장음표시 사용
421쪽
aiaeeptu Deo, quod absq; charitate no gens fini retrinseco . tollit uatione
haberet;&quamuis ille actus praeseim omnem cuiuuibet alterius intrinseci. tia obiecti esset supernaturalis,quia se S ςX consequetus constituo compo Ia diuina voluntate supernatur aliter situm Armale incorruptibile intrini Moperante potest talis praesentia habω 'ce coniunctione ad finem extrin-
tamen alit naturalis eκ potentia secum. . uni.
Mient quoad substantiam actua. Tertio, si beatitudo esset forma isse eossibilis, posset destrui manete misARTICULUS VL tura intellectuali vel rationali, perea persecti Mi,quia ipsa est incorruptibia sit ex se ima maliter lis: sed consequens est falsum, quia me perpetua ct necd a. beatu posset non eie beatus. auia noli haberet, quidquid vula ulterutri nunPArs affirmativa probatur, aliqua quam fieri miser, efficeretur autemsi forma corporalis in simpliciter in Posset esse non beatus; ergo c. corruptibilis non solum subitantialis, In hac questione est tripleκ sentensed etiam accidentalis, dummodo fit tia. Prima asserit,quod beatitudo ex se Ioprie perfectio corporis incorrupti ipsa formaliter est perpetua & neces. lis,ut persi umitas ut ceso, Sc lumino saria,itas posita in esse non potest nostas in stellis; ergo multo magis supre esse,sed eli iaece sario, & durat in per. ma persectio naturae intellectatis de . Petuum Deo ipsam conseruante. ' spiritualis erit formaliter ilicomit . Positio haec est similis illi, quae ponit iubilis. tum & intelligentias etiam eκ se ne Secundosorma, quae tollit in suo cesse esse,licet fuerint a Deo productet susceptiuo omnem priuatione dc ρος esse cher , ita sentiunt de beatitudine.
sibilitatem respectu alterius formet, o Secunda sententia conuenit cu pristituit compotuum eκ se simpliciter ma, quantum ad beatitudinis perpe-: serna aliter perpetuum dc incorrupti- tuitatem, sed in ratione ponendi distbile,ut patet de forma celi dc caeli sed fert causa, inquit, 'b quam beatitudo
beatitudo tollit a natura i eatificabili est perpetua, ea est, quia voluntas ne omnem priuationem, quia omne im- cesse sevitur Deo clare viso, qiua in iapersectionem,& similiter omnem po nobstenditur ratio mali, nec defcctustentialitatem ad alium actum Sc ti boni. D sieri haee postio a priori, sicut ma, quia ipsa est actus vltimus in suo illa,quq poneret cςlum necessario mo ordine magis,quam forma caeli in or- ueri eκ necessaria habitudine viaisoris dine formarum substantialium; ergo mi mouentis ad mobile, ab ea,quae poipsa est ex se formaliter persecta & neret caelum ex se formaliter itecessi
pecessaria. Et confirmatur, quia filiis rium moueri;quoruin primum Pone ultimus extrinsecus eκ eo, quod inclu rct I lailolbimus, non secundum .dit eminei uel persectiones onrnes al. Tertia positio est Scoti m η dii lin. terius finis, tollit omnem priuatione, ερ quaesi.6.art. Pr mo,asseret ita S, seu carentiam,respectu finis extrinse- titudinem esse perpetuam, cuius Per-6;ergo a simili, filiis ultimus intrinse- petuitatis causa nec est , inquit, fio cus,cui est beatitudo serinalis coniunt ma beatitudinis, quasi peripiam bear Controu. Patri II
422쪽
imidost Dematitethecessitia nee ita a Uuo destris possunt iret ab aliquo
tura poteratim um, quasi circa obiectu ente creato possunt coreum . C. necessarionperentur, nee habiturin terum per hoc noresintentia in se
potentii Huasi necessatio determinas sermaliter necessario, sed contingenis potentiam rpetuo erandu,sed ria, quae a Deo in nihilum reduci pubillius perpetuitatis causa est ducina vo sunt;suit clientalis naturae,quod so- luntas, quae sicut perficit tradiiciat intensiue , ita conserit lonam tali per-ifictionepos uo. Pro an ligetitia huius quom lanis . obstrua ,seiuni Deum esse ex se sin Plorere necessarium, cui intrinsece, &ex propria natura simpliciteria actione conseruati Deli puta qua
generaliter conseruatosa entia, erutpripetua, Oia nec veterasit nec habet se in mutua cotrarioru actionem,
