Sancti Hieronymi stridoniensis Opera omnia, quæ extant. Mariani Victorii Reatini episcopi Amerini labore et studio ad fidem M.S. & vetust. exemplarium emendata argumentis & scholiis illustrata. Vita item S. Hieronymi ex ipsius scriptis ad eodem Victo

발행: 1623년

분량: 321페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

iue IN CANTICA CANTI CORVM

amouit iras bestiatu qui dicebat Fur risiis ste indi si ia- Tarauriam domini ecta facit emitas Des 'i, persecto

Haee traiiocti de eo quod a

hmiae, 'ol uratis aures Mu. Dciebat ceruos, ut esset inersecti in eodem scilla,&in rata sati,spui iuviolentio:visibi- scientia. Qui minitalis est merito dicit: Sicilicta uit Opi=- in. O. . liter quidem de ventis & ilitibus aeris, inuisibiliter vero de ratias Etes des attin m ad te Deus. - ν--ι 6 4 violentis iuuiiundorum spirituum loquens,quos & Paulus uiis quoque amicitiaru quis alius videbitur, nisi ille qui pe- o. veso, doctrina nominauit. Post haec iam sequitur,ut Se -- leniit serpentem illum . qui seduxerat Euam, & eloquii tui irationes hominum sciat, corporaliter quidem q0ς de hu- flatibus peccati in eam venena dissundens, omnem posteri. o imano eoide procedunt. Invisibiliter autem intelligat eos rati sobolem contagio praeuaricationis insecerande venerat . i. . oui iniiciunt hominibus malas &pessimas ci tationes, si - soluere inimicitias in carne sua . quis inter Deum di homi - . . t in Evangelio scriptu esti Muci us silam n noxius mediator effecerat. Pullus vero gratiarum ρο- harioti . trade Dorninion. Et viri ob dicitur: si test accipi spiritus sanctiis . quo sitientes Sc desdei tute, tui testat εhalamis a ciderit super te cum tuum ne Deum, spiritualis gratias de dona estia consequunnicies lias: quia sanitas competat peccata magna. Sed& bo- Hsc autem omnia a nobis dicta sunt, vi manifestior fieret nariun cogitationum est aliquis auctor propter quod & in uca, qua sponsa comparare videtur staternum suum lunar 1 ι psilini, puto scriptum esse Beatus homo citius in auxilium mil tuorum, Quod si etiam hoc requirendum est, ei abite iamin .a cense mei me desuo a posuit. Et it non ceruo,ut in alus, ses in hinnulo ceruorum copatratur. Hii subminisco inittar tibi, reliquae cogit lanim illud aduexte, quod cum in sernia Dei esset, si statu nisi largitibi. Ita igitur cuncta secundu ea quaen saxi su- nobis, Opho natus est nobis: cui potestasse. per his rei mii, ex ψisibilibus referri post in t ad inuisibilia, & corpo- eiu .idm ergo hinnulus ceruorum. quia paruus puer natu irilibri ad incorporea,& imani sestis ad occulta:vt ipsa crea' cli Et so x i sunt cerui accipi sancti quique: ut Abraham. ii iura mundi tali quia, dispensitione codita intelligariti peti ilaac,& iacob,& David. & salamon omnes ex quorum diuinatas imitia, quae rebus ipsis & exemplis inutii bilia nos scini ne Christus secundum eam descendit. Quoi rerum, M uba de visibilibus doceat,& a terrenis nos transferat ad cxlestia. Vox domini persectos facit. de ipserim est binnaeus iste,qui Hae autem rationes non solum in creaturis omnibus babε- ς ipsis secundum carnem natus est puer. Mouet me etiam his iue .sed&scriptura diuinatali quadam sapientis itζc - illud quin incentesimo tertio scriptum est. Vbi est: Moni im- - seripta eli Propter quaedam namque occulta di mystica xi couis. Et quide decentis iam superius dixit ou, quod sibiliter populus uesint de Dypto ista terrena, iter agit sancti quique accipiuntur, qui ob hoc in hunc mundum v hei desectum , ubi serpens mordens & scorpiu ,& sitis, ubi nitunt, ut serpentis venena perim ent. Qui autem sint non erant aquae de extera, γα in his gesta reseruntur monim excelsi, videamus, quasi qui solis cuius sequestri omnia vidiximus, occultorum quor indamserinas Mima' rividentur: dc ad quos niseenius sit. aliquis non possitis. oines tenent. Et hoc non inscriptiuis tantum veterum, sed cendae. Ego ruto quod personas Trinitatis montes e, es iii testi, Domini & Salu totis nostri, qua in euagelli so appcllauerit: ad cuius capacitatem nullus, nisi ceruus ense utitur, inuenies. Igitur si omnia qua inmanissesto isent, ficiatur,ascendit. sed iidem ipsi, qui hic montes edi sit tu secundis ea quae superius approbauimus ad si tu sexu - liter apestantur, in aliis mons excessu, singulariter diei tui quae in occulio sitnt: consequens sine dubio est, ut cr- tur, sicut Esaias ait: In montem excellium Ue id ei esto capto, quae in Carico canticorum scri- M as Sion. Exalta in talitudine vocem tuam. qui i

' biiue, secundum lationem naturae su* quam cor x Mi Hierus ilem. idem namque ipse qui ibi Triniti, o rei gerunt, reserantur ad aliquas rerum incorrcu alium Pter distin bonem rei sonarum, hic unus Deus intelligitur Oidii; vi iliis culcis&inuisibilibus ceruis vide iux Posset yroum ic substantiae Satis snt ista de hinnulo ectu es. νυ iis ebuenire quod dictu esEVox rim perscimii cc Nunc videamus quomodo etiam citreae vel damulae eoin h inimi is oe voce domini fit istis visibilib. tui si Aut metui staternu . Hoc animal quantum ad Graecivo quae id e doctri ira unquam ex domini voce des tr si bula, nomen i videndo atque clarius prospiciendo torre Veio sputiuales ceruos quaeramus, quorum for Sim ' tu H. Et quis est qui ita videat ut videt Christit, 3s, inem tenet illud animal corror ale: illos inum 5 ia sum- lus namque inqui vide, id est, agnostit patrem. Nim &si presectionis ex voee domini posse perduci. sed & quo' dicantur ni qui mundo sunt coide , Deum visuri ride tum et moriundominum seruare decuerit Pitus, dc vςlux bunt ipsos dubio reuelante: quia&capreabas attritia

