τινος μειρακίου Πάλ-5 λαντος αυτόθι τελευτησαντος ' τοsτον- ακλέους εἶναι παῖδα και Λαύνας της μάνδρου θυγατρός χώσαντα δ' αυτῶ τον μητροπάτορα τάφον επὶ τῶ λό- φω Παλλάντιον ἐπὶ του μειρακίου τον τόπον ὀνομάσαι. εγὼ μέντοι Ουτε τάφον ἐθεασάμην εν Pώμη Πάλ-I0 λαντος οἴτε χοὰς εμαθον ἐπιτελουμένας Οἴτε ἄλλο των τοιουτοτρόπων ουδεν ηδυνήθην μαθεῖν, καίτοι Mγε Ουκ ἀμνηστου της οἰκίας ταυτης ἀφειμένης οὐδ' ἀμοίρου τιμῶν αἱς το δαιμόνων γενος υπ' ανθρώπων γεραίρεται. και γὰρ μάνδρω θυσίας ἔμαθον υπὀ15 Ῥωμαίων ἐπιτελουμένας ὁσέτη δημοσία καὶ Καρμέν- καθάπερ τοις λοιποῖς ηρωσι και δαίμοσι, και βω- μοὐς ἐθεασάμην ιδρυμένους, Καρμέντη μεν υπὸ τῶ καλουμένω Καπιτωλίω παρὰ ταῖς Καρμεντίσι πύλαις, άνδρω δὲ προς ἐτέρω των λόφων Αυεντίνω λε- 20 γομένω της Πιδύμου πύλης ου πρόσω ' Πάλλαντι δεουδεν Oiδα τούτων γινόμενον. οἱ δ' οὐν 'Αρκάδες υπὸ τῶ λόφω συνοικισθέντες τά τε ἄλλα διεκόσμουντο κτίσμα τοῖς οἴκοθεν νομίμοις χρώμενοι και ιερὰ ιδρύονται, πρῶτον μεν τῶ Λυκαίω Πανὶ της Θέμιδος

re ἐξηγουμένης 'Αρκάσι γὰρ θεῶν ἀρχαιότατός τε και τιμιώτατος ὁ Πάν) χωρίον ἐξευρόντες επιτηδειον, οκαλουσι Pωμαῖοι Λουπερκάλιον, ημεῖς δ' ἀν εἴποιμεν 8b. Λύκαιον. νυν μεν οὐν συμπεπολισμένων τῶ τεμένει

τῶν πέριξ χωρίων δυσείκαστος γέγονεν η παλαιὰ 30 του τόπου φύσις, ην δε το ἀρχαῖον ώς λέγεται σπηλαιον υπὸ τῶ λόφω μέγα, δρυμῶ λασίω κατηρεφὲς , και κρηνίδες υπὸ ταις πέτραις ἐμβύθιοι, η τε

95쪽

προσεχὴς τῶ κρημνῶ νάπη πυκνοῖς και μεγάλοις δεν- 'δρεσιν ἐπίσκιος. ἔνθα βωμον ἱδρυσάμενοι τῶ θεωτην πάτριον θυσίαν ἐπετέλεσαν , ῆν μέχρι του καθ' ημῶς χρόνου μαιοι θύουσιν εν μηνὶ Φεβρουαρίωμετὰ τὰς χειμερίους τροπὰς, ουδεν των τότε γενομέ- 5νων μετακινοsντες ' ὁ δε τρόπος της θυσίας εν τοῖς ἔπειτα λεχθήσεται. ἐπι δε τρ κορυφῆ του λόφου τὸ της Νίκης τέμενος ἐξελόντες θυσίας και ταυτύ κατεστήσαντο διετησίους, ἶς και επ' ἐμου Ρωμαῖοι ἔθυον. XXXIII. Tαυτην δε υρκάδες μυ λογοὐσι Πάλ- 10 λαντος εἰναι θυγατέρα του Λυκάονος ' τιμὰς παρ' 86 ἀνθρώπων ἀς ἔχει νυν 'Aθηνῆς βουλήσει λαβεῖν, γενομένην της θεου σύντροφον. δοθῆναι γὰρ εὐθὐς απὸ γονῆς την υθηναν Πάλλαντι υπὸ Λιὸς και παρ' ἐκείνω τεως εἰς ωραν ἀφίκετο τραφῆναι. ιδρυσαν- 15το δε και Aήμητρος ιερὸν και τὰς θυσίας αυτῆ διὰ γυναικῶν τε και νηφαλίους ἔθυσαν, ώς Ελλησι νόμος, ων Ουδεν ὁ καθ' ημὰς ἡλλαξε χρόνος. απέδειξαν δεκαι Ποσειδῶνι τέμενος 'Iππίω καὶ την ἐορτὴν Ἱπποκράτεια μεν ὐπ' Mρκάδων, Κωνσουάλια δε υπὸ - 20μαίων λεγόμενα κατεστήσαντο, εν ὴ παρὰ Ῥωμαίοις ἐξ ἔθους ἐλινυουσιν ἔργων ἶπποι καὶ ὀρεῖς και στέφονται τὰς κεφαλὰς ἄνθεσι. πολλὰ καὶ ἄλλα τεμένη και βωμοῖς καὶ βρέτη θεῶν καθωσίωσαν, ἀγι-87 σμους τε και θυσίας κατεστήσαντο πατρίους, αῖ μέχρι 2bτων κατ' ἐμε χρόνων τον αυτὸν ἐγίνοντο τρόπον. ου θαυμάσαιμι δ' ἀν εἰ και παρεινταί τινες διαφυγοῶσαι την τῶν ἐπιγινομένων μνήμην απὸ του πάνυ αρχαίου ' ἀλλ' ἀποχρῶσί γε αἱ νυν ἔτι γινόμεναι τεκμήρια εἶναι τῶν υρκαδικῶν ποτε νομίμων ' λεχθήσεται 30 περὶ αυτῶν ἐπι πλεῖον ἐν ἐτέροις. λέγονται δε και