qua visuit mr ; sed intelligetit lant
incorrupinata ab intrin coi ex eo, quia non habent materiam, qua is repugnat contingemia,& possibilitas luna res potest esse de non esse,ioli. ad iionssse omne vero aliud imo eκ do de ente substantiali, illa enim est. coissequenti est si inplicitercontinges, ratione cuius habens eam est uti cuis, non repugnet non esse,& desine in potentia contradictionis ad forma; reesseramne.n. tale prius habuit riqn at calum est incorruptriae non ob ca esse,quam esse, dc sicut Potuit poni in rentiam materiae, nee M idό quod esse, sis potui non poni,si diuina vola elux sorma tollat a materia priuatimias ad id, sicut potivi,se determinasset: nes omnium Drmatum, sicut in sol quamuis Deus aliqua entia, ut in- . tione secundi dicetur, sed hoc ideostelligentias, ab aeterno creasset, prius quia ab agente naturali corrumpi no natura negative insulset eis esse, Potem nec destrui, nec a contrarior
quam non esse, non quod in aliquo sed in hoc non concluditur, quod sit insuderirnon esse Rina tunc simul te- incoituptibile in principijs imnsem;
Pore habitissent esse, de no esse,quos sed quia ab agente naturali formatae implicat, sed quod n5elle prius, prius tia materia expelli non potest, cum natum erat inesse lana esse prius non possit caelum recipere peregrinas
main uisud set nisi ab agente dante impositiones, quib. ad alterius formet esse illis suill et impeditum: lus Deus dispositionem disponatur. EXbis coluest, cui nullo modo non esse potuit lise, quatuor modis potadici ab tulit
conuenire, quia e st simpliciter nece incorruptibile &perpetuum: Primolarius. unde colligo,quod omne aliud ex principi h intrinsecis,quae causa noa Deo est ens simpliciter cotingens,dc essendi vel destruendi principiatunt in iubilum diuina potentia reducibi. esse nequeunt, quamuis absolute i die, cum hoc tamen aliquod creatum quendo possint desinere esse inordi- potest dici incorruptibile tro quanis ne ad caulam primam non conserua non habet contrarium, vel no potest tem rem inesse; sic Angelus dici pi destrui ab aliquo ente creato,sed tan- . test incorruptibilis. Secundo dic tum modo potest anni hilari a Deo tur aliquid incorruptibile solum ab
non conseruante. In hac significatio, extrinseco, quias a contrario, &abne, Angelusest incorruptibilis,caelum agente naturali corrumpi n8n
etiam,quia nullani Micotrarium, test , licet ex pincipi h intrinsecis sit
423쪽
principium possibiliteresseruli uesiccaelum dici potest incorruptibile. Tertio dici potest incorruptibile illud,quod nec iu intrinseco , nec ab extrinseco .a sno destrui potest,uel esse desinere, sed simpliciter. Sc absolute sibi repugnat desinere esset fix potest dici incorruptibile, quod est ex se formaliterens necessariuna ac necesse esse: sed sic esse incorruptibile soli Deo metit. Ultimo potest dici incorrupti-ile aliquida causa prinila, reni perri tuo in suo esse conseritante, nec ma gente causae secundae corruptiuae ; sicut corpys post resin chlonein dicitur incorruptibilς, de qψo insta erit sermo susior. Secundo obserua , quod tudo potest accipi bifaxiam: Primo Pro Persectione permanete, & secutam intentionem suae persectionis cons-derata: Secundo poWst accipi pro ali
qua perfuistione iittenta, non tamen
praecise sistendo in persectione intentas, sed includenotiam Persene eXlensionisnegando delati aiem eius. Histrusit sit εCouclusio IYima . Beatitudo creatano est e X se necessaria,sed est cotinges Pendens eκ coseruatione Dei sanicoseruantis. Probatur, nullum creata est formaliter necessarium: sed beati- indo creaturae intellectualis est crea ta; ergo non est sol maliter necessa
ria .Consequentia optima est, dc minor est manifesta, cum etatem Pore habeat esse. 1aior veroprobatur,quia omne formaliter necelsarium necessaria eXistit: at nullum ens creatum
eκistit necessario, sed contingenter adiuitia voluntase contingenter ipsum causante . S an esse coiiseruate etiam libere di contingenter. Secundo non
est maior necessitas risendi in beat
