Controuersiae theologicae inter S. Thomam, et Scotum; super quatuor sententiarum libros; in quibus discordantes opiniones referuntur, potiores difficultates elucidantur, & responsiones ad argumenta Scoti reijciuntur. Prima quarta pars. Auctore reuren

발행: 1617년

분량: 523페이지

출처: archive.org

분류: 철학

231쪽

I AI Controuertia Sexti

substantia manens substantia hiliae.

reat, quia uterque terminus conuersonis habebit proprium modum essendi sibi correspondentem, itaque terminu a quo si fuerit substantia, habebit modum per se essendi, terminus autem ad quem istius conuersonis si fuerit accidetis, habebit proprium modum essendi sibi correspondentem, scilicet , in alio: non ergo substantia existit in alio, sed substantiae per se eXistenti tanquam term nio a quo succedit ens in alio, tanquaterminus ad quem. Similiter dicet dum est de ente absoluto conueris in respectivum. Sexta Conclusio . Creatura non Potest coiiuerti in Deitatem. Ratio est, inquit Scotus v bi supra,quia nihilip est colluerit , nec ut terminus aqua,nec ut terminus ad quem,n.s cinius ei se dc non esse totaliter substantiae virtuti conuertentis: at nihil intrinsecum Deo submittiae potentiae diuinae, quia prima Potentia activa non respicit pro obiecto nisi pollibile, quidquid autem est Deo intrinsecum est simpliciter necesse esse; igitur ut

supra Gmnes istae conclusiones procedunt de conuersione Productiva termini ad quem. Ad argumenta in principis articuli AD primum negatur antecedes:

ad probationem eius dico, quod iii Incarnatione est consideram da actio de genere actionis, & unioeXtremorum: verbum diuinum non est terminias actionis realis, quia per ipsam non Producitur, nec Produci

potest , sed terminus talis actionis estvnio ipsa, ut di tertia parte dixἰmus:

vnio vero, quae est relatio realis, tetminatur ad perionam verbi. Ad confirmationem dico, 'quod contra immutabilitatem, necessitatem, dctim

firmitatem cuiuscumque est, quod possit esse terminus actionis realis proprie dicet de genere actioniti quae in quirit terminum per eam produci a

causa activa.

Ad secundum dicitur, quod .cottia ceditur Conclusio eius, concludit e nim id, quod supra diximus.

An ex vi eonuersionis sit terminus

IN hac quaestione est sententia S.

Thomae tertia parte , quaestione 3 F. arti secundo& tertic, dc ibidem Caiet. asserentis, partem affirmativam quaestionis praetentis huic rati

ni imitti; nihil potest esse s inquit9

alicubi, ubi Prius non fuit, iusi per loci mutationem vel per conuersi nem alicuius in ipsum: sicut in dimo aliqua incipit de nouo esse ignis aut quia illuc desertur, aut quia ibi generatur ; sed corpus Christi non

incipit de nouo esse in hoc sacramen' to per motum localem, tum quia dein sineret esse in caelo, non enim quod mouetur localiter, peruenit de nouo ad aliquem locum, nisi deserat Priorem ; tum etiam quia impossibile est,quod unus motus eiusdem cor .ris localiter moti terminetur simia ad diuessaloca, cum tamen corpus

Christi sub in istamento sima

232쪽

Vmim si possibilis transubstantiatio.

esse incipiat in pluribus locis; ergo

necessario dicendum est, quod non Potest de nouo incipere ete in hoc sacramento, nisi per conuersionem panis substantiae in ipsum. Scotus vero oppositam sententiam tenet in quarto distinct. I o. quaestio.i 3. & quarto,distinct. It 'uaestio.s cunda, de hanc rationem D. Thomae infirmare contendit, quod de facit Durand. distin.undecima. Tenet ergo Scotus duo: primu . quod ratio nThomae deficit, quia potest aliquid

incipere esse ubi prius non erat, quin mutet imum, dc quin aliquid conuertatiir in ipsum. Secundum,quod eX ui conuersionis terminus ad quem Non necessario ponitur ubi terminus a quo erat: unde si praecise consideremus contiersionem panis in corpus Christi eae vi eiu on ponitur lub accidentibus panis , quia posset illa conueisio fieri in Angelum incito de nouo producti im, si vero cosideretur quatentis sacrament.ilis est , Pon turnecessario corpus Christi sub accidentibus panis, quia habet anneXam MIiam mutationem, qua de non Pr sente fit praetens, qua non mutatur secundum locum , quia fieri P test , ut quis nouam praesentiam ad unum locum acquirat, quin de serat priorem , ut Postea ostendo

mus.

