Controuersiae theologicae inter S. Thomam, et Scotum; super quatuor sententiarum libros; in quibus discordantes opiniones referuntur, potiores difficultates elucidantur, & responsiones ad argumenta Scoti reijciuntur. Prima quarta pars. Auctore reuren

발행: 1617년

분량: 523페이지

출처: archive.org

분류: 철학

201쪽

. Quinta Condi. Verba ista sinoui & habere in ectationb corporis quod

aeterni testamcti; inisterium selei; qui abes veritate alienum esse non dubi pro vobis effundetur in remissionem tor itur illa determinati qui prouoi excatorum non sunt doessen- bis effundetur, non spendit He Uxtini hic substantias rine coiiserationis verborum sacramentaliuin. Et confiei calicis,ita iuc de eriti a Regi itat Conc in .est contra illos undesnoa Thonsi, stas, quorum supra mentiatim us,sicq; D. Tlaonas lamentia ui explicatues, Qverba Praedicta licet iion sint de ei seu tib formae calicis, sunt talaunde into.

nat arae, nςc in potestate proiciet 5 micum debita liuentione, &super debit m materi ri situm est eorum causat.

talem irnpedire, ergos sola illi verba est saliri s inguitiis iuri sunt sus

lentra, e tanquam esset alia prici se coiis ea ooducilietis, siquim debitai fit tueone sit mr debitam materiam dant , suum Litientur effectuva,c-mni voluiitate ininistri Jc Ecclesae renitente.&Nudo. Si additio facta adpredi tum flaiplicis propositionis sufficit,ut effectus O fi t, nisi ipsι fit ita ut volpiat hi Thoiuinae, seqq,tur Cluillum Do ininuin non conlecrasse sua corpus illis solis verbis Hucest corpus

meum tiec coalutasse panem in comi'us, donec abs ait verba sequentia Quod pro vobis tradeturb& cosequerercia illa esse de subrantia coissectationis: sed coiise isti, test ut falluit , alio enim Ecclesia Latina non conse-c aret eisdein 'eibi,q ib M Christus, i ino nec consecraret, quia DO adhibetoia vς ibab, quae ad colasecrat he essiocinii tam sum nece satia,siquidelia nu

quae ola su i iussa. Praeterea sequi ut Ecclcs in Latinam mutilam lacu am

ruaturrima positis is , quae ad rei essen tiam pertinenti res ipsa necessario ponitur;ergo si ad essentiam forma conisecrationiscalicis soli aec verba est caliκ languinis mei 9 perii iit,ibulis positis potietur forma consecratio nis calicis, & co nsequenter,si ad debi . taminatenam cum debita .imetio applicentur, huiusmodi latinasi ebit effectum suum.Tadem ivt ait Scotus, probabilla e st,aliqua multa addi ita oratione consecrativa, quilari noncta pressis tota cosecratio hineretur,sicut

potuisset desis i H cestori usine' assii mptuni cui gint,dc suspenderi

duramin cruce,sicut d Mida finguiuer pro vobrieffundetur,dc tutic licet verba illa suissent dicenda pp deuotionem, non tamen Gissent stinplicitecneceisaia ppserinam , licet adeandeorationem Pertineris; ergo non valet

ista sequetitiae Clit illa verba usque In remis nem peccatorum, Pertinet ad eande di ratione, ergo sum de necessitate formae consecrationis,aut de integritate eras, AdlKc quaepi se ad integritatem rei pertinent , de non adessentiana rei, naturam&este tunecessatio ab ea proue utentim nota deinstruunt, necimpediunt, ut Patet incosecratione panismam etsi ad integritate sacramenta Eucharistis consecratio calicispertineri, o tetum. luia ad es dua mni rationis Papis. non pini,nes in ludfi ea: Vel si exemplumnsi lilatet, ac uri aliud in I mine, ad cuius integestatemhradaia peltinomsine .quibus, tamen vetus est homo ,

202쪽

De Sanctisi Eucharistiae Sacramento. P vr

i iecillorum desectus poterit impediare causalitate effectus, quae a natura Scessentia hois aeuenit;imur si illa verba fini pro vobis eisindetur non pertinent ad essentiam formae consecrationis calicis, licet ad eius integritate pertinetes absque ipsis efficiet alia verba essentialia effectum ab eorum quasi essentia prouenientem eκ diuina insistutione; tota igitur essentia&sub stantia formae consecrationis calicis

in his verbis consistit Hic est calix sanguinis mei P vel Hic est sanguis

ineus dc in illis est tota efficacia,i quorum ultimo prolationis enectus habetur per ea significatus. Se κta Concl. Non est nobis traditum certitudinaliter omnino, an ad formam consecrationis calicis pertineant aliqua verba , post illud l Sanguinis mei st vel aliquod illorum sequentium, licet certa sit Ecclesia Romana , quod verbis, quibus utitur,

