Herodoti Historiarum libri 9. curavit Henr. Rudolph Dietsch

321쪽

Σικυώνιοι τρισχίλιοι. τούτων δὲ εἴχοντο Ἐπιδαυρίωνοκτακόσιοι. παρὰ δε τούτους 'οιζηνίων ἐτάσσοντο χίλιοι, 'οιζηνίων δὲ ἐχόμενοι Λεπρεητέων διηκόσιοι, τοὐτων δὲ Μυκηναίων καὶ Πρυνθίων τετρακόσιοι, τούτων δὲ ἐχομενοι Φλιάσιοι χίλιοι ' παρὰ δὲ τούτους ἔστασαν μιονέες τριηκόσιοι. Ἐρμιονέων δὲ ἐχόμενοι ῖσταντο μετριέων τε καὶ Στυρέων εξακόσιοι, τούτων δὲ λαλκιδέες τετρακόσιοι, τούτων δὲ Ῥμπρακιητέων πεντακόσιοι. μετὰ δὲ τούτους Λευκαδίων καὶ ώνακτορί- οκτακόσιοι εστασαν, τούτων δὲ ἐχόμενοι Παλέες οἱ ἐκ πι- φαλληνίης διηκόσιοι. μετὰ δὲ τούτους Αἰγινητέων πεντακόσιοι ἐτάχθησαν. παρὰ δε τούτους ἐτάσσοντο Μεγαρέων τρισχίλιοι. εἴχοντο δὲ τούτων Πλαταιέες ερακόσιοι. τελευταῖοι δε καὶ πρῶτοι Ῥθηναῖοι ἐτάσσοντο κέρας ἔχοντες τὀ ευώνυμον ὀκτακισχίλιοι, ἐστρατήγεε δ' αυτῶν 29 Ἀριστείδης ὁ Λυσιμάχου. ουτοι, πλὴν των επτὰ περιἔκαστον τεταγμένων Σπαρτιήτησι, ἐσαν ὁπλῖται, συνάπαντες ἐόντες αριθμὸν τρεῖς τε μυριάδες καὶ oκτῶ χωλιάδες και εκατοντάδες επτά. ὁπλῖται μεν οἱ πάντες συμλεγέντες ἐπὶ τον βάρβαρον ησαν τοσουτοι, ψιλῶν δεπλῆθος ἐν τόδε τῆς μὲν Σπαρτιητικῆς τάξιος πεντακισχίλιοι καὶ τρισμύριοι ἄνδρες ος ἐόντων επτὰ περὶ ἔκαστον ἄνδρα, καὶ τούτων πας τις παρήρτητο ώς ἐς πόλεμον , οἱ δὲ τῶν λοιπῶν Λακεδαιμονίων καὶ Ἐλλήνων φιλοι, ως εἷς περὶ εκαστον ἐὼν ἄνδρα, πεντακόσιοι καὶ τετρακισχιλιοι καὶ τρισμυριοι ἡσαν. ψιλῶν μὲν δη τῶναπάντων μαχίμων - τὸ πλῆθος ἔξ τε μυριάδες καὶ ἐν-30 νέα χιλιάδες καὶ εκατοντάδες πέντε, του δὲ σύμπαντος Ελληνικοs του συνελθόντος ἐς Πλαταιὰς σύν τε ὁπλίτησι καὶ ψιλοῖσι τοῖσι μαχίμοισι ἐνδεκα μυριάδες ῆσαν, μιῆς χιλιάδος, προς δὲ Οκτακοσίων ἀνδρῶν καταδέουσαι.

322쪽

LIB. IX. CAP. 28- 3I.

σὐν δὲ Θεσπιέων τοῖσι παρεουσι ἐξεπληροέντο αἱ ἔνδεκα μυριάδες. παρῆσαν γὰρ καὶ Θεσπιέων ἐν τῶ στρατοπεδειοι περιεόντες, αριθμὸν ἐς ὀκτακοσίους καὶ χιλίους ' οπλα

