Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

301쪽

ματα κατεργασαμένους μάλιστα Ἀθηναίους ηπίστατο. τούτων δὲ προσγενομένων κατήλπιζε εὐπετέως της θαλάσσης κρατησειν, τά περ αν καὶ ἡν, πεζῖ τε ἐδόκεε πολλὸν εἶναι κρέσσων. ουτω τε ἐλογίζετο κατύπερθέ οι τὰ πρηγματα ἔσεσθαι των Ἐλληνικῶν. τάχα δ' ἀν καὶ τὰ χρηστήρια ταυτά οἱ προλέγοι, συμβουλευοντα σύμ χον-ω Ἀθηναῖον ποιέεσθαι ' τοῖσι δη πειθόμενος ἔπεμπε. 137 TOP AE 'Aλεξάνδρου τούτου εβδομος γενέτωρ Περδίκκης ἐστι ὁ κτησάμενος των Μακεδόνων την τυραννίδα

τρόπω τοιωδε ἐξ υργεος ἔφυγον ἐς Ἱλλυριοὐς των Τημένου απογόνων τρεῖς ἀδελφεοὶ, Γαυάνης τε καὶ uis πος καὶ Περδίκκης, ἐκ δὲ Τλλυριῶν ὐπερβαλόντες ἐς την ἄνω Μακεδονίην ἀπίκοντο ἐς Λεβαίην πόλιν. ἐν υτα δὲ ἐθητευον ἐπὶ μισθῶ παρὰ τω βασιλεὶ, ὁ μεν Ἀπους νέμων, ὁ δε βους, ὁ δὲ νεώτατος αυτῶν Περδίκκης τὰ λεπτὰ τῶν προβάτων. ησαν δὲ το πάλαι καὶ αἱ τυραννίδες τῶν ἀνθρώπων ἀσθενέες χρήμασι, ου μουνον ὁ δῆμος. ἡ δὲ γυνη του βασιλέος αυτὴ τὰ σιτία σφι ἔπεσσε. ὁκως δε ὀπτῶτο ὁ ἄρτος τοs παιδὸς τοs θητὸς, τos Περδίκκεω, διπλήσιος ἐγίνετο αυτὰς μυ s. ἐπεὶ δε αἰεὶ τἀυτὸ τολο ἐγίνετο, εἶπε προς τὰν ἄνδρα τον λυτῆς. τον δὲ ἀκούσαντα ἐσῆλθε αὐτίκα ῶς εἴη τέρας και φέροι ἐς μέγα τι. καλέσας δὲ τους θῆτας προηγόρευέ σφι ἀπαλλάσσεσθαι ἐκ γης τῆς ἐωυτοs. οἱ δὲ τὸν μισθὼν ἔφασαν δίκαιοι εἶναι ἀπολαβόντες Ουτω ἐξιέναι. ἐνθαυτα ὁ βασιλεῶς του μισθοs πέρι ἀκουσας, ἐν γὰρ κατὰ την καπνοδόκην ἐς τὸν οἶκον ἐσέχων ὁ ῆλιος, εἶπε θεοβλαβης γενόμενος ' Μισθὸν δὲ υμῖν ἐγὼ ὐμέων ἄξιον τόνδε ἀπ δίδωμι, δέξας τὸν Oιον. ὁ μεν δὴ Γαυάνης τε καὶ ὁ Ῥέροπος οἱ πρεσβύτεροι ἔστασαν ἐκπεπληγμένοι, λῆκουσαν ταυτα, ὁ δὲ παῖς, ἐτύγχανε γὰρ ἔχων μάχαιραν, εἴπας τάδε, Θεκόμεθα, ἁ βασιλευ, τὰ διδοις, περι-

