Controuersiae theologicae inter S. Thomam, et Scotum; super quatuor sententiarum libros; in quibus discordantes opiniones referuntur, potiores difficultates elucidantur, & responsiones ad argumenta Scoti reijciuntur. Prima quarta pars. Auctore reuren

발행: 1617년

분량: 523페이지

출처: archive.org

분류: 철학

351쪽

An accidentiain Euch. possint habere actionem,&c. 3 I9

pequivociatri , est perfectus causato, quia non est aeque perfectum , cum species se habeant licui numeri. Et custitistantia de inductione animae in viventibus a caelo. Dico, P no apparet, quod aliqua causa creata posset innueniri nobilior anima uae terminat generationem, prius esset c6cedendum,

quod ipsa esset immediate a Deo, tua quod ista propositio iam probata ne-

garetur.

Octauo nota , quod qualitas est principium activum,&causa terminiasterationis, qui per eam Producitur, ut calor ignis calefacientis est principium activum caloris producti per calen istoinem ligni,& potest in passum

habens contrarium, ut in aquam, introducere quemcumque gradum caloris,si sit separatus,quem Poterat coniunctum, quantum est ex parte sui, sed propter subieci uin, in quo est contrarium, quod ad sui conteruationem determinat sibi magis aliquem gradum quam alium, possibile est, quod non possit inducere gradum caloris corrum Irentis illum gradum, que substantia liabens qualitate in cotrariamsi determinat ad sui coseruationem, quia substantia Wγtetior est ad conseruandum se, & illum gradum qualitatis,quam accidens contrarium ad cor rumpendum illum, v. g. ignis per calorem suum lac test corrumpere quemcumque gradum frigiditatis in aqua, etiam illum, quem ad sui coli sistentia naturalem forma aquae sibi determinat, hoc quatuin est per se caloris

licet pp subiectum, in quo est , non possit,quia sibi determinat illum gra

dum.

Sed contra, quia qualitas, quae potest in omnem gra)um a terationis

P viae ad generationem, Potest in gradu incoli possibili sortiis substatialis rei corrlitia pedae, dc ita in corruptione eiu Quod probatur,quia si non potest inducere aliquem gradum inc6- possibilem formae substatiali corrum- Pendae;ergo cum quocumque gradu indiuiduali aequaliter alterate potest state forma substantialis corrumpenda, Sc ita Per nullam alteratione in Poterit corrumpi aliquid, quod est con trasensum. Respondeo, quod nunquam Potest alterans inducere grada incompostibilem alterabili. Probatur

e V ratione terminorum,quia mouens

non potest inducere gradum incompossibile in suo mobili. Ratio est,quia mobile manet in toto motu ;ergo sub omni gradu per motum inducto: sed nillil manet sub aliquo incompq sibili sibi;ergo alterans ut sic, non potest inducere gradum qualitatis incompossibilem formae substantiali altera bilis. Et quando inseri ; ergo nuinqua

alterans corrumpet per alterationem

alteratum ; Concedo illud, Sc probatur per aliam rationem a priori distinctam, quia prius naturaliter non cor

rumpitur per aliquid posterius naturaliter: at quid,quod est inductum ab

alterante ut alterans est, posterius est

naturaliter sorma substantialiret ait rabilis; ergo Per nil tale inductum ab alterante corrumpitur forma alterabilis. Dico ergo, quod nulla substantia corrumpi potest nisi a substantia,sicut nec oppositum substantiae corrumpedae induci potest nisi a substantia.

Inquires,quoinodo aquali contrario corrumpitur substantia; Dico, qa non nisi dispositive, quia ad illa alterationem sequitur generatio, ut si alia quid impediat. Sed contra, quia tunc sequeretur ,

quod accidetia ignis, si essent magna,

352쪽

3 et o Controuersia Undecima

vi pote tantae quantitatis , sicut sphaera ignis, Sc tamen separata a subiecto non posset corrumpere guttam aquae ibi existente. Respondet Scotus,

quod s tota substantia ignis inspiraera sua corrumperetur , dc manerent

accidentia eius, gutta aquae bi posita numqua destrueretur ab illis,quia ad id esset necellariu substatia generari, quia corruptiovia ius est generatio alterius: nec corruptio istius aquae posset