Pro intelligentia huius difficilis

controuersae primo nota dum est, peractionem aliquam de genere actionis illud primo habeti, ad quod primo, dc per se terminatur, caetera Vero, quae proprium terminum actionis concomitantur, habentur conc

mitanter, de quasi concomitanter, nam caeteris ablatis habetur termisenus per se primus eius. ExemPlum Controu.Pari IIII.

est in generatione homἰn si per eam enim primo, & per se habetur esse

hominis substantiale , de per ac cidens vero ea omnia, quae ipsum concomitantur, nec in eius ratione substantiali continetur, ut accidentia omnia. Vnde si perpolsbile, vel impossibile tolleretur ab eo, nihilominus generatio haberet suum per se terminum, unde illa accidentia non habetur per generatione ex vi prima ipsus,sed ex concomitatia Sper a ridens. Quamobrem Caietanus ubi supra bene ait, accidentia concomia tantia terminum primum actionis

haberi quidem per ipsum non per septimo, sed per te secundo, nam quicumque Philosophus dixit accidetia per se esse terminum generationis substantialis, non ergo habentur per

se Per generationem accidentia conis concomitantia eius terminum, sed per accidens.Sed aduertendum minime,accidentia, quae terminum priamum actionis concomitantur, esse

in duplici differentia : alia, quae ei sunt veluti initinseca, in hoc sensu, quod substantiam ut a loco abstrahetem concomitantur, ut qua latitas,qualitas,dc similiaralia vero, quae ei extrinsece coniunguntur dc no seqitutur ea

ubicumque suetit, cuiusmodi est rea spectus ad locii, non enim praesentia ad hunc vel illum locum determina. tum sequitur substantiam locabilem, quia de per accidens competit ei esse in hoc vel illo loco determinat o; quocirca praesentia huiusmodi non habetur per generationem substantiae

nece Cario.

Sed dices, substantiam,quae gignitur ex vi generationis, esse ibi, ubi erat corruptum , nam si ex aere fit

iguis , ignis Ponitur in loco , ubi N 3 erat

233쪽

1 93 Controuersa sexta

erat aer. Respondetur, quod hoc non tur ab ubi suo ad priuationem eius, habetur ex vi generationis, quatenus dc hic motus, seu mutatio potest di productio est, sed quatenus mutatio, ci depditio prioris ubi, qhabet duosquet necessario requirit materiam, terminos, Vnum Positiuum , a quo, communem utrique termino, Sc quia scilicet, ubi in quo est; alium priuati- terminus ad que introducitur in ma- uum, qui est terminus ad quelmnatriteria, sub qua erat terminus a quintuc sit , quod terminus ad quem sit ubi erat terminus a quo; caterum eX vi generationis, quatenus praecise productio non habetur illa praesentia ad io' cum illum unde, cum conuersio ut sic non sit mutatio, nec aliquid commune utrique termino supponat, no est unde terminus ad quem ponatur necessario ubi pr fuerat terminu a quo.

Exemplum est de creatione, Per quaa ccipit esse, sed non necessario ut hic; idem dicendum est de alii accidentibus se existentibus, ut quod res pro- ducha sit prope me vel te, ad dextram

vel sinistram, haec.n. non conueniunt ei eκ natura conuersionis Ec actionis.

Confirmatur, quia Deus posset conuertere lapidem in Angelum in caelo existentem,quia in hia non est minor contradictio,quam quod conue

tat illum in Angelum lapidi prae entem, at tunc non haberet esse prae

sens lapidi; igitur ex vi productionis terminus ad quem non est Ubi pret-

fuit ternamus a quo.