302쪽

I. I B. VIII. c AP. 136- IM, I. γραφει τῆ μαχαίρη ἐς το ἔδαφος του οἴκου τον ηλιον, περιγράψας δε, ἐς τον κόλπον τρις ἀρυσάμενος του ἡλίου, ἀπαλλάσσετο αυτός τε και οἱ μετ' ἐκείνου. in μὲν δη 138 ἀπήωαν, τῶ δὲ βασιλέΓ σημαίνει τις των παρέδρων, οἱ τι χρῆμα ποιήσειε ὁ παῖς καὶ ώς συν νόω ἐκείνων ὁ νεώτατος λάβοι τα διδόμενα. ὁ δὲ ταλα ακούσας καὶ ὀξυνθεὶς πέμπει ἐπ αυτοὐς ἱππέας ἀπολέοντας. ποταμὸς δέ ἐστι ἐν τῆ χώρη ταύτη, τῶ θυουσι οἱ τουτων των ἀνδρῶν ἀπ' Αργεος απόγονοι σωτῆρι. ουτος, ἐπἐί τε διέβησαν οἱ Τημενίδαι, μέγας ουτω ἐρρυη ἀστε τους ει- πέας μὴ oῖους τε γενέσθαι διαβῆναι. οἱ δὲ ἀπικόμενοι ἐς αλλην γην τῆς Μακεδονίης οἴκησαν πέλας των κήπωντων λεγομένων εἶναι Μίδεω του Γορδίεω, ἐν τοῖσι φύεται αυτόματα ρόδα, ἔν ἔκαστον ἔχον ἐξήκοντα φύλλα, ὀδμῆ τε υπερφέροντα των αλλων. ἐν τούτοισι καὶ ὁ Σιληνος τοῖσι κήποισι ῆλω, ῶς λέγεται υ Μακεδόνων υπὲρ δὲ των κήπων ουρος κέεται, Βέρμιον ούνομα, αβα- τον υπὸ χειμῶνος. ἐνθεsτεν δὲ ὁρμεόμενοι, ώς ταύτην ἔσχον, κατεστρέφοντο καὶ την αλλην Μακεδ-ίην. Ἀπὸ 139

τούτου δὴ του Περδίκκεω 'Aλέξανδρος ἄδε ἐγεγόνεε Aμύντεω παῖς ἡν Αλέξανδρος, Ἀμύντης δὲ ν Ἀλκέτεω, Ἀλκέτεω δὲ πατὴρ ἡν Ῥέροπος, του δὲ Φίλιππος, Φιλίππου δὲ Ἀργαῖος, του δὲ Περδίκκης ὁ κτησάμενος τηναρχήν.

ἀπίκετο ἐς τὰς 'Aθήνας αποπεμφθεὶς υπὸ Μαρδονίου, Ιἔλεγε τάδε 'Ἀνδρες 'Aθηναῖοι, Μαρδόνιος τάδε λέγει μοὶ αγγελίη ῆκει παρὰ βασιλέος λέγουσα Ουτω ' Ἀθηναίοισι τὰς ἁμαρτάδας τὰς ἐξ ἐκείνων ἐς ἐμὲ γενομένας πάσας μετίημι. νυν τε ἄδε, Μαρδόνιε, ποίεε. τομο μὲν την γῆν σφι ἀποδος, τοsτο δὲ ἄλλην προς ταύτη ἐλέσθων 'oe, ῆντινα αν ἐθέλωσι, ἐόντες αυτόνομοι. ἱρά τε πάν-

303쪽

σον, οσα ἐγὼ ἐνέπρησα. Tούτων δε ἀπιγμένων αναγκαίως ἔχει μοι ποιέειν ταῶτα, ην μη τὸ υμέτερον ἀντίον γένηται. λέγω δὲ υμω τάδε νυν ' τί μαίνεσθε πόλεμον βασι- λδε ἀνταειρδμενοι; ουτε γὰρ ἄν υπερβάλοισθε, οἴτε οἷοί τέ ἐστε ἀντέχειν τον πάντα χρόνον. εἴδετε μὲν γὰρ τῆς αρξεω στρατηλασίης τὸ πλῆθος καὶ τὰ ἔργα, πυνθάνεσθε δὲ καὶ την νῶν παρ' ἐμοὶ ἐουσαν δύναμιν, ωστε καὶ ην ἡμέας υπερβάλησθε καὶ νικήσητε, του περ υμῖν ουδεμία ἐλπὶς εζ περ ευ φρονέετε, ἄλλη παρέσται πολλαπλησίη. μη ῶν βουλεσθε παρισεύμενοι βασιλέΓ στέρωθαι μὲν τῆς χώρης, θέειν δὲ αἰεὶ περὶ υμέων αυτῶν, ἀλλα καταλύσασθε. παρέχει δὲ υμῖν κάλλιστα καταλύσασθαι βασιλέος ταύτη ἡρμημένου. ἔστε ἐλεύθεροι, ἡμῖν 2 ὁμαιχμίην συνθέμενοι ἄνευ τε δόλου καὶ απάτης. Nαρδόνιος μὲν ταsτα, ῶ Ἀθηναῖοι, ἐνετείλατό μοι εἰπεῖν προς υμέας. ἐγὼ δὲ περὶ μὲν ευνοίης τῆς προς υμέας ἐουσης ἐξ ἐμεῶ ουδὲν λέξω ου γὰρ ἀν νῶν πρῶτον ἐκμάθοιτε , προσχρηῖζω δὲ υμέων πείθεσθαι Μαρδονίω. ἐν ρέω γὰρ υμῖν Ουκ οῖοισί τε ἐσομένοισι τον πάντα χρόνον πολεμέειν Ξέρξη. εἰ γὰρ ἐνωρων τομο ἐν υμῖν, Ουκ ἄν κοτεμ υμέας ἐλθον εχων λόγους τούσδε ' καὶ γὰρ δύναμις υπὲρ ἄνθρωπον ἡ βασιλέος ἐστὶ καὶ χεὶρ υπερμήκης. ἐν ἄν μη αυτίκα ὁμολογήσητε, μεγάλα προτεινόντων ἐποἷσι ὁμολογέειν ἐθ/έλουσι, δειμαίνω υπὲρ υμέων ἐν τρίβωτε μάλιστα οἰκημένων των συμμάχων πάντων, αἰεί τε φθειρομένων μοένων, ἐξαίρετόν τι μεταίχμιον την γῆν ἐκτημένων. αλλὰ πείθεσθε ' πολλοs γὰρ υμῖν ἄξια ταυ-

