Sancti Hieronymi stridoniensis Opera omnia, quæ extant. Mariani Victorii Reatini episcopi Amerini labore et studio ad fidem M.S. & vetust. exemplarium emendata argumentis & scholiis illustrata. Vita item S. Hieronymi ex ipsius scriptis ad eodem Victo

151쪽

is IN CANTICA CANTI CORVM

A ex Salomonis sapiEtia susceperu, c nominauit in ruit, no- bro pronilinius de regina s ipsa nihilominus . ibio. Cmen eius Meroen Resest 1iuε qiu, noli solitio Tthiopia . pila .riti icistimonium dat Dns in Pilangeliis quod in die tu

Gad: AEgypti regni tenuetit. Addcinus autem adhuc e ea dicit Veni t cum viris Mnerationis incredulae de condentiquae in sexagesimo sei, timo Psalmo, de hac eade inia con- eos: quia venit λfin b. teriae audite sapientia Salomonis. ωtinentur. Ait ergo ibi:Disper gentes, quae bella volui ve- addit: Quia plus Salomone hic docens perhoe plusci se .enient lagati ex AEgypto. Sini opia praeueniet manus eius matE quam vexitatis simias.Venit ergo & lia e imo sieeun- Deo. Est adhuc aliarto in loco apud Sophoniam Propheta dum figura eiu , Eccleua venit ex gelvib. audire sapientiam

de hae eade fisura ioc modo scriptu: et 'ropterea Salomonis veri, dc veri pacifici Domini nostri Iesu Christi. dicit D. iiii. o, cresurrectionis ineae in martyri hoc est,in Venit Sc haec primo quide telas eum per aenigmata de quae- restimonio quoniam iudicium metune i ad congregariores; - stiones,quae ei prius insolubiles videbantur .atque ab ipsis detium. Us Ucipiam reges, cres a super eos omisam it li- agnitione veri Dei&de creaturis mundi vel de immortali ara limis mea: in igne 'desi mei cω .metur Muniis terra. t te animae, ciudicio suturo quod apud e1&apud Docto maniconum in populis linguavi in generationem et u , t eius, Semiles duntaxat Philosoplios, incertum semper, invocenta nomen Domini, serui trisnbiura a no. De U- aut dubium manebat, absoluitur. Veniterso in Hierubale, ira sunt na AEthiopiae usti iam eos qui dicter ij unt, aferti ad visionem cilicet pacis, cum multitudine 5: virtute inii Dcri ciuium Πά. Iudi illa non cofunderisti acto iiDidiu- Non im cum una soli gente .ut prius synagogi, solos ventioni b. tui . in quis. impie egi iis me. Sed & in Hieremia habui: Hebr os: sedonii totius ira indigentibus venit. de scriptu est quod principes quin popilli Israel miserint Hie. scicn et i m munera digna risto. odora inent otii liquitaremia intitum. Iolchiae astruis qui erra in domo carceris, est is uit tes, φῖς ras ilico bona.quae ad Deum per odorem

seposuerunt cum cum unibus, re in titun erat aqua, sed cet--- ςndunt Sed& auro venit repleta sensibili sinenum, O erat hi cavio. ussiens aut p. . Mimelech AEthiops vir dubio & tionalibus disciplinis, quas ante fident adhue ex Douich s. qui erat in domo regis, quia mi erunt Hieremi m ς 'inmuni&scholirier uduioire colligerat. Detulit eti u iacuin tutius est reu, dixit: Domisere e mala tereram: viri pid prexiosum, quem ornamgta morum possismus intes isti omnia. quae iecerim inliseremiam Prophetani. uiam erit: C in hoc Mapparatu intrat ad pacificum regem

eum iu lacum, P morieturabia Eie amis quonia nonii uti aum, ipsi perit cos suum, in consessione& preni pariet in ciuitate. Et praecepit rex ipsi bis uel ecb AEthivi. A- xς , tali ex Pr cedentium delicioru . S locuta est ei om-centia ore huic triginta homilaei. Hi in ei de lacu, it non ibi q ix cordo suo. Propter quod Christus, quin, litur. Et quid plura Abdimelech AEthiops sitit, qui Hie- ςi P lixa, enunciauit ei omnia ba eius: de non esti ἰός l. remia eduxit de lacu. Et pii l. post sactus est sermo nomini qxis omiserit rex, de non enuncia uerit ei. Denis ad Hieremia in dicens: Vade, dic ata: melech AEthiopi .di- PM 'ni δῖpropinqra res, sic loquinat ad eam, i . . , scre, Ila dicit Dan ini s Deus I ael: Ecce adduco verba mea ς' ct discipulos suos: I. nos diis Hist, Mi stas, re vitarem iliaminina a. non in bona: salua te in faciat Dominastias. Ego autem diei Pis, non libate in manus hominu n , ostii timet. A 'N robi omnia, i x t tui Maurima' enuo. Sic , facis eorum salua, dilabore t e riusadio non cadessederit i 'p'ς quo a dixit: quia non fuerit verbii quodno enua- anima tuainslutem: ouaniani conluus es inime: dicit Dominus Dominus reginae Sibae, id est. Ecclesiae ex Haedint cuim ad praeiens descripturis sanctis occurrere po- g I d ς dg Qubasi intuearis Ecclesiaestitu.&dis tuerunt. quibus mihi videtur propositi de Cimicis rami- i' pius ordin tiones atae esus considere, ii une id

eorum versi ii stetium comprobari, in quo dicit: Tuf. 'i' mo ' r gina mirata sit omnem rudentiam Si-GIn sit nigra, formosa sic Hierusalem sicut tu erra- QRi imul A rcquire. cur non dixerit iam sapientiam. culum cedi orsicut pelles saltimoreis. Inuenitur ergo Moy s ' i' V ς' u salomonis: quonia quide eruditi. ii ri' se in Numeris accepisse AEthiopissam uxorem Dioni vel P VM6 dς humani negotiis: ipiet a. de dii iiiii, intelligi Pnigram pro qua Maria& Aaron detogantes,&indignantes 'dcirco serta sis&Ecclesii nune interim Chii di eunt Nunquid Moysi soli Dominus locutus est Nonne ut, dum in terris est, & inter homine, cori de nobi, locutus est3In quo si diligenter confiderex, ne con- - - tum venerit, q- ρλβ'. e A. se de te ii, sequentia sermo inuenitur Eabere historicus .Quid. n. con. nil it ac tum tunc videbit omnem sapientiam uenire ad rem videbitur ut indignante, pr reditatos illa di- i Qd P migmata, sed te ad faciem desiit. GLeant: Nunquid soli Moysi locutus est Diis: nonne & nobis g I i. 'quppe siriciet. vidit autem de domum . quam loeututem oportebat enim si hoc erat in causa, diei ab eis: * φς Vi , inς dubio incarnationis eius mysteri l si est. v. non oportuit leo Moyses uxore aecipere Ethiopissam. Se 40mR , q aedificauit sibi apientia: .idit 1 cibo, Silo de semine Cham. sed de genere tuo aede domo n. Horu i 0 PV Q, de quib. dicebat: Metu cita G, set satiari nihil dicunt sed , tulit: diu ui 1 Mors Gli locutu, est Deuti γ' ri qui misiit me, M' Sciam opuleius.Vidit de tibiane&nobis loeutus est In quod mibi videtur secudam P ς Qxum cius: Ecclesiamcunm puto orditiem diciti mystcitu magis intellexisse quod gesti im est,s: vidisse iuba epi P vpi P esbyteri sedibu , habetur. vidit aeiam Moyses, ta est spirituali lex, innuptias&eoniugi uc5- Qtri ' :ς βης st riones ministrorum eius: Diaconorum gregatae ex genti b. inierat et Ecclesiae:& Mariam,quae syna - hi Vi rdin memorat, astantium diuino iiiiiii postr derelictae forma δ: Aaron, qui sacerdotii carnali, te- , α νς ς pi 3 vidit: illis credo. quibus induit eo, . . nebam misinem, videntes ablatum effeti semetipsis regnii. 4ςq 'ib di i V Lassi naue autem in Christo biphilitie. t&datu est egenti facienti stii aut eiuι.dicere quid Mo, sit Vlix' tam induistis sed & vini suscite, elui, ais, ii di Milocutus est Deus : non e o nolis Io rufes Denisue dc doctrinam quasi vinum p Morse, ipse. eam tanta&tam nivifica eius opera fidei ac P s l uditori m corda laetificet. Vidit&ho. V r. ios, patientiae reseratur nunqua tanti , Deo elatus est laudi P. 1 ' Π , ut xi num sine dubio supplicii uum Mut nunc cum Ethiopissam duxit uxore.Nune de eo dicitur, mysteria. quia Moises homo mansuetus valis oti ho nes qui sunt i 'ς ς ψ bividit in domo regis picifici. imbsuper terris,nue & illud de eo dicit Dii, quia si fuerit iudio bis C. sti, 'i c 6 sotinosa, obstupuit. ait id G ME . 7 heta. in , ionibIoquar totius inmitino tradit imasio q imi r mea demere tuo depriae a. meo xl 'si qmino domo rura dissest. Os ad Osto oris P op ς verbrim tuum. quod agnoui. veru esse eum. In Gonon in mares iam Domini vidi: . t cur O enim verba, quae mihi di est . non uisiti detrahere famulo meo Mum Haec omnia pro ui essem in terra mea. a doctoribui coniugio Ethiopissae Moyses audire meruit a Domino ve- iς Phis, non erant vera: istud est solum ram de his plenius in libro Numeroruptos iti sumus.que virum cibum, quod est in te. rui. , siquis dignit iudicat noscere, illa perquirat. Nunc aut Ebun tu qu*xendio videbitur, quomodo diciti dii fierit approbare ex his chipta est nisi a&s,rmosa& Ethio. idi his quae dice tur mihi destii sti, ilia Moyses id est lex spiritu iis,quae sine dubio verbis utiquς niapi ad Christum nisi credidisset Dei de Cilistu, est.ineoniugium suum asciscit: licet obtre- Sed vide, si possumus hoc modo soluere. quod rim ictent Zedet ent filiae Hierusalε. plebs scilicet ista cui acet- tur.Non his,inquit, credidi, qui luduebantur mihi di

152쪽

HOMILIA

n non horum bi: . sed tibi creJidi Deo. Et per illos quidem audiui ad te ait: em veni. de tibi eredidi. Apud quem multi, plura videri loculi nari,quam an nunciabantur mihi Reuera. n. tam peruenerit nigra haec de sermosam Hierus ilem coelestem . ingressa suerit visionem pacis, mulibi iuri cinia nificentiora, quim nunc ei sunt annunciata. rei spiciet. Nuc. n.tan qua in speculo de aenigmate: tunc au- te vadebit facie ad facie, consequetur za quae oculus risi vidit, nee auris audiuit .nec in cor homilii ascenderunt Et une videbit, quia nee medietas eorum est, quae audiuit in hae sua terra posita. Beatae ergo sunt mulieres Salomonis,

antinae sine dubio . quae verbi Dei&pacis eius participes sunt. Beati pueri eius, oui a sistiam in cospecta eius, Erer,no illi qui aliquado astatunt, se aliquando non assistunt: sed qui semper & sine intermissione allistunt verbo Dei, vere beati sunt. Talis erat de illa Maria. quae se delut iecus pedis

Iesu, de audiebat eum, cui de testimoniu reddidit ipse Dominus, dicens ad Martham: Mania optinet narronquauem fieretiar ab ea. Admiac nigra livi& rmosi dicit: Peneifatis qui luit dare tesupersed ru Israel. Ver E. n. quia dilexit Dos Israel.& voluit,vi staret in aeternum posuit tex Hiis rege super eum. Pacificum sine dubio. Christus. n. est 'nostra , qui fecit u ravue uis, medium rietem sepis fluit. Et post lixe omnia dedit, inquit, tam viginti taciuta ali ri regi salomondregina Saba. Numetus L:c centum viginti. consecratus est vitae hominiun, eorum qui metunt in diebus Noe, quibus istud conceditur spatium vitae quo

invitantur ad poenitentiam. Ipse autem numerus annorunt& Moysi vitae fuit. Offert ergo Christo Ecclesia in auri specie & pondere, non solum multitudinem sensuum suorum α intellectuis, sed legi Dei consecratos indicat sensus suos.

n....i e Per hunc qui Moysi annos vitae continet numerum. Oii troia suauitates odoramentorum quales de quAntae nunquavenerant. vel orationes in hoc. vel opera misericordiae m. tellige nunquam enim vel tam rectE orauerat, ut nunc cum

.c AE accessi ad cruristum: vel tam pie operata sietat, ut cum cognouit iustitiam suam, non mete coram hominibus, sed

p co patre qui videt in ab natio.&reddet alim. Sed multu est alienii in locis simul ψniuersa perseum haec, quae nec testimonii gratia videntur assumpta. Suraciant ista de tertio libro R notu . Vtileamus aliqua de ex his,quae de sexagesimo septiuio Psalmo protulimus, ubi ait: AEthiopia, .i, .li pyxu niet manus eiu Deo. Si enim iii tuearis quomodo ex delicto Isiaci sit salus gentibus. de ouod diorum lapsus. iii troeundi viam nationibus dedit. aduecies, quomodo prae uenit de praecedit Echiopiae manus hoc est gentium populus illos ad Deum.quit, primis data sunt eloquia Des, deinli complerito ethiopia praeueniet manwr eius Deo, te fit nigra ista mota etiam sit notant, etiam si inuident de obtre-ciat filiae Hierit at . Sed se Prophetae testimoni a quod posuimus: ubi suscepit Dominus et eos. qui veni ut de locis. quae sunt ultra flumina AEthiopu . de asserunt hostias Deo, simili sensu aduertendit puto. Videtur . n. mihi, quod ultra flumina AEthiopiae esse dicitiit ille, qui nuntis & stuperabu- dati b. peccatis infuscatus est. 5e atro malitiae Deo infectus,niore de tenebrosus est redditus: de tamen ne hos quide re.

rellit Dominus,sed oes, qui sacriscia contribulati spiritus de humiliaticordis offerunt Dio, consillionis scilicet eri xivientiae titulo ad eum conuersi, non repellutur ab eo.

