Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

261쪽

HEROD0TIσίου, ῶς ἐγίνοντο κατὰ χαλκίδα, οἱ Πλαταιέες ἀποβά- τες ἐς την περαίην τῆς Βοιωτίης χώρης προς ἐκκομιδὴν

ἐτράποντο τῶν οἰκετέων. Ουτοι μεν νυν τούτους σώζον

τες ἐλείφθησαν. Ἀθηναῖοι δε ἐπὶ μὲν Πελασγῶν ἐχόντων την νυν Ελλάδα καλεομένην ῆσαν Πελασγοὶ, ουνομαζόμενοι Κραναοὶ , ἐπὶ δε Κέκροπος βασιλέος ἐπεκλήθησαν Κεκροπίδαι, ἐκδεξαμένου δε Ἐρεχθέος την αρχὴν 'Aθηναῖοι μετουνομάσθησαν, 'Tωνος δε του Σουθου στρατάρχεω γενομένου 'Aθηναίοισι ἐκλήθησαν απὼ τούτου Ιω- 45 νες. Μεγαρέες δε τώ ὁ πλήρωμα παρείχοντο καὶ επ' Αρτεμισίω, 'Aμπρακιῶται δὲ επτὰ νέας ἔχοντες ἐπεβοή- θησαν, Λευκάδιοι δὲ τρεις, ἔθνος ἐόντες ουτοι Aωρικον si απὸ Κορινθου. Νησιωτέων δὲ Αἰγινῆται τριήκοντα παρείχοντο. ῆσαν μέν σφι καὶ ἄλλαι πεπληρωμέναι νέες, ἀλ-λα τῆσι μὲν τὴν μυτῶν ἐφύλασσον, τριήκοντα δὲ τῆσι ἄριστα πλωούσησι ἐν Σαλαμῖνι ἐναυμάχησαν. Αἰγινῆται

δέ εἰσι Λωριέες απὸ 'Eπιδαύρου τῆ δὲ νήσω πρότερον osνομα ἐν οἰνώνη. μετὰ δὲ Αἰγινήτας λκιδέες τὰς ἐπ'

Mρτεμισίω εἴκοσι παρεχόμενοι καὶ Ερετριέες τὰς επλά ουτοι δὲ 'Iωνές εἰσι. μετὰ δὲ Κεῖοι τὰς αυτὰς παρεχόμενοι , ἔθνος ἐὸν γωνικὸν απὰ -ηνέων. Νάξιοι δὲ παρείχοντο τέσσερας, ἀποπεμφθέντες μὲν ἐς τους Μήδους υπὸ τῶν πολιητέων, κατά περ ωλλοι νησιῶται, ἀλογοσαντες δὲ τῶν ἐντολέων ἀπίκατο ἐς τους Ελληνας Λημοκρίτου σπεύσαντος, ἀνδρὸς τῶν αστῶν δοκίμου καὶ τότε τριηραρχέοντος ' Νάξιοι δέ εἰσιώνες ἀπ' Αθηνέων γεγονότες. Στυρέες δὲ τὰς αυτὰς παρείχοντο νέας τὰς καὶ ἐπ' 'Αρτεμισίω, Κέθνιοι δὲ μίαν καὶ πεντηκόντερον, ἐόντες συναμφότεροι ουτοι Θρύοπες. καὶ Σερίφιοί τε καὶ Σίφνιοι καὶ Μήλιοι ἐστρατεύοντο ' ουτοι γὰρ Ουκ ἔδοσαν

μὲν ἄπαντες ἐντὰς οἰκημένοι Θεσπρωτῶν καὶ Ἀχέροντος

262쪽

LIB. VIII. C A P. 44 - 5I.

