장음표시 사용
341쪽
An aliquod accidens si in Euchar.sne subiecto. 3 o o
hec figuratum hac quantitate, sed figura corporis humani, nec est coloratum hoc colore , sed colore conue. niente corpori humano, nec assimant aerem,quiauer non est capaκ horum accidentium, cum ista sint accidentia corporis mixti , & repugnantia alimento, nec afficiunt substantiam panis, quia illa non manet; ergo sunt i ne subiecto.
Septima concluso. Accidentiam Eucharistia habent modum essendi Per se negativum, no vero positiuum modum substantiae. Conclusio haec Patet ex dictis, quia modus positiuus Lubstantiae repugnat omnino accidenti ; ergo ei non communicatur per le- Parationem,quet facta est non in suta iecto;ergo habet modum nepatiuum per se essendi, id e st, non in lubiecto, idem tamen esse habet, quod habebat in subiecto , inhaerentia actuali dempta, qua nunc solum priuatur, quia ei aliquid reale addatur, ut dimismus. Unde Doctorem Subtilem d st. I a. quaestione 2. hic dicitur, versus
Octaua conclusio. Quantitas panis , Sc quantitas vini, non mutatur Per separationem a subiecto in Eucharistia mutatione reali acquistiua , sed deperditiua; &idem dicendum de qualitatibus ibi existentibus. Pr batur , quia ex superioribus, nec modum postiuum essendi, nec aliquid aliud reala recipiunt; ergo non mutantur mutatione reali acquisitiua . od vero mutentur mutatione de- Perditiua , probatur, quia omnia illa accidentia admittunt actualem in lipretitiam ad substantiam , quae quid reale est. concluso.Inhaerentia quali- controu. Pars IIII.
latum in quantitate sacra mei itali non est in speciali miraculo, quia anis te consecrationem erat, dc per illam non tollitur, sed permanet. Probatur, quia istae qualitates non recipiunturn si in materia , seu subiecto extensio; ergo recipiuntur media quari itate; eigo recipiuntur proXime in ipsa, quia ad huiusmodi proportionem est satis proportionata; quocirca non se paratur quantitas a lubstantia cum in qualitatibus, quia manent recentae in ipsa eaedem qualitates, quia per conis uersionem non tollitur talis inhaerentia, quia ad eum non est id neccssa rium, imb congruum,ut sic maneant, conseruantur autem cum quantitate sine inhaerentia ad substantiam spe. Oh Dei actione.
Ad argumenta in principis Amticuti posta .
A D primum dico. quod accidens
T A potest esse accidetis subiecti ira, secundo modo accipiendo subiecta.
licet non primo modo, de quod καmustam. I. Ad auctoritatein aute Ariastotelis dico I rimo. quod ly quia,non est ibi nota causae, sed concomitant ovi sit sensus, non accidit accidens acci delati , nisi quando ambo accidunt autem; hoc enim erat apud Aristinetein nec sirium, qui non reputabat accidens sine lubiecto existens possese' portare aliud accidens. Secundo dico, quod loquitur ibi Aristoteles de accidentibus disparatis , quod Patet in exemplo eius de albo dc musco, Selim non accidunt sibi, nisi quia a
cidunt, tertio, ut album non accidit
musco, nisi quia album &musicum accidunt eidem . Ad secuiuim proba,
342쪽
tionem dico , quod accidenti repugnat substare accidenti , tanquam ultimate terminanti dependentiam Gius,quia hoc est proprium substantiae, nec potest communicari accidentii, itaque lubstate sicut competit vltinis
terminati dependentiam accidentis,lion potest conuenire ullo modo a
xi dei iti , sed soli substantiae, potest toanen accidens alij accidenti substare,
ratiquam non vltimate ternianas eius dependentiam . Ad confirmatinii concedo,de potetia omnino eiusdem
raturiat ut si accidens dependet a lub. stantia tanquam a subiecto ultimato, non potest simili dependentia dependere substantia ad aliud , quia interminante ultimo requiritur independentia excludens dependentiam si.
