Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

271쪽

HERODOTI πτιοί τε καὶ Κυπριοι καὶ Κίλικες καὶ Πάμφυλοι, τῶν 69 οφελός ἐστι οὐδέν. υτα λεγουσης προς Μαρδόνων, ὁσοι μεν ησαν ευνοοι τη ' τεμισίm συμφορην ἐποιευν-- τους λόγους ως κακόν τι πεισομένης προς βασιλέος ἔτι ουκ ἐῶ ναυμαχίην ποιέεσθαι, οἱ δὲ ἀγαιόμενοί τε και φθονέοντες αυτῆ, ατε ἐν πρώτοισι τετιμημένης διὰ πάντων των συμμάχων, ἐτέρποντο τy κρίσι ες ἀπολεομένης

αυτης. ἐπει δὲ ἀνηνείχθησαν αἱ γνῶμαι ἐς Σέρξεα, κάρτατε ῆσθη τη γνώμη της Αρτεμισίης, καὶ νομίζων ετι πρότερον σπουδαίην εἶναι τότε πολλῶ μῆλλον αἴνεε. δμως δε τοῖσι πλέοσι πείθεσθαι ἐκέλευε, τάδε καταδόξας, προς μὲν Eυβοίη σφέας ἐθελοκακέειν ώς ου παρεόντος αυτοs, τότε δε αυτὸς παρεσκευαστο θηήσασθαι ναυμαχέοντας. 70 Hειδη δε παρηγγελλον ἀναπλώειν, ἀνηγον τὰς νέας ἐπὶ την Σαλαμῖνα, καὶ παρεκρίθησαν διαταχθέντες κατ' ησυχίην. τότε μέν νυν ουκ ἐξέχρησέ σφι η ημέρη ναυμαχίην ποιήσασθαι, νυξ γὰρ επεγένετο, οἱ δὲ παρεσκευάζοντο ἐς την υστεραίην. τους δὲ Ελληνας εἶχε δέος τε και ἀρρωδίη, ουκ ηκιστα δὲ τους απὸ Πελοποννησου. ἀρρώδεον δε , ὁτι αυτοὶ μεν ἐν Σαλαμῖνι κατημενοι υπερ γης της 'Aθηναίων ναυμαχέειν μέλλοιεν, νικηθέντες τε ἐν νησω ἀπολαμφθέντες πολιορκησονται, ἀπέντες την εω-71 των αφυλακτον. Tων δε βαρβάρων ὁ πεως υπὸ την παρεουσαν νύκτα ἐπορευετο ἐπὶ την Πελοποννησον ' καίτοι

τα δυνατὰ πάντα ἐμεμηχάνητο, ὁκως κατ' ηπειρον μηἐσβάλοιεν οἱ βάρβαροι. ῶς γὰρ ἐπυθοντο τάχιστα Πελ ποννησιοι τους ἀμφὶ Λεωνίδην ἐν Θερμοπυλησι τετελευτηκέναι, συνδραμόντες ἐκ των πολίων ἐς τὸν 'Iσθμὸν κοντο, καί σφι ἐπην στρατηγὸς Κλεόμβροτος ὁ Ἀναξανδρίδεω, Λεωνίδεω δὲ ἀδελφεός. ἱζόμενοι δὲ ἐν τῶ 'D-θμω καὶ συγχώσαντες την Σκιρωνίδα ὁδῖν, μετὰ τομο λσφι ἔδοξε βουλευομένοισι, οἰκοδόμεον διὰ τοs 1σθμos

272쪽

τεῖχος. ἄτε δη ἐουσέων μυριάδων πολλέων καὶ παντος

ἀνδρὸς ἐργαζομένου ηνετο τῖ ἔργον ' καὶ γὰρ λίθοι καὶ πλίνθοι καὶ ξυλα καὶ φορμοὶ ψάμμου πλήρεες ἐσεφορέοντο, καὶ ἐλίνυον οὐδένα χρόνον οἱ βοηθήσαντες ἐργαζόμενοι , ουτε νυκτὰς ουτε ἡμέρης. οἱ δὲ βοηθήσαντες ἐς τον 72Ἱσθμὸν πανδημεὶ οἶδε ησαν Ἐλλήνων, Λακεδαιμόνιοί τε

