장음표시 사용
401쪽
posto medio eiusdem rationis ait misgat obiectum beatificum per Proprias
operationes scini later tales operati
nes&obiectunt nullum est medium;&cum sic potent a per propria 'operationem attingit obiectu beatificum,dicitur immediate beatificari, ted ii si immediate immediatione persectionis,
quia ibi a illa potentia attingit sic obiectu,qiret perfectissimo modo ei unitur Per sua operationem. Unde immediatio in proposito est dupleX: alia quae .
cludit medium eiusde ratiotus,ut aliam potentia, Sc aliam operatis ne,iscobiectum aliud qd sit ratio attinge di; quocirca si potentia per sua operati nem ablq, ullo medio obiectu beatificum attingitaer immediate attingere: alia est immediatio persectionis, quae medium et alterius rationis eXcludit ista vi nihil sit illo immediatius ac perfectius attingens. Ad hac immediatione duo requiruntur; alterum ut immediate attingat obiectu immediatione Primo modo , ita et nec media aliqua
operatione,nec alia potetia, nec obi
cio, sed per se ipsis, seu per sua operatione immediate obiecto vniatur; .ilterum vel O Q operatio attingens sit ita Persecta, sicq; persecte attingat obiectum,ut nulla alia ei aequetur in persectione. Primo modo ta ita tellectus qua voluntas attingui in patria obiectum beatificum immediate,quia immediatius terminus operationis utriusq; P tentiae est obiectu beati ficu,itaq; neu tra est media respectu alterius in ratione potctis, aut obiecti,vel operationis inrone attingendi obtem,Sc per istuachii attingit,licet una Prius natura attingat obiectuin, ualia, ut intellectus Prius qua voluntas; caeterv im mediatione secundo inodo, sola voluntas a
tingit obiectu beatificum immediate, controu. Pars IIII.
ipsa.n. est persectissma operatio, deponche copio beatitudinem itatulae uitellectualis ea ipsa, sibi bene est vitimate do Perfecte, ita v per illam sola est persecte beata,& talis dis non vetodi talis Per operatione intellcchus, naetsi visione belle si s bi, quoad intellectum, Do in dr ablolute beata nisi perfruitionem: Vnde haec consequentia non valo intellectus est beati scabilissim pliciter, ergo natura habes intellectum beatu est sinpliciter beata;aliud n. est esse simpliciter beatu, aliud vero naturam intellectuale esse simplicitet beatam, quae no est talis sine persecta operatione suae potetiae beatificabilis, quae beatitudine complet Spei scit,& in qua magis principaliter cosistit'. Accipe eXemplum, quomodo pol sutduae potentiae immediate primo modo attingere idem obiectum, quani immediate secundo modo illud attingant: causa prior Sc posterior c causa
inferior immediate attingunt idem Passu iii, ita quod neutra lausa ages in passum est ille diuir, per quod alia attingit illud commune Passum, amo Prior caula immediat us atting t quia intimius S perscchiusuquia tota ata gentia posterioris est in virtute Pri ris: ita in Proposito de Potentij; attingentibus idem obteistum, d tendum
est, quod acute possunt attingere ideobiectu ni immediate, quia alia abjratio attingendi st, verum hoc non isti mediate i in mediatione Persecti nis, sed una persectius aba. trito obserua, quod atitudo naturae intellictualis dupliciter dicitur, alia est totius Sce X reticue, quae sub te
continet siue amplectituro ianes DP rationes retentiarum eiusdem naturae, quae sut beatificabiliri per quas im
402쪽
beatis cunar alia velis est intensii ct
completiva omnium in bene essendo
requisitorum, quae nihil aliud est qua
operatio perfecti istina, per quam per de vitilitate natura int edit lis Deum attingit, ut obiectum beatis ii, ad quodque omnia ordinantur adfianem lub fitie ordinabili immediati ne perscct onis in finem ultimii ex. tra,qui est Deus, totalis beatitudo dicit
totalem acquisitionem naturae beat
ficabilis , ita ut quidquid in tali natura est querabile quietatur; & huiusmodi beatitudo hominis, quae extensi uadicitur, non est sine re unione animae ad corpus, quia aliquis appetitus est ipsius animae ad corpus , tanquam ad Proprium Persectibile, vel saltem este couerso in materia, sicut in proprio perfectibili ad sormam illam, scilicet animam, sed tamen inter omnes illas quietationes una est quietatio simpli
citer ipsius natu tet, qui scilicet est quietatio nobilissima in illa natura, in quatum quietabilis est, a d cpiam, ut diximus, tanquam ad finem sub fine omnia ordinantur, ut in articulo sequetiti
dicemus, quae est perfectissima operatio ac nobilit sima ipsius naturae beat, scabilis. His conquisitis,sit Prima conclusio. Visio Dei est beatitudo simpliciter potentiae intellecti-uae,siue intellectus, et stultio volunta.