esse nisi in substantia, quia noti est in

nihil, nec in materia nuda, nec in ac cidentia,maxime virtute agentis naturalis, quia non potest natura aliquid anni hilare,nec in materiam primam resoluere, nec accidentia sacere sine

subiecto.Sed ne nimis absurdum dicatur hic inquit Scotus 9 Sc contra sensum, dico, quod si accidentia aliqua activa essent sine subiecto, lubstatia quanta , & qualis ei approximata

corrum peretur, sed non ab eis, sed ab agente uniuersali, causato scillaeta caelo,ad quod suga naturalium praesertim in lar mahic induce da sit ipersecta, quae totaliter, est in virtute acti ua caeli, dc per consequens nullo Par ticulari agente impediete, imo magis

disponete,psit serma illa induci a c lo sicut inducit quasila sorinas imperfectas in materia corruptibiliu:qd si esset aliqua forma,ad u producenda,Scinduceda citu non sufficeret, oporteret sugere ad prima causam simpliciter, quae induceret illam formam,ad quam aSens naturale disponit; neque hoc est tigere ad miraculum,quia regulariter impotentiam totius naturae creatae Deus supplet,ut patet in alatione corporis organici lium an PDeus enim immediate animam producit, quia tota natura ad eius producti Onc non sufficit, ita hic tota natura creata

non sufficeret ad generationem suta

stantiae, nec ad corruptionem, & ideo natura d isponente ad ea ultima dispositione, Deus regulariter supplet i Potentiam naturae. Hisposui , sit

Conclusio prima. Accidens non potest isse princiPum effectivum generandi substantiam. Probatur quia omne agens totale immediatum, vel est uni vocum respectu producti, vel

quivocum: si viii vocum , est aequEPeriectum producto; si aequivocum est perfectius: sed accidens t. oest per feelsus substantia,neque aeque Perse chum,ut de se patet; ergo nullo modo Potest esse principium activum Pr

ducendi substantiam principaliter. Praeterea causa totalis non pote stellei inperfectior smpliciter causator' ted

accidens est sinpliciter impe is cetius substantia; erg , nullo modo potust esse causa eius totalis principalis. I'roba tiones istae fatis patent eκ notab. 7. Ssmiliter Conci.

Secunda Concluso. Accidens separatum nullo modo potest esse principium instrumentale proprie activum ad producendam substantiam, etiavirtute substantiae quam affecerat. Probatur, quia quod non est, nullam rationem causae habet respectu geniti, quando generatur, quia cauta in actu&effectus in actu simul sunt, dc non sunt,eκ 2.Phys de quinto Meta-Phy s.c.de causa,quia non ensiqn non est, nihil causat in quocumque ordine causandi, substantia autem,quam hoc

accidens affecit, dc cuius erat accidens, iam non est; ergo illa nullam ratione

causae hel propinquae, vel remotae, respectu effectus causati ab accidente, dc per consequens non causat alia quid in virtute eius,tanquam in viricte cauta superioris. Secundo, instrin

353쪽

An accidentia in Euch.possint habere actionem,&c. 3 2 I

mentum secundum appositum tenere est agens motum , sed accidens in oppositum non est motu a substatia, cum ipsa non sit; ergo non est instru

do iumatur ii strui lentum eX sumadicto,exceptis in causa disipositiva ta- tum dicatur instrumenta, non potest effectum producere nisi simul causa,

cuius est iii strumentu,cuin eo agat &causetised in actione accidentis a substantia separati,substantia, quam affecerat,non agit,nec causat aliquid in ipsum accides, vel effectum influit, quia non est; ergo nullo modo in illa actione est instrumentum eius ; ergo nulla ratione dici potest, qd in virtute eius, ct ut eius instrumentu, substantia producat. Quarto , nil agit eκtra speciem suam ; ergo accidens non potest pro ducere substantiam. Respondent aliqui, dicentes antecedens intelligenduPropria virtuterat virtute alterius, cuius est in strumentum, potest agere vltra suam speciem, scut serra agit ad formam scamni.

