Sancti Hieronymi stridoniensis Opera omnia, quæ extant. Mariani Victorii Reatini episcopi Amerini labore et studio ad fidem M.S. & vetust. exemplarium emendata argumentis & scholiis illustrata. Vita item S. Hieronymi ex ipsius scriptis ad eodem Victo

발행: 1623년

분량: 321페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

mittit soporem , quia pauli Dominicae Promissionas cer

tulimam. Multa lut personipotentis & amici sunt do

tis. Qui ha bis i qui autem insit per Mamici procul recesseri tab eo. Oulpo or, j. Et Apostolus tatu verba sectatur, nihil habebit: qui aute poss

per etiam recte sentiendi vigilant maluntur qua Deum ctores leus tu isti buritu:

b s restu fessas non erit impunitus:& J Redarguerat

eum qui verba tantum scientiae absque operationis eis. cacia seliatur: redarguit nue

illum qui ipsa verba diuinae

dctia , inueniet bona. . Falsus testis no erit ian punitus,M qui loquitur med acia peribit. - Notidecet stultu delitia: nec serua dominari principi b. in Doctrina viri per patientia noscitur. Et gloria eius est iniqua praetergredili Sicut fremitus leonis, ira de regis ira: de sicut ros super he ba, ita dc hilaritas eius. s Dolor patri, filius u ut

lantia amittitur, dum a beneo. perandi studio cessatur. Rectὸ autem dicitur.

x Et iunia dissoluta esuriet,&c. J Nam qui se ad superiora

stringendo non dirigit, nes istum se interius per desideria expandit. Et dum studiorum subtilium vigore non eonstitn- itur, cupiditatis infimae si me sauciatur, ut quo per disciplina ligari dii simulat, eo se esuriens

ficinitatis indicium est,ut lo- aut e proprie uxor prudens. i Pigredo immittit i

dit mada tu culto ditantii a sua: qui aut cics Non decret puli is desta ν δ su , inor ilicabitur. Farneratur dominor :&αὶ Non deceni haere retur pauperis, & vlatissitudinem suaviticum delitiae scripturarum, reddet tei.' Erudi filiu tiau , re non desperes ad quia his bene uti non nouiti intersectionc aute eius ne ponas anima tuam. neque illum qiii seruus ad ' Qui impaties est, sustinebit damnum: de cum ieemos nam ficientibus dictu-

cipe caricipianam. visis sapies in nouissimis tuis. Multae cogitationes in corde viri: voluntas au-

regiminee clesii .d Domitia viri. dc J Dci-ctrina ecclesiastica per patietiam doctorum qua tu per

monstratur: quia dumnosis afflictionibus ac morti eorpus subdere. qua idocendi ossicio cessare voluerunt : Ostendebant viique. quantum est et calutaris, qua tanta instantia defensare curarunc Aliter: Doctrina viti per patientiam noscitur: quia tanto qui que minus ostenditur doctiis, quanto conuincitur minus patiens. Neque enim potest veraciter boni docendo impendere, si vii endone icit aequaninii ter aliena mala tolerare. Recte autem sub

ditur

e I figloria. dccii Quia nimirum persecti doctoris est. sie

aliorum improbitatriti patienter sufferre. ut sisam quoque Dagilitate in nouerat ab iniqua actione solerter obseruate. Neque enim aut munditia propriae conuersationis. in et Olerantia sussicit externae perturbationis: aut si is qui iactitet adueria foris sustinci, intus adhuc metuiter iniquis motibus feruet. ,

T Christo rege dieittiqui in iudicio,

uitaris ac bla usi ustis de terribilis appatebit iniustis. J Dolor patrii, dec. J Deus qui in sua natura impassibili,

i cm test S: placidus di dolere tamen nostro more dicitur, nutes quos adue credendum laudandiamque cieauit hosti potius maligno quain sibi seruire considerat. vii . de A Moyses loquitor: Poenituit eum quod hominem iacissset in terra. tactus dolore cordis intrinsecu: Delabo novit,ho v in quem creaui, a farie terrae. 'li Et tecta ini repostillatis, e V. J sicut tecta perstillantia pluuiam quidem de selo suscipi uiit, nec tamen hanc ad v-tilitatem aliquam diripertiunt, sed ad molestiam potius innabitantium derivant. Ita nimirum haereticorum ecclesa coelestiam dona ver tum non ad salutem animarum: sed ad suae vi uiri nequitiae male interpretando, de contra catholicos litigando conuertit. Tecta enim per stillantia, mundas quidem pluuiae guttas aecipi in sed sub tectis in domo lor-5.Hieron.TOm.9. qui enim miseret ut pauperis, foeneratur domino : quia i deo erogat modi ea teniporalia, ut ab eo recipiat ampliora aetorna. Huius sententiae urtaiat i robat ipse dominus, cum ee-eemosynam sicientibus dicturum esse praedixit: Quiri - .siis Hide his minimis meis, mihi M ut as, nuit, ita erga illum circunspecte&temperanter age: ne quid omnino in tuis versis vel actibus, unde amplius peccet, inueniat.

Cui sensiti opitulatur illita quod sequitur. ii s Pui impatiens est, &e. 'Si

enim duritia contradicemis sta-

strictis.

indigens misericors est : P Et melior est pauper rare eotis icis, ligenter casti quam vir mendax. Timor domini ad vitam, de gare cutato : quia si curati rein plenitudine comorabitur absque visitatio ne pessimi. 3 Abscondit piger manum suam sub scella:nec ad os suum applicat eam. Pestilentes g.llato , stultus sapientior erit:ii auteria corripueris sapientc, intelliget sapientiam. Qui figit patrem x iugit matrem, ignominiosus erit de infelix Non cesses fili audire doctrinain:

nee tris, quem erudire coepisti, Pici. uocatus ipse in impatietitiae vitium labaris. damnum piose cto tuae virtutis incurris: cum illi durius sorte increpando spem promerend nimis agendaeque irrimcntiae qua in habuerat. rapueris: rationem pro eo quod stat rem seandastasti districto iudici reddes. Patet lucrae sensus: quia qui per impatientiam inopiae, furto seruit aut rapinis, lamnum iuxaniniae iacit:& cum rE proximi tollit, de si non homini pro hoc. certe aeterno iudici rationem reddere habet. undi. alia editio ita hune versum transtulit. Male cositas homo, multo damno aflli ruc: de si pernitiosas nent, animam silam apponet: quia nimirum in pecuniam violentus abstulerit, pro hac anuiram inuitus dabit.

perpetuis bonis egere sine uatione recolit: tal. snamque ut misericordiam consequatur idomino, nunquam prori. mo misereri recusat. De quo de s bsequenter annectit. Et me es pauperquam vir mendo. I imor domini ad ritam.&c. Melior est namque humilis eoide, qui nillil fidittas operibus,quam qui se prae excellentia virtutum viti nomine dignum ducens fallitur, nescius dum saperbiendo perdit bona quae gessit. q s Abscondis merminum suamsubastella, nec ad os suum uncat eam. Inuente inessato, erc. J Nemo ita piger est,

ut ad os manum vel comedendo reducere laborem putetista pigro labor est, manum ad os porrigere: quia desidiosui quisque praedicator, ne haec quidem vult operari quae dicit. sanum quippe ad os porrigere, est voci opere concor

date.

102쪽

COMMENTARII LIBER MI.

4 x ostis iniquus er quis videlicet de quo licitur. Non peccato absque temeritate pronuntiat. Stulta est namques, i rates imi tum direm vel crat F venturimi, de quo supra Propriae laudis iactanti temerarium de sua quemque imio Exiacos dicitur. Testis farsas ninentii punitiis: C qua sutur centia et iustitia gloriari Et quia sunt qui sua laudate quasid re .peribis. sortia proximorum Vero acta velut vi solent improtare,s b Eros, c.' Sicut famelicus refici cibis desiderat:iraim. rem subiungitur.