Secundo obserua, possibile esse aliquod corpus moueri de loco ad locii, quin primu b cuili deserat: quod ut intelligas aduerte ex Scoto in quarto distinct. I.quaest.Prima,f. quantum,Sc.quod quia corpus mouetur de loco ad locum , dc eXpellitur aliud cor. Pus, communiter sunt ibi quatuor motas vel mutationes Sc octo termi mini, duae in corpore expellente, Scduae in eo quod expellitur; corpus enim eκpellens aliud a suoJoco mou Per illam mutationem perdit mi rem locum, & conlequenter acquirit priuationem eius . Similiter idem corpus eXpellens mouetur a carentia dc priuatione ubi ad quod tendit de ita ἀ priuatione, ut a termino a quo mouetut ab ubi acquirendum , α ad terminum ad quem: & haec mutatio potest dici acquisitiua ubi . Similiter sunt duae mutationes, &qu tuor termini in corpore eXpulso, cum Primum expellens intrat in locum eius,nam Prima est ab ubi, in quo est, ad priuationem eius, Ac appellatur similiter deperditiua loci. Secunda vero est a priuatione ubi acquirendi ad ubi,quod de nouo acquirit, sc dictatur mutatio acquisitiua loci: S. vero corpus no recedes a priori loco & ubi, fieret in nouo ubi, esset ibi tantum na mutatio, scilicet a Privatione noui ubi ad illud nouum ubi , quae dicetur mutatio acquisitiua ubi, de nulla ibi esset mutatio deperditiua ubi, quia prius ubi non est dependens, est a tem sine necessaria aliqua istarum mutationum ad hoc, ut corpus PQ- natur ubi non fuit, quia non est intelligibille, quod corpus sit ubi non fuit

Prius,omni seclusa mutatione; impli catenim qualitercumque aliquid euse hic realiter, quod prius non suit hie realiter, quin ibi sit aliqua mutatio realis, vel in isto, vel in illo, cui est Praesens realiterinam nullo modo est transitus a contradictorio in contradictorium,quantum ad aliquod praedicatum reale , quin sit ibi aliqua

234쪽

Vtnim si possibilis transubstantiatio. Isio

mutatio realis, quia si nihil mut

tur realiter: non est maior ratio,quare haec pars contradictionis sit magis era nunc quam prius, nec quare Prius magis alia vera quam ista, sl me vel nunc, vel prius , vel ambae . t simul vere, veIambae sunt simul

filis. Quod vero sit possibilis mutatiocorporis localis acquisitiua loci , sene deperditione prioris loci, patet in corpore Christi rid realiter fit prsens

speciebus panis ,quin locum, quem habet in caelo,deserat, & accidentibus eκemplis naturalibus ostenditur. Angelus enim existens in loco adaequato acquirit praesentiam de nouo in alia parte loci , non admittendo Prius via coadaequatum, in quo erat. Praeterea anima hominis per nutriationem acquirit nouam praesentiam,&vnionem partialem, non admi tendo priorem. Ratio vero a priori,

quia quod mobile admittat priorem

locum, quin alium acquirit,'eκ eo

Prouenit, quod non potest esse simul

in diuersis locis,nam n Posset, non esset necessarium deserere priorem locum , ut alium acquireret, sed istum acquireret illo retento: sed hoc non est impossibile in ordine ad diuinam Potentiam,vt infra ostendemunergo

possibile est aliquid esse ubi non fuit,

quin priorem locum amittat, imo Scquia aliud in ipsum conuertatur, ut etiam postea ostendemus. Tertio obserua, Deum de sua potentia absoluta posse facere praeiens corpus Christi speciebus panis, manente substantia panis, imo praesentia eiusdem rationis cum hac, quam habet modo in sacramento altaris. Probatur primo, quia in hoc nulla est repugnantia dc contradictio; ergo

illud potest a Deo fieri. Consequemtia est nota ; Antecedens probo, inprimis non est repugnantia eX Parte

