장음표시 사용
201쪽
valeisve pugnas,πt bella abe gesta , triumphosq. recordentur.' est enim quiete, puri , elegari- a T. est ei rcr actae aetat is placida, ac lenis senectus: qualem quiqx , accepimus Platonis, qui νno, octogesimo annos scribens mortuus est: qualem Isocratis, qui eum librum, qui Panathenaicus inscribitur,quarto et no 'naguimo anno scripsisse dicitur,vixitq. quinquennium postea: cuius magister Leontinus Gorgias, centum ct septem compleuit annos: neque νmto quam in suo studio, atque opere cessauit . qui, cum ex eo quaereretur, cur tamdiu velletesse in vita:Ni 'hil habeo, inquit,h quod incusiem senectutem.Prae- b Quod aeriarum responsium, ct docto homine dignum .sua 'R enim vitia insipientes, suam culpam,in senectuas tem conserunt: quod non faciebat is, cuius modo mentionem feci. Ennius.
Sicut fortis equus patio qui βpe supre=no Uicit Olympia, nunc senio confectu quiescit.
εquifortis, victorissenectuti comparatsuam: . ao quem quidem probe meminisse potestis. Anno. n. Nndeuicesimo post eius mortem, hi consules, T. ς ς V.ς.na-Flaminius, d M. Attilius facti sunt: ille autem drucaepione, O Philippo iterum confusibus,mortuus θ' id s
a 3g- Voconiam Noce magna, ct bonis lateribus suasissem. Annos L XX. natus, tot enim vixit Enniusci ita ferebat duo, quae maxima putantur,oncra, paupertatem , cr senectutem, ut eis paene delectari videretur. Etenim, f qMantum comple laeum αbo ctor animo, qMattuor causas reperio, cur senectus tmisera νideatur: νnam, quod auocet a rebus gerendira
202쪽
rendis: alteram, quod corpus faciat' infirmum tertiam, qAod priuet omnisus fer8 voluptatibus: quartam, quod haud procul absit a morte.Sarum si place calisarum quantum quaeque Valeat, qua rumque iusta sit νnaquaeque,videamus. Arebus sgerendis senectus abstrahit' avibus' an VAh qua geruntur iuuentute, o viribus e nulla' ne igiturres seniles sunt, qua vel infirmis corporibus, antimo tamen admini irentur e Nihil igitur agebat Q. Maximus' nihil L.Faustus, pater tuus,Scipio, i a socersiij mei, viri optimi ceteri senes, Fabrici, curis,Corunca iiij, cam remp. consilio, ct auctoritate defendebant, nihil agebant e sd App. Claudij sene,utem accedebat etiam, Ni caecus est:tamenis, cum sententia senatus inclinare ad pacem , ct is foedus faciendum cum Pyrrho, non dubitauit dicere ista, qua versibus persecutus est Ennius. tiuo vobis mentes,recta quae nare solebanti Antehac, d dementi sese flexere ruina' ceteraque graui me: notum enim Vobis carmen 1 1 est: tamen ipsius Appij extat oratio.ς atque hac ille egit septem decem annis post alterum com utatum, cum inter duos constulatus anni X.i interfluxissent, censorque ante confiulatum superiorem
fuisset. Ex quo intelligitur, Pyrrhi bella grandem 1 ssane fuisse: ct tamen sic ut partibus accepimus. ITNihil igitur asserunt qui in regerenda versari senectutem negant, 'similesque sunt,ν βιν qui gubernatorem in nauigando agere nihil dicant, cum
alii malos scandant, alij per foros o cursitent, alij ι o
sentinam eahauriant:isie autem clauum tenens sedeat
203쪽
deat in puppi quietus, non faciat ea, quae ivuenes.