medendi ossicia praebentem parturientibus in te cono xur sis, ut non solum videat ipsia, S: perspiciat acestime, rierit , donec parerent filios tales , qui adu sat lux sed de aliis visum praebeat. Asserunt namque hi quibui me & persequerentur serpentium genus, via num est di ina dicinae peritia est, inesse huic animali intra vi secta humo maiestate, debemus adueriere qualium ccmorum domini quendam, qui caliginem depellat oculorum. & decet seruate partus, ne in abortum decidan . stad men' xus e quosque visus exacuat. Metito ergo capreae vel disse, eorum numerate plenos ad rartum, eorumque luboxo mula Christus comparatur: quia non ibium videt ipseri dedolotes custodite; ut generationes eorum non cadant in trem: sed&videri ab aliis ficit, quorum visus ipse i ita virium, sed visi persecta eoru natiuitas: dc Iam diu patrii' ueri .Obsema autem ne audiens patiem videri, corporeumri,nt onee set metui Christus meis. Hunismodice Grum aliquid sentias, &Deum visibilem putes. visus quo Disi pullos dominus nutrit: eorum duntaxat qui iactant indo- videtur, non est corporis sed mentis de spiritus. Qii etiamino cogitationem suam, ut ipse eos n triat, Z ipsc scroci ipse sata or in Evangelo, vocabulo proprio distinguen, dolores partus eorum. cum extimore Dei inventit c di ait: Nevis det pa em, nisi filius. Denique&hi, quo, perint de parturierint, de spiritus latis repererint .Huius' iacit Deum videre, dat spiritum scientiae δ: spiritum sapieri. m. ii pilius dolore, iij e dominus seruat dccuiat. Sed dc riae, ut per ipsum spiritum videant Deum. Et ideo dicebitemiuit dolores eorum, ut euntes eant restem portante ii ad scipulos. aqvi meridet. γα et 'par n. Et lique Vitras A sui de sint in doloribus hominum, ac si genetur cum non ita inerti erimu , ut putemus quod qui secundum cor hominibus ines tE teneat eos superbia. Isti quoque ipsi pus eum vidit, viderit etiam patrem filioqui inueniuntiit loemii abrumpunt .vtest, natos suos. Quos enim genuerint scribae de Pharisaei Shypocritae de Pilatus. quievim flues per euangelium. a umpunt eos, vin tripecca rum,dς in caecidit, α omnis populus qui claniabat c, Misis laquei, diaboli, ne ultra voluntati eorum teneantur elon: videntes la im secundum earnem etiam Deum m. isti etiam multiplicabuntur,rcor ait, non euerten- Patrem vidisse. od utique non solum absurdum rid time. Non enim imitabunt ut uxorem Lot, non redibunt esse,sed& impium. Sicut in cum turbae eum e prime ir sum. sciunt enim quia quiniit in manum suam ad λυ- xent euntem cum discipulis, nullus eorum, quis emebant' lium, si reuospexerit aptus non erit rmoc xlorui sed sem' &coarctabat eum,tetigisse dicitur eis, nisita seliquae pro rei quae te: sunto is avitur, de in ea quae me sunt se stuuium san inis rassa. venit de tetigit bitum vestimeri

ana in stitur Et ipsa enim vox Ioannis, sui diccbat: quod verbii Dei dc filius Dei est: in quo utiq; simul agnosti

de videli

172쪽

HOMILIA TERTIA.

& v Heradicitur pater. Sed &hoc nos non praetereat, quod de reliqua. Haec fiunt quq ut superius designaui inus discutorius capreae. 5 nunc bilinulo certio uni comparatur, cum tem pluriniam dirigendi ordinis.& aperiendae uitelligent mutiquetitia ius animal tuus quani caprea videatiar. Se sani, habere nobis visa sunt. Quae ut puto euidentiora isecerit te. in adueite ne illi notius inliis habeda iuratio:quia cum du- Petita haec nune indago sermonii m. Spararitalis autem inliis

Pliauete stet salus credentium, per agnitionem fidei.&o- expolitio non ita laboriosa ac dissicilis habetur. Sponsae- Periam persectionem: ratio sidci, quae ero tuitu de inspe- tum verbianinia, quae in domo eius resali. hoc est in ecclesiacta ne contemplationis, capreae, ut dixtinua, comparaitar, consistit: locetura vel Deu qui est sponsus suus quacun- primus habeatur salutis gradus. Secundo vero in loco ope- que repoliti sunt de reccidita intra aulam rHiam & cubicurum persectio, quae cerui rinam tenet vilicetis de perime- tum te s: diseit in hac domo, quae est eccleui Dei vivi; l-tis venena serpetitum, deii, tes diabolicarimentoretur. Si las etiam vini illius, quod de sanciis torcularibus congrega- ergo sponsa similem dicit esse staternum suuin capreae, vel tum est: cellas vini non solum noui . sed de veteris ac uis, hinnulocci uolum in minatibus deibe Bethel vero domus quae est doctrina legi de prophetarum, in quibus sussicien- Dei intei pietatur: Monte sereo qui iii domo Dei sunt Posia ier exercitata,recipiat in te ipi uiri qui erat in principio apud , sint legis 5 prophetarum, sed&cua elica&apostolita ac- Deum. Deus verbum sed non temper tecum permanεtem. cini volt mi ina, in quibus&fides Dei perspicitur&coton- Non enim pollibile etsi hoc humanae ita tutae, sed interdum piatur, A: operum pei sectio dicitur &adimnlciur.. qitidem visitetur ab eo, inter doni vero relinqua tu. Vt i se hi steti: post parietem iis strum lixa sens super sine- plius desideret eum.Cum vero vilitatura verbo Dei secundaraa Do p aior piciens per mia. Respondci fiatruelis meus,& di - propositi velliculi sensum pernicies saliens venire dicit ut D.- .i . cit inibi: Cuin considero di sicultares inuestigandi sensus in ad eam: celsos scilicet de eleuato reletians ei caelestis istac-- ροί- lus qui propositi sunt imi tur scin Oilibus, simile me ali- tiae sensus: ita ut peluentatusque ad aedificationem e citet, u ua, Quid pati videor buic. quindu utiligandam venarionem O quae est domus Dei vivi, colui ina&stinauictum veritatis;

doratibus sagacis canis procedit: ubi interdum moris est, ut oc ilet iuxta parietem, vel post patiemi 'ut neq; penitus ab- λὰ cum vest jumtentus, proximum se venator latentibus e D scondatur neque omnino in promptia sit. verbii enim Dei lectum putauerit esse cubilibus iubito vestigiorum desera- de seriam scientiae , non in publico, S: palani positus, nequetur indiciis, de rursuin nitus ilia prellis oratibus, easdem conculcandus pedibus apparet: ita cum qua utus erit inquas explicauerat retrorsum redeat vias: donec inueniat lo- uenitur & inuenitur non, ut diximus, in propatulo positus. cum, in quo se altius excutiens venatio latentet ad alia ia- si obtectus de quasi post parietem latens. Antima Alite, iugi tulit via: quain cum ve istor imaenetit a b rinsequitiata. in ecclesia elle dicitur, non intra aedificia parietum collocata

ire praedae certior, Se .estigii firmitate secutior Ita ergo & intelligitur: sed intra munimenta f. ci aedificia capientiae nos, ubi se praepositς explanationis quodaminodo subtraxe- Dosita celsisque falli is eliaritatis cibiecta. Propositi ergo

evelligia: pauli ilum einensa repetentes,&planiore quam bonum de lides rectoriim do matum , ani melle indo. iiiiiiii videbatur expolitionis ordinem p equentes, simia- moecclesiae facit: citius domus Umbra quaedam sunt,quae

mos quod dominus Deus noster tradat in manus nostras vel cubiculum. vel domus vini. ves asa huiusmodi. pro Vei rationem qua praeparames, de secundia scientiam matris stratiarum scilicet gladibus. & donatu spiritualium diuet . Ricbel rationabili, verbi talibus condientes, benedictiones statibus appellamur. Sic ergo Se paries nunc pars quaedam mereamur consequi , spirituiti patre Iacob: propter quod domus huius est, quae rotest indicare dogitia tu firmitate, sub

ii cessarium videtur .ut diximus,l,leuiter disti repetere,ex-

Planationemqueptiorem retexere, ut qui sit lucidior sensus aperiatur intelligi ergo nulli videt ut ex inicioriri illi dramatis, spons ira solis inrem bilito, & ob amorem sponsi tunc atque inde prospicere: si sorte veniat, si sorte appateat: nam in predi velle aliquam, dum ignorat, vitae magis