' nee ignore, sermones scientiae. Testis iniquus

' deridet iudiciti. bEt os impior si deuorat iniqui- hoc est,maius&minus, iam. e Parata sint foribus iu- ratem.ς Parata sunt derisoribus iudicia, & mallei sera&mensura,similiternis. a,c π.J Etsi reprobi. sicut percutientes stultoru corporib. Luxuriosa res vi. minor, trumque est a- praedictum est. cliuisonis Vpi isi de tumultuosa ebrietas. oui cum his delecta. h0 3ΠGilla Pud D in.P

eo, expectant iudieii dimita- ror regis: qVi p QM0 x eu, p ς- in uim suὸ - suta es domibu, hoe est. G tionis: quae vi imallei serium Honor est homini qui separat se a contentio iv scientiis siti, habent quia bo candem ita eos in Minace ge- bus: omnes autem stulti mii centur contumeliis. num quod aliis impetant ip -

in . sinimine faciunt:&malum

quo lin subditis dammt,ipsi P Ropter i frigus piger arare noluit Vendiς- erpetrare non desinunt s. A bit ergo aestate, ta non dabitur ei. Sicut aqua diu O mdus,n inpuram γ' ter)m sti piter arare profunda, sic conssilium in corde viri: sed ho- mensuram, hypocritas atque misit,&c. Qui huc pro- mo sapiens exhauriet illud : Mulii homines haeretici in donubiis hoc est, misericordes vocantur: virum autem fidelem si sibus suis hinent, in eo quis inueniet Iustiis qui ambulat in simplici. ii e sua i beatos post se filios derelinquex. F Rς nientiuntur: teros vero ve- qui sedet in solio iudicii, dissipat omne malum lut sordidos atque peccatores intuitu suo. h Quis potest dicere : mundum respuunt&contEnunt: quasi est cor meum , purus tum a peccato Θ i Pondus de pondus, mensura N mensura: utrunque abo minabile est apud Deum. Ex studiis suis intel ligitur puer, si munda & recta sint opera eius. i Aure audientem x oculum vidente, dominus

hinnae sine fine verberent.

luit, de .l Qui nuc propter desidiam in Dei se. uuio laborare neglexerit, venturo die regni mendicabat, & non dabitur ei: quia quaecunque

seminauerit homo haecdemetet. Bene ergo i egnum I iciae. stati comparatur : quia timc maeroris nostri nubila transeunt, &vitae dies aeterni solis lacitate fulgrscunt. Mulithomines mi erico reses scantum virum autem fides

statera dolosa de mensaiaduplici, aliter sua, de aliter si Droximum pensant, ac per hoc in utroque abominabiles apud Deum existum. Diuellum namque pondus iniecit domo sua , diuersam habet mensuram,ut aliter videlicet in semetipso,aliter metiatur in proximo:qui in suis semper actibus quae laudati . in aliorum 1 vero quae vituperati possint. rimatur. Et ideo talem iuste a- 1 RQ.x a H d. r bominatur dominus: quia nimirum quantum sibimet sili., 4. . a re potest. Nam di beatus Salmuel vir itistiis ac simplex, dissi- abique mentis placet, tanto stipemoti spectori merito dis

Dlicet Verum quia periculosum est cuiquam de aliena conicientia iudicare, cuius intentionem scire nequit, dat consilium quibus indiciis iudicium nostri cordis erga proximum diri te debeamus. Nam sequitur: h Ex stud: 1,&αJQuemcunque enim virtutibus madere. naiaestiae, continentiae, auditioni sapientum,&obserit . tiae mandatorum Dei,maximeque humilitati ac simplicit livideris: huius munda esse derecta opera intellige. Quem

vero his contrarium iter tenere deprehendis, nunc velut immundi ac distorti cordis hominent, aut cottigere& casti. gare: aut si hoc non vales, vitare ac declinare, ne ab eo ipse corrumpatis,curato. Nec vuleri contrarium debet, quodnia

studiosi pueri munda esse di recta opera testatur: supra vero ait. vis potest diceremui dum est cor meum purus sum a peccatori ii hoc enim versu studium rectE vivendi suadet: in illo praesumptionem propriae puritatis diisuadet. In isto mundi. Maia de lectitudinem qualis in hac vita esse iustorum potest, docet habendam: in illo subtilitatem diuini examinis, qualio mi iluin Acta& intentiones diiudicat, monet semper ante oculos habendam. unde S illum locum antiqui interprelis Quintest dicere, mundum est cor meum: S c. JNota dum tes irati an si ilarinaeuusiderit rex iuIlus insolio iustii, ouuquod non ait. Quis potest mundum habere cor,& purus es' gloria Iur canumst habere cori aut quissiori ibitur muni ula peccato sed cluis potest dicere, inquit mundum est cor se se a m to & hutic quem exponimus versiculum,

cta erit Haidius. Qui enim cum sapientibio gradituris ensem.Sicut econtra. a Pussultori es et ursimilis.l Aurem audientem . . t Aurem audientem, licit audito. rean verbi obedientem. Oculum videntem doctorem eruditum.Neirio ergo cum se scripturarum scietia institutum. &addicendum verbum Dei viderit idoneiani, despiceat simplicitatem fiatris: qui & s miniis doctus ad pra scandu notamen minus est proin pnas addiscidum et adimplendum

bona quae didicit:sed recolat quia qui sibi maiorem scientiae gratiam dedit, ipse statii quae habet spiritualia dona tribuit: nee sibi propter se solummodo, sed etiam propter mitris comoda trabivit dona quae voluit: dans unicuique gratiam secundum

quis inueniet. J Multi quideremissericordes praesenti in saeculo Apud homines videntur: virum autem fidelem hoc est . qui recta intentione bonum opus siciat, intimi disiicile est. Iustiis qui . e re. JNon hoe secundum literam semper stire potest. Nani di beatus Satruel vir ii istu ae limplex, dissi miles sui filios reliquit, & Achar iniustus ac reprobus,t a. tum post se filium reliquit Erechiam: sed filios iusti dicit eos, qui exempla iusti sequuntur. Vnde nunc omnes electi propter iidem .filii die uni ut Abrabat teste Apostolo ut ait: Si :em vos CFrisii, ergo femen. εbrahae estis: quibus beata . tudo non huius iaculi, sed sutura promittitur. Vnde rectEsubiungitur.

Rex qui sedetis solisti i. dissipat onmem urn intiatus. o. i Etsi enim in hae vita electi mala patiantur reprobo- Tum v, uniuei salis iudicii dic dis pariterit, omnia malidis. spantur: Zc colonatis cum domino iustis. soli poenas subi-burit iniusti. Q io letiam nunc per partes agitur,cum quis sanctorum vict ,r exierit de saeculo. & ille qui eum tribula bat periecutor digita factis pecceperit. Potest hic 'ersus de de electis accipi . qui habent aliquando latentia in mente mala, quae ab aliis videli non pol sani hominibus: quae tamedominus cernit quado ea occulto respectu gratiae destiuit. Devique conuersus dominus iespexit Petrum, em cordatus est Petri verbi domini, c. sa

meum, purus sum a peccato quia sui it qui largiente divina gratia, possunt iuxta humanum modum de cordis de operis munditiam habere: unde est illud dominiculii. Mati inundo coria:quoniam ipsi Deum videbunt. Et in psalmo Quis ascendet in montem domini : aut quis gabit in loco fracto eius

Innocens manibus oe mundo corde. Si enim nemo mundum habet cor, neque ullus putus est a peccato consequens est profecto, ut nullus asstendat innioni domini: nullus minuiti stet in loco iancto eius. Qina vero constat multos ascensuros in monte in domini, staturosque in loco sancto euis: restat utique ut sint multi inundo corde, & ia-xta humina postib litatis modum puria reccato: nec tamen seipsum quasquam mundum corde de immunem esse,

103쪽

iniuriis grauiores qua in domuu niensiri Volbitraria iis

lens indulgete ei qui sucin uxorein polluit. & posculans ibi

iii dulgere. cum sorte desponsatam Christi virginem maculauerit: vel certe animam siram Deo in baritimate consecratant,aliqua Vitiorum ibi de auerat.

eundum mensiaram donationis suae. a N Ediligeresomnum, . J Noli diligere si num pG eati de metuae:de quo Apostolus tit. Horaestar nos de sona Usurgere: ne te si non bene viailare noueris egestas in sum-ro,illi grauissima, ubi nec stiliam aquae vi iam sitiens inue-

lo, tui cord d .igilia, secit utrunque. R Noli diligere somnum, ne te

& set: titaten ibi egestas opprimat: aperi oculos tuos, delaturare rectum iter incedunt no fit hoc saudior uni coelestium bene panibus . Malum est, malum est, dicit omnis libertate humani arbitrii, sed vix Cnduc nquuς. emptor: de eum recesserit, tune gloriabitur. e Est Rubrinationes, us,cui dicit E-

parare desidera, ii talum deiussor e lixit alicui, dc prQ extraneis aular pi - mahisest E es, ei, qui Iest ei quod ii, praesenti debet gnus ab eo .q Suavis est homini panis mendacii: quicquid boni habet diu ueri sustinete, ut cum recessis de &postea implessituros eius calculo. Coeitatio- seipso non habetata per talia mundo. tunc gloriemis P id ne, coisil js roboratur: & stubernaculis tractada n pet sui liberrat

frauduleter. Ndilatat labia ida, ne miscearii. iis imis i. Qui maledicit patri suo dc matri, extinguςtur i est, . e. l in peeta- . . . L i V meς F in inς inebri . Haereditas ad qua tum sit vlli hominum noetae

c'-rciti natur in principio, in nouulimo benedi- quanto maius est cum quas sis. gloriatio sapientis eiriptori , ctione carebit. g Ne dicas. redda matu:expecta offenderit curtaeserit,

'PI liberabit te. h Abominatio est apud α quali vile nuncipium proh-

draginta viri in Actibus apo-

. .. Q i stolorum deuouerunt se non

i tot ubi hine recesserit exul - Ruma est homini deuotare sanctos:& post v m ducaturos neque bibiturostabit, colus ens ubi scicu' taretractare. Dissipat impios rex sapies, x in- dQnec occiderent Paulum. Et

raculii hominis, quae in uestigat omnia secreta ζ'

tur se capient et emiste: se et e bona, i A. domino diriguntur gressu, viti. nim etiam caelestis regni - Quis aute hominu intelligere potest via iba stolo

vas, ede illi in ta pretiosi,. v I xi . Miscricordia dc veritas custodi sit rege, V i. o. i. s: '

d s si latiuest homo inu, dc roboratur clement thronus eius. Exulta- sum positi t. dicem Musici la&c. In quocunque membro Ho iuuenum sortitudo eorum, de dignitas senu quis amplius peecinerit,in eo canitiesa Livor vulneris absterget mala depi

tormenta. unde tecte qui in lingua mauis delinquit, intra ε . . . A VT x x t.

