Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

291쪽

Η E R 0 D O Τ Ισθαι τῆς Πελοποννησου. ῶς δὲ ἀπίκατο ἐς την Θεσσαλίην, ἐνθαsτα Μαρδόνιος ἐξελέγετο πρώτους μεν Πέρσας πάντας τους αθανάτους καλεομένους, πλὴν Hάρνεος του στρατηγου ουτος γαρ ουκ ἔφη λείψεσθαι βασιλέος , μετὰ δε των αλλων Περσέων τους θωρηκοφό- ρους καὶ την Ἀπον την χιλίην, καὶ Μήδους τε καὶ Σάκας

καὶ Βακτρίους τε καὶ γνδους, και τον πεζὸν και την Ἀ-πον. ταυτα μεν ἔθνεα ὁλα εῖλετο, ἐκ δε των ἄλλων συμμάχων εξελέγετο κατ' ολίγους, τοῖσι εἴδεά τε υπῆρχε δια- λέγων, καὶ εἰ τέοισί τι χρηστὸν συνήδεε πεποιημένον εν δε πλεῖστον ἔθνος Πέρσας αἱρέετο, ἄνδρας στρεπτο- φόρους τε καὶ ψελιοφόρους, ἐπὶ δε Μήδους. ουτοι δε πλῆθος μὲν ουκ ἐλάσσονες ησαν των Περσέων, ρώμν δε ἔσσονες ' ἄστε σύμπαντας τριήκοντα μυριάδας γενέσθαι 114 συν ἱππεsσι. - δε τουτω τῶ χρόνω, ἐν τω Μαρδόνιος τε την στρατιὴν διέκρινε καὶ Σέρξης ῆν περὶ Θεσσαλίην, χρηστήριον ἐληλυθεε ἐκ Θελφῶν Λακεδαιμονίοισι, Σέρξεα αἰτέειν δίκας τοs Λεωνίδεω φόνου καὶ το διδόμενονεξ ἐκείνου δέκεσθαι. πέμπουσι δη κήρυκα την ταχίστην Σπαρτιῆται, δς ἐπειδὴ κατέλαβε ἐοὐσαν ἔτι πῆσαν την

στρατιὴν ἐν Θεσσαλίη, ἐλθὼν ἐς ὁφιν την Σέρξεω ἔλεγε

τάδε βασιλεs Μήδων, Λακεδαιμόνιοί τέ σε καὶ μα- κλεῖδαι οἱ απὸ Σπάρτης αἰτέουσι φόνου δίκας, ὁτι σφέων τον βασιλέα ἀπέκτεινας ρυόμενον την Ἐλλάδα. 'Ο δε γελάσας τε καὶ κατασχὼν πολλὸν χρόνον, ῶς οἱ ἐτυγχανε παρεστεὼς Μαρδόνιος , δεικνυς ἐς τοὐτον εἶπε ' Tοιγάρ σφι Μαρδόνιος ὁδε δίκας δώσει τοιαυτας, οιας ἐκείνοισι

I 15 πρέπει. V μεν δη δεξάμενος τὸ ρηθεν ἀπαλλάσσετο, at ξης δὲ Μαρδόνιον ἐν Θεσσαλίη καταλιπὼν αυτὸς ἐπο-

ρευετο κατὰ τάχος ἐς τον Ἐλλήσποντον, καὶ ἀπικνέεται ἐς τον πόρον τῆς διαβάσιος ἐν πέντε καὶ τεσσεράκοντα

ημέρησι, ἀπάγων τῆς στρατιῆς ουδὲν μέρος ώς εἰπεῖν.

292쪽

L IB. Vm. CAP. 113 - 117.

ὁκου δὲ πορευόμενοι γινοίατο καὶ κατ' ουστινας ανθρώπους, τον τούτων καρπὸν ἁρπάζοντες ἐσιτέοντο, εἰ δὲ καρπόν μηδένα ευροιεν, οἱ δὲ την ποίην την ἐκ τῆς γης ἀναφυομένην καὶ των δενδρέων τον φλοιὸν περιλέποντες καὶ τα φύλλα καταδρέποντες κατήσθιον, ομοίως των τε ημέρων και των αγρίων, καὶ ἔλειπον ουδέν ' ταυτα δ' ἐποίευν υπὸ λιμos. ἐπιλαβὼν δὲ λοιμός τε τον στρατὸν.καὶ δυσεντερίη κατ' οδὸν διέφθειρε. τοὐς δε και νοσέοντας αυτῶν κατέλιπε, επιτάσσων τῆσι πόλισι, ῖνα ἐκ στοτε γίνοιτο ἐλαύνων, μελεδαίνειν τε και τρέφειν, εν