Ουτοι μέν νυν ταχθέντες ἐπὶ τῶ Ἀσωπῶ ἐστρατο- 3Iπεδευοντο, οἱ δ' ἀμφὶ Μαρδόπιον βάρβαροι ῶς απεκήδευσαν Μασίστιον, παρῆσαν, πυθόμενοι τους Ἐλληνας εἶναι ἐν Πλαταιῆσι, καὶ αυτοὶ ἐπὶ τον υσωπὸν τον ταυτηρέοντα. ἀπικόμενοι δὲ ἀντετάσσοντο ἄδε υπὸ Μαρδονίου - κατὰ μὲν Λακεδαιμονίους ἔστησε Πέρσας. καὶ δηπολλὸν γὰρ περιῆσαν πληθεῖ οἱ Πέρσαι, ἐπί τε τάξις πλευνας ἐκεκοσμέατο καὶ ἐπεῖχον τοὐς Τεγεήτας. ἔταξε δὲ Ουτω ' o τι μεν ην αυτοs δυνατώτατον παν ἀπολέξας ἔστησε ἀντίον Λακεδαιμονίων, τὐ δὲ ἀσθενέστερον παρέταξε κατὰ τους Τεγεητας. ταυτα δ' ἐποίεε φραζόντων τε καὶ διδασκόντων Θηβαίων. Περσέων δὲ ἐχομένους ἔταξε Μηδους Ουτοι δὲ ἐπέσχον Κορινθίους τε καὶ Πωτιδαιήτας καὶ 'Oρχομενίους τε και Σικυωνίους. Μηδων δὲ ἐχομένους ἔταξε Βακτρίους' -τοι δὲ ἐπέσχον Απιδαυρίους τε καὶ 'οιζηνίους καὶ Λεπρεητας τε -ὶ Πρυνθίους καὶ Μυκηναίους τε καὶ Φλιασίους. μετὰ-Bακτρίους ἔστησε γνδους ουτοι δὲ ἐπέσχον Ἐρμιονέας τε καὶ Ερετριέας καὶ Στυρέας τε καὶ χαλκιδέας. γνδῶν δὲ ἐχομένους Σάκας ἔταξε, α ἐπέσχον Ῥμπρακιήτας τε καὶ 'Aνακτορίους καὶ Λευκαδίους καὶ Παλέας καὶ Αἰγινητας. Σακέων δὲ ἐχομένους ἔταξε αντία Ἀθηναίων τε καὶ Πλαταιέων καὶ Μεγαρέων Βοιωτους τε καὶ Λοκρους καὶ Μηλιέας καὶ Θεσσαλοὐς καὶ Φωκέων τους χιλίους. - γὰρ ων ἄπαντες οἱ Φωκέες ἐμηδισαν, αλλά τινες αυτῶν καὶ τὰ Ἐλληνων αυξον περὶ τον Παρνησὸν κατειλημένοι, καὶ ἐνθευτεν ὁρμεόμενοι ἔφερόν τε καὶ ηγον την τε Μαρδονίου στρατιην καὶ τοὐς μετ' αinos ἐόντας Ἐλλήνων. ἔταξε

323쪽

HEROD0ΤI. δε καὶ Μακεδόνας τε και τοὐς περὶ Θεσσαλίην οἰκημέ-32 νους κατὰ τοὐς 'Aθηναίους. -υτα μεν των ἐθνέων ταμέγιστα Ουνόμασται των υπὸ Μαρδονίου ταχθεντων, τά περ ἐπιφανέστατά τε ην καὶ λόγου πλείστου. ἐνησαν δὲ καὶ αλλων ἐθνέων ανδρες ἀναμεμιγμένοι, Φρυγῶν τε καὶ Θρηῖκων κάὶ Μυσῶν τε καὶ Παιόνων καὶ των αλλων, ἐνδε καὶ Αἰθιόπων τε και Αἰγυπτίων οῖ τε Ἐρμοτύβιες καιοι Καλασίριες καλεόμενοι μαχαιροφόροι, οῖ πέρ εἰσι --γυπτίων μουνοι μάχιμοι. τούτους δε ἔτι ἐων ἐν Φαλήρωαπὸ των νεῶν ἀπεβιβάσατο ἐόντας ἐπιβάτας οὐ γὰρ ἐτάχθησαν ἐς τον πεζὸν τον ἄμα Σερξη ἀπικόμενον ἐς τὰς Ἀθηνας Αἰγύπτιοι. των μεν δὴ βαρβάρων ησαν τριηκοντα μυριάδες, ῶς καὶ πρότερον δεδήλωται, των δε πι-

ληνων των Μαρδονίου συμμάχων οἶδε μὲν ουδεις αριθμον ου γὰρ ων ηριθμηθησαν , ώς δε ἐπεικάσαι, ἐς