nitiem dependentiq sui dependentis, nam si eadem dependentia dependeret, non posset esse ultimus terminus illius dependentiae: at dependentia , quae est aliquo modo eiusdem rati nis, non repugnat terminanti illam
dependentiam, v. g. Omnis creatura dependet ad Deum in ratione causae esse titiae, & tamen una creatura deincendet ad aliam, sicut ad talem causam efficientem, sed no vi ad causam omnino Primam ; itaque Sol depem det a Deo, ut a causa omnino prima effectiua ,& tamen terminat dependemiam verniis ad ipsum, ut ad camsam effectiuainno omnino mam Ide ita dependens a causa effectuua terminat dependentiam sui in ctus ad ipium, licet non vltimate de Primo. Sic in proposta omnia accidentia dependent ad substantiam, ut ad subiectum ultimum, de sic nullum accidens potest terminare depem dentiam ilietius accidentis , cate rum aliquid dependens a sinistribtia ut a subiecto ultimo, potest termina re dependentiam quas similem alterius accidentis ad se, sicut quanti lasaluae ultimate dependet a substan tia tanti iam i subiecio ultimo, potest terminare dependentiam accidentis sibi inhaerentisitanquam subiectum
Ad secundum concedo antecedes, dcconsequelas, cum consequenti s mendo subiectum prinio modo pravltimate terminante dependentiam
Ad tertium comaedo antecedem. dc consequentiam , cum consequenate, sumendo subiectum Primo modo pro ultimate terminante dependentiam accidentis: deo autem in diiunistione omnium accidentium ponitur substantia, lita nullus potest haberi conceptus persectus quietans intellectum sine additioris sibstantiae, sed non propter hoc substantia est
immediatum additum in diffinitione cuiuscumque accidentis, immcrindisfinitione alicuius est immediatum tanquam prorimum receptiuum, indisfinitione vero alterius est additum dc mediatum receptiuum, mediate terminans dependentiam eius,& immediate dependentiam illius medii rut niκ est immediatum receptiuum
quantitatis, & immediatum aubedinis , & immediate
terminat dependentiam quantitatis ad
mediate vero depem. dentiam H dinis. ε
343쪽
An aliquod accidens lit in Euchar.sine subiecto. 3 1 1
do esse perseac esse in alio vns- sumiter, scilicet prout per se negat aptitudinem ad inhaerendunt, & esse in alio illam assirmat , conueniunt ista duo proportionaliter primum substantiae,&secundum accidentu&tunc non plus sequitur l, nisi quod as citans non possit esse ens per se, cui repugnat inhaerete, sicut substantioe ,
nec potest esse cui conueniat aptitudo ad inhaerendum: si autem velis accipere utrumq; actualdo, d o, quod vi sic non diuiditur ens, nec sunt propria istis diuidentibus, substantiae sci-1ket dc accidenti; nec mirum, quia .Primus intellectus modi essendi peris: insere necessimo non esse in alio;
eqenim ipso, quo aliquid est ens per
se , repugnat et inhaerere , & sequitur ex hoc non inesse: Caeterum eX parte modi accidentis, scilicet ere aptitudine ad inhaerendum , non sequitur
quod insit, non enim valet est aptum ad inhaerendum; ergo inest.' Itaque sisti modi essendi accipiantur actualiter, tam modus essendi per se, quam modus essendi in alio, non diuiduntens, nec sunt propria diuidentibus ipsum , scilicet si stantiae & accidenti .