tis,ita quod quaelibet est ultima persectio suae potent: ae. Probatur,utraque Potentia, intellectiva ex voluntas, est beat ficabilis intrinseca ac propria beatitudine: sed non beatificatur nisi per operationem Propriam,loquendo debeatitudine i iitrii alica potentiae;ergo
intellectus beatificatur visione obiecti beat. sci,& voluntas stultione eiusde . Piobatur consequentia, quia sola.visio ob: cchi beatifici e st, Per quam in
tellectiis immediate unitiir obieeta
beatifico immediatione primo mo do,dc voluntas troque modo immediationis, ibi a fruitione attingit obiectum beatificum,nullamq; aliam propriam operationem habent pr dictae Potentiae, ergo per illas solum beatificatur: est autem vita beatifica ultima operatio, Potentiae intellectiliae pro Pria, quia nullam aliam habet intelle ctus, qua intrinsece quiescat, licet non .se Vltima operatio naturae intellectualis, quia non est persectissima, sed scisitio, ad qua ordinat, ut infra dicemus is militet fruitio est beatitudo intrinseca voluntatis, dcvltima ac essentialis
naturae beatificabilis,quia per illam essentialiter distinguitur beatus a non
beato, de talis, quod ad nullam aliam persectionem est ordinabilis.
Secunda conclusio. Utraque operatione, scilicet visione dc stultione,attingitur obiectum beatificum a potetia , cuius est operatio, immediatione priamo modo. EX dictis supra probatur, quia immediatus terminus operationis utriusque potentiae est ipsum obiectum beati ficum , ita quod neutra est medium respectit alterius in ratione attingendi obiectum, ut ab hac op ratione attingitur, ut supra diNimus; erip utrum qi attingitur immedi te obiectum beatificum. Praeterea v-traq; pcnentia propria sua operatione beatificatur in obiecto beatifico; ergo utraq; attii sit Deu immediate modo praedicto. Aiuecedes patet eX Pr ced. conclus. Consequentia probatur,quia non potest aliqua operatio esse beatifica nisi immediate perea potentia attingat obiectu in beatificum, quia beatitudo consistit in unione immediata potentiae ad obiectum beatificii, quae fit actu secundo,dc operatione eius. Tertia
403쪽
Tertia concluso. Beati nido toralis& extrinseca naturae beatificabilis, sciIicet intellectualis, ad minus includit duas operationes, & sic in pluribus mperationibus simul consistiti, ut si natura beatificabilis haberet decem potentias, quibus immediate immediatio. ne primo modo dicta posset obiectu beatificum attingere, eius beatitudo totalis de extensua in omnibus simul operationibus consisteret. Probatur conclusio,quia hic beatitudo includit beatificationem omnium potentiarubeatificabilium,quia dicit quietation εeius cuiuscumq; quietabilis in natura beatificabili, alias non esset totalis de extensiva beatitudo Sc quietatio; ergo necessario includit operati Desomnes, quibus natura beatificabilis potest immediate attingere Deum, quia per illas solas beatificari ac qui tari potest totaliter alias aliquae potentiae manerent inquietatae, Sc consequenter beatitudo totalis est per quietationem omnimodam omnium,quq quietari possunt. Quarta conclusio. Loquendo debeatitudine intrinseca,quae dicit operationem utroq; modo immediati
nis attingetem obiectum beatificum, consistit in sola una operatione. Probatur, tum quia in natura intellectuali non est iuri unica potentia persectistima attingens obiectum beatificum; tum quia unica sola operatione e st in ea eκ consequenti, quae utroq; modo immediationis attinget fine vitiinu, cum enim potentie iaatificabiles sint alterius rationis, vel speciei, vel quasi speciei,necessarium est,ut in persectione altera sit alia persectior ac nobilior, Sc eκ consequenti etiam earum operationes; ergo necessarium es datis duabus operationibus, intellectus
scilicet & voluntatis. luod una sit nobilior altera; ergo unica necessario est persectissima operatio naturae intellectualis,quae tala beatificabilis est; ergo in sola unica operatione consistit a. titudo eius, p ta ut dicit operationem utroque modo immediationis obie.ctum beatificum attingentem .Praete rea in quolibet ordine essetiali est sh tus ad aliquod unum; ergo in ordine finium non tantum etit status ad ali. quem finem ultimum extrinsecu,quale est summum bonum, sed etia inter fines intrinsecos erit alius unus supremus; ergo non sunt duae operationes