rerum, vel terminorum , primo corporis Christi & substantiae panis, quia

etiam quantitativa modo unum corpus per diuinam potentiam potest

fieri praesens intime alii cortari, conseruata eius substantia ; ergo multo minus repugnat, quod unum corpus sine modo quantitatiuo fiat prae sens alij intime, quia substantia sine modo quantitativo, dc indivisibilitereXistens, non repugnat, neceXPel lit sormaliter praesentiam alterius substantiae ad eodem loco secundo, quia de facto quantitas corporis Christi fit intime praesen quantitati Panis . Neque est eX parte ipsarum rerum repugnantia ; ergo multo munus est repugnantia inter ipsissu

stantias silotas ipsas ct earum Partes

attendamus. Secundo, quia tota re

pugnantia ponitur in hoc a D uo Thoma r quia si substantia panis non conuertitur in corpus Chi isti,nulla est actio, perquam corpus Christi fiat hic praesens: sed hoc est falsum, quia Per mutationem acquisitiuam huius praesentiae, Sc non deperditiuam illius, quam exhibet caelo, fieri dc haberi potest;igitur ut supra, dcc.His constitutis,sit Conclusio Prima. Eκ vi conuersionis sermalis terminus ad quem fit, ubi praefuit terminus a quo , si consideratur pro ut est mutatio proprie dicta. Probatur, quia ex natura talis mutationis forma, quae de nouo fit. quaeque est terminus formalis eius, introducitur in materiam, sub quaerat forma termini a quo , ergo necessario terminus ad quem fit ibi, ubia quo talis materia erat, c ubi terminus qKo Praelait. N secun-

235쪽

etoo Controuersia Sexta

Secunda Conclusio. EX vi conuersonis totalis no ponitur terminus ad quem, ubi praefuit terminus a quo, qui conuertitur. Probatur , quia Vt praecedente Conclu.diximus, tota ratio, ob quam eκ vi productionis sedi malis terminus ad quem eius est, Scst, ubi praefati terminus a quo, est

Propter commune subiectum vitiisque ternitito,sub quo fit terminus ad quem,sed iii conuellione totali nullum est subiectum, ut supra diximus; ergo nulla est ratio, ob quam

Per conuersionem totalem visc,termitius ad quem sit,ubi praesuit termianus a quo. Praeterea totalis conuerisso nihil aliud est, qua transitio unius in aliud, quae vel est productiva teremini ad quem, vel est in praeexisten tem terminum; si pruno,ipsa non ponit terminum ad quem eκ vi sua via Praefuit terminus a quo, nam Deus Posset conuertere lapidem in Angelum in caelo de nouo productum, ut etiam diramus supra ,si secundo, magis videtur, quod terminus a quo ac

quirat peream praesentiam ad terminum ad quem e conuerso,quia quando aliquid conuertitur in praeeiu-stens,magis acquirit conditiones eius, in quod conuertitur, qua e conuerso , sicut si nutrimentum conuertitur in carnem, magisanimatur anima carnis quam caro informetur forma eius, & vniuersaliter acquirit conditiones absolutas, & ubi, alias respectivas carnis,qua e conuerso;i tur ex sola couersione termini a quo conuersus magis aequirit praesentiam termini ad quem, quam e conuerso. Quarto, per nullam mutationemhabetur per se illud, quod est aliud.&posterius suo per se termino, praesertim si nulla necessitate est ei coniunctui sed praesentia termini ad cpietnin loco termini a quo , est quid aliud, &posterius termino ad quem

conuersionis; ergo per eum de naturam conuersionis termini a quo interminum ad quem , non haestur praesentia termitu ad quem , ubi fuit terminus a quo . Maio est ii

ta ex terminis; minor vero etiam, quia illa conuersio terminatur ad

terminum ad quem sub ratione propria eius, in qua illa praesentia non inci uditur. Haec Conclusa clarescet

persequentem. Tertia Concluso. vi conuersionis panis in corpus Christi non fit praeleiis corpusChristi iub speciebus pania; dc loquimur de conuer. sone, seu transubistantiatione Panis in corpus Clitisti, terminata ad linium sub ratione, qua substantia. Probatur haec Concl.per ea, quae in Probatione praecedentis dicta sunt, Se probatur ulterius in hunc modum, praesentia corporis Christi ad species non includitur per se in termino ad quem transubstantiationis; erno non habetur per se Peream . Conle-quentia patet, quia permutationem vel actionem quamcumque non habetur per se,nisi terminus eius per se,&ea, quae in per se termino eius in

cluditur . ut supra adnotauimus.