Si quaeras, quid sit illa aptitudo ad
inhaerendum in albedine a Respondet Scotus, quod nec est aliquid abs lutum distinctum realiter ab albed
ne, ut Patet de se, nec aliquid receptis uum, quia nihil aliud dicit, nisi quod
naturae albedinis congruat aptitudo ad inhaerendum, ideo autem conuenit isti natulae, seu non repugnat, quia haec natura est haec natura. Si rursus quaeras, an accidens,utal bedo, vel quantitas separata a subie
deo , habeat oppositum modum es.sendi illi. quem habet, quando est in alio a Respondet Scotus, quod idem esse habet accidens separatum, Modinius habebat , quia erat in alio, Ca
terum tum differt in modo, non qui--dem modo positivo sibi collato, sed
negatam, quo priuatur inhaerentia Metuali, quam in alio habebat. Si iterum quaeras, an huiusmodi accidetis separatum ex aptitudine , quam habet ad inhaerendum, possit inesse alicui substantiae , natae illud recipere,& ab eo insarmaria Respotiis det Scotus, quod accidens non potest se essective unire subiecto , unde si
Deus reduceret substantiam Panis,&nihil aliud faceret, remaneret ac cidens sne subiecto, scut modo , necvniretur substantiae panis , tanquam sermae per virtutem illius accidentis effective, sicut nec anima ex sua vir tute potest se unire corpori, a quo est separata. Dices, miraculum est, quod non insit ; ergo cessante impedimento inhaerentiae, scilicet non eκistentia subiecti , cessabit miraculum, Sc totaliter inerit. R ndeo,quod aliquid pos
tum inesse miraculose, permanetin
illo esse, quousq; ab illo agente trans
Ad secundum dico, impossibile esse, quod diffinitum si sine diffinitimne essentiali,caeterum lubiectum non cadit se in dis finitionem accidentis, sed tanquam additum. Cum vero obi jcitur de relativo. quod cadit tanquam additum indiffinitionem sui correlativi, & tamen
non potest essesne eo. Respondeo,
344쪽
hoc ideo esse, quia est correlativum; co , quod accidens non est actualiter nec est alia ratio, ob quam requirat posterius ad substantiam, sed tantum terminum, non enim illum requirit, natum esse posterius ad eam, tan- quia est accidens, immo si esset rela- quam ad aptitudinaliter prius. Collia iiD,& non accidens, adhuc requireret se ergo, quod posterius aptitudinalia terminum, si ut relatio in diuinis: at ter non potest esse sine priori aptit dis finitum, de quo loquimur, est ata dinaliter , sed posterius aptitudinalta lutum, ideo non requirit eo modo, ter potest esse sine priori actualiter; quo respectus terminum,sed requirit nec posterim naturaliter actu potest illum tanquom causam aliquam e esse sine priori naturaliter actu, quia trinsecana, nulla enim causa eXtrinse- hoc prius naturaliter actu quouisca praeter primam requiritur necessa- priori, est solus Deus, qui secundum itio ad esse absoluti. tuum esse actualeest simpliciter pilus, Ad tertium dico,quod prius & ρο- sine quo nullum posterius potest diei ius possunt concipi,vel actualiter, bere actu esse. vel aptitudinaliter, &hoc uniformi- Ad quartum dico, quod album &ter, scilicet utrumque actualiter, dc albedo idem significant, licet subdiatrumque aptitudinaliter, vel unum uerso modo significandi, qui sufficit secundum actum , aliud secundum vi ab existentia abstracti non insera- aptitudinem . Si virumque accipias tur concretum unde non sequitur,est aptitudinaliter, concedo,quod poste- albedo; ergo est album dicet e contra,rius naturaliter secundum aptitudi- est album; ergo albedo, quia album nem non potest esse sine priori secun dicit albedine ut inhqrentem; dum aptitudinem, quia semper po- albedo vero significat isti . lserius secundum aptitudinem suin dem ab illa inlim i i Ponit prius secundum aptitudinem. rentia absol Si vero accipias posterius secundum tum: M vi. - aptitudinem, & ptius actualiter, ne- de l l
go, quod illud prius non possit esse Gue posteriori aliu.Ad propositum di- quantitate dicendum est ict quanto.
345쪽
An accidentia in Euchar. uini habere quamcumque ictionem, quam potuerunt habere in subiecto.
Ars negativa preM- seu inesse, conuenit accidenti tam tur,quia agere per se quam propria passo eius, agere est suppositi, sed acci .ro competit ei contingentervi per ac dentia separata non .cidens ; ergo illo destructo destiuit
possunt habere ratio istud. nem lapposti; ergo In hac controuersia sic procedam
nec agere. Et confirmatur, quia Boet. Primo inquiram,an accidens possit eslib. de hebdom. ubi sic ait: In omnib. se principium produce di substantia. citra Deum disserunt quo est,& quod Mcundo de qu sito principaliaertio est; ergo serma, quae respectu actionis an omnis transmutatio, quae Potest nata est essequo no potest esse quod causari ab agente creato in Euch seu agens ; ergo praecise suppostumst,istia manente , necessario requirat quod natum est habere illam serm eandem quantitatem manere. a qua potest agere. Memplo etiam, na to, an pol sit fieri circa Eucharistiam via anima est, qua homo est homo, corruptiue transmutatio illorum acci- deo anima non potest esse homosta dentium. Quinto, utrum in aliqua 4 simili,sorma, quae nata est esse quo transmutatione secta circa Euchari- aliquid agit, non potest esse agens. stiam necessarium sit substantiam ali becundo,si accidentia separata pos quam actione diuina redire. Ultimo sent habere omnem actionem sine ad rationes.subiecto, quam prius poterant hab
re in subierio; ergo species intelligibiales separat a subiecta Sccharitas a vo ARTICVLVS Lluntate separata, poterunt in easdem actiones, in quas poterant, cum subiecto inhaerebant. Consequens est sabspecies intelligibiles intelligere,&char,
tra separata diligere. Ars affirmativa probatur, quia mTertio . Prius essentialiter est esse L Aristotele a. de Anima, calor na- quam agere : sed esse accidentis est turalis est, quo anima agit, Scon- inhaerere; ergo destructa inhaerentia veitit nutrimentum in rubstantiam accidentis destruitur omne agere ip- aliti ; ergo accidens potest esse prorsus. Confirmatur, quia inhaerentia, cipium producendi substantiam.