ποταμου ἐστρατεύοντο ' Θεσπρωτοὶ γάρ εἰσι οἱ ὁμο- ρέοντες υμπρακιήτησι καὶ Λευκαδίοισι, οῖ εξ ἐσχατέων χωρέων ἐστρατεύοντο. των δε ἐκτος τούτων οἰκημένων Κροτωνιῆται μουνοι ἐσαν, οῖ ἐβοήθησαν τῆ Ελλάδι κινδυνευουσηὶ νηῖ μιῆ, της ῆρχε ἀνηρ τρὶς πυθιονίκης Φάυλλος' Κροτωνιῆται-γενος εἰσὶ Ἀχαιοί. οἱ μέν νυν αλλοι 48 τριήρεας παρεχόμενοι ἐστρατεύοντο, Μηλιοι δε καὶ Σίφνιοι καὶ Σερίφιοι πεντηκοντέρους. Μηλιοι μεν γένος ἐόντες απὰ Λακεδαίμονος δυο παρείχοντο, Σίφνιοι δὲ καὶ Σερίφιοι γωνες ἐόντες ἀπ' Ἀθηνέων μίαν ἐκάτεροι. αριθμὸς δε ἐγένετο ὁ πας των νεῶν, παρεξ τῶν πεντη- 'κοντέρων, οκτὼ καὶ ἐβδομήκοντα καὶ τριηκόσιαι. Ως δὲ ἐς την Σαλαμῖνα συνῆλθον οἱ στρατηγοι απὸ 49των εἰρημένων πολίων, ἐβουλεύοντο προθέντος Eυρυβιάδεω γνώμην ἀποφαίνεσθαι τον βουλόμενον, ὁκου δοκέοι ἐπιτηδεώτατον εἶναι ναυμαχίην ποιέεσθαι των αυτοὶ χωρέων ἐγκρατέες εἰσί η γὰρ Aττικὴ ἀπεῖτο ἡδη, των

δὲ λοιπέων πέρι προετίθεε. αἱ γνῶμαι δὲ των λεγόντων αἱ πλεῖσται συνεξέπιπτον προς τον 'Ισθμὀν πλώσαντας ναυμαχέειν προ τῆς Πελοποννησου, ἐπιλέγοντες τον λόγον τόνδε, ῶς ἐν νικηθέωσι τὴ ναυμαχίη, ἐν Σαλαμῖνι μὲν ἐόντες πολιορκήσονται ἐν νήσω, ἶνα σφι τιμωρίη ου- δεμία ἐπιφανησεται, προς δὲ τῶ 'Iσθμῶ ἐς τους εωυτῶν ἐξοίσονται. Ἀμα των απὸ Πελοποννησου στρατηγῶν 50

ἐπιλεγομένων ἐληλύθεε ἀνηρ Mθηναῖος ἀγγέλλων ῆκειντον βάρβαρον ἐς την Ἀττικὴν καὶ πῆσαν αυτὴν πυρπολέεσθαι. ὁ γὰρ διὰ Βοιωτῶν τραπόμενος στρατὸς ἄμα Σέρξη, ἐμπρήσας Θεσπιέων την πόλιν αυτῶν ἐκλελοιπο- των ἐς Πελοπόννησον καὶ την Πλαταιέων ωσαύτως, ηκε τε ἐς τὰς Ῥθήνας καὶ πάντα ἐκεῖυα ἐδηχυ. ἐνέπρησε δὲ Θέσπειάν τε καὶ Πλάταιαν πυθόμενος Θηβαίων, οτι Ουκιμήδιζον. Ἀπὸ δὲ τῆς διαβάσιος του Ἐλλησπόντου, ἔν- 51

263쪽

HEROD0T1θεν πορευεσθαι ξρξαντο οἱ βάρβαροι, ἔνα αυτοs διατρίψαντες μῆνα, ἐν τῶ διέβαινον ἐς την Mρώπην, ἐν τρισὶ ετέροισι μησὶ ἐγένοντο ἐν τῆ Ἀττικῆ, Καλλιάδεω ἄρχοντος Ἀθηναίοισι. καὶ αἱρέουσι ἐρημον το ἄστυ, καί τινας ολίγους ευρίσκουσι των ωθηναίων ἐν τῶ ἱρῶ ἐόντας, ταμίας τε του ἱροs και πένητας ανθρώπους, οῖ φραξάμενοι

την ἀκρόπολιν θυρησί τε καὶ ξυλοισι 4μυνοντο τοὐς ἐπι- οντας, ἀμα μεν υπ' ἀσθενείης βίου οὐκ ἐκχωρήσαντες ἐς Σαλαμῖνα, προς δὲ αυτοὶ δοκέοντες ἐξευρηκέναι τὸ

μαντήων, τὸ ἡ Πυθίη σφι ἔχρησε, τὸ ξύλινον τεuoς ἀνάλωτον ἔσεσθαι, καὶ αυτὸ δη τομο εἶναι τὸ κρησφυγετον 52 κατὰ τὸ μαν Γον, καὶ ου τας νέας. οἱ δε Πέρσαι ἱζόμενοι ἐπὶ τον καταντίον τῆς ἀκροπόλιος ἄχθον, τον Mθηναῖοι καλέουσι Ἀρήων πάγον, ἐπολιόρκεον τρόπον τοιόνδε δκως στυπεῖον περι τοὐς δωτοὐς περιθέντες ἀψειαν, ἐτόξευον ἐς τὸ φράγμα. ἐμαυτα Ἀθηναίων οἱ πολιορκεόμενοι ομως ήμυνοντο, καίπερ ἐς τὰ ἔσχατον κακοs ἀπιγμένοι καὶ τοὐ φράγματος προδεδωκότος. ουδε λόγους των Πεισιστρατιδέων προσφερόντων περὶ ὁμολογίης ἐνεδέκοντο, αμυνόμενοι δὲ ἄλλα τε ἀντεμηχανέοντο καὶ δη καὶ προσιόντων των βαρβάρων προς τὰς πυλας