Sie enim pacificus dicit Dominus noster: Ego volientem ad me non re Ps. Potest autem de de illis dicium videri, quod ultra flamina AEthiopu positi, venient etiam ipsi ad Deum hostiis defientes:qui sinsteaquam intrauerit omnis plenitudo gentium quae flumini b. Ohiopym comparatur: venient etiam ipsi, de tunc omnis Israel siluabitur, de pro eo vltra flumina AEthiopum dicantur, quas qui ulteriores M osteriores sint his spatiis, in quib.currit inundatque gentium silus. Et ita tartiac6pleri videtur hoc quod dicit:qilia insiliarant Iineseruomu Israel ex omnibus ad miratio nib re tuis, qxibus impie egisti in me. Superest, ut illud testimonium, quod de Hieremia assiimpsimus. explicet ut : ubi Abdim eleen nihilominus bEthiops vir Eunuchus,tam au disset . quia Hieremias in lacum mitius est, principi, populi, educit eum inde. Et puto inconvelliens non videri. si dicamus, quem principes Iurael condemii ei ut, de inlaca

moreis miserunt, iste alienigena &obsi iii aegentis homo de cdegeneris, est. Popui getium educit eum de lacu mortis, resurrectionE scilicet eius a mortuis credes. de fide sua hunc quem illi in morte tradiderant . iste de insemis reuocat aere diicit Sed de Elinuch lite Sthiops esse dicitur:eredo quod castrauerit semetipsum propter regnuDei,veleti a M. 33 quod seme maluiae in semet ipse non habebat,seruia quoq

est regis quia seruus sapiens imperat stultis Dominis. Inter pretatur aure Abdimelech. semus regu. Et ideo Dominus Hiis relinque; populii Israel pro peccatis suis, ad AEth iope verba dirigit.de ad ipsum mittit Prophetam,&ipsi dicit: Ecce ero . . Triam supercimtatem illam in mala, ct non iuba

te dabo inmaniιs homino. ., Ied alvi ustuabo te. Salutis autem causa haec est ei, quia e

duxit Proelieta de lacu, id est, quod fide sua qua Clitastum

rei ut rexit e credata mortuis, eduxisse eum ex lacu videtur.

Habet ergo iturima testimonia sese aliaee vel nigra de sormosa inqui b. liberὸ agat. 8ccii in fiducia dieat ad filiis Hie - tale: iuia Lisca sum quide vel nigra sicut tabernaculaGuar: formasa aute sicut pelles Salomonis. Depellibus Salomo is scriptum aliquid propria non memini Puro aut cre-

iem posse ad gloria eius, de qua dicit saluator: uir nec S lomon in omni gloriasta opertus est sicut a numborum. NomE E. .iέ tamen ipsum pellium in tabernaculo testimonii inuenimus requenter referri: sicut cisi indicit: Et facies pestes ex caprarum pilis. operimentum super tabernaculii testimonii: vndecun pelles facies. Longitudo pellis viviis triginta cubito

rutit: latitudo ixatuor cubitorum. Eadem mensura eritvndecim Pellibus. Et coniunges quinque pelles simul. 4e alias P simul de replicabissexta pellem, si onte tabernatilli, demiam quinquaginta anssulas per oram pellis unius, de quinquaginta ansulas per oram pellis alterius . per quas coniungatur una ad altera: Ae facies circulos aereos quinquagenos, re conivnses ex ipsis pilles. erit unum totum. Et replicabis.quod superest ex pellib. medietatem pellis unius astote tabernaculi,d ex alia medietare,quod superest. velabis posteriorat eruaculi, cubitu hinc &cubitu inde: ex eo quod abundat in longituditio pellium, deerit adopertum tam . ranaculum ex uteri&hinc deinde. Puto ergo, quod haru pellium mentio fiat in Cantico canticorum, de istae ditatur Salomonis,qui accipitur in pacificu Christit. Ipsiua ergo est

tabernaculu. & ea quae ad tabernaculu pertinent: & prxes puε si illud tabernaculu conssideremus, quod dicitur tabe itaculum verum, quod fixit Deus Ac non nomo. de quod ait:

Non u. in manufacta anar .intrauit Iesus exemplaria Hora. - . .

Si ergo pulchritudine suam sponsa pellibus comparat Salo- uis, , νmonis: illarum sine dubio pellium gloria de pulelltitudinε

dicit, quae operiunt illud tabernacillum. quod fixit Deus, de non immo si vetbnigredine suam, quae exprobraria filiabus Hierusalem videtur,pellibus contulit Salomonis, huius tabernaculi. quod exemplar veri tabernaculi vocatur, accipiendae sunt pelles,quas quod de ipsae nigrae sint quide, utpote caprarum pilis textae: de tamen usum ornatumque exhibeant divino tabernaculo. autem videtur esse persona una, hic loquitur. de pluri; se vel tabernaculis Cedat

in nisi edine et Salomonis pellibus comparauit: ita accipiendum est,quia una quide persona videtur Ecclesς,innu. uerae tamen uint, qua per orbem terrae di suis sint. atque immensae conar Nationis ac multitudinis populorii. Si ider gnam coelotiam, unum quide dicitur:sed multae tamen in

eo mansiones memoriantur esse apud patrem. Potestat nemde de una iliaque anima, quae post peccata plurimaeonue titur ad poenitentia dici. quod nigra sit quidem pro peccatis:

formosa, propter minitentiam de studi pinnaten iae. Denique de de hac ipsa quae nune dicit: nigra sum de formosa, quia non in finem in nigredine ista perenansit, post haec dicunt de ea ipsa filiae Hieri salem: est ista quae astendit dealbata, incumbens super ita temum suum Ne videatis me, quoniam infuscarusi ego:pim,dec.J Insistata siue denigrata. si competenter nobis videtur aptata .

expositio, quam in superioribus, vel de aethiopula. quae a Morse suscepta est in coniugiu: vel de regula Saba kthi pum,quae sapietiam salomonis venit audire,texuimus une- ,rito nunc haec o sus avellii ra est de formosa tam iret

a iiij

153쪽

isc IN CANTICA CANTI CORVM

te exprobrantibus quasi quae non natura talis, nec ita a con- dui peripsi factus est. Non enim peristi id vis bile lumen. c. ditore creatas i sed ex accidera: s Loera illa sit. Ex eo. iii- i indus 6 eius est, cum de ipsum portio sit mundi: sed perquit, quia Sol despexit me. In quo ostendit noli de nigredi isti id verum lumen, a quo lumine, si nos peruersi incessierine corporis fieri sermonem: quod inique sol obscui a te de nuis despici dic imit .Et ipsum enim nobis peruerid inciardenigrate solet,cum respicit magis, quanicium despicit. Ita tibus, peritersiam. ilioque incadit: sicut scriptum est mnia- denique S apud illam omnem sentem athiopum serum: ledictionib. Levitacia est si incesseritu,inquit, mecum ruem iactitiam naturalis quaeda inest ex teminis carnalis successi, sic nolueram obediremibi AEduc omissupinasDum. Et s. o. ne nigredo, quod in illis locis Sol radiis acriorib. seriteat, & post pauca: Etsi inquit, non ut ritu emendati. sed recesseritis adustalain siemel atque infuscata corpora, tuini viti suc- cum peruersi, incedam ego bisti mper mersus. Sive ut cessione permaneant. Contraiij velo ordinis est animae ni in aliis exemplaribus lepimus: si mreferitis me cuia obliqui, gredo:nam neque aspectu, sed despectu solis inuritur: neq; incedam cum obliquus. Et post aliquanta iterum di nascendo, sed negligendo conquirituri&ideo si tignauia cit ad ultimum : Et quoniam ambulauerunt in conspectu assumitur ita & industria repellitur de repulsatur. Denique. meo obliqui, de ego ambulabo cum eis in furore obliquus. ut superius dixi haec ipsa quae minc nigra dicitur ei se, in tinecantici huius dealbata memoratur ascendere, incumbes super fraternum suum. Effecta est ergo nigra. quia descendit. dilaute coeperat ascendete, de incubere iuret stat et a suis, di adhaerere ei, nee omnino teparasi ab eo, erit dealbata de eandida abiecta a omni nigredine. veri luminis luce cirem siti radiabit. Dicit ergo nunc adsilias Hierusale pro nigredine sua satisfaciens Non putetis, o filiae Hierusalem. quoa naturalis est ista nigredo,quam videtis in vultu meo: sed sici. Haec assumptimus, ex quibus probaremus qualiter despicere, lioe est. oblique aspicere Sol dicatur. Et euident et claruit, quod hos despiciat, de cum his obliquὸ incedaeae peruers E. qui oblique incediit cum eo.Sed de hoc quod admonitit praesens locus. indiscussam non omittamus: quia Sol duplicis videtur esse virtutis, unius qua illumiliat, alterius qua adurit. Sed pro rebus aut muniis subiacentibus, aut illuminat aliquid luce. aut insuscat δ: obdurat aliquid ardo- e. secundum hace soli assis de indurasse dicitur Deus tote, quonia despectu solis est facta sol enim iustitiae, quia cor Pharaonis. iii scilicet talis erat materia coidis tyme non inuenit recte stantem .i ire ipse in me rectos direxit sus. quae praesentiam Solis i istitiae, non ea parte qua illu- lucis suae radios EP enim sum populus gentium . qui prius minat. sed ea qua adurit de indurat exceperit:propter hoc si non aspexi ad solent iustitiae, nee steti ante Diam: de ideo ne dubio quoa oc ipse a illigebat Hebraeoru vita in operib. nec ille me aspexit. sed despexit: neque astitit mihi sed piae- Maiis, de qubdiuro de latere conficiebat eos. Et erat utique terni. Hoc autem ita eise etiam tu, qui Israel diceris re ipsa 'coleius secundum ea, quae cogitabat luteum de limosum. pertus, iamiamque cognosces,&dice : Sicut enim me Et sicut materiam luti Sol iste visibilis sit ingit de indurat: aliquando non credente tu alsumptiis es, do misi cordiam ita Sol iustitiae his iisdem radiis, quibus illuminat populum consequutus de te respexit Sol iustitiae me aut e utpote in Istari, Pharaonis cor cui inerant luteae cogitationes,proi bedientem de incredulum despexit de spretiit: ita de nunc. motuum suorum oualitatibus indurabat. quia tu incredulus de itiobediem iactus es, ego spero te rici Haec aute,quod itale habeant. 5c non comunE. ut homia sole iustitiae.& misericordiaria consequi. aute inu. nib. videtur, sustoria, amulus Dei per Spiritum sinctu scri- tua nobis sit Solis ista despectio , de ego primo pro inobe bat. ostendit ut etiam inde, quod uni referi ingemuisse sit dientia mea despectus sum, tu verbre ectus: nunc autem Israel non dicit, luto neque a latere, neque i paleis inse- etiam tibi non lotam despectus solis, sed de caecitas quaeda inuisse eos, sed ab operib. sitis inquit. Et marsum: Eta elusit. licet ex parte coligerit. testem tibi producam iii iii ficum, inquit, minoreor ita De i. Non dixit aluto de latere:sed de coelestis secreti cons tum Paulli,nui ita dicit: Sicut enim iterum ab operibus suis. propter quod de subiungit: Πvox de genties sine dubio loquens aliquandono credidistis exaudivit Dominus gemitus 1 orion: cdm utiqΠ cin Heau Deo nune autem misericordi αm consequuti estis propter diuit eorum gemitum, qui non ex operibus suis clamant ad istorum incredulitatem: ita dc isti non et ediderunt in vestra Dominum. Haec quamuis per excessum dicta videant ut, ta- misericordia,ut misericordiam consequantur. Et item in a- men locorum Oppoit unitate commoniti, nequaquam iu-liis dicit: Quia caeritas expam contigit in Israel, donec eiu- dicauimus omittendat maxi ne clim habeant aliquid simili- tutivit: ti intraret. Hine ergo est in me qua exprobris ista tudinis ad hoc, quod dicit, haec quae in scata est: quia denpexerit eam Sol viique ostenditur ibi accidere, ubi peccatoriam causa praecedit r 5: ibi iniustari vel aduri aliquem sole .ubi peccati materia sebsistit.