Θεσσαλίy τέ τινας και ἐν Σίρι τῆς Παιονίης καὶ ἐν --κεδονίη. ἔνθα καὶ τὸ ἱρὸν ἄρμα καταλιπὼν του Aιὸς, ὁτε ἐπὶ την Ἐλλάδα ῆλαυνε, ἀπιὼν ουκ απέλαβε, ἀλλα δόντες οἱ Παίονες τοῖσι Θρηι ξι ἀπαιτέοντος Σέρξεω ἔφασαν νεμομένας ἁρπασθῆναι υπὸ των ἄνω Θρηῖκων των περὶ τὰς πηγὰς του Στρυμόνος οἰκημένων. Ἐνθα καὶ ὁ των II 6 Βισαλτέων βασιλεῶς γῆς τε τῆς Κρηστωνικῆς Θρῆα ἔργον υπερφυες ἐργάσατο. ουτε αυτὰς ἔφη τῶ Σέρξηλῶν εἶναι δουλεύσειν, ἀλλ' οἴχετο ἄνω ἐς τὸ Ουρος την 'μδόπην, τοῖσί τε παισι ἀπηγόρευε μη στρατεύεσθαι ἐπὶ την Ἐλλάδα. οἱ δε αλογήσαντες, ῆ ἄλλως σφι θυμὸς ἐγέ- ωετο θηήσασθαι τον πόλεμον, ἐστρατεύοντο ἄμα τω Πέρ- Gn. ἐπεὶ δε ἀνεχώρησαν ἀσινέες πάντες ἐόντες, ἐξώρυξε αυτῶν ὁ πατὴρ τους οφθαλμολ διὰ την αἰτίην ταύτην. Καὶ οὐτοι μεν τομον τον μισθὸν ἔλαβον, οἱ δε ΙΙΤ Πέρσαι ως ἐκ τῆς Θρηῖκης πορευόμενοι ἀπίκοντο ἐπὶ τον πόρον, ἐπειγόμενοι τον Ἐλλήσποντον τῆσι νηυσὶ διέβησαν ἐς 'Ἀβυδον ' τὰς γὰρ σχεδίας -κ ευρον ἔτι ἐντεταμένας, ἀλλ' υπὸ χειμῶνος διαλελυμένας. ἐνθαυτα δεκατεχόμενοι σιτία τε πλέω ῆ κατ' οδόν ἐλάγχανον, ουδένα τε κόσμον ἐμπιπλάμενοι καὶ υδατα μεταβάλλοντες ἀπέθνησκον τos στρατοs τos περιεόντος πολλοί. οἱ δε

293쪽

ωων ἐξ Ἀθηνέων ἀπίκετο ἐπ' 'Hῖμα την ἐπὶ Στρυμόνι, ἐνθευτεν ουκέτι ὁδοιπορίησι διεχρῆτο, ἀλλα την μὲν στρατιὴν 'Τδάρνεῖ ἐπιτράπει ἀπάγειν ἐς τον Ελλησποντον, αυτὸς δ' ἐπὶ νεὸς Φοινίσσης ἐπιβὰς ἐκομίζετο ἐς την Ἀσίην. πλώοντα δέ μιν ἄνεμον Στρυμονίην ἡ λαβεῖν

μέγαν καὶ κυματίην. καὶ δη, μῆλλον γάρ τι χειμαίνεσθαι γεμουσης τῆς νεὸς ἄστε ἐπὶ του καταστρωματος ἐπεόντων συχνῶν Περσέων τῶν συν Σέρξη κομιζομένων, ἐν- θαsτα ἐς δεῖμα πεσόντα τον βασιλέα είρεσθαι βώσαντατον κυβερνήτην, εἴ τις ἐστί σφι σωτηρίη. καὶ τον εἶπαι 'Aέσποτα, ουκ ἔστι ουδεμία, ἐν μη τούτων απαλλαγή τις γένηται τῶν πολλῶν ἐπιβατέων. καὶ Σέρξεα λέγεται ἀκου- σαντα ταυτα εἶπαι ' υνδρες Πέρσαι, νυν τις διαδεξάτω υμέων βασιλέος κηδόμενος ' εν υμῖν γὰρ οἶκε ἐμοὶ εἶναι ἡ σωτηρίη. Tον μὲν ταυτα λέγειν, τους προσκυνέοντας ἐκπηδὰν ἐς την θάλασσαν, καὶ την νέα ἐπικουφισθεῖσαν Ουτω δη ἀποσωθῆναι ἐς την Ἀσίην. ῶς δὲ ἐκβῆναι τάχιστα ἐς γην τον Σέρξεα, ποιῆσαι τοιόνδε ' ὁτιμὸν ἐσωσε βασιλέος την ψυχὴν, δωρήσασθαι χρυσίω στεφάνω τον κυβερνήτην, ἔτι δὲ Περσέων πολλοὐς ἀπώ- 119 λεσε, ἀποταμεῖν την κεφαλὴν αυτου. ουτος δὲ ἄλλος λέγεται λόγος περὶ του Σέρξεω νόστου, ουδαμῶς ἔμοιγε πιστὰς, οὐτε ἄλλως οὐτε τὸ Περσέων τομο πάθος. εἰ