καὶ 'Αρκώες πάντες καὶ ο λεῖοι καὶ Κορίνθιοι καὶ Σικυώνιοι καὶ Ἐπιδαύριοι καὶ Φλιάσιοι καὶ 'οιζήνιοι καὶ Ἐρμιονέες. ουτοι μὲν ἐσαν οἱ.βοηθήσαντες καὶ υπερα oωδέοντες τη Ελλάδι κινδυνευούση, τοῖσι δὲ ἄλλοισι Πελοποννησίοισι ἔμελε οὐδέν. υλύμπια δε καὶ Κάρνεια παροιχωκεε ῆ . οἰκέει δε την Πελοπόννησον εθνεα επτά. τούτων δε 73

τὰ μεν δυο αὐτόχθονα ἐόντα κατὰ χώρην χρυται μν τηκαὶ τὸ πάλαι οἴκεον, ωρκάδες τε καὶ Κυνούριοι. Ita δὲ ἔθνει τὸ Ἀχαῖκὸν ἐκ μὲν Πελοποννησου οὐκ ἐξεχωρησε, ἐκ μέντοι τῆς εωυτῶν, οἰκέει δε την ἀλλοτρίην. τὰ δὲ λοιπὰ ἔθνεα των επτὰ τέσσερα ἐπήλυδά ἐστι, Λωριέες τε ωαὶ Αἰτωλοὶ καὶ Αρυοπες καὶ Λήμνιοι. Θωριέων μὲν πολλαί τε καὶ δόκιμοι πόλιες, Αἰτωλῶν δε 'Hλις μούνη,

Θρυόπων δὲ Ἐρμιόνη τε καὶ Ἀσίνη ἡ προς Καρδαμυλητη Λακωνικῆ, Λημνίων δὲ Παρωρεῆται πάντες. οι δε νούριοι αὐτόχθονες ἐόντες δοκέουσι μολοι εἶναι Ιω- ωες, ἐκδεδωρίευνται δε υπό τε Ἀργείων ἀρχόμενοι καὶ του χρόνου, ἐόντες ορνεῆται καὶ περίοικοι. Tosτων ωντων επτὰ ἐθνέων αἱ λοιπαὶ πόλιες, πάρεξ των κατέλεξα, ἐκ του μέσου κατέατο ' εἰ δὲ ἐλευθέρως ἔξεστι εἰπεῖν, ἐκ

vos μέσου κατήμενοι ἐμήδιζον. Οἱ μὲν δὴ ἐν τῶ Σσθω τοιούτω πόνω συνέστασαν, Τεἄτε περὶ τοs παντὸς ἡδη δρόμον θέοντες καὶ τῆσι νηυσὶ οὐκ ἐλπίζοντες ἐλλάμψεσθαι - οἱ δὲ ἐν Σαλαμωι δμως

ταυτα πυνθανόμενοι ἀρρώδεον, οὐκ οὐτω περὶ σφίσι

273쪽

HEROD0TI αὐτοῖσι δειμαίνοντες, ῶς περὶ τῆ Πελοποννήσs. τέως μενδη αυτῶν ἀνηρ ἀνδρὶ παραστὰς σιγὴ λόγον ἐποιέετο, θῶυμα ποιεύμενοι την Mρυβιάδεω αβουλίην, τέλος δε ἐξερράγη ἐς τὸ μέσον. σύλλογός τε δη ἐγίνετο, καὶ πολλὰ ἐλέγετο περὶ των αυτῶν, οἱ μὲν, ώς ἐς την Πελοπόννησον χρεὼν εἴη ἀποπλώειν και περὶ ἐκείνης κινδυνεύειν, μηδὲ προ χώφης δοριαλωτου μένοντας μάχεσθαι, Ἀθηναῖοι δὲ καὶ Αἰγίνηται καὶ Μεγαρέες αυτos μένοντας ἀμυ-75 νασθαι. ' θαὐτα Θεμιστοκλέης ώς εσσολο τll γνώμη -δ των Πελοποννησίων, λαθὼν ἐξέρχεται ἐκ του συνεδρίου , ἐξελθὼν δε πέμπει ἐς τὸ στρατοπεδον τὸ Μήδων ἄνδρα πλοίω, ἐντειλάμενος τὰ λέγειν χρεῶν, τω οἴνομα μὲν ἐν Σίκιννος, οἰκέτης δὲ καὶ παιδαγωγὰς ῆν των ωεμιστοκλέος παίδων, τον δη υστερον τουτων των πρηγμάτων Θεμιστοκλέης Θεσπιέα τε ἐποίησε, ῶς ἐπεδέκοντο οἱ Θεσπιέες πολιήτας, καὶ χρήμασι ὀλβιον. ος τότε πλοίωἀπικόμενος ἔλεγε προς τους στρατηγοὐς των βαρβάρων τάδε Ἐπεμψέ με στρατηγὸς ὁ Ἀθηναίων λάθρη των ἄλλων Ἐλληνων θυγχάνει γὰρ φρονέων τὰ βασιλέος καὶ βουλόμενος μῆλλον τὰ ἡμέτερα κατυπερθε γίνεσθαι ητὰ των Ἐλλήνων πρήγματαὶ φράσοντα, ἔτι οἱ Ελληνες