qua itare dicitur sponsus di in quibus tam inaginis & ex usus est, vi emineat omne aedificiuio, de Prospiciat ii sim. id est .an in rara. Et nondum quidem apertumst ei to: isque manifestet,s ed quas per retia prospiciens.horicii rea in&pi uocet.non sederemtrinsectis segnem stac re ad se ras:&conari,ut non iam rei se restras de retia,neque Per speculum veniat: nec domi sed setis istare :&desiderio ius uari ac iuςm a te sed procedetis foras fici cad iaciem v .deat Ocn. dicere: 0 utetur me osculo ori sui 'eb utem Vcmtironius, Nunc emiti quia nondum potest ita cum intueri: ntopterea

dicat: Aci sunt Gera timis per viam i, & icliqua.Vsquc d non antea ed retro ei δε post i arieteni stet. lnci innit autem cum locum Vbi ait: 'o tecinis uiis .Post haec dilectauunm Persenestras, quae sine dubio patebam ad recipiendu lumevicem cliaritatis ab ipso sponso recipies introducatur in cu- ad illum maiidain domum Per tias ergo scrino Dei incum-biculii eius .dedicat: introiixit me rex inc biciatu suum Sed caetera quae postea si int scripta, intus posita loquatur ad sponsum praesciitibuς de allisteimbus spinas ae quidem ado-i: centulis sironii vero sodalibus . vel unimen intelligaturi Qnsius: utpote vir, non semper in domo, nequc se a Perasi flere sponsae intra domum positis :sed exeat si equenter,&bens & prospiciens,provocat exurgete, S ad se venire autinam. Postumiis autem sensus corpoicos sentitias intelligere, per quas aut mors aut uita intrat ad ammam. Sicellini de

lignat ilicremias proplaeta cum de peccatoribus loquitur, Hira ν dicens: Iamutat mori per fenestias vestras. omodo as n. 1 ut mors Perseuei irasὶ Si oculii'cccatoris videant muliere, ni quasi amore eius solicita requitat abientem, sed sic &m eclientur eam in corde suo: sicinois ingrella est ad ani. i se interdum redeat ad eam. Propter quod&videatur Per manipet senes lias oculoium. Sed N cum recipit auditum totum libellum aliqiuandoquide velut absens requiri thon' vanitin. Spraecipue salsae scioriis dogm tum Perueriorum: sus: aliquando sicut praesens loqui cum sponsa. Ipsi autem tunc petauirum seneriasmo: sintrat ad ani Pa. si vero airoiua cum multa de magnifica in sponsi cubiculo Permissis- nima intuens ornamentum nitidi.&ex pulchritudineae ici : petit se etiam in domum vini introduci. Quo cum in- iurarum codiloi emollimum intelligat Deumin ore eius glesia,persi exisset quod sponsus, utpote x i,tion resederit miretur, laudetque ope a creatorem. ad animam lianc vita in domo i ipsa rursus amore euas ex ara exierit sota , 5: ingredicturi et fenestras oculorum. sed&cum auditum in circumiens reragret circa dolitum, nou ingredi ex Din clinat ad verbum Dei δε rationibus sapientiae ac sciEliae eius

Di parte prolpiciat quado ad eam redeat si sit &ecce subi' delectatur, huic per aut uimi mestras ad nimam capiemiaeto videat eum vicinorum montium iuga immensis saltibus lumen ingreditur. Per baserso senesti aspiospiciens verbusti petantem. descendere ad domum, in qua amore eius soli- Dei. prospectum suum ad sposam amiti in diriges, astu cria aestuat similia. Perueniens vero onsus ad pariete do- sere hortatur eam de venire ad se id est, coi potea de visibiliamus stet piutulum post ipsum considerans, ut fieri solet, li- relinquere.& ad incorporea & inuisibilia ac spiritualia i r

quid de antino retractatis. Iam vero etiam ipse semicias li- perare:quoniam quae videntur. temi oralia sunt Huae autem quid amotis erga sponsam, usus altitudinc sua, qu attingit non videmur, aeterna sunt. Sica: spuitus Dei circuire diciusque xldoinita senestras. quae fenestrae habcant aliquam tur,& qu rere dignas animas. quae apte recteque fieri ose putem operis,ut aiunt .reticulati. Et cum incumb t quidem sint ad habitaculata premiae. Q autem per retia talestrarer senestras. ei timentior autem sic sit senestris, attingatque rum proti,icere dicitur: illud inie dubio indicat quod donee usque ad superiora earum quae reticulato. ut diximu3,Decie in domo huius corporis posita sit anima.non potest nudam

dii uictae sulit: inaeque prospiciens itaquaturi non sim in de apotam Dei sapientiam capere: sed per excitim quae-

idcindicia atque imagines trium risibilium, illa quat

173쪽

IN CANTICA CANTICORUM

sunt inuisibilia & incorporea cotemplatur: & hoc est pi spicere ad eam sponsum per retia senestrarum. Si vero de- Christo haec & ecclesia exponamus; domus, in qua habit bat ecclesia, ripturae sunt legis & prophetarumtibi mi in&cubiculum resis est, omnibus diuitiis scientiae ac sapientiae repletum : ibi & domus vini, doctrina scilicet vel mystica, vel moralis, quae Letificateor hominis. Adueniens ergo Christus stetit paululum post parietem veteris restamenta.

stetit enim pori parietem, cum non manifestaretur ad populum. Vbi veto affuit tempus,&coepit per senesua legis ac prophetarum,pet ea scilicet,quae de eo praedicata aer tapparere, de ostendere se ecclesiae intra domum, hoc est, intra literam Iesis sedenti: prouocat eam inde exire,&venire Liras ad se. Nili enim exeat, nisi procedat de progrediatur alitera ad spiritum: non potest spina suo coniungi, neque Christo sociis Nocat ergo ea,& inuitat a carnalibus adipiritusta, visibilibus ad inuisibili , lege venire ad ageta. Et ideo it eis Surge, trino conamea Dira mea, mea. Et ut aliqua etiam de his quae postmodu dicenda sunt, is aeueniamus. imentes sensum pudere, qui occurrat in hoe olropterea fortassis dc illud dicit ad eam.quia etia hiems transiit, pluuia abiit simul & passionis suae tempus indicas,

uod transacta hyeme&deiectis imbribus, ipsae passus est: imul & illud quoque rei spiritualem designans intelligentiam, quod usque ad illud tempus quo tristus passi est,

imbres fuerunt super terram. Manata at enim adhuc dominus imbribus prothetis, ut pluerem verbi pluuiam super terram. Sed quia utque ad Ioannem Baptistam, proeliatica finiuntur omela: metito imbres abiisse & discessisse die tur. Cessarunt a m prophetici imbres, non addainnuin edentium, sed ad maiora ecclesiae lucta .Quid enim imbri bus opus est .vbi stumε Dei latificat ciuitatem: ubi in corde uniuscuiusque credentium, ns aquaevi fit, salietis invitam xt ei natur Quid opus imbribus, ubi iam stores apparuerunt in terra nostra: & ex aduentu domini. ia non exciditur ficulnea quae prius non attulerat fructum a Nunc enim iam

produxit stolossii .Sed ede rotaressum l. Vnde α unus quida ex ista vinea dicebat: Chrsib is odor sumus Deo. in omni loco in bis carisaeus i t, his qui pere int. Sed haec, scut supra deii uimus,ante uam ad ipsa