derone finis intrinseci, sed una. Hae eratio non placet Scoto, quia ab uno &eodem principio possunt plura immediate oriri,ut vidi mus a Deo plures Angelos immediate esse productos, quocirca eX unitate producentis non bene potest colligi unitas effectus immediati ita similiter plura possunt i me diate attingere eunde sine; licet ergo in quolibet ordine essentiali sit status ad aliquod unum,non in inordine effectuum est necessatio deuenire ad aliquod unum immediatu, quia plura possunt esse illi ultimo immedia ta, ita in finibus intrinsecis, qui visi nes sub fine possunt esse plures vltimo fini immediati absque repugnantia.
Sed obines, essentialiter ordinatis
non possunt esse duae species ordina tae, quia semper est una alia persoctior essentialiter, ergo non possunt esse immediatae & proκimae eidem causae. Concesso antecedente, distinguitur consequentia , vel quoad per- pectionem, vel quoad Productionem:
primo modo concedo, secundo modo nego. Vnde si sermo sit de finibus intrinsecis alterius rationis dc spe A a x ciei
404쪽
citi , bene concludit argumentiun ,
uod non possunt esse plures immolati in pesiectione ipsi fini simplici-riter ultimo&eXtrinseco,etia in Pr posito fines intrinseci,quibus creatura intellectualis attinget lanem vitamu, sint alterius rationis&speciei, ut intellectio & voliturinecessarium est , ut v-nus alium in persectione recedat, &consequenter, quod non sinat iminediati ipsi fini ultimo immediatione Perse bonis,sed unus tantum. quo colligitur, v filiis ultimus intrinsecus naturet intellectualis est unicus,&consequenter unica est persectio, per quavltimate & perfecte beatificatur,quia beatitudo est perfectissima naturael mtellectualis operatio.Tandem quia eXPhilosopho 1 .Et hic felicitas est oper tio optima, secundum optimam virtutum,& in vita persecta: sed inpossibile est esse plures operationes eiul dein sinpliciter optimas; ergo in natura intellectuali cosistit selicitas in unica opsraisone. Probatur minor, quia vel esset eiusdem speciei, vel alterius: lipninu, una talis perfecta tussicit in una nat ra, & consequenter pluralitas esset smperflua:s vero sunt alterius species, no Possulit esse plures optimae, quia Mocies seliabent sicut numera,eX S. Metapli. Sc praecipue hoc veru e si despecie prima,quae ipsa est non vinca luia est prima in genere.respectu aliarum, sic ut primum simpliciter est primum eXtra genus; similiter non est possibile esse plures virtutes optimas eiusdem naturae, sue accipiantur virtutes
Pro habitu acquisito simplici, sem Persici sic est uni uiri tantum o
Collige ergo ex dictis, quod beati
ludo totalis naturae intellectualis con sitit in duplici coniunctione ultimata ad obiectum beati ficum, sed non vltimata simpliciter', sed quantum ad
Potentias, quq comunguntur,ita quod viso est ultimata quoad intellectum, dc fit uitio quo ad voluntatem; veruinest tamen, Quod prima, scilicet visio, ordinatur ad secundam, ut Puta adnuitionem , tanquam ad principali rem, dc quantum ad hoc,visio non dicitur simpliciter ultima, sed fruitio a in genere operationum naturae inreselectualis est nobilissima, ct in illa principaliter Sc essentialiter consistit bestitudo tanquam in simpliciter inima
Operatione inter omnes,ad quam omnes aliae ordinantur tanquam ad fine sub fine; ideoque unica tantum operationem dicit beatitudo intellectualis intensiuain tuo circa quo ad ultimum etlperfectissimum, quod beatitβdo importat, potest dici summum bonum nutὶnsecum simpleX,Sc uni una cre turae, de quo articulo sequenti redita
AD primu dico,q, ut ex dictis con
stat, beatitudo exiesua consistit in totali unione naturet beatificabilis cuvltimo fine,quq utrumq; actu utriusq; Potent. ,intellectu, scilicet ela voluntatis includit, caeterum beatitudointei sua de perfecta, ac immediata uno in mediationis modo solum in unica Peratione consistit, ut conclusone vitima ostendimus.