tudine, quae est qἘγddam accidens ,:quam i inbiecto suo, in quosstr sedi
subiectuin non est ex se formali- 'ternecessarium,sedcontingens,sicut quodlibet ens creatum, fgitur, dcc.' i Dices forsitan, beatitudinem non
esse ser aliter necessitiam simplicii reriquia potest non poni in esse,sed ies dum quia,quia posita semel in esse,non Potest non esse,nec destrui . . Contra, quia Deus non maiori trecςsssitate mus exuat rςm quam eam Ponuat in esse;erm sicut potuito et pinest
ean non Ponere in esse beatitudii te, ita dc ipsam an esse positam potast noconteruare, dc se fatere ea tu non es.se, etiam manente subiecto,quia in 'Potest coseruare Prius et seiritaliter,ude posteriori sed natura beatificabili, est prior naturaliter, uno et aut tem pore,ipsa beatitudine; ugo potest Deo colaruari beatitudine destructa, priuAn, natura essentialiter distincta posteriori, sicut psit a Deo fi:ri sine Posteriori, Potest desime ipso conseruari ab eo.Et con*matur,quia neces sitas beatitudinis, quoad existud uminon est maior in ordine ad Deu qua in ordine ad potentiat a qua elicitur, S in qua est sed habitudo eius ad naturam beatificabilem est contingens,
ut Patet eκ natura extremotu, tuto qnon est necessaria viaio,sed.contingenergo habitudo eius ad caulais prima est contingens; ergo pol destrui a sausa prima sicut & subiectu, cui is est;&.lic ut tio dicit necessaria iii habitudine ad subiectum,ita quod ipso existente ipsa sit, ita nec ad Deu Concludiaec e stcontra Primam opinione, eX quas quitur, quod beatitudo est ens contingens,cui non repugnat simpliciter noelia , imo conuenit posse non esse, eo
424쪽
ipse quod contἰogens e ue sequitur et
secundo, quod iaatitudo creata, de qua hic est sermo n5 est inc raptibi.
lis tertio modo ex dicti s notataprimo
quia incorruptibilitas illo modo soli
DEo conuenire potest. pn Secunda Conclu. Beatitudo creata non est necessaria e cemquod volumias necessatio Deo si uatur. Probaturi quia vel illa necessitas Proueniret eκ parte obiecti necessario mouentis,autere Parte potentiae voluntatis non quidem eκ parte obiecti, quia obiectum beatiscum ad nullu actum creatu necessario mouet:s vero ex parte voluntatis, contra, quia volutas o parte o
lecti nullam habet disserentia nisa'
Proκimationsi maiorem vel iminore,
quia alia, dc alia praesentia obiecti noest nisi alia de alia approximatio: at diuersa approximati assi ad agens nocausant ne issitate,sed tantum intensiore acthnem; ergo si in fine obscure apprehensum sertur libere dc contingenter voluntas,similiter& in fine lare visum. Praeterea quia eade est voluntas,quae vult fine,& illud,* est ad
fine: ergo eode modo operatur circa
finem Deum clare visum, sicut circa mediar sed circa ens ad fine operatur libere & contiti enter; ergo similiter circa vi imu fine: aut si diuersimode ;ergo est diuersa potentia circa inedia.& circa fine,quia diuersi modi opera ndi arguunt diuersas potentias ,1 edde hac conclusione inserius erit uisor di-
.sputatio. Tertia Conci. Beatitudo non est necessariaeκ habitu aliquo determinante Potentiam volutatis. Probatur,quia
vel talis habitus est caula beatitudinis, vel hinsi hoc secundia;ergo no est causa necessitatis eiusf primum,tunc est
caula secundaria re ectu Pinctiae; Shon prior, de consequeter Eab res no utitur potentia, sed potentia habitu, sicut causa secunda, et instrumenturae capsa prima ad agendu non determinatur ad secunda , dc Per consequens no necessitat secunda. Pinerea B.Virgo habuit in via maiorem claaritatem
charitate alicuius beati inferioris gradus: at illa charitas iasi necessitauit -- luntatem eius ad fruendum,etia quia contemplatur Deli in s igitur necessiatas fruitionis, eκ eius perpetuitas non prouenit ex babilibus determinantib. Potentias ad actum. Praeterea esto, qd lumen gloriae necessitet intellectu ad videndii obiectum praesens, tamen si volutas si causa imperans illa visione,
potest non imperare,conti genter.ri. contagit intelligentia cum memoria .