sum, quia tunc separatae possem
Anaccidem possit esse principium prodiremi obstinitiam.
346쪽
ς Secundo. Accidens potest esse prin re ad productionem formae sublui
m corruimpendi subitantiam,igi tialis. tur,& agendi: Consequentia tenet, Sscunda sed'ntia est Scoti in d. quia Dori minor virtus requiritur ad I 2.quaest. Masso entis oppositum,acciunum , quam ad aliud. Antecedens dens nullo modo posse esse principiuprobatur,quia ameta v. g. calor ignis effectivum lilbstandi vir ne propri potest corrumpere vitii tui gradum neque viri substantiae. frigiditatis aquae, quo corrupto nece aeum est corrumpi aquam; ergo Expositis opinionis S. Thoma.&caei
In hac quaestione est duplex oppo r. Ro intelligentia opinionis S. I insita sentetitia. Prima est D. Thoinae Lmae nota pruno , quod agens est 3. par. quaest.7 art. 3. ad 3. quem se- duplex: aliud principale, quod ricquitur Caietaruis ibidem,&in 3. dist. Propriam formam ac virtutem agit, I 2.art. I.quaest. I .asserentis,in actioni Soperatur, ut ignis in productione bus naturalibus substantiales sorinas ignis,&liomo in productione homi- noli esse immediatum principium a nis: aliud quod agit in virtute Princia gendi, seu pr imumaed agere me- Palisagetis, sicut calarignis ad prod diantibus qualitatibus activis de passi chioneni ignis, de semen homuus ad uis,tanquam propo, instrumentis,s- productionem hominis; lle vero agit cui dicitur secundo de Anima , quod virtute agentis, illiud vero virtute hincalor naturalis est, quo anima agit, de minis. ideo qualitates non agunt ad produ- Secundo tu, ta, quod licet accidens chionem formae substantialis virtute secundum propriam speciein, & n Propria, sed virtute formarum substa turam,non possit terminum iubstanta tialium. Vnde actio earum non tam, tialem attingere , quia esset agere uti tum terminatur ad sormam acciden- rea speciem suam, thmeri virtute su talem, sed substantialem: huiusmodi stantiae id potest non tantum ei, cui autem virtutem instrumentalem re- coniungitur, Scinhaeret, sed etiam vicipiunt eo ipso,quo ab ipsis principi, ab eo separatum est:nam si calor est a essentialibus lubstantiae dimanat vel substantia separatus, dc applicaretur causantur;quare sicut remota substan et stuppa, illam combureret, ctiatia ident esse rei uanet accidentibus ignem conuereretur virtute substanvirtute diuina, ita etiam remaneret tiae non minus, quam si ei coniun te eis eadem virtus , quae prius. Putat tur , quia ab ede quoad esse quod ergo S.Thomas, quod eductio sorinae transperderet, ut supra dicit Caieta, substatialis immediate fit a forma ac- nus.cidentali agentis naturalis, ut est vim Tettio nota, quod substantiae nontus substantis, ita tamen ut tu uis sub agunt immediate per se ipsas,sed me- stantiast praetens immediate nil in- diantibus quali altius e Cuod em- fluat per substantialem sermam ad Plis naturalibus comprobatur, ignis productionem substantiae; Sc ita cum enim non agit ad productione ignis, forma illa accidentalis sit in Euchari- nisi per calorem, tanquam suae viri stia,illa ut virtussubstantiae potest age tisinstrinnentini,dc aqua perfrigid,
347쪽
An accidentiain Euch. possint habere Mionem &c. 3 i s
tatem; anima Aiam nostia non interuligit de vult per se ipsain immediate, ius mediantibus accidentibi scilicet, potentiis ι ut intellema Sc volantate; quato in instanti generationis subae Uae Tum agit ignis ad productionentulus . illimedia e ter promam tarina
eius substantialem ted per calore ignis inoductionem proprie essective
