장음표시 사용
181쪽
λαττη στόλοι διεφθάρησαν αυτανδροι, ἄλλαι τε μεγάλαι και δειναὶ περιπέτειαι τη πόλει συνέπεσον αἱ
μεν ἐν ὀθνείοις πολέμοις, αἱ δε κατὰ τὰς ἐμφυλίους διχοστασίας, ἐμφανέσταται δε καὶ μέγισται κατὰ τηνἐμην ηλικίαν, οτε Λικίννιος Κρῆσσος ἀνηρ οὐδενὸς bδεύτερος των καθ' ἐαυτὸν ηγεμόνων στρατιὰν ηγεν ἐπὶ το Πάρθων ἔθνος, ἐναντιουμένου του δαιμονιουπολλὰ χαίρειν φράσας τοῖς ἀποτρέπουσι την ἔξοδον οἰωνοῖς μυρίοις ὁσοις γενομένοις. ἀλλ' ὐπὲρ μεν της εἰς το δαιμόνων ολιγωρίας, η χρῶνταί τινες ἐν τοῖς 10 καθ' ημῆς χρόνοις.πολῶ ἔργον ἀν εἴη λέγειν.
VII. U- ωμυλος αποδειχθεὶς τοsτον τον τρόπον υπό τε ανθρώπων και θεῶν βασιλεὼς τα τε πολέμια δεινὸς καὶ φιλοκίνδυνος ὁμολογεῖται γενέσθαι καὶ πολιτείαν ἐξηγησασθαι την κρατίστην φρονιμώ- λοτατος. διέξειμι δ' αυτos τὰς πράξεις τάς τε πολιτικὰς καὶ τὰς κατὰ πολέμους, ων και λόγον ἄν τις ἐν ἱστορίας
ἀφηγησει ποιησαιτο. ἐρῶ-πρῶτον υπερ τοs κόσμου της πολιτείας, ον ἐγὼ πάντων ηγοὐμαι πολιτικῶν κόσ- θ μων αὐταρκέστατον ἐν εἰρηνη τε και κατὰ πολέμους. ην 20 τοιόςδε ' τριχη νείμας την πληθὴν ἄπασαν ἐκάστητων μοιρῶν τον ἐπιφανέστατον ἐπέστησεν ηγεμόνα. ἔπειτα των τριῶν πάλιν μοιρῶν ἐκάστην εἰς δέκα
μοίρας διελών, ἴσους ηγεμόνας και τούτων απέδειξε τοὐς ἀνδρειοτάτους' ἐκάλει δε τὰς μεν μείζους μοίρας ab τρίβους, τὰς δ' ἐλάττους κουρίας, ῶς και κατὰ τονημέτερον βίον ἔτι προσαγορεύονται. εἴη δ' ἰν Ἐλλάδι γλώττy τὰ ονόματα ταῶτα μεθερμηνευόμενα φυλη .μεν καὶ τριττῶς η τρίβους, φράτρα δε και λόχος ηκουρία, καὶ τῶν ἀνδρῶν οι μεν τὰς τῶν τρίβων ηγε- Mμονίας ἔχοντες φύλαρχοί τε καὶ τριττύαρχοι, οὐς at καλosσι Ῥωμαῖοι τριβούνους' οἱ δὲ ταῖς κουρίαις
182쪽
ἐφεστηκότες και φρατρίαρχοι καὶ λοχαγοὶ, Οἴς ἐκεῖνοικουρίωνας ὀνομάζουσι. διρρηντο δε καὶ εἰς δεκάδας αἱ φρῆτραι προς αυτοs, καὶ ηγεμὼν ἐκάστην ἐκόσμει δεκάδαρχος κατὰ την επιχώριον γλῶτταν προσαγορευ-5 όμενος. ώς δὲ διεκρίθησαν ἄπαντες και συνετάχθησαν εἰς φυλὰς καὶ φράτρας, διελὼν την γην εἰς τριάκοντα κληρους ἴσους ἐκάστη φράτρα κλῆρον ἀπέδωκεν ἔν ἐξελὼν την ἀρκουσαν εἰς ἱερὰ και τεμένη καί τινα καιτῶ κοινῶ γην καταλιπών. μία μεν αυτη διαίρεσις 10 ὐπὸ ' μύλου των τε ἀνδρῶν και της χώρας η περιέχουσα την κοινην και μεγίστην ἰσότητα, τοιάδε τις ήν. VIII. 