illius obiecti , Q contingenter alia lased in patria coniungit intelligentiam
cum memoria imperando, quia iuκta
'Augustinu,in multis locis, in gignitiis' ne verbi persecti concurrit voluntas sc copulans: at visio illa beata est verbum,vel eiusditura sapit, ad id enim solum ei descit,quod per modunt naturae gignatur ab obie sto, non aut gumitur nisi ab obiecto beatifico mediate diuina voluntate, quod magis i uat ad rationem propositam; non eris 'go est necessitas, siue perpetuitas Ia xessaria beatitudinis ex habitib.determinantib. potentias adactus se dos, sed tantummodo ex habitu glorie est necessitas secundia quid, quia habitus est naturaliter inclinatium; nec talis necessitas est eX charitate in volunt te,quin voluntas libera 'potest uti v
Quarta Coclusio. Causa perpetui talis beatitudinis mih est forma be titudinis, quas per ipsam beatitudost sormaliter necessaria, nec natura
425쪽
potentiarum , circa oblectam quantumcum' 'e eallam Sc aequalis Perpetuomecessario operentur . nec Potest esse per instam,vel aliquo bre habitus in potenti, necessario deter- ui tempore,quae & quanta potest esse
minans ad perpetuo operandum sed toto tenapore, etsi in perpetuum du- Prouenit en voluntate diuina, ret, aeque enim persena est perseetio quae sicut perficit naturam intensue, albedinis unius diei, scut unius anni, ita conseruat eam in tali perfectione eκ I. Ethic. cap. 6. dc Angelus iupre. extensiue&perpetuo. Conclusio b c musita persectus pessectione intensi.eX Pi aecedentibus patet, nam eX pri- ua esset, si tantum una hora durasset, ma conclusione beatitudo non est ex atque inodo cum in perpetuum sit se sermaliter necessariamevo Priris duraturus.cipi, intrinsecis, quia est in 'ntinua Sexta conclusio. Sumendo beati dependentia a caula libera immedi tudinem properiectione permanenta, dea causa prima illam conseruan- tedc intensa in suo ultimo gradu, non
te ; neque est necessaria dc perpetua sistendo praecise omni persectioneeκ eo, quod voluntas necessario frua, intensionis ἰ sed includendo etiamtur,eκ secunda conclusione; neq; eius perfectionem extensionis Sc duratio. Perpetuitas prouenit eX habitu deter nis,de ratione beatitudinis est perpe- minante nacessario Potentiam ad G tuitas, quia beatitudo nata est phrpe, gendum, eκ tertia; ergo relinquitur tuo manere; ergo ipsa sic accepta pro
quod sit perpetua eta voluntate diuia persectione summa intensue de emna ipsaria perpetuo conseruant:Pote tensiue, includit perpetuitatem praerit dici incorruptibilis ab extrinsecoc sertim cum ipsa aeuo mensuretur, cui quia nec a contrario , nec ab agente non repugnat perpetuitas: sed beati aliquo naturali potest destrui, licet ludo sic sumpta non est per se unum, Potentia remota possit voluntas eam sicut nec operatio persecta nec totum destruer e ex sua libertate,quia libere aeuum,s est successuum,vel operatio eam elicit dc causat, de quo diceturin ipsa persecta , Sc negatio defectus de fine huius articuli, in quodam dubio. desitionis existentiae . et Ioc secundo Est ergo beatitudo perpellia eX v modo loquuntur multi debeatitudi-luntate diuisa Perpetuo conser ah - ne, cum de ratione eius perpetuita a te voluntatem, in suo actu beat fico tem esse dicunt, quia non tantum est Praesentente ipsam voluntatem , ut desideriumlin natura ad persecti
ipsum semper eliciat , nec vinquam nem intςnsam, sed etiam sic extensi. cesset, sicut in fine ait:culi in quodam ue habendam: sicut etiam desiderium dubio dicenius; ponetur ergo adhu- non est tantum ad bonum essentiale, ius conclusionis maiorem nitelligen- sed etiam ad semper esse, sicut possi- 'tiam bile est competere naturae.. Quinta concluso. Si beatitudo su- Septima concluso. Beatitudo est
matur pro perfectione secundum sus de facto perpetua. Conclusio est de