Antecedens vero de per se patet , qnis enim nisi mentis inops dicet. in corpore Christi. qua substantia est , includi praesentiam eius ad species , quae ei est omnino extruis

Respondet Caietanus dicendo ,

quod antecedens est falsum, nam via demus in naturalibus per eadem

ctionem haberi per seno solum substantiam per se Primo terminantem,

236쪽

Vtrum sit possibilis

sed etiam c5comitantem passionein; nam per unam dc eandem actionem habetur per se terra Sc grauitas eius s&similiter ignis .scleuitas eius; &similiter per eandem actionem habetur Socrates & filiatio eius,qua Socrates generatur . Sed re vera decipitur Caietanus, quia ut supra diXimus, per se no habetur per generationem accidens; Sc quamuis accidentia absoluta, dc quae ad existemia in substantiae requiruntur, habeantur per se per generationem,tamen praetentia ad ter. minatum locum non potest haberi; quae enim conneXio est inter corpus Christi in coelo existens, dc inter Pi aesentiam eius ad species numquid habita substantia corporis Christi habetur,Pisterea si ista conuersio terminatur ad esse substantiale corporis Christi,quod abstrahit a praesentia ad species, quae est relatio extrinsecus adueniens, quomodo per illam habetur,Et confirmatur,quia si ista c5uersio esset Productiva corporis Christi, Sc re vera illud produceretur de novo, quia non existeret, nulla ratione ex vi sua costitueret corpus sub speciebus, quia terminaretur praecise ad esse eius su stantiale,quod talis praesentia necessa

tio non coit comitatur; ergo nzq; m

do terminata ad ide esse iam existes. Item de ratione transubstantiationis

nihil aliud esse videtur, nisi quod haec sub stantia transeat in ill im, dc quod illa, in quam transit vere dc Proprie, saccedat ei,ita quod una desinente esse, alia excipiat esse,sed ad hoc non requiritur, quod una alteri succedat in eodem imo Sc situ; ergo per transubstantiatione panis in corpus Christi, corpus solum habet, quod desinente

Pane ei succedat, no vero quod in e

dem loco. Quae dicta Caietani sunt;ὐ

transubstantiatio. 2 CI

quide consessus suerit, si conuersio

panis cosideretur absolute, non ponit corpus Christi sub speciebus , neque terminum ad quem ubi prae fuit te minus a quo, bene tamen si ut sacramentalis consideretur. Secundo principaliter arguitur , conuertitur in praeeNistens, trahitur ad conditione. prae existentis, Sc non E contra, ut praecedenti conclusione

ostendimus ; ergo Potius panis est ubi est corpus Christi, quam e com

Tertio principaliter arguitur , de suppono,quod Deus potest facere de

sua potentia absoluta corpus Christi praesens speciebus panis manente substantia panis, quod e X notabit. 3. Probauimus. Tunc sta Sine mutati ne substantiali potest esse noua Pr sentia corporis Christi ad panc; ergo oportet dare aliquam mutatione ad huiusmodi praesentia; ergo huiusmodi praesentia non habetur per conuersionem, quia terminus unius rationis,

cuiusmodi est praesentia , non potest

esse terminus distis ictarum mutatio' num secundum genus. Si diXeris,li

iusmodi pretsentiam posse quidem haberi absq; mutatione substantiali pa nis tamen nunc de facto habetur per substantialem mutationem panis in corpus Christi, dc non per alia m. ntra, in corpus Christi prius factum praesens pani posset Deus conuertere panem, quia non esset tunc magis contradictio quam nunc , dum est absens; ergo talis conuersio vel non facerct corpus Christi praesens, sed fieret praesens postquam praesens, de consequenter eadem praesentia sub eadem ratione posset esse terminus per se distinctarum mutationum se: cundum genu . Qua