τα, εἰ βασιλεύς γε ὁ μέγας μούνοισι υμῖν Ἐλλήνων τὰς ἁμαρτάδας ἀπιεὶς ἐθέλει φίλος γενέσθαι. Ἀλέξανδρος 14l μὲν ταsτα ἔλεξε, Λακεδαιμόνιοι δὲ, πυθόμενοι ῆκειν Ἀλέξανδρον ἐς Ἀθηνας ἐς ὁμολογίην ἄξοντα τs βαρβάρω

304쪽

Ἀθηναίους, ἀναμνησθέντες των λογίων ως σφεας χρεων ἐστι ἄμα τοῖσι ἄλλοισι Λωριευσι ἐκπίπτειν εκ Πελοπον σου ὐπὸ Μήδων τε καὶ Ἀθηναίων, κάρτα τε ἔδεισαν μη ὁμολογήσωσι τῶ Πέρση 'Aθηναῖοι, αὐτίκα τε σφι ἔδοξε πέμπειν αγγέλους. καὶ δη συνέπιπτε ῶστε ὁμου σφέων γίνεσθαι την κατάστασιν. ἐπανέμειναν γὰρ οἱ Ἀθηναῖοι διατρίβοντες, ευ ἐπιστάμενοι ἔτι ἔμελλον Λακεδαιμόνιοι πεύσεσθαι ῆκοντα παρὰ του βαρβάρου ἄγγελον ἐπ' ὁμολογίη, πυθόμενοί τε πέμψειν κατὰ τάχος αγγέλους. ἐπίτηδες ἁν ἐποίευν, ἐνδεικνύμενοι τοῖσι Λακεδαιμονίοισιτην μυτῶν γνωμην. Mς δε ἐπαύσατο λέγων Ἀλέξαν- 142δρος, διαδεξάμενοι ἔλεγον οἱ απὸ Σπάρτης ἄγγελοι 'Nμέας δε ἔπεμψαν Λακεδαιμόνιοι δεησομένους υμέων μητε νεώτερον ποιέειν μηδεν κατὰ την Ελλάδα μήτε λ γους ἐνδέκεσθαι παρὰ του βαρβάρου. ουτε γὰρ δίκαιον οὐδαμῶς, ουτε κόσμον φέρον ου τί γε αλλοισι Ἐλλήνωνουδαμοῖσι, ὐμῖν δὲ δὴ καὶ διὰ πάντων ῆκιστα πολλῶνεῖνεκεν ' ἡγείρατε γὰρ τόνδε τον πόλεμον υμεῖς οὐδὲν

ἡμέων βουλομένων, καὶ περὶ τῆς ἡμετέρης αρχῆς ὁ ἀγωνἐγένετο ' νsν δὲ φέρει και ἐς πασαν την Ἐλλάδα. ἄλλως τε τούτων ἀπάντων αἰτίους γενέσθαι δουλοσύνης τοῖσι Ἐλλησι Ἀθηναιους Οὐδαμῶς ἀνασχετὸν, οιτινες αἰεὶ καὶ το πάλαι φαίνεσθε πολλους ἐλευθερώσαντες ἀνθρώπων. πιεζομένοισι μέντοι ὐμῖν συναχθόμεθα, καὶ ἔτι καρπῶν, ἐστερήθητε διξῶν ῆδη, καὶ ὁτι οἰκοφθόρησθε χρόνον ἡ