Xere conficit: aliud ei ii in est cellani

esse Ecclesiam, quod vere consecrat erbis, quibus utitur; aliud vero et se certam de praecisis verbis ad essentiam substantiam coiise attonis Peril - nenti b. Coii clusio est S.IAt ubi lupra ait enim sic art.priino, in quaest. citata: on dubito, quin forma iaostra sit certa secundum auctoritatς illa Ilii ioces Illi,quia multa tradita sunt Ecclesijs ab Apostolis, quae tamen non sic scripta sunt in Evangelii . Nec obstant de Euangelistis, quia intendebant narrare rem gestam, non autem fommam consecratidi. Sed dc de Arma Graecorum Ecclesia non dicit eos non conficere.. unde dicunt aliqui, quod sorma Graecorum , ac forma nostra,

ct quaecumque scripta in Evangelin,

sufficiens e st ad co nsecratione,iam enin Eccle fa Romana est de neces litate ministri, uti sci a qua utitur. Et in art.tertio, posita hac nostra conci sione sic ait: Ideo periculosum est. hoc asserere, de quo susiates auebuistas non habαur ; non est aute peric losum ignorare, quia videtur ignorantia inuincibilis. Ex hoe pater probavtio cuiusdadusti minus L screti, quod necesse est scire praecise , quae v alant de forma, ut aliquis conficiat sacramentum; istud enim est manis ste falsum, non solum in proposito, sed etiam in Baptismo dc poenitentia, dc sacramento Ordinis, forte enim nullus est, qui sciat p ro certo, nec DPiscopus, nec ordinatus, quae sint pretcile verba ordinationis in sacerdo.

tem,Sctamen no est dicendum,quod nullus e st ordinatus in sacerdotem in

Ecclesia ; similiter diuersi utuntur diuersis verbis in conferendo sacramento p nitentiae , nec certum est de ali.

quibus verbis praecisis, quae sint illa, non tamen est dicendum, quod nutilus ab luatur in Ecclesia. Haec Scotatus,tia quibus aperte affirmat, formasquιbus utitur Ecclesia certas esse, &scire Ecclesiam esse sus ficientes ad c

ficienduin vere sacramenti im , vere que esse sufficientes; ignorare Vero saltem in aliquabus sacramentis , quae

sunt praecise de substantia dcessentia formae: Primum quidem sciri ab Fc clesia necess uiuest: Secundum V

ro igitorare non est periculosum, cuna

ignoratio sit inuincibilis. Sed inquit Scotui, si sacerd ri ignoret, quae sint praecise de substantia sol mae coiisecratiosi is caljcis, quid faceret a Respoli et his verbis: D co quod sacerdos in te odens sacere, quod facit Ecclesia, legens distis icte verba can

nisa principio usque ad finem, vere conficit, nec est tutum alicui se repu-L 4 tare

203쪽

I fg Controuerita Quinta

tare valde petitum de scientia sua, ct clicerer volo uti praecise istis verbis Pro consecratione sanguinis; led secutior est si inplicitas: Volo ista proferre sub intentione, sub qua Christusinstituit esse proserenda , ut quia Christi intentione sunt de forma, dico , ut deforma; &ea, quae ad reuerentiam sunt dicta , dico ad reuerentiam. Haec Scotus . Di Xit Sc

tus, quod dicendo verba canonis a Principio usque ad finem vete conficit sacerdos, non quod omnia illa sint

ad id necessaria , & de substantia sor-niae , sed quod dicendo sic canonem

vere conficit ; sicque dat tanquam bonum consilium, non vero, quod id videatur necessarium , nam ad cons

erationem sufficiunt verba, quae Ecclesia Latina ad consecrationem di stincta habet, praemittendo alia sic ex vi verborum intelligantur di

cta in persona Christi, ad quod om nia verba a Te igitur usque ad Co'

municantes non sunt necessatia ,

quia vere consequutur cosecratione, nec multa antecedentia haec uerba

Hoc est corpus meum9 sed ab illo

loco Oblationem ) vel ab illisset nobis corporis Sc guinis&cria tunc disti nguuntur &disponuntur sic