237쪽

eto a Controuetita Sexta

Raarto. Deus Posset conuertere Panem in corpus Christi, illia messe in coelo, quia non eli in hoc maior contradictio, quam in conuersone, quae nunc Ponitur, sed tunc non

haberetur corpus Christi sub specie

Panis sub ipla conuersione; ergo nec modo. Respondet Caietanus, concedendo antecedens,loquendo de conuersione absolute; iam igitur habemus, quod considerata conuersione Panis in corpus Christi absolute, ut conuersio Sc transubstantiatio est, noponit terminu ad quem, ubi praefuit terminus a quo, quod nostro argumento intendit probare Scotus. Fateor sane, quod conuersio sacramentalis ponit corpus Christi sub specie

Panis,sed non praecise, quatenus conuersio est terminata adesse substantiale corporis subsubstantiali ratione . Quinto. Si panis quantus conuerteretur in corpus Christi quantum,Sequod substantia in substantiam , &quantitas in quantitatem conuerteretur, tunc corpus Christi quantum non haberet ubi circumscriptiuum, quod fuit circumscriptiue panis quanti; ergo nec habet modo ubi diffiniti-ue Panis per conuersionem. Sequela antecedentis probatur,quia non posset illud quantum , scilicet corpus Clitisti, esse circumscriptiue in loco Panis, cum sit maius pane.C5lequentia probatur, quia sicut substantiaequet subiunt quantitatibus, se habent ad l um diffinitiue , ita substantia quanta, dc substatia quanta ad locum circumscriptiue; ergo quod conuerso in substantiam facit adesse diffiniti. ue in loco,hoc facit conuersio substantiae quantae in substantiam quantam ad esse circumscriptiue in loco; ergo sico auerso substantiae quantae in tu, stantiana quantam non ponit termi num ad quem in loco termini a quo circumscriptiue, nec conuersio su stantiae in substantiam ponit termianum ad quem diffinitive substantiae conuersae in loco. ΕΚ dictis patet, raωtionem,cui S.Thomas innititur, deficere . quandoquidem potest aliquid esse ubi prius non fuit sine mutati

ne locali, & quin aliquid in ipsum

conuertatur.

Vltima conclusio. Corpus Christi potest incipere esse in sacramento de potentia Dei absq; eo, quod priorem

locum, quem habet in coelo, deserat. dc quin conuertatur panis in ipsum Conclusio haec satis constat eκ dictis notab. ubi notauimus, Deum posse facere corpus Christi praesens panis substantiae, quin in ipsum conuertatur, ut ex notab. 2. satis etiam Patet ,

quod potest fieri praesens de nouo

speciei Panis, quin priorem locu de seratis igitur aliter quam per loci mutationem, vel conuersionem alterius

in ipsum, potest corpus Christi fieri

praeiens speciei panis; ergo illa ratio D. Thomae, cui innititur ad oppos- tum asserendum, non videtur iussiciens. Vnde Scotus tractans quod nosit necessarium Christum delerere locum in coelo, etiamsi fiat praesens, ut si in sacramento,sic ait: Ad proposita igitur, mutationem deperditiuam iulius ubi inc lo, nullus ponit in corpore Christi, secundum Augustinum dicentem : Donec firmatur saeculum. sursum est Dominus; Sc hoc intellia gendu regulariter nisii eX aliqua gratia specialisbi placeret localiter doscendere, quod non ponitur fieri per

veritatem Lucharisti oportet tamen ponere ad saluandum realem P sentiam corporis Christi in sacramc

238쪽

Utrum sit polubilis transubstantiatio. 2o '

to, quod in ipso sit aliqua praesentia ad species panis, quae prius non fuit,

alioquin non magis esset nunc Praesens quam prius; illa enim mutatio, quae est circa species panis , scilicet quod prius erant in subiecto, nune autem non sunt in subiecto, nihil facit ad hoc, quod corpus Christi de nopraesente istis fit praesens; ergo nece se est ponere aliquam mutationem in corpore Christi acquisitiuam illius

praesentiae nouae, quae tamen non potest dici proprie mutatio localis, pro Pter duo, tum quia eam non conc mitatur aliqua deperditiua prioris v-bi , sicut communiter est in motu locali; tum etiam, quia proprie hic terminus istius mutationis non est ubi, quia in termino mutationis huius corpus Christi non habet hic ubi, sed terminus est qusdam prgentia simpleκ ipsi speciei vera,& realis, terminus vero mutationis localis proprie dicti, est ipsum ubi. Haec Scotus. Si autem quaeras, ad quod genus Pertineat haec mutatio, & terminus eius 3 Respondet Scotus: Dico,quod si Angelus ponitur de nouo praesens alicui corpori, dicitur quidem esse in i co diffinitive, eo modo, quo sibi potest conuenire esse in loco, dc sic dicetur mutari, licet illa mutatio multum distet a vera mutatione secundum ubi, adhuc autem quantum ad alia quas conditiones, praesentia corporis