Contra peto, quid intelligas per hoc, quod dicis in virtute substantiae, siue illud sit absolutum,sue respectiuum, quaero , in quo illud sit,uel quid sit, Si est absolutum , quod est substantia , vel aliquod, quod est in sub stantia , cu substantia panis non sit sinpliciter, sequitur, quod Per nihil absolute, quod est accidens, vel in accidente, illud non est nobilius ipso accidente, & per consequens non potest magis in virtute eius in aliquod persectius quam in virtute pro pria ; si vero intelligas habitudinem accidentis ad lubstantiam , ut ad causam priorem,cum ad nihil non sit aliqua habitudo, ct panis non si aliquod ens, quia omnino est desit controu. Pars IIII. chus , sequitur, quod perly in vi tute, non ponitur aliquid postiuum,

dc per consequens per nihil , vel virtute nihili, seu non entis , producit accidens aliquod ens quod tamen implicat.

Sed ob jcitur illud Aristotelis secundo de Anima,quod calor est, quo aia agit . Respondeo, quod non plus concludit, quam quod calor sit instru me talis causa dispositiva, quia scilicet diagerii dc alterat materiam, ut in te

mino illius alterationis pol sit eκ ipsa generari substantia; unde sunt ibi duca tiones , dc duo principiis agendi,

quia respectu alterationis praeuiae principium agendi est calor , respectu vero sermae carnis introducendae principium est anima, vel forma carnis. Et primum agens dicitur instrumentum respectu secundi , non proprie subordinatae virtutis in viri

te, sed esse hus in effectum; unde magis proprie dicitur ages dispositiuum

quam in strumentale. Eκ his insero,

quod agens dispones subiectum petqualitates, licet dispositiones caulet, ct eius achio ad formam accidetalem

terminetur, nam tamen ad formam substantialem, nam in illo instant , nquo inducitur, iam accidentium actio

cessat, δc substantia agit Per suam sormam substantialem. Tettia Conchisio. Accidens etiam animatum , non est principium tu stantiae, eam ess ehiue attingens, nec etiam est principium corrumpendi eam per actione attingentem eius corruptionem. Prima pars probata manetis iii telligatur de principio agente principaliter, nam sicut probauimus, accidens separatum non potest esse

agens principale ad producendam substatia,ita probatum manet, quod X neque

354쪽

r et a Controuersia Undecima:

neque coniunctum ad easdem penitus rationes . Dd vero non sit causa instruinentalis, colligitur etiam ex dictis quia ut instrumentum sit proprie activum,necessarium est, quod vel habeat propriam sermam in esse quanto, propter quam agat, vel quod eam

recipiat in aliuali motione, qua ab a- gelue Priiaci Pali niouetur: sed accides contu actum non recipit formam aliquam a substantia, Per quam aPt,Vt Patet, nec per illam quam Praena tante motione pote st agere ad productionein lubstantiae immediate, quia est in perscctius substantia;ergo nullo modo est principium activum, attingens productionem substantiae.Secuda conclusionis pars etiam ex dictis est clara, quia cum agens naturale nom si corrumpere substantiam nisi generando aliam,si non potest substatiain generare, ergo nec corruit Pere

Ad argumenta in principio Articuli postua. AD primum iam patet,quod calor concurrit dispositive ad corruptionem alimenti in nutritione substantiae. Similiter ad secundum Patetiam eX d chis.

An accidentia in Eucharistia possint

habere amonem,quam poterant ha-

IN hac quaestione non discordant

omnino D.Thomas, & Scotus, sed conueniunt quantum ad actiones a cidentium intentionales,& reales proprias ipsis accidentibus,tamen disco

dant quoad a nem generassi su stantia, eX eo quod Scotus illam ne

gat accidentibus, etiam subiecto con iunctis, ita Φ nec coniunctis, uec separatis talemactionem concedi ;S.Thomas vero sicut accidctibus coniunctis eam tribu t, ita etiam separatis. Prointelligentia huius quaestionis nota dum primo, quod sinipleκ actio Potest conuenire accidentibus tripli citet: Primo i et pectu substantiae generalidae, quam non conuenire acci dentibus artic praecedete ostendinam Secundo in sensum, causando ui eum sensationem, quae dicitur actio intentionali baertio realisi passum realiter habens contrarium.