Ad secundu dicit Scotus, Q tendere in finem non competit proprie nisi aPPetitui,& hoc quatenus tendere crearatur quasi motui, na intelleous licet tendat in obiectu pr senia hoc non est aequi uoce accipiendo tedere,qa tendit in aliud
405쪽
in aliud quas in terminum motui a quirendum per ipsum motum, quia Primo habet illud , praesertim si est Praesens obiectum; sed concludendo,
quod natura beatificabilis per utramque potentiam tendat ad obiectum beatificum , non tamen aeque princi-Paliter, ad quem sequitur, quietatur unica principalis,per alteram vero minus principaliter , & similiter qui et tur ipsum cosequens. Praeterea inquit Scotus, comparando potentias inter se illi tendentiae no sunt in obiectum beatificum immediate duplici immediatione , ad perfectam operationem beatificam requisita, sed tantum altera, scilicet operatio volutatis, Sc ita erit immediata duplici immediatione ;quietatur ipsam seque iis , non vero quietatur sequens actum intellectus, at beatitudo naturae intellectualis intesiua de completa, includit duplicem illam immediationem ad obiectum beatificum. Ad tertium respodeo, quod totum argumentum concedi pote st de beatitudine extensu a & totali, nec aliud concludit; sicuti ergo sunt aliqua multa concurrentia ad actum primum alicuius,ita possunt esse multae quietationes illorum,Sc unica totalis eκten sua totius,includens illas multas: sed inter illas omnes est unica, quae est ultima quietatio in obiecto; ergo est ibi asinpliciter totalis quietatio naturpi quendo de totalitate extensiva. Ad quartum distinguo maiorem ,
nam per ly per se, vel intelligis essentialiter, vel Per se Primo, vel per se secundor si primo modo, concedo maiorem, sed minor est falsa,quia per solum actum voluntatis distinguitur beatus a non beato, de quo susior erit strino, ubi de fruitione agemus plura Controu. Pars IIII.
ergo possent esse distinctiva in alia
quo, quibus ab alἹs distinguitur, non tamen quodlibet eorum est deessentia ipsius distincti ut sic, sed lbiu illud, quod primo S essetialiter distinguit, quod in proposito solum competit fruitioni.
An beatitudo consistat in QTu intege
Ovod cosistat in actu intellectus
beatitudo, probatur; in illo actu tantummodo & prcci se consstit beatitudo, quo immediate ac primo Praecise habet obiectum beatificu , dc attingituri sed hoc fit per actii intellectus,
dc non per actu iri voluntatis;ergo solum in actu intellectus consistit beatitudo. Cosequentia optima est; Maior videtur nota. Minor vero probatur, in primis habet obiectum beatificum Per actum intellectus immediate, quia non mediante alia Patentia, Scper consequens primo. Quod vero non habeatur per voluntatem sic ostendo, quia voluntas non attingit finem , nec vero illum atting t & assequitur per actuin desiderii,cluta est respectit absentis, nec per delectati Hem, 'lina praesupponit ob ectum habitum Sc posse Isin, dc at langetitiam ipsus per intellectum; ergo 'ullo modo voluntas obiectam beat. s. um attingit, nec assequitur, quia nullum lium actit in cic operationem habet. Et confirmatur , quia scut conie-quutio Pecuniae , quae est finis cu-Pldi vel auali , Don attingitur per lachum voluntatis , quia tunc st. lim . cupidus cum vellet habere Pecuniam,
haberet illam, sed per aliam actum A a 3 attin
406쪽
attin tur ,&postea voluntas in ipsa Pecunia trabita dele hatur; sic est de obiecto intelligibili respectu nostrae voluntatis, quia per in am eius nonati: ngitur, sed Pet achitin intellechus dc tunc voluntas ipi, iam habito delet hitur. Secundo. In illo tantum praecise consistit beatitudo, quod tantum ab omnibus desideratur: sed desiderium omnium est soluin in visione,quae est actus intellectus; ergo in illa praecise
consistit beatitudo. Et confirmatur, quia intellectus prius naturaliter uni tur obiecto beatifico, quam voluntas; tunc quaero, in illo priori natura, aut creatura est beata,&sic in actu intellectus consistit beatitudo; aut non est beata, quod si admittis, concedis impossibile, tunc enim intellectus creaturae uniretur obiecto beat. fico, Sc ii si esset beata is sa creatura, quod videtur contradi ionem inuoluere.
