Dionysi Halicarnasensis Antiquitatum Romanarum quae supersunt

291쪽

πόμενοι μίασμα, ου γὰρ δη κακοὶ ψυχὴν ομολογοsντες εἶναι, τους ἔξω του γένους ἀξιώσαιτε καλειν μη-i δεμίαν ἡμῖν ανάγκην προςφέρειν. ταυτα της βουλῆς ψηφισαμένης καὶ ουτε προς οργὴν δεξομένης εἰ δι' ὁκνου το ἔργον λάβοιτε ουτε μικρὰν χάριν εἰσομένης ουμῖν εἰ τιμιωτέραν ἡγήσαισθε τῆς συγγενειας την πατοίδα, τυγχάνετε ευ βουλευσάμενοι. XVII. γὸς δη ταυτ ῆκουσαν οι νεανίαι, μεταστάν τες ἐτέρωσε καὶ διαλεχθέντες ολίγα προς ἀλλήλους προσέρχονται πάλιν ἀποκρινούμενοι καὶ λέγει υπὲρ 10 απάντων ὁ πρεσβύτατος τοιάδε ' α μεν ἐλευθέροις ἡμῖν οὐσι και κυρίοις τῆς ἰδίας γνώμης εξουσίαν παρεῖχες, ἁ Τυλλε, βουλεύσασθαι περὶ του προς τους ανεψιοὐς ἀγῶνος, ουθὲν ἔτι διαμελλήσαντες ἀπεκρινάμεθα αν σοι τοὐς εαυτῶν διαλογισμούς' 15

ἐπειδὴ περίεστιν ἡμῖν ὁ πατὴρ, ου χωρὶς ουδὲ τἀλάχιστα λέγειν ἡ πράττειν ἀξιοsμεν, αἰτουμεθά σε b2 ολίγον ἀναδέξασθαι χρόνον την ἀπόκρισιν ημῶν, ως

τῶ πατρὶ διαλεχθῶμεν. ἐπαινέσαντος δὲ του Τύλλου τὴν ευσέβειαν αυτῶν καὶ κελεύσαντος ουτω ποιεῖν 20 ἀπήεσαν ώς τον πατέρα. δηλώσαντες αυτῶ τὰς προκλήσεις του Φουφεττίου καὶ ους ὁ Τυλλος διελέχθη λόγους και τελευταίαν τὴν εαυτῶν ἀπόκρισιν ηξίουν εἰπειν ῆντινα γνώμην αυτος ἔχει. ὁ δε υπολαβὼν,

'Aλλ' ευσεβὲς μὲν, ἔφη, πρῆγμα ποιεῖτε, ἁ παῖδες, ad τῶ πατρι ζῶντες καὶ οὐδὲν ἄνευ τῆς ἐμῆς γνώμης διαπραττόμενοι, καιρὸς δὲ καὶ υμῆς αυτοὐς ήδη περὶ

υμῶν τά γε τηλικαυτα φαίνεσθαι φρονοῶντας. υπο-

λαβόντες ουν τον ἐμὸν βίον ήδη τελος ἔχειν φανερὸν ποιήσατέ μοι, τί δη ποτ' αν αυτοὶ προείλεσθε πράτ- 30τειν ἄνευ τοὐ πατρὸς περὶ των ἰδίων βουλευσάμενοι ' αποκρίνεται προς αυτὸν ὁ πρεσβύτατος

292쪽

εοιάδε ' 'Eδεξάμεθ' αν τον ὐπερ της ηγεμονιας αγῶνα καὶ πάσχειν ἡπεμείναμεν ο τι αν τω δαιμονίω δοκy' τεθνάναι γὰρ αν βουλοίμεθα μῆλλον η ζην ανάξιοι γενόμενοι σου τε καὶ των προγόνων. 5 το δε προς τους ανεψιους συγγενες Ουχ ημεῖς προ- 4M τεροι λυσομεν, ἀλλ' ως υπὸ της τύχης διαλέλυται στέρξομεν. εἰ γὰρ Κορατίοις ἔλαττον κρίνεται του καλου το συγγενες, οὐδε ορατίοις τιμιώτερον φανήσεται το γενος της αρετης. ο δε πατηρ ως ἐμαθε την 10 διάνοιαν αυτῶν περιχαρης γενόμενος καὶ τὰς χεῖρας ἀνασχών εἰς τον ουρανὸν πολλὰς ἔφη χάριτας εἰδέναι τοῖς θεοῖς, ὁτι παῖδας ἔδωκαν αυτῶ γενέσθαι καλοὐς καὶ ἀγαθους' ἔπειτα περιλαβὼν εκαστον αυτῶν καὶ