δρησμὸν βουλεύονται καταρρωδηκότες, καὶ νυν παρέχει κάλλιστον υμέας ἔργον απάντων ἐξεργάσασθαι, ἐν μή περιίδητε διαδράντας αυτούς. ουτε γὰρ αλλήλοισι ὁμοφρονέουσι Ουτ' ἔτι ἀντιστήσονται ἡμῖν, προς έωυτους τε σφέας μεσθε ναυμαχέοντας τοὐς τὰ ὁμέτερα φρονέοντας καὶ τοὐς μ. υ μὲν ταυτά σφι σημήνας ἐκποδών 76 ἀπαλλάσσετο, τοῖσι δὲ ῶς πιστὰ ἐγίνετο τὰ ἀγγελθέντα,τ το μὲν ἐς την νησῖδα την νυττάλειαν, μεταξὐ Σαλα- μωός τε κειμένην καὶ τῆς ηπείρου, πολλοὐς των Περσέων ἀπεβίβασαν, τουτο ἐπειδὴ ἐγίνοντο μέσαι νύκτες, ἀνῆγον μεν τὰ απ' εσπέρης κέρας κυκλούμενοι προς την

274쪽

255 Σαλαμωα, ἀνῆγον δὲ οἱ ἀμφὶ την Κέον τε καὶ την --

νόσουραν τεταγμένοι, κατεῖχόν τε μέχρι Μουνυχίης πάντα τον πορθμὸν τῆσι νηυσί. τῶνδε δὲ εινεκεν ἀνῆγον

τὰς νέας, ῖνα δη τοῖσι Ἐλλησι μηδὲ φυγεῖν ἐξῆ, ἀλλ' ἀπολαμφθέντες ἐν τῆ Σαλαμῖνι δοῖεν τίσιν των ἐπ' Ἀρτεμισίω αγωνισμάτων. ἐς δὲ την νησῖδα την νυττάλειαν καλεομένην ἀπεβίβαζον των Περσέων τῶνδε εῖνεκεν, ῶς ἐπεὰν γένηται ναυμαχίη, ἐνθαsτα μάλιστα ἐξοισομένων των τε ἀνδρῶν καὶ των ναυηγίων ἐν γὰρ δη πόρω τῆς ναυμαχίης τῆς μελλουσης ἔσεσθαι ἐκέετο ἡ νῆσος, , λατοὐς μεν περιποιῶσι, τοὐς δε διαφθείρωσι. ἐποίευν δὲ σιγῆ ταυτα, - μὴ πυνθανοίατο οι εναντίοι. οἱ μὲν δὴ

ταυτα τῆς νυκτὸς ουδὲν αποκοιμηθέντες παραρτέοντο.

ησμοῖσι δὲ Ουκ ἔχω ἀντιλέγειν ώς Ουκ εἰσὶ ἀλγ77θέες, οὐ βουλόμενος ἐναργέως λέγοντας πειρῆσθαι καταβάλλειν, ἐς τοιάδε πρήγματα ἐσβλέψας. 'Aλλ' ὐταν τέμιδος χρυσαόρου ιερον ἀκτὴν νηυσὶ γεφυρώσωσι καὶ εἰναλίην Κυνόσουραν, ἐλπίδι μαινομένη λιπαρὰς πέρσαντες 'Aθήνας, δῖα Θίκη σβέσσει κρατερδν Κόρον, πριος υιὸν, δεινὸν μαιμώοντα, δοκεsντ' ἀνὰ πάντα πιθέσθαι. Σαλκὼς γὰρ χαλκῶ συμμίξεται, α ατι δ' υρης πόντον φοινίξει. τότ' ἐλευθερον 'Eλλάδος ημαρευρυοπα Κρονίδης ἐπάγει καὶ πότνια μκη. ἐς τοιαυτα μὲν καὶ ουτω ἐναργέως λέγοντι Βάκιδι αντιλογίης χρησμῶω πέρι οὐτε αυτὸς λέγειν τολμῶ οἴτε παρ' ἄλλων ἐνδέκομαι. ω δε ἐν Σαλαμῖνι στρατηγῶν ἐγίνετο ἀθισμὸς λο- 78γων πολλός. ρδεσαν δὲ Ουκω, ἔτι σφέας περιεκυκλέοντο