γραμμάτων Ἐλληνικῶν χρῆσιν εἰς 'Ιταλίαν πρῶτοι

96쪽

διακομίσαι νεωστὶ φανεῖσαν 'Αρκάδες καὶ μουσικὸν lτην δι' οργάνων, α δη λυραι τε και τρίγωνα καὶ αυλοὶ καλοῶνται, των προτέρων ὁτι μη συριγξι ποιμενικαῖς ουδενι ἄλλω μουσικῆς τεχνήματι χρωμενων, b νόμους τε θέσθαι καὶ την δίαιταν ἐκ του θηριώδους ἐπὶ πλειστον εἰς ἡμερότητα μεταγαγειν τέχνας τε και lἐπιτηδευματα καὶ ἄλλα πολλά τινα ωφεληματα εἰς M

το κοινὸν καταθεῖναι, και διὰ ταῶτα πολλης ἐπιμελείας τυγχάνειν προς των υποδεξαμένων. τοὐτο δεύ-

10 τερον εθνος Ἐλληνικὸν μετὰ Πελασγοὐς ἀφικόμενον εἰς γ ταλίαν κοινην ἔσχε μετὰ των 'Aβοριγίνων οἴκησιν ἐν τω κρατίστω της Ῥώμης ἱδρυσάμενον χωριω- XXXIIII. Uλίγοις δ' ὐστερον ετεσι μετὰ τους 'Αρκάδας ἄλλος εἰς 'Ιταλίαν ἀφικνεῖται στόλος Ελλη- 15 νικὸς ἄγοντος υρακλέους , ος 'Iβηρίαν και τα μέχρι δυσμῶν ἡλίου πάντα χειρωσάμενος ηκεν. ἐξ ἄν τινες

Ηρακλέα παραιτησάμενοι της πραγματείας ἀφεθῆναι, περὶ ταυτα τὰ χωρία υπέμειναν και πολίζονται λόφονεπιτηδειον ευρόντες, τρισταδίω δὲ μάλιστα μήκει του 20 Παλλαντίου διειργόμενον, δς νυν μεν Καπετωλινος ονομάζεται, υπὸ δε των τότε ἀνθρώπων Σατουρνιος

ἐλέγετο, ῶσπερ αν εἴποι τις Ἐλλάδι φωνy Κρόνιος.