τὰς ηδίστας ἀποδοῖς ασπασμῶν τε καὶ φιλημάτων Id φιλοφροσύνας, Ἐχετ , ἔφη, καὶ την ἐμην γνώμην, ἄπαῖδες ἀγαθοὶ, και πορευθεντες ἀποκρίνασθε Tυλλωτην τ ευσεβη καὶ καλην ἀπόκρισιν. οι μεν δη χαίροντες επὶ τύ παρακελεύσει του πατρὸς ἀπyεσαν καὶ προσελθόντες τῶ βασιλεῖ ἀναδέχονται τον αγῶνα, 20 κἀκεῖνος συγκαλέσας την βουλην καὶ πολλοῖς ἐπαίνους των νεανίσκων διαθέμενος αποστέλλει πρέσβεις προς τον 'Aλβανὸν τοὐς δηλώσοντας, ὁτι δέχονται Pωμαῖοι την αῖρεσιν καὶ παρέξονται τοὐς ορατίους διαγωνιουμένους υπερ της αρχης. 25 XVIII. 'Aπαιτούσης δε της υποθέσεως και τον

τρόπον διεξελθεῖν της μάχης ἀκριβῶς καὶ τὰ μετὰ

ταυτην γενόμενα πάθη θεατρικαῖς ἐοικότα περιπε - 4b4τείαις μη ραθυμως διελθεῖν πειράσομαι καὶ περὶ τούτων ἐπ ακριβείας ἔκαστον, ως ἐμη δύναμις, εἰ-30 πεῖν. ἐπειδη γὰρ ὁ χρόνος ηκεν ἐν ω τέλος ἔδει λαβεῖν τὰς ομολογίας, ἐξηεσαν μεν αἱ τῶν Ρωμαίων δυνάμεις πανστρατιὰ, ἐξηεσαν δὲ μετὰ ταυ οἱ νεανίσκοι τοῖς

293쪽

πατρώοις θεοῖς ευξάμενοι και προῆγον ἄμα τῶ βασιλει κατευφημούμενοί τε υπὸ παντος του κατὰ την πόλιν ὁχλου καὶ παττόμενοι τὰς κεφαλὰς ἄνθεσιν 'ῆδη δὲ καὶ η των 'Aλβανῶν ἐξεληλύθει στρατιά.

ἐπεὶ δε κατεστρατοπεδεύσαντο πλησίον ἀλληλων με- dταίχμιον ποιησάμενοι τον διείργοντα την Pωμαίων

ἀπὸ της υλβανῶν ορον, ἔνθα καὶ πρότερον εἶχονεκάτεροι τους χάρακας, πρῶτον μὲν ἱερὰ θυσαντες ἄμοσαν ἐπὶ των ἐμπυρων στέρξειν την τύχην, ην ἀνἐκ τῆς μάχης των ανεψιῶν ἔκατέρα πόλις ἐξενέγκηται, 10 καὶ φυλάξειν τὰς ομολογίας βεβαίους μηδένα προσά- b γοντες αὐταῖς δόλον αυτοί τε καὶ γένος τὸ ἐξ αυτῶν 'ἐπεὶ δὲ τὰ προς θεοὐς ὁσια διεπράξαντο, θέμενοι τὰ ὁπλα προῆγον ἐκ τοὐ χάρακος ἀμφότεροι θεαταὶ τῆς μάχης ἐσόμενοι τριῶν ἡ τεττάρων σταδίων τὸ μεταξυ Ili χωρίον τοις ἀγωνιζομένοις καταλιπόντες ' και μετ' ουπολυ παρῆν τούς τε Κορατίους ὁ τῶν 'Aλβανῶν στρατηγὸς ἄγων και τους 'ορατίους ὁ τῶν Pωμαίων βασι- λεώς ώπλισμένους τε κάλλιστα καὶ τον ἄλλον ἔχοντας κοσμον οἱον ἄνθρωποι λαμβάνουσιν ἐπὶ θανάτω. γε- 20νόμενοι δὲ σύνεγγυς ἀλληλων τὰ μεν ξίφη τοις υπασπισταῖς παρέδωκαν, προσδραμόντες δὲ περιέβαλλον ἀλλήλους κλαίοντες και τοις ἡδίστοις ὀνόμασιν ἀνα-