Secunda nota, quod ad actionem accidentis duo sunt necessaria. Primuest ipsa serina accidentaria activa, qus actionis e st principium. Secudum est, ut sit illa forma sub modo conuenienti actioni, qui est modus extensivus, ob id .n. accidentia, quae habet Chrisstus dum est sub sacramento, non Potest in sensum agere, quia non sunt sub modo actioni conueniente , scilicet, sub modo eXtensiuo: at accidentia in Eucharistia manent in suis propriis formis & naturis,dc sub modo actioni conueniente, nam licet substantiae noinsint, insunt tamen in quantitate, iri qua extenduntur, nec aliquid requirunt, ut suarum actionem Principia esse pol sitit. His postis,sit

Prima Conclusio. Accidentia sepa rata possunt habere eandem actione in sensum,scilicet, intentionalem, &realem, in passum habens cotrarium, quam poterant habere coniuncta. Probatur, quia cuiuscumque actionis aliqua forma e st totale princiPPum,illa, si esset per se sub modo conuenienti ad agedum, posset eis e principium eiusdem actionis: sed qualitas est principium

Di iti

355쪽

An accidentia in ruch. possint habere actionem &c. 3 et 3

cipium formale de totale utriusque a

ctionis pridicti; ergo si p se potest esse

utriusq; principium,maxime si est sub modo conueniente ad agendum: sed qualitas separata est principiu tale , Scsubmo conueniete actioni,quia est in quantitate extensa , dc sub modo eκ-

tensuo, qui est conueniens praedictae actioni; ergo. dcc. Maior Pbatur,quia totali principio posito , dc sub ratione, sub qua natum est esset principium, potest principiari illud, cuius est princi- Pium .Minor probatur, quia illa forma est principium actionis,quae est principiu totale assimilandi sibi passum,non

latum realiter, ut in actione reali, quae est;in c5trartu,sed in actione reati,quq est in sensum: sedqualitas est huiusmodi in utraq; actione, igitur &αHF misnor patet de actione reati,quia termianus sol malis est similis formae accidentali, ut calor productus: calori producenti.Patet etiam eadem minor de secunda actione, quia terminu. eius est etiam similis qualitati agenti in sensu, licet non iii modo essendi . sed in forma,sicut domus ad intra est similis domui ad extra in forma, non tamen in modo essendi formae. Sed cum accidens,v.gaealorisit in na serma naturaliter agob dc non per electionem, quo modo potest in sei sum agere destincta actioite ab illa, qua agit in passum habens cotrarium. Respondeoil agens agit in passum secundum potentiam receptiuam eius,

quia actus activorum sunt in subiecto bene disposito, dc quia receptiuum caloris, V .g iecui: dum esse reale non est receptiuum eiusdem esse tecundu eula intentionale, nec e contra,quia receptiuum soni est etiam ad sonu . Huic est,quod calor , .g. in uno subiecto agit actione reali, in alio intentionali, nec

inde sequitur, esse agens secundum Glectionem, quia hoc agens potest diauersimode agere, non tantum diuerasitate quadam disparationis,sed etiam

contradictioni potest enim non tantum agere hoc,& illud , sed hoc agere, dc illud non agere: at agens naturale , quod est illimitatu simpliciter, vel aliqualiter secundu persectione acti ua, potest ad disparata agere, sed non ad cotradictoria, quia quodlibet i llorum agit in materia disposita de hoc necessario. Eκemplum est de Sole, qui licet habeat in determinationem quadam ad disparata causand a in diuersis pati

sis, non tamen est in determinatum contradictione ad agendum, imo nocessario agit in quodlibet pastu, quis quid potest in illud agere.

Secundo obijcitur contra conci sionem, quia videtur esse contra pro cedentia, nam ii accidens separatum

potest habere quam cum qi actionem,

qua poterat habere coniunctum; ergo poterit alterare substantiam secudum omnem gradum ad corruptionem Gius,& consequenter eam corrumpere, dc generare aliam. Respondeo, P nullus est gradus in alteratione, ad quem necessario sequatur corruptio sormae substantialis rei alterabilis,ut supra notauimus t nec virtute accidei itis separati, potest induci gradus aliquis inco- pol sibilis formae rei corrum Pendae. Sed dices, qualitas contraria potest in passum corrumpere qualitate contra iam sibi se dum aliquos gradus ;erto secundum omnes,et ita coris et substantiam, quia omnes isti gradus sunt eiusdem speciei .Respondetur vlicet sititisti gradus eiusde tonis in te,no tamen in com ratione ad qdcumq; ages,quia agens, qd pol corrupere substantia, Pot corrupere vltimum gradu