πολλόν. αντὶ τούτων δε ἡμῖν Λακεδαιμόνιοί τε καὶ οἱ συμμαχοι ἐπαγγέλλονται γυναῖκας τε καὶ τα ἐς πόλεμον

ἄχρηστα οἰκετέων ἐχόμενα πάντα ἐπιθρέψειν, ιστ αν ὁ πόλεμος ἔδε συνεστήκη. μηδὲ ἡμέας 'Aλέξανδρος ὁ Μακεδῶν αναγνώρο, λεήνας του Μαρδονίου λόγον. τούτωμεν γὰρ ταsτα ποιητέα ἐστὶ, τύραννος γὰρ ἐὼν τυράννωσυγκατεργάζεται, ἡμῖν δέ γε ου ποιητέα, εἰ περ εὐ τυρο

305쪽

HERODOTI χάνετε φρονέοντες, ἐπισταμένοισι ει βαρβάροισί ἐστι

143 ουτε πιστὸν o&a ἀληθὲς ουδέν. sτα ἔλεξαν οἱ ἄγγελοι. Ἀθηναῖοι δὲ προς μὲν Ἀλεξανδρον υπεκρίναντο τάδε καὶ αυτοὶ τολο γε ἐπιστάμεθα, ὁτι πολλαπλησίη

ἐστὶ τῶ Μήδω δυναμις ήπερ ἡμῖν, τε Ουδὲν δέει τουτόγε μειδίζειν. ἀλλ' δμως ἐλευθερίης γλιχόμενοι ἀμυνε μεθα ουτω, ὁκως ἄν καὶ δυνώμεθα. ὁμολογῆσαι δὲ τῶ βαρβάρω μητε - ημέας πειρῶ αναπείθειν ουτε ημεῖς πεισόμεθα. νυν δὲ απάγγελλε Μαρδονίω, ῶς Mθηναῖοι λέγουσι, ἔστ ἀν ὁ ηλιυς την αυτὴν οδὸν in τη καὶ νυν ἔρχεται, μήκοτε ομολογήσειν ημέας αρξη αλλὰ θεοῖσί

τε συμμάχοισι πίσυνοί μιν ἐπέξιμεν ἀμυνόμενοι καὶ τοῖσιῆρωσι, των ἐκεῖνος οὐδεμίαν μιν ἔχων ἐνέπρησε τούς τε οἴκους καὶ τὰ αγάλματα. συ τε του λοιποs λόγους ἔχων τοιουσδε μη ἐπιφαίνεο Ἀθηναίοισι, μηδὲ δοκέων χρηστὰ υπουργέειν αθέμιτα ἔρδειν παραίνεε. ου γάρ σε βουλόμεθα ουδὲν ἄχαρι προς Ἀθηναίων παθεῖν, ἐόντα πρό- 144 ξεινόν τε καὶ φίλον. Προς μὲν Ἀλέξανδρον ταῶτα υπεκρίναντο, προς δὲ τοὐς απὸ Σπάρτης αγγέλους τάδε 'To μὲν δεῖσαι Λακεδαιμονίους μη ὁμολογησωμεν τῶ βαρβάρω κάρτα ἀνθρωπητον se. ἀτὰρ αἰσχρῶς γε οἴκατε ἐξεπιστάμενοι τὀ Mθηναίων φρόνημα ἀρρωδῆσαι, ὁτι Ουτε χρυσός ἐστι γης ονδαμόθι τοσοsτος ουτε χώρv κάλ-λες καὶ αρετῆ μέγα υπερφέρουσα, τὰ ημεῖς δεξάμενοι ἐθέλοιμεν ἀν μηδίσαντες καταδουλῶσαι την Ἐλλάδα. πολλά τε γὰρ καὶ μεγάλα ἐστὶ τὰ διακωλυοντα ταλα μὴ ποιέειν, μηδ' se ἐθέλωμεν ' πρῶτα μὲν καὶ μέγιστα τῶν

θεῶν τὰ αγάλματα καὶ τὰ οἰκήματα ἐμπεπρησμένα τε και συγκεχωσμένα, τοῖσι ημέας αναγκαίως ἔχει τιμωρέειν ἐς