'Ετέρα δὲ αυτῶν πάλιν των ἀνδρῶν η τὸ φιλάνθρωπα και τὰς τιμὰς διανέμουσα κατὰ την 15 ἀξίαν, ην μέλλω διηγεῖσθαι. τους επιφανεῖς κατὰ γένος και δι' ἀρετην ἐπαινουμένους και χρημασιν,εν τοῖς τότε καιροῖς, εὐπορους, ηδη παῖδες οις ησαν,
διώριζεν ἀπὸ τῶν ἀσημων καὶ ταπεινῶν και ἀπορων. ἐκάλει τοὐς μὲν ἐν τn καταδεεστέρα τύχν πληβεί- α 20 ους, ῶς δ', αν Ελληνες εἴποιεν δημοτικούς ' τους δ' ἐν τy κρείττονι πατέρας εἴτε διὰ το πρεσβεύειν ηλικία τῶν ἄλλων, εἴθ' ἔτι παῖδες αυτοῖς ησαν, εἴτε διὰ την ἐπιφάνειαν τοὐ γένους, εἴτε διὰ πάντα ταῶτα ' ἐκ της 'Aθηναίων πολιτείας, ώς ἄν τις εἰκάσειε, της κατ25 ἐκεῖνον τον χρόνον ἔτι διαμενουσης το παράδειγμα λαβών. εκεινοι μὲν γὰρ εις δύο μέρη νείμαντες τὸ πλῆθος εὐπατρίδας μὲν ἐκάλουν τοὐς ἐκ τῶν ἐπιφανῶν οἴκων καὶ χρημασι δυνατοὐς, οἷς η της πόλεως ἀνέκειτο προστασία, αγροίκους δε τοὐς ἄλλους πολί- 30 τας, οῖ τῶν κοινῶν οὐδενὸς ησαν κύριοι ' σὐν χρόνωδε καὶ ουτοι προσελήφθησαν ἐπὶ τὰς ἀρχάς. οι μὲν δητὰ πιθανώτατα περὶ της Pωμαίων πολιτείας ἱστορουν
183쪽
τες διὰ ταύτας τὰς αἰτίας κληθῆναί φασι τους ἄνδρας
εκείνους πατερας καὶ τους ἐκγόνους αυτῶν πατρι- κίους, οἱ δὲ προς τον ἴδιον φθόνον ἀναφέροντες το; πρῆγμα καὶ διαβάλλοντες εἰς δυσγένειαν την πόλιν ου διὰ ταῶτα πατρικίους εκείνους κληθῆναί φασι, θἀλλ' οτι πατέρας εἶχον ἀποδεῖξαι μόνοι, ώς των γε ἄλλων δραπετῶν ἔντων και οὐκ ἐχόντων ὀνομάσαι πατέρας ἐλευθέρους. τεκμήριον τούτου παρέχουσιν, οτι τοὐς μεν πατρικίους, οπότε δόξειε τοῖς βασι - λεῶσι συγκαλεῖν, οἱ κήρυκες ἐξ ονόματος τε και πα- 10τρόθεν ἀνηγόρευον, τοὐς δὲ δημοτικοὐς ὐπηρέται τινες ἀθρόους κέρασι βοείοις ἐμβυκανῶντες ἐπὶ τὰς
εκκλησίας συνῆγον. ἔστι δὲ οἴτε η των κηρύκων ἀνάκλησις τῆς εὐγενείας των πατρικίων τεκμήριον, οἴτε