γὰρ δη ταυτα οὐτω εἰρέθη ἐκ του κυβερνήτεω πρos m ξεα, ἐν μυρίησι γνώμησι μίαν Ουκ ἔχω ἀντίξοον, μὴ ουκὰν ποιῆσαι βασιλέα τοιόνδε, τους μὲν ἐκ τοs καταστρώματος καταβιβάσαι ἐς κοίλην νέα ἐόντας Πέρσας και Πε σέων τους πρώτους, τῶν δ' ἐρετέων ἐόντων Φοινίκων

ὁκως o- ὼν ἴσον πλῆθος τοῖσι Πέρσησι ἐξέβαλε ἐς την θάλασσαν. ἀλλ' ὁ μὲν, - καὶ πρότερόν μοι εἴρητα ,

294쪽

ὁδῶ χρεόμενος ἄμα τῶ ἄλλω στρατῶ ἀπενόστησε ἐς την Ἀσίην. Μέγα δὲ καὶ τόδε μαρτυριον ' φαίνεται γὰρ Σέρ- 120ξης ἐν τη ὀπίσω κομιδῆ ἀπικόμενος ἐς 'Ἀβδηρα, καὶ ξεινίην τέ σφι συνθέμενος καὶ δωρησαμενος αυτοὐς ἀκινάκη τε χρυσέω καὶ τιήρη χρυσοπάστω. καὶ λ αυτοὶ λέγουσι ' δησται, λέγοντες εμοιγε οὐδαμῶς πιστὰ, πρῶτον ἐλυσατο την ζωωην φευγων ἐξ Ἀθηνέων ὀπίσω, ῶς ἐν ἀδείη ἐων. τα δε υβδηρα χρυται προς του Ελληο- πόντου μὰλλον η του Στρυμόνος καὶ της - ος, οθενδη μίν φασι ἐπιβῆναι ἐπὶ την νέα. οἱ δε Ἐλληνες ἐπεί τε οὐκ okί τε ἐγένοντο ἐξελεῖν 12Iτην υνδρον, τραπόμενοι ἐς Κάρυστον καὶ δηrώσαντες αυτ την χώρην ἀπαλλάσσοντο ἐς Σαλαμωα. πρῶτα μέν νυν τοῖσι θεοῖσι ἐξεῖλον ἀκροθίνια ἄλλα τε καὶ τριήρεας τρεῖς Φοινίσσας, την μεν ἐς Υσθμὸν αναθεῖναι, ηπερ ἔτι καὶ ἐς ἐμὲ ην, την δε ἐπὶ Σούνιον, την δὲ τῶ μαντι αυτοs ἐς Σαλαμῖνα. μετὰ δὲ τομο διεδάσαντο την ληχν καὶ τὰ ἀκροθίνια ἀπέπεμψαν ἐς Λελφοὐς, ἐκ τῶν ἐγένετο ἀνδριὰς ἔχων ἐν τη χειρὶ ακρωτήριον νεὸς, ἐῶν μέγαθος δυώδεκα πηχεωω ' ἔστηκε δὲ Ουτος τῆ περ ὁ Μακεδὼν Ἀλέξανδρος ὁ χρυσεος. Πέμψαντες δὲ ἀκρο- 122θίνια οἱ Ελληνες ἐς Θελφοὐς ἐπειρώτεον του θεὸν κοι- νη, εἰ λελάβηκε πλήρεα καὶ ἀρεστὰ τὰ ἀκροθίνια. ὁ δε παρ' Ἐλλήνων μεν τῶν ἄλλων ἔφησε ἔχειν, παρ' Αἰγινητέων δὲ - , αλλὰ ἀπαίτεε αυτοὐς τὰ ἀριστήω τῆς ἐν Σαλαμῖνι ναυμαχίης. Αἰγινῆται δὲ πυθόμενοι ἀνέθεσαν ἀστέρας χρυσέους, or ἐπὶ laxos χαλκέου ἐστῆσι τρεῖς ἐπὶ τῆς γωνίης, ἀγχοτάτω τοs Κροίσου κρητῆρος. Μετὰ δε 123την διαίρεσιν τῆς λη ς ἔπλωον ot λληνες τὸν Ισθμὸν ἀριστήω δώσοντες τp ἀξιωτάτω γενομένω Ἐλλήνων ανατον πόλεμον τωτον. λ δὲ ἀπικόμενοι οἱ στρατηγοὶ διενέμοντο τὰς φήφους ἐπὶ τos Ποσειδέωνος τῶ βωμῶ,