356쪽

Controuerlia Undecima

qualitatis consequentis eam,& solum illud agetis, sed aliud 3gens bene pintest corrumpere aliquo, gradus qualistatis, iton illos lubstatutae,ad eius conseruationem necessarios , non tamen

ultimum, quia substantia potentior est ad conseruandum illum, quam a cideias ad corrumpendum. Sed contra, ille gradus qualitatis est posterior generatione sufflantia; ergo erit prior in corruptione, quodenuia est posterius generatione est

Prius corruptione; ergo prius naturaliter corrumpitur quam substantia, de non nisi ab alterante, ut alterans est; ergo ille gradus qualitatis alteras co rumpitur a contraria qualitate. Respondeo concedendo antecedens,generatur; enim ille gradus a substa tias cuius est; ek nego consequentiam. Ad Probationem dico, quod non habet verum, nisi de his, quae sunt ordinata in generatione S corruptione pertinente ad idem genus,cuiusmodi sunt .sonuae ordinatae secundum ponentes. Plures formas, ibi enim uniuersalior sicut prius aduenit materiae, ita Posterius discedit; sed de subiecto A pr

Pria qualitate consequente illuna gradum, salsum est, imo ista qualitas Sposterius introducitur, dc posterius corrumpitur, sed nec inducitur ab alterante, ut alterans est, nec corrumpiatur ab eo, idest,nec qualitas est Princia pium introducendi illii gradum qu litatis, nec corrumpendi eum, ted inducitur a substantia genita, Sc corru' pitura substantia corrumpente sui, stantia, S generante aliam. Quae dii Niluus, non latum sunt vera de qualitate separata a substantia, sed etiam de coniuncta, quia ibi sitbstantia vi qualis, non corrumpit substantia nec

inducit gradam incoinpossit item siti stantiae corrumpendae, sed ut substa ncia Perse corrumpit substantiam, dc per accidens qualitatem eius, visu,

stantia generat substantiam, & vlti inus gradus propinquus substantiae generandae est ab ipso genito. Vnde manifeste patet falsitas huius propositionis , omnis substantia ideo corrumpitur, quia inducitur aliquis gradus qualitatis incompossibilis, siue pro pris qualitatis, imo numquam gradus incompossibilis est, nisi ab aliqua substantia talia genita, nec aliquis gradusin ductus, vel inducibilis ab altea ante, ut alterans Potest corrumpere

substantiain, quia nullum posterius secundum genus potest esse princi- Pium corrumpendi prius secundum

genus.

Obijcies, si accidens, quia impersectius Iubstantia, non potest corrum-Pere nec generare substantiam; ergo

aqua non poterit corrumpere ignem, quia est eo imperfectior. Respons deo, non esse uniuersaliter verum.

quod imperfectius no possit corrum Pere persectius, loquendo de specie ad speciem, sed est vera de imperis toti secundum genus, quod non pote si corrumpere ens persectius secundum genus, quia non potest induce re, nisi imperfectius secudum genus, quod non potest esse succedens co ruptioni persectioris secundum genus , verbi gratia, qualitas est imper sectior secundum genus suum iu

stantis,dc ideo non Potest corrumpere substantiam, quia corruptioni tu statiae necessatio debet succedere su stantia , quam accidetis inducere non potest, sed tantum accidensi, quod

non potest esse proprie succedens substantiae.

357쪽

An accidentia myuch.possint habere assionem, 3 et s

An omnis trai mutatio, quae sora ab agente creato ιn Eucharima manente, necessarao requirat. eandens quamitatem marsere 'PAri affirmativa probatur, quia tainotus quam mutatio requirit,&Prael opponit labiectum, ututis patet

ex dii finitioite motus Sc mutationis; motus eni in est actus mobilis in quantum mobiles mutatio vero est aliter