καλουντες, ωστε εἰς δάκρυα προπεσεῖν ἄπαντας και πολλὴν ἀστοργίαν Ἀατηγορεῖν σφῶν τε αυτῶν και 25 τῶν ηγεμόνων, ὁτι παρὸν ἄλλοις τισὶ σωμασι κρῖναι

τὴν μάχην εἰς ἐμφύλιον αἱμα καὶ συγγενικὸν ἄγος

τον υπὲρ τῶν πόλεων αγῶνα κατέκλεισαν. παυσάμε

ibo νοι δὲ τῶν ασπασμῶν οἱ νεανίσκοι καὶ τὰ ξίφη παρατῶν υπασπιστῶν λαβόντες ἀναχωρησάντων τῶν πέ- 30λας ἐτάξαντό τε καθ' ηλικίαν καὶ συνήεσαν ομοσε.

XVIIII. Tέως μὲν οὐν ησυχία τε και σιγὴ κατεῖχεν

294쪽

ἀμφοτέρας τὰς δυνάμεις' ἔπειτα ἀναβοήσεις τε ἀθρόαι παρ' ἀμφοτέρων αυτῶν ἐγίνοντο καὶ παρακελεύσεις τοις μαχομένοις εναλλὰξ ευχαί τε καὶ οἰμωγαὶ καὶ παντὸς ἄλλου πάθους ἐναγωνίου φωναι συνεχεῖς, αιd μὲν προς τα δρώμενά τε καὶ ὁρώμενα ἡφ' ἐκατέρων, αἱ δε προς τα μέλλοντά τε καὶ υποπτευόμενα ' και ὴν πλείω τὰ εἰκαζόμενα των γινομενων. ῆ τε γὰρ ἴψις εκ πολλοs διαστήματος γινομενη πολῶ το ἀσαφες εἶχε, καιτο προς τοὐς οἰκείους ἀγωνιστὰς ἐκάστοις συμπαθὲς 10 επὶ το βεβουλημένον ἐλάμβανε τὰ πρασσόμενα, αῖ τε

συνεχεῖς των μαχομένων ἐπεμβάσεις και ἡπαναχωρή- οῖσεις καὶ εἰς το αντίπαλον αὐθις ἀντιμεταστάσεις πολ- λαι καὶ ἀγχίστροφοι γινόμεναι το ἀκριβες τῆς γνώμης ἀφηροῶντο ' καὶ ταῶτα επὶ πολὐν εγίνετο χρόνον. ρώ- 15 μην τε γὰρ σώματος ἔτυχον ὁμοίαν εχοντες εκάτεροι και τὸ γενναῖον τῆς ψυχῆς ἰσόρροπον ὁπλοις τε καλλίστοις εσκεπασμενοι τὰ σώματα ὁλα και γυμνὸν οὐδενἀπολιπόντες μερος ο τι και τρωθεν ὀξεῖαν ἔμελλεν οἰσειν την τελευτὴν, ἄστε πολλοὶ Pωμαίων τε και 20 'Aλβανῶν ἐκ τos φιλονεικεῖν τε και συμπαθεῖν τοις σφετέροις ἔλαθον αυτοὐς τὀ των κινδυνευόντων μεταλαβόντες πάθος ἀγωνισταί τε μῆλλον ἐβούλοντο ἐθεαταὶ των δρωμένων γεγονέναι. ὀψε δ' οὐν ποτε ὁ πρεσβύτατος των 'Aλβανῶν τῶ προς αυτὸν ἀντιτε- 2b ταγμένω συμπλέκεται παίων τε και παιόμενος ἄλλας ἐπ' ἄλλαις πληγὰς καί πως τυγχάνει τοs Ρωμαίου