.at Nero multo maiora, et meliora facit. Non exum Niribus,aut Nelocitatibus , aut celeritate β corpo- : ζ' 'U'
rum magna geruntur: sed consilio, auctoritate,3 sententia: quibus non modo non orbari, sed etiam augeri sine a solet . ni fored ego Nobis, qui ct miles, o trifunu , O legatus, O consul vers iussum in Nario genere bellorum, cessure nunc Nideor, cum bella non gero. At senatui, quae sunt aogerenda, praesiribo: δ' ,h quomodo Karthagini h 'Cy'male iamdiu cogitanti bellum inferatur, multo an thagini resi-ia denuntio:de qua veteri non ante desina, ' quam ii ii
illam V excisam esse cognovero. quam patinam Nil tanti. mulionam dij immortales tibi, Scipio, restruent, mi am 4 'μ' a1 reliquio persequare: cuius a morte hic tertius, e L osci est tricesimus eni annusesedmemoriam illius viri ' ν η' excipient oes anni coinquetes. Anno ante Me censorem mortuus est, nouem annis post meum consulatum,cum confiditerum, meconsule,creatus es la o m. Num igitur,si ad centesimum anaum xlxiiset. senectutis eu suae paeniteret' nec enim excursione, nec saltu, nec emenus hastis, aut comminus gla- dijs νteretur:βd consistio, ratione, sententia. quanis essent in senibus, non ummum consilium m , 1 lares nostri appel74sent senatum. Apud Lacedae- .monios quidem vj, qui ampligimum magistratum
204쪽
percontanti , Ni est in cuj poetae ludo, restor dentur O alia, ct haec in primis:
ii Troueniebant oratores noui, nulli, adolebatur ad res scentuli. Temeritas est videlicet florentis aetatis: bi 'μ'μ' αα prudentiaJejectutis. At memoria minuitur. cre sdo, nisi eam exercera, aut etiam si sis natura tam dio . Thcminocles omnium ciuium nomina perce perat. num igitur censetis eum, cum aetate proces
1isset, qui Arsides esset, simachum salutaresosi
tum quidem no modo eos, qui siunt noui: hsed eo- t tarum patres etiam, auos .nec sepulcra legens Nereor, quod aiunt ne memoriam perdamrbis enim ipsis legendis redeo in memoriam mortuorum. nec vero quem quam fenum audiui oblitum, quo loco thesaurum obrusset . omnia, quae curant,memin i s runt vadimonia constituta, quisibi, quibus ipsi de
beant. Quid iurisiconsulti ' quid pontifices quid augures ' quid Philosophi senes e quam multa me
minerunt e manent ingenia senibu , modo perm niat sudium, O industria: nec easoltim in claris, O honoratis viris, sed in vita etiam priuata, ct quieta. Sophocle, ad summam senectutem trago dias fecit : quod propter studium ci m rem famliarem negligere videretur,aflijs in iudicium νο- tatus est: vi, quemadmodu nostro more mald rem 1 νοῦ :xij gerentibus ςpatribus bonis interdici solet: sic ilia, . quasi desipientem, a re familiari remouerant iuditices Tum 'nex dicitur eam fabulam, quam in manibus. habebat, O proxim8 scripserat, Oediρum Coloneum recitasse iudicibus, quasi que, num t Iud came desipientu videretur. quo recitato,sen- tantiis
205쪽
tent f iudicum est liberatus . Num igitur hunc,' num Hesiodum, num Simonidem, num Stesichoras,
num, quos ante dixi, Vocratem,Gorgiam, num Hs merum, num Philosiophorum principes, Pythagos ram, Democritum, uum Platonem, num Socratem, num ponea Zeaonem, Cleanthem,aut eum, quem Nos etiam Romae vidistis. Diogenem Stoicum, coegit in piis iji Obneutescere senectus'. an non in omnibus ijs studiorum agitatio, vitae aequalisio fuit' . ἡ, νtiyla diuina nudia omittamus, possum nominare ex agro Sabino ς rusticos Nicinos,et familiareis meos, quibus absentibus numquam si r8 νlla in agro maiora sunt, non percipiendis stuctibus, non condendis. νε quamquam in his minusi s hoc mirum. nemo enim est tam senex, qui se annum non putet po se vivere: sed ijdem laborant in eis, quae sciunt nihil omnino ad se pertinere Aerunt ambores, quae alteri culo prosint, ut ait Statius no-ser in Synephebis . Nec vero dubitet agricola, et o quamuis bene quaerenti,cuiserat, respodere: Dijs immortalibus, qui me non accipere tantummodo haec a maioribus voluerunt, sed etiam posteris pro dere. Melius Caecilius de sene alteri saeculo prospiciente, quam illud:
1 1 Edepol senectua ,si nihil quidqua aliud vitii
' Apportet secum, cum aduenerit, νnum id eni
Quod diu vivendo, multa quae non vole Videt. Et multa fortasse, quae vult: atque in ea quide, quae o non id sat est, vult,saepe etiam adolescentia incumrit. Illud vero id Caecilius vitiosius:
aq. v.e.nnm Homeria , naHesiodum aho. V. e.an in omnibus ijse Lia rusticos Romanos, viciniassdv. e. Appo tes tecu, cum adurnis, Vnu
206쪽
Tum equide in stnecta hoc deputo mserrimu , Sentire ea aetate esse se odiosum alteri. Iucundu potius, quam odiosium. νt enim adolescen . tibus bona indole praeditis sapientes fenes delectatur , leuiorquest eorum senectus, qui a iuuentute coluntur , O diliguntur : sic adolescentes senum praeceptis gaudent, quibus ad virtutum nudia ducuntur . nec miniis intelligo me vobis, quam Nos mihi esse iucundos. Sed videtis, ut stenectus non modo languida,atque iners non sit, verum etiam sit προ rosa, semper agens aliquid, ct moliens, tale sic
licet, quale cuiusq. studium in superiore vita fuit . Quid, quod etiam addisiunt aliquis e vi Solonem in Nersibus gloriantem Nidemse, qui se quotidie aliquid addi sientem, sienem fieri dicit: νt ego feci, qui Graec, litteras fenex didici. quas quidcmyc auis arripui, quas diuturnam sitim explere cupiens,ut ea ipsa mihi nota essent, quibus me nunc exemplis uti videtis. quod cum fecisse Socratem in fidibus audirem, vellem equidem O illud: Gisiebant enim fidibus antiqui sed in litteris certὰ
Ne nunc quidem vires desidero adolessentis, is enim erat locuts alter de vitiis stnectutis9 nona v.e.aut ele pires, quam adolesiens etiam vir eis tauri,- aut ele
' phantis desiderabam. quod enim homini naturaliter insitum eri, eo uti decet: ct quicquid ago, agere pro Niribus. Quae enim vox potest esse contemtior, quam Milonis Crotoniatae e qui, clim iam senex est, athletas q. st in curriculo exercent eis fideret, adspexisse lacertos suos dicitur, illacry
207쪽
mansq.dixisse,At hi quidem mortui sunt. Non ve
rδ tam ini, quam tu ipse, nugator. neque enim ex te umquam es nobilitatus, bed ex lateribus l certis tuis. Nihil Sex ' inmitius tale: nihil multis annis anta b T. Coruncanus: nihil modo Pu. Crassis: a quibus iura ciuibus praefribebantur: quorum que ad extremum spiritum ς prouecta est prudentia. Orator,metuo, ne languescat senectute. est enim munus eius non ingeni, solum, sed laterum etiam, ct Nirium. Omnino canorum illud in Noce splendescit etiam nesicio quo pacto in flens ter qκοd equidem ' non amisi adhuc: tamen videtis annos meos: ς sed tamen decorus ensermo senis, quietus, ct remissus: facitque persepe ipsa sibi audientiam distrii senis comta ct mitis oratio. quod se ipse exsequi nequeas,poss ramgScipioni praecipere, o Laelio. Quid enim f e Riucundius senectute, stipata stud's iuuentutis ' An ne
eis quidem vireis senectuti relinquemus, ut adolescetulos doceat, lanituat, ad omne oscii munus
instruat quo quidem opere quid poten se prscla
rius'Mihi vero Cn. P. Scipiones, et aui tui duo, L. AEmilius, ct P. Africanus comitatu nobilium iuuenum fortunati Nedebanti e . nec Nili bonarum
artium magiseri non beati putandi, quamuis com senuerint Nires, atq. defecerint. etsi ista ipsa des ctio Nirium , adolescentia Nitiis escitur saepius, quam sienectutis. libidinosa etenim, ct intemperas adolescentia est aetum corpus tradit senectuti. C rus quidom apud Xenopbontem eo sermone, quem moriens habuit, cum admodum senex esset, negat' N a se Vim
canius: c v. e. est P- uecta pr.d v. e. adhu a non amisit:&videtis an nos : sed in edecor' senis sermo, quietus,&, remissus Ie verbu, est, abest a q. v.