τῆσι νηυσὶ οἱ βάρβαροι, ἀλλ' ῶσπερ τῆς ἡμερης βρεον

αυτοὐς τεταγμένους, ἐδόκεον κατὰ χώρην ειναι. Συν- 79εστηκότων δὲ των στρατηγῶν ἐξ Αἰγίνης διέβη Ἀριστεμ

275쪽

δὲ υπὸ του δημου, τον ἐγὼ νενόμικα, πυνθανόμενος αυ- τοs τον τρόπον, ἄριστον ανδρα γενέσθαι ἐν υ νισι καὶ δικαιότατον. ουτος ἄνηρ στὰς επὶ το συνέδριον ἐξ καλέετο Θεμιστοκλέα, ἐόντα μὲν ἐωυτω ου φίλον, εχθρὸν, δὲ τὰ μάλιστα ' υπὸ δὲ μεγάθεος των παρεόντων κακῶν λήθην ἐκείνων ποιευμενος ἐξεκαλέετο, ἐθέλων αυτῶ συμμῖξαι. προακηκόεε δτι σπευδοιεν οἱ απὸ Πελοποννη- σου ἀνάγειν τας νέας προς τον υθμόν. ώς δὲ ἐξῆλθέ οἱ Θεμιστοκλέης, ἔλεγε υριστείδης τάδε ' 'φέας στασιάζειν χρεών ἐστι ἔν τε τῶ ἄλλω καιρῶ και δη καὶ ἐν τῶδε περὶ του ὁκότερος ημέων πλέω ἀγαθὰ την πατρίδα ἐργάσεται. λέγω δέ τοι, ὁτι ἴσον ἐστὶ πολλά τε καὶ Oλίγα λέγειν περὶ ἀποπλόου του ἐνθευτεν Πελοποννησίοισι. ἐγὼ γὰρ αυτ - πτης τοι λέγω γενόμενος, ὁτι νsν ουδ' ἐν ἐθέλωσι Κωρίνθιοί τε και αυτὸς ρυβιάδης οIοί τε ἔσονται εκπλῶσαι ' περιεχόμεθα γαρ υπὸ των πολεμίων κύκλω. ἀλλ' 80 ἐσελθών σφι ταυτα σήμηνον. V δ' ἀμείβετο τοισίδε 'Κάρτα τε χρηστὰ διακελευεαι καὶ ευ ῆγγειλας. τὰ γὰρ ἐγὼ ἐδεόμην γενέσθαι, αυτὸς αυτόπτης γενόμενος ηκεις. ἴσθι γὰρ ἐξ ἐμέο τὰ ποιευμενα υπὸ Μήδων. ἔδεε γὰρ, με Ουκ ἔκόντες ηθελον ἐς μάχην κατίστασθαι οἱ ma νες, ἀέκοντας παραστήσασθαι. συ δε ἐπεί περ ηκεις χρηστὰ ἀπαγγέλλων, αυτός σφι ἄγγειλον. ην γὰρ ἐγὼ αυτὰ

λέγω, δοξω πλάσας λέγειν και Ου πείσω ῶς ου ποιευν- των των βαρβάρων ταυτα. αλλά σφι σήμηνον αυτὸς παρ-

ελθων, ώς ἔχει. ἐπεὰν δὲ σημήνῖς, ἐν μὲν πείθωνται, ταυτα δη τὰ κάλλιστα, ἐν δὲ αυτοῖσι μη πιστὰ γένηται,

ὁμοῖον ἡμῖν ἔσται. ου γὰρ ἔτι διαδρήσονται, εἴ περ πω 8I ριεχόμεθα πανταχόθεν, ώς συ λέγεις. υτα ἔλεγε παρελθὼν ὁ Ἀριστείδης, φάμενος ἐξ Αἰγίνης τε ῆκειν καὶ

μόγις ἐκπλῶσαι λαθὼν τους ἐπορμέοντας ' περιέχεσθαι

276쪽

γὰρ παν τὸ στρατόπεδον το Eλληνικὸν υπὸ των νεῶντων Ξέρξεω ' παραρτέεσθαί τε συνεβούλευε ως ἀλεξησομένους. Και ὁ μὲν ταῶτα εἴπας μετεστήκεε, των δε αδτις