διὰ βουβῶνος ἐνέγκας τὸ ξίφος. ὁ-τοις τε ἄλλοις O8

τραύμασι κεκαρωμένος ήδη και την τελευταίαν πληγὴν θανατηφόρον ἔχων ἡπολυθέντων τῶν μελῶν 30 καταρρυεὶς αποθνήσκει. ώς δε τοsτ' εἶδον οι θεαταὶ

τῆς μάχης ἄμα πάντες ἀνεβόησαν, 'Aλβανοι μὲν ώς νικῶντες ῆδη, Ῥωμαῖοι δ' ώς κρατούμενοι. τοῖς γὰρ

295쪽

δη σφετέρους δύο τοῖς τρισὶν υλβανοῖς ευκατεργά- στους υπελάμβανον γενήσεσθαι. ἐν ω δ' ἐγίνετο ταλα, ὁ παρασπίζων τῶ πεσόντι Ῥωμαῖος ορῶν ἐπὶ τῶ κατορθώματι περιχαρῆ τον 'Aλβανὸν ωθεῖται τα-

χὐς ἐπ αυτὸν καὶ πολλὰ μὲν τραύματα δοὐς, πολλὰ 1αυτὸς λαβὼν τυγχάνει πως κατὰ τῆς σφαγῆς αὐ-του βάψας τὸ ξίφος καὶ διαχρησάμενος. μεταβαλούσης δε τῆς τύχης ἐν ὀλίγω τά τε των ἀγωνιζομένων εργα καὶ τὰ των θεωμένων πάθη, καὶ Ρωμαίων μὲν ἀναθαρρησάντων ἐκ τῆς πρότερον κατηφείας, 'Aλβα- 10 νῶν δε ἀφηρημένων τὸ χαιρον, ἐτέρα πάλιν ἀντιπνεύσασα τοῖς των Ῥωμαίων κατορθώμασι τύχη τούτων μεν ἐταπείνωσε τὰς ἐλπίδας, τὰ δὲ των πολεμίων φρονηματα ἐπῆρεν. του γὰρ 'Aλβανοῶ πεσόντος ὁ την ἡ πλησίον αυτos ἔχων στάσιν ἀδελφὸς συμπλεκεται τῶ 15 καταβαλόντι, καὶ τυγχάνουσιν ἀμφότεροι κατὰ τὸν αυτὸν χρόνον πληγὰς εξαισίους εξενεγκαντες κατ ἀλλήλων, ὁ μὲν 'Aλβανὸς του Pωμαίου κατὰ του μεταφρένου καὶ μεχρι των σπλάγχνων βάψας τὸ ξίφος, ο μαῖος ὐπελθὼν την προβολὴν του πολεμίου καὶ 20των ἰγνυῶν την ἐτέραν ὁποτεμών. XX. V μεν δὴ τὸ καίριον τραsμα λαβὼν ευθυς ετεθνήκει, ὁ δε την ἰγνύαν τετρωμενος ουκετι βεβαιος ήν ἐστάναι , σκάζων δε καὶ τὰ πολλὰ τῶ θυρεῶ διερειδόμενος ἀντεῖχεν δμως ἔτι καὶ μετὰ του περιλειπο- 25 μένου τῶν αδελφῶν ἐπὶ τὸν υπομένοντα ' μαῖον ἐχώρει, περιέστησάν τε αυτὸν ὁ μεν ἐξ εναντίας προσιών, ὁ-κατὰ νώτου. τῶ δε' μαίω δείσαντι μηκυκλωθεὶς πρὸς αυτῶν εὐκατέργαστος γένηται δυσί τε μαχόμενος καὶ διχόθεν ἐπιοsσιν, ἐν δε ακραιφνὴς 30 ἔτι, λογισμὸς εἰσέρχεται διελεῖν τους πολεμίους απἀλλήλων καὶ χωρὶς ἐκατέρω μάχεσθαι. ράστα δε δια