πέντε μυριάδας συλλεγηναι εἰκάζω. ουτοι οἱ παραταχθέντες πεζοὶ ησαν, η δὲ Ἀπος χωρὶς ἐτέτακτο.33 γὸς δὲ ἄρα πάντες οἱ ἐτετάχατο κατά τε εθνεα και κατὰ τέλεα, ἐν sis τη δευτερρ ημέρη ἐθύοντο και ἀμφότεροι. Ἐλλησι μεν Tισαμενὸς ωντιόχου ην ὁ θυόμενος. οὐτος γὰρ δη εἴπετο τῶ στρατεύματι τούτω μάντις 'τον ἐόντα πιεῖον καὶ γένεος του γαμιδεων Κλυτιάδην - Λακεδαιμόνιοι ἐποιήσαντο λεωσφέτερον. Tισαμενῶ γὰρ μαντευομενω ἐν Θελφοῖσι περὶ γόνου ἀνεῖλε η Πυθίη γῶνας τους μεγίστους ἀναιρησεσθαι πέντε. ὁ μὲν δηἀμαρτὼν του χρηστηρίου προσεῖχε τοῖσι γυμνασίοισι ώς ἀναιρησόμενος γυμνικοὐς αγῶνας, ἀσκεων δε πεντάεθλον παρὰ is πάλαισμα ἔδραμε νικῆν ολυμπιάδα, Ῥερωτύμω τῶ -δρίω ἐλθὼν ἐς ἔριν. Λακεδαιμόνιοι δὲ μαθόντες οὐκ ἐς γυμνικοὐς ἀλλ' ἐς ἀρηχυς αγῶνας φέρον

τὸ Πωμενου μαντήων, μισθῶ ἐπειρῶντο πείσαντες Tισαμενὸν ποιέεσθαι ἄμα μακλειδεων τοῖσι βασιλευσι

324쪽

ηγεμόνα των πολεμων. ὁ δὲ ὁρέων περὶ πολλου ποιευμένους Σπαρτιήτας φίλον αυτὸν προσθέσθαι, μαθὼν τομο ἀνετίμα, σημαίνων σφι, ῶς ῆν μιν πολιήτην σφοτερον ποιήσωνται των πάντων μεταδιδόντες, ποιησει ταυτα, ἐπ ἄλλω μισθῶ δ' ου. Σπαρτιῆται δε πρῶτα μὲν ἀκουσαντες δεινὰ ἐποιευντο καὶ μετίεσαν της χρησμοσύνης τὸ παράπαν, τελος δὲ δείματος μεγάλου ἐπικρεμαμένου του Περσικos τούτου στρατεύματος καταίνεον μετιόντες. ὁ δε γνους τετραμμένους σφεας ουδ' -τω ἔτι ἔφη ἀρκέεσθαι τούτοισι μούνοισι, αλλὰ δέειν ἔτι καὶ τον ἀδελφεὸν εωυτos ψίην γίνεσθαι Σπαρτιήτην ἐπὶ τοῖσι αυτοῖσι λόγοισι τοῖσι καὶ αυτὸς γίνεται. Nsτα δε λέγων Moυτος ἐμιμέετο Μελάμποδα, ῶς εἰκάσαι, βασιληχν τε καὶ πολιτηχν αἰτεόμενον. καὶ γὰρ δη καὶ Μελάμπους των ἐν υργεῖ γυναικῶν μανἐισέων, ῶς μιν οἱ 'Aργεῖοι ἐμισθουντο ἐκ Πύλου παsσαι τὰς σφετέρας γυναῖκας της νούσου, μισθὸν προετείνετο τῆς βασιληχς τὀ ῆμισυ. ουκἀνασχομένων δὲ τῶν 'Αργείων, ἀλλ' ἀπιόντων, ώς ἐμαίνοντο πολλῶJ πλεsνες τῶν γυναικῶν, ουτω δὴ ὐποστάντες τὰ ὁ Μελάμπους προετείνετο ῆζσαν δώσοντές οἱ ταμΨα. ὁ δὲ ἐνθαλα δὴ ἐπορέγεται ὁρέων αυτοὐς τετραμμένους, φὰς, ἐν μὴ καὶ τῶ ἀδελφεῶ Βίαντι μεταδῶσι τὸ