attingit. Hispositis, sit , Conclusio prima. Tanquam agens
principale solasubstatia producit ruta
stantiam,vt ignis igneni,homo homi iei . Conclusiota clara. quia iithdm erius ea potest ut sic producere, quia posterius ii ni potest ab imperfecti. M produci. Secunda Coraclusio. Acod ens per Uopriam virtutem nina potest attin gere substantiae productionem, quando nil agit ultra sua specierii. benet rae4 ut instrumentum substantiae,ut calor, ut instrumentum ignis, ignem attingit: Et probatur haec secuti patri aeκ tertio notis. substantiae noranunt immediatepet suas iamia sed Hediantibus suisqualitaribunergo iis medijs producunt Iubstantiani. id
PRO intelligentia opinionis Scoti
nota, quod agere principaliter,utit ipse Α.d. i R. i. in solui. Sc respons ad quaest. potest accipi duplicite Prismo, excludendo omnem causam superiorem agentem, ut sic agere principaliter sit agere independenter a causa superiore agente,in qua significatione solus Deus agit principaliter. Secundo agere principaliter est idem ac agereper pro am formam am iniseci agenti, licet per eam in agen
visitutdinata 'ustelascuoriagen t iu sicut vero causa prio lis ijs duo
bus in is accipitur, ita causa instrumentalist potest accipi alii s duobis
modis, distinguendo eam contra causam principalem: ppino, ut illa dic tur causa instrumentalis,quae in agendo dependet ab alia,eique sub dinae tui hac rationer omnis causa secunda test dici itistrumentum, quia agit
dependenter a prima, eique in age
do subordinatur. Secundo modo distur causa instrumentalisalla,quae non
agit per serinam propriam sibi intrinsecam in suomdine, etiam depend do in actiones ab alio sum iure M gente, sed tantum agit per actualem rationem alicuius alterius agentis mouent sicutsunt instruimenta arti auris, &serra, de huiusmodi; iunxit strumentum non est proprie ualuit, eum in suo ordine causandi non habeat formam acturam, Per quamgat.
Secundo nota, quod si instrumentum debet poni proprie activum ad
aliquem terminum necessarium, est ipsum habere formam inuiniscam activam, ver inesse quieto ante omnem motionem agentis, vel in fieri. quando totaliter mouetur ab agente supe toti,nam si neutro modo habeat
sormam activam , nullo modo aget.
cum enim actus primus sti' incipiuachus secundi, 'quod nullum actum primum habet in se actilium insto ordine, in nullum actum lecundum potest in illo ordine, alio*un quodlibet posset poni instrumentum respoctu cuiuslibet, de posset dici Dein per muscam, sicut per instrumetuturiae et Angelum, nam si xlicuinatirae repugna, quod sit principium Metiuum aliquarum actionum, non est
possibila, quod per potentiamquam
348쪽
cumque se ncipium ill inari , si enim absolute posset creare frigus,non tamen per calorem ua cd calor sit in aliquo ordine cauta act ua rei pe-chu frigoris. Εκ quibus insertur,quods ponatur instrumentum Proprie agere ad effectum, vel h ibet in se sedimam activam in esse quieta ante motionem, sicut causa secunda ; vel saltein motione actuali recipit formam Mchivam, qua agit in suo ordine age
M&hoc vel ad te inum principulem , vel ad aliquam dispositionem Haeuiam, ut si uniuersaliter sit veru, quod omne instrumentum, quodest Proprie activum, vel agit ad aliquam dispositionem priuiam termino principali,vel pei aliquam formam intrinsecam agit in terminum principalem, licet in virtute principalis agentis; &hoc sine illa forma intrinseca praecedat motionem, siue insit sibi, dum Mehualiter mouetur.