296쪽

στησειν αυτοὐς ὐπελάμβανεν, εἰ δόξαν παράσχοι φυγῆς ' ου γὰρ υar ἀμφοτέρων διώξεσθαι των αδελφῶν, ἀλλ' ὐφ' ενὸς, ορῶν τον αλλον οὐκέτι καρτερὸν τον πόδα. ταῶτα διανοηθεις ώς εἶχεν ἔφευγε τάχους 5 καὶ συνέπεσεν αὐτῶ μη διαμαρτεῖν της ἐλπίδος. ὁ μεν γὰρ ἔτερος τῶν 'Aλβανῶν οὐδεμίαν ἔχων πληγὴν καίριον ἐδίωκεν αυτὸν ἐκποδὸς, ὁ ἐπιβαίνειν αδύνατος ἀν πολὐ τos δέοντος ὁστέρτι. ἔνθα δη τῶν 'Ai-βανῶν τοῖς σφετέροις ἐγκελευομένων, τῶν δε -- 10 μαίων τον αυτῶν ἀγωνιστὴν κακιζόντων καὶ τῶν μὲν ήδη παιανιζόντων τε καὶ στεφανουμένων ώς ἐπὶ κατορθουμένω τῶ ἀγῶνι, τῶν δ' ὀδυρομένων ώς Ουκ αν ἔτι της τύχης σφῆς διαναστησομένης, ταμιευσάμενος τον καιρὸν ὁ ' μαῖος ὁποστρέφει τε ὀξέως καὶ πρὶν 15 η φυλάξασθαι τον 'Aλβανὸν φθάνει τῶ ξίφει κατὰ του βραχίονος πληγὴν ἐνέγκας καὶ διελὼν τον αγκῶνα.

πεσούσης δὲ χαμαὶ της χειρὸς ἄμα τῶ ξίφει μίαν ἔτι

πληγὴν καίριον ἐξενέγκας ἀποκτείνει τον 'Aλβανὸν, και μετὰ τοὐτον ἐπὶ τον τελευταῖον ἁσάμενος ημι- 20 θνῆτα καὶ παρειμένον ἐπικατασφάττει. σκυλεύσας δε τοὐς τῶν ανεψιῶν νεκροὐς εἰς την πόλιν πείγετο πρῶτος ἀπαγγεῖλαι θέλων την εαυτοs νίκην τω

πατρί.

XXI. Ἐδει-ἄρα καὶ τοὐτον ἄνθρωπον ὁντα μη25 παντα διευτυχεῖν, ἀλλ' ἀπολαῶσαί τι τοὐ φθονεροὐδαίμονος, ὁς αυτὸν ἐκ μικροὐ μέγαν ἐν ὀλίγφ θεὶς

χρόνω και εἰς επιφάνειαν θαυμαστην καὶ παράδοξον

ἐξάρας κατέβαλε φέρων αυθημερὸν εἰς ἄχαριν συμφορὰν ἀδελφοκτόνον. ώς γὰρ ἐγγὴς ἐγένετο τῶν πυ-30 λῶν, ἄλλον τε ὀχλον ὁρα παντοδαπὸν ἐκχεόμενον ἐκτης πόλεως καὶ δη καὶ την αδελφην τρέχουσαν ' διαταραχθεὶς δὲ κατὰ την πρώτην πρόσοψιν, ὁτι καταλι- 46

297쪽

πουσα την μετὰ μητρος οἰκουρίαν παρθένος ἐπίγαμος εἰς ὀχλον αυτην ἔδωκεν ἀγνῶτα, καὶ πολλοὐς λαμβάνων λογισμοὐς ἀτοπους τελευτῶν ἐπὶ τοὐς επιεικεῖς και φιλανθρωπους ἀπέκλινεν, ώς ἀσπάσασθαί τε

f πρώτη τον σωθέντα αδελφον ποθοῶσα καὶ τὰς ἀρε - 5 τὰς των τεθνηκότων παρ' αυτοs μαθεῖν βουλομένη των ευσχημόνων ὐπερίδοι γυναικεῖόν τι πάσχουσα.