se habere nunc quam prius sed transmutatio, quae potest causari ab agente creato, vel est motus, vel mutatio; ergo necessario supponit subiectum,& hoc manen sub utroque termino; quia hoc est de ratione subiecti:, quod nihil manet idem sub utroque termiano, nisi quantitas maneat eadem; ergo quaelibet transmutatio ab agente creato causata requirit eandem quantitatem manere. Secundo, agens creatu non potest in Eucharistia causare augmetum nec diminutione, quia haec no conueni ut inanimatis, quibus & mutatio conuenit: sed species in Eucharistia non sunt animatae; ergo non possunt augeri &minuit sed non est aliquis motus ad quantitatem aliam dc aliam,nisi augmentum Sc diminutio;ergo &c. Pro intelligentia huius quaestionis, nota I. eX Scoto in solutad quaest. Uin Eucharistia potest intelligi quadrupleκ mutatio; Prima secundum 1 bi, qua hostia ab uno loco ad alium do sertur . Secunda secundum qualitatem, qua non concomitatur aliqua variatio secundum quintatem, ut ab abbedine ad nigredinem . Tertia secun- quin qualitatem, quam cinximitatur quanti as. Quarta secundi im quanti coιrou. Pari IIII. talem primo, ita ut quantitas sit priamus terminus illius mutationis. Secundo nota,praecipua difficult tem in hac quistione in eo consstere, si cum facile inueniamus multarum mutationum, que circa Eucharistiam fiunt,subiectum cui insunt, inuantiatatem ipsam a subiecto separata,ipsa .n. per loci mutationem ab uno loco desertur in aliti,dc sub utroq; termino manet,l est de ratione subiecti,tamenon videmus hic subiectu mutationis ad qualitate novam, quia non est ibi substatia,nec quantitas pol esse noua quatitatis subiecta ad quantitate sicut nec ipsus quantitatis, quia quantitas non iubisitur in quantitate, sicut nec rualitas unius species in alia,ut albeo in albedine,quo ergo poterit ibi esse Euchar. manente mutatio ad quantitatem 3 Aliqui, ut habet Go ted.de Fontib. di unt, ab agente creato posse induci mutatione tine subiecto, quia de essentia motus aut mutationis non est,q, in subiecto fiat,vel sit alicuius a. liter se habentis, Q S concedit Scotus in sol u. ad primu; ait.n. sic ad pilinum dico, Q non est de essentia motus, Osit taliter vel taliter entis,nec mutationis, q, sit alicuius aliter se habentis, sicut deessetitia Albedinis, et sit alicuius habentis albedine; sed sicut forma aliqua in esse quieto essetitialiter est in se talis, licet nullius sit ut inserinabilis, ita motus essentialiter est actualitas quaedam potentialis, ut ita dicam, demutatio est quaedam aliter se liabitio, licet nullius determinati ab hoc, vel ab illa; cum hoc tamen tenet Sc

turi agetis reatum ut agat , neces

sario Praeex rare subiectum, viidelicet de potentia absoluta mire otus seri possit, ac mutatio ab iplb Deo sue subiccto, non tamen mediat

358쪽

et a s Controuersa Vndecima

te agente creato,quia tunc posset lacere agens creatum accidens sine subiecto dc formam sine materia , possetque etiam esse creationis instrumentum, quae omnino repugnant: Vnde agens creatum propter duo requirit

passum: Primum propter se, quia pasitam est simul cum eo in agendo, habet enim virtutem limitatam, dc ideo requirit concausam aliquam, i materialem concurrentem in fieri ipsus essectus. Secundum propter effectum, qui est compost eX materia, tanqua ex parte prae existente, & forma, tanquam parte conueniente unde agens creatum non potest agere sine mate. ria;vel in se,uel in aequivalente.

ces forsan,Deum supplere posse vicem subiecti in comparatione agentis creati,quia sicut potest supplere vicem subiecti quantum ad esse quietu, ut in accidentibus separatis, ita potest

supplere vicem respectu agentis creati,quantum ad fieri effectus. Respondeo, quod causalitas subiecti cum a gente creato est receptio Armae: at Deus nulla ratione Potest rationem receptiui habere. Praeterea si agens creatum requirit Passum ut concausam, & hoc in ratione recipientis se main ἱ ergo non potest agere sine tali pzDabsq; miraculo, de cosequenter erit miraculum, quod agat posito aliquo,quod suppleat vice subiectit sed