verba canonis, ut uerba consecra

tionis in persona Christi intelligam tur, dicta, quando a sacerdote Pr feruntur. Et quia haec omnia opina liue dicuntur , ait Scotus, quid si sacerdos in Missa inciperet sic loqui: Hoc est corpus meum ue sine vel bis Praecedentibus a Quod hostia esset sub conditione adoranda, si vere est consecrata. Sed nunquem inquit Scotus reiteranda sunt verba super illam hostiam Scalicem, sali em sub comditione, scut e st in P pii Imo, de quo dubitatur, an suum effectum sortia

tus sit , Respondet Scotus,quod verba non subabsolute rei teranda, nec sub conditione, quia in hoc casu non

est talis necessitas, qualis in Bapti iamo, quia in Baptismo, quando dubitatur de baptietatione, dubitatur de salute hominis; Quo circa licitum est quandoque sub conditione baptizare, ne baptizandus sine spe salutis

maneat: In casu vero nostro, si pro babiliter dubitatur, an consecratio sit completa, nullum salutis periculum imminet, si non iteretur nec absolute, nec sub conditione. Sed nunquid illa materia est semper se uanda 3 Respondet Scotus negatiue,quia putresceret , sed sacerdos post c5ionem in sua Missi pol illa materia accipere,sub intentione conditionata talit si istud est consecratum, recia Pio ut consecratum; si non , non ,sed ut tale, de quo est incertum. N que in hoc, ut inquit Scotus, potest esse periculum , quia sacerdos iesit nu. est ante perceptionem vini abi

tionis , etsi non est sanguis quod

percipit, non tamen facit irreueremtiam corpori & sanguini , iam per ceptis,nam post sanguinem iam perceptum in altari percipimus purum vinum. Sed aduerte, quod est probabilissima opinio , quod illa verba Hic est calix sanguinis mei P sine sequentibus sit consecratio, de simis liter haec Hoc est corpus meum Psine piscedetibus non videtur, quod haec in dubium reuocentur, sed abseque dubio illa opinio teneri potest,& sic sumi illa materia , tanquam consecrata, vide haec quomodo debent dici. Septima Concluso. De verbis substatialibus formae consecrationis Panis

204쪽

De sanctiss. Eucharistiae Sacramento. I co

panis in corpus Christi est certa Ecclesia Romana, quod sint ista: Hoc est corpus meum; caeterum de verbis consecrationis cajicis prFisis,non est omnino certa,licet vero sciat c5tineti in his verbis Christi, quae in canone Missae pontitur Hic est caliκ sanguinis mei, noui Sc aeterni testamenti, mysterium

fidei, qui ero vobis, & pro multis e L

fundetur in remissionem peccat rum . 9 Conclusio est Scoti, licet affirmet necessatio esse primittenda aliqua praecedentia verba,ut ea, quq consecrationem efficiunt in persona Christi intelligantur dicta vel esse, dic eda,eκ vi ver rum fgnificentur. Octaua conclusio. Forma consecrationis corporis & sanguinis solii constat verbis a Christo prolatis, qui sacramentoru auctor est,& sunt ea,quae in canone ponutur,licet ignoremus quet sint praecise verba consecrationis calicis, etsi certi simus in ijs, quae Romana Ecclesia utitur esse verba essentialia &sufficientia ad cosecrandum; unde sequitur Christum Diana no per gratia rum actionii, nec per benedictionem cosecrasse,sed propter verba a se prolata,quibus Ecclesia utitur in coficienda Eucharistia. Et qua uis cocedamus, benedictione a cosecratione minime fuisse distinctu, propter multos Sactos asserentes Christu benedictione sua Pane in corpus, Sc vinii in sanguinem consecrare, non inde sequitur, illa benedictione sine praedictis verbis cosecrationis facta esse; nam scut modo dicentes Per consecratione fieri Eucharistiam, non excludimus fieri per verba Christi, imo ipsa cosectatio per verba Christi fit, quibus Ecclesia nac utitur: ita dicentes Christu benedictione sua

secisse Eucharistiae sacrum , no eNcludimus, illam bened:ctione praedictis

verbis esse fa ct im.Dξ autem cosecratio benedictio,quia perea sicut actum supremit nobis Deus contulit beneficium; benedicere aute Dei est benefacere. Decipiuntur aute ij,qui cum Sanctos legerint,ab eisq; didicerint, Christum benedictione consecrasse,verba consecratoria, quibus Christus re ipsa