plus usiui ut esse perhibetur: Syς 'diu itone, Aquarum, ita cor tegis in uia duinos eius eiicillo quiesti, nil domini : quocunque voluerit inelinabit est viro citato siquid de suis

consecrare: postea autem quam votum fecit 'nitentiam agit. Et quia utrosque.& eos videlicet qui sua contemnunt, & eos quivi sua vota compleant san-

pis ignitus, implendum esse illud. Omnis vi abiri rect sibi videtur appendit in ἡ: Vbia..' 'l'

reicitur: quod accidisse con stat diuiti illi qui epulabatur quotidie splendide cum in inferno ardens. refrigerari sibi a Laetato Ianetum petebat. Naquia in verbis superuacuis in epulando dat erat,in lingua amplius ardet t. ui, Scit si quis voluerit tuis misceri armcitiis , lehunc videris Prioris amici pandentdin secreta, hunc velutimi fidum cave. f H reatas adqtiam Alitiatur, S .l Quirit auaritiaenequitiam in hae vita multiplicati appetunt.m laturo ab aeterno pattimonio ex haeredes fiunt. Aliter: Haereditas ad qua festinat ut in principio, in nouistimo benedictione carebit. Qui gradum regi ininis priusquam subesse didicetit, id est, ante tempus seiunti praeposteriis accipita in noui mo mercede benedictionis , quae bonis re cibus debetur,catelait: qui ad ni stetituri altatis in. ctus & temerarius accessit.& ii se in die nouissimo gratiam remunerationis, quae benarimnistiatib. repromittitur perdet.Potestia ira accipi, uod liti in p. aesenti suas ulcisci vult iniurias, hic corona Pati Eliae insuturo carebit. Cui sensui potissimum videtur conuenire quod sequatur: s s Nec cas,oc J detiam vetaculo sequentiastruit, cum dacit:

h bominario es vitii domini pestillas cymultis, lasera, J Duplex namque poΩdus & stateram habet suo in

corde dolosam: qui dum peccauciit ipse veniam petit id mino :&mhilominus recranti in se homini ae pinnitenti, aut cari in Cissipat instos,&c. JMoris autem sitit antiquorum. vi adepta de hoste victoria. fornices sibi erigerent, in quibus viri ut uin si latum laucles descit . berent:vt in Saulis opere legimus Dominus ergo rex nellar, non idium impiorum dein rem fine malitiam: sed& magnam cum electis suis eiusdem trium hi glomni perpetuo celebrat Hu verium antiqua translatio sic habet: Venti. ratu. t. lator implorum rex sapiens de finittet illis totam malorum: id est poenain nullo fine conii immaridam. Cui Widelicet roticontraria est corona vitae aeter irae qtram repronus: Deus diligentibus se. Lucci . c. J Diuini actitus illi miliatio coin in mentem hominis venerit, eam sibinae ipsi illultimans ostendit: quae ante Spiritus sancti aduentum cogitationes pranas deportare poterat,&pensare nesciebat. o Exultano.&e. 4 Caniciem sapientiam dicit. Tunc etenuia ciuitatis cuiusque bene ordinatae, tunc res ianctae ecclosae recte aguntur: cum de sortiores quis ite viribus neces Iariis insistunt operibus,&semiores mamrepti demia Pr dui, de his quae agenda sunt, salubriter consulunt. tiare, &c. J Cum enini exterius Micutianur ad peccatorum nostrorum memoriam,taciti amictique reuocamur: de tper hoc quod foris patimur magis intus quod Deu sol mus: sicque si ut inter aperta vulnera corporis .m is nos abluat plaga secreta venitis: quia sanat nequitias prauion ris occultum vulniis doliuis. Solet quippe ventris appella-

- -- iuna ne metu accipi quia sicut ventet consumite eas ita in ur

quod peccavit dii vittere non vult: eum qui Deus est flectere pertractando excoquit curas. iniictandum precibus satagit,cum ipse homo existes,nul, CA ν τ xxi. Echoininum preesb. flecti admisi icordiana possit. iii iura CLut diuisiωπι-ος.&e.4 Quare cor restis & non po- quasi iniquus ponderatot aboni aiarur a domino: qiuasi γ othis olumuim homimum initimis Dei esse perlit r.es. Hic naoni. G iij

104쪽

ior CO MMENT ARII LIBER H.

e , sanctumquemque appellat, qui itiorum uin se rabitur,&c.JGiMnt dicit mulidosq,icitus: de quibus p. vincere, virtutum militiam nouit stipate. Sicut enim beatus Iob: l

dominus ni ultifidis aquarum diuisitonibus terrarii. υ fines late simul & aeris implet , tegit quoque aquis superiora Ecce gantes,inquati maintho aquis de quili, m. ι .sbitant eum eis, d est, superbi de nisi victores spititus moniorum cum his quos deceperint hominibus renusu, acti torquentur:horum enim

que voluerit inclinabit illud: cord do inimi Fac ci sericordi axiu' coetui sociabuntur. Dii vii quia ut diuisiones statiatu, dictu, magis placet domino, qua victimae. EXM- veritatis emuerunt. ipso iu- iuxta suam voluntatem,&-- tatio oculoruim,est dilatatio cordis: lucerna im- dice attestante, qui se illis di, gelis N hominibu libuit: ita pior si, peccatu. Cogitationes robusti semper in rilla praedixit: Di craticorda sanctorum qui albundatia: omnis aute piger in egestate est. Qui seis ita

bet Pelasianistaiocum, quo cors eii S m pingetur ad laqueo m xxi -K pi' g Pro iustoditiir,&ed iusti absque Dei gratia quis tauus naei inpioru detrahet eoa: quia noluerunt iacere directi idem esse videmuti sed fieri possit. a Peruersa - , dcc. Jiudiciu u. Peruersa vix viri aliena est: qui autem distat inter impiosoc iniquos, IRR inudus et rectu opus cius.b Melius est sedere in qu in qui iunt omnes re-

est humanae conditionis. Vn- , - bur Implicati sceleribus . vel

m data eius obstrua, hoc est, mis ebi ur proximo suo. Mulci Ioppiti cxς pet ceperunt, vel post accipia omnis homo. Atqui peruet se pientior erit paruulus :&si sectetur sapientem, ad apostasiam redierunt. Vn

tumet scientiam. Excogitat iustus de domo im- de potest hoc loco imphis r humana viam incς ix. Wr- pii, ut detrahat impios a malo. Qui obturat au- omnium silesium re secutorupi SQ cti O, Ψςn ςst suam ad clamorem pauperi, i&ipse clima dictu pi; PQ io ininuo

quod per naturam originalia cxx inguς iro Adonum in i in indisnw0Πςm sto datur impim, cum pio ter sumpsiit exequitur. ma imam, Gaudium iusto est accre iudicium, mirer insecutor. qui eumbs 31elia est.&UAdeo ve- &pauor operantibus iniquitatem. t vir qui er- morti dederit, tunitur:rrorerum est, melius pile sederem rauerit avia doctrinae incae tu gigantium com- qisi nivi, qui eorum iustitia an ludiam si idin, morabitur. Qui diligit epulas, in egestate erit: ri labax Dita altitudine vite continetitio. ri natur Herodes, non tantum

ris, quam cum Ilicien sam pro innocentisi quos impie domo, quae tibi sit cum illaco. iust datur impiu: dc pro lecto iniquu . Mplius neci tradidit. sed& au in munis: vici iam si optimi tibi est habitare in terra deserta: quam cum muli rumdam tionis accipit quia mulier ducenda offeratur me- re rixosa de iracunda. i, Thesaurus desiderabilis fidem Magorum sequi iade oleum inhabitaculo iussi,d imprudens ho- quarendum dominum non odissipabit illud. Qui sequitur iustitiam domi x K, mei et Iudaeus, depro

sericordiam: inueniet vitam, i tiam ecflori L CV A

t Civitatem fortium ascendit rapien , dcdcit ra cum

lius sit e tempto connubio proptet comitatum agni coeli-Dem ducere vita. Alitet: Qi irer angulum doniatis, nisi v religiosa,ab omni actione terrena remota, de turbationi

xit robur fiduciae eius. inicustodit Os suum di generatione la, o deni bus vitae praesentis quieta linguam suam, custodit ab angustus animam ine ac Non quia ipsas Quid per muli ex litigio λ, suam. Superbus & arrogans vocat ut indoetiis: vi Iute ac potentia conde qui in ira operatur super Eram. Desideria occi

lia Guiei ierationes mouet, pygrum n v 00 ςmmqv ςqV deuotiones,,eri, ciEici. iam perturbati seculi actio de sis turri quae amatoribus suis hirinaliquescandala seni uiat. nus Cius operari. Tota die cocus iisti deside- multo sicilius possent.sipieri.