208쪽
se Ninquam sensisse, senectutem suum imbecilliors
factam, quam adolescetiafuisset. Ego L. Metellum memini puer, qui cum quadriennio pon alterum consulatum pontifex maximna factus esset, Viginti ct duos annos ei sacerdotio praefuit II ita bonis smiribus esse in extremo tempore aetatis, ε νt adolescentiam non requireret. Nihil necesse eri mihi de me ipso dicere: quamquam en id quidem senile, aetatique nonrae conce litur.Videtisne,'t apud Homerum hyps 8 Nector V de virtutidira suis prae iodicet'tertiam enim iam statem hominum Nixerat: . nec erat ei νerendum, ne Neta dest praedicans, nimis Nideretur aut insiolens, aut loquώ. etenim tait Homerus9 ex eius lingua mede dulcior fluebat oratio: quam ad siuauitatem nullis egebat corporis 1 sviribus:ct tamen dux ille Grscia numquam optat ut Aiacis simileis habeat decem, at ut estoris: quodsi acciderit, non dubitat, quin breui Troia sit peritura. Sed redeo ad me. quartum annum ago O octogesimum: equidem posse νestem idem glo- 1 oriari, quod Cyrus: sed tamen hoc queo dicere, non me quidem ijs esse Niribus, quibra aut miles bello Punico, aut quassor eodem bello, aut consul in Huspania, fuerim,aut quadriennio post, cum tribun mil. depugnaui apud Thermopylo,' M. Attilio , , Glabrione consule: sed tamen 't vos videtis non pland me eneruauit, non epixit senectus: non curia vir eis meo desiderat, non ctra, non amici, non clientes, non hospites. nec enim umquam fum
assensus illi veteri, laudatoque prouerbio, quod mo 3 onet,mature fieri benem,si diu velis esse senex. uo
209쪽
vero me manus diu senem esse mallem,quam esse senem aut quam est m. Itaque nemo adhuc conue nire me' νaluit, quiἡ fuerim occupatus. At minus thI''Vi
5 quidRT. Pont3 Ceturionis vir eis habetis. num idcirco ille es praestantior vobis e moderatio modo . Nirium adsit , ct tantum,* quantum quisque po- eta quatum test, nitatur .nae ille non magno desideris tenebitur an latui
virium.Obmptae perstadium ingressus esse Milo dito citur, cum humeris fuistineret bouem.virum igitur. ho corporis, an othagorae tibi malis vir eis ingeni dari e denique isto bono utare,dum adsit. cum abstine requirra. nisi forte adolescentes pueritia, paullulum atate progressi adolescentiam H debeant d v.e.debent a s requirere. Cur 'a est ortu aetatis, ct una Nia naturae, eaque simplex: suaque cuique parti aetatis, 3 tempestiuit, est data, Ni ct infirmitas puerorum est, ct ferocitas iuuenum, grauitas iam costantis aetatis : sic senectutis maturitas naturale, o quiddam habet, quod suo tempore percipi debeat. Arbitror te audire, Scipio, Q hospes tuus avitus Mosemissa quae faciat hodie , nonaginta annos natu s:cum ingressis iter pedibu sit, in equum omnino non a cendere: cum equo, ex equo non descen-
ue dere: nollo imbre, nullo frigore adduci, vi capite operto sit: summam in eops e corporis siccitatem: itaque ea sequi omnia regis ossicia, ct munera. To- tes igitur exercitatio, ct temperantia etiam in fenectute conseruare aliquid pristini roboris . Non. o in senectute Nires. e possulantur quidem Nires asenectute.ergo legibus, ct institutis νacar
210쪽
a L. imbecillibal.ac nulla v. e. illudd al. eorri genda. e fort. sed &menti,atque adeo multo magis . nam haec quoques v. c. exercitationem defatigatione in gr.
atas norira muneribua ijs, quae non possuntsine viribus sustineri. itaque non modo, quod non possumus, sed ne quantum possumua quidem, cogimur. ita multi sunt' imbecisiss fenes, Ni nullum usicus, aut omnino Nita munus exsequi possinit. id quidem non proprium senectutis est νιtium 3I sed commune Naletudinis. Quam fuit 'imbecilius P. Africani filius is, qui te adoptauit' quam tenui, baut nulla potius Natitudine'quod nisi ita fuisset, alterumς ille exstitisset lumen riuitatis . ad paterna enim magnitudinem animi doctrina νberior accesserat. Quid mirum igitur in Ienibus, si infirmi siunt aliquando. cum ne id quidem adolescentes es*gere possntf Resinendum, Laeli, Scipio, senectuti est, eiusque vitia diligentia si compescenda sunt.
Pugnandum, tanquam contra morbum, sic contra senectutem. Habenda ratio valitudinis: utendum exercitarionibus modicis.tantum cibi, potionis adhibendum, Ni reficiantur vires, non opprimantur. Nec uero corpori soli subueniendum est, 3 3ς sed etiam menti, atque animo multo magis . namque
haec quoque, i' nisi ta quam lumini oleum instilles,exninguntur senectute. corpora quidem fides a-tigatione, exercitatione ingrauescunt: animi autem g se exercendo leuantur . nam quos ait Caecialius 3s comicos nultos senes: hossignificat credulos,obliuiosos, dissolutos: quae vitia sunt non sien metis, sed inertis, ignauae, somnicul senectutis: Ni petulantia, Ni libido, magis eit adolescentum, quam senummec tamen omnium adolescentum,sed