295쪽

HEROD0ΤΙτον πρῶτον καὶ τον δεύτερον κρίνοντες ἐκ πάντων, ἐν- θαυτα πῆς τις αυτῶν μυτῶ ἐτίθετο την ψηφον, αυτος ἔκαστος δοκέων ἄριστος γενέσθαι, δεύτερα δὲ οἱ πολλοὶ συνεξέπιπτον Θεμιστοκλέα κρίνοντες. οι μὲν δη ἐμουνο το, Θεμιστοκλέης δε δευτερείοισι υπερεβάλλετο πολ-I24 λ . Οὐ βουλομένων δὲ ταυτα κρίνειν τῶν Ἐλλήνων φθονω, ἀλλ' ἀποπλωόντων ἐκάστων ἐς την ἐωυτῶν ακρίτων, ομως Θεμιστοκλέης ἐβώσθη τε καὶ ἐδοξωθη εἶναι ἀνηρ πολλὸν Ἐλληνων σοφώτατος ἀνὰ πῆσαν την Ἐλ- λάδα. δει δε νικῶν οὐκ ἐτιμήθη προς τῶω ἐν Σαλαμῖνι ναυμαχησάντων, αυτίκα μετὰ ταυτα ἐς Λακεδαίμονα ἀπίκετο ἐθέλων τιμηθῆναι. καί μιν Λακεδαιμόνιοι καλῶς μεν υπεδέξαντο, μεγάλως δὲ ἐτίμησαν. ἀριστήω μέν νυν ἔδοσαν Eυρυβιάδη ἐλαίης στέφανον, σοφίης δὲ καὶ δεξιότητος Θεμιστοκλέr, και τούτω στέφανον ἐλαίης. ἐδωρήσαντο δέ μιν οχω τῶ ἐν Σπάρτη καλλιστεύοντι. αἰνέσαντες δὲ πολλὰ, προέπεμψαν ἀπιόντα τριηκόσιοι Σπαρτιητέον λογάδες, ουτοι οῖ περ ἱππέες καλέονται, μέχρι Ουρων τῶν Tεγεητικῶν, μοsνον δη τοsτον πάντων ἀν-I25 θρωπων τῶν ημεῖς ἴδμεν Σπαρτιῆται προέπεμψαν. Mς

δὲ ἐκ τῆς Λακεδαίμονος ἀπίκετο ἐς τὰς Mθήνας, ἐνθαυτα Tιμόδημος Ἀφιδναῖος, τῶν ἐχθρῶν μὲν τῶν Θεμιστο- κλέος ἐών, ἄλλως δὲ οὐ τῶν ἐπιφανέων ἀνδρῶν, φθάνω

καταμαργέων ἐνείκεε τον Θεμιστοκλέα, την ἐς Λακεδαίμονα ἄπιξιν προφέρων, ώς διὰ τὰς Ἀθήνας ἔχοι τὰ γέρεα τὰ παρὰ Λακεδαιμονίων, αλλ' ου δι' εωυτόν. ὁ δὲ, ἐπεί τε οὐκ ἐπαύετο ταυτα λέγων ὁ Πμόδημος, εἶπε Ουτω ἔχει τοι ' osτ' αν ἐγὼ ἐὼν Βελβινίτης ἐτιμήθηνουτω προς Σπαρτιητέων, ουτ ὰν συ, ωνθρωπε, ἐῶνώθηναῖος.

26 Tαυτα μέν νυν ἐς τοσουτο ἐγένετο, Ἀρτάβαζος δὲ ὁ Φαρνάκεος ἀνηρ ἐν Πέρσῖσι λόγιμος και πρόσθε ἐών, ἐκ

296쪽

LIB. VIII. CAP. 123 - 128.