Tertio auctoritatibus probatur ide. Prima est Ioan. 14. Domine, ostendelaobis Patrem,Sc sufficit nobis; oste-sio. ad intellectum pertinet. Secundae st Ioan. I 7.Haec est vita aeterna,Vt cognoscant te e c. Tertia est Augustini I . de Trinit. c. penuit. dicetis; Visio est tota merces Scc. Quarta est Aristotelis i o. Et hic. ubi eκ intentione probat, felicitatem substatiarum abstractarum in speculatione consistere; unde cocludit, etiam nostram felicitatem in speculatione sitam esse, quia magis per hanc similes illis efficimur.
In hac quaestione est dupleX opposita sententia. Prima est D.Tho. in 2. q. 3 .art. q. asserentis, beatitudinem essentialiter in visione dc actu intellectus consistere praeci se, eius', sententia innititur argumentis pro parte as-fitimatiua adductis,&ijs, quae in Principio Controuersiae sesta sunt sequiatur ibidem Caietanus, D.Thomas, de eius discipuli. . Secunda sententia est Scoti, assitam antis,c5sistere beatitudinem primo de praecise in actu voluntatis, quem optimam operationem natur beataficabilis esse dicit: ita tenet ἰn q. d.49. q. q.supposito tamen, quod beatitudo consistat in unica operatione eκartiaculo praecedenti. Qii aerimus hic, an ille sit operatis intellectus vel voluntatis , circa quod
est illa duplex opinio modo posita. Expo tu opinionis D.Thomae.
PRO intelligentia opinionis D.Tho
mae obserua, ad beatitudinem duo requiri: unum per se primo,& adessentiam beatitudinisi pectat,vel est
de eius essentia: alterum vero quasi per te accidens eius: Primum est Operatio optima naturae beatificabilis. Secundum est delectatio ei adiuncta. Secundo obserua, quod beatitudo naturae intellectualis est vitimi sinis
consequatio, quia est coniunctionaturae ad optimum S supremum bais
num extrinsecum persectivum naturae, haec autem coniunctio fit per finis consequutionem, quae fit peractum potentiae ipsius naturae beat scabilis , quq non est nisi intellectus,cuius ol ficium est obiectum apprehendere , i non voluntatis, sed in obiecto habito& possesso delectari; nam voluntas
sertur in finem ut absentem , cum ipsum desiderat, Sc piae sentem cum in
ipso quiet cens delectatur: at desiderium finis, non est sinis assequutio,sed est motus ad finem non habitum,led acquirendum; delectatio vero volun-
407쪽
De Beatitudine. r 7 stati aduenit ex hoc, quod finis est prς-
sens ipsi voluntati. Tertio obserua, quod nec amor, qui est actus voluntatis, cuius videtur Dahomas non meminisse loco supra
citato, eκ ea doctrina praecedentis articuli colligit, potest dici finis Scobi
cti conseruatio, utendo nominibus vlpluris fiat aequauocatio, quo amor rei consequutae dicatur rei consequutio . vel e conuerso, nisi abutendo nominibus: Unde Scotus consequutionem in
duplicem distinguit; unam per actum. intellectus, aliam Per actum volumlatis. Et Probat , quia amor vel est rei absentis, & non habitae , vel rei Pr sentis: si primum, eX eo ipso conuincitur , quod non si obiecti dc finis coiisequutio, alias non esset re
non habitae: si vero est rei praesentisci habitae, supponit rei consequutionem , quia est rei habitae. His γ' stis,st
Prima conclusio. Beatitudo essentialiter consistit in actu intellectus, quod est visio beatifica obiecti. Conclusio haec Probatur argumentis in rincipio controuersiae, & principio uius articuli positis;& ratio rundametatis desumitur ex doctrina nunc posta, scilicet quod beatitudo est esse ititialiter situs vltimi assequutio; sed natura intellectualis non assequitur fine minis per suas potetias, & non pex
voluntatem, ut Probauimus notab. primo; ergo per intellectum,quia non habet aliam potentiam, per quam illum assequi possit. Pr terea confirmatur, quia ex notabili secundo amor, qui est actus voluntatis, Sc per quam si eos et potentia apprehensiva,sine conse quutione post et ipsa voluntas finem asse iiii,supponit obiecti consequutionen6 ergo non consequitur illum, sed eius consequutionem & praesentiam supponit. Item colligi potest e Rijs.