immitti duo, concilii bella. Iat: qui autem iustus est, tribuetta non cessabit. tiae curam quo dissimula

diuidit unitate , pacem viOlat, amicitias diuitiat: eosque dum variis cupiditatibus inst mat, nec in semetipsasqu: celesinit inec instaterna dilectione connexos eue perm:ttit res Qui obturat.& JGeneraliter haec accinienda sententia: de non egeno ramum vel corporaliter infirmo.Nam de

Hostiae bant habere. h Thestiuos J Claritas bonorum operum Deo semper amabilis.& pinguedo dilectionis in sui tum ecclesia

resulset. Veriun reprobi non tantum virtutes se nonas se muribus alienis non assectu misericordiae condolere qui

qui . cd de persequi. de quantum viniit in binus obruete se-stin inant .Potest sane hic versus de de quolibet martyrum acci pi: in cuius habitaculo, id est,corpore, anima sanL, Dei vi iudicantis mauuli tenere censuram : ostendit se necdum vi- dclicet thes urus semet ut, inundat de unctio gratiae spiri liorum secibus eliquatum, neque auditu diuuiae miserationis existere dignum. ds M is, ducit Qui iram districti iudicis, quam peccando metuit, placare desiderat,eleemosynas det pauperibus , dchoe nulli desectatione Auotis humani, sed tantum amore conditoris, qui cordium occulta respicit . sic enim fit manus absconditum, si s mitigandum conditoris iram presa tualis:at persecutor imprudes huiusmodi habitaculum disi rumpere potest: thesaurum vero qui habitaculo tenebant coc oleum,nequaquam tangere potest. undedomin docet: Non timete eos tui occidum corpiu , ct pest haec non hab. uamplius qui acumi. ciuitarem orti .m,Sc. J tacitatem sortium, mundum Asa A. tu. I dicit, ciui quondam malignonam spirituum de tyrannidi eum, si nullo extraneae tetributionis intuitu porrigam , sic stultae summis seruiebat: habens fiduciam vitae in cultu eo impitat quod ipse princepit: Teantein faciente eleemos- tum qui non sinit dij, sed opera manuum hominum. Hane ratia res in strat qua Iaciat dexterati a. ciuitatem intrauit ille natus in carne, qui est Virtus de Gaudium, de JGaudet ilistus cum bonis desudat operi bus : quia sperat se propter lare bonis tem elandum esse Dei sapietia:destruxitque per suos praedicatores cultu deorum, in quibus nere connii, v , veritatis ignari: atque in fide coelestium docuit habendam esse fiduciam, quae nunduam

peterinibus. At vero reprobi dum mala, quae domu uin pro- possct destrui. Sed de quotidie civitatem tartium astendit Libui geri mn , si mrit,quamuis ibat luxuriae perpetratio- lapiens, de des ait robur fiduciae eius, cum aliquis fideli, ne carnaliter ectentur, mentis tamen pavore interno doctor argumenta Philosophorum, ves haereticorum, vel carere nequeunt, quia se mala perpetua passuros rio his etiam contumacescari alium statuum contradictiones.qui. quae temporaliterniat solist, noli ambigunt. bus sciam sua defrudele dc Geuiarentiuntur, aspersone

ficii

105쪽

fidei reclesiasticae, castigationis disciplitia redarguit atque

miscerans annullat.

as 'ume operibit, e re. 4 Qui se Deo seria ire testatur,iaee Actis di exequitur, peribit: qui autem fideliter ut pro . mittit, iustis subditur diuini di bulus loquela ad victoria rei

M autem subiungit: Diuitiae&gloria&vita, in suturo significat Finis ergo modestia: timor domini.diuitiae & j ria & vita. Quia immitum persectio virtutum est in hac vita, ut timeamus dominum timore sancto, hoe est Ancera il- ueniet. duri du- a im i ς ii et colamus: finis virtutum in fututo. vi diuitiis

tiam suam desideri incere si Hostiae impior si abominabiles, quae offeratur ex

metum victoriae puniam per- tur victoriam. . Vir impius procaciter obfirmat Vnde Petrus: Itaque u i.riis bis e. tuum p quia uterectus est, corrigit viam serit inauit in laetitiam

, esii . sui, Non est pientia, non est prudentia, no est

quia impius corde erit . quam 4 ς0nsitum contra dominu./Equus paratur ad die uis ipso domino se redarguen- bcui dominus aurem salutem tribuet. k sis

redintuiti lacceptare ne- CAPvα xxii. intelligendum: quia' trare. Potio Petrus quis rectus e- λ Elius ' est nomen bonum , quam diuitiae S armati semper ad nocem imultae. i Super argentum M aurum gra- dum proximis verbo velo-

rieri do deliquit. xxiusque opera Or est dominus: h Callidus videt o P

eunque eonsiliani ut d capiunt vis ictus est damno. Finis molest umor do curat,toti resu ut ab huius retici, nihil est de vanum S: mini: diuitiae oc gloria, & vita. Arma Sc gladij modi armis&sclii, quia xvia peruersi : custos autem animae suae lon- mentem trian inque suam age recedit ab eis .i Proverbium est: adolescens px in oratasione tefienat,

num quidem est Deo deuote ι : ne animaduersione distri-

cre o libori, agonis victoria nat iniquitatem, metet mala φ: Et virga irae suae plerosq; in senectute domi- suusque succedat.

consummabitur. P Qui pronus est ad misericor--donante mutari a viiii K diam, benedicetur: de panibus enim suis dedit quM adolestentes habuerant: p uppi Victoriam de honorem acquiret qui dat nonnullos illo se munera , animam autem ausuri accipientium. ii akii uiri&e.JNomis bonum dis 'Eiice derisor &exibit cum ςO iurgium: ccssa' testentia vide litur illustra

eat, non quod, turbis vulgi im- biansque ri. Sed quia multo cepi terni, ted quod i fidelium qiramuis paucorum testimonio quisque mores, quibus ab adolescentia imbutus est,inreb Iau tur. Neque enim bonus habete nomen bonum rese-Θquum vitae tempus exequi consueuit, prouerbium esse dicit agit, leo at is solum 'tinebat laudari qui ait: Si adhuc M- quia quod adolestens quisque caeperit, in senecta non m minibo placeremibri Hiberarin essem. Nomen ergo

G. t.b num est nomen religionis, quod diuitiis mundialibus iureasMi. io u praeserturma Osim dum quutuo aretur νωιersum, merito hunc contemneret,iatum ut nomen eius scriberetur in coelo eiusque memoria & inter angelos, & inter homines . sanctos figeretur aeterna.

s per argentumo auramgratia bona. Jleam signifieat gratiam. cum quis pro bono opere laudatur, bonis, imo pro eollam ei donis meritorum, glorificatur pater qui in

coelis est.

g uel Opauper obui erunt,dec. J Neque diuitem propter diuitias honores: n'; pro inopia pauperem dei eicias,

ted hoc in utroque merito venerare:quia opus sunt diuinu,

de ad imaginem Dei facti sunt. . i, I hsca idus,dec. Miati ex principibus crediderela dominum, propter pharis 's non conste Lititur, video Pga non est

cerentur: quia enim erant callidi, videbant malum perseeutionis quod immimebat,& absconderunt fidem pietatis qua parumpra conceperant: Innocentes vero apostoli pertransierunt itinere recto promonis quo coeperunt, de amicti sum verbere, vincialis carcere.& ipsa etiam morte mulctati. V rotuq , aute exemplum multivique nunc,&incertamine fidei, &incommunibus uuntur actibus. Hunc versum antiqui interpretes manifestius, scis in alium sensum transtulerunt: Nequam pumiri vesti0 edi mirum accipit: sappientes autenipraetereuntes damno. IlictiΡιnt.. is mi is eniae timor.&e.JModestiam dicit constam iam operum bonorum: timorem verodomini illum qui perin net in seculum seculi: quia nimirum persectio virtutum est,ad hune animi statum conscendere. quo Matiam conditoris, velut modico timeamus Mendere: nihil prorsus eius a memoriae praeponentes, quae alibi charitas vocatur persecta oras mittentesti οὐ seruilem videlicet &incipεtem: quo metuit quisque, ne mi te peceando poenis mereatur si bi

co autem huiusmodi prouerbium ponit, ut auditores suos a prima aetate virtutibus stlidere persiuadeat: ne serie in sene te non possint discere studia, quibus iii tenera aetate ma-cipari desii Aerant. Nam quo semeles imbuta recem fieri Huabit odorem Testa diu. Et Giaecia narrat historia, Alexadrum potenti illinum regem orbisque domitorem ,& in moribus& incessu Leonidis paedagogi sui non potuisse carere vitiis, quibus paruulus adhuc hierat insectus. ni Diues, &αJ Patet iuxta luetam.Sed δc diuites virtutibus in iudicio occultE inspectoris princii antur eis. imo eorum in se tuto iudices existunt,qui virtutum diuitiis carti runt. Et qui verbum doctrinae salutaris aecipit a doctore, Guus est eiusdem doctoris .id est,debitor implendi omnia,qus illi magisterii coelestis iure praecipit. ns Quue minat,&e. J Certum est quod is qui vel volo vel exemplo docet iniquitatem,recipiet vindictam. Sed quod

sevitur: o omisga ira sua consummabit mr. J Illam maxime iniqui.

ratem videtur dicere, quae immiti de impia mente pelagitur. ut est latrocinia exercere, homines seruitio premere, torna ε-tis laniare,morte perimere,bouε viduς pro pignore auserreripiam de aduersariosum possit vindicare non velle. lis eten: m merito virga irae suae consummabitur, quia sicut dominus ait: omnes qui acceperint gladium, mili operibunt,id Maii ic dest, qui iniuste in alios saeuiunt, ipsa saeuitia sibi inetipsis interitum concistunt. Verum quia dixerat de impio,sequitur econtra de pio.

pq rit --.&e.J Huic simile est illud iudicis eiusdem,

qui misericordes ab impiis discernEsait: Venite lenessissipa--,Lὸ mea, ρ Neparatram vobis regnum aco sit Munae mi. di. Quia uis , des is mihi nitiducare,dec.Possiuit auia panes qui pauperi dantur, non sol si si menti carnalis,sed de doctrinae spiriti talis. quibus anima recreatur, intelligi. Esece .sis r dcc 1 Elica haereticum, quem corrisereno

106쪽

COMMENTARII LIBER II.