τὰ μέγιστα μῆλλον ῆπερ ὁμολογιειν τω ταῶτα ἐργασαμμνω, αυτις δὲ τὰ Ελληνικὸν ἐὰν ὁμαιμόν τε καὶ ὁμόγλω σον, καὶ θεμ ἱδρυματά τε κοινὰ καὶ θυσίαι Θεά τε ὁμό-

306쪽

LIB. VIII. CAP. 142 - LIB. IX. CAP. I. 287 τροπα, των προδότας γενέσθαι Ἀθηναίους Ουκ αν ευθοι. ἐπίστασθέ τε Ουτω, εἰ μὴ πρότερον ἐτυγχάνετε ἐπιστάμενοι, ἐστ' αν καὶ εἷς περιῆ Ἀθηναίων, μηδαμὰ ὁμολογήσοντας ὴμέας Σέρξη. υμέων μέντοι αγάμεθα την πρόνοιαν την ἐς ημέας ἔχουσαν, ἔτι προείδε τε ημέων οἰκοφθορημένων ουτω ῶστε ἐπιθρέψαι ἐθέλειν ημέων τους οἰκέτας. καὶ υμω μὲν η χάρις ἐκπεπλήρωται, ημεῖς μέντοι λιπαρήσομεν Ουτω, ὁκως ἀν ἔχωμεν, ουδὲν λυπέοντες υμέας. νυν δὲ, ῶς ουτω ἐχόντων, στρατιὴν ει τάχιστα ἐκπέμπετε. ώς γὰρ ημεῖς εἰκάζομεν, ουκεκὰς χρή-

νου παρέσται ὁ βάρβαρος ἐσβαλῶν ἐς την ἡμετέρην, ἀλλ'

ἐπεὰν τάχιστα πυθηται την ἀγγελίην ἔτι ουδὲν ποιήσωμεν των ἐκεPνος ημέων προσεδέετο. πρὶν ἄν παρεῖναι ἐκεῖνον ἐς την 'Ἀττικην, ημέας καιρός ἐστι προβωθῆσαι ἐς την Βοιωτίην. Οἱ μὲν ταυτα υποκριναμένων Ἀθη- ωαίων ἀπαλλάσσοντο ἐς Σπάρτην.

MAUONΙΟΣ δὲ, ῶς οἱ ἀπονοστήσας Ἀλέξανδοος ταπαρὰ Ἀθηναίων ἐσήμηνε, ὁρμηθεὶς ἐκ Θεσσαλίης ηγε την στρατιὴν σπουδη ἐπὶ τὰς Ἀθήνας ' ὁκου δὲ εκάστοτε γλνοιτο, τουτους παρελάμβανε. τοῖσι δὲ Θεσσαλίης ἡγεμμένοισι ουτε τὰ προ του πεπρηγμένα μετέμελε ουδὲν, πολλω τε μῆλλον ἐπῆγον τον Πέρσην, καὶ συμπροέπεμψέ

307쪽

HERODOTI τε Θώρηξ ὁ Ληρισαῖος Σέρξεα φεύγοντα, καὶ τότε ἐκ του

2 φανερου παρῆκε Μαρδόνιον ἐπὶ την Ελλαδα. Eπεὶ da πορευόμενος γίνεται ὁ στρατος ἐν Βοιωτοῖσι, οι Θηβαῖοι κατελάμβανον τον Μαρδόνιον καὶ συνεβουλευον αυταλέγοντες ώς ουκ εἴη χῶρος ἐπιτηδεώτερος ἐνστρατοπεδεύεσθαι εκείνου, ουδὲ ειν ἰέναι εκαστέρω, ἀλλ' αυτου ἱζόμενον ποιέειν ὁκως αμαχητὶ την πῆσαν Ἐλλάδα καταστρέψεται. κατὰ μὲν γὰρ το ἰσχυρὸν Ελληνας ὁμοφρονεοντας , Oι περ καὶ πάρος ταυτὰ ἐγίνωσκον, χαλεπὰ εἶναι περιγίνεσθαι καὶ ἄπασι ἀνθρωποισι ' εἰ δε ποιησεις τὰ ημεῖς παραινέομεν, ἔφασαν λέγοντες, ἔξεις ἀπόνως ἄπαντα τὰ εκείνων βουλευματα. πέμπε χρηματα ἐς τους δυναστευοντας ἄνδρας ἐν τῆσι πολισι, πέμπων δὲ την Ἐλλάδα διαστήσεις ' ἐνθευτεν δὲ τους μη τὰ σὰ φρονέον-3 τας ρηχίως μετὰ των στασιωτέων καταστρέψεαι. οἱ μὲν ταυτα συνεβουλευον, ὁ δε Ουκ ἐπείθετο, ἀλλα οἱ δεινος