ubi verb non est peccatum, Sol neque adii rete dicitur, neque in sicate: sicut de iusto resertur intadmis: Per diem Ses non uret te, que Lutraper noctem. vides ergo, quia sanctos, in quibus peccatorum nulla causa est. Sol nunquam

adurit.

Vt enim diximus. duplicis virtutis est Sol: iustos quidem

illuminat, peccatores velli non illuminat, sed adurit: quo- nigredo: quia despexit me sol propter incredulitate de ino. bedientia meam. Clim verta recte stetero ante eum. de non fuero obliquus in aliquo,neq, declinauero ad dexteram ne. quel ad sinistra sed secero rectas semitas pedib meis, contra Sole uistitia incedens in otii nib. iustificationibus eius sine querela: tune de ipse rectus me respiciet, de nulla erit obliquitas, nec erit causa ulla despectus: de tunc reddetur mihi lux mea, de splendor meus: in tantumque propelletur a me, quam nunc exprobratis istani edo , ut etia lux mundi mereat appellari. Sic ergo Sol iste quidem vimilis ea corpora. qua,.. siimmo libramine inse serit, in sulcat de urit: ea niam de ipsi oderunt lucem.quia i tu agunt.

verb quae procul sent .de ab ista collibratione logius posita. Denique ob hoc Deus noster ignis dicit ut esse consitimenti ' conseruat incandoreseo: neco inburit ea,sed illuminat. oc nihilominus lux . in quo tenebrae noniunt: lux sine dubio sol verb spiritualis.qui est sol iustitiae, in cuius hennis sani- iustis, de istiis ecte itur peccatoribus, ut consumat in eis omatas in edicitur . econtrari. eos quidE quos recti cordis in- ne, quod in anima eorunt coitur tibilitatis, aut fragilitatis uenerit, de ad librasiti splendoris consistentes illuminat, de inuenerit. omni sultore cireundat:eos te qui obliquὰ incedunt cum Quod autem in multis scripturae locis de Sol de i iii, non eo, neces . etiam ipse oblique non tam tes icit, qua deta iste visibilis . sed alle inuisibilis de spiritualis .icatur : ipse αγγι picit: hoc eis praestate inconstat iam de inmoditate. Quo- etiam si rece eas. abundanter inuenies. ἰ χήν modo enim qui peruersi sunt,possunt suscipere,quod rectu Filii tris in dimouerivit in me posueror me custodem est: velut seu tuo ligno adhibeas tectissima regulam,videbi- iu viuris xineam. dcc. J Adhuc ipsa quaesiis quidEstod retur quide per resulam argui materiae prauitas: non tamen lictis prioribus: sermosa verb est pro fide de eonuersatione. re ulla est. quae ligno causam peruersitatis impositit. Et ideo etiam haec dicit: asserierans quod si ij matris suae, dimicaue- is, οὐ fe nandum est civitas rectas.&standum in semitis virtu- runt non contrae in .sed in ea: de post hoc bellum. quod intum, ne ite sol iustitiae rectus incedens, si nos obliquos ea gesserunt,csistituerunt eam vinearum custodem, non vis

state inueniat de peruersos. despiciat nos, de essiciamur de- nius vineae sed multarum. A struit autem haee eadem, quod duo. . ivgrati.In quantum enim incisaces fuerimus lucis esus,in- p ter illas vinea . quas a filiis matris suae custodire posita sis, Urum tenebris de nigredini dabimus locum. Hinc mi in est. habuerit aliam propriam vincana, quam nocustodierit. .. o Pse Sol, qui de lax vera illiori uomnem Mn nem -- Haec est propositi dramati sabura sediluc inquiram quae his in. mi in hu)κ mundum, Se qui in hocm Gerat, mum sit mater sponsa huius quam haecalligat:qui sint etiam filii .

154쪽

HOMILIA

dius qui dimicauerim nea: de consecto bello tradiderint ei vineas, quas custodiret,quasi quae noeotuisses seruare eas, nisi in illi, di nitea: u fuisset: illa vero, sit sc i ta aliaru vinearucustodia, propria vinea noluiste vel non porruisse lemate. Ad Galatai Paulus scribens ait Dicite mihi. in his es D ἰσε non audistis Sol i. o n. Duoma Ares duos filios, Haexotita. rem se libera. Mis ιρα διει ideo citas unda Gmnem natus est--ro de libera , cuiatim re promissionem quaesi uallegorica. Haeceni sinu duo testamen. ta: ii quies in monte visi mutut uenerans quae est Agar. Sina. n. mons est insegra na qui confertur huic quanacest Hie

raesentate minia nostra. Hanc ergo i lietus dem coelestemidicit esse Paulus. & sua &omesu nostru credentiu raratrem. Deni' addit in posteriorib.,dedi it Praeter quod ratres iἄsum' lilii antidae sed liberae luat Aenare liberam noscisi tus Euidet et et si Paulus pronutiat,quod omnis qui per fidem, Christo eoi equitur H aiE.filius sit liberat & hae dicites se sui sum ille rutalem. quae libera est, quae est mater omnia nostru Huius ergo matris.& ipsa liaeesponsa filia esse intel

liginit, in bis qui dimicati erunt in ea.& constitueriit it ea cu-siodciti vinearum. Unde videntur isti, qui tanta potestatem habuerint.' & bellum gererent in ea,& ordinaret eam vi alearii in custo 'c, iton cuius cunq; humilis aut contemnendi

Ioel filii se Possumus ergo& apostolo: Christi aecipere filio,

matris si se hoc est. Hierusale filios coelestis,qui pugnauerum prius in ista,quae ex genti b.congregatur. Pugnauerunt alti . t vinceret in ea illos,quos prius habuit infidelitatis &inobedietiae sensus, de omne elatione extollente se aduersuti uentia Christi. sicut Paulus dicit: Cogium inesila trai tres, in ἴ rhusa extia itemst a Uus mentia Christi Pisai uetunt ergo non aduersus eam,sed in ea, hoc est, in solii s& corde eius, vide sicurret de d ellerent omnem infideli larem,omne vitium, nanes a doctrinas. quae ei inter gentes possitae sit sis sophistatum assertionibus inoleverant. Fuiter so apostoli, Christi grande bellum, donec omnes ex ea mε dacii turres de mutos perueris doctrinae subruetent, donee iniquitatis argumenta prostem ent. de operantes haec atq; succedetes in corde eius d ones debellarent. ubi ergo et metum ab ea omnes sensus ut fidelitatis antiquae, non eam relinqui totiosam, ne sol teper otium rursus antiqua siti repant.& redeant quae depulsa sunt: sed dant ei opus quod agat, ct cosgnat ei custodiam vineatum. Vineas accipiamus tingula qu cunque volumina legis ac prophetatum. Erat enim unusquis i tumul er mus, quἴ nedixit Dominus. Haec ergo isti viri sortes post victoria belli seruanda ei &custodieti dato signant Non. n relinquunt eam,ut diximus, o .rios an .Sed &euangelistariim seripta, atq; ipsorum apostolorum Irietas possumus similiter vineas accipere: quas huic quae e seiu ib. congregatur, pro qua etiam dunicauerunt. custodiendas colendatq; tradi uerunt. od vero ait: Quia suam propriam viii am no custodierit: istam possumus eruditionem dicere, qua unusquisque exercebatur ante fidem,

ita sine dubio crede, Christo, resin quit ac desciit,& ea queti lucta videbantiar. dicit propter Christudetrimenta. Si eci & Paulusettotiatiar testis obseruanitas.& onine Iudaicae institutionis gloriam nisu sbi vi stercora.tatum ut inChristo imaeniret ut non habens suam iustitiam, quae ex lege est, sed iustiti quae ex Deo est.sicut ergo Paulus accepta risti fide n6 eustodiuit vineam sitam. Iudaicae scilicet traditionis obsequia: & idcirco seriasse non eustodiuit: quia cum plantata esset a Deo vitis vera, tauersa est in amaritudinem vitis alienae, & erat iam vitis sodomorum vinea eorum. &palmes eorum emomorra,&botrus amaritudinis in eis .deturor draconum vinum eorum, & sutor aspidum in biba: ita & apud gentes erant plurimae huiuimodi doctrinae, qua post illabella,quibus pro fide & agnitione tisti ido,ctorious dimicatum est,superatas dicit: puto quod omnino ininis loco duratur, si custodietit aliquis huiusmodi vineas ,-agrum colat ultra venenatis & noxiis consitu disti- Plinis. Nec mireris si his culpis aliquiso fisitavideatur obnoxia liaec, quae ea nationum dispersone colligitur, & iam ia Christo sponsa praepalatur. Recordare quomodo rtuna mulier seducta est. 5: in praeuaricatione facti: quae non ilicet salua fieti dicitat, nisi per filiorum gener tu eme

illorum duntaxat, qui permanent in fide & charitate eum G sanctitate. Hoc ergo quod de Adam de Euaseribitur. sic in seuerat Apostolus:Mysimum ηmneli in thio crine cole siaequi ea ita diloit, ut semetipsu traderet pro ea, cum esset a. . adhue impiab c ipse,sicu ipse dixit: Cum. n in huc Iecundum tempus impii essemus,Christi s pro nobis mortuus est. Et iterii: ad Mesemus iu deles, Christus pro notris mortuus es.Non ergo mirum est,silaaec quae se uetao: in praeuarica . tione saeta , Ic quae impia secur tu tempus si it de peccatrix,

talem dicatur vineam coluisse eo tempore, cum adhuc impia erat, quam relinquere debuerit, de nequaquam omninos a te. si etiam tertium explanationis locum placet exequa, reseramus haec ad unamquarii l animam, quae con-uetra ad Deum, de ad fidem veniens, patitur sine dubio e sitationum pugnas.&obluctationes damaonum. reuocare eam nitentium ad prioris vitae illecebras, vel infidelitatis e Grotem. sed ne hoc fiat, neue rursu in damonibus in ea tan- tu liceat, prospexit diuina Prouidelia. ut paruulis quibus i.,

S: his qui pio semetipsita a suersius astutias diaboli de daemonum pugnas dimicarenoi possitat, utpote insitates adhuc te lactento in Cluilio daret angelos propugnatores Ecdefensores : qui velut tutores de procuratores constituti sunt a Deo eorum, qui in infirma aetate positi, pro semetipsis sui diximus pugnare non possiunt Et vi hoc cum maiori fiducia agant, conceditur eis semper videre saciem patris qui in coelis est, de istos puto ei te paruulos , quos venite Mati ita id se Christus iussi. de non si xiit prohiberi, de quos semper dixit videre faciem patris. N tibi vicinum videatur : si eos lixe anima, quae ad Deum tedit, matris tuae filios appellat. si enisti animarum mater Hierusalem coeteilis est. edan- reli nihilominus e testes nominantur, nihil dislanans videbitur si hi qui similiter ut ipsa coelestes susit Ab eastis matris appellentur. Super milia autem congruum videbit ut de conueniens,ut quibus unus est pater Deus .una sit 5: Hie. tiis idem niater. Quod vero est: Vineam meam non custodivi. instituta illa ac mores de proPositum,in quo eaercebatur se .cundum veterem hominem vivens, indicare videtur laudabiliter a se non esse seruata: ex quo autem adiutorio ans, lotum dimictust & vicit eam, penitus a se effugauis vetere hominem cum actibus suis: constitutaque est ab eis vive rum custos, sensuum scilicet de dogmatum diu morum: ex quibus possit vinum bibere, quod laetificet cor ei ius. Annuntia mihi quem dilexit anima mea: ubi pascis. γbicu.