των Πλαταιικῶν και μῆλλον ἔτι γενόμενος, ἔχων μυριάδας στρατοs του Μαρδόνιος ἐξελέξατο, προέπεμπε

βασιλέα μέχρι ras πόρου. ώς δε ὁ μεν ῆν ἐν π Ἀσίη, ὁ

δε ὀπίσω πορευόμενος κατὰ την Παλληνην ἐγίνετο, ἄτεναρδονίου τε χειμερίζοντος περὶ Θεσσαλίην τε καὶ Μακεδονίην καὶ ουδέν κω κατεπείγοντος ηκειν ἐς τὀ ἄλλο στρατόπεδον, ουκ ἐδικαίευ ἐντυχὼν ἀπεστεῶσι Ποτιδαιητησι μη ουκ ἐξανδραποδίσασθαί σφεας. οἱ γὰρ Ποτιδαιηται, ῶς βασιλευς παρεξεληλάκεε καὶ ὁ ναυτικὸς τοῖσι Πέρσησι οἰχώκεε φευγων ἐκ της Σαλαμῖνος, ἐκ του φα-

ωερου ἀπέστασαν απὰ των βαρβάρων ῶς δὲ και ἄλλοι Οἱ την Παλλην. ἔχοντες. Ἐνθαυτα δη ὁ Ἀρτάβαζος ἐπο- 127λιόρκεε την Ποτίδαιαν. υποπτευσας δὲ καὶ τους υλυνθίους ἀπίστασθαι απὸ βασιλέος, καὶ ταυτην ἐπολιόρκεε. εἶχον δὲ αυτην Βοττιαῖοι οἱ ἐκ του Θερμαίου κόλπου ἐξαναστάντες υπὸ Μακεδόνων. ἐπεὶ δέ σφεας εἱλε πολ ορκέων, κατέσφαξε ἐξαγαγὼν ἐς λίμνην, την δὲ πόλιν πα-οαδιδοζΚριτοβουλω Ἀρωνα- ἐπιτροπευειν καὶ τῶ Xαλκιδικ*o γένεἶ, καὶ ουτω Dλυνθον Xαλκιδέες ἔσχον. ρξε- 128λώω δὲ ταυτην ὁ Αρτάβαζος τν Ποτιδαίη ἐντεταμένως προσεῖχε, προσέχοντι δέ οἱ προθυμως συννίθεται προδοσίην Tιμόξεινος ὁ των Σκιωναίων στρατηγὸς, δντινα μὲν τρόπον αρχην, ἔγωγε ουκ ἔχω εἰπεῖν ου γὰρ ῶν λέγεται) , τέλος μέντοι τοιάδε ἐγίνετο ὁκως βιβλίον γρά- ψειε η Τιμόξεινος ἐθέλων παρὰ Αρτάβαζον πέμψαι η Ἀρτάβαζος παρὰ Tιμόξεινον, τοξευματος παρὰ τὰς γλυφίδας περιειλίξαντες καὶ πτερώσαντες τὸ βιβλίον ἐτόξευον ἐς συγκείμενον χωρίον. ἐπάωτος ἐγένετο ὁ δε- μόξεινος προδιδο- την Ποτίδαιαν. τοξευων γὰρ ὁ 'A τάβαζος ἐς τὰ συγκείμενον, ἀμαρτὼν του χωρίου τουτουβάλλει ανδρὸς Ποτιδαιητεω του ἄμον, τον δὲ βληθέντα περιέδραμε δμιλος, οἷα φιλέει γίνεσθαι ἐν πολεμω, οῖ

297쪽

HERODOTI αυτίκα το τόξευμα λαβόντες, ώς ἔμαθον το βιβλίον, ἔφερον ἐπὶ τους στρατηγούς ' παρον δὲ καὶ των αλλων Παλ- ληναίων συμμαχίη. τοῖσι δὲ στρατηγοῖσι ἐπιλεξαμένοισι τὰ βιβλίον καὶ μαθοωι τον αἴτιον τῆς προδοσίης ἔδοξε μὴ καταπλῆξαι δεμόξεινον προδοσίη τῆς Σκιωναίων πόλιος εἴνεκεν, μὴ νομιζοίατο εἶναι Σκιωναῖοι ἐς τον με ἔπειτεν χρόνον αἰεὶ προδόται. V μεν δη τοιουτω τρόπωI29 ἐπάωτος ἐγεγόνεε, Ἀρταβάζω δὲ ἐπειδη πολιορκεοντι ἐγεγόνεσαν τρεῖς μῆνες, γίνεται ἄμπωτις τῆς θαλάσσης μεγάλη καὶ χρόνον ἐπὶ πολλόν. ωοντες οἱ βαρβαροι τέναγος γενόμενον παρήἴσαν ἐς την Παλλήνην. λ δὲ τὰς δυο μὲν μοίρας διοδοιπορήκεσαν, ἔτι δὲ τρεῖς υπόλοιποιῆσαν, τὰς διελθόντας χρῆν ἔσω εἶναι ἐν τῆ Παλλήνν, ἐπῆλθε πλημυρὶς τῆς θαλάσσης μεγάλη, ὁ ουδαμά κω, ῶς οἱ ἐπιχώριοι λέγουσι, πολλάκις γενομένη. οἱ μεν δὴ