A potes de ecclesia1 & cum illi libertatem praedicandissimile -

eum ratiocinado videatur e , quanam videlicet parabolarum primus est versiculus: Iilmssapiens latim: patrem, est matrisIsae: VH us vero estilis, mi et itur eqitibus eidem regi de conditori sae- iste, i quem usque explanadoperuenimus Hinc ad priore

Psallas . amici tur N si q bunisti eiusaesteontumeliae. Qui diligit cordis incipit. gratiam labi um p talia labiorum suo tu, habebit g Inci aurem iram, Sc lamicu te e. Oeat dona in i custodiunt scientia, Pulchrum utit

dissimulat, nequaquam ra &supplantantur verba iniquia Dicit piger: leo v l . aeterni regis amici frui pus se tis, in medio plateam Cccidcdu ium ' ro ones dintelli- dum. tu aeseout ndu e uea prolanda os alienae: cui iratu est dQmin V. tibi nolente, loquantur eum

Ocidie in . N illa. e Stultitia colligata in corde puc' quem eludit iubeat. aesta iam .e i ri,de virga disciplinae fugabit eam. Qui calum- hs Quaepulchra dee. JAspetiit, doeuli. Verba iu- niatur paupere vi augeat diuitias suas, dabit ipse saepe viueiu ancipientibus de

ri lirreticorumuino omnis ditiori de egebit .s Inclina aurc tua,& audi verba pet

ram tein lirreticorum: mMwn taltiori α eg Uri. ' sed cum eius vittinent iiitinis

sermo pietatis & iustiti co sapientiu: appone aut incor ad doctrina in ram operi reacius, qui a do ΠΟ Y h uitae pulchra erit tibi cum seruaucris eam in se mare, cum hane quoquela. non itru tur,m 3μψδR ' venire tuo ac redii dabit in labiis tuis, visit in do- biis propinate fratribus didi

da bona opera piper est , ad nibus de scientia, ut ostenderem tibi firmitate na

7 1etii olfe .&cia Dicit si . mino fiducia tua. unde& osteda eam tibi hodie. eem, pulchriorem lianceae. tu, mitio suo is qui ad age Ecce descripsi eam tibi tripliciterin cogitatio- rem dogmatibus esse depre- O bona opera piper est , ad nibus de scientia, ut ostenderem tibi firmitatena consterulam fidem qua corde veritatis respondere ex by xyli qvx ei diluatio id hi iniri, Jά tenet tiaudus: non audeo li' facias violetiam paupexi, qVM clipsit sitim,quia cogitare,l dein qu '' , μ'p pauperest, ne conteras egenum in porta: quia qui, o operibus hanc exerce

',' aii. Eilinii. i'. dominus iudicabit causa in eius.' Et co figet eos, reri cepit, qui descinon:

meo ad exercendo virtutum qui confixere animam eius. Noli esse amicus triplici, totus iste libellua. si actiones in publicum progrο- homini iracundo, neque ambules cum viro su- pdi ne sorte me vel antiquid O- , discas semitas eius , M sum hci . i. apri Est desti, aduersitas grauior animae suae. R Noli esse cum lus qWx q libet ubere rei egeno vel etiam homQquilibri pς nianu, suas , & qui vades se oti crunx accipi de quia inest Tibi

the pro debitis. Si enim non habet unde restituat, dereDux Ipaver,pvssio tru

i ut astici,t: aut sicut multos quid caiisae est ut tollat operimentum decubi . em adiutor. Verum quia sis. iustodiuti, qui ab eius vita disia li tuo ἡ φ Ne transgrediaris termino δἰ tiquo . . . . .. nudio platearu i midendus ue esset pauper oro nobisse. duod est aperte dicere,& verba se opera virtutum,ubi ctus est:& non solum pauper ut iam ditatet, sed de ut nos te. ostendi setis ccinerint, statim perseeutio vel hominum, vel dimeret,crucifigi dignatus est. Prtihil tergo sapientiassio,

Diritus ni comitatur immundorum: nec valeo tentationi- auditores domino in carne pradicanti volentiam motion- Lux te sistere sed in ipsis boni propositi vincor inceptis. que inscric: quia nimirum czrtu rest et interitus eis, qui in auctorem vitae manum mitere non timuerunt.

Ac risura diro uno, dcci' Quia verba vel oscula meretricis nis Nollectat rictu homini, dcc JEt eunt hie deli ter amplectitur quasi ianuam iam gehennalis pulsata- cundo, vellariota I istinet generaliter accipQ tai

byssi citoque mergetur,s pedem cautiis non retrahit,si non

incinbra extera, vicina cohibet laueae poenalis : quam nullus omnino nisi filius irae illabitur. es Si titiacolligata es, o c. J Multos nouimus pueros sapientia praeditos.Nam & Hieremias puer prophetiae mini, sterium suscepit. de Daniel scribit quod dedit Deus puerit abstinentibus scientiam 5e disciplinam in omni verbo Mapientia. Vnde restat intelligere, quod pueros hoc loco non aetate sedis se, pamulos significet: quales vetabat A sto.

Cot auctorem vitae manum mittere non timuerunt. Diniat ira: tamen nihil

prohibet specialiter accipi de illis qui contra saluatorem dediscipulos rius vesana mente sit edant. A quorum amicitiadi comitatu prohibemur quicunque in eum credentes, ram suae salutis agebant,ne ex vicinia prauorum de ipsi periarent : quod ex Iudae Iccariothis casu fieri posse probatu est. Generaliter autem dicendunt quia sicut persecti viri peruersos proximos non debent stigere qui i los sepe ad rectitii di- istin trahunt, Jc ipsi ad peruersitat cita nunquam trahiatur. ita infirmi quique societatem debent declinare prauonim, , eis. ει ὸ tu, eis eo, GLI . e pueri is ne mala quae irequenter aspiciunt, S: corrigere noli valent, traparuuli rite. Huiusmodi enim pueros, id est antinos delectentur imitati. stultitiae vel lasciuiae vel inertiae deditos, necesse est iuuenili 1 Ninsccu b ,3cc. J Noli time cum his qui se,cum re disciplina castigati. &ad iustum vitae tramitem prudentia sem liberi ac sibi vacantes, defigunt manus inculas salutis vigore perduci. D ed CIQuo malorum,spondem se rationem pro eorum animabus dis omedi relaturpis rem ut augeat diuitias. &e. Con- mino reddituros. Si omni ille pro quo spopondisti,non hastat quia rapaces. & quae pauperibus auserunt, de quae bctbona opera, quibu te liberum ae securum reddit tuae iuste videntur possidere, pariter omnia perdem,cum in exa' sponsioni : quae tibi utilitas est ut in die iudicii pro elaxant. mine districti iudicii poenas Pin his quae sessere, recipient. ma iudicetis, amittasque habuit in iustitiae,quo indum esse sed dei, qui pauperem spiritustatrem calumniatur,virtuti- videbaris ac nudas ab Ornan emo virtutum existet econi bus eius detr hendo, vi per hanc vituperationem ipse diui probari , quia quod domino teste pollicitus es implere ne-tias duas desiderat augeat, id est gloriam laudis humari in quiuera .Hoc autem dictuin est,non quod curam regenda. ior .nuasi sanctior accipiat:merito talis caluntator quic- rum animarum, cum tibi regulariter imposita laetit, sesei- quid bone actionis habete videbatur, amitteti&ὶ tructu vir- pere non debeas: sed ne passim nullo iubente doctorii tibi actutum vacuus in fine manebit. Hucusque pertingit titulus praesulis ossicium temeratius usiurpes. parabolatu Salomonis, quia supra positus est: ex quo nova o v et trediarii.&e. Ne transgrediatis terminos fidei, locutior gravas obat ut assumpsisse, ut eaquae diceret no quos catholici ab initio statuere doctores.

quasi ad alium quem doceret loquendo. sed resut solus sc- ps Vidisti ita ΗἰαElaveresi ora retibus stabit merit