quae eκ consequutione finium videmus, s enim consequutio pecuinae esset peractum voluntatis, statim a principio cupidus consequutus esset pecuniam , quia vult eam habere, sed a principio est quidem ei absens ,consequitur illam eκ hoc, quod manu, uel aliquo sui eam apprehendit, & cuea delectatur in pecunia habita: simi liter accidit circa finem intelligibilem, consequimur autem ipsu in per hoc, quod Di praesens nobis, peractum intellectus, Sc tunc voluntas delectatur&conquiescit in fine iam adepto , et go essentia beatitudinis in actu intellectus consstit,sed ad voluntatem Pertinet delectatio consequenda. Secunda concluso. Delech itio voluntatis in obiecto beatifico pertinet
ad beatiuidinem quasi per se accidens
eius, quia supponit essentiam beatitudinis quam per se concomitatur. haec de opinione D.Thomae.
PRO intelligentia opinionis Scotiobserua. suisse aliquorum opinionem asserentium, voluntatem in Patria non habere respectu obiecti beatifici illum actum vel operationem, pro ut actus & operatio distinguuntur ὀ delectatione, sed tantum res ectu eius habere delectationem, qua quietatur in tali obiecto , quia voluntas cum sit potentia appetitiua non potest compa rari ad obiectu in suum,nisi ut absens, vel ad prae tens respectu vero obiecti praesentis solum habet delectationem , sicut respectu ab lentis desiderium; idque coi. si matur eXA a 4 aliis
408쪽
alijs appetitibus, puta naturali,& animali, qui nullum habent actum circa appetibilem habitum , sed tantum quietantur & delectantur in ipso, sicut graue in centro, de animal in cibo habito&gultato delectatur, nec ultra appetit illud ; ergo uniuersaliter in appetitu , qui est voluntas , non erit respectu obiecti praesentis , nisi delectatio; ob id tenentes hanc opinionem, conisinant, beatitudinem in nullo actu voluntatis essentialiter consistere. Eidem sententiae videtur adhaerere tauus Thomas , quidquid
dicat Caietanus, quia in ratione , qua excludit beatitudinem ab acta vo lutitatis, solum facit mentionem desiderii, de delectationis, & hanc dixit habere voluntatem respecta obiecti habitide praesentis , aut insulsi, cienter processit in sua ratione, tenebatur enim probare, quod voluntas non assequitur suum obiectum peractum amoris , sicut intellectus per actum intelligendi, quod tamen non
facit. Sed revera isti Auctores volunt tem vitificant , siquidem operati nem ab ea circa obiectum beatificum excludunt , & consequenter
eam beatificabilem faciunt; irrationabile videtur inqua Scotus) ponere voluntatem operativam circa obiectum absens , imperfecte tamen cognitum, non tamen circa praesetis
S persecte cognitum , nam si circa obiectum absens potest operari, etsi imperfecte sit cognitum, multo magis operari poterit circa obiectum Praesens, & cognitum perfecte, quia visum; quia non est minus potens deminus persecta voluntas respectu
ibi praesentis quam absentis , sed
respecta obiecti beatifici non repraesentati per visionem t sed κpotest habere voluntas aliquam mperationem , qua viatores diligunt Deum , alias praeceptum de dii ctione eius impositum esset hominibus impossibile ; ergo multo me lius habebit actum circa Deum ci re visum , Sc non desiderij , quia
est absentis : ergo amoris . lyraei rea voluntas in patria tion minus Minat Deum quam se ipsam , vel a liquid aliud ; sed pia iusti est', 'quod amat se ipsam , dc diligit, Sc vult,
Ptum de dilectione, quod perfectissime adimpletur in patria; ergo mul'to magis 1 eum dilig t; ergo in Patria habebit voluntas actum dii, gendi . Tandem quia cum intellectus de voluntas sint aequaliter se inulaeta
mutuo concupiscentes , iuxta Au