ἡ της βυκάνης φωνὴ τῆς ἀγνωσίας των δημοτικῶν Ili σύμβολον, ἀλλ' ἐκείνη μεν τιμῆς, αὐτη δὲ τάχους. ου γὰρ Οιόντε ἐν ἐν ὀλίγω χρόνω την πληθῶν καIεῖνεξ ονόματος. VIIII. U M ' μύλος επειδὴ διέκρινε τοὐς κρείτ τους ἀπὸ των ἡττόνων, ἐνομοθέτει μετὰ τοὐτο καὶ 20 διέταττεν, ἶ χρὴ πράττειν εκατέρους ' τοὐς μὲν εὐπατρίδας ἱερῆσθαί τε και ἄρχειν και δικάζειν καὶ μεθ' εαυτου τὰ κοινὰ πράττειν ἐπι των κατὰ την πόλιν ἔργων μένοντας, τοὐς δὲ δημοτικοὐς τούτων μὲν ἀπολελυσθαι των πραγματειῶν ἀπείρους τε αυτῶν 25l ὁντας καὶ δι ἀπορίαν χρημάτων ἀσχόλους, γεωργεῖν δε καὶ κτηνοτροφεῖν καὶ τὰς χρηματοποιοὐς ἐργάζεσθαι τέχνας, Ἀα μη στασιάζωσιν, ῶσπερ ἐν ταις ἄλλαις πόλεσιν, ἡ των ἐν τέλει προπηλακιζόντων τοὐς ταπεινοὐς ἡ τῶν φαύλων καὶ ἀπορων τοῖς ἐν ταῖς κυπεροχαῖς φθονουντων. παρακαταθήκας δε ἔδωκε τοῖς πατρικίοις τοὐς δημοτικώς ἐπιτρέψας ἐκάστω
184쪽
τῶν ἐκ του πλήθους, ον αυτος ἐβούλετο, νέμειν προστάτην, ἔθος Ελληνικον και ἀρχαῖοy, ω Θετταλοί τε μεχρι πολλοs χρώμενοι διετέλεσαν και Αθηναῖοι κατ ἀρχὰς, επὶ τα κρείττω λαβων. εκεινοι μεν γὰρ ὐπεροπτικῶς ἐχρῶντο τοῖς πελάταις ἔργα τε ἐπιτάττοντες ου προσήκοντα ελευθέροις, και οπότε μὴ πράξειάν τι των κελευομένων, πληγὰς ἐντείνοντες καὶ
τἀλλα ωσπερ ἀργυρωνήτοις παραχρώμενοι. ἐκάλουν aδε 'Aθηναῖοι μὲν θῆτας τοὐς πελάτας ἐπὶ τῆς λατρείας, Θετταλοὶ δὲ πενέστας ὀνειδίζοντες αὐτοῖς ευθὼς ἐν 2τῆ κλήσει την τύχην. ὁ δε Pωμύλος ἐπικλήσει τε ευπρεπεῖ το πρῆγμα ἐκόσμησε πατρωνείαν ὀνομάσας
την των πενήτων καὶ ταπεινῶν προστασίαν, και τὰ
ἔργα χρηστὰ προσέθηκεν ἐκατέροις, φιλανθρωπους καὶ πολιτικὰς κατεργαζόμενος αυτῶν τὰς συζυγίας. X. Ην δε τὰ ἡπ' εκείνου τότε ὁρισθέντα καὶ μεχρι πολλοs παραμείναντα χρόνου Ῥωμαίοις ἔθη περὶ
τὰς πατρωνείας τοιάδε ' τοὐς μὲν πατρικίους ἔδει τοῖς εαυτῶν πελάταις ἐξηγεῖσθαι τὰ δίκαια, ων οὐκ ειχον ἐκεῖνοι την ἐπιστήμην, παρόντων τε αυτῶν καὶ μὴ παρόντων τον αυτὸν ἐπιμελεῖσθαι τρόπον ἄπαντα πράττοντας , ὁσα περὶ παίδων πράττουσι πατέρες, εἰς
χρημάτων τε καὶ τῶν περὶ χρήματα συμβολαίων λόγον ' δίκας τε ὐπερ τῶν πελατῶν ἀδικουμένων λαγχάνειν, εἴ τις βλάπτοιτο περὶ τὰ συμβόλαια, καὶ τοῖς 2