hanc benedia: one essecit,eXcludunt; non vero sancti asserentes verba,quibus haec benedictio dc consecratio fit, e medio tollui,sed potius verbis Christi factam esse affirmant, ut eri Praecedentibus patet. Nona cocluso. De necessitate praecepti est, pr sertim in Latina Ecclesia, Vt in consecratione calicis Oia verba illa,quibus Ecclesia utitur, proferantur. Haec coclusio est communis omnium Doctorum sensus, quae facile ostenditur esse vera eκ coluetuditae Ecclesiae obseruata,qu conluetudo dc traditio in re adeo graui vim praecepti habet. Conclusione hanc tenet Scot. ybi lap.

ARTICVLVS IV.

An hae oratio Moc est corpui meum

sit vera.

PArs negativa probatur, quia proin

nomen Hoc,vel demonstrat substantia panis, vel accidentia, dc utroq;

modo est propositio salsa; aut demonstrat corpus Christi, Sc tunc est sensus, Corpus meum est corpus meum, dc consequenter haec oratio Hoc est corpus meum in non est essectiva, nec conuersiua, sicut haec corpus meum est corpus meum ) quia nulla oratio effectiva vel operativa, quae absque

actione est ita vera atque cum ea ,

qualis est ista Corpus meum est co Pus meumὶ quae nulla conuersione

facta

205쪽

rro Controuersita Quinta

facta est vera ; ergo pronomen Hoc, non de monstrat corpus Christi, aut si demonstrat, non est conuersma illa oratio,quod cum veritate pugnat. Secundo.illud pronomen id a nohabet pro quo demonstret, nisi pro instanti,pro quo proferturi Sed pro ii lo non est corpus Christi, quia non est ibi nisi finita prolatione huius a die. citui Meum; ergo tunc demonstrat Panem vel accidentia,& tunc Propositio est falli,quia nec panis, nec accuis eruta sunt corpus Christi; sed oratio salsa non est conuersua; igitur Prae

ιι cta oratio non est vera, nec conuel sua.

Tertio. Praedicta oratio,vel propositio, non est vera nisi facta conuerti ine,& corpore Christi sub speciebus existente,quia ab eo,quod res est,uel non est, oratio dicitur vera vel salia;

ergo non est conuersiua, ut vera,quia ut sic sequitur conuersionem. Et confirmatur : Haec verba Hoc est corpus meum ) sua significatione efficiunt conuersonem Panis in corpore Christi, sed causa effectiva praeintelligitur effectui ; ergo praediliorum verbo. rum sigilificatio conuersioni panis in

corpus Chri lii praesupponitur,sed ante conuersionem haec est falsa Hoc est corpus meum) ergo simpliciter iudicandum est quod sit salsa. Iu hac quar stione disputant Di

Sed circa id, quod demonstrat pronome Hoc, est multipleX Do rum

sententia . Prima asserit demonstr. are

accidentia seu species panis, quia huiusnodi pronomen rem sensibilem

fgnificat, quae est tepore, quo fit de

signatio,& manet quando verborum fgnificatio perficitur, at in hoc sacramento nihil est , quod in principio Prolationis verborum sit, ct maneat in fisie,praeter panis accidentia. Secuda sente ita dicit, pronomen Hoc, de-sgnare corpu, Christi prout est in se , dc in propria specie, prout videtur Ocha in se sitire quolib. vitta quaest. 2.& Maior. d. 2. q. unici in solui. 2. arg. dub. q. qui asserit, Posse pronomine H ,demonstrari corpus Christi pro ut in coelo, intendendo quod prolatis verbis incipiat esse sub hostia. Tertia affirmat, designare huiusmodi pr nomen Panem secundum suam lubstantiam visi sensus: Panis transtiti corpus Christi, vel ex eo fit corpus Christi,quq sentetia tribuitur Ocham

in A. d. 8.dc D. Bonau.eadem da aeq. 2. Alii idem tenet,sub alia ratione suam rationem e X plicantes , aiunt eniMPronomen Hoc, des gnare panis sub stantiam non ut est in se, sed ut con uersa in corpus c litisti in termino prolationis verborum . Quarta sententia tenet, pronomen illud designare corpus Christi prout est lub accidentibus palus in termino piolationis Verbarum; ita lentiunt Mars l. in q. s.6.art.l. lub.7.Gabr.lech.εῖ.& 1 r. super cano. t lch.d. s.art. I . l. I O. itaq; asseruiathi Dactores,non totum significare corpus Christi per accidentia, utcumque lamptum, sed vere sub eis e Ni stetis, alias enim non Catholice loquerentur . Vitiina sententia asserit,

illo pronomine formaliter,ac praeci e pruno designari, aliquid commune substant: ae panis, i corporis Christi secundum rationem, scilicet sub ratione contenti sub his accidentibus, ut seia sussit: Hoc, quod sub his acci