ἐγίνετο λόγων ἀμφισβασίη ' οἱ γὰρ πλευνες των στρατηγῶν οὐκ ἐπεί ντο τὰ ἐξαγγελθέντα. Ἀπιστεόντων δὲ Mτουτων ἐκε τριήρης ἀνδρῶν Τηνίων αυτομολέουσα, της ῆρχε ἀνηρ Παναίτιος ὁ Σωσιμένεος, η περ δη ἐφερε τηνἀληθείην πῆσαν. διὰ δὲ τοὐτο το ἔργον ἐνεγράφησαν 'νιοι ἐν Λελφοῖσι ἐς τον τρίποδα ἐν τοῖσι τον βάρβαρον κατελοsGι. συν δε ων ταυτη τst νηὶ τη αυτομολησάση ἐς Σαλαμῖνα και τη πρότερον ἐπ' Ἀρτεμίσιον τη Λημνίη ἐξεπληρουτο τὸ ναυτικὸν τοῖσι Ἐλλησι ἐς τὰς ὀγδώκοντα και τριηκοσίας νέας ' δυο γὰρ δη νεῶν τότε κατέδεε ἐς τον ἀριθμόν. ῖσι δὲ Ἐλλησι ως πιστὰ δη τὰ λεγόμενα ην των M'νων ρηματα, παρεσκευάζοντο ώς ναυμαχήσοντες. η τε δη διέφαινε, καὶ οῖ σύλλογον των ἐπιβατέων ποιησάμενοι, προηγόρευε ευ ἔχοντα μεν ἐκ πάντων Θεμιστοκλέης, τὰ δε ἔπεα ην πάντα κρέσσω τοῖσι ἔσσοσι αντιτιθέμενα. ὁσα in ἐν ἀνθρώπου φύσι καὶ καταστάσι ἐγγωνεται, παραινέσας δη τούτων τὰ κρέσσω αἱρέεσθαι, και

καταπλέξας την ρῆσιν, ἐσβαίνειν ἐκέλευε ἐς τὰς νέας.Και Ουτοι μὲν δη ἐσέβαινον, καὶ ηκε η απ' Αἰγίνης τριη- ρης , η κατὰ τους Αἰακίδας απεδήμησε. ἐμαυτα ἀνῆγον τὰς νέας ἀπάσας οι Ἐλληνες. Ἀναγομένοισι δέ σφι αυ- μακα ἐπεκέατο οἱ βάρβαροι. οἱ μὲν δη ἄλλοι Ἐλληνες si πιJπρύμνην ἀνεκρούοντο και ἄκελλον τὰς νέας, Ἀμεινίης δὲ Παλληνευς ἀνηρ Mθηναῖος ἐξαναχθεὶς νηῖ ἐμβάλλει. συμπλακείσης δὲ τῆς νεὸς καὶ ου δυναμένων ἀπαλλαγῆναι, ουτω δὴ οἱ ἄλλοι Ἀμεινίη βοηθέοντες συνέμισγον. Ἀθηναῖοι μὲν ουτω λέγουσι τῆς ναυμαχίης γενέσθαι τηναρχὴν, Αἰγινῆται δὲ την κατὰ τους Αἰακίδας ἀποδημή-

277쪽

HERODOTI σασαν ἐς Αἴγιναν, ταυτην εἶναι την αρξασαν. λέγεται δεκαὶ τάδε, ώς φάσμα σφι γυναικὸς ἐφάνη, φανεῖσαν δὲ

διακελεύσασθαι ωστε καὶ ἄπαν ἀκουσαι το των Ἐλληνων στρατοπεδον ὀνειδίσασαν πρότερον τάδε ' δαιμόνιοι,

85 μέχρι κόσου ἔτι πρυμνην ἀνακρουεσθε; Κατὰ μὲν δη-ηναίους ἐτετάχατο Φοίνικες ουτοι γὰρ εἶχον το προς Ἐλευσῖνός τε καὶ ἐσπέρης κέρας κατὰ δὲ Λακεδαιμονίους