ἐγκαλοsσιν υπέχειν ' ως δε ολίγα περὶ πολλῶν αν τις εἴποι πάσαν αὐτοῖς εἰρήνην τῶν τε ἰδίων καὶ τῶν κοινῶν πραγμάτων, ως μάλιστα ἐδύναντο, παρέχειν. τοὐς δὲ πελάτας ἔδει τοῖς εαυτῶν προστάταις θυγατέρας τε συνεκδίδοσθαι γαμουμένας, εἰ σπανίζοιεν οἱ
πατέρες χρημάτων, καὶ λύτρα καταβάλλειν πολεμίοις, εἴ τις αυτῶν ἡ παίδων αἰχμάλωτος γένοιτο ' δίκας τε
185쪽
κὸν ἐχούσας τίμημα ἐκ των ἰδίων λυεσθαι χρημάτων, ου δανείσματα ποιοίντας ἀλλα χάριτας' ἔν τε ἀρχαῖς και γερηφορίαις και ταῖς ἄλλαις ταῖς εἰς τὰ κοινὰ δαπαναις των ἀναλωμάτων ως τοὐς γένει προσήκοντας dμετέχειν. κοινη δ' ἀμφοτεροις οὐτε οσιον οἴτε θέμις ἐν κατηγορεῖν ἀλλήλων ἐπι δίκαις η καταμαρτυρεῖν ηψηφον εναντίαν ἐπιφερειν η μετὰ των ἐχθρῶν ἐξετάζεσθαι. εἰ δε τις ἐξελεγχθείη τούτων τι διαπραττόμενος ενοχος ην τω νόμω τῆς προδοσίας, ον ἐκυρωσεν 10 ὁ Ῥωμύλος, τον δε ἀλόντα τω βουλομένω κτείνεινοσιον ἡν ώς θῶμα του καταχθονίου Λιός. ἐν ἔθει γὰρ μαίοις, οσους ἐβουλοντο νηποινὶ τεθνάναι, τὰ τούτων σώματα θεῶν ότωδήτινι, μάλιστα δὲ τοῖς
καταχθονίοις κατονομάζειν' o καὶ τότε ὁ Ῥωμυλος 15 ἐποίησε. τοιγάρτοι διέμειναν ἐν πολλαῖς γενεαῖς ουδεν διαφέρουσαι συγγενικῶν αναγκαιοτήτων αι τῶν κελατῶν τε κώ προστατῶν συζυγίαι παισι παίδων συνιστάμεναι, καὶ μέγας ἔπαινος ήν τοῖς ἐκ τῶν επι φανῶν οἴκων ώς πλείστους πελάτας ἔχειν τάς τε 20 προγονικὰς φυλάττουσι διαδοχὰς τῶν πατρωνειῶν καὶ
διὰ τῆς εαυτῶν αρετῆς ἄλλας ἐπικτωμένοις, ο τε ἀγωνυπὲρ τῆς ευνοίας, υπὲρ του μη λειφθῆναι τῆς ἀλλη- λων χάριτος, ἔκτοπος ἡλίκος ἀμφοτεροις ήν τῶν μεν
πελατῶν ἄπαντα τοῖς προστάταις ἀξιουντων ώς δυ- 2bνάμεως εἶχον υπηρετεῖν, τῶν δε πατρικίων ῆκιστα βουλομένων τοῖς πελάταις ἐνοχλεῖν χρηματικήν τε Ουδεμίαν δωρεὰν προσιεμένων ' οὐτως ἐγκρατὴς ὁ βίος ἐν αυτοῖς άπάσης ηδονῆς και το μακαρίον αρετῆ μετρῶν, ου τυχy. MXI. Ου μόνον δ' ἐν αυτῆ τῆ πόλει το δημοτικονυπο την προστασίαν τῶν πατρικίων ὴν, ἀλλα και τῶν
186쪽