persectionis intensonem consilera. sde tenenda, nam Matth. 1 F. ibuntla,perpetuitas non est de eius essentia iusti in vitam aeternam. Et Matth. Q.& ratione formali. Probatur, quia Eruiuiusti sicut Angeli Dei. Et Ps. 38. quaecumque persectio permanens,dc in saecula saeculorum laudabunt te. Et
426쪽
Augustimas I 3. de Triri cap. 8. Beatat ita esse iv n pocist nisi linia italis; quod sic probat, nam si amitti Potest, alit ergo beatus amittit eam nolens, ct tunc noti est beatus, quia non habet quidquid vult; aut volens; aut neque volens, neq; nolens,& ad utrumque istorum sequitur. qiiod non est beatus,quia non amat beatit isdinem, immo si volens amittit,odit eam; si neque volens,neque nolens,non appreciat illain ; ergo non est rata beata. Praeterea ex Aristotele lib. 2. de Gen. in omnibus natura desiderat quod melius est, melius autem est semper esse quam non esse, saltem eo modo, quo temper est rossibile: at est pol λbile naturae pei Petuae quod sit perpetue persccta ultima pellectione;ergo hoc naturaliter desiderat , Sc per conseques in beatitudine,vbi desiderium naturale complebitur, ne si frustra, hoc etiam habebitur, quod illa erit Perpetua. argumenta in stris ripis Ar
lum, nec aliquod accidens eius e si incorruptibile, nisi quia nec a conistrario, nec ab agente naturali corruimi potest, sed dolum per annihil atio nem potest dest tui. Adsectandum concedo maiorem, sed minorem nego, quia nulla forma pote st tollere priuationem 3 sulceptiuo, quod aliam formam natum est re cipere, nis eminenter c tineat so mam ipsam , quia manente a iugi nem aliquo ad recipiendum,non potest tolli carentia, nisi illud ponatui: at forma ccclicum non includat formas inseriorum simpliciter, nec eminem te eo modo, quoens infinitum in ludit alia,sequitur, quod nomollii a materia sua priuationes aliarum formarum, si illatum est capax; unde ex tali
continentia non tollitur a caelo corruisi tibilitas quae est ex prino js intrin-
secis,licet latuetur quod no possit co rumpi ab agente naturali, uia illa serma ita continet alias quod non potest ab agente naturali expellia sua materia. Ex plum est in ala intellectiva, quae est forma perfectior u sorina caeli, tamen non tollita materia at quam priuationem respectu aliarum formarunt, imo nec constituit incorruptibile respectu agentis naturalis,Pro quo aliquam serma concomitantem
aequirit ad suu esse, ad quod potest Ggens naturale attingere corrumpendo; sola ergo serina infinita sposset
naturam inibimare, posset Per illam. viam, auferendo scilicet priuatioves, compositum incorruptibile constitue re. Et adhuc esset dubium, an susce-ptiuum esset in potentia ad iIlas formas sub pioprijs ratio ilibus,quas emi nenter haberet in illa infinita. ,sset maior arguincti distingui, illa. n. est vera loquendo de corruptibili ab agente natural , vel a contrario: sit satamen, si sermo sit de incorruptibili. id est, in destructibili. Ad confirmationem dico, non esse eandem rationem de fine intrinseco,& extrinseco , quia scilice t extrinsecus est simpliciter in finitus,ac proinde potest tollere a subiecto omnem desectam cuciuscunque finis extrinseci cat finis . trinsecus est sinplicitet finitus, ac per
consequens non sic includit intrins cascut illa extrinseca.
Ad tertium dico,quod naturi heatificabilis cum sit ens absolutum ., k n
427쪽
i alii et mus, imo tempore beatitudine, absque repugnantia Potest manere sine ea, quae sic consulerata capax est beatitudinis di miseriae & conloquenter nothest contradictio, et, cessa , te beatitudine, quae sibi est accidem, Per accidens insit iusseria. Nec est in- conueniens quod beatus absolute i quendo potat esse non beatias, Deus cnunsea potentia posset omnes bea, tos facete non beatos.