scriptui a loca veniremus, Prariumpsimus: ne sorte sum et nos sensus, qui occurrisse videbatur in tempore.Nunc reperamus quomodo per retia prospicite dicatur.Scriptum est: Non enim inique tenduntur retia auibus. Et iteru: Iustus si incurrerit in peccariam, effugere iubetur,sicut de dammula ex ex laqueis,& auis retib. Plena est ergo vita mortalium laqueis offensionu, retibus plena deceptionu, quas tendit aduersum genus humana ille . qui contra dominu gigas vena tor Nemrod appellatur. Verus etenim gigas quis alius est, nisi diabolus qui etiam aduersus Deum te 2 olaquei eogo tentationu, & decipulae insidiatu, diaboli retia appellantur. Et quoniam haec retia ubique etenderat inimicus, atque in iplis pene omnes inuoluerat, oportebat esse aliquem qui seritor& eminentior fieret his, de contereret ex visequentibus se viam posset aperire. Idcirco ergo & Saluatot, priusquam in coeliustu, & societate veniret ecclesiae, tentatur a diabolo,ut vincem retia tetationum per ipsarrospiceret de per ipsi vocaret eam ad se: docens sine dubio de stendens ei, quod non per otium de delitias : sed per multas tribulationes & tentationes veniendum sibi esset ad Christum Nullus ergo alius fuit qui retia ista tare potuerit. O res enim peccaueriint,sicut scriptum est Et rursus ut scriptura diein est iustus super terra, cui fecerit bona, non

pina t.Et itetvi emo madus asstraconec si unius diei fue m aritarius. Solus ergo est Dominus.&saluator nostre Iesus Christus, qui peccatu non fixit sed peccatum eum Paterfecit pro nobis, ut in similitudine carnis peccati,de peccato daamiaret peccatum. Venit ergo ad ista retia,sed inuvii ineu solus ipse non potuit: quinimo diruptis eis & cottitis dat ecclesiis suae fiduciam, ut audeat iam cassare laqueos, tra- si tepet retra cum omni alacritate dicere ninia nostrasi cur passererepta est δε laqueo vomuisi. Liqueus corritus est,

o nos liberisImmu.Quis aute cottiuit laqueos, nisi ille qui solus in eis teneri non potuit Q uis 4e ipse in morte fuit Nolatine, di non ut nos neces tepeci insolus est enim, qui filii inter mori os liber. Et quia liber inter monitos Gniit,idcirco deuicto eo,qui habuit mortis imperiit abstraxit

captiuitate, quae tenebariit in mortem. Et non solus sem - νωipssi resuscitauit , mortuis,sed& eos qui tenebatur in mor tem simul excitauit, simulque sedere in coelestibus secit - :cendens enim in altum, captiua duxi captivitatem:non solum janimas educens I sed & corpora eorum resuscitans, sicut te- 'statur euangelium quod multa corpora sanctorum resuscitata fiant, & apparuerunt multis, de introierunt in sanctam ciuitatem Dei viventis Hierusalem.Haec nobis expositio taretibus seeundo in loco assumpta est. Sit sane legentis iudicium, quae earum mysticis dignius aptari possit eloquatis.

in terra tempus putata rasadMenit, mox inrauris audita est in

sim uiue vero quid vel somo Dei ad anima sedisna sitam et ni δἰ apta,vel quid Clistus ad ecclesia dicere intelli sectus sit,ad

uenanius. Sed interim primus sermo Des loquatur ad hanc ρ λειν , . speciosam decoramque animam: cui per sensus corporeos.

id est per intuitu in lectionis, de per auditum domin .quasi

per estras apparuit, proceritatemque suae magnitudinis

demonstrauit: ita ut in superioribus ei loqueretiar incum- αὐ-

bens, atque inde euocans eam, ut procedat seras:&extro . sensus iam corporeos essem, desinat esse incam ut merito Q. - aumat: Vota autem non estis incam sed in spiritu. Non enim aliter diceret eam verbum Dei proxinum sibi nisi cori iun ciet se ei,&fieret cum eo unus spiritus nec dice sp

cio , nis videret imaginem eius renouari de die in diem:& nisi videret eam opacem spiritus sancti, qui in specie . . lumbae descendit inlottane supra Iesum,non ei diceret. - lumba mea. Conceperat enim amorem vetes Dei.&cupi bat ad ipsium volatu celeri petilenire,dicens: penitas sicut columbae, O a labo requiescat Volabo sensibus:volabo.intellectibus spiritualibus:&requiesca. eum Η.

prehenderosapientiae&scientiae eius thesauros Puto enim ' quia sicut hi qui mortem Christi recipiunt, de mortificant - membra sua super terram, consortes emesuntur similitudinis mortis eius: ita&hi qui virtute Spiritus sancti recipiuti& sanctificantur exeo: donis eius replentur: qui, ipse in ' specie columbae apparuit, etiam ipsi columbae fiant: vide . terrenis & corporeis locis euolent ad coelestia pennis cincti Spiritus subleitati. Quod sit autem tempus opportunum,

quo haec seri possint,cosequenter inserint. Quia ecce ems, Minqiuit, transit pluvia ab i. Non enim ante animn verbo Dei ignitur & sociatur, nisi omnis ex ea hyems petiuitationum vitiorum pro ladis terit,&vltra iam non fluctuet,cr V. i. . circumferatur omni metuo doctrinae. Vbi ergo ex mima haecocta discesserint, desideriorisque ab eadem tem est sessu -

serit: tunc incipient in ea flores vernare virtutum: tunc eius

menti de tempus putationis adueniet: & si quid sipersuum de minii, utile suetit in eius sensibus, vel intellectivus res obitur. de ad seminas spiritualis intelligentiae reuocabitur. Tunc etiam vocem turturis audies, illius sine dubio sapientiae iram dispensator verbi loquitur inter persectos, lapie-tiae Dei altioris, absim diraeliinwAmo.Hoenaque indicat appellatio turturis. Haec namque auis in secretioribus& remotis , multitudine locis, vitam transigit, aut deserta

montium diligens, aut secreta syluariam, procul semper imultitudine posta, dea turbis aliena. Quid autem est aliud

quod oppomani rati temporis huius a mamitatique conueniat 3 Ficus, inquit,produxit geramnas . Notandum qui- .

dein mictus ipsius spiritus, qui sunt gaudium charitas,pax, &e.sedia tamen germina eoru proferre incipit spiritus nominis, qui in ipso est singulariter ficulnean illarus. sicut enim gelictaliter in ecclesia,diuersae albotes singula quaeq; animae credentisi intelliguturi de qui,dicitur: Omnis a M. quam non planiau ipater meus caelestis erassicabitur. Et item 'Paulus qui se dicit adiutorem Dei esse in agricultura Dei: ait etia ipse : Ego antavi Apollari: --ι. r. . , vi astiis uis rearborem bonam, Irini eius bonisiaut

arborem

174쪽

inmatum,c Evincius malitur. sicut ergo generaliter in ecclesia, linguli quique cie lentium, dulcisae arbores intelliguntur: ita & in unaquaque auima, diuersae virtu- resecticam eius, diuerta arbores intelligunt: ir. Est ergo Min anima ficus quaedam, quae producit germcn suum: de vitis quae floreat,& reddat odorem suum. Cuius vitis palmi res purgat caelestis agricola, ut fractum pluit iniim afferat. sed haec vitis primo peto k iis suauitateio, quae exstote redditur laetificat odoratum, secundum eum qui didebat: Quia christi bonus odor sumus moino mili M. Ilaec ergo initia virtutum videns sermo Dei in anima,vocat eam ad te in ipsum, ut fininet & exeat: de abiiciens cunctii corporea , venit ad eum , ut persectionis eius particeps fiat. Idcirco igitur quasi adhuc iacenti, de in rebus corporeis inclina benti primo dicitaexuree: & quasi quae statim obedierit, de bi ta sit vocanti, collaudatur ab eo,& audit: proxima

mea,& columba mea. Et post haec, ne adtentationum turbines trepidaret, annutiat ei quod hyems discesserat. 5c plu- ilia tria stetit de abierit sibi. Bene autem vitiorum & peccatorum naturam , viro miro sermone prolato significauit,ut