ἀποίκων αυτῆς πόλεων καὶ των ἐπὶ συμμαχία καὶ φιλία προσελθουσῶν καὶ των ἐκ πολέμου κεκρατημένων ἐκάστη φύλακας εἶχε καὶ προστάτας ους ἐβούλετο Pωμαίων. καὶ πολλάκις ἡ βουλὴ τα ἐκ τούτων ἀμφι-5 σβητήματα των πόλεων καὶ ἐθνῶν ἐπὶ τοὐς προἷσταμένους αυτῶν ἀποστέλλουσα, τα ὐπ' ἐκείνων δικασθέντα κύρια ἡγεῖτο. ουτω δὲ αρα βέβαιος ἐν ἡ
' μαίων ομόνοια τὴν αρχὴν ἐκ των υπὸ Ῥωμύλου κατασκευασθέντων λαβοῶσα ἐθῶν, ἄστε Ουδέποτε δι' 10 αῖματος καὶ φόνου του κατ ἀλλήλων ἐχώρησαν εντὸς εξακοσίων καὶ τριάκοντα ἐτῶν, πολλῶν και μεγάλων ἀμφισβητημάτων γενομένων τῶ δήμω προς τοὐς ἐν τελει περὶ τῶν κοινῶν, ως ἐν ἀπάσαις φιλεῖ γίγνεσθαι μικραῖς τε καὶ μεγάλαις πόλεσιν αλλὰ πείθον - 15 τες και διδάσκοντες ἀλλήλους και τα μεν εἴκοντες, τὰ et παρ' εἰκόντων λαμβάνοντες, πολιτικὰς ἐποιοsντο
τὰς τῶν εγκλημάτων διαλύσεις. ἐξ ου δε Γάιος Γράκχος ἐπὶ τῆς δημαρχικῆς ἐξουσίας γενόμενος διέφθειoε τὴν
τοs πολιτεύματος αρμονίαν, οὐκέτι πέπαυνται σφάτ-20 τοντες ἀλλήλους καὶ φυγάδας ἐλαύνοντες ἐκ τῆς πόλεως καὶ οὐδενὸς τῶν ἀνηκέστων ἀπεχόμενοι παρὰ τονικῶν. αλλὰ περὶ μὲν τούτων ἔτερος ἔσται τοις λόγοις καιρὸς ἐπιτηδειότερος. XII. υ δὲ Ῥωμύλος ἐπειδὴ ταυτα διεκόσμησε 25 βουλευτὰς ευθῶς ἔγνω καταστήσασθαι, μεθ' ἄν
πράττειν τὰ κοινὰ ἔμελλεν, ἐκ τῶν πατρικίων ἄνδρας εκατὸν ἐπιλεξάμενος. ἐποιειτο δε αυτῶν τοtάνδε τὴν διαίρεσιν' αυτὸς μεν ἐξ απάντων ἔνα του ἄριστον ἀπέδειξεν, ω τὰς κατὰ τὴν πόλιν ωετο δεῖν 30 ἐπιτρέπειν οἰκονομίας, ὁτε αυτὸς ἐξάγοι στρατιὰν υπερόριον ' τῶν δε φυλῶν ἐκάστη προσέταξε τρεῖς
ἄνδρας ἐλέσθαι τοὐς ἐν τῆ φρονιμωτάτη τε ὁντας
187쪽
ηλικία καὶ δι ευγένειαν ἐπιφανεῖς. μετὰ-τους ἐννέα τούτους ἐκάστη φράτρα πάλιν ἐκέλευσε τρεῖς ἐκ,1 των πατρικίων ἐπιλέξαι τοὐς ἐπιτηδειοτάτους' ἔπειτα τοῖς πρώτοις ἐννέα τοῖς υπὸ των φυλῶν αποδειχθεῖσι τοὐς ἐνενηκοντα προσθεις, ους αι φρῆτραι προεχει- 5ρίσαντο, καὶ τούτων, ον αὐτὸς προέκρινεν, ηγεμόνα ποιησας τον των εκατὸν ἐξεπληρωσε βουλευτῶν αριθμόν. τοὐτο το συνέδριον Ἐλληνιστὶ ερμηνευόμενονγεὐουσίαν δύναται δηλοῶν και μέχρι τοs παρόντος ὐπO 'Pωμαίων ούτως καλεῖται. πότερον δὲ διὰ γηρας 10των καταλεγέντων εἰς αυτὸ ἀνδρῶν η δι' αρετην ταύτης ἔτυχε της ἐπικλησεως οὐκ ἔχω το σαφες εἰπεῖν. καὶ γὰρ τοὐς πρεσβυτέρους και τοὐς ἀρίστους γέρ0ντας εἰώθεσαν οἱ παλαιοὶ καλεῖν. οἱ δε μετέχοντες του βουλευτηρίου πατέρες σύγγραφοι προσηγορεύθησαν 15 καὶ μέχρις ἐμου ταύτης ἐτύγχανον της προσηγορίας. 