bis in meridis .nes te est arsicula perto greges,dec.l Adbuc sponsa loquitur etiam haec,sed ad sposum, non ii ad filii, Hierusale. Igitur ab initio ubi ait Osculetur .vsq. ad hunc locum si pergreges sodalium: cuncta quae dicta sunt verba, sunt spontae. Se pruno sermo eius ad Deum factus

est,seeundo ad sponsum, tertio ad adolescutulas: inter quaslci ponsum media quaedam, de vise dramatis huius species habet,quasi mesocholus enecta: nunc ad ipsi im, nunc etiam ad filias Hieriisse respoi Hent, dirigit verba. HOI ergo nunc vltimos sermones suos ad sponsum Acu, requirens ab eo v-bi pascat in meridie, de ubi collocet gregem: verens nedum requirit eum, incurrat in ea loca, ubi sodales sponsi locato, per meridiem greges seruant. Oncndiaur autem per haec. quia sponsus hic etiam pastor sit. Insuperioribus auteindi diceramus eum esse de regem, pro eo sine dubio quod homines regat: pastorem vero pro eo quod Quer pascat: spontasum aure pro eo, quod habeat s sam, qax cu eo regneti secundu quod scriptu est: Astitit regina a dextris tuis in die itu aurato. Haec interim continet dramatis ipsus qui est quasi historicus ordo. Nunc autem reqiuramus intestigentia mysticam,desii oportet praeuenire paulullam ea. quae in posterioribus proseretida sunt, quo quis eis: bis sit horum s ,- liuin pateat, memoremus illud quod seriptum est: Quia re- sitiae sunt sexiginta, sed ex his omnibus una sit colun ira, α ι .vnuet sectit ac particeps regni. Caeterae vero iam inseriores uini: quae odii ima appellantur concubinae. Adol

scentii vero, quarum numerus nullus est, post ordinon concubinarum ponuntur. Istae autem omnes animarum e

rum differentiae sunt, quae in Christo credento, diuersis ei affecti sanciantur.Vt verbi grati dicamus omnem G. clesiam pet illam figuram corpus illeChristi,qua A postolus dicit i in quo corpore diuerta esse membra pronuntiat, α

155쪽

IN CANTICA CANTICORUM

mihi ubi pascis ubi cubile habes in meridier cupi Atempli: ς

scilico illud, quo eopiosius mundo lumen uisunditur: quo magis merus est dies de purior &storulentior est lux unc,

liquit, annucia mihi otii, quem dilexi anima ni ea. ρο-

scis.Hi cubile habet in meridisDuforte elyiar, vi adoperta perroges ut si torsi. Novo nue nomine spolia appellauit sponsu sciens. n. ipsa esse filiu charitatis, imo ipsu essectarita ε,quae ex Deo est, quas vocabulum ei istud positit, quε dilexit anima mea & tamen n5 dixit γε dilexi . sed que di--, - , - i it mima mea: sciens non qualicunque dilectione. sed ex post omnes quae supra memorataeium,esse eas animas, quae tota nima,&ex totis viribus.&ex toto corde habedam ese

oves appellantur. Si vero perspiciamus attetius, huc D r- ις dilcctionεspo si. ι bipasti inquit, ubi bile habesὶ lassis etiam harum omnium inueniemus inserimes ilias de to ut Equod& propheta de hoe o quem nune si ladi-- r . scere abi 5so desiderit Maudite. etiam ipse sub eodeposi tus Pastore dicit: Domino rent me: sive vi in aliis legamuM VA., pascit me, nila mibi durit. Et quonia sciebat alio pastores,vel ignauia, vel impetitia sicliate, greges in locis aridiorib. collocare:dehoe optimo pastoreDominus dixit: In loco Viridi ibi me collocarus. Super aqua re emotus edu- it me: ostendes pistor ε hune, n5 solii abundantes aquas ovib.suis: sed& salubres & putas.&quae pet omnia resciat,

prouidere sed quonia ib hoe statim, quo ut ouia stib pastorediauerat, conuersus ad rationabilia, in excelsiora profecit, idq. adeptus ei per conuersione subiungit & dicit Anim

sodalium steges, dum sponsam suum requirit. sed & quod mea coni niti Eduxit mellipeo itas i litiae, proptern gducit: Ne forte esticiat non idoperti. sed sicut adoperia: te - Da. Hinc vero quandoquidem in hoc profecerat ut iustitia alios esse oculos.&alios manus alios etiam pedes:& singulos pro operum studiorumque suorum meriti: in memora corporis mitus aptari. Secundum bane ergo speciem &haec intelligenda sunt:&alix quidem animas putandum est in hoc sponsali dramate, quae maenificentiori iste tu sponso atque illustriori sociantur,apud eum reginarum loco de an sectu haberi: alias,quarum inserior sine dubio in prosectibus & .irtutibus honor est concubinarum loco duci: de selias adoles emtulatum, quae videntur extra aulam quidem positae.non tamen extra urbem tegiam. Posteriores vero, de

ultimas omnium, illas scilicet, quae in sodalium eius gregi bus numerantur. Et ipsi enim hibere greges quoia dicuntur , in quo non vult sponsa incurrere, & ob hoc petit, sponso. ut annuntiet sibi ubi pascat, ubi meridie iaciat: ne sortὶ, inquit .essiciat sicut adoperta super eges sodalium

tuorum. Quaeritur ergo. sint ales isti quina equo da in greges dicuntur. virum sponso operam dantes.&: sub ipso vesut nastorum principe agentes. lioc saciant, quandoquidem sodales ei ut nominantur: an proprium aliquid &se questratum habentes: &quod non sit cun animo sponsi: quandoquidem re igit sponsa. te veret ut ne sorte incurrat par et e pugnas a.Na& si ambule in medio umbrae mortis, no timebo lar quonia tu mecum es. Post haec vero quis gratia reserens

ei qui se pastoralib. imbuerat disciplinis: virga. inquit, tuadebaculus tuus qui b. institutus videor ia pastoris oraclvj ipsa me consolata sunt. Hinc vero ubi vidit sese, pastoralib. p.

scuis, ad rationabiles cibos de mystica secreta transtarum, addit & subdit Parasti in conspectu meo mensi aduersus eos qui tribulant me. Impinguam in oleo caput in .&olix meus inebrians quam praeclarus est. Et misericordia tua subsequetur me omnib. aris. vitae meae. Vt inhabilia rid

moDomini in longitudine dierum. illa ergo prima, id est, I astoralis institutio, initiu eorum filat, ut in loco vita locatus, siupet aqua resectionis educaretur. Haec vero, quae

sequunt ut de prosectibus, a persectionem requiruntur Et quoniam de pascuis & viriditate proposuimus ,conuenietis etiam videtur de euanseliis confirmare qua diximus .lnus ni etiam ibi pastorem nunc bonum depc is ovium disserent .vbi ad hoc quod pastorem se profitetur, etiam ostia se esse iam orat,ic dicit: usimn o im per me sim si, troserit. filaatitur. Oingredietur Oegredietur H caam n et . Hunc etiam nunc sponsi percuritur, ut ab eo audiat dediscat in quibus pascitis es Vat,ves in quibus amoenita tibus meridianos procuret aestus, meridie appellans illata. licet cordis saereo, quibus clariore scientiae lucem a verbo Dei anima consequitur .Hoc. n.tem sest,quo sol excet rem circumitus sui verticem tenet.si quando ergo sol id tiae Christus. Gelasiae sua excessa. &ata virtutum ita secreta manifestat, amoena etiam pascua cubilia φ meridiana videbitur edocere. Nacum adnue initia habet discendi.&ptima Qtii a dicam ab eo scientiae si scipit rudimenta,

ea super eaput. Et rimarisubor sermonis huius explanatio fiat. it etiam quasi dramatis ordine quod dici r.exequamur. h poscit ab ipso sponso suo sponsa. ut ei loeu secreti

sui indicet& quietis:quandoquide ui amoris impatiens. e

tria per me dici cupit audire sponsum. illo prici puE tempore,quo claritat lux de splendot diei persectus & purus est,ut assistat ei oves pascenti ves resis eranti. Et studios P vult viam discere . qua ire ad eum debeat, ne sorte si non si erit

edocta uinetis huius anfra bis, incurrat greges sodaliu: de videat ut similis esse alicui illarum . quae adopertae veniunt ad sodales eius nee pudoris curam serui, aut vetentur pas

sim disciat tere, & multis apparere Ego autem quae , nullo, inquit, alio videri volo, niti a te solo: scire desidero, quo ad

te itinere venia, ut secretum sit, ut nemo sit medius .ut nullas arbiter peregrinus de alienus occurrat. Et sorte ob hoc equitit ista loca, in quibus pascit sponsus oves suas&ostε-

duri verecundiam suam, pro qua non vult incurrere gre

Ira sedaluam, ut ille segreget oues suasi sodalibus, Se sobria

viri pascat. vi non solum sponsa non videatur baliis. sed Maronis de inessabilibus mysteriis s si sesterius reis ua. tui.Nunc ergo videamus per singula, de primo quidem vide si possumus dicere. quia Dominus, cuius portionit Iacob.&miculus haereditatis eius Istas, ipse intesti pendulsit sponsus. Sodales veto eius anaeli illi,ad quorum numeruc diuideret rei gentes, Mergeret silios Ada statuiti minoigrariasicciora immeri . ut ait, angetira Dei: de istisiui Gna sis greges sodalium sponsi, sentes scilicet cunctae, qua velut pecora sub angelis pastoribus constitutae sunt. rex vero spons illae dicantur,de quibus ipsam euangelio

veritas dicitisses meae vocame audiunt.Vide enim&O seruater intende quoniam dixinoues meae quasi sint&aliae tunc dicit propheta: Et adn.vabit nam diluculis. Nuere.

cs,quae non situ eius: sicut de ipse in aliis dicit: vos non e- M, quia persectiora ia quaerit, A ex sola desiderat . me- sude Ombus mei quaesii lx huic occulto mi sterio eoue. ridianum scientiae lumen ex oscit. Hinc ruto de Abrahae

- r r post multas eruditiones, quibus apparens ei Deus, imbuit mentet videbuntiat aptaruQ-sita se habent. competenter onsa uniuscitiusque, sodalium gregem, sponsam eius rare si voluit. quam adopest nominauit. Sed quom certa erat, quod super omnes illas ipsi esset, non vult sit

iis videri alicui illarum utpote quae sciret tantum se deberer cestere illas adaltu sponsis, quas sponsa nominxi v lut adopetras. quantu eminetiae spolus sius habeat ad sodalet. Sed de pro hoc adhue Videbitur pereuctidi cautas habuisse: quandoquidem boni pistolis scit esse studium, ut optima ait, pasta requirat.& ut .iridaiulaatq;opaca quaeque d Pisu nemora meridiani Estus inueniat. Quod quides spos facere nescio: nec in ligendis pascitis, aut sesε tin in si ut silicitiidinis gerunt, de ob hoc dicit: Mutu de singulis &docuit, post refertur: quia visusto Deus ad quercum Mambre enti id ostium tabernaculi sui in ridie: Dr Hera, inqvilioculis in vidit crucet rei risi tus de hora visionis, icripturae patin orae istius de teporis ratio aliquid eonfiit et ad suentia filiis

Abrahae. quilautiq; sicut opera Abrahae facita trade vasta. tiones istae speradae sui. Qui . n.potest dicere: Noa praecessidio autem appropinquas it. Mur in die se se ambus usino

in umi σ-cutione: de cum haec omnia transierint, si per

156쪽

HOMILIA SECUNDA .

sum: cer talis videbitur tempus hoc. quod ii Ox praecessit. de dies appropinquauit. & seitinare non ad initium diei .sed ad me: lieni, ut de ipse ad gratiam perueniat Abrahae. si enim lux . quae in ipso cit, mentis, de puritas cordix elata surrit sph'ii lida, iste meridianu tempus in semetipso habere videbitur: de per hanc puritatem cordis,qtias in meridie postus, Deum videbit, sedens ad quercum Mambre, quod ad vilionem interpretatur. Apud visoite ergo sedet in meridie, qui vacat ad videndum Deum. Inde deniq; non dicitur intra : a. Aiaculo, sed sciri, ad ostili sedere tabernaculi. Foris eiciti inest extra cori posita mens eius qui longe est 1 corrotesibati satia.& ignor imia mi vixeri . nec scientiae studi si gessetis: si te dabio, nec tabernaculum proprium habebiu, sed de peti asto rem tabernaculi discurres, bc nunc in illius tabernacu. is pastoris pisce, b elos, inquietum anim it , ac vagum. &peccatis .leputatum. Hea autem patieris, donec rebus ipsi; de expertinetius ii uel ligas. quantum mali sit animam nescire seipsam neq pulchritudine tuam 'ec qua pia: cellat ex teras .n5 virgines, sed mulieres illislcilicet, quae corruptro nem patre sunt .n e invir sinitatis integritate permanserui.