'γωνες ' ουτοι δ' εἶχον το προς την ήῶ τε καὶ τον Πειραιέα. ήθελοκάκεον μέντοι αυτῶν κατὰ τὰς Θεμιστοκλέος ἐντολὰς ολίγοι, οἱ δὲ πλευνες ου. ἔχω μέν νυν συχνῶν D-νόματα τριηράρχων καταλέξαι των νέας Ἐλληνίδας ἐλόντων, χρήσομαι δε αυτοῖσι ουδὲν πλην Θεομήστορός τε τουωνδροδάμαντος καὶ Φυλάκου του Ἱστιαίου, Σαμίων ἀμφοτέρων. τουδε δε εῖνεκεν μέμνημαι τουτων μουνων, ἔτι Θεομήστωρ μὲν διὰ τομο το ἔργον Σάμου ἐτυράννευσε καταστησάντων των Περσέων, Φυλακος δὲ ευεργέτης βασιλέος ἀνεγράφη καὶ χώρη οἱ ἐδωρήθη πολλη. οι

δ' ευεργέται βασιλέος ὀροσάγγαι καλέονται Περσιστί. 86 Περὶ μέν νυν τούτους ουτω εἶχε, τὐ-πλῆθος των νεῶν ἐν τι Σαλαμῖνι ἐκερααετο, αἱ μὲν υπ' Ἀθηναίων διαφθειρόμεναι, αἱ δὲ υπὸ Αἰγινητέων. ἄτε γὰρ των μὲν Ἐλλήνων συν κόσμω ναυμαχεόντων κατὰ τάξιν, των δεβαρβάρων ου τεταγμένων ἔτι οὐτε συν νόω ποιεόντων ουδὲν, ἔμελλε τοιοsτό σφι συνοίσεσθαι, οἷόν περ ἀπέβη.

καίτοι ἡσάν γε καὶ ἐγένοντο ταυτην την ἡμέρην μακρῶἀμείνονες αυτοὶ λυτῶν ῆ προς Εὐβοίν, πας τις προθυμεόμενος καὶ δειμαίνων Σέρξεα, ἐδόκεέ τε ἔκαστος ἐω-87 τον θηήσεσθαι βασιλέα. Κατὰ μὲν δη τους ἄλλους Ουκ ἔχω μετεξετέρους εἰπεῖν ἀτρεκέως ῶς ἔκαστοι των βαρβάρων ῆ των Ἐλλήνων ήγωνίζοντο, κατὰ δὲ Ἀρτεμισίην τάδε ἐγένετο, απ' ἀν ευδοκίμησε μῆλλον ἔτι παρὰ βασιλέr ἐπειδὴ γὰρ ἐς θόρυβον πολλον ἀπίκετο τὰ βασιλέος

278쪽

πρήγματα, ἐν τούτω τῶ καιρω ἡ νηsς η ' τεμισίης ἐδιώκετο υ νεος 'Aττικῆς ' καὶ ῆ ουκ ἔχουσα διαφυγεῖν, ω προσθε γὰρ αυτῆς ἡσαν ἄλλαι νέες φίλιαι, ἡ δὲ αυτῆς προς των πολεμίων μάλιστα ἐτέγχανε ἐοsσα, ἔδοξέ οἱ τόδε ποιῆσαι, τὰ καὶ συνήνεικε ποιησάση διωκομένη γὰρ υπὸ τῆς Ἀττικῆς φέρουσα ἐνέβαλε νηῖ φιλίη ἀνδρῶν τε

Καλυνδέων καὶ αυτos ἐπιπλώοντος τοs Καλυνδέων βασιλέος Aαμασιθυμου. εἰ μὲν καί τι νεῖκος προς αυτον ἐγεγόνεε ἔτι περι Ἐλλήσποντον ἐόντων, ου μέντοι ἔγωγε ἔχω εἰπεῖν, ουτε εἰ ἐκ προνοίης αυτὰ ἐποίησε, ουτε εἰ συνεκύρησε ἡ των Καλυνδέων κατὰ τύχην παραπεσομαρους. - δὲ ἐνέβαλέ τε καὶ κατέδυσε, εὐτυχ4 χρησαμένη διπλόα ἐωυτὴν ἀγαθὰ ἐργάσατο ' ο τε γὰρ τῆς Ἀττικῆς νεος τριήραρχος ώς ειδέ μιν ἐμβάλλουσαν νηῖ ἀνδρῶν βαρβάρων, νομίσας την νέα την Ἀρτεμισίης ῆ Ἐλληνίδα