QVod possit peccare, probatur,
qaia per nihl I intrinsecum sibi habet quod contingenter o re-r ad fruitionem; ergo potest no frui, ct ira peccare. Conseqnentia est Obdoin Antecedens probo,quia ut iupra diximus, nec per habitum inhaerent nec per hoc, quod circa obiectuva ne.
celsario operetur, neque ex necessita
te beatitudinis habet, quod necessario fluatur;ergo nihilintrinsecum habet, Per quod a beato auferatur libertas &contingentia ad agendum. Hoedubium disputat Scinis in A. d.49.art. I .sublitera F. Ad cuiust et Hentiam nota ex eo ibidem, cli sen
sus dubi j potest esse duplex,aliud per
times ad sensum compositum, hoc est, an simul possit esse beatus dc peccaree dc in hoc sensu beatus est impeccabilis, quia de lege saltem peccatu beatitudini est incompossibje. Secundus sensus pertinet ad sensum diuisum, scilicet quod beatus non habeat potendam Sposi: bilitatem ad peccadum, dc hoc potestnntelligi dupliciter; prismo quod tuis impotentia ubi conueniat per aliquod sibi intrinsecu, quod
excludat talem Potentiam adlocc dum secvlido quod sibi conueniat haberi impotemiani per aliquam cama extrinsecam,eXcludentem talum potentiam propinquam ad actum Pe
res declaraturaiabens visum habet potentiam intrinlecam videndi quodciisque corpus,per causatu tamen eXtrinsecam potest fieri impossibilis ad vi
denduin de potentia Propinqua albquod corpus,ut si illa causa extrinseca faciat perpetuam distantiain visus ab illo corpore; vis inter caelum Empy- reum dc oculum damnati esset perpetuum obstaculum, ulus ille de pote tia propinqua non posset videre caela Empyxeum,quq impossibilitas sibi noab intrinseco,sed ab extrinseco proueniret,esset tamen ille octilus in potentia remota ad videndum illud corpus,
quia potentia sbi intrinseca videndi
non tificit eo modo,quo lapis est ini-Porem,seu non potens videret,quia nohabet potentiam visivam.
EX us collige,quod potentia pecca di in beato potest intelligi dupliciter s
la est , ratione cuius ii sibi repugnat peccatum, quia trabet principium ii trinsecum dc potentiam liberam desectibilesii ac vertibilem de bono in inatum,qualis est quaelibet voliunta creata nude considerata,& eri propria na. tura,tamen impeditur ab actu peccandi per causam eκtrinsecam ipsam prauenientem, ut semper continuet actu bonum, vel ne eliciat actam malum.
ut sic nunquam possit potetia in suam remotam ad actum peccando reducere,causa enim secunda praeuenta a sa. Perior
428쪽
periori ad vnn oppositoriam ii potest potentia propinqua mire
in aliud oppositum, poma vero pro pinqua ad peccandum est eadem v luntas vertibilis non praeuenta , nec determinata a causa superiori ad bo
Tertio obserua, qtiod circa beatum habet Deus duo velles alterum, quo
vult voluntatem beati semper dilige re diuinalia essentiam; alterum , quo vult nil inquam concurrere ad actum malum cum voluntate beati: per hoc velle confirmaturi in gratia confirmatione perfecta eXcludente etiam Peccatum veniale quodcumque; &pertimum senipet est beatus subacturatifico stultionis: propter hoc velle dicitur beatus in potentia remota ad peccandum, nec Propterdi suam libertatem amittit volunta immo liberior est , eo quod malexelle no potest in beatitudine,Augustinus in Enchiri
cap os, Sic enim i trebat fieri hominem,u t bene posset velle & male, nec gratis vel frustra, si bene s vel impune,si male. Et sequituri Postea vero sic erit, scilicet in coelo , ut male velle non positi, nec ideo libero carebit arbitrio, multo quippe liberius erit albitrium,quod non poterit seruire peccato.Et subdit quasi pro ratione: Neque
culpanda est voluntas, aut voluntas non est, aut libera dicenda est, quia beati sic esse volumus, ut esse miseri non solum non velimus,sed nuquam
velle possimus, sicut si anima nostra
nunc habet nolle infelicitatem , ita tunc nolle iniquitatem sempet habitura est. Et Anselmus de id ero bibitrio ait: Liberior ergo voluntas est, luga rectitudine declinare no potest. ΕΚ eo ergo, quod voluntas ex gratia Dei ct eius volutate habet, quod nec Pec
care, nec a fruitione desistere possit
propinqua potentia, no amittit suam libertatem. Nec ad bonum, nec ad v. nam operationem ultimam ac pers rectam circa finem ultimus' a causa su