η δὲ ἄρα ου τοὐς αδελφοὐς ποθοῶσα τὰς ἀσυνηθεις ετόλμησεν ἐξελθεῖν οδοὐς, ἀλλ' ἐρωτι κρατουμένη των ανεψιῶν ἐνὸς , ω καθωμολόγητο ὐπὸ τοs πατρὸς 10 ἐπὶ γάμω, καὶ κρύπτουσα τὸ πάθος ἀπόρρητον ἐπει -δii των ἀπὸ τοs στρατοπεδου τινος ηκουσεν ἀπαγγέλλοντος τὰ περι την μάχην, οὐκέτι κατέσχεν, ἀλλ' ἐκλιπOsσα την οἰκίαν ῶσπερ αἱ μαινάδες ἐφέρετο προς τὰς πύλας οὐδὲν ἐπιστρεφομένη της ἀνακαλού- 15σης τε καὶ μεταδιωκούσης τροφοs. ἔξω δε γενομένη τῆς πόλεως ώς τον ἀδελφον εἶδε περιχαρη τοὐς επινικίους ἐπικείμενον στεφάνους, οἷς αὐτὸν ὁ βασιλεῶς

ἀνεδησε, καὶ τοὐς εταίρους αυτοs φεροντας τὰ τῶν πεφονευμένων σκῶλα, ἐν οἷς ην πέπλος ποικίλος, ον 20

αυτη μετὰ της μητρος ἐξυφήνασα τῶ μνηστηρι δῶρον εἰς τον μέλλοντα γάμον ἀπεστάλκει ποικίλους γὰρ

ὁ ἔθος ἐστὶν ἀμφιέννυσθαι πέπλους Λατίνων τοῖς μετιοsσι τὰς νύμφας , τοὐτον δη τον πέπλον θεασαμένη πεφυρμένον α ατι τόν τε χιτῶνα κατερρήξατο και 25 ταῖς χερσὶν ἀμφοτέραις παίουσα το στηθος ἐθρηνει καὶ ἀνεκαλεῖτο τον ἀνεψιὸν, ἄστε πολλην κατάπληξιν εἰσελθεῖν ἄπαντας ὁσοι κατὰ τον αὐτὸν ησαν τόπον.

ἀνακλαυσαμένη δὲ τον μόρον τοὐ μνηστηρος ἀτενέσι τοῖς ὀφθαλμοῖς εἰς τον ἀδελφον ὁρα και λέγει ' Μιαρώ- 30τατε ἄνθρωπε, χαίρεις ἀποκτείνας τοὐς ἀνεψιοὐς κἀμετην παναθλίαν ἀδελφην ἀποστερήσας γάμου, ω δύ-

DION. I. 16

298쪽

στηνε l ἀλλ' ουδ' ἔλεος εἰσέρχεταί σε τῶν απολωλότων συγγενῶν, οἴς αδελφους ἐκάλεις, ἀλλ' ῶσπερ ἀγαθόν τι διαπεπραγμένος ἐξέστηκας των φρενων υπὸ της ηδονῆς καὶ στεφάνους ἐπὶ τοῖς τοιούτοις επί-d κεισαι κακοῖς τίνος ἔχων ψυχὴν θηρίου; κἀκεῖνος υπολαβὼν, Φιλουντος, ἔφη, την πατρίδα πολίτου καὶ τους κακῶς αυτ α βουλομένους κολάζοντος, ἐάν τε ἀλλότριοι τυχωσιν αυτῆς ὁντες, ἐάν τε οἰκεῖοι ' εν oli τίθεμαι και σε, ῆτις ἐνὶ καιρῶ τα μέγιστα ἀγαθῶν τε 10 και κακῶν συμβεβηκότα ἡμῖν ἐπιγνουσα την τε νίκην 41τῆς πατρίδος, ῆν ὁ σὸς αδελφὸς ἐγὼ πάρειμι κατάγων,