εἶναι ἡ αυτομολέειν ἐκ των βαρβάρων καὶ αυτοῖσι ἀμυ- νειν, ἀποστρέψας προς ἄλλας ἐτράπετο. Tosτο μεν τοι- Moυτο αυτῆ συνήνεικε γενέσθαι διαφυγεῖν τε καὶ μη ἀπολέσθαι, τοsτο δὲ συνέβη ῶστε κακον ἐργασαμένην απὸ τούτων αυτὴν μάλιστα εὐδοκιμῆσαι παρὰ Σέρξη. λέγεται γὰρ βασιλέα θηευμενον μαθεῖν την νέα ἐμβαλοῶσαν καὶ δή τινα εἶπαι των παρεόντωw Θέσποτα, ὁρας 'Αρτεμισίην, ώς ευ αγωνίζεται καὶ νέα των πολεμίων κατέδυσε; καὶ τον ἐπείρεσθαι, εἰ ἀληθέως ἐστὶ Ἀρτεμισίης τὸ ἔργον, καὶ τους φάναι σαφέως τὰ ἐπίσημον τῆς νεὸς ἐπισταμένους ' την δὲ διαφθαρεῖσαν επιστέατο εἶναι πολεμίην. τά τε γὰρ ἄλλα, ώς εἴρηται, αυτὴ συνήνεικεν ἐς ευτυχίην γενόμενα καὶ τὰ των ἐκ τῆς Καλυνδικῆς νεὸς μηδένα ἀποσωθέντα κατήγορον γενέσθαι. Σέρξην δὲ ε και λέγεται προς τὰ φραζόμενα οἱ μὲν ανδρες γεγο- νασί μοι γυναλες, αἱ δὲ γυναῖκες ανδρες. λα μεναέρξην φασὶ εἶπαι. 'Eν δὲ τω πόνω τούτω απὸ μὲν ἔθανε 89 17 .

279쪽

260 Η Ε R 0 D 0 T Iὁ στρατηγὸς Ἀριαβίγνης ὁ Θαρείου,--ἐὼν ἀδελφεὸς, ἀπὸ δὲ αλλοι πολλοί τε και ουνομαστοὶ Περσέων καὶ Μήδων και τῶν αλλων συμμάχων , ολίγοι δε τινες και Ελληνων. ατε γὰρ νέειν ἐπιστάμενοι, τοῖσι αἱ νέες διεφθείροντο, καὶ μη ἐν χειρῶν νόμω ἀπολλυμενοι ἐς την Σαλαμῖνα διένεον. των δε βαρβάρων οι πολλοὶ ἐν τῆ θαλάσση διεφθάρησαν, νέειν ουκ ἐπιστάμενοι. ἐπεὶ δὲ αἱ πρῶται ἐς φυγὴν ἐτράποντο, ἐνθαυτα αἱ πλεῖσται διεφθείροντο. οἱ γὰρ ὁπισθε τεταγμένοι, ἐς το πρόσθε τῆσι νηυσὶ παριέναι πειρωμενοι ώς αποδεξόμενοί τι καὶ αυτοr ἔργον βασιλές, τῆσι σφετέρyσι νηυσὶ φευγουσησι περι-90 έπιπτον. Ἐγένετο δε καὶ τόδε ἐν τῶ θορυβω τουτω ' τῶν τινες Φοινίκων, τῶν αἱ νέες διεφθάρατο, ἐλθόντες παρὰ βασιλέα διέβαλλον τους Ιωνας, ως δι ἐκείνους ἀπολοίατο αἱ νέες, ως προδόντων. συνήνεικειῶν ούτω ἀστε γ νων τε τους στρατηγους μη ἀπολέσθαι, Φοινίκων τε τους διαβάλλοντας λαβεῖν τοιόνδε μισθόν ' ἔτι τουτων ταυταλεγόντων ἐνέβαλε νηὶ Ἀττικρ Σαμοθρηῖκίη νηυς. η τε δη-τικὴ κατεδυετο, καὶ ἐπιφερομένη Αἰγινανη νηυς κατέδυσε τῶν Σαμοθρηῖκων την νέα. ἄτε δη ἐόντες ἀκοντισταὶ οἱ Σαμοθρήῖκες τους ἐπιβάτας ἀπὸ της καταδυσάσης νεὸς βάλλοντες ἀπήραξαν καὶ ἐπέβησάν τε καὶ ἔσχον αυτήν. ταυτα γενόμενα τους Ιωνας ἐρρυσατο ' ώς γὰρ