'Eλληνικὸν δὲ ἄρα καὶ τοὐτο το ἔθος ήν. τοῖς γοῶν βασιλεsσιν, οσοι τε πατρίους ἀρχὰς παραλάβοιεν καὶ oσους η πληθῶς αὐτη καταστησαιτο ηγεμόνας, βουλευτηριον ην ἐκ τῶν κρατίστων, ως υμηρός τε καὶ 20
οἱ παλαιότατοι τῶν ποιητῶν μαρτυρουσι ' καὶ οὐχ
α ῶσπερ ἐν τοῖς καθ' ημῆς χρόνοις αὐθάδεις καὶ μονογνώμονες ησαν αι τῶν αρχαίων βασιλέων δυναστεῖαι. XIII. Sὸς δὲ κατεσκευάσατο και το βουλευτικὸν τῶν γερόντων συνέδριον ἐκ τῶν εκατὸν ἀνδρῶν, ορῶν 253περ εἰκὸς ὁτι και νεότητος αὐτῶ δεησει τινος συντεταγμένης, Π χρησεται φυλακης ἔνεκα του σωματος καὶ προς τὰ κατεπείγοντα τῶν ἔργων υπηρεσία, τριακοσίους ἄνδρας ἐκ τῶν ἐπιφανεστάτων οἴκων τοὐς ἐρρωμενεστάτους τοῖς σωμασιν ἐπιλεξάμενος, ους 30απέδειξαν αἱ φρῆτραι τον αυτὸν τρόπον, δνπερ τοὐς
βουλευτὰς Γέκαστη φράτρα δέκα νέουςJ, τούτους τοὐς
188쪽
ἄνδρας αεὶ περὶ αυτον εἶχεν, ἔνομα δὲ κοινὸν ἄπαντες osτοι ἔσχον κελέριοι, ώς μεν οἱ πλείους γράφουσιν ἐπὶ της ὀξύτητος των υπηρεσιῶν, τοὐς γὰρ ετοίμους και ταχεῖς περὶ τὰ ἔργα κέλερας οι ' μαῖοιο καλοsσιν ώς δε Ουαλέριος ὁ 'Λντιεύς φησιν ἐπὶ του 26ηγεμόνος αυτῶν τοsτ ἔχοντος τοὐνομα. ην γὰρ καιτούτων ηγεμὼν ὁ διαφανέστατος, ω τρεις ὐπετάγησανεκατόνταρχοι καὶ αὐθις υπ εκείνοις ἔτεροι τὰς ἡποδεεστέρας ἔχοντες ἀρχὰς, οῖ κατὰ την πόλιν μεν αἰχμο- 10 φόροι τε αὐτῶ παρηκολούθουν και των κελευομένων .υπηρέται, κατὰ τὰς στρατείας πρόμαχοί τε ησαν και παρασπισταί ' καὶ τὰ πολλὰ ούτοι κατώρθουν εν τοῖς ἀγῶσι πρῶτοί τε ἄρχοντες μάχης καὶ τελευταιοι τῶν ἄλλων ἀφιστάμενοι, ἱππεῖς μὲν ἔνθα επιτηδειον 15 εἴη πεδίον ἐνιππομαχῆσαι, πεζοὶ δε ὁπου τραχυς ε καὶ ἄνιππος τόπος. τουτο μοι δοκεῖ παρὰ Λακεδαιμονίων μετενέγκασθαι το ἔθος μαθὼν ὁτι καὶ παρ' εκείνοις οἱ γενναιότατοι τῶν νέων τριακόσιοι φύλακες ησαν τῶν βασιλέων, οἷς ἐχρῶντο κατὰ τοῖς πολέμους 20 παρασπισταῖς, ἱππεῶσί τε Ουσι καὶ πεζοῖς.