τριτημόριον τῆς βασιληχς, ου ποιήσειν τὰ βούλονται. οι δὲ Ἀργεῖοι απειληθέντες ἐς στεινὸν καταινέουσι καὶ ταs-τα. 'Sὸς δε καὶ Σπαρτιῆται, ἐδέοντο γὰρ δεινῶς τοs Π- 35σαμενοs, πάντα συνεχώρεόν οἱ. συγχωρησάντων δε καὶ ταῶτα τῶν Σπαρτιητέων, ουτω δὴ πέντε σφι μαντευμμενος αγῶνας τοὐς μεγίστους Τισαμενὸς ὁ Ηλεῖος γενόμμενος Σπαρτιήτης συγκαταιρέει. μοὐνοι δὲ δὴ πάντων ανθρώπων ἐγένοντο oύτοι Σπαρτιήτησι πολιῆται. οὐ δεπέντε αγῶνες Οχε ἐγένοντο ' εἷς μὲν καὶ πρῶτος Ουτος

ὁ ἐω Πλαταιῆσι, ἐπὶ δὲ ὁ ἐν δεγέη προς δεγεητας τε καὶ

325쪽

HEROD OTI'Aργείους γενόμενος, μετὰ δε ὁ ἐν Λιπαιεsσι προς Ἀρκάδας πάντας πλὴν Μαντινέων, ἐπὶ δε ὁ Μεσσηνίωυ ὁ

τε καὶ Ἀργείους γενόμενος. ουτει δὲ υστατος κατερ- γάσθη των πέντε αγώνων.

36 Ουτος δη τότε τοῖσι Ἐλλησι ὀ Tισαμενὸς αγόντων των Σπαρτιητέων ἐμαντευετο ἐν τῆ Πλαταιίδι. Toῖσι μεν νυν Ἐλλησι καλὰ ἐγίνετο τὰ ἱρὰ ἀμυνομένοισι, διαμσι 37 δε του Ἀσωπὸν καὶ μάχης ἄρχουσι ου, Μαρδονίω-ποθυμεομένω μάτης ἄρχειν οὐκ ἐπιτήδεα ἐγίνετο τὰ ἱρὰ, αμυνομενω δε καὶ τουτν καλά. καὶ γὰρ Ουτος Ελληνικοῖσι ἱρεισι ἐχρῆτο, μάντιν ἔχων Ἀγησίστρατον ἄνδρα

πιεῖόν τε καὶ των Τελλιαδέων ἐόντα λογιμώτατον, τονδη πρότερον τουτων Σπαρτιῆται λαβόντες ἔδησαν ἐπιθανάτω ώς πεπονθότες πολλά τε καὶ ἀνάρσια υα αυ- του, ὁ δε ἐν τούτω τω κακῶ ἐχόμενος , ἄστε τρέχων περὶ τῆς ψυχῆς πρό τε του θανάτου πει μενος πο λά τε καὶ

λυγρὰ, ἔργον ἐργάσατο μέζον λόγου. λ γὰρ δὴ ἐδέδετο

ἐν ξυλω σιδηροδέτω, ἐσενειχθέντος κως σιδηρίου ἐκράτησε, αὐτίκα δὲ ἐμηχανῆτο ἀνδρη-τατον εργον πάντων των ημεῖς ἴδμεν. σταθμησάμενος γὰρ ὁκως ἐξελεώσεταί οἱ τὸ λοιπA xos ποδὸς, ἀπέταμε τον ταρσὰν μυτos. ταὐτα δὲ ποιήσας, ῶστε φυλασσόμενος υπὀ φυλάκων, διορυζας τον τοῖχον ἀπέδρη ἐς δεγέην, τὰς μὲν νυκτας πορευόμενος, τὰς δε ημέρας καταδύνων δε υλην καὶ αυλιζόμενος, ολω ἀστε Λακεδαιμονίων πανδημεὶ διζημμνων τρίτn ευφρόνa γενέσθαι ἐν raris, τοὐς δὲ ἐν θώυματι μεγάλω ἐνέχεσθαι τῆς τε τόλμης, ὁρέοντας τὀ ἐμ

τομον ποῶ ποδὸς κείμενον, κἀκεῖνον οὐ δυν μένους εὐρεῖν. τότε μὲν ούτω διαφυγὼν Λακεδαιμονίους -ταφεύγει ἐς δεγέην ἐουσαν Ουκ ἀρθμίην Λακεδαιμονίοισι τολτον τον χρόνον. υγιὴς δὲ γενόμενος καὶ προσποιησάμενυς

326쪽

LIB. IX. C A P. 35 - 40.