των δε υπολειφθέντων οι μεν πλείους ησαν Πελοποννήσιοι, Φενεῆταί τε καὶ Ἐπειοὶ οἱ ἐξυλιδος, οἷς 25 ουκέτι πόθος ην της οἴκαδε οδοs διαπεπορθημένης αυτοῖς της πατρίδος ἐν τω προς Ηρακλέα πολεμω, 87 ἐμέμικτο δε τι καὶ Πωικὸν αυτοῖς των ἐπὶ Λαομέδοντος αἰχμαλώτων ἐξ 1λίου γενομένων οτε της πόλεως Ηρακλῆς ἐκράτησε. δοκεῖ δε μοι και τοs ἄλλου 30 στρατοs παν, εἴ τι καματηρὸν ἡ τη πλάνη ἀχθόμενον ην. ἄφεσιν τῆς στρατείας αἰτησάμενον ἐν τω χωρίωτωδε υπομεῖναι. τὸ δὲ ὀνομα τω λόφω τινὲς μεν

97쪽

ῶσπερ ἔφην αρχαῖον οἰονται εἶναι, και δι' αυτὸ τους ειους Ουχ ῆκιστα φιλοχωρῆσαι τῶ λόφω, μνήμyτου εν Ηλιδι Κρονίου λόφου, ος ἐστιν ἐν τῆ Πισάτιδιγn ποταμοs πλησίον Mλφειοὐ, και αυτὸν ιερὸν του Αρόνου νομίζοντες 'Hλεῖοι θυσίαις και ἄλλαις τιμαῖς οσυνιόντες γεραίρουσιν ἐν Αρισμένοις χρόνοις. Mξενος δε ποιητὴς αρχαῖος και αλλοι τινὲς των 1ταλικῶν μυθογράφων υπ' αυτῶν osονται Πισατῶν διὰ τηνομοιότητα του παρὰ σφίσι Κρονίου τεθῆναι τῶ τόπω τουνομα, καὶ τον βωμὸν τῶ Κρόνω τους ' ειους 10ιδρύσασθαι μεθ' Ηρακλέους, δς ἔτι και νυν διαμένει παρὰ τῆ ρίζη του λόφου κατὰ την ἄνοδον την απὸ τῆς αγορῆς φέρουσαν εἰς το Καπετώλιον, την τε θυσίαν, ἐν και ἐπ' ἐμου Pωμαῖοι ἔθυον φυλάττοντες τὸν Ελληνικὸν νόμον, ἐκείνους εἶναι τους καταστησα - 15μένους. ως δ' ἐγὼ συμβαλλόμενος ευρίσκω, και πρὶν 'Hρακλέα ἐλθεῖν εἰς Ιταλίαν ιερὸς ἐν ὁ τόπος του Κρόνου καλούμενος υπὸ των ἐπιχωρίων Σατούρνιος,

καὶ ἡ ἄλλη δη ακτὴ σύμπασα ἡ νυν Ιταλία καλουμενη

τω θεω τούτω ἀνέκειτο, Σατουρνία προς των ἐνοι- 20κουντων ὀνομαζομένη, ως ἔστιν ευρεῖν ἔν τε Σιβυλλείοις τισὶ λογίοις καὶ ἄλλοις χρηστηρίοις υπὸ των θεῶν δεδομένοις εἰρημένον, ἱερά τε πολλαχῆ τῆς χώρας ἐστὶν ιδρυμένα τω θεῶ καὶ πόλεις τινὲς ουτως ἄσπερ ἡ σύμπασα τότε ακτὴ ὀνομαζόμεναι χῶροί τε in πολλοὶ του δαίμονος ἐπώνυμοι καὶ μάλιστα οἱ σκόπελοι καὶ τὰ μετέωρα ' XXXV. Ttαλία δὲ ἀνὰ χρόνον ἀνομάσθη ἐπ ανδρος δυνάστου ἔνομα Λαλου τοὐτον δέ φησιν 'Aντίοχος ὁ Συρακούσιος ἀγαθὸν καὶ σοφὸν γεγενημένον 30 λ καὶ τῶν πλησιοχωρων τους μεν λόγοις ἀναπείθοντα, τους δὲ βία προσαγόμενον, ἄπασαν υφ' ἐαυτῶ ποιη-

98쪽

σασθαι την γην ὁση εντος ην των κόλπων του τε Ναπητίνου και του Σκυλλητίνου ' ην δη πρώτην κληθῆ - ναι 'Ιταλίαν ἐπι του 'Ιταλου. ἐπει-ταύτης καρτερὸς ἐγενετο και ανθρώπους πολλους εἶχεν υπηκόους .li αὐτω, και των ἐχομένων ἐπορέγεσθαι καὶ πόλεις υπάγεσθαι πολλάς' εἶναι δ' αυτὸν Οἴνωτρον το γενος.