XIIII. Καταστησάμενος δη ταυτα διέκρινε τὰς τιμὰς καὶ τὰς ἐξουσίας, ας ἐκαστους ἐβούλετο ἔχειν. βασιλεῖ μεν οὐν ἐξηρητο τάδε τὰ γέρα ' πρῶτον μεν 2
ἱερῶν και θυσιῶν ηγεμονίαν ἔχειν καὶ πάντα δι25 ἐκείνου πράττεσθαι τὰ προς τοὐς θεοὐς ὁσια, ἔπειτα νόμων τε καὶ πατρίων ἐθισμῶν φυλακην ποιεῖσθαι καὶ παντὸς τοs κατὰ φύσιν η κατὰ συνθηκας δικαίου προνοεῖν τῶν τε αδικημάτων τὰ μέγιστα μεν αυτὸν δικάζειν, τὰ δ' ἐλάττονα τοῖς βουλευταῖς ἐπιτρέπειν 30 προνοούμενον ἶνα μηδεν γίγνηται περὶ τὰς δίκας πλημμελές, βουλην τε συνάγειν καὶ δημον συγκαλεῖν
καὶ γνώμης ἄρχειν καὶ τὰ δόξαντα τοῖς πλείοσιν
189쪽
ἐπιτελεῖν. ταλα μὲν ἀπέδωκε βασιλεῖ τα γέρα καὶ ἔτι προς τούτοις ηγεμονίαν ἔχειν αὐτοκράτορα ἐν πολέμω. τῶ δὲ συνεδρίω τῆς βουλης τιμὴν καὶ δυναστείαν ανέθηκε τοιάνδε' περὶ παντὸς ὁτου αν εἰσηγῆται βασιλεὐς διαγινωσκειν τε καὶ ψηφον ἐπιφέρειν, οκαὶ ο τι αν δόξst τοῖς πλείοσι τοsτο νικῶν ἐκ της Λακωνικης πολιτείας καὶ τοὐτο μετενεγκάμενος. ουδὲ γὰρ οἱ Λακεδαιμονίων βασιλεῖς αὐτοκράτορες ἐσανο τι βούλοιντο πράττειν, ἀλλ' η γερουσία παν εἶχε των κοινῶν το κράτος. τῶ δὲ δημοτικῶ πλήθει τρία 10 ταῶτα ἐπέτρεψεν ' ἀρχαιρεσιάζειν τε και νόμους ἐπι-b κυρosν καὶ περὶ πολέμου διαγινώσκειν, οταν ὁ βασι - λεὼς ἐφῆ, οὐδὲ τούτων ἔχοντι την ἐξουσων ανεπίληπτον , αν μη καὶ τη βουλη ταυτὰ δοκη. ἔφερε δὲ την ψηφον οὐχ ἄμα πας ὁ δῆμος, αλλὰ κατὰ τὰς φράτρας Id
συγκαλούμενος' o τι-ταῖς πλείοσι δόξειε φράτραις
τομο ἐπὶ την βουλὴν ἀνεφέρετο. ἐφ' ημῶν δε μετάκειται το ἔθος ' ου γὰρ ἡ βουλὴ διαγινώσκει τα ψηφισθέντα υπὸ τοὐ δήμου, των δ' υπὸ τῆς βουλῆς
γνωσθέντων ὁ δῆμός ἐστι κύριος ' πότερον δὲ των 20 ἐθῶν κρεῖττον, ἐν κοινῶ τίθημι τοῖς βουλομένοις σκοπεῖν. ἐκ δε τῆς διαιρέσεως ταύτης ου μόνον τὰ πολιτικὰ πράγματα σωφρονας ἐλάμβανε καὶ τεταγμένας τὰς διοικήσεις, αλλὰ καὶ τὰ πολεμικὰ ταχείας καὶευπειθεῖς. οπότε γὰρ αυτῶ φανείη στρατιὰν ἐξάγειν, 2boἴτε χιλιάρχους τότε