ὀλοιτρόχους ἀπίεσαν ἄστε Σέρξεα ἐπὶ χρόνον συχνὰν 53 ἀπορίησι ἐνέχεσθαι Ου δυνάμενόν σφεας ἔλεω. μόνω δ' ἐκ των απόρων ἐφάνη δή τις ἔσοδος τοῖσι βαρβάροισι ' ἔδεε γὰρ κατὰ τὸ θεοπρόπιον πῆσαν την Ἀττικὴν την ἐν τῆ ήπείρω γενέσθαι υπὰ Πέρσησι. ἔμπροσθε ἀν προ τῆς

ἀκροπόλιος, οπισθε δὲ των πυλέων και τῆς ανόδου, τῆδη ουτε τις ἐφυλασσε ουτ' αν ῆλπισε μή κοτέ τις κατὰ ταsτα αναβαίη ανθρώπων, ταυτη ἀνέβησάν τινες κατὰ

τὸ ἱρὸν τῆς Κέκροπος θυγατρὸς Ἀγλαυρου, καίτοι περαποκρήμνου ἐόντος τοs χώρου. ῶς δὲ εἶδον αὐτοὐς ἀναβεβηκότας οἱ Ἀθηναῖοι ἐπὶ την ακρόπολιν, οἱ μεν ἐρ-

264쪽

οιπτεον ἐωυτους κατὰ του τείχεος κάτω καὶ διεφθείροντο, οἱ δε ἐς τὸ μέγαρον κατέφευγον. των δε Περσέων οἱ ἀναβεβηκότες πρῶτον μὲν ἐτράποντο προς τὰς πύλας, ταυτας δὲ ἀνοίξαντες τους ἱκέτας ἐφόνευον ' ἐπεὶ δε σφι πάντες κατέστρωντο, τὸ ἱρὸν συλησαντες ἐνέπρησαν πῶ- σαν την ἀκροπολιν. Σχὼν δὲ παντελέως τὰς Mθηνας 5 Σέρξης ἀπέπεμψε ἐς Σοsσα ἄγγελον ἱππέα Ἀρταβάνω ἀγγελέοντα την παρεουσάν σφι ευπρηξίην. απὸ πέμψιος του κηρυκος δευτέρn ημέρη συγκαλέσας 'Aθηναίων τους φυγάδας, ἐ-τῶ δὲ επομένους, ἐκέλευε τρ πω τῶ σφετέρω θῶσαι τὰ ἱρὰ ἀναβάντας ἐς την ἀκρόπολιν, εἴτε δη ἁν οψιν τινὰ ἰδὼν ἐνυπνίου ἐνετέλλετο ταυ- τα, εἴτε καὶ ἐνθύμιόν οἱ ἐγένετο ἐμπρησαντι τὰ ἱρόν. οἱ δὲ φυγάδες των Mθηναίων ἐποίησαν τὰ ἐντεταλμένα. υ δὲ εῖνεκεν τούτων ἐπεμνησθην, φράσω. ἔστι ἐν τη Mἀκροπόλι ταυτη Ἐρεχθέος του γηγενέος λεγομένου εἶναιωηὀς, ἐν τῶ ἐλαίη τε καὶ θάλασσα ἔνι, τὰ λόγος παρ' Ἀθηναίων Ποσειδέωνά τε καὶ ωθηναίην ἐρίσαντας περὶ της χώρης μαρτύρια θέσθαι. ταυτην ων την ἐλαίην ἄματῶ ἄλλω ἱρῶ κατέλαβε ἐμπρησθηναι ὐπὰ τῶν βαρβάρων δευτέρη δὲ ημέρη απὸ της ἐμπρήσιος Ἀθηναίων οἱ θύειν υπὰ βασιλέος κελευόμενοι ῶς ανέβησαν ἐς τὸ ἱρὸν, ῶρεον

βλαστὸν ἐκ του στελέχεος oσον τε πηχυαῖον ἀναδεδραμζ- κότα. Ουτοι μέν νυν ταυτα ἔφρασαν.