206쪽

De sancti . Eucharistiae Sala amento. I I

dentibus con tur, est corpiis ineu; ita tenet D. Tho. & Scotus ubi supra, DarandA 'apreol.& multi ali j. ω iiitelligentia huius quaestionis nota, hic tria esse discutieda: Primum quo modo praedicta forma vera sit.

Secundum, pro quo tempesciveΠnstanti significat. Tertium, quid de-ntonstret pronomen HM. Orca pH-mum unum est certum, & alterum in dubium vertitur; certum est, illam Propositionem pro quolibet institati temporis, quo est, esse veram vel falsam,quia aut sic est,sicut per ipsum significatur, de est vera; aut non est sic, ct est falsa. Vertitur autem in dubiu, an prius natura quam conuersos it, sit vera vel falsa, vel in ligatur vera

vel falsa, qui, cum praedicta oratio site uersiua panis iii corpus Chri id maecedarnatura conuel sane nascut causa suum essemim, merito dubitatur,an millo priori natura si vera vel falsa. Scotus ubi supra, detur a Dserere, ea esse neutram ad veritatem& salsitatem, sed e licabitur et i,

sententia.

Secund obserua, quod ad consignificationem temporis,pro quo propositio veri scatur, omnes in hoc conuenire, quod haec locutio Hotesteorpus meum cosgnis at ultimum

instans prolationis verboriani, quia tunc solum est vera i nc arat ea. D.f- serentia tamen opinionu in luκ consistit, quia al9 arbitrantur hoc nuenire e M virtute sermon:s; ali j vero opinantur id non ex ea causa, sed ex institutione sacramentali prouenire sed vi hec res sp tis obscura facilius intelliuratur', distinguendum censeo curri Caietano 3. P. q. s. a t. 6. D Rempo. re seu vi stanti; tabo oorimi, sigitis .cat i vel de tempore seu instauri, pro quo significat: haec ei lim maxime in ater se distant aliud quippe est, inquit Caietanus, quando quid oratio consi gniscat, illi id vero quando peror non in cons nisi tum; quod patra in hac propo tione: Petrus crucifixus

est, quando illa oratio signi se at nul Mest, cum Profertur, ted D.ihilo consignificatum est tempus praeteritiam: itaque oratim illa nunc significat qua-do profertur', sed tempus per eam consgnifieatum est templi 'praeteri tum, non enim mortem Potti in hac tempore factam fuisse sed inprae: rit 'consignificat; signi filatio vero mrationis, ut ait Caietarius, Scotus via supra, quaest.2. ait s.f. Aliter ergo noest nisi oratio stilites X essentiabilia tegritate, quoni in oratio non clses tial: ter integra, non est orati infe conrisequenter non signisc it; at integra oia ratio non est nisi in termino prolationis, Sc ut verbis Scoti utar, sic hoc probo, quod tamen redit in idem: Non habetur, inquit Scotus,concellusoni, irium partium otationi ante inst uas, in lito intelligitur tolli oratio prola-λt, ut conceptus orationis noliabetur 'sine conceptibus: ergo nec conceptu; orationis habetur nisi in ultimo in. stanti integrae prolationis eius. Et cori ficinatur a n mili, quia conceptu,sor-lmatus Perdictionem non habetur ante instans ultimum prolationis illiu dictionis; ergo nec conceptus ut signia scat o orationis habetur, nisi inviti-mo instanti prolationis ipsus, quia sicut partes dictionis se habent ad dictionem, ita piutes orationis ad rotam latione nr: sciat igitur partes dicti ritis tibii simia thonceptum simplicem quem tota do 6stani filat Miaec partes or moriis signinc2tconcs Ptum completum, quem tota oritio signi

207쪽

r a Controuersia Quinta

innificat;ergo sicut conceptus dictio

nis non habetur nisi inultimo instruti prolationis eius, ita nec conceptus orationis, nisi in ultimo instanti prolationis totius; &quia consignificare praesupponit consignificare , ut pote tanquam adiacens illi , ita oratio fiacui non significat nisi in termino prolationis, ita nec consigni ficat tempus nisi in termino prolationis totius orationis.Nec videtur hoc solum esse verum de tota oratione, sed etiam de