107쪽

aula γ' les,m.J eri inque velocem videtis inopere suo, vel in opere bono quod erat ei facere strenuimi atque soliuit viviscito liune in die nomismi examinis coram Apostolis, qui cum Christo mundum iudicantes sedebunt, cile statutum: iuta videlicet eorum ius Ia ictu erit, neq; in parte obilium doctoru, quo-

vel ' pinnitentiam eornem ut des : vel post mortem pro his x iras luere garis, perdasque s. mones conscisionis, quibus eis praedicantibus humilitet sauendum esse pu

taueras. r

i s in J Huie simile est illud Euangelii i Nolite uta res ictio, 'a cem in opere suo coram regibus stabit, nee erit 'est, ad sinistram iudicis esse ante ignobiles sicut ergrapta admonuit 1 ς' ' haereticorum doctrinis ausculia

Vado φsederis ut comedas cum principe, tares: ita nunc cohortatur ne diligenter attende quae posita iunt ante vanae gloriae leduinis, taciem tuam, ec statue cultrum in rutture tuo, hominibus palliuns tamen habes anima tua in potestate. h Ne de- mi Quindo sederi, id legen- si ςx dςςibram V inqu0ςst p-ΠἈ- ηοι, ere. Propinquum par dum eum mastistro. ut vero mouiaborare viditem. Sed prudentiae tuae uulorum&pupillorum,doini pane verbi tefietatis: dilieten- pone modum: Ne erigas oculos tuos ad opes, num appellat: qui eum esset inter intes lige quae scripta sunt, ciuas potes liabere: quia facient sibi pennas , pauperum maeis quam

dedicaetionem Lacrae laetio. ε ε - . - ponendum. C rvr xxi It.

tallegoriam cuncta dicit. tur: aBndo sederis ad legen

ς' ' quasi aquilae,devolabun in casu. i Ne comeda, fieri dignatus ni m xx i VHψης ςQ eum homine invido aene desidere, ei bo, elui st Alim Dic Quonia in similitudine harioli ει coniectorisua: si tamen talis es tantu que eruditus, qui in potestate ira . beas animam tuam mec quasi indoctus mente tua circun-seraris omiti vento doctrina . Guttur namque pro loquela posivit : quia vox in gutture ei. Cultrum prodit cretione: quia cibo cum rescimur, cul.

aestiniat quod ignorat. S Comede dc bibe dicet scitentet impillorum ac patuu- tibi, de mens euis non eu tecu.h Cibos quos co. lorum nomine illi desigitari. de mederas, evomes:& perdes pulchros sermones quibus dominus ait: Videtere tuos .i In aurib. insipientili ne loquaris quia dea ς t natu Mum exhis pusillis spiciet doctrina eloquii tui. Ne attinga, par Dico enim v uulor si terminos, de agi si pupillorum ne intro eo secante praeparamus. Et eas. Propinquus enim eoru furtis est Nipse iu- qaliseiluen. Qitorum astro: sederi, ut comedat cultrum dicabit contra te causam illorsi. Ingrediatur ad N terminos qui attigerit, hoe iii gutture suo iutuit . qu- - doctrina cor tuu , dc aures tuae ad verba scietiae. est, qui conuersationem eorum do i qui divina ic ivlvs subtrahere a puero disciplina: si enim peti i)Q δ inquiςtδndo luserit,iu-

stis oraculi dicta reuoluit. uritu rapies ruerit animus tuus,gaudebit tςcum seculi huius luee consisti, αHoc aute ei est sacere, qui cor meum,&exultabut renesinet cum locuta peccatorum exemptavisaureis, in potestate habet animiam fuerint recta labra tua. ι Non aemittetur cor tuu Ndominum timere sat ei su m, d e Limin billam inter peeeitores: sed in timore domini esto tota die. si ςix butio errores sallcntium sapientis animae statum seruate didiciti unde de recte subiungit.

est aperte dicere: Ne de ideres eius auscultare sermones, qui dulcedine mendacii 4 dogmatum auditores sitos saliete

consucuit.

ti α significat . quas ultramc. sura capacitatis nostrae qu*rere prohibemur.

ii sed rudent tua, dc JIllum videlicet. de quo supi dictum est: Ne transbediaris terminos antiquos, quo P suere patres tui , hoe est, terminos datos a patribus veritatis c& fidei.e oculas tuos, dic. J Ne erigas mentem tuam ad perscrutanda diuinitatis arcana, quae penetrare non potes: naec enim coelestibus si tum ciuibus patent. in comtas 5 . J De seripnitis cum haeretico non loquaris:qui inuidet humanae saluti,&mallet decipere quam corrigi. Qioniam sicut hariolus & coniector somni imaestituat quod ignorat: ita haereticus, quae non intelligit inscriptiiris prout libet interpretari praesumit. gs comede cerbibe et tun, mens eius non est tret . J securus, inquit, diu equae dico. &ate quae doceo: in in his Juae docet,lpie fidem certam non La ,sciem saxisse quae

et .

h cibos quoi comederas , euomes: Operdespi Phares,&αὶ suiuus peruet os. quos ab haereticis dui ceras, necesse est vi

Quia habebis spe in nouissimo, &praestolitio in nouissimo, hoc est.cum

tua non auferetur. Audi fili mi, de ei sapies attestante qui ait : UO misdirige in via anim ut usi. Noli essem c5uimis o talibi 'potato tu: neq; in comessationi b. eoru qui casenes ad vescedu cofersit. Quia vacates potibus de dates symbola colamentur,&vestietur panis dormitatio. Audi patre tu si qui genuit te, & ne cotenas cum senuerit mater tua. vesitate eme &noli vectere sapietia dc doctrina,&intellige tia Exultat gaudio pater iusti: dc qui sapiere genuit , laetabitur in eo. φ Gaudeat pater tuus&mater tua, N exultet qui genuit te. . Praebe, fili mi,cor tu si mihi, Moculi tui vias meas custodiata Foueaenini pro suda est meretrix dc puteuban--isust aliena. Insidiatur in via quasi latro:& quos lata, M.' PMm incautos inuenerit, interficiet.' Cuius, cuius eat qui de opprobrio alienaevi. patri vae'

vescendum conferre est incollocutione derogationis , victi sim proximorum vitia dicere. de quorum poena mox subdi

ne Quia vacantes,&c. JSymbolum Graecum nomen est , de interpretatur collatio. Est autecollatio sermon una. ut in coissilii, solet: est&pecuniarum si ue alia tum rerum, ut praesen tae se inebriat. symbolum v a cui rotare, est sicut unusqui uesolet propitie sita cibos ad vescendum, ita in confabulatione detractionis verba conserte.sed vacantes potibus &da tes symboli, sicut seriptum est, consumemit: quia omnis detractor eradicabitur vestietur autem pannis dormitatio: quia despectum 5e inopem ii cunctis bonis operibus, morsina inuenietinuem hic alienae vitae exquirendo crimitis, tractioius suae languor praeoccupauit. os Gaudeat pater, Me J Gaudeat Deus pater de tua uistitia, gaudeat& ecclesia mater tua: sed& sacerdos qui te pergra. tiam baptismi regenerauit qui te erodauit, paruulo, de tuis bonis gratuletur operibus.

108쪽

COMMENTARII LIBER II.

Relatibus maxima a domino poena semetur. Et tespondet dee. J Cellatia sunt corda iustoriam, quae

nonnis perdoctrinam sapientiae.donariis utitutum repl--

ipse reaiocinando: quia his absq; omni labietate.qui per ebriositatem deuoluuntur ad luxuriam: cm,inquit,va cui

Vae, inquit, homini illi per quem*-ia init. Patiem aute est. Omnis autem sapiens & serus esse dondus est quia &

c is Vir Dynis,&e. J Non omnis qui sertis, etiam sapiens

iv immineat .vel hominε dieit i quo exempla praui peris foras quisque vi peccaret,accepit vel coth diabolu, qui intus in corde virus pesti setae suggestionis infundit. De quo Iudaeis dictum est: ἔ- f κοι ex patre bolo estis, o

desistria Ptris xestra Miltis

Iacere.

eordii set te Ze pacem nencit,quem ebrietas sensus impotem reddidit. Foueae:quia passim in volutabro vitioruommu cadere non trepidat, qui inter bona malaq, ait cer nere quasi mete no Is ratallamque saepissime Nueas corpore imbecillis est , si ad- a Cui rixae, cui utae th Cui sine causa vulnera sit sapientia omnia sortis ad-ς Cui suffuso oculorumὰβ Nonne his qui mora- uer atii .id est,diabolicertamiatur in vino,&student calicibus epotadis Ne in . na vincit. tuearis vinum quando flavescit, cum spleduem in vitro color eius. Ingreditur blande,sedin no- uissimo mordebit ut coluber, sicut regulu, Vς' infimis iacet vitiorum. Qui &nena diffundet 'Oculi tui videbunt caetranea rc si in praesenti se aliquid se recor tuum loquetur peruersa. t Et eris sicut dor- putamia porta tamen ciuitatis, iniens in medio mari, & quasi sopitus guberna- id est,inoitu huius vitae,inuetor amisso clauo.8 Et dices: verberauersit me, sed Gisset messerint. non doluit traxerunt me, de non sensi. Quando meuigilabo & rursus vina reperiami hebetem tarda-

NFAt muleris viros malos, nec desideres esse stendit: quia ille stultus sit v cu eis.