Haec sunt luet spoliis politia omni i iae locuta fuerat si

ci austera quadam comminatione sponsae, animos ad agni.

cogitationiae longe , carnalib. desilectis:& ideo V LisOm tioni 1 suae curam susteirans per ordine pro oliti dramatiι di. ni soris possi visitat Deus. Eius se um mysterii est: quoa cit Sed nunc coniequenter ut tela ad Christum fixe&ad& loseph ε: Datres suos eum suscepistit in Egyptonii meri- ecclesiam reseramus: qui ad sponsam suam, ad animas scili-

- . - cet credentium loquens, flammam us&beatitudinis in

scientiae agnitione constituit. Quomodo ergo anima cognoscat semetipsam, nec facile puto. nec breti iter explicui posta sci tamen pro virib. pauca ex multis aperire tent imus. Videtiir ergo mihi duplici modo.agnitionem sui anima ea peredebere. Quid quide siti si ,3equaliter moueatur. i.e. quid tu substantia.&quia ibi affectib. habeat: ut putavi intelligat, si

boni affectus Dr. aut non boni: aut recti propositi, aut non recti. Et quidem ii recti sit. si erga omnes virtutes eundem tenorem trabeat, tam in intelligendo, quam in agendo: arier Mirecessaria tantii & que in promptu sunt: Et vitum in eo sit, ut recipia: prosectus, ut augeatur in intellectu rerum auamentoq;virtutum: an in illo istet 5 resideat .in quod potuit peruenire. dc utrum erga semetipsam tantummodo vacet excolendam, an aliis prodeste di conserre aliquid utilitatis studeat, vel in verbo doctrinae, vel in exta lis gestoria n. Si vero cognoscat semetipta. non esse boni ariectiis, neq;re-nropoliti, in hoc ipso ut intelligat ut tu ei satis dest,reproeula via virtutu sit:an in ipso iam posita sit itinete, de incedere ia eonetur. pies quae in in tesurit appreti edere, S quet retro sunt oblitiisei, sed nonda appropinquauerit: aut proxima quidem sit, nondum tamen ad pertinionem venerit. Sed de in eoopuo videtur ei se animae cognoscentis semeti psi . scire si lim ipsa qui operatur mala, an ex affectu de stadio ope tui: an fragilitate quadam, & Vt ille ait, quod itiali non vult agens. A quae odit faciens: de rursus eaqliae bona suta sectit s.&retio proposito gerere videatur: verbi gratia.Si iracchidiam arud aliquos quident cohibet, apud aliquos autem eiseri, anteiripeream colubet, Se apud millum omnino profert. Similiter do tristitiam, sin adi iiibui

quidem negotiis vincit. in aliquibus aut e m recipitran in o- innibus omnino non reci it. Ita Se timorem, aliaque similiter, quae virtutibus vident ut e se coiitraria. Ashuc de istud opinestantinae cogito cetisse, si gloriae mulmineupida sit,aut parum, aut omnino nihil. QEod inde colligit: ii laudibus multum. aut mediocriter delectetur, aut omnino nihil: Se si in opprobriis satiς, aut parum. aut omnino nihil contristetur. sed de in dando Se accipiendo cognoscentis animae semetipsim sunt quedam iudieia, si quod tribuit de iraebuit ita communicabili esse istis. 5c quasi cui aequit item

aberi inter homines placeat. An ut ille ait, ex tristitia, aut necellitate: vel certὸ gratiam, siue ab accipientibus. siue ab audientibus quaerens. sed de in accipiendo amina, quae cognoscit semetipsam, obseruabit, utrum indifferent et lix-

die aras cit, de in meridie adorant eum eum muneribus.

Propterea deniq; puto,&de his quae Iudaei in Saluit ore e5

miserunt,nullum euangelistatumvolui se scribere,quia meridie haec gesta sunt: cum utique sexta hora non aliut ii iam meridianum tempus ostendit: nullux tamen meridiem no minauit Sed Matilicus it dicit: Ab hora aut ε' at eseae fictae sunt si per omni terram te in horam nana. Lucas vero: Erat iam quasi hora sexta, de tenebrae factae sunt iuper imitem terram, vi ite in horam nonam deficiente sole. Sed de Marcus: Cum vitem ellet facta hora sexta tenebrae factae sint super omnE terra vise,in horam nonam. Vnde apparet, quia invisitatione quidem Abrahae, dein conuiuio parriar. charum apudioseph non vid bat ut tempus tibia bub nomme sexti numeri significaretur, sed ut meridies diceretur. Volebat enim sponsa quae iam tunc in illis adsibrabatur. di scete, ubi pasceret spontus, de ubi haberet cubile: de ideo meridiem nominat . Euangeli levem in his quae narrabant, non meridianum tempus. sed horae sextae numerum requirebant , ad enarrandam scilicet tiari icium hostiae eius , itae oblata est in die paschae, pro redemptione hominis, qui iad: e sexta sermatus est , Deo: posteaquam testa produxit animam viventem siecundum penus, quadrupedia de repentia.&bestias tetrae.Ob hoc igitur in praesenti loco illuminari sponsa desiderat pleno scientiae lumine, ne peε imperiti m errans in aliquo similis elliciatur illis doctorum sebolis, quae non per ii iam Dei sapientiam, sed per pliilosophorumta principum liuius mundi exercentur. Hoc. n. & Arost' lus Alcere uidetur in eo, ubi ait: Quia loquimur Deiopentia iuri sterio ab onditam .cuam ius princi a huius murtae Inouit. Et iterum haec eadem significat, clim diciti Notienim

stiritumbidas miti iaccepimus, ta liritum m ex Deo est, νοῦ stamus quae a Deo donata sunt uobis. Ob hoc ergo requirit sponsi Christi meridiani cubilia. de plenitudinem scientiaeroicit a Deo: ne videatur esse si runa ex philosophorum histis, quae adoperta nominatur: pro eo quod plenitudoxo . a veritatis apud eos tecta est de adoperta sponsi autem Christi dii est: Nos autem reuelata facies m Dei φ cutimur. Nisi coetu ueris te ban rsuepEos amer m d tres eice δε-

retini, H itiit. 3 e. J Vnius Chilonis, scilicet ex septem,

. . quos apudGraecos singulares iii ille in sapientia Amicon . . . lebrat, naee inter caeter mirabilis inire se sententia, qui

' ait: Scitoteipsum .vel cognosce triptam .Quod tamen Salo- mon, quem praeceis se omnes hos tempore te sapientia ad . re in icientia, in praefatione nostra docuimus, ad animara

icia si id uiuiici din'sub eonaminatione quadam loquens diis blat ea quae accipit, an velut si 'Per aliquo bono gaudeat. 'cit: Nisi cet Miteri temetipsi ὸρ Echrainter i rei, de a- sed & in intellectu pensabit semetipsam huiusmoisi animia di gnouetis pulchritudinis tuae causas inde descendere, quod ut cognoscat. an iacile moaeatur cuiuscunque veti simile. ad inii inelii Dei ficta G, per quod inest tibi plurimum naia iudicio:&subripiatur ei arte, vel suauitate. vel calliditatituralis de tisi de cognoueris quam pulatita eras ex initio, sermonum: an raro hoc, an nunquam omnino patiatur. quamuis denui ruram praecellas teras mulieres,de pulchra sed sussic aut haec in hoc agnitionis genete , nobis dicta.

. - intereri solidioris: tamen nisi eognoueris teipsim quae sis: Possibile est enim volenti ianum similitudinem, de alii

non enim ex comparatione in otii volo bona videri pul- innumera colligere, quibus cognoscere semetipsam animachritudinem ilia. OA ut tibi ipsi, de decori tuo collata atque pro xur: dc pulchritudinem Raam . quam ad inriginem exaeqirita, respondeas. Quod nisi iaceris, iubeo te exite. dc Dri in conditione suscepit si reparare aeremniet epotuerit. invium, gregum vestigiis collocari: de iam non ouex, ne i emplati. Hoc igitur est . quodprrsens sermo stab specie agnos, sed haedo, nascete i illos scilicet qui pro prauitate dc m ii s miniam docet, ut cognoscit semetipsim . &iit M M. is a licet uia . a sinistri, turi sitiret tegit in iudicio praesidentis:de Nisi cognoueri temetipiam. hoc est, nisi per singulti . uae cum tibi ituroductae in cubiculuregium ostenderem quae s Pr ii emorauimus,duxeris sensus tuos,&disereti sthii sui innas uni bona: s non cognoueris temetipsa, ostenda tibi gulorum tζnu is, quae agenda sint, quae cauenda: quid de etiam quae sunt ultima mala.xtex utroque proficias, tam uix ibi, dc quid unari: quidemendandum sit, quidve ser lorum metu quam bonoru desiderio. St. n. nestam. temet- vandum. Scit si volucris indicti: reter agere inter eae: eris acii.

157쪽

IN CANTICA

Aia viis hominu quas bla mulieres appesur in -

ulabia es: ut note quae iam oscula verbi Dei su-

mas commi is

ter quas tu pulabis es: utpote lis petis. ibiculi eius arcana perspexeris si, quam, non

te cognoueris,sed indifferεter. v t comune vii iis

lueris: exi in vesti iis gregum, id est, esto in reliquo grege:ii nihil egregium post ho omnia, quae in te conata sunt, a s: neque ternetiplain cognoscens, a congrestatione frugali equestituens:& eris non solum in grege, in invenietis stem. Vltimus enim fiet & nouissimus, qui primatus suos non intellexerit. Et ob hoc, ubi iam scientiam neglexerit, nece se est, ut circumstratur omni vento doctrinae ad deceptionem errorum: ita ut modo quidem apud illum pastorem, id est. doctore ni verbi tabernaculum ponat: nunc vero apud alium. & sic ubique circumseratur: pascens non oves,

quod est animal simplex, sed lioedos: lasciuos scilicet & inquietos sensus, atq; a peccatum deputatos, diuersis doctoribus excolens ad hoc ipsum quaesitis. Et haec eriti orna culpae illius animae,quae seipsam non studuerit agnou ere,& di. .io 3 luna talum sequi pastorem, qui animam si iam posuit pro o-uibus suis. I laec estvna sine ies,quia intelligere semetips uti anima in Affcctibus&actibus suis debeat. Illa vero alia pars prosiuidior est & dissicilior, qua iubetur anima, quae tameniamin mulieribus pulchra es. agnoscere semetipsam. Quod si obtinete potuerit, speret sibi bona omnia: sminus, sciat exeundum sibi post vestigia gregum, Je pascendum haedos in tabernaculis pastotum alienorum a se. videamus ergo de incipiamus pro vitibus, etiam huius partis agnitionem discutere. Dicit per prophetam sermo diuinus: Illuminate voe bis lume scientiae. Sed in donis spiritualibus unum quidem donum maximum est:quod per Spiritum sanctiam ministi tur, sermo scientiae: cuius scientiae opus illud principale est, quod in euangelio secundum Matthaeum quidem ita dicit:

emo nouit a nisi pater: neq; patrem nouit, nisi Miso,

est cui voluerit filius reuelare. secundu Ioannε vero ita scriptu est: Sicut π: oscit mepater, ego a scopatre. In qu dragesimo vero quinto psalmodicio Ozare Ocui cite. quonιa ego sum Deus. Igitur principale munus scientiae est

cognoscere trinitatE:secundo vero in loco cognoscete cie

tura eius, secundum eum qui dicebat: Ieseenim mihi dedit horum, quae sunt scientiam veram, substantia muli Ae vi tute elementorum, initia & finε & medietatE temporis, &reliqua. Inter haec ergo animae erit quaeda etiam sui agnitio, per qua scire debet, quae sit is substantia, utrum corpore vel incorporea, & v trii simplex vel ex duobus, aut tribus, arivero ex pluribus composita. Sed & iuxta quorundam quaestiones, utrum an omnino a nullo sit facti : Et si lacti sit, quo modo sit facta: Virum, ut putant aliqui, in semitae

corporali. etiam ipsius substantia continetur, de origo esus Dariter cum origine corporis traducitur: An perfecta extrinsecus veniens, lato iam deserniato inter viscera muli incia corpore induituti. Et si ita sit, utrum nuper creata veniat, dctunc primu inficia cum corpus videtur esse matu:vt cau- fisa urae eius,animandi corporis necessitas extitisse credi

tur, an prius de olim sina. si eam caussuri ad corpus su mendum venire existimetur, de si ex causa aliqua in hoc deduci creditur, quae illa sit causa ut agnota ponit, scientiae opus est. Sed de illud requiti tuta. utrum semel tantum corpore induitur, de id postmodum depositum ultra non quaerat, an cum semel susceptum deposuerit terum assumat: de si se .cundo sumptum semper habeat, an aliquando iterum abii crat. Et si quidem secundum auctoritatem scripturarum, consummatio immineat mundi, de corruptibilis status hie in incomiptibilem mutabitur: ambiguum non videri quod in praesentis vitae statum, secundo aut tertio in corpus venixe eo si t. Nam si tecipiitur hoc necessiario, inuit ut vi huiusmodi successionibus consequentibus λε nesciat mundus, & adhue cognitionem sui anima requirat, si est aliquis ordo, aut sunt aliqui spiritus esus ins stantiae cum ipsa. Alii veto non eiusdem, sed diuersi si ea, id est, si sunt de aliis Pititus rationabiles ut ipsa est, de alii catentes ratione. Et si Mem est ipsus quae de angelorum liabitantia,quoniam rationabile , rationabili nequaquam differre creditur. Aut si

non est Pudem talis per subst vitiam sed erit tali per stant

CANTICORUM

s meruerit: an non possit omnino similis e mei angelis, nishoc naturae suae quantas, aut similitudo receperit. Reddi enim poste videbitur quod amissum est, non tamen conseris id quod ex initio coditor non dederit. Sed de hoc ad cogit scendam semetipsam anima requirat, si vimis animae eius accedere potest re decedete. An est immutabilis: an aequisita semel ultra noen defluit. Et quid opus est plura commemorare: quibus ex causis semetipsam cogi olcat anima: ne serie, si ne exerit posecte semetipsam cognoscere, exire iubeatur in vestigiis gregum, depasiceret, dos, de hoc non in proprio tabernaculo, sed in tabernaculis pastorum; cum praesto sit volenti haec perseqtii, largissimas occasiones ex his quae supra memorauimus, iumere, in quibus sese exercerem sermone scietitiae Pro viribus possit. Dicantur vero haec , verbo Dei. etiam ad animam, quae in prosectibus quidem posita est. nondum tamen ad fluminum persectionis ascendit. Quae pro eo equidem quod proficit, pulchra dicitur, ut aute in peruenire possit de ad persinionem, fiat ad eam comminatio neces tia. nis per ista singula quae supra diximus, se et ipsam et ouerit, de vigilantet exercuerit in verbo dei de lege diuina, continget ei de his singulis opiniones collizete diueri,um, de sequi homines nihil egregium, nihil ex Spiritus iacto locutos: hoc enim tire inutagiis Vesum, do eorum doctrinam sectari,qui des ipsi premanserint peccatores, nullum peccantibus remedium prouidere potuerint. Quos qui sequitur, hi os uti. oe qui peccatorum inditium tenent,videbitur pascere, circumiens tabemacula pastorum, diuersas scilicet sectas Iosophorii. intuete ergo plenius qua terribile est,quod sub hac adumbratur figura. Exi, inquit, tu in vestigiis gregulam quas ad eam loqui uir, quae intus iam sit anima, de intra ni) steria collocata, pro eo tarne quod negligat semetipsam co- nostere. de tequirere quae si, de quid vel quo modo ager. beat quidve no aper dicitur ei: Exitu quasi quae ob hane desciae culpasetas mittatur ab eo qui praeest. Sic insens animae periculae iacientum sui amicionemque negligere. Sed sertasse, quia duplicem expontionem dedimus agnitionis suae animae , videbitur cuipiam secundum eam quidem qua

de moribus de de actibus suis discutere n*hgit,de inquirere de prosectibus suis, aut perscrutari de vitiis, merito ei dici, exi: per quod videatur, quasi de interioribus seras propelli.

Si vero secundum editionem aliam, qua diximus, quod natura substantiamque suam cognoscere debeat de statura,vel in quo erit, vel in quo erit, fraue credetur. Quae enim δε-cile talis anima inuenietur, ita persecta, ita praepotens. cui horum omnium ratio 3c intelligentia pateat. Ad hoc resp5debimus, quoniam sermo. qui habetur in manibus, non ad omnes animas fit, neq; ad adolescentulas. qui b. hic loquitur

spo us neque ad caeteras mulieres neque ad octoginta G-cubinas, aut . t milias: sed ad illam, quae uater omnes mulieres soli pulchra dicitur Ze persecta. unde apparet ad dilactas quasque animas haec dici: quibus cum gratia multa sei tiendi δ: intelligendi a Deo data sit. negligunt tamen scientis partes, de cognoscendi semetipsas, nulli in adhibetit studium. His ergo comminatur sternao diuinus: qui tua Mmulta datur mucum ex eis exigitur, de humilis quidem, dev nia δc misericordia dignus erit orentes aut ἴpotenter Mia sentur. Si ergo de tu anima quae pulchrior es de emulentior

inter caeteras s verbi gratiaὶ doctrinis, negligas teir et ipsis, de in ignorantia tui maneas: quom opoteruiit. vel hi qui aediscari desiderant,instrui, vel eonvinci de argui contradicentes' Digne ergo cum comminati me quadam ad ea di citur: Exitu in vestigiis Irvum, de pasce hoedos tuos inta bernaculis pastorum. Potest ad hoc trahi, etiam ii id quod Moyses si bii:quod si qua Istialitica mulier adulter uerit, lapidetur. Si vero filia iacerdotis, ignibus exuratur. si ergo ista videbit ut esse comminatio in eos qui eapaces est possunt ad asnitione de scietui alii, sed per desidiam negligunt. In quos iustissima indignatio sponti est: quia ibi unius negligentiam cedere ad damna mu torum. Similis enim vide Ditiar huiusmodi anima, vel illi qui acceptum denarium ab eondit in terram, ne tueri aliquid ex eo pecunia dominus acquiret et i vel illiquem occisi ili dicitur Deus, quia mari. gnus erat Oni, ves Her scilicet, qui accepta semina scientiae nituralis, posteritati inuidens, protii ad bat in terram. Pastores

158쪽

sio MILIA.

ε stores tumi; sicut A: anteitan dixin is si quidem ad ecclesiam comminationis luci ermo fili mundi huius principes accipiendi fiant: vel illi anzeli tui, quorum cura reliquae ν-- habentus sue sit te inuoc,siue secretioribus causis quibusdam tedabae. si vero a luna inquamo; animam comminatio illa reserarii r. quae scinet sani negligit agnoscere: sa

trientes & magistri huius saeculi intellistendi sum, docentes

apientiam lunus mundi vim simia an mi est satur, quia nec osse ei, animam .eatii praecipuὸ quae bonita pulchra est. sentibus & ingenio vigilans . cognos cre semetipsam:& dare operam xl agnitionem sui per exercitia doctrinae& studia Lina . aereth asi spiritu Dei de spiritu adoptioni :Aut si talis haec anima semetipsam neglexerit, 3 adminis studiis declitia uerit .necesseeu eam operam dare studiis mu-

liliis se sapientix seculi,& asti spiritu mundi huius iterum a. m. O in timore. designat Apo lus, cum dicit : Vos autem nou ρiritum huius m Qui accepimus , sed 'iritum, quieuex Deo. Et iteriaim: Nonaoepi fluo miterum in timore t istium struitutis . si piritum accepi iis adoptionis, in quo clamamus

abba pater. Haru interim nobis praeienti loco occurrete Potuerunt: nunc iam conuertan ut ad consequentia. πν Equi aut in in ribus Pharaonis, simile te arbitratus sa ..... δε- orima mea. JHistoricus quidem sensus h videtur osten--. dete. Sicut . inquit, tunc in AEgipto cum Pharao persequens populum Israel processit incumb. 8c equitatu: Z meus, hoc ..u .i; st domini mei post, eqilitariis longe piae cellebat euri ha-- . . laoni , dc si aestantior erat, utpote qui illos superauerit. 5c minore dei uerserit: ita de tu pioxima mea sposa placellis omnes mulieres. similis essecta equitatui ineo: qui Pharaoni

citri ib.comparatus. Potentior utique est d maenificentior. Hic itueriin nubi videtur esse ordo sermo nutricitum vobo rim si directio. videamus autem. ne forte secundu intelligeri in mystica animas, quae sunt sub illo spirituali Pliario. ne. dc sub spiriti talib. nequitiis positae, currus dicat esse Pha raonis 5e quadrigas eius, quas ipse agit,&ducit ad peti

q uendii in populum Dei, de ad opprimendum istae I in

tum enim est quia retationes Si tribuutiones,quas excitant inones sanctis, per animas aliquas excitant ad hoc ipsium apias de conuenientes. Quibus tanquam curribus ascensiis, exagitant Ic impugnat vel ecclesiam Dei vel singulos quosque fidelium. De equitatu vero Domini, qui sit eius iue e- v quuatus ii Dodo quidem . ubi superantur currus Pharao- Nui . m , 5c deni et guntur in mare, nillillegimus scriptum, nisi tantum quod Dominus currus Pharaonis de exercitum eius proiecit in mare rubi unti inuenimus tanam in quarto Re suo ita in libro, quod Elicae de aduentu hostium, qui cum equitatu Sc et itibus venerant. formidanti puero sito dicit: Ne timeas quoni plures sint nobisium, quam cum illis Doravit. inquit, lisaeus, dixit: Dominea oculos pueri hcus, at Et apem: Domitu s oculos eius, vidit:Et ecce mos

plenus equitibM erat, currus ignei tu circumitu Elisaei. qui descenderant ad euin. Sed de in propheta Habacuc manifeste&euidenter legimus de equitatu Doivitii. quod ascendat, equos siros. sunt ergo si ripturae verba haec: cui aut in tu

nim bio traheris D mine , aut in 'io inibus uror tuus , aut in mari rubro impetus tutis rei uias desert tuos, equina: tuu sal: u. Sunt ergo equi Domini. luibus ascendit de equi- tatus eius. Quos ego non alios esse puto, quam illas animas,

quae fiena duciplinae eius accipiunt, de iuga Portam suaui talis eius .ee quae spiritu Dei agunt ut . de in limc est eis salus. In reuelatione Ioannis legimus. quod apparuit ei equus, destam super eu quidani fidelis d: vetus. & cum iustitia iudicans cuius nomen est verba Dei. Ait ergo: Et viri coelum a.