Partibus , ut integrant totam orati

Dem. De copula quidem bisariam declaratur : Primo ex eo, quod significatly est, compositionem subiecit cum Praed cato, quae sine eκternis intelligi non pote st, quia compositio nec est , nec intelligi potest priora φ,quae componuntur, effectus enim intelligeretur ut prior sua causa. Secundo, quia in hac propositione: Lignum est album, non sigii ficat ly est,compostionem ligni cum albo, quousque Praedicatum eκptimatur, nam si oratio sistat hic: Lignum est,non signiscatur compositio, vel viaiolisnicum albo; significat ergo ly est, ipsam compositionem, non tunc,cum profertur,sed quando coniungit praedicatum cum

subiecto, quod nillil aliud est dicere, nisi cum oratio est integra; & quia Prius non significatiquam consgnificet, ideo ly est, sicut non significat c, Postionem praedicati cum subiecto

ante integritatem orationis, ita nec consignificat tunc quando Profertur, sed tunc quando integratur oratio.

De subiecto etiam propositionis patet, quia talia sunt subiecta, qualia Praemittuntur ab eorum prs dicatis,acob id ante praedicata non habent suppositionem suam, nam si sermatur propositio de tertio adiacente, nullus

intellectus habetur stibiecti, quam

copula determinationis: sed variabitur iuxta variationem Pr dicati,quod

clare patebit sormati, la is duabus propositionibus: Homo est albus, &, Hormo est species,clare enim patet & s biectum & copulam pr dicatum e pectare, ita quod varietas piaedicati

varietatem inducit Sc in tota orati

ne,& in subiecto,& in copula. Similis liter oratio ista: Hoc est corpus meu, IJ.Hoc, non demonstrat tunc, quado profertur, nec demonstrat per ly est, significat autem, consignificat, quam do profertur,compositionem seu coniunctionem inter ly Hoc, & corpus Christi, quia tunc esset salsa propositio,non tame esset salsa, si quis subiungendo non apponeret, Corpus meu,

ted ly panis, vel pronomen Ego, Ggnum est euidentissimum, copulam Est,non consignificare, nec consignia. scare extremorum compositionem cum profertur, sed pro instanti completae prolationis totius orationis; lo

quendo ergo de quando oratio, seu verbalis copula significat, seu consignificat, sentiendum est, quod tunc primo significat aut consignificat, cuprimo oratio integratur , & non eκ intentione proferentis, sed eκvii'sus orationis. Unde sicut supra declarauim us, dupleX quando in oratione attendi potest:alterum quo significat oratio , alterum vero pro quo significat. Primum,se tenet eX Parte orationis significatis veluti eius mensura&suae sinificationis. Secundum vero eX parte rei fgnificatae, veluti eius mei ura. Hoc patet in hac propositi ne;Isaac fuit pater Iacob, quado significationis huius propositionis e st nuc, cum Prosertur integre , vel prolatacst , quando vero rei significatae est tempus

208쪽

De Sanctiss. Eucharistiae Sacramento. I73

tempus praeteritum . En quomodo haec duo quando possunt ab inuicem distare, & licet multoties in unum coincidere possint , ita ut idem trando sit quando oratio significat , & c fgnificat,& quando consignificatum consignificatur esse, sic accidit in proposito in hac oratione sHoc est cor-Pus meum) quae cum si conuersiua Panis in corpus Christi in instanti , significat couersionem pro ultimo instanti suae prolationis , quod simul est quando de tempus seu instans rei significatae; itaque instans rei fgnificatae per haec verba Hoc est corpus meum P est instans ultimum prolationis illius integrae orationis, Sc quia in eodem instanti oratio illa est inte. grata,ideo quando sgnificationis huius orationis, & quando rei significatae coincidunt in unum & idem quando; caeterum scut orationes disserunt

inter se quoad res significatas , ita etiam differunt quoad quando seu

tempora consignificata, nam aliquae significant vel consignificant tempus Praeteritum, ut Adam suit; aliae sui rum,ut Antichristus erit; aliae prssens, Ut coelum mouetur; unde licet verumst, quod quando sgnificationis pro positionis sit instans completae Prolationis, non tamen pro illo concipitur res consignificata, led pro illo, pro quo eXtrema denotantur uniri, sue

in re, siue in intellectu, ut optime ait Scotus ubi silpra, conclusione secunda. Quocirca quando rei fgnificatae interdum est praeteritum, interdum futurum, interdum praesens, interdum vero instans; quando ergo Verbum si est temporis praesentis consignificat instans , significat instans completae orationis, quia Pro eo imtelligitur unio , dc concePtuo cruremorum Sc totius orationis, ac signia ficata omnium partium eius, quia

vivo illa sine compostis intelligi non potest. Sed obhesest Significatum totius orationis consistit in significatione partium:sed partes significant quado