- Quia rapinas meditatur mens eOro, candus, qui vel incogitatione IM. ι amR te & fraudes labia eoru loquuntur. Sapientia a disi. peccati suggestioni consentit, ebriosus meidit, de qu prae- cabitur domus,M prudelia roborabitur. Indo ςm ε x ingenio videtur

situm est: Foura, enim, pr. - ctrina replebuntur cellaria uniuersa, substanti pulcherrima. D sapiens fortis est M4ositiesuli; vir doctus, robustusta validu qui cum dispoii' obtemperare disposuit. himi, i ii imim. tione intuitur bellii, Merit salus ubi multa cosi- ns Si de viris,&αJNihil' lias utit Excelsa stulto sapietia, in potiano ape- ecrabibus desperatione: quariet os sua. Qui cogitat mala iacere,stultus vo - v, ii erit, gelurales hu-cabitur. Cogitatio si ulti, peccat si est, di abominitio hominu detractor.' Si desperaucri ssu --iudini, pes

in die anguitiae imminuet ut fortitudo tua.'Erue dii. eos qui duc situr ad morte &qui trahuntur adin' o qn Meos,&e. Potest myteritu, liberare ne cesses. Si dixeris:vires no suin mes accipi: Erue eos qui ab petunt: qui inspector est cordis, ipse intelligit:& hneticis deopuntur tecta fi seruatore animae tuae nihil fallit, reddetque ho p dicando berabo -

Mai.I. morem in membris accepe runt, quae nulla serti eaus, pertulerunt.

immoderatus vini haustus, de caliginem visias corporatas , ct caecitatem ingerit sensus interioris.

bibere vinum ad necessitat ε, sed morati vitta tempus &

q- bonum est Ec favum dulcissimum gut

Iutta illud Esaiae: Vae qui ρο- turi': ,sic ec do rina x pientia: animae tuae, sed & si quos in Oriaminerent ei estiis ad biendum vin quam cum inueneris, habebis in nouissimis spe, persecutionis so, vel lapsu in ,er viri sortet ad mlce & spes tua non peribit. 'Ne insidieris, de quaeras sipe eris, sol ora hos Ἀ-dam eis. Me . impietatem in domo iusti: neque vastes re h tione, ad vitam restaurae scidit , dcc J Gla v Aul. eius .r Septies enim cadit iustus,&resurgit &pene naturale est vinurost iis, i videris,illis

ebrietatis venena diffuti in corde muliebrem sequi concupiscentiam comitante prauitate ac turpiriidine verborum. ε Et eris.&e. J in medio mari dormit . qui in huius mundi tentatio bus positus, praeuidere motu simientium viti O-Tum quasi imminentes undatum cumulos ne sit. Et quasi sopitiis tuler torchivum amittit, quando mens ad regenda nauem corporis studium solicitii dinas perdit.s Et dices:&e J vox percuss& dormientis exprimitur. Mens quippe a cura solicitudinis dormiens verberatur &non dolet, quae sicut imminentia mala non prospicit, nec quae perpetrauerat,agnoscit. Trahitur di nequaquam sentit: qui per illecebras vitiorum ducitur: nec tamen ad sui custodiam sulcitatur. Qui quidem euigilare optat, ut vina rursum reperiati quia quamuis somno stuporis sui custo dia prematur: vigilare tamen ad curas saeculi nititur ut sem. Per voluptatibus deebrietur. Et cum ad illud dormiat in Mosollarier vigilare debuisset, illud appetit, ad quod lauda- tet dormite potvisset.

rapinas meditatur,nDerea, Ira destit eorum,dcαὶ Ne desidere eos imitari. quos cernis vitiis illis de qui b.c5- memoras implicati dia potius sistetiae omadare curato. dato victu & vestitu recrea. ps Comede fili mi.mel, quia bonam est, Duum dum risum Iutturi tuo . Odoctrina si retiι im. tua, dec. IPMetis-cillime quare doctrinam sapientiae melli comparet & Auo: quia nimirum sicut illud cibis: italiaee doctrinis caetetis dulcedinem prxstat. Sed hoc inter utriusque significantiam distatiqui a mes quod in promptu est ad comedendum, moralem literae superficiem insinuat. Fauus aut 3,in quo mel de cera exprimitur, allegoricam locutionem figuratE denuntiat. vi subducto literae velamine suauitasset us spiriantis, aliquanto cum labore vel mora percipiatur. q Ne Iinsidieris o quos pietatem in domo iusti: neque valles resu eius. J Ne quaeras aliquam occasonem, qua deroge nomini iusto. ille enim si ceciderit, cito admouet pedem suum ut careat vitio: quod quidem non iteratur in factoum j autem sic corru sit,ut vlterius non resergant, sicut subsequenter addit dicens. t g Septies enim ea est iustus Oresinit: impii autem cor ment in Ium. J QSomodo autem iustus appellatur, qui cadere id est,peccare memoratur i nisi quia de leuibus quo- tilianisque loquitur peccatis, sine quibus nee iustorum quisquam esse in hae vita potuit, Qu3a nimirumper ignotantiam . per obliuionem , per c itationem, per inmonem, per subreptionem .petne tutatem, perstasili

109쪽

viatu: Hau - uerit esse sibi. Hane vel siculum antiqua editio inali festius dieit Hied ec vobi, si tiani agi l litibus. sequentis sentetit nonii acoli potest vitie princirium. In coe, dcc J supra regeni timere docuit, de nuna ista citem earnis, singulis diebus. vel inuiti , vel voleiates

requentei toruiu incurrimus: dc tamen tellusit iustus . vi

delicet quia iustus est: nec iustitiae eius Pr uidic..i lapius liu . nianae fragilitatis. Vnde bene cum de tuiti casu lini teretur. non addit, in malum: quia & ii nataum cst quod cadunt, ue

tamen malo in quod cecide- . - - V

rani,haerere possint, citiust impη autem corruem in malu . Cum ceciderit surgedo oro rant. At contra immicua iuus, ne gaudeas, bc in ruina eius ne e- i ines-ibu, d uis de reprobis. Impii autena, in xultet cor tuum: ne sorte videat dominus, dissit - emporalis subiectos cometa pliceat ei de aut erat ab eo uani sua. Ne colendas impendere,ut nunquam reu cum pellimis, ne aemuleris impios, quonia non rentur vel innom eorum res-

elando Meimunt, ut ab pete consurget perduio eorum:& ruina utriusq; ollulabGr: quia qilicunque nitendo releuari de i- quis nouit: Haec quoque sapientibus.i Cognos. Deflecta acceptione persona - - - , xς p sonam Hi iudicio non est bonum. Qui lauta iustitii verba sequitur, iusto insatis te eleuetu sex impio,iustu es: maledicent eis populi,de nunc autem Vt perfectum te dςxpst-buntur eos tribus. Qui arguunt. laudabit. hreddititi omnibus.eiciamini tun& super ipsos veniec benedictio. s Labia de- bem piudete .mul o, qui sua

tamen cum quibus pacem lix

Uu si r ς' Ioria opus tuum: repostea ad inces domu tua. Ne tur inueniet. saepinillos quos

tias fidele, habete coeperint, cui dum opu suum, Per agrum hominis Pigyi liri V a. -e.4 id est nisi uite erit scas: quia illos ali- trasiui, dc per vineam viii stulti,& ecce totum paraio opere a dilioent et quando despexeris,quos diui- pleueram urticae: operuerunt seperficiem eius exercere, nisi evulsis iniquit n gyati ad vitam i ciciuaue 'spinae, de maceria lapidum destructa erat. Quod si ilantibu , actionem nostia

surgere debeam. iuva. Ei sit di- disciplin m. Vs ii equo piger dor es: via votum conatumque tuum se quςquodς somno coniurge, Parum inqua dose ius quoa ia tam cvitu tellectus, gaudebis de mira: modicum dormitabis. Pauxillum manus boni, operibus istimus qua loquem male habenteni conseres ut quiescas,&veniet tibi quasi cursor tum vitae munditiam& in co-Π- M, M*x π Q Vestas tua Minendi citas quili vir irmatus. sitatione construamus Mile euolentiae at ud dominum 'i quippe bonae mentis domum d aedificat , qui primum agrum corporis a spinis vitiorum..h u: uuic ne forte dominus sui Hibiain tuam. quae illi purgati ne ii desideriorum sciues in carnis agro proficiant. queouoioduplicet. hoc orditie deiiciens, hunultet,vtte 1iuus tota vulvium fabrica, fameboni decrea cente destrua. cadentem peccatum,ille resipiscens sanetur. fili mi.&e.' iuxtaqii dominus ait: Red- mi, Deo. Neraue quid obstat ut domino, vi regem, patrem & filium iniciligas dei gnari. quivito eodemque lusu diuinitatis honore colendi. Qui ui tum bonori Stat mihin, non honori fiat patrem qui misiti issium. εc Escindetractoribusne. S. c. J Illis videlicet, qui dicenteste Deum patrem nosse filium Dei in carne apparentem n luerint recipere. εdso uotissimi. &e. J Vtitusque licit, de detrahentis. dc eius qui illi fauendo co.nmixtus est derogantium Christo principiti,& decepti ab eis populi. de lacerantium fidem haere liuinarum de ausculantium illis auditorum.