gustinum nono de Trinit. capitulo vitiino , sequitur, quod circa quodcumque obiectum, circa quod potest intellectus habere act in intellige di , circa idem poterit voluntas ii bere actam volendi, si obiectum est volibile, vel nolendi, si obiectum est nolibile: sed circa Deum intellectus habet actum intelligendi; ergo vinluntas poterit habere actum volenis di de diligendi, cum Deus sit summum volendum. Praeterea Deus in Scripturis proclamat: Ego diligentes me diligo. Et Beatus Ioannes: Fili li, diligite alterutrum Sccaeter. Si ergo voluntas nostra in via habet actum dilectionis in Deum , multo melius illum habebit in patria r sed ex Augustino nono de Trinit. colligitur , capitulo viti imo , ubi dicit, quod appetitus inhiantis sit amoes uentis , ille autem appetitus siue
409쪽
des de inin vel amor in Deu no habitum non est lainen passio ; tuan quia Palilio nibu, non meremur , vel laudamur, nec vit eramur . ex secundo
Ethstor.iii sanctis autem desiderii cosilit maior pars meriti. in laudabilitatis iusti uiri in via; tum etiam quia
obiecto eodem inpetentato aliquando voluntas elicit desiderium inten' sius, quandoque reni istius, secundum uod ex maiori Uel minoti conatu elicit; idc rationabile est, quod si v Iunias desiderando elicit actam, ut tenet B. Augustinus ubi stipra, Sc Anselinus de concepta Virgua. cap.quar to, quod etiam circa finem Praesentem eliciat actum, quia si cognoscendo inouet, si ita noti habitu limrationabile est etiam quod cognoscedo quietet se in illo praesente, idest, si ad obiectum cognitum,non tamen habitum mouet se voluntas per desiderium,rationabile est, ut euain in obiectum co
nitum de habitu feratur, Sc illo Praeiente se quiete t. Secundo oblema, quod quietatio bifariam accipi potet te Primo , pro delectatione Proprie . dicta, quae est
Persectio supereminens operationi, sicut pulcritudo iuueni dc quietilio
sic sumpta ad voluntatem relata , sequitur assequutionem finis ultimimo solum primam generatione, quae, ut
dicemus, si per actum intellectus, sed etiam prima perfectione, qui a s quitur actum amandi vel liuendi Gne viso , qui est vere actus elicitus voluntatis. Secudo modo accipitur quietatio pro acta elicito a voluntate tintius naturae intellectualis quietatiuo,
qui eam . immediate immediatione etiam persectionis vlt. fini coniungit. Cum auic dicitur coiter, Q beatitudo cofillit in ultima Potentis oPer alioue est distinguendum, naisi si sumat quietatio Pro actu OPerativo pote tiae immediate attingente obiectum beatificum utroq; immediationi odo, Est vera; si vero sumatur pro qu:eta, tione primo modo seu pro delectatione,estoninitio falsa, quia potentia nobeatificatur i delectatione, sed in operatione optima, ut manet in supers
ribus declaratum.Similiter est dillinguendum, cum dicitur, qd quietationaturae intellectualis supponit finis assequutionem, nam si quietatio alia inatur primo modo, est vera propositio, ut Paulo ante dicebamus; si vero su matur pro actu quietatiuo Potctis quo finem attingit, est fallacii de alsequutione perfecta filiis sit sermo,imo periptum aEh im quierativum P tentiae assequitur obiectam, ut notata sequenti dicemus. Tertio obserua,quod Doctores co ueniunt in hoc, quod beatitudo con
sibi η persecta finis vltimi assequutione, sed est differentia inter eos,an talis
assequutio fiat pe actum intelle has,
an etiam voluntatiς. D.Thomas, Scelus discipuli affirmant,huiusmodi assequutionem solum fieri per actum
intellectus, Scotus vero asserit etiam,
de persectius fieri peractum voluntatis, S assequutionem filiis peractu intellectus appellat primam vi age,