Christi ad species magis recedit a vera ratione ubi , quia nullo modo per istam praesentiam determinatur sic ad unum ubi , quod sibi repugnet aliud, sed Angelus per unum ubi sic determinatur ad illud, ut sibi repugnet aliud.

Sed inquires,ad quod genus peribitet haec praesentia, euec relectus corpotis Christi ad specie ,Respodeo, quod magis proprie reducitur ad genus ubi

inter omnia genera respectuum eκ- trinsecus aduenientium , quibus in pluribus cum illo respectu conuenit,

quamuis non si proprie in illo genere, sed reductive. Sed cotra dicta arguitur. quia Christi corpus Per hoc, quod fit praesens speciei panis, non acquirit aliquid alta solutum, sed solum respectum praesentialitatis ad eam; ergo non interuenit ibi aliqua mutatio, quae non est ad relationem dc respectum. Resi ii deo, quod ad relationem intrinsecus

aduenientem non est motus, nec mutatio, quia ad positionem eΚtremo rum sequitur necessario, dc eX natura eorum, bene tamen potest esse ad relationem eXtrinsecus aduenientem,

quae non necessario sequitur sundamentum & terminum posta in esse, sed acquiritur absque alicuius absoluti nouitate, ut alias diκimus. An vero

haec praesentia ad species sit aliquid intrinsecum corpoti Christi, vide Sua

Ad argumenta in principio Controuersia posita.

AD primum patet ex dictis pri

mo artic.huius Controuersis , ubi docuimus , transubstantiationem no esse proprie mutationem, ac pro inde non exposcit commune subiectum utrique termino; per quod soluitur,dc secundum argumentum. Ad tertium respondet Scotus d Pliciter: Primo, quod maior est vera in mutatione proprie dicta,quia in ea succedit in eodem susceptiuo oppositum post oppostum, est enim ibi tra

sitio formalis seu Partialis formae in

239쪽

ao4 Controuersa septima

oppositum, eodem supposito manente, scilicet materia: at in proposito noest ita ratio,hic enim lus ficit, lu5d eL se huius termini in illius sint disparata, licet simul se possint comparare in entitate,quia ad nihil idem informandum comparatur, circa quod sibi suci cedant.secundo posset concedi,quod termini transubstantiationis sint simpliciter incompossibilis in essendo

absolute, sicut sunt simul in entitate

album & nigrum, quamuis sint comtraria secundum suas species, non tamen possunt esse simul in eodem sucsceptiuo. Unde esse Panthic esse cor potis Chr. sti, sicut modo sibi succo dunt circa species,sunt incompostibialia, licet inessendo se compatiantur simul.

CONTROVERSIA SEPTIMA

Vtrum panis conuertatur in corpus Christi in Eucharistiae .

Idetur quod non, quia in omni mutatione positiva terminus ad que. acciPit esse , ut patet discurrendo per omnes mutationes: sed corpus Christi non accipit esse per istam actionem , quia tunc frequenter acciperet esse; ergo corpus Christi non est terminus alicuius actionis positivae vel mutatio. nisi ergo nec conuersionis; ergo nihil conuertitur in ipsum, & consequenter nec Panis. Secundo. Si panisconuerteretur, in corpus Christi, oporteret esse aliquem terminum primum huius mutationis, qui in Proposito non est Deitas, nec esse potest,eX secundo articulo praecedentis Controuerse;nec anima intellectiva, quia illa secundum

omnes,non est in lacramento nisi c5-

comitanter; nec potest esse al:quod accidens, vel accidentia, quia tuc non esset transubstantiatio, sed transacci

dentatio;non restat igitur in Proposito nisi sola materia r sedc muersioin materiam non est transubstantiatio, sed magis reliautio in materiam; e go . Tertio. Sicut in naturalibus non sunt plura ponenda quam ratio na turalis necessario conuincit,eX Primo