huiusmodi diceret hyemem & pluviam, quae ex vitiorum delicto tempestateque descendat: sibique abisse indicans, de per hoc nullam esse substantiam peccatorum. Non enim decidentia de homine .itia, ad aliquam aliam substantiam Peccatorum congregantur: sed sibi abeunt, dein semetipsa

resoluta evanescunt. atque in nihilum rediguntuti Et ideo lixit. quia abiit sibi. Fit ergo tranquillitas anima , apparente ei verbo Dei.&cellante peccato:& ita demum florEte vinea incipient virtutes atque arbusta, bonorum operum ciam germinare. Sed nunc iterunt ristus haec loquitur ad Cccleum; de in atini circulum, omne praesciatis seculi spatium ponit. Et per hyemem quidem illud indicat tempus. in quo vii AEgyptios grando, de tui bino. ac reliqua decem plagarum ver a stam bant. vel cum diuersa bella pose-rrsat Israel: veletiae in ipsi salaatori testitit, de incredulitatis turbine correptus, nati fragio fidei submersus est. V bimo illorum delicto situs gentibus si est: vocat nunc ad se ecclesiam. dicitque ei: Exurge& veni ad me quia iam hyems, quae submerui incredulos vos in ignorantia reprimebat, abscessit. Sed &pluuia peliransiit, id est iam nomandabo nubibus, propheris scilicet, ut pluant f iuia iverbi super tetro: sed ipsa vox tu mitia hoc est tela Dei sapiet a loquetiat in terris, & dicet: Ipse qui loquebar adsum. Flores ergo credentium populorum de orientium ecclesiarum apparuerunt in terra cd de putationis tempus, per fidem meae pallionis, de resurrectionis aduenit Amputamur enim Rexecramur ab hominibus recedita . cum iii baptisse ano donatur remisso peccatorum. Vox quidem turturis ut

diximus iam non per diuersia prophetas, sed peros ipsius sapientiae Dei auditur in terris. Et ficulnea set minat , quae potest in fructibus sancti Spiritus accipi: qui nunc omnium

aperiuntur de demonstrantiat Gelasiae vel etiam in litera le- quae ante aduentum Christi clausi erat de constricta,&indumento uodam intelligentiae earnalis obtecta. Ex prie sentia vero eius de aduentu prolatum est ex ea germen spiritualis intelligentiae: α sensita viridis &vitalis aut in ea tegebatur,apparuit: ut ecclesia quae tegebatur a Christo in s culnea,id est, in sese non appareat arida, nec occidentem li terram s. qui, sed notentem & vivificantem spiritum. Sed

de vites florete dicuntur,&dedisse odorem suum. Possiuitqitidem & diuersis ecclesiae, quae per orbem ter habentur, vites dici storentes vi vineae. I inea enim domini fabaoth Iuda dilicta nouella. Istae ergo vineae cum primo accedia ad fide. florere dicuntur. Cum vero per religionem operum suorum suauitate adornantur, odorem

suum dedisse ditantur. Et non sine causa puto quod non dixerit, odorem dederunt; sed odorem suum:vt ostenderet incise unicuique animae vim postibilitatis, Sarbitrii liberrarem qua rossit agere omne quod bonum est. Sed quia hoc

naturae bonum praeuaricationis occasione decerptum, vel

ad ignominiam vel ad lasciuiam sierat inflexum, ubi per

zraria reparatur ,& per doctrinam verbi Dei restituitur, o dote ii reddit sine dudio illum, item primus conditor Deusit siderat. sed peccati culpa subtrax at. Possiunt autem de τι ter vel vineae, intellisi virtutes cxx stes&an clicae, quae

hon inibus largiuntur odorem suum, id est, doctrinae, in- stinuionis bonum . quo instruunt de imbuunt animas, donee ad persecti mem veniant, de incipiant capaces fieti Dei. Sicut de Ap stolus ad Hebraeos scrib dicit: ne om- inessunt mimperiales oritur in mini lenummis,p terres tho itatem capulis lutisa Et ideo dicuntur ab ipsis. quati primum storem de odorem bonoriim operum capere homines ipsos vero maduis vitis ab eo sperare qui dixit: bibam degeneratione diluis huius, donee bilion illi,d diobiscum Inourem turmios trumet. Illi ergo persecti stores de fructus, ab ipso sperandi fiunt: initia vero de sui ita dicam proficiendi suavitas, potesta coelestibus virtutibus ministrari. Vel cui 3 net eos Di dicebant f ut supra diximus in quoniam Cliti iti bonus odor sumus Deo in omni loco. Sed alio modo possumus adhuc intelligere haec, quae habentur in

inanibus, ut dicamus veluti pre etiam quandam videri ade esiam factam, Det quam vocetur ad repromissiones saturas, ut quas post consum matroneni sectili cum tempus resurrectionis adueneiit. dicatur ei, Exurge. Et quia sermo hic statim opus resurrectionis designat, tanquam ex resura rectione clarior&splendidor esse a inuitatur ad tegnum, α dicitur ei: Veni proxima mea.&speciosa mea. lumb. mea,quia hyems transit. Hremem tae dubio huius praesentis vitae procellas, de turbines nominans, quibus humana vita, tentationum procellis agitur. Transiit ergo hyems

ista cum pluuiis suis, ut sibi. Sibi enim unusquisque egit

in hac vita omne quod egit. Principium vero repromistionum laturarum, Hores. Securim ad radicem arboris positam in consummationem seculi , ut excidat omnem arborem non iacientem fructum bonum, leuarias putatio- nis intellige. Vocem vero turturis, quae in litetis repromissonis auditur, quam mansueti in Laeteditate nascipient Christi personam faeie ad saciem,& non iam per speculum de in aenigmate docentis, aduerte. Ficulnea vero. quae eermen suum producit. totius congregationis iustitum Luctus habeatur. Istae vero&sanctae tabeatae angelicae vita ures, quibus electi quique, δc beati ex resurrectio ne sectabuntur, qui erunt ii tangeli Dei piae sunt vites florentes de vincae, quae odorem suum unicuique animae, Aegra Lim qilain a conditore suscepit prius, de mane iterum

perditam recuperauit, ininertiunt: suauitateque caelestis o dom, fietorem tandem iniectae ab eis mortalitaris cottii-riiovisque depellunt. Ini ni proxima mea spe famea, tolumba mea nisi mi risus tr. iuxtapremur ala. Me mihi fusem tuam,

a tam lac mihi amorem tram quoniam vox tuasu is est, ct socies tu.i J Secundum popositi di amatis ora. - nem si onsus qui faberes super montes,& exiliens si percol - , Iesed sponsam venerat, prospiciens eam,&inniens perse- , silestias, secundo iam loco dicit ad eam: SuTe.veni proxima συ πνmea, speciosa mea, columba mea. Nune vero addit etiam hoe, ut ostenderet ei locum ad quem venire debeat, qui tali,cus sub velamento&tegimine laxi sit positus. Sit autem miridem locus non tam iuxta murum, quam iuxta proniurale quoddam. Promurale autem dicitur, cum extra muros qui ambiunt ciuitatem, alius ducitur murus.& est murus ante murum. Tum desnde quasi si reuerentiae causa. --μιι

sa sponsa obtecta sit & velata: petit ipse sponsus, vive niens ad illum locum, quem supra ostendit, utpote secro. σristiorem , ubi ei quis reiecto velamine ostendat siciem miris in suam. Et quia pro multa reuerentia taceret sponsa, dessi ras σοι. derat spontus aliquando etiam vocem eius aiatre, &des o. ' 7 lectari in verbis eius : de dicit, ut auditam sibi iaciat μν vocem suam. Videtur tamen quod non ei permus ineo-gnita sit faciet eius, neque vocis eius ignarus sit: sed quia Ap. o. 'intercesserit aliquid, in quo nec seciem eius viderit, nec vo- Heri cem audierit. istest propositi Maniatis textus: cui&hos

additur,quod veris tempus videatur cum &ssores de adiparuisse memorantur in trita, &vox tarturis Personat