periori determinari, est contra natu ram voluntatis, bene tamen si acra' se inferiori ad id determinaretur. His constitutis respondetur ad ducta uni sequentibus conclusonibus.Prima conclusio creatura intellectualis
beata per nihil si bi intrinsecum est imPeccabilis, ita ut per illud excludatur Potentia ad peccandum in sensum diis uiso Conclusio est contra D.Thomam
tatem necessario setri in Deum clare visum ; quam sententiam explicans Caietanus ait, naturam voluntatis posse bifariam considerari. Primoavit te, secundo ut approximata bonita idiuine visae ex primo modo no est,iniquit Caietanus, beatus impeccabilis Per naturam & aliquid intrinsecum bene tamen secunia modo, quia eKeo,quod voluntas creata est approri imata diuinae bonitati visae necessario diligit diuinam bonitatem habetque, resutudinem debitam. Ex quocon cludit Caietanus fugiendam esse phantasiam Scoti tenentis, beatum noesse impeccabilem in lensu diuit, n, si per causam extrinsecam, s. Deum
semper in actu recto conseruantem voluntatem creatam. Sed probatur nostra conclusio, & Caietanus mane
bit satis conuictus a sua phantasiad lectus in primis vel illa impeccabit,ias prouenit beato eκ propria natura voluntatis approximatae voluntat i diuinae visae, vel ex aliquo habitu sibi
inhaerente,vel evratione de natura visonis bζatificae, vel stultionis, quae est
Proprius i Psia, voluntatis actus. Non.
429쪽
itie primo, quia voliantas non solum
circa media , sed etiam circa finem viri timum clare visum statur libere socundum naturam suam , nec magis necessario seitur in maius bonumquam in minus, quod infe ius latissime ostendemus. Neque eκ secundo , quia habitus respectu voluntatis habet rationem caulae secundae,& iii strumenti , quo titur voluntas cum vult r at caula superior non potest per inferiorem necessi tari; ergo id ipsum potest , ex articulo praecedenti. Neque prouenit eκ visone diuinae essentiae , tum quia visio est voluntati extrinseca , tum quia non necessario causat fruitio Dem in voluntate , cum si solum causa partialis eius, vel conditio necessaria tantum. Et tandem quia si sermo si de diuina essentia visa , ipsa non mouet necessa io voluntatem , quia ad eXtra ni nil necessario agit . Si autem dicas id prouenire eκ natura fruitionis, non dicis ad py Postvin , quia non loquimur in lenia composito , sed diuiso. lyraeterea quia voluntas eκ natura sua etiam libera est respectu fruitionis, nee necessitatur ad eliciendum; erago per nihil intrinsecum est bea tus in eccabilis potentia Propin
Secunda concluso. Beatus estim peccabilis potetia propinqua per cauatim extrinsecam, scilicet diuinam vinluntatem semper conseruantem Voluntatem creatam in actu suo fruiti uo. Concluso haec praecedentili.
qvitur, nam s nulla cansa intrinseca assignari potest, per quam beatus stim peccabilis,necessario est aliqua causa extrinsecatissignanda, nec alia assi,
gnari Potent, nisi quae a nobis nunca signata est; est ergo peccabilis bealtus, non quidem Per naturam, sed perdivinam gratiam iuxta illud Augustini contra Mam 3.de Trin.Cuicunqque naturae praestat ut peccare nona
possit,non est hoc naturae, sed Dei gra
Sed contra has conclusiones arguamentor, quia iuxta Augustinum in En turbin cap. 86. anima nostra scutnunc habet nolle infelicitatem, ita iii ipattia nolle iniquitatem, semper habitura est : sed nunc se habet nolle
infelicitatem, ut non possit eam verale; misera enim solum esse nolumus,
sed nunquam velle possumus; ergo in patria non poterit voluntas vela te iniquitatem ; ergo in natura sua est impeccabilis'. quia necessario habet nolle iniquitatem, sicut & nolle miseriam . Respondet Scotus, Psi sermo sit de actu et cito , neque nunc necessario habet nolle miseriam , nec in patria nolle inia
quitatem ri sed scut. nunc habet nolle habituale iniquitatem , doquamuis nunc non possit velle voluntas miseriam , non tamen habet necessario quo ad exercitium actum elicitum nolendi respectu eius ; itaque voluntas respectu ii felicitatis necessitatur quo ad spe cificationem actus, non quo ad e-Xercitium e ratio autem quare si necessitatur est , quia infelicitas non potest habere respectu voluntatis rationem obiecti volt bilis. eκ
alia parte inquit Scotus , quod se habeat voluntas nolle iniquitatem, quialicet sub rasone Mimali sumpta
non sit voli bilis, bene tamen ratione substrati actus.