εἶδέ σφεας Σέρξης ἔργον μέγα ἐργασαμένους, ἐτράπετο

προς τους Φοίνικας οἷα υπερλυπεόμενός τε καὶ πάντας αἰτιώμενος, καί σφεων ἐκέλευσε τὰς κεφαλὰς ἀποταμεῖν,ῖνα μη αυτοὶ κακοὶ γενόμενοι τους ἀμείνονας διαβάλλωσι. οκως γάρ τινα ἴδοι Σέρξης τῶν ἐωυτου ἔργον τι ἀποδεικνυμενον ἐν τῆ ναυμαχίη, κατήμενος υπὀ τω ου- ρεῖ τῶ ἀντιον Σαλαμινος, τυ καλέεται Αἰγάλεως, ἀν- πυνθάνετο τον ποιήσαντα, καὶ οἱ γραμματισταὶ ἀνέγραφον πατρόθεν τον τριήραρχον καὶ την πόλιν. προς δέ τι

280쪽

καὶ προσεβάλετο φίλος ἐὼν Ἀριαράμνης ἀνὴρ Πέρσης

παρεῶν τουτου του Φοινικηχυ πάθεος.

οἱ μεν δη προς τους Φοίνικας ἐτράποντο, των δε si βαρβάρων ἐς φυχὴν τραπομένων καὶ ἐκπλωόντων προς τὸ Φάληρον Αἰγινῆται υποστάντες ἐν τῶ πορθμω εργα ἀπεδέξαντο λόγου ἄξια. οι μεν γὰρ ωθηναῖοι ἐν τῶ θορυβω ἐκεράι ων τάς τε ἀντισταμένας καὶ τὰς φευγουσας

των νεῶν, οἱ δε Αἰγινηται τὰς ἐκπλωουσας ' ὁκως δέ τινες τους Ἀθηναίους διαφυγοιεν, φερόμενοι ἐσέπιπτον ἐς τους Αἰγινήτας. ' θαυτα συνεκυρεον νέες η τε Θεμι- 92στοκλέος διώκουσα νέα, καὶ η Πολυκρίτου του Κρίου ἀν-

δρὰς Αἰγινήτεω νηῖ ἐμβαλqυσα Σιδωνίη, η περ εἱλε την προφυλάσσουσαν ἐπὶ Σκιάθω την Αἰγιναίην, ἐπ ῆς ἔπλωε Πυθέης ὁ Ἱσχενόου, τον οἱ Πέρσαι κατακοπέντα αρετῆς εῖνεκεν εἶχον ἐν τῆ νηὶ ἐκπαγλεόμενοι. τον δὴ περιάγουσα ἄμα τοῖσι Πέρσρσι ῆλω νηυς ἡ Σιδωνίη ῶστε Πυθέην ούτω σωθῆναι ἐς Αἴγιναν. ῶς δε ἐσεῖδε την νέα την λτικὴν ὁ Πολυκριτος, ἔγνω το σημήων ἰδὼν τῆς στρατηγίδος, και βώσας τον Θεμιστοκλέα ἐπεκερτόμησε ἐς των Αἰγινητέων τον μηδισμιν ὀνειδίζων. ταυτω μέν νυν νηὶ ἐμβαλὼν ὁ Πολυκριτος ἀπέρριψε ἐς Θεμιστοκλέα, οἱ δὲ βάρβαροι, των αἱ νέες περιεγένοντο, φευγοντες ἀπίκοντο ἐς Φάληρον υπὸ τον πεζὸν στρατόν. Ἐν δὲ τῆ 93 ναυμαχ4 ταυτη ῆκουσαν Ἐλλήνων ἄριστα Αἰγινηται, ἐπὶ δὲ Ἀθηναῖοι, ἀνδρῶν δὲ Πολυκριτος τε ὁ Αἰγινητης καὶ Ἀθηναῖοι Ευμενης τε ὁ Ἀναγυράσιος καὶ Ἀμεινίης Παλληνευς, δς καὶ ωρτεμισίην ἐπεδίωξε. εἰ μέν νυν ἔμαθε,

τερον ῆ εἷλέ μιν ἡ καὶ αυτὸς Nω. τοῖσι γὰρ Mθηναίων

τριηράρχοισι παρεκεκέλευστο, προς δὲ καὶ ἄεθλον ἐκέετο μυριαι δραχμαὶ, δς ἄν μιν ζωὴν ἔλη ' δεινὸν γάρ τι ἐποι-ευντο γυνακα ἐπὶ τὰς Ἀθήνας στρατευεσθαι. αυτη μὲν