ει germen arbores produxisse. propter hoc velut oppo iuno tempore progredi prouocat sponsuri, quae sine dubio hyemem totam intra domus claustra resederit. sed hae nullam mihi videntur quantum ad historicam narrati Erotinet inutilitatem con te legentibus, ut alliquam saltinat rationis ipsius seruare consequentiam: sicut in exte

emcaeteris

175쪽

iues lN CANTICA CANTICORUM

A scripturae historii, inuenimus: unde necesse est cuncta ad si irituale Oransferre intelliger, ain. Primo ergo inteli gen ibi animael emem, cum adhue passonustuctibus iactatur,& vitiorum procellis, ac duris malignorum spirituum statibus vel ratur. In his rositam, non hortatur eam iermo Dei seras exire, uia intra s et salo colligi , de uniri undiq; atque contegi contra ponitiosos mali prorum spirituu fia- ius. Nulli tunc in diuinis litetis studiorum fiores apud eani.

c. ro oraclita multeria

planat. Si veto aut stultiloquium, aut scurrilitas aut vanitas de ore eius proccdunt aut verbum otiosum, de quo redden Misit ratio in die iudicii, insuauis Siniocunda vox ista est. Ab hae voce Cluillus auertit auditum suum. Et idio quaeque pei secta anima ponitori suo custodiam, α ostium circunstantiae labiis sim: ut talem semper sermonem proierat, qui sale congitus det gratiam audientibus dedi ideo ver bum Dei: quia xl l iis. Sed facies tua, in liut, - i υ a

nec prolandioris sapientiae secreta de recondita mysteria. quasi per vocem turturis resonant. Sed neque odoratus enuptatiae aliquid quasi ex vineae storibus recipit: neque vises eius tanqua in ficulneae germine delectatun, sed si cit ut intempestatibus tentationum, a lapis oeceati tuta ac munita permaneat. in si obtinuerit ut illaesa perduret: hyems ei transiit, & venit ei vel vernamite ei est. cum quies animo datur,de traquillitas menti tunc ad eam venit verbum Dei: tunc eam vocat ad se, & Iiociat ut vi exeat mons Olum extra domum. sed otia ciuitatem: id est,non solum extra carnis vitia emeiat ut, sed extra omne quidquid corporeum &visibile continetur in msido. Namque fi uraliter in lege cit cor: .d uitatem iam in superioribus euident et oitendimus. Euoca, Hir et o anima extra murum,& usque ad promurale perducitur.cuin abiiciens, & relinquens ea quae videntur.& temporalia sunt . contendit ad ea quae non vidciatur, aeterna sunt. Ostendit ut ergo ei iter istud sub velamine petiae agendum: non sub aere nudo,neque ut patiatur solis ardores;ne

iterum silea fiat, ne iterum dicat. despexit me sol propterea sub velamine petrae agit l, iter. Hoc autem istum velamenon vult ex stontibus es esse aut lanteis, si pellibus. V petram vult ei esse velamen: id est, ficina de solida Christi dogmat ipsum nam i ei erraram I aulus pronuntiat si

litisti ergo do irini& fidelio

testiuit aniliis & veletur, tuto potest ad illud priuenue s cmum,ubi rei elatas: egloriadminicoliterietur. Meti c erit velamen istud petrae tutum creditur: a dc Salomode ea dicit in prouerbiis, quod vestigia serpentis non poliat deprehendi super terram. Sic enim ME. Triasin ii impio B Diolantis. viant fer is si perpetram, Osee rus uum WIno, Us Uri in im ture. serpentis ergo,id est,. ia-bodi: v stipis id est, sis aliqua peccati, in hac Petra quae est Christus inueniri non possunt: quia solus est 'ut peccatum

non secit Huius rigo petrae veto velamine animat Operuenit ad promuralem locum, id est, ad contemplandum in. corporalia dc aeterna. De hac eade petra alia verbi specie David in trices monotio psalmo dicit: Et statuit supra petia pedes meos de direxit gressus meos.Nec mirem si apud Dauid petrali quasi filii si mentu& crepido est ammae , per quantia pergit ad Deum:Et apud Salomonε velamen est allimae ad mystica sapientiae secteta tendentis, cum & ipse Christit,

nunc via dicatur,per quam credentes incedunt, nunc etiam ΗΔ c d praecursor, sicut ait Paulus:Inq; Upraecinsor introivit pro iis

M. i. Iules s. simile est Ze istud quod per Moysen dicitur a Deo: Ecceto ut te in or mutet .c videbis posteriora mea. I rur petra ista quae Christus est, non est ex omni parie clauci, sed Lbet soranie. Forame vero est petrae, qui reuelat & m- notescere iacit hominib . De et o wdasutiae nisi A si , menio ergo videt postrema Dei, id est, quae in postremistia i .fiunt. iiiii positus in foramine petrae, scilicet cum ea Chi isto redeunte didicerit. Et laico sub velamine Petrae anima proxima sibi effecta inuitit sermo Dei a/pronius vi locum , sicut supra i aindiximus. ad contemplanda ea quae non videntur&xtetnx sunt:&ibi dicit ad eam: Osini deniι-hi ariem tuam:profesto ut videatis aliquid in vultu et tu veteris adbuc velaminis habeat: sed possit intrepidis obtutibusi eloria domini speculari, ut haec ipsa dicat: Et xidis ingloriapin 1laria tanqua diis niti a patre, plenum re maer νσιω- tis. Stai & cu digna fiterit,utile ipsadio; ir,sicut & de sed, est quia Moyse, loquebatur,de dominus relaonde- , , bat ei: iunc copletur in eo quod ait: audita ac milio it . lngens vero laus eiii ostenditur in eo quod dicitur: Vox t LiviuSic enim sapientissimul propheta Dauid dicebat: si uis sit ei disputatio mea. suauis autem est vox animae, ni verbum Dei quod loquitur cum fide, de dogi tibi velitatis exponit: cum dispensitiones Dei de iudicia eius ex-

ciosi: si intelligas illam faciem .de qua Paulus dicit: 'simo, aes reuelata facio &item cum dicit Tunc Irim a- ciabo ciealfaciem: tunc u is quaesitammae facies,quae laudetur, verbo Dei.&lpeciosae ledicatur. illa sine dubio, que ii quotidie renouatur ad imaginem eius qui creauit eam: quae non habet in se maculam aut rugam, aut aliquid huiusmodi ; sed est immaculati, qualem & ipse sibi exhibuit Chii liis ecclesiam, animas scilicet, quae ad pers o

nem venerunt . quae omnes simuleisciunt corpus ecclesiae d corpus utique pulchrum videbiti & d tum, si animae ex quibus corpus illud essicitur, in omni rei sectio. nis decore permanserim. sicut enim cum anima in iracundia est, turbatum de suum reddit corporis vultum : cum vero inmansuetudine & tranquillitate retiistit, placidum mitemque reddit aspectum Ita& ecclesiae lacies pro virtutibus de motibus credentium, Lut decora pronuntiatur, aut turpis : secundum uia descriptumi imi diis cordis tu bonis, stu hilaris. Et item alibi cordi sicli tales s...dio.

lorida: in tristiti sau: positi mistus est vultus. Cor Gai s. allatum est, cum habet in se spiritum Dei: cuius primus stuctus charitas est, secundus gaudium est. Ex his puto quos dam sapientes itaculi assumpsisse illam imitentiam quae dicit : Quia selus sapiens speciosus est: ommis autem nequam turpis est .su reii nobis ut ili quid aperii etiam de nomine protiuirasis dicamus. Quod sicut supra dixi us uidi.