Quod si obinias nune non potest velle infelicitate volutas; ergo neq; in Patria
430쪽
3ς8 Controuersa Duodecimai ra iniquliarem spondeo cu Sia ne ad oppositum eXire,& per se, licet
is,quod non valet consequentiamula/dum etait in actum circa velle bonuri ibi est si ii nudo quaiatum ad nosse, Per accidem non Possit semPer in m non tamen quantino ad Posse:vnde lum, dum semper in bonum exit. Donon sequitur,v si voluntas non potest co, Per accidens , eX Parte diuinae v velle infelici xatem, non possit 3 elle lutitatis io potest enim voluntas creainiquitatem, saltem ratione actus suta in in actum suum exire, nisi diuina vostrati. luntas concurrat cuna ea ratione cati. Se d contra, non minus tollit indi L sae primae Idum ergo voluntas diuina serentiam volutatis determinatio eius ab aeterno deteri nauit, in sempiter. ausa superiora quam a causa inserio num non concurrere ad operandum .ribergo si ex ratione caulalitatissus est ut prima causa, cum voluntate comis indeterminata ad operationem,ita re- Prehensorum, nisi in velle bonum, &Pugnat naturae suae v illa indifferetia nunquam in malum,non propter hoc tollatur per causam superiorem, sicut abstulit aptitudinem seu potentiam Per inseriorem: sicut ergo est contra na remotam, non posse ipsam volunt turam voluntatis, habitus deternu- tem velle malum: sicut si lapidem innet eam necessario, ita S P Deus eam sempiternum Deus supra caelum delia determinet.Et cofirmatur, quia magis neret, non propter hoc abstulit potendeterminat causa superior inferiorem, tiam remota eu aptitudinem ad non quam e conuerso: ergo superior detese posse deorsum moueri,dc ad centrum minans magis tollit indifferentiam in quiescere.
feritatis in agendo, quam si inferior de Respondeo igitur ad primum a
terminaret. gumentrum,quod maior non est vera, Praeterea si voluntas determinatur quod causa inferior possit tollere i a Deo,non erit;n Potestate Mus sic age differentiam voluntatis sua determ re, Vel non sic agere, quia id, ad quia natiotae, hoc erit in ei repugnat, quia determinatura causa superiorut Pin non est causa Prima concurrens cum . te st esse in potestate determinati, agit voluntate creata ad actum suum , t . vero sciat motum a determinante; ese lumenim causet simpliciter ponas congo ille actus no erit laudabilis, nec Pro uenit, dc nulli alteri. Nec naturae v Prie voluntarius. luntatis repugna tolli ab ea tuem in-Ad huius difficultatis tacti in argu determinationem, sicut non repugnatinctoru solutione, nota, qd ad ronem naturi lapidis in caelo in senipiternum c hingetis & libere operantis restri sursum detinera; ePugnat autem ca tur, quod ipsa causa libetaeriis c sua is inferiori sua determinarione auferratione sotinali possit libere exire ad rq ab ea talem irid Eereiulatu, quia actum utriu', contrad chorij,ita quod hoc est solius causae primae simpliciter. nullast .im icatio contradictionis, Ad confirmarior ni negatur antece- posse ad hoc & non ad illud suum OP dens, quia sola causa prim potest ra- Postum exire, nec repugnet de sua ra lem uidisserctiam amouere cir a vel-tiones armati, dum actu sempermbo te,&nolle intrinsecum voluntat , lia nym operatur, non sit omnino omnis cet causa inferior possit impedire eκex ora potentalide sua sormali ratio- cutionciri utriusque actus,non autem