Nu: ecce equus albus, quis debat spere g. vocabatur detis oe xerus, cum i titia iudicans Opugnans: O oculiti uisiicut 'ama ignis. super caput eius A laema milia, ha beni: alimine scripta, quod nemo nouit esse ipse, ori mus erat

albis. in artabissi asso puro.Sed opus est gratia ,quae horti nobis aperiat intellectis,quo possimus aduertere:quid istet indicent visiones,qui sit equus albus de quis sit qui sedet sit P pui cuius nomen in verbu Dei. Et istae quies dicet aliquis,ai meae musi, eorpus quod aissumpsit Dominu . de quois equi in principio apud Deli, Deus vcrbu, vel vestitus

vel vectus est. Abus aute anima dicet, qua assumpsit primo' genitiis omnis crearatrae,de aequa dicebat: potestat cmba pon esie .Qpote ratem haeo i: erum umendi eam. Alius ve o virumque itinui, corpus atque animam, qliasi ubi peccatum ni tuerit equum dici album tutabit. Alius adlinc quarto loco ecclesiam dicet, quae de corpus eius nominatur, at bum vid equum: quali non habrmem maculam aut ruam, quam sibi ipse sanctis auit lauacro aquae. Secundumax autem si gula etiam illa aecipiet qua sequuntur, militia cieti de exercitum Verbi Dei: δ: quo modo singuli quique eorum sequentes verbum Dei, equis albis sedeant, de bystinis albis induantur de mundi . Huic ergo equo albo , quo ipse vehitur,qui verbum Dei appellatur, vel huic equitat tu coelesti, qui iram sequitiit in alois ni Cilominus equis , comparat de sinitem facit Christus ecclesiam suam. in curribus autem Pharaonis . vel ita postlimus accipere, ut quandi hic Domini equitatus equitatu de currus Pliaraoni: euincit EcProcili triantum tu quae Pulchra es iii millieribus, praecellis NdZ euincis omnes reliquas anima , qtiae adhuc iugum Pharaonis portant, S: testores eius patiuntur: vel certe quod equitatus hic meus, qui lauacro aquae mundatus ,suriis αcandidus factus est.& .erbum Dei meruit babere seisorem,

ex curribus astumptus est Pharaonis. Inde enim omnes v niunt credentes. qui chriseus venis in hunc mundum pecca- ia mi Atoressalis saccre. Hoc ergo modi potest explanari versiculi huius sensiis. Equitaui meo, quiniit ante incurribus Pharaonis, S nune sequitur me in equis albis, purificatus in i

uacto aquae . similem te arbitror proxima mea. beatae et

sunt illae animae, quae dorsum suuin curuaue tulit, ut sitscipiant sies rem verbum Dei super se,& staena eius pariuntur, ut quocunque ipse volucrit,ilcctat eas, de a at havenis praeceptorum suorum: quia iam non propria voluntate inei ut, sed ad omnia ducuntur&teduoltu ut voluntate sessoris. Et tacitastis videbitiit secundum hoc, quod ex multas animabus congregata est ecclesia, de exemplum vitae accepit a Christb: quciation tam ab ipsi deitate verbi Dei acceperit, quae vii - δε

ue siperentinet eos actus vel affectus, qui ad exemplum ari hominibus debeant. sed illa anima, quae assumpta est 'in eo. in qua fuit summa rei sectio: illa sit ad exemplum omsita. &ipia dicat hie. plox una mea. cuiu, si inititudinem l . bete de at etiam ecclesia, quae ex multis congi satur ani-

inlabus, illis scilicet quaeri iussu erant sub iugo ct curetibus Pharaonis, de equitatus Uomini appellamur. Quae auteni ex duabus expomio conuenite magis proposito versiculo videatur probabis etiam tu qui legis.

vidci ut habere consequentia in : quod posteaquam aust Dore usuc est comminatione sponsus ad spolicam, protesta. γ iusta,quod nisi coenosceret semctipram exitura ellet inve- stigiis gregia, A pasceret non oves.seaboedos, rubii sitsu. ν perauiteri a te praecepti:sed Jertabor vereci indiae distia iusti vultu. speciosas effecerit genase: us, de multo quas atrat pulchriores. Non solii aute genae,sed de cervix eius tam decora sit re id ita . quas monilium redimiculis adornata. Pulcliri.

tudo ergo genarii ruri arib. cdparatur: quod per huiusnodi aves, simul honestas vultus de alacritas indicet M. Haec est historici dramatis explanatio. Sed veniamus ad rem Paullas Apostolus selibεs ad eccles Corinthiotu, uariit: corpus au tem non est membris unum ed multa risi dixerit pes naia noti sum manus tonsum de corporem propterea non est de corpore: Et si rixerit auricula pua nou sum oculo tonsum de corpore:n propterea non est de corpore. Si torumcovus est oculus. Hi est auditus t Si totum at ditur. ubi odoratust calcem Deus pojuit Disiquod rurimo orum incorpor edicur luit. Et cum plura deli disputain t ad vis iiiii dicit: eorpus Christi. mma ex parte. Et iterum ad Ephesos semiabei die insidiem inuic ε in tumore O risi. Mulieres Piris sub te dia sint sicut Domino: qilia vir caput est mi disris, stare Chri setas est caput etainaram Saluatore poris. sed cute et 'subiecta est Christo rao mulieres viri uis in omnibus. Viriael gite ores , ras, sicut O chrisius dilexit ea iam sua , oese metimum trafait ora, πriam vinctificaret muscro aquae in verbo. Hi se ibi praepararet glorio metu M. non habentem maculam aut ruga aut aliquid huiusmodi sed dii esset Dicta inmaculata. Et post pauca: emo, quit, met

159쪽

i et IN CANTICA

A aliquando tam sua od OL it: si iniuris o ouet eam sicut

mi ius eciae sitam psiam ha res coi poris iusine reliqua. Per haec ergo edocemur , quomodo sponsa Christi, quae est ecclesia, etiam sit corpus eius & memora. Si ergo audias sponsi membra nominari.ecclesiae membra dici intellige, in quibus sicut sunt aliqui , qui dicuntur oculi, pro intelligentiae sine dubio ae scientiae lumine de alii aures, pro audiendo veri o doctrinae: alii manus, pro bonis operibus religios sequeministeriis: ita sunt alii & qui genae eius appellenturistinae autem partes vultus dicuntur, in quibus honestis αverecundia animae Knoscitur: per quod sine dubio illi in membris ecclesiae dei tantur, qui castitatis de pudicitiae excolunt honestatem. Pro his ergo ad omne corpus j onsae dicitur inam speciose si sunt genae talae 3 Et ob ua quia non dixit. quam speciosae sunt genae tuae, sed quam speciosae fictae sunt, ut ostendat, prius quidem non eas ita finite

speciosas. sed posteaquam sucrepitos la sponsi. 5e insequi

loquebatur per prophetas, prius affuit, & mundauit ubi ipsi xcclesiam sitam lauacro aquae, deI xit eam non habere maculam alit rugam, & agnitionem sui praestitit ei: tunc si lant speciosae genae eius. Tunc efiisti castitas & pudicitia, de virginitas. quae prius non fuerat, per ecclesiae senas specioso decore diffusa esY- tamen genarum species id est pudicitiae δ: eastitatis, turturibus comparatur. Turtuna miserunt huius nodi naturam esse, ut neque mas talus praeterv nam seminam adeat aliam: nec femina plus quam unum pariatur marem: ita ut si accidat altero intersto superesse ι alterum: pariter cum coniuge extinctu stes concutatus amor. nuenienter ergo similitudo turturis, aptatur ecci

siae,quod vel alterius viri post Christum coniugium nesciat,

vel quod continantiae de pudicitiae in ea tanquam turturum volitet multitudo. secundum bane intelligentiam etiam

ceruicem sponsae accipiamus. Quae sine dubio illae intelli debent animae, quae Christi iugum suscipiunt dicentis: suscipite super vos iustini meum:quia iugum meum suave est. Obediemia esto eius, ceruices eius appellantur, Ceruix e go eius spectori sim est,sicut redimicula,&merito.Quam. n. prius praeuaricationis tiro dientia turpe fecerat, nunc O-

dieita fidei, speciosis fecit de pulchra. unciso tua spe. ciosa facta est licuit edimicula. Ad utrumum subaudiatur, speciosa facta est. Redimicula hic di consui ctiones,vel cλnexiones monilium,quae in ceruicib. sedere Glent: exquib. deducitur de descendit per omne collum reliquus omatus. Ipsi ergo ornamento, quod centidib. de collo imponi solet, ceruidem sponse comparauit.Quod dictum ita aduertimus. Cervice diximus subiectionem de obedientiam dici, pro eo

quod quasi iugum Christi suscipiat, de fidei eius oblatentiam praebeat.Ornainetum ergo ceruicis ius, quae est ob

' die viii. Christus eae ipse enim prior sinus ejobediensvsque ad mortem. Et sicut per inius, Adae scilicet nes e A. Atatores constituti su atmian: ita per tuus o lentiam, Christi duntaxat i dic ituentur multi. Omametum ergo de monile ceruicis ecclesiae, obedientia Christi est. Sed de

ceriaix ecclesia,i.e. obedientia eius,similis esse eri esto die-tiae Christi, quod est monile ceruicis. Magna ergo in hoc laus sponse eu,magna ecclesiae gloria, ubi imitatio dii. tiae eius, exaequatur obedientiae Christi, quem imitaturee- elesta.Haeeipsa species monilis, etiam in Genes memoratu ta luda patria in Thamar nurui suae, quandocum ea quasi cum meretrice concubuit. data. Quod non omnibus pateti nysterium.Intelligitur per hoc quo Christus ecclesi , qui ex multorum dogmatum plostitutione collegerat, suturae profectionis haec dedit pignora, dc istud ob emia monile ceruici eius imposuit.

- , . , a similitudines auri faciem ut ita cum dictu imbui requiratisque revsit in mulausi'. J Supra diximus quod spe

o, iacis. Me dramatis libellas hic ordinatus, personariam imitatione' contexituri&nune ergo videntur haec amici vel sodales si si ad sponsi in locuti. qui secundum intelligentiam mystica.. , tui in iam diximus, ut angeli vel etiam prophetae, aut patriarchae possunt intelligi. Non ersm tunc solum post - ptismum Ioannis in delerio tentatus est 1 ditabolo Do

manus. xecesserunt angelideministraueriint ei sed ante ad. uentum p essentiae corporalis ministrauerum simpu.N mc..i, Gl diu sis in manu per angelos dicitiar mediatoris. Et

i CANTICORUM '

ad Hebrios scribes Apostolus dicit: S .n. .m angelos ha&- Ctus est sermo actus est Lmus. Ipsit ergo erant velut auctores de procuratores. appositi paruulae sponsaecu praedagogo, iste: donee plenitudo tEpotum veniret de mitteret Dei sita; Mis ii, D'inatu ex muliere, factumst blege, de ad lueet et eam sub auctoribus de procuratoribus 5 paedagogo, lese: ut ipsus verbi Dei oscula,docti inani scilicet verbaq; susciperet. Antequam ergo tempus horum adesset: in multis angeloci minini illatio excolebatur sponsa, qui apparebant tunc homi- m. s.&loquebatur ea,quae res poscebat dc tepus. Non. n. iii mihi exaduetu Saluatoris in carnesiponsa dici, aut es sam putes: sest ab initio humani seneria, de ab ira costitutione mundi: imo ut Paulus docet alcius myrteiu huius originem reperam, ante etiam consimili Emui L sie enim

dicit ipse: sicut elegit nos lachristo otecos iturionem madi. Messemus at immacularit οὐ ipso in charitate, praede- stinas nos in adoptionem filiorum. Sed de in psalmis selibi -

r: Memento congregarionis tuae Domine qua congregasti ab initio. Prima etenim fundamenta congregationis ecclesiae.

latim ab initio sunt posita. Unde de Aiu, laus dicit aedifiearie esiam,non solum si , et Apostoloium fundamentum, sed etiam prophetarum. Inter prophetas autem numeratur de Adam: quia magnum mysterium pri hetauit in Christo dcia ecclatia daeos: Pro rer trianque homo aurem ita. matre ua, O barebit ν. suae, erunt Ism camev α Euidetet enim de his dictis eius dicit Apostolus: Quia mysterium hos gnu sit. o tem Eco in chricto in Ee- iz-- cinia. Sed de ide Apostolus cum dicit: sic enim ecclesiam dilexit, ut semetipsum traderet pro ea, sanctificans lauacro

quπ, nusq; ostendit eam prius non fuisse:quomodo enim dilexisset ea quino erat. Sed ea sine dubio dilexit . quae erat. Erastutem ita omni b.sanctis qui ab initio sareulifilerunt sa-G.Diliges igitur ea,venit ad eam. Et sicut pueri communicauerunt carni de sanguini, similiter S: ipse particeps factus oest eorumdem, ac semetipsum pro eis tradidit. Ipsi enim erat

ecclesia, quam dilexit,ut eam vel numerositate augetet,vel virtutinus excoleret, vel persectionis charitate de terris et ferret ad eliam. Ministrauerunt ergo de prophei

ab initio, ministrauerum de angeli. Quid enim dud fiebat ii tunc, cum apparu ni ites viri Abrahae sedenti ad quel- cum Mambre Licet illa angelorum species plus aliquia quam angelicum ostenderat ministeriam: nam Trinitatui. in mysterium prodebatur. Hoc erat de in Exodo: unianete lus Domini diciturin flamma lenis apparuisse Movsi in rubo. Coiitinuo autem in subsequentibus Dominus de Deus Is

Inmin angelo scribitor de ipse Deus esse Abraha, de Deli, Isaac, de Deus Iacob desinatur. Quρd quidam haereticorulegentes dixerunt: Deum lesis & prophetarum lotio inseriorem esse, quam Iesum Christum de spritum calcium de dc rasque impietatem suam pertenderunt, ut plenitudinε quidem in Christo ponat. de in Spiritu sancto: impersini

nem vero de infirmitatem in Deo legis. Sed haec alias. Nunc autem nobis propositum estos edere, quomodo sancti an-aesi, qui ante aduentum Christi, velut par uta adhuc sponsae tui iam procurabant,ipsi sint amici de sodales sponsi, qui adeam dicere videantur: Faciamus tibi similitudines auri cum distinctionibus argenti, usquequo rex stin recubitu tuo. Indicant et o quod ipsi faciam sponsae. non aurum neque enim habebat tale aurum. luale dignum erat oscitis pons sed pro auro, smilitudines auri se te promitttit.