ἔδει ἀποδείκνυσθαι κατὰ φυλὰς οἴτε έκατοντάρχους κατὰ λόχους οἴτε ἱππέων ἡγε-56 μόνας οὐτε ἐξαριθμεῖσθαί τε καὶ λοχίζεσθαι καὶ τάξιν έκάστους τὴν προσήκουσαν ἀναλαμβάνειν ' αλλὰ βασιλεῶς μὲν τοῖς χιλιάρχοις παρήγγελλεν, ἐκεῖνοι δὲ 30 τοῖς λοχαγοῖς ' παρὰ δὲ τούτων οἱ δεκάδαρχοι μαθόντες ἐξῆγον τοὐς ὐποτεταγμένους εαυτοῖς ἔκαστοι, ἀφ
190쪽
ενός τε κελεύσματος εἴτε ἄπασα ἡ δύναμις εἴτε μοῖρα τις ἐξ αυτῆς κληθείη τὰ ὁπλα ἔχουσα παρῆν εἰς τον
ἀποδειχθέντα τόπον εὐτρεπής. XV. Tεταγμένην μεν ουν και κεκοσμημένην προς d εἰρήνην τε ἀποχρώντως καὶ προς τα πολέμια ἐπιτηδείως ἐκ τούτων των πολιτευμάτων την πόλιν ὁ
' μύλος ἀπειργάσατο, μεγάλην δε καὶ πολυάνθρωπον ἐκ τῶνδε ' πρῶτον μὲν εἰς ἀνάγκην κατέστησε τοὐς οἰκήτορας αυτῆς ἄπασαν ἄρρενα γενεὰν ἐκτρε-I0 φειν καὶ θυγατέρων τὰς πρωτογόνους, ἀποκτιννύναι δε μηδεν των γεννωμένων νεώτερον τριετοὐς, πλὴν
εἴ τι γένοιτο παιδίον ανάπηρον ἡ τέρας εὐθὐς ἀπογονῆς. ταῶτα δ' Οὐκ ἐκώλυσεν ἐκτιθέναι τοῖς γειναμένους ἐπιδείξαντας πρότερον πέντε ἀνδράσι τοις Id ἔγγιστα οἰκοsσιν, ἐὰν κἀκείνοις συνδοκῆ. κατὰ των μη πειθομένων τω νόμω ζημίας ἄρισεν ἄλλας τε 26 και τῆς Ουσίας αυτῶν την ἡμίσειαν εἶναι δημοσίαν. ἔπειτα καταμαθὼν πολλὰς τῶν κατὰ την 'Iταλίαν πόλεων πονηρῶς ἐπιτροπευομένας υπὸ τυραννίδων τε20 και ολιγαρχιῶν, τοὐς ἐκ τούτων ἐκπίπτοντας τῶν πόλεων συχνοὐς ἔντας, εἰ μόνον εἶεν ἐλεύθεροι, διακρίνων οὐτε συμφορὰς οἴτε τύχας αυτῶν υποδέχεσθαι καὶ μετάγειν ώς εαυτὸν ἐπεχείρει, την τε
' μαίων δύναμιν αὐξῆσαι βουληθεὶς καὶ τὰς τῶν
25 περιοίκων ἐλαττῶσαι ' ἐποίει δὲ ταὐτα πρόφασιν
ἐξευρῶν ευπρεπῆ καὶ εἰς θεου τιμὴν το ἔργον ἀναφέρων. το γὰρ μεταξὐ χωρίον τοs τε Καπιτωλίου καὶ τῆς ἄκρας, ο καλειται νυν κατὰ την ' μαίων διάλεκτον μεθόριον δυεῖν δρυμῶν καὶ ἡν τότε του 30 συμβεβηκότος ἐπώνυμον, υλαις ἀμφιλαφέσι κατ ἀμφοτέρας τὰς συναπτούσας τοῖς λόφοις λαγόνας ἐπίσκιον, ιερὰν ἀνεὶς ἄσυλον ἱκέταις καὶ ναὸν ἐπὶ τούτω