καὶ τον θάνατον τῶν αδελφῶν ουκ ἐπὶ τοῖς ἀγαθοῖς, ῶ μιαρὰ συ, τοῖς κοινοῖς τῆς πατρίδος χαίρεις ουτ' ἐπὶ ταῖς συμφοραῖς ταῖς ἰδίαις τῆς οἰκίας ἀλγεῖς, ἀλλ' 15 υπεριδουσα τῶν σεαυτῆς αδελφῶν τον του μνηστῆρος ἀνακλαίεις μόρον , ουδ ' υπὸ του σκότους ἀποφθαρεισά που κατὰ μόνας, ἀλλ' ἐν τοῖς απάντων ὀφθαλμοῖς, καί μοι την αρετὴν καὶ τοὐς στεφάνους ονειδίζεις, dψευδοπάρθόνε και μισάδελφε καὶ ἀναξία τῶν προγό-20 νων. ἐπειδὴ τοίνυν ου τους αδελφους ποθεῖς, αλλὰ τους ανεψιοὐς, καὶ το μεν σῶμα ἐν τοῖς ζῶσιν ἔχεις, τὴν δε ψυχὴν παρὰ τῶ νεκρῶ, ἄπιθι προς ἐκεῖνον ον ἀνακαλῆ καὶ μήτε τον πατέρα μήτε τοὐς αδελφοὐς καταίσχυνε. ταυτ' εἰπὼν Ουκ ἐφυλαξεν ἐν τῶ μισο-25 πονήρω το μέτριον, ἀλλ' ώς εἶχεν οργῆς ώθεῖ διὰ τῶν πλευρῶν αυτῆς το ξίφος, ἀποκτείνας τὴWαδελφὴν παρῆν ώς τον πατέρα. ουτω δὲ ἄρα μισοπόνηρα καὶ

αυθάδη τὰ τῶν τότε ' μαίων ἡθη καὶ φρονήματα ὴν καὶ, εἴ τις αὐτὰ βουλοιτο παρὰ τὰ νυν ἔργα καὶ τοὐς ulao ἐφ' ημῶν ἐξετάζειν βίους, ωμὰ καὶ σκληρὰ καὶ τῆς θηριώδους οὐ πολῶ ἀπέχοντα φύσεως, ῶστε πάθος ουτω δεινὸν ὁ πατὴρ ακούσας οὐχ ὁπως ήγανάκτη-

299쪽

- ' σεν, αλλὰ καλῶς καὶ προσηκόντως ὁπέλαβε το πραχθὲν ἔχειν ' ῖς γε οἴτε εἰς την οἰκίαν εχσεν εἰσενεχθηναι τὸν νεκρον της θυγατρὸς οὐτ εν τοῖς πατρώοις τεθηναι μνημασιν ἐπέτρεψεν οὐτε κηδείας καὶ περι- στολης καὶ των ἄλλων νομίμων μεταλαβεῖν, ἀλλ' οἱ 3παριόντες αυτην ἐρριμμένην εν ω διεχρήσθη χωρίωλίθους ἐπιφοροῶντες και γην εκηδευσαν ως πτῶμα ἔρημον κηδομένων. ταὐτά τε δη στερρὰ τοs ἀνδρὸς καὶ ἔτι προς τουτοις, ἶ μελλω λέγειν ' ως γὰρ επὶ καλοῖς τε και εὐτυχέσιν ἔργοις αυθημερὸν ἔθυε τοῖς πατρώοις 10 θεοῖς ἔς εἴξατο θυσίας καὶ τους συγγενεις εστιάσει λαμπρὰ καθάπερ εν ταῖς μεγίσταις ἐορταῖς ἡπεδέχετο ελάττους ηγουμενος τὰς ἰδίας συμφορὰς τῶν κοινῶν της πατρίδος αγαθῶν. τοὐτο δ' Ου μόνον ὁ Οράτιος, αλλὰθ και μετ' εκεῖνον ἄλλοι συχνοὶ μαίων μνημονεύον- 1bται ποιησαντες ἄνδρες επιφανεῖς' λεγω δε το θύειν και στεφηφορεῖν καί θριάμβους κατάγειν τεκνων αὐτοῖς απολωλότων ἔναγχος, ὀταν εὐτυχησn δι' αυ- τοὐς το κοινόν' υπερ ίν κατὰ τοὐς οἰκείους ἐρῶ καιρούς. 20XXII. Μετὰ την μάχην τῶν τριδύμων ' - μαῖοι μὲν οἱ τότε ὁντες επὶ στρατοπεδου ταφὰς ποιησάμενοι λαμπρὰς τῶν ἀποθανόντων εν οἱς ἔπεσον χωρίοις καὶ θύσαντες τἀπινίκια τοῖς θεοῖς ἐν εὐπαθείαις ησαν, 'Aλβανοὶ δε ἀχθόμενοι ἐπὶJ τοῖς 25 συμβεβηκόσι καὶ τον ηγεμόνα δι' αἰτίας ἔχοντες, ως κακῶς ἐστρατηγηκότα, ἄσιτοί τε οἱ πολλοὶ καὶ αθεράπευτοι την εσπέραν εκείνην διετέλεσαν. τη δ' ἐξης ημέρα καλέσας αυτοὐς ὁ τῶν Pωμαίων βασιλευς εἰς εκκλησίαν καὶ πολλὰ παραμυθησάμενος, ως οὐτε 30 ἄσχημον ἐπιτάξων αὐτοῖς Ουθὲν ουτε χαλεπὸν οἴθ'