Οἱ δὲ ἐν Σαλαμῖνι Ἐλληνες, σφι ἐξηγγέλθη, ώς in

ἔσχε τὰ περὶ την Mθηνέων ἀκρόπολιν, ἐς τοσουτον θόρυβον ἀπίκοντο, ῶστε ἔνιοι τῶν στρατηγῶν ουδὲ κυρω- ναι ἔμενον τὰ προκείμενον πρηγμα, ἀλλ' ἔς τε τὰς νέας ἐσέπιπτον καὶ ἱστία ηείροντο ώς ἀποθευσόμενοι. τοῖσί τε υπολειπομένοισι αυτῶν ἐκυρώθη προ τοs T θμοs ναυμαχέειν. νύξ τε ἐγίνετο, καὶ οἷ' διαλυθέντες ἐκ του συνεδρίου ἐσέβαινον ἐς τὰς νέας. θαντα δη Θε- 57

265쪽

HERODOTI μιστοκλέα ἀπικόμενον ἐπὶ την νέα ει ρετο Μνησίφιλος ἀνὴρ Ἀθηναῖος, ο τι σφι εἴη βεβουλευμένον. πυθόμενος δὲ προς αυτου, - εἴη δεδογμένον ἀνάγειν τὰς νέας προς

του Ἱσθμὸν καὶ προ τῆς Πελοποννησου ναυμαχέειν, ειπε 'ου τοι ἄρα, ἐν ἀπαείρωσι τὰς νέας ἀπὸ Σαλαμῖνος, ουδὲ περὶ μιῆς ἔτι πατρίδος ναυμαχήσεις. κατὰ γὰρ πόλις εκα-στοι τρέψονται, καὶ ουτε σφέας ρυβιάδης κατέχειν δυνήσεται Ουτε τις ἀνθρώπων ἄλλος τε μη οὐ διασκε δασθῆναι την στρατιὴν, ἀπολέεταί τε η Ἐλλὰς ἀβουλίησι. ἀλλ' εἴ τις ἔστι μηχανὴ, ἴθι καὶ πειρῶ διαχέαι τὰ βεβουλευμένα, ῆν κως δυνη ἀναγνῶσαι ρυβιάδεα μεταβου- ω λεύσασθαι Mτε αυτου μενέειν. κάρτα δη τῶ Θεμιστοκλέr ῆρεσε ἡ υποθήκη, καὶ ουδὲν προς ταυτα αμεισάμενος φου ἐπὶ την νέα την Mρυβιάδεω. ἀπικόμενος δε ἔφη ἐθέλεκυν οἱ κοινόν τι πρῆγμα συμμῖξαι. ὁ δ' αυτον ἐς την νω ἐκέλευε ἐσβάντα λέγειν, εἴ τι ἐθέλοι. ἐνθαῶτα ὁ ωεμιστοκλέης παριζόμενός οι καταλέγει ἐκεῖνά τε πάντα, τὰ λουσε Μνησιφίλου, ἐωυτου ποιευμενος, καὶ ἄλλα πολλὰ προστιθεὶς, ἐς ο ἀνέγνωσε χρηῖζων ἔκ τε τῆς νεὸς

ἐκβῆναι συλλέξαι τε τους στρατηγους ἐς το συνέδριον.

59 sὸς δε ἄρα συνελέχθησαν, πριν ῆ τον Mρυβιάδεα προθεῖναι τον λόγον των εἴνεκεν συνήγαγε τοὐς στρατηγοὐς,

πολλὸς ἐν ὁ Θεμιστοκλέης ἐν τοῖσι λόγοισι οἷα κάρτα δε

μενος. λέγοντος δε αυτου ὁ Κορίνθιος στρατηγὸς Ἀδείμαντος ὁ τλκυτου εἶπε ' Θεμιστόκλεες, ἐν τοῖσι ἀγῶσι οἱ προεξανιστάμενοι ραπίζονται. ὁ δὲ απολυόμενος ἔφη ' 60 Οι δέ γε ἐγκαταλειπόμενοι ου στεφανευνται. Τότε μὲν ήπως προς τον Κορίνθιον ἀμείψατο, προς δὲ τον -- ρυβιάδεα ἔλεγε ἐκείνων μὲν οὐκέτι ουδὲν των πρότερον λεχθέντων, - ἐπεὰν ἀπαείρωσι απὸ Σαλαμῖνος, δι δρήσονται ' παρεόντων γὰρ των συμμάχων ουκ ἔφερέ οἱ κόσμον ουδένα κατηγορέειν ' ὁ δὲ ἄλλου λόγου εἴχετο,