Tertio nota, quod praeter hos modos accipiendi instrumentum,scilicet, Pro caula secunda, vel causa atat en . te serinam in ipsa actuali motione, vel pro instrumento tantum accipi remotionem, est alius modus instrix. menti quod scilicet, agens ad dispositionem praeuiam agit termino praticipalis agentis, quamuis illam producat Propria virtute. Quarto nota,quod quomodocumque sumatur in striimentum, ut si qua instrumentalisca respectu alicurus dicatur, necesse est, ut quando es sectus producitur, agat simul cum instrumeto ad produ&onem effectus, alias enim nullo modo poterit dici instrumentalem causam agere virtute
principalis agentis,si illuc quod principale agens dicitur, in illa actione nil
oit:.Vnde sequitur,quod si aliquid
praecise sua virtute produch e isest initae alio, non erat respectu illius alio modo instolinentuin, sed causa prin cipalis . Et confit m itur, quin sal temsecundam Thonistis, contra quos haec doctrina st . bilitur , in striimentam est mouens motum a causa principalis; ergo si nou mouetur ab ethnon dicitur eius uastrumentu in. luainto nota, quod licet alteratio generationem praecedat, & i5 ter termitius eius dicatur generatio, id tameintelligendam est non determino intrinseco, quia hoc est qualitas, sed determino mimi seco, qui est alterius generis a temnino intriui co alterationis,qa huius terminis est qualitas , i
lius vero O substantia, quae secunda
suum genus est prior naturaliter g nere qualitatis meque eX eo,quod generatio sit termitius alterationis e transecus, sequitur, quod accidens,
quod est principium eius,sit causa substantiae gelaitae eam active attingem
do,nam quod habet causalitatem propriam Sc ad uuam respectu posterioris essentialiter, non sequitur, flahabeat causalitate,quae attingat prius essentialiteri sed principium alterationis, accides, habet causalit tetra propriam & adaequatam respecta accidetis, quod naturaliter e si posterius su stantia; igitur eκ hoc non sequetur, quod habeat causalitatem respecta termini generationis, qui est substantia, imos ait Scotus 9 sequitur oppositum,scilicet, quod non sabeat causalitatem respectu moris essentialiter. scilicet substalitiae; non ergo licet sic
inferre: alterationis terminus extrinsecus est ex generatione substantiae icrgo Principium alterationis est causa genitae substantiae: immo sequitur
oppostuat, sciliciet, quod co, quod
349쪽
An accidentia in Euch. possint habere actionem&c. 3 17
substantia est prior essentialiter ac cidente , habeat causalitatem essectivam respectu accidentis. Dices, alteratio seu princiPu eius ,
attingit aliquid ordinatum ad generationem lubstatiq; ergo attingit substantiam. Concesso antecedente, negatur consequentia, eκ hoc enim nos equitur, nisi φ dispositive attingat substantiam, quia dispositionem praeuiam praebuit. Sexto nota,substantiam posse esse principium, & hoc immediate; nam
si eκ ignobiliori, ut accident i, conceditur ratio efficientis respectu a cidentis,cur enti nobiliori, ut substantiae,negandae tit talis causalitas respectu cuiuslibet entis Et probatur, quia
si accidens producitur, per aliqd principium producitur, quod immediate se habet ad illud , secundum negari res produci a substantia immediate;
am vero in generabilibus S gen ratis, intra eandem speciem sit ordo accidentalis, necessarium est extra tintam illam speciem dari causam essentialiter per tectiorem , aqua tota illa species esse possit,iSc producatur;ergo respectu accidentium singularium,in specie calor:s est constituenda aliqua causa extrinseca essentialiter ordinata ad totam istam speciem,& tota illa
species persectior, a qua produci pose
Di.Da mihi illam causam,vel ergo est substantia, vel accidens: si accidens,arguam eodem modo de indiuiduis eius, quae cum ordinem accidentalem inter se habeant, oportet eis assignetur aliqua causa tota illa specie in sectior , dc essentialiter ordinata ad eam,quia non est procedere i n infinitum in ordine essentiali,ergo stabitur ad aliquam speciem accidentis, quae
erit cata,& non ab alio accidente edim mediate a substantia,& per cons quens substatia habebit r6nem principii activi immediati rei pectu accsedctis. C5firmatur ex Arist.7.Metaph.