P M, ς J sub u litur .ignota statu: quando te i Nesiit stis,&c. JHac ad exercitium uti nostri, id est ad

cultum bonae actionis periinent:Innocentem videlicet pria rum falso testimonio non laedere, peccanti cuilibet iidii clani amplius peccandi adulando non tribuere , & malum pro malo non reddere. si e cium fit, ut olim pri inb actus exterius bene composueris, postmodum ad livetioris quoque hominis excolendam munditiam perting s: & quas post exercituim agri & mentis, hoc habitaculuna piis cogitationibus ornare, alciusque construere incipin. quia terro,ificete dissimulant,rem subditur. κ rer agrum.&αJ Pet Vrum, viniaque pigri ac stulti tra-isi iis pisite. est cuiuslibet vitam inligentis ii spicere, quam et spinae replent: quia incorae mligentiu prurientia terian obesu quisque M in repentino interitu rapiatur a secuia tena desideria,& pulictiones pullulan ait Otum:iuxta quod A i p b sui I seruanda quae docui, scriptum est: Inissideris esto iis otiosus. Et maceria Iari et actinibus commisiceantur: quia hoc specialiter vitio dum in vinea vel astro stulti destructa iacet, cum c pravi um P egenus periclitatur humanum. Vnde eide vitio tutum munimina, vel unprobitate hominum malorum de p-t . ubumniis, ibos in sua inelaias cit ceptus i vel immundotum spirituum pessiuasione talitavcisculos desciibi: Quissuu amar dictis absensium carpere quisque negligens Perdit.

Commemariorum Libri secundi

110쪽

COMMENTARIORVM E DAE PRESBYTERIiN PARABOLAs SALOMONIS, LIBER TERTIUS.

AE quo parabolae Salomonis, quasCArvet XXV.

Hinc nouo ordi 'Empi instulerunt viri Ezechiae regis Iu , i s uisitu: da. Gloria Dei cst celare V cibum, inlatae riderat oculi tui,&e.J

quasi ad audiet E eesti otia regum inuestigare sermone. ς tum Et in euangelio dominus ait: verbύ saciat: sed secuipse qaid sursum id tetra deorsum , de cor regum insciu- i it intest fert M ub.res ratio vetitatis habeat disputa' tabile. d Auset rubiginem de argento, Negr ς'

aooeteie.quid ea uere debeat. Vulxu Iegi , A firmabriu iusiura thronu pius. loquii tectissime th&, asteriissime dignoscat. Quis i Ne glorio ius appareas coram rege, dcm loco Mantur argenteu. te

lectis vitio uide Oarabolas viri Et sitae maenorum ne steteris. Melius est enim ut dica, delicet:quia requi praestant

trastulisse reserunturiqui ser- tur tibi: ascende huc, quam ut humilieris corat assis ad eius usque cinx ,4 si prin et .s inae viderunt oculi tui, ne proseras persae hibebantur , pi mi io cito: ne postea emendare non possi ,

eum dehonestau ainicum tu uni. Caulam

pet in lustriam illius collectae tuam tracha cum amico tuo Niecretum extra. animabus audient hi m. Aroteis aluei quia splendida fui. dent viriui bus patrum. Vndeli siptum est: eloquia casta, ars tum igneexaminatum. Quorum ornatui, di in huius libelli sunt neo ne reues es: ne forte insultet tibi cum au- lictorii, mali supperadditati corpus insertae. Notadum sa- dierit, oc exprobare non cesset: Gratia&amici. x . quisquis eadem diuinae

ia . quia in his parabolis millis sunt plui

. quae figulis bum in tempore suo

videlicet rerum i

at. Qui nimirum sensus apte mala vocantur:

asteriae esse videntur. garitum sui gens: qui argui sapientem, Naute filii adeat re vitae .id est. Deibs Gloria Dei, dcc. JGloria din obedientem. Sicut frigus nivis in die messis: iapientia sunt tri. Apte aureamini est in carne appat Erishu ira k- n ala: qui noti iam amoreque inanitatis sitae infirmitatem magis quam diuinitatis aeterni, rerpetuae claritatis mentibus mi di int. Mati ego aurea in talem mortalium oculis ostendete: de se potius 'peium mi- lectis argςnteis, qui loquatur verbum in tempore sitio: quia raculi, ae mysticis locutionibus,quim apertis asscitionibus qui verbum Dei oportune nouit iuxta audientium capacia vel bium. id est, Dei filiunt m. vi de multo saepius in Euan- tatem praedicare, modo empla ac di patrum .pet quo-relio fili si se hominis, qua filium Dei appellare consueuit. Et tum custodiam ad requiem perueniatur aeternam, iuxta It .s talia fides: umetu, discipuloru .est diligenter eius inuestiga- teram repl:cat: in o suaviores in his sensuum spiritualium te sermonem: quo se Deum et rivbi patienterno dicit, my- fructus, quil us pi3 audientium desideria pascat, icitioioli. ossice significat:quale est illud: 11 oc parer Missumus,&cx- terae velamine Pandit. tela huiusmodi Deniq; celans verbi 'aeternitate. dc praeten- is Iaruoris mirea.&c.JRec humilis auditor iniuri eum nais. ., dens carnis infirmitatem ait: tam dicunt scoesidia paritur arucae : qui dum libenter increpanti aedoeentiali ' ' hominis, Cui rei eximius inuestigator eius sermonis, quem rem accommodat,iam sese ad recipiendum claritatem sepi ε. antea saepius audierat .respondit: Tu es caelestis praeparat: ram supernae lucis visioni appropiat. ui. Nec paruam hac uuieitigatione metuit gloriam : nam Recte inagister eniduus,niat garito sulcitiassimilatur: qiiii protinns audiuit . Beatus es Litaeon dum emendationem motum, dum siti pernotum scientiam e CHum,dec. JUcut altitudo caeli,&r ociduas terrae c5- desiderantibus, ac pie quaerentibus animis oste iidit, quasi V ijce ab hominib iton potest : ira scientia Prorheloum & A- aureo ornatui maiorem insuper gratior cinque fulgorem postoloium,qui arcana diuinitatis spuit viai cto reuel te gemmae ardentis anuectit. cognoueriint nostrae fragilita is capacitatrem transiccndit. κ ' Sic it J Importunum videtur omnimodis tε d G Auler,dde. J Aufer luetae nuperlicie de sacro eloquio,& Pore messis ningere. Nam & infra legi rus: Quoni o nia inde inuenies sensu pur,is 4 sub utilitate literae recoduo: & aestare. Mum in messest cinctutis est studio gloria. sed ta. sub earnalium figuris coemoniaium, spiritualia latuisse ii en in seruentissilius Pales hinae regionibus non parumn Ysteria. de diabile est memibus. si iubito frigus quomodomo iste eq. sifer. dec. Aiiset impietatem persequendi Christianos solet. adueniat: quod incendi 1 solis siquantum restigeret, de animo Sauli .vel alterius cuiuilibet aemulatot uni legis & sudorem laborantium ergat, ardentes temperet anhelitus. eum Christi, D praedicare cceperint . firmabitur iustitia ca- Cui rectestis ilegatus assimilatur fidelis: aui me nicio eius thedrae doctrinae eorum, quam prius ad ruina sua impelle- qui semisit, prudenter agendo Uausit. Mystice autem lebat impietas quam diu iustitiae Dei repugnantes suam prς- gatus fidelis,do tot est catholicus:qui aut ε mittit eum. do ponere certabant.Iterum Auferta erat de vultis regre, ininus. Porro dies messii in aestu, tempus est praedicationis Os alitur ii irratis iis ei tu .Qui enim praesunt popu- inter iitror persequentium. De quo dictuin est Mellis qui .lix, si volunt firmum esse solium suum, scini et hilaritate de it mMira . operaris tempori. rrigus mulsinn,esse. ali-gritia plenos vultus exhil iam:ne perariogantiam rigidio- quantula est quies praedicantium, rei uecutione repugna n. rex effecti in mussitationem incidant plebis . t uni. Recte et go dici ur: sicut stigiis niuis in die messis: ita si N. Superius praesul monuit, nunc legatus filiciis ei qui misit eum, animam illius requiescere subditiam: nam sicut illi dixit, ut hilarem vultum ostendat facita luia sicut optabile est praedicatoribus verbi cum abinis subiectis:iti hunc admonet,ne in conspeetia maiorum arro- fidelium rabie sorte aliquid restigerii. aeeipiunt .nec Acuta gans appareat: sed potius in mediocri o positus iuperius ras docendi negatur: ita aps qui aut acandum eos milit oeui mereatur: cui simile est illud dominicum inm- doinino graium t ile constat. cum susceptam ab eo legatio ratu, fueris ad nuptias, non discumbas in primo loco. &c J Mena, etiam inter aduersa obsistentium fideliter complit. Possumus autem in rege & principe, dominum significa- Denique ut Lucas resert: Reue si a praedicationis ossicio Lia iis axum intelligere, in cuius conspectu nos semper humiliari cliscipulis, exultam Spiciis i iacto, patri gratias obtulit di-n esse est, monente Apostolo Petro, qui ait: Hii ianita cens: Couit risi id a I mercaelictio . .

SEARCH

MENU NAVIGATION