266쪽

αείθη ναυμαχίην αυτοs μενων ποιέεσθαι, μηδὲ πειθόμε- ωος τουτων τοῖσι λέγουσι ἀναζευξης προς τον υθμὰν τὰς νέας. ἀντίθες γὰρ ἐκάτερον ἀκούσας. προς μὲν τWγσθμῶ συμβάλλων ἐν πελάγεῖ αναπεπταμένω ναυμαχήσεις , ἐς το Θιστα ἡμω συμφορόν ἐστι νέας ἔχουσι βαρ- τερας καὶ αριθμὸν ἐλάσσονας, τοsτο δε ἀπολέεις Σαλαμῖνα τε καὶ Μέγαρα καὶ Αἴγιναν, se περ καὶ τα ἄλλα ευτυχήσωμεν. ἄμα γὰρ τω ναυτικῶ αυτῶν ἔφεται καὶ oπεζος στρατός. καὶ οὐτω σφέας αυτὸς ἄξεις ἐπὶ τὴν Πελοπόννησον, κινδυνεύσεις τε ἁπάση τῆ Ἐλλάδι. 'm M a

τὰ ἐγὼ λέγω ποιησης, τοσάδε ἐν αὐτοῖσι χρηστὰ εὐρήσεις ' πρῶτα μὲν ἐν στεινῶ συμβάλλοντες νηυσὶ ὀλίγρσι προς πολλὰς, ἐν τὰ οἰκότα ἐκ τοs πολέμου ἐκβαίνη, πολλὸν κρατήσομεν, - τὸ γὰρ ἐν στεινῶ ναυμαχέειν προς ἡμέων ἐστὶ, ἐν εὐρυχωρίη δὲ προς ἐκείνων, - αυτις δὲ Σαλαμις περιγίνεται, ἐς τὴν ἡμῖν ἡπεκκέεται τέκνα τε καὶ

γυναῖκες. καὶ μην καὶ τόδε ἐν *υτοῖσι ἔνεστι, τos κα4 περιέχεσθε μάλιστα ' ομοίως αυτοs τε μένων προναυμαχήσεις Πελοποννησου καὶ προς τω χυθῶ, ουδέ σφεας, εἴ περ ευ φρονέεις, ἄξεις ἐπὶ τὴν Πελοπόννησον. 'm δέ 3 γε καὶ τὰ ἐγὼ ἐλπίζω γένηται καὶ νικήσωμεν τῆσι νηυσιουτε ἡμῖν ἐς τον υθμὸν παρέσονται in βάρβαροι οὐτε προβήσονται ἔκαστέρω της Ἀττικῆς, ἀπίασί τε Ουδενὶ κόσμω, Μεγάροισί τε κερδανέομεν περιεοsσι καἰ Aθωρκα ὶ Σαλαμῖνι, ἐν τῆ ἡμῖν και λόγιόν ἐστι τῶν ἐχθρῶν

κατυπερθε γενέσθαι. οἰκότα μέν νυν βουλευομενοισι ἀνθρώποισι ώς τὸ ἐπίπαν ἐθέλει γίνεσθαι, μὴ δὲ οἰκότα

βουλευομενοισι οὐκ ἐθέλει ουδὲ ὁ θεὸς προσχωρέειν προς τὰς ἀνθρωπηως γνώμας. Ἀμα λέγοντος Θεμ- 61στοκλέος αυτις ὁ Κορίνθιος ωδείμαντος ἐπεφέρετο, σιγῆν τε κελεύων τω μή ἐστι πατρὶς, καὶ Εὐρυβιάδεα o