ξυλινον πόδα κατεστηκεε ἐκ της ἰθέης Λακεδαιμονίοισι πολέμιος. ου μέντοι ἔς γε τέλος οἱ συνηνεικε τὸ ἔχθος τὸ ἐς Λακεδαιμονίους συγκεκρημένον ηλω γὰρ μαντευόμενος ἐν Ζακύωθω υκ αυτῶν καὶ ἀπέθανε. o μέν νυν Mθάνατος ὁ ψησιστράτου ὐστερον ἐγένετο των Πλαταιικῶν, τότε δ' ἐπὶ τῶ Ἀσωπῶ Μαρδονίω μεμισθωμένος Ουκ ολίγου ἐθύετό τε καὶ προεθυμέετο κατά τε τὸ ἔχεις τὸ Λακεδαιμονίων καὶ κατὰ τὸ κέρδος. ως δὲ Ουκ ἐκαλ-

λωεε ώστε μάχεσθαι Ουτε αυτοῖσι Πέρσύσι ουτε τοῖσι μετ'εκείνων λωι Ἐλληνων εἶχον γὰρ καὶ Ουτοι ἐπ' ἐωυτῶν μάντιν Ἱππόμαχον Λευκάδιον ἄνδρα , ἐπιρρεόντων δὲ τ- Ἐλληνων καὶ γινομένων πλεόνων Tιμηγενίδης ὁ πυος ἀνηρ Θηβαῖος συνεβουλευσε Μαρδονει τὰς ἐκβολὰς του Κιθαιρωνος φυλάξαι, λέγων ώς ἐπιρρέουσι οἱ Ελληνες αἰεὶ ἀνὰ πῆσαν ημέρην καὶ ῶς ἀπολάμψοιτο συχνούς. ομέραι δέ σφι ἀντικατημένοισι ηδη ἐγεγόνεσαν δsοκτῶ, λε ταυτα ἐκεῖνος συνεβουλευε Μαρδονίω. ὁ δὲ μαθὼν την παραίνεσιν ευ ἔχουσαν, ώς ευφρόνη ἐγένετο, πέμπει την ἶππον ἐς τὰς ἐκβολὰς τὰς Κιθαιρωνίδας, αῖ ἐπὶ Πλαταιέων φέρουσι, τὰς Βοιωτοὶ μὲν 'εῖς κεφαλὰς καλέουσι, Ἀθηναῖοι δε Θρυδς κεφαλάς. πεμφθέντες δὲ οἱ ἱππόται Ου μάτην ἀπίκοντο. ἐσβάλλοντα γὰρ ἐς τὸ πειδίον λαμβάνουσι υποζύγιά τε πεντακόσια, σιτία ἄγοντα απὰ Πελοποννήσου ἐς τὰ στρατοπεδον, καὶ ἀνθρώποτλοῖ εἶποντο τοῖσι ζεύγεσι. ἐλόντες δὲ ταύτην την ἄγρην

οἱ Πέρσαι αφειδέως ἐφόνευον, ου φειδομενυι -τε

ζυγίου ουδενὸς οὐτε ἀνθρώπου. - δε ἄδην εἶχον κτεμνοντες, τὰ λοιπὰ αυτῶν ηλαυνον περιβαλλόμενοι παρά τε Μαρδόνιον καὶ ἐς τό στρατοπεδον. Μετὰ δὲ τομo τὸ

ἔργον ἐτέρας μο ημέρας διέτριψαν, Ουδέτεροι βουλήμ νοι μάχης ἄρξαι. μέχρι μεν γὰρ τοs Ἀσωποs ἐπήωαν οἱ

327쪽

308 HERODO ΤΙ δέτεροι. ἡ μέντοι Ἀπος ἡ Μαρδονίου αἰεὶ προσεκεετό τε καὶ ἐλύπεε τους Ἐλληνας ' οἱ γὰρ Θηβαῖοι ἄτε μηδίζοντες μεγάλως, προθυμως ἔφερον τον πόλεμον καὶ αἰεὶ κατηγέοντο μέχρι μάχης, τὰ δὲ απὸ τούτου παραδεκόμενοι Πέρσαι τε καὶ Μηδοι μάλα ἐσκον op ἀπεδείκνυντο ἀρετάς. 41 Μέχρι μέν νυν τῶν δέκα ημερέων ουδὲν ἐπὶ πλευν ἐγίνετο τούτων, ώς δὲ ἐνδεκάτη ἐγεγόνεε η μέρη ἀντικατημένοισι ἐν Πλαταιῆσι, οῖ τε δη Ελληνες πολλῶ πλευ- νες ἐγεγόνεσαν, καὶ Μαρδόνιος περιημέκτεε τn ἔδρη. ἐν- θαυτα ἐς λόγους ηλθον Μαρδόνιος τε ὁ Γωβρύεω καὶ