Phys quia pluralitas est superflua, ita incredibilibus no sunt ponenda plura.quam conuinci posset ex veritate creditorum i sed veritas Eucharistiae saluari potest sine ista conuersione pergo non videtur ponenda.Piobatur minor,quia ad veritatem Eucharistiae

sussicit, de requiritur signum & signia ficatum realiter sub eo contentum: sed subilantia panis cum suis accidentibus aeque potest esse signum. sicut sola accidetia, immo magis, qilia su stantia panis sub speciebus magis est nutrimentum quam accidentia, sin; magis repraesentatur corpus Christi sub ratione alimenti spiritualis, res

etiam

240쪽

- Vtrum panis conuertatur in corpus &c. 2o s

etiam contenta, scilicet corpus Christi, aeque pote st saluari cum lubstantia Panis, licui cum lotis accidentibus,

quia non mag1s repugnat lubstantiae esse cum subst intia quam cum quantitate illius subitantiae;ergo dcc.Et cinfrinatur haec ratio, quia furit Ponenda pauciora miracula quantum possibile est,sed panem manere cum suis accidentibus, & corpus Christi ibi e se, vere pauciora ponuntur miracula quam ponendo panem ibi non esse; ergo&c. Quarto nihil est tenendum tanquam de substantia fidei, nisi quod

potest haberi expresse descriptum , vel eXpresse declaratum ab Ecclesia, vel euidentur sequitur ex aliquo Plane colento in Scriptura, ut Plane determinato ab Ecclesia; nam credere aliquid firmiter, quod nullo istorum modorum est certum, leuitat: sesse videtur, quia non est auctoritas sufficiens, nec ratio, si nihil istorum inue--niatur: sed no videtur expresse haberi non esse ibi substantiam panis, nec in Scriptura expresse, neque eXPresse determinato ab Ecclesia, necessidenter ab his deducto ue igitur non tonendum tanquam ex fide, quod panis no maneat in Euchari itia, & com

sequenter quod conuertatur. Quinto in creditis secundum intellectum uniuertate nobis traditis, non videtur ille modus determinandus , qui est difficilior ad intellige n. dum, & ad quem plura videntur sequi in conuenietitia: sed istud, scilicet corpus Christi esse in Eucharistia, est

quoddam verum uniuersaliter traditum nobis, iste autem intellectus,

quod non stibi substantia panis, videtur dissicilior ad sustinendum, &ad ipsum plura inconuenientia sequuntur, quam ponendo ibi esse panis substantiam;ergo &c. In hac Coiitrouersa sic procedam. Primo itaquila causa de quaesito principali, seu quod ident est, an panis

maneat in Eucharistia post coiisecrationem. becundo agam de termino huius conuersionis. Tertio, an substantia panis in conuersione in corpus Christi anni hiletur. Quarto,quo modo corpus Christi pcsset esse in Eucharistia sine modo quantitativo. Quinto, quibus Propositionibus possit haec conuersio exprimi. Ulti luo ad

argumenta.

ARTICVLVS I.

panis maneat DII conserationem in Eucharistia .

INnocentius de officio Missae ,

resert Scotus in quarta distincti ne undeclina, quaestione tertia, *.Hic duo, tres refert sententias; Prima est, quod panis manet, Sc tamen cum iPs, vere est corpus Christi. Secunda assent,qtad panis non manet,nec tamen conuertitur, sed desinit esse, vel per annihil asionem, vel Per corruptionem in aliud. Tertia, luet Catholica est,asserit, panem vere transubstantiari in corpus & verum sanguinem Christi.Quaelibet autem istarum sententiarum voluit hoc commune sauuare, scilicet, quὁd vere est corpus Christi sub hostia, i sanguis sub vino ficta consecratione , quia istud negare est plane contra fidem expresse enim,a principio itistituti ni; Eucharistiae fuit de veritae fidei, quod vere ibi di realiter corpus chri

SEARCH

MENU NAVIGATION