267쪽

ἐῶν ἐπιψηφίζειν ἀπόλι ἀνδρί πόλιν γὰρ τον Θεμιστοκλέα παρεχόμενον Ουτω ἐκέλευε γνώμας συμβάλλεσθαι. ταυτα δέ οἱ προέφερε, ἔτι ηλώκεσάν τε καὶ κατείχοντο αι Mθῆναι. τότε δη ὁ Θεμιστοκλέης εκεῖνον τε καὶ τους Κορινθίους πολλά τε καὶ κακὰ ἔλεγε, μυτοῖσί τε ἐδήλου λόγω ως εἴη καὶ πόλις καὶ γη μέζων ηπερ ἐκείνοισι, εστ' ἀν διηκόσιαι νέες σφι ωσι πεπληρωμέναι ' οὐδαμοῖς 62 γὰρ Ἐλληνων αυτους ἐπιόντας ἀποκρουσεσθαι. Σημαίνων δὲ ταυτα τῶ λόγω διέβαινε ἐς αρυβιάδεα, λέγων. μῆλλον ἐπεστραμμένα ' Συ εἰ μενέεις αυτοs και μένων ἔσεαι ἀνηρ αγαθός εἰ δὲ μη, ανατρέψεις την Ἐλλάδα.τὀ παν γὰρ ημῖν του πολέμου φέρουσι αἱ νέες. αλλ' ἐμοὶ πείθεο. εἰ δὲ ταυτα μη ποιησεις, ημεῖς μεν, λ εχομεν, ἀναλαβόντες τους οἰκέτας κομιευμεθα ἐς Σίριν την ἐνγταλίη, η περ ημετέρη τέ ἐστι ἐκ παλαιου ἔτι, καὶ τὰ λώγια λέγει ὐπ' ημέων αυτην δέειν κτισθηναι ' υμεῖς δεσυμμάχων τοιῶνδε μουνωθέντες μεμνησεσθε των ἐμῶν 63 λόγων. Tαυτα δὲ Θεμιστοκλέος λέγοντος ἀνεδιδάσκετο

αρυβιάδης. δοκέειν δέ μοι, ἀρρωδησας μάλιστα τους Ἀθηναίους ἀνεδιδάσκετή, μή σφεας ἀπολίπωσι, ην προς τον 'Ισθμὸν ἀνάγη τὰς νέας. ἀπολιπόντων γὰρ -

ναίων ουκέτι ἐγίνοντο αξιόμαχοι οἱ λοιποί. -υτην δὲ αἱ 64 ρέεται την γνωμην αυτοs μένοντας διαναυμαχέειν. Ουτω

μὲν οἱ περὶ Σαλαμῖνα ἔπεσι ακροβολισάμενοι, ἐπεί τε Εὐρυβιάδη ἐδοξε, αυτοs παρεσκευάζοντο ώς ναυμαχήσοντες. ημέρη τε ἐγίνετο καὶ ἄμα τῶ ηλίω ἀνιόντι σεισμὸς ἐγένετο ἔν τε τη γη καὶ τη θαλάσση. ἔδοξε δέ σφι ευξα-

σθαι τοῖσι θεοῖσι καὶ ἐπικαλέσασθαι τους Αἰακίδας συμμάχους. ώς δέ σφι ἔδοξε, και ἐποίευν ταsτα ' ευξάμενοι γὰρ πῆσι τοῖσι θεοῖσι αὐτόθεν μὲν ἐκ Σαλαμῖνος Αωντά τε καὶ δελαμῶνα ἐπεκαλέοντο, επὶ δὲ Αἰακὸν καὶ τους ἄλλους Αἰακίδας νέα απέστελλον ἐς Αἴγιναν.

268쪽

249Ἐφη δὲ Λικαῖος ὁ Θεοκύδεος ἀνὴρ Αθηναῖος, φυγάς 65

τε κὰὶ παρὰ Μήδοισι λόγιμος γενόμενος τουτον τον χρόνον, ἐπεί τε ἐκείρετο ἡ λτικὴ χώρη υπὸ του πεζοs στρατοs του Σέρξεω ἐοsσα ἐρημος 'Aθηναίων, τυχεῖν τότε ἐὼν ἄμα Θημαρήτω τω Λακεδαιμονιω ἐν τω Θριασίωπεδίω, ἰδεῖν δὲ κονιορτὸν χωρέοντα απὰ Ελευσῖνος ως ἀνδρῶν μάλιστά κn τρισμυρίων, ἀποθωυμάζειν τέ σφεας

τον κονιορτὸν ἔτεων κοτε εἴη ἀνθρωπων, καὶ πρόκατε φωνῆς ἀκουειν, καί οἱ φαίνεσθαι τὴν φωνὴν εἶναι τον μυστικὸν Γακχον. εἶναι δ' ἀδαήμονα των ψων των ἐν Ἐλευσῖνί γινομένων τον Λημάρητον, είρεσθαί τε αυτὸν, ο τι τὰ φθεγγόμενον εχ τοὐτο ' αυτὸς δε ειπαι ' Θημάρητε, ουκ ἔστι ἄκως ου μέγα τι σίνος ἔσται τῆ βασιλέος