ωρτάβαζος ὁ Φαρνάκεος, δς ἐν ὀλίγοισι Περσέων ὴν ἀνηρ

δόκιμος παρὰ Σέρξη. βουλευομένων δὲ αιδε η σαν αἱ γναμαι, η μεν Ἀρταβάζου, ώς χρεὼν εἴη ἀναζεύξαντας την

ταχίστην πάντα τον στρατὸν ἰέναι ἐς τὸ τεῖχος τὸ Θηβαίων , ἔνθα σῖτόν τέ σφι ἐσενηνεῖχθαι πολλὸν καὶ χόρτον τοῖσι υποζυγίοισι, κατ' ἡσυχίην τε ἱζομένους διαπρήσσεσθαι ποιεsντας τάδε. ἔχειν γὰρ χρυσον πολλὸν

μὲν ἐπίσημον, πολλὸν δὲ καὶ ἄσημον, πολλὸν δὲ καὶ ἄργυρόν τε καὶ ἐκπώματα ' τούτων φειδομένους μηδενὸς διαπέμπειν ἐς τους Ἐλληνας, Ἐλλήνων δε μάλιστα ἐς τοὐς προεστεωτας ἐν τῆσι πόλισι, καὶ ταχέως σφέας παραδώσειν την ἐλευθερίην, μηδὲ ἀνακινδυνεύειν συμβάλλοντας. τούτου μέν νυν ἡ αυτὴ ἐγίνετο καὶ Θηβαίων γνώμη, λ προειδότος πλευν τι καὶ τούτου, Μαρδονίου δὲ ἰσχυροτέρη τε καὶ ἀγνωμονεστέρη και Ουδαμῶς συγγινωσκομένη. δοκέειν τε γὰρ πολλῶ κρέσσονα εἶναι τηυσφετέρην στρατιὴν τῆς Ἐλληνικῆς, συμβάλλειν τε τηυ' ταχίστην μηδὲ περιορὰν συλλεγομένους ἔτι πλευνας τῶν συλλελεγμένων, τά τε σφάγια τὰ Ἀγησιστράτου ἐὰν χαίρειν μηδὲ βιάζεσθαι, αλλὰ νόμφ τῶ Περσέων χρεομέ-

42 νους συμβάλλειν. Τούτου δὲ Ουτω δικαιελτος αντέλεγε

328쪽

OB. IX. C A P. 40 - 44.

ουδεὶς, ῶστε ἐκράτεε τῆ γνώμη ' τὸ γὰρ κράτος εἶχε της στρατιῆς ουτος ἐκ βασιλέος, ἀλλ' ουκ 'Αρτάβαζος. μεταπεμψάμενος ἁν τους ταξιάρχους των τελέων και τῶν μετ'εωυτου ἐόντων Ἐλλήνων τους στρατηγοῖς εἰρώτα, εἴ τι εἰδεῖεν λόγιον περὶ Περσέων ως διεφθαρέονται ἐν τῆ Ἐλλάδι. σιγώντων δρ των ἐπικλήτων, των μὲν Ουκ εἰδότων τοὐς χρησμοὐς, των δὲ εἰδότων μὲν, ἐν ἀδείη δὲ os ποιευμένων τὸ λέγειν, αυτὸς Μαρδόνιος ἔλεγε 'Eπεὶ τοίνυν υμεῖς ῆ ἴστε ουδὲν ῆ ου τολμῆτε λέγειν, ἀλλ' ἐγὼ ἐρέω ώς ευ ἐπιστάμενος. ἔστι λόγιον ως χρεών ἐστι Πέρσας ἀπικομένους ἐς την Ελλάδα διαρπάσαι τὰ ἱρὰν τὸ ἐν Θελφοῖσι, μετὰ δὲ την διαρπαγὴν ἀπολέσθαι πάντας.