τις ενεστακτο ῖμερος τὰς Ἀθήνας δεύτερα ἐλεω, ἄμα μὲν -' ἀγνωμοσυνης, ἄμα δὲ πυρσοῖσι διὰ νησων ἐδοκεε βασιλέr δηλώσειν ἐόντι ἐν Σάρδισι ἔτι ἔχοι Ἀθήνας. ὀρουδὲ τότε ἀπικόμενος ἐς την Ἀττικην ευρε τους Ἀθηναίους, ἀλλ' ἔν τε Σαλαμῖνι τους πλείστους ἐπυνθάνετο εἶναι ἔν τε τῆσι νηυσὶ, αἱρέει τε ἐρημον τὸ ἄστυ. η δεβασιλέος αιρεσις ἐς την υστέρην την Μαρδονίου ἐπιστρα- 4 τηχν δεκάμηνος ἐγένετο. Ἐπεὶ δε ἐν M νησι ἐγενετο Μαρδόνιος, πέμπει ἐς Σαλαμωα Μουρυχίδην ἄνδρα --λησπόντιον, φέροντα τους αυτους λόγους τους καὶ 'in ξανδρος ὁ Μακεδὼν τοῖσι Ἀθηναίοισι διεπόρθμευσε. ταυτα δὲ τὸ δεύτερον ἀπέστελλε προέχων μὲν των Ἀθροναίων ου φιλίας γνώμας, ἐλπίσας δέ σφεας υπησειν τῆς

ἀγνωμοσύνης ῶς δοριαλώτου ἐούσης πάσης τῆς ' τικῆς χώρης κάὶ ἐούσης si υπ' ἐωυτω. τούτων μὲν εῖνεκεν 5 ἀπέπεμψε Μουρυχίδην ἐς Σαλαμῖνα. V δὲ ἀπικόμενος

308쪽

LIB. IX. CAP. 1 - 7.

ἐπὶ τὴν βουλην ἔλεγε τα παρὰ Μαρδονίου. των δὲ βουλευτέων Λυκίδης εἶπε γνώμην, - οἱ ἐδόκεε ἄμεινον εῖναι, δεξαμένους τον λόγον, τόν σφι Μουρυχίδης προφε-oει , ἐξενεῖκαι ἐς τὸν δῆμον. ὁ μὲν δὴ ταυτην την γνώμην ἀπεφαίνετο, εἴτε δὴ δεδεγμένος χρήματα παρὰ Μαγδονίου, εἴτε καὶ ταλά οἱ λωνε, Αθηναῖοι δὲ αυτικαδεινὸν ποιησάμενοι, οι τε ἐκ τῆς βουλῆς καὶ οἱ ἔξωθεν, ῶς ἐπύθοντο, περιστάντες Λυκίδεα κατέλευσαν βάλλοντες, τὸν δὲ Ἐλλησπόντιον Μουρυχίδην ἀπέπεμψαν ἀσινέα. γενομένου δὲ θορύβου ἐν τῆ Σαλαμῖνι περὶ τὸν Λυκίδεα, πυνθάνονται τὰ γινόμενον αἱ γυναῖκες των Ἀθηναίων, διακελευσαμενη δὲ γυνὴ γυναικὶ καὶ παραλα- βοῶσα ἐπὶ την Λυκίδεω οἰκίην φων αυτοκελέες, καὶ κατὰ μὲν ἔλευσαν αυτos την γυναῖκα, κατὰ δὲ τὰ τέκνα. ri 6την Σαλαμῖνα διέβησαν οἱ Ἀθηναῖοι ἄδε ' εως μὲν προσεδέκοντο τὀνὶ ἐκ τῆς Πελοποννησου στρατὸν ῆξειν

τιμωρήσοντά σφι, οἱ δὲ ἔμενον ἐν τῆ Ἀττικῆ ἐπεὶ δὲ os μὲν μακρότερά τε και σχολαίτερα ἐποίεον, ὁ δὲ ἐπιὼν καὶ δὴ ἐν τῆ Βοιωτίη ἐλέγετο εἶναι, ουτω δὴ μεξεκομίσαντό