Proseruntur; ergo ante instans vitimum prolationis est significatio de

conceptus eius. Respondeo negando consequentiam,immo eX antecedenti sequitur, quod conceptus δι si-nificatio totius orationis non ha-eatur nisi tota oratione completa, quia nec partium conceptus habetur

nisi dictionibus ipsis prolatis; scutigitur conceptus simplex dictionis non habetur nisi in ultimo prolati

nis eius, ita nec conceptus totius orationis nisi ipsa tota completa. Pr terea aliud est loqui de conceptibus dictionum, quae partes sunt orationis secundum se, aliud vero de eisdem prout sunt partes Sc causant totius orationis conceptum . Primo modo partes fgnificant cum proseruntur, sed non secundo, nisi pro instanti ultimo prolationis. Tertio obserua ex Scoto ubi supra,f. propter hoc dico, quod significatio compositionis saltem est prius natura eius veritate, prssertim quando signuficatio est veritatis propositionis causa, tunc enim veritas sequitur sgnificationem sicut effectus suam causam. Probatur,quia significatio propositionis significantis existentiam rei non pendent ab existentia rei significatae,

bene tamen vetitas. Vtrumq; autem

Probatur quia propositio eκ vi suet impositionis lignificat, siue ita st,siue nost, q, per illa significatur: unde oritur sed in Dialecticos eande propositione

pol se esse vera dc falsam successu atvetitas

209쪽

174 Controuersia Quinta

veritas non competit propositioni ex vi solius impositionis, sed requiritur

'praeter ea conformitas cum re significata. Ex his i equ tur primo, POL se propositionem ut significantem , prius natura intelligi, quam res significata existat, quia tam imposito,quasgnificatio est independens ab illare, & fieri potest, ut res ipsa dependeat in aliquo genere causae Pro stione significatae.Secundo sequitur, Posse propositionem prius natura significare, quam vera vel falsa esse ii telligatur; tum quia est magis inde

tendens insignificando, immo eius

ignificatio a veritate eius non depei det; tum quia comparatur ad veritatem ut substantia, quo ad propriam rassionem, quod praeintelligitur ordine naturae ipsi passioni, vitae significatio comparatur ad rem, abstrahendo a consorinitate, vel deformitate.

His ita con stitutis,st Conclusio prima. Pronomen Hoc. in hac forma consecrationis Panis Noc est corpus meuii 9 non demonstrat substantiam s=anis, nec accidentia eius. Probatur prior huius conclusonis pars primo, quia demonstrato Pane, haec propositio est falsa,&in. congrua; falsa quidem, quia nec panis , nec substantia panis est corpus Christi ; incongrua vero, quia de re determinata & masculini eneris nodicitur bene i Hoc e st corpus meum sed i Hic est corpuυ significato evam Petro,hςc est incongrua locutio i Hoc

est Doctor9 ergo similiter significato

sane,dicitur incogrue: Hic est corpus.

Dices forsan, propositionem illam esse sic explicanὸam: Hoc scilicet pa-ni; transit in corpus Christi, sicq; non esse falsam praedictam propositione, ut dicebamus. Respondeo primo, sic non euitari incongrii tatem.secundo dico huiusmodi expositionem verbi. est,quo semel admisso, nulla est vis in huiusmodi verbis ad probandam realem corporis Christi praesentiam sub

speciebus, ex quibus tamen maxime ad id sumitui argumentum, Sc ex linsis semper Ecclesia ex: stentiam corpori, Christi sub speciebiis collegit.