ἡμεῖς τοίνυν αυτὸ τολο ἐπι-άμενοι Ουτε ἴμεν ἐπὶ τὸ ἱρὸν τοs- ουτε ἐπιχειρήσομεν διαρπάζειν, ταυτης τε ε νεκεν τῆς αἰτίης Ουκ ἀπολεόμεθα. ἄστε υμέων ὁσοι τυγχάνουσι ευνοοι ἐόντες Πέρσyσι, ῆδεσθε τοsδε εῖνεκεν,

ῶς περιεσομένους ἡμέας Ἐλλήνων. sτά σφι εἴπας δευτερα ἐσήμηνε παραρτέεσθαί τε πάντα καὶ ευκρινέα ποιέεσθαι ώς ἄμα ήμερη τη ἐπιουση συμβολῆς ἐσομένης. μον δ' ἔγωγε τον χρησμὸν, τον Μαρδόνιος εἶπε ἐς 43 Πέρσας ἔχειν, ἐς Ἱλλυριους τε καὶ τον Ἐγχέλεων στρατὸν οἶδα πεποιημένον, ἀλλ' ουκ ἐς Πέρσας. ἀλλα τα μὲν Βάκιδί ἐστι ἐς ταυτην την μάχην πεποιημένα, 'ν δ' ἐπὶ Θερμώδοντι καὶ υσωπῶ λεχεποίηἘλλήνων σύνοδον καὶ βαρβαρόφωνον ἰυγὴν, Π πολλοὶ πεσέονται υπὲρ Λάχεσίν τε μόρον τε ξοφόρων Μήδων, ἔταν αἴσιμον ῆμαρ ἐπέλθη. -sτα μὲν καὶ παραπλήσια τουτοισι ἄλλα Μουσαίω ἔχοντα οἶδα ἐς Πέρσας. ὁ δὲ Θερμώδων ποταμὸς βέει μεταξὐ νάγρης τε καὶ Γλίσαντος. Μετὰ δὲ την ἐπειρώτησιν 44των χρησμῶν καὶ παραίνεσιν την ἐκ Μαρδονίου νυξ τε ἐγίνετο καὶ ἐς φυλακὰς ἐτάσσοντο. ῶς δὲ πρόσω τῆς νυ-

329쪽

τόπεδα καὶ μάλιστα οἱ ἄνθρωποι εἶναι εν υπνω, τηνι-

καλα προσελάσας Ἀπω προς τὰς φυλακας τὰς Ἀθηναίων Ἀλέξανδρος ὁ ' υντεω, στρατηγός τε ἐων καιβασιλεῖς Μακεδόνων, ἐδίζητο τοῖσι στρατηγοῖσι ἐς λόγους ἐλθεῖν. των δε φυλάκων οι μὲν πλευνες παὐέμενον, οἱ δ' ἔθεον ἐπὶ τοὐς στρατηγοὐς, ἐλθόντες δε ἐλεγον, ως ἄνθρωπος ηκοι ἐπ ῖππου ἐκ του στρατοπέδου του Μήδων, ὼς ἄλλο μεν ουδεν παραγυμνοῖ ἔπος, στρα- ο τηγοὐς δε ουνομάζων ἐθέλειν φησὶ ἐς λόγους ἐλθεῖν. οἱ δε ἐπεὶ ταsτα ηκουσαν, αὐτίκα εῖποντο ἐς τὰς φυλακας. ἀπικομένοισι δὲ ἔλεγε Mλέξανδρος τάδε ' υνδρες 'Aθηναῖοι, παραθήκην υμῖν τὰ ἔπεα τάδε τίθεμαι, απόρρητα ποιευμενος προς μηδένα λέγειν υμέας ἄλλον η Παυσανίην, μη με καὶ διαφθείρητε ' ου γὰρ ἄν ἔλεγον, εἰ μημεγάλως ἐκηδόμην συναπάσης τῆς Ἐλλάδος. αυτός τε γὰρ Ἐλλην γένος εἰμὶ τωρχαῖον, καὶ ἀντ ἐλευθέρης δεδουλωμένην Ουκ ἀν ἐθέλοιμι ορὰν την Ἐλλάδα. λέγω δὲ ἁν ἔτι Μαρωνει τε καὶ τῆ στρατιὴ τὰ σφάγια ου δύναται καταθυμια γενέσθαι ' πάλαι γὰρ ἀν ἐμάχεσθε νυν