'Eλλάνικος δὲ ὁ Λέσβιός φησιν Ηρακλέα τὰς Γηρυόνου βους ἀπελαύνοντα εἰς υργος , ἐπειδη τις αὐτωδάμαλις ἀποσκιρτήσας της αγελης εν 'Ιταλία ἐόντι 10 ῆδη φεύγων διῆρε την ακτην και τον μεταξὐ διανηξάμενος πόρον της θαλάσσης εἰς Σικελίαν ἀφίκετο, ἐρόμενον ἀει τοὐς ἐπιχωρίους καθ' οὼς ἐκάστοτε γίνοιτο διωκων τον δάμαλιν, εἴ πη τις αὐτὸν ἐωρακὼς κεχ, των τῆδε ανθρώπων Ελλάδος μὲν γλώττης ολίγα id συνιέντων, τη δὲ πατρίω φωνη κατὰ τὰς μηνύσεις

του ζώου καλουντων τον δάμαλιν Ουίτουλον , ῶσπερ και νυν λέγεται, ἐπὶ του ζωου την χώραν ὀνομάσαι πῆσαν ὁσην ο δάμαλις διῆλθεν Οὐιτουλίαν. μεταπεσεῖν δε' ἀνὰ χρόνον την ονομασίαν εἰς το νυν σχημα 20 οὐδεν θαυμαστὸν, ἐπεὶ και των Ἐλληνικῶν πολλὰ το παραπλήσιον πέπονθεν oνομάτων. πλην εἴτε ώς

'Aντίοχός φησιν - ἀνδρὸς ἡγεμόνος, ὀπερ ἴσως και

πιθανώτερόν ἐστιν, εἴθ' ίς Ελλάνικος οἴεται ἐπὶ του ταύρου την ονομασίαν ταύτην ἔσχεν , ἐκεῖνό γε εξ ἀμα φοῖν δηλον, ὁτι κατὰ την Ηρακλέους ηλικίαν η μικρω πρόσθεν οὐτως ἀνομάσθη. τα δε προ τούτων Ελληνες μεν Ἐσπερίαν καὶ Αὐσονίαν αὐτην ἐκάλουν, οι δ' ἐπιχώριοι Σατουρνίαν , ώς είρηταί μοι πρότερον. XXXVI. Ἐστι δέ τις και ἔτερος λόγος υπὸ των 30 επιχωρίων μυθολογούμενος, ῶς προ της Αιὸς αρχης ο Κρόνος ἐν τη γη ταύτη δυναστεύσειε, καὶ ο λεγόμενος ἐπ' ἐκείνου βίος ἄπασι δαψιλὴς ὁπόσοις ῶραι si

99쪽

φυουσιν ου παρ' ἄλλοις μῶλλον ἡ παρὰ σφίσι γένοι - ΤΟ. και εἴ τις αφελὼν το μυθῶδες του λόγου χώρας αρετην ἐξετάζειν ἐθελήσειεν, εξ ης γένος τὸ ανθρώπων

πλείστας ευφροσύνας ἐκαρπώσατο γενόμενον ευθυς

εἴτ ἐκ γης ώς ὁ παλαιὸς ἔχει λόγος, εἴτ ἄλλως πως, doυκ αν ευροι ταύτης τινὰ ἐπιτηδειοτέραν. ώς γὰρ μία γη προς ἐτέραν κρίνεσπαι τοσαύτην τὸ μέγεθος, ου

μόνον τῆς Mρώπης, αλλὰ καὶ τῆς ἄλλης ἀπάσης κρατίστη κατ ἐμὴν δόξαν ἐστιν πιαλία. καίτοι με ου λέληθεν ὁτι πολλοῖς ου πιστὰ δοξω λέγειν, ἐνθυμουμέ- 10νοις Αἴγυπτόν τε καὶ Λιβύην καὶ Βαβυλῶνα καὶ εἰ δή τινες ἄλλοι χῶροί εἰσιν ευδαίμονες' ἀλλ' εγῶ τον 2 ἐκ γῆς πλοῶτον ουκ ἐν μια τίθεμαι καρπῶν ἰδέα ουδ' εἰσήρχεταί με ζῆλος οἰκήσεως, ἐν ὴ μόνον εἰσὶν ἄρου- ραι πίονες, των δ' ἄλλων ουδεν ἡ βραχύ τι χρησι- 15μον, ἀλλ' ῆτις αν εἴη πολυαρκεστάτη τε και των ἐπεισάκτων ἀγαθῶν ἐπὶ τό πολῶ ἐλάχιστον δεομένη,

ταυτην κρατίστην εἶναι λογίζομαι. τοὐτο δε τὸ παμφόρον και πολυωφελες παρ' ἡντινοὐν ἄλλην γῆν 'Ιταλίαν ἔχειν πείθομαι. 20