τε πάντα καὶ αυτοὶ διέβησαν ἐς Σαλαμῖνα, ἐς Λακεδαίμονά τε ἔπεμψαν αγγέλους, ἄμα μὲν μεμψομένους τοῖσι Λακεδαιμονίοισι δει περιεῖδον ἐμβαλόντα τὸν βάρβαρον ἐς τὴν Ἀττικὴν ἀλλ' ου μετά σφεων ήντίασαν ἐς την Βοιωτίην, ἄμα δὲ υπομνήσοντας ὁσα σφι μέσχετο ὁ Πέρσης μεταβαλοsσι δώσειν, προεῖπαί τε ἔτι εἰ μὴ ἀμυνευσιώθηναίοισι , ῶς καὶ αυτοί τινα ἀλεωρὴν εὐρήσονται. οἱ Iγὰρ δὴ Λακεδαιμόνιοι ὁρταζόν τε τομον τὸν χρόνον καί σφι ἡν Ῥακίνθια, περι πλείστου δ' ἡγον τὰ τos θεοs πορσύνειν. ἄμα δὲ τὸ τεῖχος σφι, τὸ ἐν τῶ υθμῶ ἐτείχεον, και δὴ ἐπάλξις ἐλάμβανε. ῶς δὲ ἀπίκονιο ἐς τὴν

Λακεδαίμονα οἱ ἄγγελοι οἱ ἄπ' ωθηνέων, ἄμα αγόμενοι ἔκ τε Μεγάρων αγγέλους καὶ ἐκ Πλαταιέων, ἔλεγον τάδε

HEROD. II. 19

309쪽

M HERODOTII ἐπελθόντες ἐπὶ τους ἐφορους Ἐπεμψαν ἡμέας 'Aθηναῖοι λέγοντες, μι ημῖν βασιλεῖς ὁ Μήδων τομο μεν την χῶρην ἀποδιδοῖ, τοsτο δε συμμάχους ἐθέλει ἐπ' ἴση τε καὶ ὁμοίη ποιήσασθαι ανευ τε δόλου καὶ απάτης, ἐθέλει δικαὶ ἄλλην χώρην προς τη ἡμετέρv διδόναι, την ἀν αυτοὶ ἐλωμεθα ' ημεῖς δε Βία τε Ἐλλήνιον αἰδεσθέντες καὶ τρο

πιλάδα δεινὸν ποιευμενοι προδοsναι ου καταινέσαμεν,

ἀλλα ἀπελάμεθα, καίπερ ἀδικεόμενοι υπ' Ἐλλήνων καὶ καταπροδιδόμενοι ἐπιστάμενοί τε ἔτι κερδαλεωτερόν εστι ὁμολογέειν τῶ Πέρση μὰλλον ἔπερ πολεμέειν' ου μὲν Ουδε ὁμολογησομεν ἐκόντες ειναι. καὶ το μεν απ' ἡμέων

x ουτω ἀκίβδηλον ἐὰν νέμεται ἐπὶ τους Ἐλληνας. Ῥμεῖς δε ἐς πῆσαν ἀρρωδίην τότε ἀπικόμενοι μη ὁμολογησωμεντν Πέρση, ἐπεί τε ἐξεμάθετε τῖ ἡμέτερον φρόνημα σαφέως, ὁτι Ουδαμὰ προδώσομεν την Ἐλλάδα, καὶ διότι

τεῖχος υμω διὰ του 'Dθμοs ἐλαυνόμενον ἐν τελεῖ ἐσαι, καὶ δη λόγον οὐδένα των 'Ἀθηναίων ποιέεσθε, συνθέμενοί τε ημῖν τον Πέρσην ἀντιωσεσθαι ἐς την Boι-ίην προδεδωκατε, περιείδετέ τε ἐσβαλόντα ἐς την Ἀττικὴν τον βάρβαρον. ἐς μεν νυν τὸ παρεὸν Ἀθηναῖοι υμῖν μνυίουσι ' Ου γὰρ ἐποιήσατε ἐπιτηδέως ' νῶν δὲ ἔτι τάχος

στρατιὴν ἄμα ημῖν ἐκέλευσαν υμέας ἐκπέμπειν, sic δωτον βάρβαρον δεκώμεθα ἐν τη 'Aττικῆ. ἐπειδη γὰρ ἡμά τομεν τῆς Βοιωτίης, τῆς γε ἡμετέρης ἐπιτηδεώτατόν ἐστι 8 ἐμμαχεσασθαι τὸ Θριάσιον πεδίον. Ως δὲ ἄρα ἡκουσαν οἱ ἔφοροι ταῶτα, ἀνεβάλλοντο ἐς την υστεραίην υποκρίνασθαι, τῆ δὲ υστεραίη ἐς την ἐτέρην. τομο δὲ καὶ ἐπὶ