in actione miraculosa agens creatum

non agit totum ex se; ergo oportebit tandem redire in hoc, quod illa actio non sit ab agente creato; Stat ergo, quod agens creatum non potest age re sine vibie sto, in quod agat. Vnde sequitur,quodsin Eucharistia per ra re factionem noua quantitas inducitur, non erit ab agente creato, quia nohabet subiecti , in quod agat, sed immediate a Deo, quod postea pro

babimus. Praeterea confirmantur saperius dicta, quia agens creatum non potest causare accidens sine subiecto in esse quieto;ergo a simili, vel a maiori,non poterit causare accidens in fluxu sine subiecto. Sed dicet Golf edus, quod Deus dat accidenti separato, quod omnia possunt sibi conuenire, quae possulit sibi conuenire in subiecto, & per hoe

potest esse iubiectum namus.Contra, quia in subiecto, non ii osset sibi conuenire, nisi secundu Q esset terminus motus; ergo nullo modo sibi conue nrt extra subiectum, quod sit subie

chum motus aut mutationis.

Tertio meminisse oportet o supra dictis, quod accidenti per separationem a subiecto non tribuit Deus

aliquem modum postiuum essendi, sed negatiuum s scilicet , non esse in subiecto, sicut autem dum erat insubiecto, non poterat esse subiectu mutationis, sed tantum terminus ,ita nec

separatu in potest esse respectu ali rationis subiecta, sed tantum terminus , quia nihil postiuum remanet in accidente separato, quod non fuit in eo ut coniuncto: sed in coniuncta nosuit aliqua vis, qua de ipso posset produci aliquis terminus, sed tantum ipsum poterat esse alterius terminus, de poterat produci de potentia subiecti; ergo in ipso separato non est aliquavis, per quam possit habere respectum alterationis ratione subiectit . sed tantum termini. Ex his collige, quod quantitas separata nullo modo habet rationem subiecti, de cuius poten tia possit forma substantialis duci, sicut nec poterat educi de ea . quia erat coniuncta . H:s Positis, est

359쪽

accidentia in Euch possint habere actioncm,&c. 32

Conclusio ptima. Hostia consecrata potest mutati ab agente creato mutatione secudum locum, eadem prorsus quantitate manente. Conclusio haec nullam habet difficultatem , adsensum .ia. Patet,nec aliqua Probati

ne eget.

Secunda Conclusio. Secudum qualitatem potest esse in Eucharistia motus eadem quantitate manete, & hoc ab agente creato. Probatur de mutatione secundum aliam dc aliam figuram, nam si vinum consecratum in alio Scalio vase alterius figurae ponatur, quod quoties figuratur aqua in alio &alio vase aliter dc aliter, toties &illud habere potest nouam quantita. rem, partibus eius eisdem omnino manentibus.

Tertia Conclusio. Quando rare sunt species non est tota qualitas no ua. Conclusio haec est contra Golli dum,& probatur, quia non manente subiecto eodem, non m anet aliquod accidens eiusdem. sed si quantitas vini est tota noua, nihil praeexistentis manet, quae tamen erat subiectum accidentium ; ergo nullum accidens manet idem,Sc per coseques non manet idem sapor numero, nec idem color, dc huiuimodi , quod est contra sensu. Dices,esse algumentia rusticum, sugere ad sensum, quia ratio iudicat de eodem de diuerso. Respondeo, quod secundum Philosophu,satuu est quPrere ibi ratione, ubi habemus aliquid certius ratione. Sed hoc omisso, rone

sic arguo: non est possibile, quod

quantumcumqt, agentia diuersa regulariter inducant eadem formam post corruptionem eiitiae corrupti, sed a

quocuq; ta fiant huiusmodi species, sue ab igne siue a Sole,leg ilariter in ducitur talis Iapor A talis color i erysgnum est, quod sunt eadem accid ita numero,&consequenter, quod noest omnino noua qualitas sed potius, quod manet omnino eadem,qua erat ante rarefactionem. Dice illa esse noua accidentia. C

tra, quia si solo igne potest rare fieri illa species vinia quo tamen non POL sunt induci illet qualitates, quae ibi ain