νέειν αυτῶν Ουκ ἐπιστάμενοι διεφθείροντο, τους δε ἐπισταμένους Ποτιδαιῆται ἐπιπλώσαντες πλοίοισι ἀπώλεσαν. αἴτιον δὲ λέγουσι Ποτιδαιῆται τῆς τε ρηχίης καὶ τῆς πλημυρίδος καὶ τοs Περσικοs πάθεος γενέσθαι τόδε, ὁτι του Ποσειδέωνος ἐς τον νηὸν καὶ τὸ ἄγαλμα το ἐν τῶ προαστε- ῆσέβησαν ουτοι τῶν Περσέων, - περ καὶ διεφθάρησαν υπὸ τῆς θαλάσσης. αἴτιον δὲ τουτο λέγοντες - λέγειν ἔμοιγε δοκέουσι. τοὐς δὲ περιγενομένους ἀπῆγε

Ἀρτάβαζος ἐς Θεσσαλίην παρὰ Μαρδόνιον. 130 Ουτοι μὲν οἱ προπέμψαντες βασιλέα ουτω ἔπρηξαν, ὁ δὲ ναυτικὸς ὁ Σέρξεω περιγενόμενος, ῶς προσέμιξε τὴἈσίη φεύγων ἐκ Σαλαμῖνος καὶ βασιλέα τε καὶ την στρατιὴν ἐκ πιρσονήσου διεπόρθμευσε ἐς Ἀβυδον, ἐχειμμρισε ἐν Κύμη. ἔαρος δὲ ἐπιλάμψαντος πράως συνελέγετο

ἐς Σάμον ' αἱ δὲ των νεῶν καὶ ἐχειμέρισαν --s ' Πε σέων δε καὶ Μήδων οἱ πλωνες ἐπεβάτευον, στρατηγωδέ σφι ἐπῆλθον Μαρδόντης τε ὁ Βαγαί- καὶ 'Αρταῶν-

298쪽

LIB. VIII. CAP. 128- 132.

της ὁ Ἀρταχαίου ' συνηρχε in τούτοισι καὶ ἀδελφιδέος αυτos Ἀρταύντεω προσελομένου χθαμίτρης. ἄτε δὲ μεγάλως πληγέντες, ου προήχαν ανωτερω τὀ προς ἐσπέρης, ουδ' ἐπηνάγκαζε ουδὲ εις, ἀλλ' ἐν π αμφ κατήμενοι μυλασσον την γωνίην μη ἀποστῆ, νέας εχοντες συν τησι Σάσι τριηκοσίας. ου μεν ουδὲ προσεδεκοντο τους Ἐλληνας ἐλευσεσθαι ἐς την γωνίην, ἀλλ' ἀποχρήσειν σφι την ἐωυτῶν φυλάσσειν, σταθμευμενοι ἔτι σφέας οὐκ ἐπεδιωξαν φευγοντας ἐκ Σαλαμῖνος, ἀλλ' ἄσμενοι ἀκαλ- λάσσοντο. κατὰ μεν νυν την θάλασσαν έσσωμένοι ἐσαυτω θυμω, πεζη δε ἐδόκων πολλὀν κρατήσειν τον Μαρδόνιον. ἐόντες πιεν Σάμφ ἄμα μεν ἐβουλευοντο, εἴ τι δυναίατο κακον τους πολεμίους ποιέειν, ἄμα δε και ώτα- κουστεον, οκη πεσέεται τὰ Μαρδονίου πρήγματα. Toυς 13IἘλληνας τό τε ἐαρ γινόμενον ἡγειρε καὶ Μαρδόνιος ἐν Θεσσαλίη ἐών. ὁ μεν δη πεζὸς Ουκω συνελέγετο, ὁ δεναυτικὰς ἀπίκετο ἐς Αἴγιναν, νέες αριθμὀν δέκα καὶ εὐτόν. στρατηγὸς δὲ καὶ ναυαρχος ἐν Λευτυχίδης ὁ νε- νάρεος του ψησίλεω του Ἱπποκρατίδεω του Λευτυχίδεω του Ἀναξίλεω του 'Αρχιδήμου τos Ἀναξανδρίδεω του Θεοπόμπου του κάνδρου τοs Xαρίλλου του - νόμου του Πολυδέκτεος τοs Πρυτάνιος του Εὐρυφῶντος του Προκλέος τοs Ἀριστοδήμου ins 'Αριστομάχου του Κλεοδαίου του πλλου τοs ιρακλέος, ἐὼν τῆς ἐτέρης οἰκίης των βασιλέων. ουτοι πάντες, πλὴν των δυων των μετὰ Λευτυχίδην πρώτων καταλεχθέντων, οἱ ἄλλοι βασιλέες ἐγένοντο Σπάρτης. Αθηναίων δὲ ἐστρατήγεε Σάνθιππος ὁ Ἀρίφρονος. Ως δὲ παρεγένοντο ἐς την Αἴγιναν 132πῆσαι αἱ νέες, ἀπίκοντο γώνων ἄγγελοι ἐς τὸ στρατοπεδον των Ἐλλήνων, or καὶ ἐς Σπάρτην ὀλίγω πρότερον τουτων ἀπικόμενοι εδέοντο Αακεδαιμονίων ἐλευθερουντην γωνίην ' των καὶ πιόδοτος ὁ Βασιληῖδεω h. or στα-