XXXVII. Oυ γὰρ ἀρούρας μεν ἀγαθὰς ἔχει καὶ

πολλὰς, ἄδενδρος δ' ἐστὶν ώς σιτοφόρος ' ουδ' αυφυτὰ μεν ικανὴ παντοῖα θρέψασθαι, σπείρεσθαι δ' ώς δενδρίτις ὀλιγόκαρπος ' ουδ' ἄμφω μεν ταῶτα παρέχειν δαψιλὴς, προβατευεσθαι δ' ἀνεπιτήδειος ' ουδ' 25 ἄν τις αυτὴν φαίη πολύκαρπον μεν εἶναι και πολύδενδρον καὶ πολύβοτον, ἐνδιαίτημα δ' ἀνθρώποις υπάρχειν ἄχαρι' ἀλλ' ἔστι πάσης ώς εἰπεῖν ηδονῆς τε καὶ ἀφελείας ἔκπλεως. ποίας μεν γὰρ λείπεται σιτοφόρουμη ποταμοῖς ἀλλα τοῖς ουρανίοις υδασιν ἀρδομένης τἀ 30 καλούμεναΚαμπανῶν kεδία, ἐν οἱς ἐγὼ καὶ τρικάρπους ἐθεασάμην ἀρουρας θερινὸν ἐπι χειμερινῶ καὶ μετο-

100쪽

πωρινὸν ἐπὶ θερινῶ σπορον ἐκτρεφούσας; ποίας δ' ἐλαιοφόρου τα Μεσσαπίων καὶ Λαυνίων καὶ Σαβίνων και πολλῶν αλλων γεωργια; ποιας δ' οἰνοφυτου Τυρρηνία και 'Aλβανοι και τὰ Φαλερίνων χωρία θαυ- β μαστῶς ως φιλάμπελα καὶ δι' ἐλαχίστου πόνου πλείστους ἄμα και κρατίστους καρπους ἐξενεγκεῖν ευπ0ρα ; χωρὶς δὲ της ενεργοs πολλην μεν αν τις ευροι την εἰς ποίμνας ἀνειμένην αυτης, πολλην δε την αἰγονόμον, ἔτι δε πλείω καὶ θαυμασιωτέραν την ἱπποφορ-

10 βόν τε καὶ βουκολίδα ' η γὰρ ἔλειος καὶ λειμωνία βοτάνη δαψιλης ουσα των τε ὀργάδων η δροσερὰ καικαὶ κατάρρυτος ἄπειρος ὁση θέρει νέμεται και παρεχει διὰ παντὸς ευθηνούσας τὰς ἀγέλας. πάντων ὁ εἰσὶν οἱ δρυμοὶ θαυμασιώτατοι περί τε τα κρημνώδη id χωρια καὶ τὰς νάπας καὶ τοὐς ἀγεωργητους λόφους, εξ ἄν πολλης μεν ευποροῶσι καὶ καλης υλης εἰς ναυπήγησιν, πολλης δὲ της εἰς τὰς ἄλλας ἐργασίας ευθέ- 1του. και τούτων οὐδεν οἴτε δυσπόριστόν ἐστιν ουτε

πρόσω της ἀνθρωπίνης χρείας κείμενον, ἀλλ' ευκατ-20 έργαστα καὶ ράδια παρεῖναι πάντα διὰ πλῆθος των ποταμῶν, οῖ διαρρέουσιν ἄπασαν την ακτην και ποι ουσι τάς τε κομιδὰς καὶ τὰς αμείψεις τῶν ἐκ γης φυομένων λυσιτελεῖς. ἔχει δὲ η γη καὶ νάματα θερμῶν υδάτων ἐν πολλοῖς ευρημένα χωρίοις, λουτρὰ παρα ra σχεῖν ηδιστα και νόσους ἰάσασθαι χρονίους ἄριστα, καὶ μέταλλα παντοδαπὰ καὶ θηρίων ἄγρας ἀφθόνους και θαλάττης φύσιν πολυγονον ἄλλα τε μυρία, τὰ μενευχρηστα, τὰ δε θαυμάσια, απάντων δε κάλλιστον,αέρα κεκραμένον ταῖς ἄραις συμμέτρως, οἷον ηκιστα 30 πημαίνειν κρυμῶν υπερβολαῖς η θάλπεσιν ἐξαισίοις καρπῶν τε γένεσιν και ζώων φύσιν. XVIII. Ουδεν δη θαυμαστὸν ην τους παρο