Parent, non .n. eas continet in se vi tualiter, quia non continet virtualiter qualitates mixti, sed si vinum cosecratum hic fuit dulce, & ibi amam, postrarenetionem remanet in illis smi bus ibi amarirido, &hic dulcedo; erso solum ignis rarefaciens no eas cau- t.Secundo, tadiu manet corpus Chiisti sub accidentib.quamdiu manet a ridetia, quq nata essent afficere panes maneret; sed si tota quantitas in rarefactione est noua; ergo non manet ibi corpus Christi. Probatur consequentia, quia sub quantitate alterius host: non consecratae non est corpus Christi; ergo nec sub ista noua quantitate.. Probatur haec consequentia, quia haec noua quantitas non magis est eadem Praeerastenti,quam quaecumque alia;

ergo non magis est sub illa quantit te quam sub ista. Dice disserentia esse, quia haec sue

cedit quantitati pret isteriit, non vero illa alterius hostiae non consecrat Contra, quia sub nulla quantitate est corpus Christi,nisi per conuersionem,

vel conlectatione, sed per conuersine&consecrationem Do accipit esse,

nisi sub ista qua iustate,& illa noua est

Omnino noua ab ista, sciat quai uitas alterius hostiae non coit eo tae; et go Per illam conuersonem dc consecratiotiem non est sub illa quantitate ἔergo nullo modo.

360쪽

1 28 Continuersa Vndecima

non potest comampi ab agente creato.Probatur, quia quod immediate coseruatur a Deo non potest corrumpi ab agente creato:sed talis est qualitas separata; ergo non pol corrumpi ab agentecreato,quia nulla causa creata pol habere virtutem activa praeemi nentem virtuti causae conseruantis ea in isto esse: sed quantitas separata in isto esse a Deo immediate conseruatur;ergo Sc.Secundo quantitas in s biecto corrumpitur per contrarium. quia illud non nabet ergo no corrupitur nisi per defectum subiecti,vel alicuius necessario consequentis ad ipsa; sed hic non pol corrupi per desectum subiecti,quia non est,nec secundo modo, quia nullum aliud accidens , quod ibi inest, necessario consequitur ip

Quinta Conclu. Si in rarefactione inducitur noua quantitas, non inducitur ab agente creato, sed a Deo immediate.Probatur,quia non est hic alio subiectu, de quo educaturinam de qualitatibus, quae quantitati insunt, educi non pol, quia est eis prior naturaliter secundum genus; nec de quantitate PraeeXistente luia quantitas non educitur de quantitate nec huiusmodi eductio a Deo immediate est cum nouo miraculo, quia ea voluntate, qua disposuit Eucharistia esse in Ecclesia, disposuit quod circa illas species prae sente actim naturali causaret ipsa tinlem transmutationem,quale in subiectis conuersis causaret ages naturale,&hoc ne metitum fidei evacuaretur

si videremus intrasmutabiles. H cita inquit Scotus, non potest improburi per sensuim,quia saluat omnia,quae sensui apparent; nec per rationem. Quod ii arguas, quod aufert agenti naturali suam propriam actionem. Respondeo non aufert eam, quae po test sibi competere cilicet, transm tare subiectum proens a forma in sormam,sed negat ibi illam, quae no P test sibi competere, s transmutare, di non aliquod subiectum argumenta in priseipis a

MMli risita. AD primum concedo totum, ia

.n. diximus supra,agenspaturale ut agat, neeessario requitit subiectu, quocirca non potest causare circa Eucharistiam mutatione, quq nouam inducit qualitatem,&priorem destruit. Ad secundum patet de se, quod aliqua transmutatio alia ab augmento, Adiminutione potest esse circa quantitatem, ut diuisio & continuatio.

An aecidentia Eucharistia pigenetransmutatione corruptιua mutarisu corrumpi.

PArs negativa probatur, quia si

corrumperetur aut in substantia, aut in aliquod accidens, aut in nihil: non in nihil, quia tunc creatura, an nihilaret: non in accidens, quia tunc creatura produceret sine lubiecto; noin substantiam, quia eκ accidentibus

non potest substantia fieri; ergo, doci Secundo, materia est, qua res poctest esse, de non esse : sed accidentia separata sunt sine materia; erg'

non possunt desinere .se ct cot-

Quaestionem hanc tractat Scotus

SEARCH

MENU NAVIGATION