Et non unam similitudinem sed inultas. Ita etialia dicunt de argento, sed quasi habentes licet ruam argenti mat

promittunt se ei Acere, non ii militudines, sed distinctiones argenti: utpote quibus non tanta abundaret argem materia, ut connexum aliquid de solidum opus ex eo producere possem:sed distinctiones sol uae signa quaedam

uvelut puncta interscierent illi oreri,quod es ex auri limi litudine Liciebaiit. Haec ergo amici spinilli de quibus supra dammus. sponsae Az:unt ornamenta. Sed quid in his secreti contineatur, de quid elocutionis nouitas ipsa parturiat: omnipotentis verbi ac sponsi nauem precemur, ut ipsie nobis arcam huiui claustra patefaciat, quo possimus, nos Din ad intelligenda lia cilluminati, verum etiam ad proferenda: ac secundum metituram eorum, qui lecturi sunt, inoderationem eloquii spiritualis accipete. Auti speciem

160쪽

in multis cepe ostentimus figuram tenere inuisibilis de incorporeae naturae. Argemia vero virtutem verbi ac rationis,

at secundum quod& Dominus dicit t irrophei Iudi vobis

a tum autem rei tu argentea aurea B.

iationem,qua meDeum de sentire pollet: ια colere: vos au- ted sensum δc rationE quae in vobis est. ad colenda daemorsu ris matranstulissis. Sed&eloquia Donami, eloquia calli: argen- P .r ruini emi arma dicitur. Et item in aliis, argentum ignitii, iusti singua ui moratur. Cherubim vero aut ea dicit uiit: quoma ii iidem plenitudo scientix Deli terpretantur. Sed fr. oecandelabrum intabet iraculo testimonii aut eum & ibit

dum rom. iubebatur: quod mihi videt ut formam tenere io tuta , legis, in qualita scienti liabetur. Sed quid opus est multa congregate testimonia, cum in promptu sit scire volentibus in multii ii ripturae locis hoc indicari, quod aurum

adsensum inentemque retio tur: argentum vero ad ver bum atq; eloquia referariar. Nunc ergo propcremus ad con-

te 8undum, quomodo secundum ea quae praemisimus, amici ij nii dicant, se similitudines auri iacere sponsaecli distinctionibus argenti. videtur ergo milli., qu sex , V tange sd P ita est in nianu mediatorii: uandoquidcvmbra in liabeat stitutorum bonorum, non ipsis, imaginem rerum: laquFunque contingebant illis qui in legere eruntur in figura, caron in veritate contingebant. I ira omnia similitudi nes auri suetunt. non aurum verum: quod scilicet aluum votum in illis, quae incorporea sunt de uiuisibia ac spirit alia intelligatur. Similitudo vero auri, in quo non esti faveritas, umbra veritatis,ista corporea A: visibilia accipiantur vel bisnuia: smulitudo auri fuit istud tabernaculum mantifictum de quo dicit Apostolus: enim manna Dista bir noluit lasius er pliso veroris. ea in in im cetis. Ereto quae in ei lis sunt inuis bilia &incolitorea, insunt ve

ii ista autem.quae in tetris suiu visibilia de corporea exemplaria verorum dicuntur cile, non vera. Ista ergo sum, luxit militudines auri appellantur ii quibus est de arca testameli,5 propitiatorio de Cherubim. & altare incensi, & insia

ster Iesus Clitistiis aduenit notas iens omnia vel virtutis sitae. in pusione eius inditium datum est . quod ea quae in

absconditis tegebantur de arcana erant .in lucem proferrentur. aca in ni stationem venirent: per hoc quod velum

templi. tuo cincti sanctorum M arcana velabantur, scillum sest de suisu eius usque deorsunt palatii sole denuntians nil iis,qiuod intrinsecus videbatur obtectum. Sic ergo illud, quod per angelos&ptophetas ininistratum est, similitudo auri init cum dillinctionibus patuis de ex ignis argenti. HRe

utem quae per ipsisui Dominum nostrum Iesum Christum

traditatunt, in auro vero cla argemo toluto collocatasunt.

HRc. n. quae per timcos sponsi tacta est similitudo auri eum distinctionibus argenti, non in sempiternum mansura Pr mittit at : sed tempus es statuitur ab illis ipsis dicentibus: via

quequo rex sit in recubitu suo Cum. n. recubans dormierit,

ut leo&vt catulus leonis, &post haec sit scitauerit eu pater,&resurrexit e mortuis liqui suerint conformes resariectio nis eius, iam non in similitudine auri: id est,non in retu corporalium cultu manebunt sed aurum verum ab ipsis perci pient, credentes de sperantes, non ea quae videntiar, sed quae non videntur: nce quae in tetris sunt, sed quae in cc x , ubi

Clitin us est in dextera Dei sedens. de dicent: Quia & si co . nouimus Git istum aliquando seciindu carnem, sed nunc

iam non nouimus. Non ergo iam distinctionibus patuis argenti sed in latin dinem dii uso utemur argento. Audient

uri,quia in illi aim similitudine. petra, quae sequi dicitur, potia poVulopi bere Christ est.&ntare baptium est, de

nubes Spiritus sine iis est, de imantia verbum Dei est. dea

gnus Paschae saluatorcst, de sal suis agni, pallio Christi est: de velum, quod est in canctis ion tot uni. quo diuina illa Marcana tegebantur, caro eius est, altaque innumera, ex eius resurrectione . parebunt: non iam parua vi prius dii in i o- ne sed lati illitia expositione patefacta. 'diu autem vi claritas fiat quod dicit: viquequo rex sit in recubitu suo, etiam de secunda Balaam prophetia, ' liae de christo ita continet,p:oseremus Onetur, inquit, stella ex Iacob: exi t homo ei dimine eius, domina turgent sus multis. Exaltabitur Gog

Pro sinonis. c panes: sol & velamen,&columbae acietae, regnu eius de crescet regnu eius. Deus educet cito AEgypto :altare holocaustoriam.&ipsum templum atq;omniaque sicut gloria vilicorno, de comedet gem inimicorsis uotu,

o leae sciipta sunt omnia luce similitudines crant auri. staec istum auru visibile, pro eo quod visibile erat,n5 erat aut verum: sed similitudo erat illius veri auri inuisibilis. l stas ergo similitudine, auri fecerunt sponsae ecclesiae sponsi amici: angeli videlicet de prophetae,qui ministrauerunt in lege cx x iis inar steriis. Haec opinor & Paulus intelli iis dicebat: in religi eameloruis his quae Hest rustra is iras it

vis ua.Omnis ergo I iudaicus inis de religio, similitudines si ni aut .Cum aute c5uersus fuerit qui ad Dominia,&ab. la:um fuerat ab eo velamen. inc videbit aurum verum .cu tu uti alite iurun adriseide coanoscendum se praebetet. similitudines fecerunt simus amici eius, ut ex illis similitu-d lubri comonita de prouocata, veci auri desiderium cape rei. Hoe enim iactu iudicat Paulus. cum dicit: Haec autem in I a contingebati . scrinia autem uulpropter scin quos finis aeculorum de erit sed fine, que dicit Paulus, non intelligis corporalem. Finis enim corporalis multos inueniet,

Pro qui b. non sunt tali tabee: Neq; enim huiusinodi de his recipient intellectum: sed finem saeculorum, perfectionen resuin intellige quae utique Paulo de salilib. eius aduenisse.

O propter ipi ,1 stapta haec elle dicuntur .sed haee in exce

diximus. volentes endere, quomodo amici sponsi dicant

ad sponsam faceres: et silmlitudine, iuri cum distinctionubus argenti, per ea scilicet quae in lege & prophetis per fim

de et alsitudines eorum emedullabit, Δ iaculis si is sagittabit Go,. r.eeos: Recabens. ut leo requies et, sicut castitat semiti cuis suscitabir eu.Cosidera eigo & ex his diligentius,5 vide quo

ni omnis similitudo auriusque ad exit ut pus, ait ubi tu regis scilicet stare memoratur. Post hae ergo exs- . tabit ut Gog.ia est,super tecta regnum eius, ina vid dicet deterris ad c elestia silem tecta trandatum. Sed .le his plenius, prout Domin dedit, in Numitorum libro piosecuti sa-mus. Requiramus sane si etiam sui cti, patribus ipsis N pro-plietis. qui ministrauerunt vel buri antea uem uni Di inini nostri leuiChristi .pe: sectionis hui'veri lauri gr uia dat sit, an tanta futura li cintellexetior. Jc in spiritu vocara I t. aeui derint: atq;ob hoc sol inadix rit Donamus de Absalis Quin desiderauerit videre diem eius.& . id et it 5: laetatus sit quoa -s ilicet in spiritu futura praeuidet in Sc inagis sociaste hoc ita esse,etinui ille sermo conrmet. qui ait: a Mitti iusti desideraue runt ν de equae videtis. na vi cemit: ai lircvaeaci litis Ononaud erunt Q vis nec illis potuerit de futile persectio veniens ex fide. Quae enim nox facta credimus, haec illi no-iore cum expectatione susura credebant. Sicut ergo ex ad

uentu Cirihi credentes praeteritorum fides, ita & illos suturorum ad Cimmam persectionis adduxit. Quod si ad v- namquamque anim in reseratur expositio. videbitur quod donee pinniti est adhue anima be impresecta . 5 sustulas,& imagines, de similitudines, & parabolas scripta trad&- toribus 5:rr iratoribus posta siue doctoribus ecclesiae, si deruiit. Sunt tamen in his de paruae quaedam distuictiones et genti. lnditia scilicet tensus spiritualis verbi de interpret tionis rationabilis, licet de valde lata & exigua. Ante aduenti ini namque Domini vix sicubi prophetarum xliquis parum quod occulti serm is aperuit: verbigrato,ut Esaiascii dicit: I i a Domini Sabaoth domus Israel est, domus Iu nouella dilecta. Et iterum alibi: quae mustae, gentes illaesa t. Et Erechiel nominans duas sorores, Oollam de Ooliba, aliam Samarami distinguit esse, de alia Iudaea: de sicubi talia quaedam ipsi, prophetis interpretantibus aperiantur, istae distinctiones aristi dicuntur. V bi vero Saluator de Dominus tr ire angelis qui paruulotim custodes esse dicuntur,d videre M. M.tr.

semperi aciem patris, qui in coessest. similitudines auri fiutes: cum non sol dis de sortibus alitur verbi Dei cimiι. sed si militudinibus imbuitur: velut si dicamus, parabolis de exε-plis docetur. pro quibus d ipse Christus dicitur xt ieciencere ποῦ tia iratia apud Deum σhomnes. In illis ergo similitudini b. imbuitur,& fiunt ei paruulae distinctiones at-

genti. Aperlutur .n inter tu de his qui imbuuntur parua aliqua de rara de secretioribus mysteriis, ut desideri uin conciariant mai Num. Neq;eni in desiderari quid potest, si penitus icnoretur: de ideo incipientibus de pri nulla et Ationibus