στρατιῆ. τάδε γὰρ ἀρίδηλα ἐρημου λυσης τῆς Ἀττικῆς,

ἔτι θειον τὸ φθεγγόμενον, απὸ Ελευσῖνος ἰὸν ἐς τιμωρίην Ἀθηναίοισί τε καὶ τοῖσι συμμάχοισι. καὶ ἐν μέν γε κατασκήψη ἐς τὴν Πελοπόννησον, κίνδυνος αυτω τε βασιλεὶ καὶ τῆ στρατιῆ τῆ ἐν τῆ ήπείρω ἔσται, ἐν δε ἐπι τὰς

νέας τράπηται τὰς ἐν Σαλαμῖνι, τον ναυτικὸν στρατόν

κινδυνεύσει βασιλελ ἀποβαλεῖν. τὴν δὲ ὁρτὴν ταύτην ἄγουσι 'Aθηναῖοι ἀνὰ πάντα ἔτεα τῆ μητρὶ καὶ τὴ Κουρρ, καὶ αυτῶν τε ὁ βουλόμενος καὶ των ἄλλων Ἐλληνων μυεῖται καὶ τὴν φωνὴν, τῆς ακούεις, ἐν ταύτη τῆ ὁρτῆ ἰακχάζουσι. Προς ταλα εἰπεῖν Aημάρητον Σίγα τε καὶ μηδενὶ ἄλλω τον λόγον τοsτον εἴπης. ἐν γάρ τοι ἐς βασιλέα ἀνενειχθῆ τὰ ἔπεα ταsτα, ἀποβαλέεις τὴν κεφαλὴν, καί σε οἴτε ἐγὼ δυνήσομαι ρύσασθαι ουτ ἄλλος ανθρώπων ουδὲ εἶς. ἀλλ' ἔχ' ῆσυχος, περὶ δε στρατιῆς τῆσδε θεοῖσι μελήσει. Gν μεν δὴ ταsτα παραινέειν, ἐκ δὲ τοs κονιορτοs καὶ τῆς φωνῆς γενέσθαι νέφος καὶ

μεταρσιωθὲν φέρεσθαι ἐπὶ Σαλαμῖνος ἐπὶ το στρατοπεδον τὸ των Ἐλλήνων. ουτω δε αυτους μαθεῖν, ἔτι τό

269쪽

τυρων καταπτόμενος.

66 Οἱ δε ἐς τον Σέρξεω ναυτικον στρατὸν ταχθέντες, επειδη ἐκ Πηχῖνος θηησάμενοι το τρῶμα τὸ Λακωνικὸν διέβησαν ἐς τὴν Ἱστίαιαν, ἐπισχόντες ημέρας τρεῖς ἔπλωον δι' Ευρίπου, καὶ ἐν ἐτέρησι τρισὶ ημέρῖσι ἐγένοντο ἐν Φαληρω. ώς μὲν ἐμοὶ δοκέειν, Ουκ ἐλάσσονες ἐόντες αριθμὸν ἐσέβαλον ἐς τὰς 'Aθήνας, κατά τε ηπειρον και etsσι νηυσὶ ἀπικόμενοι, η ἐπί τε πιάδα ἀπίκοντο καὶ ἐς Θερμοπύλας. αντιθήσω γὰρ τοῖσί τε υπὸ του χειμῶνος αυ- τῶν ἀπολομένοισι και τοῖσι ἐν Θερμοπυλῖσι και τησι ἐπ' 'Αρτεμισίω ναυμαχίρσι τουσδε τους τότε Ουκω επομένους βασιλέr, Μηλιέας τε καὶ Λωριίας καὶ Λοκρους και Βοιωτους πανστρατιῆ επομένους πλην Θεσπιέων τε καὶ Πλαταιέων καὶ μάλα Καρυστίους τε καὶ 'Aνδρίους και 'νίους τε καὶ τους λοιπους νησιώτας πάντας πλην των πέντε πολίων, των ἐπεμνήσθην πρότερον τα ουνύματα.

ὁσω γὰρ δη προέβαινε ἐσωτέρω της Ἐλλάδος ὁ Πέρσης,

67 τοσουτω πλέω ἔθνεά οι εἴπετο. Ἐπεὶ ἄν ἀπίκατο ἐς τὰς Ἀθηνας πάντες ουτοι πλην Παρίων μάριοι δὲ υπολειφθέντες ἐν Κυθνω ἐκαραδόκεον τον πόλεμον κῆ ἀποβήσεται , οἱ δὲ λοιποὶ ῶς ἀπίκοντο ἐς τὰ Φάληρον, ἐνθαντα κατέβη αυτὸς Σέρξης ἐπὶ τὰς νέας, ἐθέλων σφι συμμῖξαί