300쪽

244 - Γαμφοτερων των πόλεων τα κράτιστα καὶ συμφορώτατα συμβουλευσων, καὶ τον ἄρχοντα τε αυτῶν Φουφέττιον επὶ της αυτης αρχῆς κατασχὼν αλλο τε οὐδεν ἡ των πολιτικῶν μεθαρμοσάμενος ουδε κινήσας ἀπῆ-d γεν ἐπ οἰκου την δύναμιν. καταγαγόντι δε αυτωτον ψηφισθέντα υπὸ τῆς βουλῆς θρίαμβον καὶ tu πολιτικὰ πράττειν ἀρξαμενω προσερχονται των πολιτῶν ἄνδρες οὐκ αφανεῖς τον υράτιον ἄγοντες υπὸ δίκην, ώς ου καθαρὸν α ατος εμφυλίου διὰ τον τῆς 10 αδελφῆς φόνον' καὶ καταστάντες μακρὰν διεξῆλθον δημηγορίαν τους νόμους παρεχόμενοι τοὐς οὐκ ἐῶν - τας ἄκριτον ἀποκτείνειν οὐθενα καὶ τὰ παρὰ των θεῶν απάντων μηνίματα ταῖς μη κολαζούσαις πόλεσι τοὐς ἐναγεῖς διεξιόντες. ὁ δὲ πατὴρ ἀπελογεῖτο περὶ 15 του μειρακίου κατηγορῶν τῆς θυγατρὸς καὶ τιμωρίανου φόνον εἶναι το πραχθεν λέγων δικαστὴν τε αυτὸν αξιῶν εἶναι των ἰδίων κακῶν ἀμφοτέρων γενόμενον πατερα. συχνῶν δε λόγων ρηθεντων ὐφ' εκατερων πολλὴ τον βασιλεα κατεῖχεν αμηχανια, τί τελος εξε-20 νέγκη περὶ τῆς δίκης. οἴτε γὰρ ἀπολῶσαι τos φόνου του ομολογοῶντα τῆν αδελφὴν ἀνηρηκεναι προδίκης καὶ ταὐτα εφ' οἶς ου συνεχώρουν ἀποκτείνειν

οἱ νόμοι καλῶς ἔχειν ἡπελάμβανεν, ῖνα μὴ τὴν οἀρὰν καὶ το ἄγος απὸ τοὐ δεδρακότος εἰς τον ἴδιον

2b οἶκον εἰσενέγκηται, οἴτε ώς ἀνδροφόνον ἀποκτεῖναι τον υπερ τῆς πατρίδος ἐλόμενον προκινδυνευ- σαι καὶ τοσαυτης αυτῆ δυναστείας γενόμενον αἴτιοναλλως τε καὶ τοὐ πατρὸς ἀπολύοντος αυτὸν τῆς αἰ

τίας, ω τὴν περὶ τῆς θυγατρὸς οργὴν ἡ τε φυσις

30 απεδίδου πρώτω καὶ ὁ νόμος. απολυμενος τί χρή σεται τοῖς πράγμασι τελευτῶν διέγνω κράτιστον ειναι τῶ δήμω τὴν διάγνωσιν ἐπιτρεπειν. γενόμε