Secunda eiusdem conclusonis pars eisdem rationibus,quibus praecedens,

probari pote st; falsum enim est, accidentia illa esse corpus Christi, & fieri corpus Christi, ut ex se patet. Εκ his colligitur, primam, & secundam op nionem in principio quaestionis positas,falsas esse. Secunda c5cluso.Pronomen Hoc, demonstrat substantiam panis, ut cruuersam, nec corpus Christi absolute. nec prout est sub accidentibus panis. Prima huius conclusionis pars probatur , quia in in stanti conuersionis non est panis substantia, & panis ut con

uersus nihil aliud est, nisi corpus Christi. Secunda pars probatur Primo, quia propositio esset identica , esset enim sensus: Corpus Christi est corpus Christi. Secundo, quia per se

mam coseruationis fit, quod per eam significatur: at per hanc sormam,Hoc est corpus meum, non fit , quδd corpus Christi sit corpus Christi, sed quod sit sub speciebus in antecedenti

conuersioliis panis in iplum. Tertia conclusio. Pronomen Hac, in praedicta consecrationis forma demonstrat singulare entis, Sc non Perse singulare magis uniuersale quamens,id est,hocens. Ad huius conci sonis intelligentiam supponendum est, in singularibus esse ordinem se-

cuduni ordinem uniuersalium, prius

eiiim quodcunque uniuersale potest

210쪽

De Sanctiss. Eucharistiae Sacramento. I 7 s

intelligi descendere in proptium singulare, quam contrahatur per differentiam aliquam ad aliquid in serius, tanquam ad speciem, ut sic habeamus ordinem istorum singularium: Hoc ens, haec substantia, hoc corpus ,h animal , hic homo, Petrus. Hoc Probatur e V Aristotele primo suae Physic , ubi ait,quod prius videmus a remotis corpus, quam animal, Sc animal quam hominem, quod non debet intelligi de via, sed de singulari

uniuersalioris, quia non videmus yiύ- uersalia, quae solo intellectu conspiciuntur, sed singularia. Iam probatur vero,quia satis rationabiliter quaeritur

de multis quid est lioc 3 in quaestione vero unum supponitur,& aliud quaeritur, quia non potest idem supponi&qu ri; igitur per ly hoc,non supponitur hoc lignum,hic lapis,vel hic panis, quia illud quaeritur, nam responso dato, quod sit lignum, aut lapis,quietatur animus quaeretur de illo singulari ; de illo ergo supponitur tantum ut est singulare entis. id est, quod sit hoc ens singulare, &quaeritur de eo

aliquid speciale sub ente, & quodcumque speciale conueniens est ad responsionem; nam si mihi interro ganti,quid est hoc, quod in manu te Nesr responderis esse lapidem,aut aurum, relJγnsio e st coueniens ad quietandum intellectum in specie de re, quam manu tenes.Probatio haec sundamentum habet in illa interrogatione filiorum Israel de manna dicentium: Manliu3id est quid est hoc prς- supponebant enim esse aliquod ens singulare, dc inquirebant de ratione eius speciali. Hasiet etiam standamentu i ii quotidianis interrogationibus, nunquam enim interrogatio fit de Mliquo, nisi lupponendo pro hoc Prae

cise singulare entis, non enim inqui rimus visa re, cuius ratione speciale in ignoramus quid est hoc corpus3 nuinquid est haec substantia3 sed absolute, quid est hoc singulare entisὶ atque interrogatio illa , Sc pronomen Hoc , seria per singula e entis supponunt,&inquirunt rationem specialiorem, licet enim hoc demostrat individuum& singulare entis. Sed obinit Caietanus 3. par. q. I 8. artic. s. quod demonstratio informa debet esse certissima: at si ly hoc, demonstraret individuum entis, demostratio remaneret ambigua , immo, inquit, magis appareret falla quanavera, quia ly hoc ens potest demonstraret ain accidens quam substantia, cum utrumque sit hoc ens, &magis appareret demonstrari accidens, cuia fiat ad sensum, quam substantia. Primo hanc rationem Caietanus tenet

fieri demonstrationem per ly lim, de substantia ita φ ly hoc, substantiam

demonstrat. Sed Caietano respondeo, quod non minus certa est dem mstratio de indiuiduoentis, quam se stantiae, tum quia interrogatio est de re singulari ad sensum exposita, tum etiam quia licet accidens ut ens, nunquam hi de eo interrogatio absolute

per ly hoc, sed de indiuiduo entis, quod e st substantia ; cum enim de re aliqua inquiro absolute quid est hoc inon inquiro qualitatem eius, sed naturam Sc speciem; & si naturam accidentis inquito per communiter quid est hoc accidens 3 Sc raro, aut nu quam in communi sernione fit interrogatio ad sensum de natura accidentis, quia sensus de eo satis certificatur; vel si fit, non fit interrogatio, nisi de sing lari coloris, quod colorem esse supponit, ex quae titur de specie cius. V nde

SEARCH

MENU NAVIGATION