299쪽

σιῶται σφίσι γενόμενοι ἐπεβουλευον θάνατον Στράττιτφ λίου τυράννω, ἐόντες αρχὴν επτά ' ἐπιβουλευοντες δὲ ώς φανεροὶ ἐγένοντο ἐξενείκαντος την ἐπιχείρησινενος των μετεχόντων, ουτω δη οι λοιποὶ ἔξ ἐόντες --εξέσχον ἐκ της Xίου, καὶ ἐς Σπάρτην τε ἀπίκοντο καὶ δηκαὶ τότε ἐς την Αἴγιναν, τ- Ἐλληνων δεόμενοι καταπλῶσαι ἐς την γωνίην ' οῖ προήγαγον αυτους μόγις μέχρι Aήλου. τὸ γὰρ προσωτέρω παν δεινὸν ην τοῖσι Ἐλλησιουτε των χώρων ἐουσι ἐμπείροισι, στρατιῆς τε πάντα

πλέα ἐδόκεε εἶναι - την δὲ Σάμον ήπιστέατο δόξη καὶ -

κλέας στηλας ἴσον ἀπέχειν. συνέπιπτε δε τοιουτο ἄστετους μὲν βαρβάρους τὰ προς ἐσπέρης ανωτέρω Σάμου μητολμῶν καταπλῶσαι καταρρωδηκότας, τους δὲ Ἐλληνας χρησόντων Xίων τὰ προς την ηῶ κατωτέρω Aήλου. ου-

133 τω δέος τὸ μέσον ἐφυλασσέ σφεων. Οι μὲν δη Ἐλληνες ἔπλωον ἐς την Βῆλον, Μαρδόνιος δὲ περὶ την Θεσσαλίην ἐχείμαζε. ἐνθευτεν δὲ ὁρμεόμενος ἔπεμπε κατὰ τὰ χρηστήρια ἄνδρα ρωπέα γένος, τω οὐνομα ην Μυς, ἐντειλάμενος πανταχῆ μιν χρησόμενον ἐλθεῖν, των ota τε ην σφι ἀποπειρήσασθαι. ο τι μὲν βουλόμενος ἐκμαθεῖν προς των χρηστηρίων ταυτα ἐνετέλλετο, ουκ ἔχω φράσαι 'ου γὰρ ἄν λέγεται δοκέω δ' ἔγωγε περὶ των παρεόντων