cat murum esse ante murum: quod etiam in Esuabocmodo dicitur: ne murum, circa marimc Murusii unimentum ciuitatis eae Alius vero mutus ante murum vel

circa murum, maiora & validiora munimenta designat. Per quod ostenditur, quae euocans sermo Dei animam, de educens eam , corporalibus ne tiis , de corporis sens-bus docere eam de suturi fricti mysteriis cupit:& inde ei muniment x conquirere, ut si tutorum munita didic-cundata, in nullo possit vel ille biis vinci . vel tribulatim Ditibus Dii pati. Nunc etiam videamus quomodo haec a

Christo ecclesiam dicantur, quae est ytoxima ei de sp eios . speciosi avi in nulli alii, nisi soli ipsi: hoe enim significat cum dicit, speciosa mea: hanc ergo exuscitat Christiis. de ipsi euangelium resurrectionis annunciat: αideo dicit : Faurgerim noxii mea , Quia autem dedit & ei pennas colui abae, Posteaquam donniuit in me aio sertium i media autem inter duas vocatio- ώ. 3 nis Israelis, ecclesia vocata est : quia primo istaci vocatus .

5: cecidit, vocata est eccle-

est; post haec ubi ipse offendit Fc ci , sa gentium. Cum autem plenitudo sentium introieri , tunc iterum omnis Israel vocatus fatuabitur. In inerio G- ιςo harum duarum Mitium dormit ecclesia. Et propter hoe dedit ei pennas bimbae de argentatas , quod simiῆ- cat rationabiles pennas in sancti Spiritus donis. Et posteri rador si eius . vel in di i iii auri, ut quidam legunt ves ut alii scriptum habent, in pallore auri. Quod stendet ei test : quia posterior illa vocatio, quam ex Israel serutam ἡicit Apostolus, non erit in obseruantia legis. sed inpretiositate fides. Aurinamque viriditatis gerit speciem, fides virtutibus' storens. Potest autem isti in medio earum sortium dor ire vel quiescere ecclesia, in medio duo rum testamentorum: dc Den eius deassentatae ex sensi bus legis. Aurum in polieriori uis dolii eius, intelli uangelici ruuneris donum potest. Ad hanc ergo ec se salti dicit Christus: veni tu colunaba mea, Z vena in or

timento petrae docens eam ut operta viniat, ne quid patiatur ab incursantibus eam tentationibuι , sed sub umbra retrae incedat obtecta, dicem : sp --:us1Mrichri ui Domi ius aeui dixi inmun umbra eius vivemius m ntibus. Obtecta autem incedit de adoperta: quia debet potestatem bibete super caput propter angelos. Cum autem -

venerit ad promuralem locum , id est, id futuri ceculi

176쪽

statum M ad eam dicit: si demissu aciem tuam. audit liditate in seducunt corda innocentium, de vineam domin Gmihi fac Memiliam: qui tu tu sua; se8. Audit vita vult exter inant ne floreant in fide recta. Datur ergo praece iteri voce ecclesiae suae: quia qui eum confessis si erit coram limina doctoribus catholicis, ut dum adhuc pusillae sum illaeli ominibus, de ipse confitebitur eum coram patre suo,qui in Vulpes, de nondum plures animas deceperunt, sed initium coelis ex ciba vox tui suavis est: dcquisi fatetu: i; - habet praua doctis na, arguere hos & rcumare sessinent,deuem vocem ecclesiae catholicae fidem veram coli fitemis: in- vcibo veritatis contradicentes, reuincere. & capere hos ans lauem vero di inioeundam esse haeccii corii invocem, qui sertionibus veris. Si enim permatis erint inirincipiisdem

Non dogmata veritatis sed bla hemias in Deum de ita: ui- dulserimbis moere: sicut ca rem pii, Je net insanabilis Miatem in excelsum loquunturr Sic de facies ecclesia: specio- multi inueniantur, qui de pti ab eis, pugnare iam pro ipsa est, haereticorum vero turpis & scela; si quis est tame qui iis incipiant, de defendere siuscepti erroris auctores. Sic er- bene nouerit putili ritudinem vultus probare: id est . si quis so ruullas dignum est vulpes capere, de dolosa haeretic spiritualis est,qui scit examinate omnia. Nam apud imperi. Him ibi bis nata, in ipsis statim initiis , velis assertionibustos de an inolei homines pulchriora videmur incndaciis confutare. vi autem utriusque expositionis nostrae iden- plusnara, quam dogmata veritatis. Possumus atem adhuc iiDrclarescat allertio, congregemus ex diuinis volumini- de loco promurali etiam oc addere, quodpiomurale si- bus, si, ubi an in talis huius mentio ficta est. Invenimus et

nus sit patris, in quo positus unigenitus illius enarrat omnia in mi agesimosecundo psalmo de impiis ita dici: ipsi vero

ec enuntiat ecclesiae lux quaecutique in sectetis oc in absc5. in vanum quaesieruntaniniam mam: iiitroibunt in inseri ditis patris finibus continemur .Vnde de quidam ab eo edo. terrae, trade iiiiit in minus gladii, partes vulpium erunt. ciui dice :Dei nemo vidi: wiquam.Vn: genitus Dei filius. Sed de in Euanselio secundum Matthaeum saluator ad qui est insinu patris, ipse e trauit. Illuc ergo euoc tiponsa scriba n, qui dicebat ei:51asister,si arte quoci ueteris, amus iciuiam Christus,ut de de omnibus eam quae apud patrem ha - retro ait: V pestione, habent,st 'olivus colin dos ubi re- in bentur edoceat 5 dicat: aomma nota ,quηau- quiescant: prius aut con imnii non habe: γ caput sui in re-diuia prure meo;& iterum dicat: Pater, volo,ria et Eojum, cunei similiter autem dc in Evangelio securitan: Lucam,ad Lia. ii tillies: aini lar meus. em qui dixerui domino: Eat c ' vade h:nc quia Ilerodes dixit IC pise nobis diu pes pusillas, te unates viis. a: mea te ci reriespondit Iesus: Et tes. luit exii ibula: Ecce egono irae strabunt. J Secundum dramaris ordinem mutara est e riodo tonia, fruaraus per Mohodis, crastina, interi ei sona: non enim tam ad sponsam, sed ad sodes loquitur tia consum s r. in libro quoque Iudicii Samson, cum uxori ponsus: de te sis dicit vicariant vulpes pusillas iuxti: sidia- quae erat ex genere Plulistinorum ei sui illit ablata. 1a ad patur vineis, ubi primum germen ostenderitit, nec sinunt eas item eiur: Iinis is sum ego Lac vire ab tapselis, quia fa- peruenire adstorem. Cui ergo eas praecepit,saluti S: Viis bilici mi Etas i Samson, ct accep et trecentas vulti consiliens inearum. Sed hae vi coepinnis, spixi ua ex - so, a cepit paris, ligauit ca tinet ad carmiam. ositione discuneda sui t. t puto quod si de anima haec, ouet Iut L nam an: er duas udas νώDium, au itie verbo Dei coniungit aduertas, nil pes contrari*ria ita igno in lampadbus. O meas petr messes taphylorum res de nequitia daemonum intelligi debeant, prac istatio- Oinccitato sine ses eorum, stipi, sesum, ineasiles prauas de intelligentiam peruersura, ex tarminantes in corum, rosis erae m. Adhuc autem miseeundo libro EE- niuia virtutum florem: de studium fidei perimentes. Proui- drae, ubi Tobias Ami nites impedivit aedificationem e so igitur verbi Dei, qui est dominus virtutum, mandat an- rum qui de captiuitate redierant,ut Oiscarent templum&s lisitas, qui administerium milli sitiit pro re eos,qui re- mmum ait ad Allophylos: im dinistri scabunt, aut co . . talem casuunt alviis: vi capiant ex utraquaque anima hu- me tori ininiaculata in loco moxneascendent vulpes, O