c. 9.in fine,ibi inquit,v propria substatiae ex his accipere est, quod necessarium est praeexister e aliquam a liam substantiam actu existentem
quae faciat ut sit animal, si sit animal quantum vero & quale , nisi tantum potestate; vult ergo quod ad hoc ut substantia fiat,necessirium est, ut albqua substantia praemistat quod producat: sed ad hoc, quod quantum vel quale Producatur,non potest aliquid quantum vel quale praeexistere, nisi Potentia tantum;ergo aliquid , quod non est actu quantum vel quale, test esse immediatum principium productivum quanti aut qualis,quod tame necessarium est substantiae; ergo substantia est principium activum
alicuius actionis immediatum. Sub- .iectum habet aliquam causalitatem
respectu passionis : sed illa non est
causalitas materiae quia illa non est inpotentia contradictionis ad suam passionem; ergo illa est causalitas causae efficientis,quia non est formalis, nec
finis; ergo subiectum est principium
immediatum activum suae propriae Pasilonis; in sententia contraria asser ute propriam passionem realiter diastingui a suo subiecto, hoc cofirmatureκ dictis eiusdem latae contrariae,nam eius auctores dicunt, potentias fluere ab essentia animae, & quod accidens habeat virtutem instrumentalc,quia
causatura principijs essentialita su stantiae, i intelligi nequeunt de subiecto tantum receptiuo, sed de activo. Prperea si potentiae animet cantur immediate a C anima,non in genere tantum causae receptiuae , sed activae; ergo
350쪽
eron substantia est immediata c'ula activa. Tandem nullus negat, in D oesse aliquam formam, quae sit Principium proximum agendi, non quod sine causis medijs, sed quod in suo dine causandi per nihil medium ultra formam suam agat: ita in proposito quamuis concedamus,accidens habere quandam actionem ad substantia posteriorem ad actionem substantiae, substantia tamen Per suam Propriam sermam erit priticipium actionis propriae sibi debitae in suo ordine agendi, ct ad productionem accidentis dc substantiae Colligitnus ergosubstantiam Polle esse, imo esse de facto principiuProri imum producendi accidens,&Producendi substantiam. Septimo nota, quod liqc propositio, simpliciter imperfectius, secundum speciem vel genus non potest esse totale principium activum respectu Persectioris,debet esse nota dc mani. festa omni Philosopho,ea enim negata, no possemus probare ordinem entium,immo nec quod Deus si ens persectissimum , 5c proterviando Posset quis dicere, totum uniuersum n. Eium esse a musca,nam si contra eum arguas, quod musca est imperfectissima , nil contra eum habes, nam dicere posset ipse, impersectius potest Producere perfectus; nec ista proter-uia posset probari, quod Prima causa sit pei secti Isime excellens omnia alia,ad hoc addito,quod sit causa tqui uoca, imo cum hoc posset stare in
Protervia istam, quod esset impers ctissima,vel ipersectior causatis. Pr batur ino uniuersaliter, quod agri totale non potest esse impersectius producto probatur, qa omne tale a geras vel est univocum, vel aequivocurespectu effectus; si uni vocum e Me go aeque persectum producto si veto
aequivocum perfectius, eo enim ipso quod univocum est, non potest esse q-que persectum, sed necessitio debet esse perscctius,vel impersectius: non imperfectius , quia imperfectius non pol esse ab impersectiori, tu propter dicta, tum quod aliqua persectio esset ui effectu, que non esset in causa; ergo necessario causa aequivoca totalis est perfectior suo effectu. Est aut sermo ae cauta aequivoca, aqua potest effectus proxime dc immedia . te produci, nam licet Sol dc homo creent Sc generent hominem, hic
ut causa viai uoca, hic ut aequivoca, notamen Sol est causa proXima, nec t
lis quod possit hominem se sola producere . Probatur secundo, quod esse Persectius non possit esse a causa minus persecta totali,quia si forma dantis esse esse hui se persectiori, daret
alicui esse formaliter, non posset dare ei esse persectius se ipsa ergo similiters dat esse ei effective, no pol ei dare esse perfectius se ipsa.Co firmatur, quias causatum est simpliciter perfectius sua causa, diuidamus illum secundum illatum in duo,scilicet,in illud, in quo aequatur causae in persectione, Sin illud,in quo excedit eam:primum est effectus adaequatus caulae suae, quia aequae persectum sicut causa; ergo secundum, sillud,in quo excedit causa, vel erit a se ipso, vel a nullo, quia causa illa esse nequit, quia ultra effectum adaequatum causae non potest esse si- in ut aliquid excellentius se ipsa. Dico ergo, quod propter nullas instantias particulares est neganda ista propositio naturalis,qui nota est eX terminis, quod totale causans non potest esse 1 persectius causato, loquendo de causa essectiva; de quod totale causans aequi-