ne rationis,illam vero,quae per actum voluntatis fit, primam ordine persectionis vocat, etsi ordine generationis Posteriorem esse affirmet. Ad cuius intelligentiam nota,quod tam cognitio intuit tua obiecti, quam dei chatio sequens, tendunt in obiectum habens elle cognitum, vel repraesentatum,non quod cognitio abstractivaseratur in obiectum ut cognitum,
dc sub hac ratisne, quia tale esse co
410쪽
gnitum obiecti sequitur cognitioncs ct cuin silens rationis, sub tali ratione non sertur cognitio abstr Ehiua
in ipse in , sed sub inione reali, quae
in obiecto habente esse in pectere- Praesentatur: nec voluntas sertur per dilectionem lequentetra talem cognitionem in obiectum sub ratione , qua cognitum est, licet id sit conditio sine qua non, sed fertur in rem cognitam, si est actus desident, pro ut futura est es vero est actus lius complaceritiae, etiam sine ordine ad eXistentiani amatura voluntate, sicut diuina voluntas repraese litatis rebus sibi ab intellectu diuino in esse possibili , complacuit sibi, quod tali esse gauderet. EX ijs sequitur, quod tam intellectus qua
voluntas sertur in rem in se, & in intellectum per speciem existentem,&in hoc non est disteretia inter intellemi,& voluntate,saltu quoad intuit uacognitione, & amorem rei per ipsam cognitae: si autem aliqua disterentia esse potest inter voluntatem Se intellectum, est quoad cognitionem abstra chbuam, dc dilectionem illam seque
tem, si voluntas ut desiderativa rei cognitae coia sideretur, nam si voluntati
repraesentatur sanitas, illam non desiderat praecise prout habet esse cognitum, videt:cet prout ab intellectu drinoli stratur abstrahendo ab existen tia,sed ut suturam in se; caeterum loquendo de voluntate ut amatiua,etia actu completiue sicut cognitio abstractiva fertur in rem in intellectu, ita Voluntas: dc pro tunc quando res desii sideratur, non habet aliud esse quam cognitum. EX hi β colligitur, falsum esse illud commune dictum,quod intellectio est motus rei in animam,dilectio vero voluntati , iii re saltem si
intelligitur de intellectione, ut etiam intuitiuam complectitur: at simit terloquendo de amore in comuni, pro ut sequitur etiam cognitionem ab stractivam , dc tendit in rem in ano m3 : Si autem huiusmodi sententia ab Aristotele habetur, secudum quod ipse communiter locutus est de cognitio ite abstraei tua, Sc de voluntate vide si deratim , quae sertur in rem sui ram ivnde aliqui veritatem illius dbcti considerantes, dicunt esse parabo licum dc inale intellei hum,quia in comgnitione intuitiua potius videtur esse motus intellectus in rem quam rei ad
animam, in abstractiva vero non a PParet etiam, quo modo non sit motus in rem, sed rei ad animam, nis pro tato dicatur , quod in abstractiva cognitione prius est res in anima quam in . tellectus in illam seratur, semper in men ipsa cognitio est tendentia in orbiectum, sicut dilectio in rem amata, cuius cognitionem supponit etiam voluntas in intellectu,ut in amorem eius rapiatur;solum ergo illud dictum potest haberi verum quoad hoc , quod magis susscit intellectui ad eius actu
res in anima quam voluntati, quia imtellectus eam intelli ait multoties , Vt ab existentia abstrahit, voluntas Vero alterius eam prosequitur in re, ut inesse u. Hoc bene nota, Scintelliges praecisam differentiam. inter intelle ctu, dc uoluntatem quoad serri in inbiectum. Habemus ergo, quod non solum dilectio rei praesentis , sed etiam cognitio intuitiua rei est tendentia in obiectum in se ipso:cognitio etiam abstracti est tendentia in rem obiecta, sed ut abstrahit ab existentia, dilectio vero desiderativa volutatis consequentis cognitione abstractiva, est in e cognita, prosequendo eam ut futuram in se, semper tamen quilibet isto