134 πρηγμάτων καὶ ουκ ἄλλων πέρι πέμψαι. Ουτος ὁ Μυς ἔς τε Λεβάδειαν φαίνεται ἀπικόμενος καὶ μισθω πείσας τῶν ἐπιχωρίων ἄνδρα καταβῆναι παρὰ Tροφώνιον, καὶ ἐς υβας τὰς Φωκέων ἀπικόμενος ἐπὶ τὸ χρηστηριον. καὶ δηκαὶ ἐς Θήβας πρῶτα ῶς ἀπίκετο, τουτο μὲν τω χσμηνίωἈπόλλωνι ἐχρήσατο ἔστι δὲ, κατά περ ἐν υλυμπίη, ιροῖσι αυτόθι χρηστηριάζεσθαι , τομο δὲ ξεῖνόν τινα καὶ ΟυΘηβαῖον χρήμασι πείσας κατεκοίμησε ἐς ' τιάρεω. Θηβαίων δὲ Ουδενὶ ἔξεστι μαντευεσθαι αυτόθι διὰ τόδε ἐκέλευσέ σφεας ὁ Ἀμφιάρεως διὰ χρηστηρίων ποιευμενος

300쪽

LIB. VIII. C A P. 132 - 136.

μότερα βουλονται ἐλέσθαι τουτων, εωυτῶ ῆ ατε μάντι χρέεσθαι ῆ ατε συμμάχω, του ἔτερου ἀπεχομένους ' οἱ σύμμαχόν μιν εἶλοντο εἶναι. δια τοὐτο μὲν ουκ ἔξεστι Θηβαίων ουδενὶ αυτόθι ἐγκατακοιμηθῆναι. Ἀδε δὲ θῶυμά 135 μοι μέγιστον γενέσθαι λέγεται υπὸ Θηβαίων, ἐλθεῖν ἄρα-ν ρωπέα Μει, περιστρωφώμενον πάντα τὰ χρηστήρια, καὶ ἐς του Πτώου Ἀπόλλωνος τὸ τέμενος. τομο δὲ τὸ ἱρὸν καλέεται μὲν Πτῶον, ἔστι δὲ Θηβαίων, κέεται δὲ υπὲρ της Κωπαῖδος λίμνης προς ουρεῖ ἀγχοτάτω 'Aκραιφίης πόλιος. ἐς τοsτο τὸ ἱρξω ἐπεί τε παρελθεῖν τον καλεόμενον τοsτον ΜΓν, ἔπεσθαί οἱ των αστῶν αἱρετοὐς ἄνδρας τρεῖς απὸ τos κοινου λ ἀπογραψομένους τὰ θεσπιέειν ἔμελλε. καὶ πρόκατε τον πρόμαντιν βαρβάρωγλώσση χρῆν και τοὐς μὲν έπομένους τῶν Θηβαίων ἐν θώυματι ἔχεσθαι ακούοντας βαρβάρου γλώσσης ἀντὶ Ελλάδος, ουδὲ ἔχειν ὁ τι χρήσονται τῶ παρεόντι πρήγματι, του δὲ Ευρωπέα πιν ἐξαρπάσαντα παρ' αυτῶν την εφέροντο δέλτον, τὰ λεγόμενα υπὸ τοs προφητεω γράφειν

ἐς αυτὴν, φάναι δὲ Καρίη μιν γλώσση χρῆν, συγγραψ μενον δὲ οἴχεσθαι ἀπιόντα ἐς Θεσσαλίην. Μαρδόνιος δὲ I36 ἐπιλεξάμενος ο τι δη ἐν λέγοντα τὰ χρηστήρια, μετὰ ταs- τα ἔπεμψε ἄγγελον ἐς Αθήνας πιέξανδρον τον Ῥμύντεω ἄνδρα Μακεδόνα, ἄμα μὲν ἔτι οἱ προσκηδέες οἱ Πέρσαιῆσαν Ἀλεξάνδρου γὰρ ἀδελφεὴν Γυγαίην, Ἀμύντεω δὲ θυγατέρα, Βουβάρης ἀνὴρ Πέρσης ἔσχε, ἐκ τῆς οἱ ἐγεγόνεε Ἀμύντης ὁ ἐν τῆ Ἀσίη, ἔχων τὸ Ουνομα τοs μητροπάτορος, τῶ δὴ ἐκ βασιλέος τῆς Φρυγίης ἐδόθη Ἀλάβανδα πόλις μεγάλη νέμεσθαι , ἄμα δὲ ὁ Μαρδόνιος πυθόμενος ἔτι πρόξεινός τε εἴη καὶ ευεργέτης ὁ Ἀλέξανδρος

ἔπεμπε. τοῖς γὰρ Mθηναίους Ουτω ἐδόκεε μάλιστα προσκτήσεσθαι, λεών τε πολλὸν ἄρα ἀκουων εἶναι καὶ ἄλκιμον, τά τε κατὰ την θάλασσαν συντυχόντα σφι παθη-