δέ οἱ δέδοκται τὰ μὲν σφάγια ἐαν χαίρειν, ἄμα ἡμερὴ δεδιαφωσκούση συμβολὴν ποιέεσθαι. καταρρώδηκε γὰρ μηπλευνες συλλεχθῆτε, ως ἐγὼ εἰκάζω. προς ταῶτα ετοιμάζεσθε. ἐν δὲ ἄρα υπερβάληται την συμβολὴν Μαρδόνιος και μὴ ποιέηται, λιπαρέετε μένοντες ' ολίγων γάρ σφι ἡμερέων λείπεται σιτία. ἐν δὲ υμῖν ὁ πόλεμος ἔδε κατὰ νόον τελευτήσll, μνησθῆναί τινα χρὴ και ἐμευ ἐλευθε-oωσιος πέρι, ος Ἐλλήνων εῖνεκεν ουτω ἔργον παράβολον ἔργασμαι υπὸ προθυμίης, ἐθέλων υμῖν δηλῶσαι τὴν διάνοιαν τὴν Μαρδονίου, ῖνα μὴ ἐπιπέσωσι υμῖν ἐξαμφνηςJ οἱ βάρβαροι μὴ προσδεκομένοισί κω. εἰμι-Mλέξανδρος ὁ Μακεδών. υ μὲν ταλα εἴπας ἀπήλαυνε ὀπίσω

330쪽

I. I B. IX. C A P. 44 - 48.

ἐς τὸ στρατόπεδον καὶ την μυτου τάξιν, οἱ δὲ στρατη- μνοὶ των ωθηναίων ἐλθόντες ἐπὶ το δεξιὸν κερας ἔλεγον Παυσανίη τά περ ηκουσαν Ἀλεξάνδρου. O M. τούτω λόγω καταρρωδησας τοὐς Πέρσας ἔλεγε τάδε ' Ἐπεὶ - νυν ἐς ηῶ η συμβολη γίνεται, υμέας μεν χρεων ἐστι τους Ἀθηναίους στηναι κατὰ τοὐς Πέρσας, ημέας δὲ κατὰ τοὐς

Βοιωτους τε καὶ τοὐς κατ' υμέας τεταγμένους Ἐλλην-, τῶνδε εῖνεκεν ' υμεῖς ἐπίστασθε τοὐς μδους καὶ την μάχην αυτῶν ἐν Μαραθῶνι μαχεσάμενοι, ημεῖς δε απειροί τέ εἰμεν και ἀδαέες τούτων των ἀνδρῶν ' Σπαρτιητέων γὰρ ουδεὶς πεπείρηται Μήδων. ημεῖς δὲ Βοιωτῶν και Θεσσαλῶν ἔμπειροί εἰμεν. ἀλλ' ἀναλαβόντας τὰ ὁπλα χρεών ἐστι ἰέναι υμέας μεν ἐς τόδε τὸ κέρας, ημέας δε ἐς

το ευώνυμον. Προς δὲ ταυτα εἶπαν Οἱωθηναῖοι τάδε

Καὶ αυτοῖσι ημῖν πάλαι απ' ἀρτης, ἐπεί τε εἴδομεν κατ' υμέας τασσομένους τοὐς Πέρσας, ἐν νόω ἐγένετο εἰπεῖν ταυτα, τά περ υμεῖς φθάντες προφέρετε ' αλλα γὰρ ἀρρωδέομεν μη πω ουκ ηδέες γένωνται οἱ λόγοι. ἐπεὶ δ' ἄν αυτοὶ ἐμνησθητε, καὶ ηδομένοισι ημω οἱ λόγοι γεγόνασι καὶ ἐτοῖμοί εἰμεν ποιέειν ταυτα. Mς δ' ηρεσκε 47 ἀμφοτέροισι ταυτα, ηώς τη διέφαινε καὶ διαλλάσσοντο τὰς τάξις. γνόντες δὲ es Βοιωτοὶ τὰ ποιευμενον ἐξαγορευουσι Μαρδονίω. ὁ δ' ἐπεί τε ηκουσε, αυτίκα μετιστάναι καὶ αυτὸς ἐπειρῆτο παράγων τοὐς Πέρσας κατὰ τοὐς Λακεδαιμονίους. ῶς δὲ ἔμαθε τομο τοιουτο γε--μενον ὁ Παυσανίης, γνοὐς ἔτι ου λανθάνει, ὀπίσω ηγε τοὐς Σπαρτιητας ἐπὶ τὸ δεξιόω κέρας ῶς δ' αυτως καὶ ὁ Μαρδόνιος ἐπὶ του ευωνύμου. ρπεὶ δὲ κατέστησαν ἐς 48 τὰς αρχαίας τάξις, πέμψας ὁ Μαρδόνιος κηρυκα ἐς τοὐς Σπαρτιητας, ἔλεγε τάδε ' ra Λααεδαιμόνιοι, πιας δη λέγεσθε εἶναι ανδρες ἄριστοι via των Ἀδε ανθρώπων, ἐκπαγλεομένων ῶς -τε φεύγετε ἐκ πολέμου Oina τάξιν