τε καὶ πυθέσθαι των ἐπιπλωόντων τὰς γνώμας. ἐπεὶ δὲ. ἀπικόμενος προῖζετο, παρησαν μετάπεμπτοι οἱ των ἐθνέων των σφετέρων τυραννοι καὶ ταξίαρχοι απὸ των νεῶν, καὶ ῖζοντο ῶς σφι βασιλευς εκάστω τιμην ἐδεδώκεε, πρῶτος μὲν ὁ Σιδώνιος βασιλευς, μετὰ δὲ ὁ Τυριος, ἐπὶ δὲ ἄλλοι. ώς δε κόσμω ἐπεξῆς ῖζοντο, πέμψας arέρξης

Μαρδόνιον εἰρώτα, αποπειρώμενος ἔκάστου, εἰ ναυμα-68 χίην ποιέοιτο. Επεὶ δὲ ' περιιὼν εἰρώτα ὁ Μαρδόνιος

270쪽

. LIB. VIII. CAP. 65 - 68, 3.

ἀρξάμενος ἀπὸ τos Σιδωνίου, οἱ μεν δη αλλοι κατὰ τἀυτο γνώμην ἐξεφέροντο, κελευοντες ναυμαχίην ποιέεσθαι, Ἀρτεμισίη δε τάδε ἔφη ' Mπαί μοι προς βασιλέα, - Iδόνιε, ώς ἐγὼ τάδε λέγω ' ουτε κακίστην γενομένην ἐν τῆσι ναυμαχίησι τῆσι προς Eυβοίη ουτε ἐλάχιστα ἀποδεξαμένην, δέσποτα, την ἐοsσαν γνώμην με δίκαιόν ἐστιν ἀποδείκνυσθαι, τὰ τυγχάνω φρονέουσα ἄριστα ἐς πρήγματα τὰ σά. καί τοι τάδε λέγω, φείδεο των νεῶν μηδὲ ναυμαχίην ποιέεο. οι γὰρ ἄνδρες των σῶν ἀνδρῶν κρέωσονες τοσοsτό εἰσι κατὰ θάλασσαν, ὁσον ἄνδρες γυναικῶν. τί δὲ πάντως δέει σε ναυμαχίζοι ἀνακινδυνευειπι Ουκ ἔχεις μεν τὰς Ἀθήνας, των περ εῖνεκεν ἄρμήθης στρατευεσθαι, ἔχεις δὲ την ἄλλην Ἐλλάδα; ἐμποδων δέ τοι ἶσταται Ουδείς ' οῖ δέ τοι αντέστησαν, ἀπήλλαξαν ου- τω, ῶς ἐκείνους ἔπρεπε. Τῆ δὲ ἐγὼ δοκέω ἀποβήσεσθαι 2τὰ των ἀντιπολέμων πρήγματα, τοsτο φράσω ῆν μεν μημειχθης ναυμαχίην ποιευμενος, ἀλλα τὰς νέας αυτοs ἔχης προς re μένων, ῆ καὶ προβαίνων ἐς την Πελοποννησον, ευπετέως τοι, δέσποτα, χωρήσει τὰ νοέων ἐλήλυθας. ου γὰρ οἷοί τε πολλὸν χρόνον εἰσί τοι ἀντέχειν οἱ Ἐλληνες, αλλά σφεας διασκεδῶς, κατὰ πόλις δὲ ἔκαστοι φεύξονται. ουτε γὰρ σῖτος πάρα οφίσι ἐν τῆ νήσω ταυτη, λ ἐγὼ πυνθάνομαι, ουτε αυτοὐς οἰκος, εν συ ἐπὶ την Πελοπόννησον ἐλαυνης τον πεζὸν στρατον, ατρε μιέειν τους ἐκεῖθεν αυτῶν ῆκοντας, ουδέ σφι μελησει προ των 'Ἀθηναίων ναυμαχέειν. Ην δὲ αυτίκα επειχθῆς Sναυμαχῆσαι, δειμαίνω, μὴ ὁ ναυτικῖς στρατος κακωθεὶς τον πεζὸν προσδηλήσηται. προς δὲ, ἁ βασιλεs, και τόδε ἐς θυμὸν βάλευ, ῶς τοῖσι μὲν χρηστοῖσι τῶν ανθρώπων κακοὶ δοειοι φιλέουσι γίνεσθαι, τοῖσι δε κακοῖσι χρη στοί. σοὶ δὲ ἐόντι ἀρίστω ἀνδρῶν πάντων κακοὶ δοsλοι εἰσὶ, οῖ ἐν συμμάχων λόγω λέγονται εἶναι, ἐοντες Αἰγυ-