δέκα ημέρας ἐποίεον, ἐξ ἡμερος ἐς ἡμέρην αναβαλλόμενοι. ἐν δὲ τουτω τ' χρόνω τον υθμὸν ἐτείχεον σπουδην ἔχοντες πολλὴν πάντες Πελοποννήσιοι, καί σφι ἐν προς τελεῖ. Ουδ' ἔχω εἶπαι τὸ αἴτιον, διότι ἀπικομένου μὲν Ἀλεξάνδρου του Μακεδόνος ἐς Mθήνας σπουδην με-

310쪽

γαλην ἐποιήσαντο μη μηδίσαι Ἀθηναίους, τητε δὲ ἄρην ἐποιήσαντο ουδεμίαν, αλλο γε η ἔτι ὁ γσθμός σφι ἐτετείχιστο καὶ ἐδόκεον Ἀθηναίων ἔτι δέεσθαι Ουδή με δὴ ὁ ωλέξανδρος ἀπίκετο ἐς την Ἀττικην, ουκω ἀπετετείχιστο, ἐργάζοντο δε μεγάλως καταρρωδηκότες τους Πέρσας. Tέλος δὲ τῆς τε υποκρίσιος καὶ ἐξοδου των 9 Σπαρτιητέων ἐγένετο τρόπος τοιόσδε ' τῆ προτεραίν τῆς υστατης καταστάσιος μελλουσης ἔσεσθαι πιλεος ἀνὴρ Τεγεήτης, δυνάμενος ἐν Λακεδαίμονι μέγιστα ξείνων, τωνεφόρων ἐπυθετο πάντα λόγον, τον δὴ οἱ Ἀθηναῖοι ἔλεγον. ἀκούσας ὁ πιλεος ἔλεγε ἄρα σφι τάδε ' Ουτω

ἔχει, ἄνδρες ἔφοροι Ἀθηναίων ἡμῖν ἐόντων μη ἀρθμίων, τῶ δὲ βαρβάρω συμμάχων, καίπερ τείχεος διὰ του 'Dθ-

μου ἐληλαμένου κρατερου, μεγάλαι κλισιάδες ἀναπεπτέαται ἐς την Πελοπόννησον τῶ Πέρση. ἀλλ' ἐσακου- σατε, πρίν τι ἄλλο Ἀθηναίοισι δόξαι σφάλμα τῆ Ἐλλάδι φέρον. o μέν σφι ταυτα συνεβουλευε, οἱ δὲ φρενὶ λα- Ioβόντες τον λόγον αυτίκα, φράσαντες ουδὲν τοῖσι ἀγγέλοισι τοῖσι ἀπιγμένοισι απὸ των πολίων, νυκτὼς ἔτι ἐκ πέμπουσι πεντακισχιλίους Σπαρτιφέων ναὶ επτὰ περὶ ἔκαστον τάξαντες των εἰλώτωνJ, Παυσανίη τῶ Κλεομβρότου ἐπιτρέψαντες ἐξάγειν. ἐγίνετο μέν νυν ἡ ἡγεμονίη Πλειστάρχου του Λεωνίδεω ἀλλ' ὁ μὲν ἡν ἔτι παῖς, ὁ δλ τουτου ἐπίτροπός τε καὶ ανεψιός. Kλεόμβροτος γὰρ ὁ Παυσανίεω μὲν πατὴρ, Ἀναξανδρίδεω δὲ παῖς, ουκέτι

περιῆν, ἀλλα ἀπαγαγὼν ἐκ του 'Iσθμου την στρατιὴν τηντο τεῖχος δείμασαν μετὰ ταυτα ου πολλὸν χρόνον τινὰ βιους ἀπέθανε. απῆγε δὲ την στρατιὴν ὁ Κλεόμβροτος ἐκ του 'Dθμου διὰ τόδε ' θυομένω οἱ ἐπὶ τῶ Πέρση ὁῆλιος αμαυρώθη ἐν τῶ Ουρανῶ. προσαιρέεται δὲ εωυτῶ Παυσανίης Ευρυάνακτα τον Θωριέος, ἄνδρα οἰκίης ἐόντα

τῆς αυτῆς. οἱ μὲν δὴ συν Παυσανίη ἐξεληλυθεσαν ἔξω