iusmodi cogitationes admonibuς immittas, ut abiectu eis struent murmissuri cluem extis 'ibus isi canti Haec sint

possint stoiem virtutis asseri e Capitant autem cogitationes interim,qua ad praeseris nobis exiclipturis diuinis occulte malas in eo cum suggeruiumenti non est. 3 Deo, sedes' te pinumini: in quibus animalis huius memoria facta est, ut

se imaligno spiritu: edant animae discretionem spirituuin . ex his capiens quisque laetor prudenter possit conticere ivt intellieat quae sit cogitatio secundum Deum, de quaesit apta usi sumus expositoite innis quaeri 'posita sunt nobis ex diabolo. Vt autem i iis illi cogitationes, quas immittit ad explanandum id la ait: capite noui, vulpes pusillas.Et diabolus in cothominum: vide mei: gelio quod scriptum quavis operosum sit singulti quae exempli causa assumpsi-

cst: mautem inquit, mus incor Iusae Isia- mus, explanare : tamen quae poterirmus, breuiter con-riotis . t tria meum. sunt ergo huiusmodi cogitationes, i ingemus. Et primo de sexagesimo secundo psalmo vi.. lilaea daemonibus iniiciuntur in cordibus hominuit . sed deamus, ubi cum iusti ammam perscipierentur impii, ille quia non est diuina prouidentia : ne sorte Per huiusmodi psallebat, dicetas: Ipsi autem in vanum quasicrunt ani- iiii minitatem turbaretur libertas arbitris,de non ei letiu- mam meam. introibunt in institora tenae, tiadectur insta causa iudicii circo benignis angelis A amicis potestati, manus gladi . partes vulpium ciunt. ln quo utique osten-bus, Lominum cura mali datur. vl cum deceptores quasi ditur, quod vanis de inanibus verbis praui doliores de- vulpes incursare cinponit hominem, dextris eum auxiliis cipere volentes animam iusti, introire dicuntur in inse subleuent. Et ideo dicitur: Capite nobis vulpes pusillas. riora terrae: terram utpote sapientes, & det loquen- Competenter sane cum adliuc pusillae sunt, capios inandat tres: atque in inseriora eius, id est . in profundum stultitiae dc compreliendi. Dum enim cogitatio mala in initiis est,s descendentes. Puto enim quod hi qui carnaliter vivunt, cile potestabit et eoi M. Namsi frequenterii cietur, de diu qui sibili sistantummodo nocent, terra eis de interialia- permaneat, adduci animam sine dubio ad consenstim, Se bitale dicuntur Hi vero qui uri is de carnalibus sensibus stipturas intelligunt, di alios ita docendo decipiunt, pro eo ipsis, quod argutias quasdam de algumenta carnia deterienae sapientiae concinnam, in inferiora terrae dicuntur ingredi. vel certE quia grauius delinquunt,qui terrena do.

cent, quam qui ita vivunt : eis sutura poena etiam grauior

imminet idemque ipsi in nianus id ij tradendi propietaim

tur, illius it sil in mei de vernullis. QuΡmodo autem dc putes vulpium fiant. videamu . Omnis anima aut par;

est Dei, aut pars est cuiuscunque, qui accepit potestatem sertatem. non est amplexus medici sapientiam: sed indulsit super homines. Nam cum unde vitis imus pretes, dissemetipsuin illi magis consilio quo exterininabatur anima perageret Iios Adams est essentia sic a m numerum sua, quam quo sanabatur. Sivei ob de Christo Aeccle- regelorum Dei, fisainportio ui Iacob. Cum ergo co-

sia intelligamus, sermo videbitur addo resecclesia diri stet unanaquamque animam aut in pane Dei. aut in pampi, demandati eis de captione vulpium exterminantium vi- te esse alterius cuiuslibet: quoniam quidem Per arbitrij lineas. vulpes autem pelueisos doctores haereticorum dog- bertatem possibile est unumquemque ex parte alterius traimmatum possumus intellisere: qui Petrai ni cmorum ca- site, velad partem Dei sui elius ipso iuuante eluerit;

post consensum intra cor suum confirmarum , cerium est

quia ad peccati tendat essectum. Dum ergo in initiis est.derii ulla est, capi debet de elvici nes adulta fuerit. de inuet rata. iam non possit expelli. Denique de Iudas initium ina. li habuit in amore pectiniae. hi haec fuit illi vulpes pusilla. Sed ab hac cum videret Dominus Iudae animam quasi fio

rentem vineam laedi , capere eam volens de abiicere ex eo:

inmisit ei pecuniae loculos, ut possidens, 1 cupiditate quod amabat cessarit. Sed ille utpote habens tui arbitrii li

177쪽

COMMENTARII IN EPISTOLAS

DIVI PAVLI.

COMMENTARII IN EI' ISTOLAM PAULI

ius ictibat , cum i Saulus antea sit

vocatus ex niore sani horaim fecisse eie- de , sum est, qui in virtutibus proficientes, imitato no mi e

Aulus, seruus Iesu Clui ri Edixerat scas.sti, vocatiis Apostolus, i h luditio bi. . egregatus,' in elia elium natura: cuius etiam Dei, quod ante promis

rat per prophetas su25, sin olue natus est: scripturis factis defatio, i qui ct i est de J Factus suo, qui factus est ei,ex s e . I t si ii sanctum. mine David, secuitu car cament.J AddE- Κ, i, de C ne 'qui praedestinatus est filius Dei in virtute in carnem & Fo-PHl . si Volum satiab. ς dum spiri Iasan cationis, o resurre tum tam in veteri illam in no ione, mortuoru Ictu Christi Domini notiri, ' est, secundum .eibi .ii vi sub uo Teii nitento, id est, Abra- perque accepimus gratiam Mapostolatu, Pad stantiam stillii, non es . iram ct Petri, et eroriina. obediendum fidei, linomnibus gentibus, pro is ui in se timuis ej

pioinctu &incremento meri' nomine eius. in quibus estista svocati lusu

o, invi

ciens nomen tibi ipse muta- ilissem in , & Domino nostro Iesu Christo. sine procleatum. Inferendo

b ricis Iesichristi l Aser- Primum autem: uoc epit.ex raptum nos istiurnil Misostoidens; quas imi secim Spiritum in sicationis.J Ostendit et eato i tot eius pii exinanivit seipsum, tritam serui accipiens.& rem suum spiritum sanctuin. item ut idi in omnibus ipse

lii militauit ieipsum factus obediemus ite ad mψNem,pro, priniaturi tenes, secundu Spiritum sanctificationis piaeae-ntei .lii oc Deus illum exest,uit: &llic pet fidele pilinum istinatus,vi prior omnibiis incorruptibilitatis .artute turgei civit tu itineruit, apostolatum. Item non secundum in O- i et,civiatu resurrectronta Dei filiis apeliret. I e quibus 1

rem, sed secundum dilectionem, sicut iri edicit.vi autem tedicit. Quia filii Dei cum sint i lii resurrectioni ego, risit ino in me chri ius. n Ex ne si recti me, c. J Non omnitim iesumentium sed iam in rix semia ad hoc vocatus ut ad Christum pertinentium , in ip . Christo resiui tectioni, ei et ponoliis Iton Offendit non solum voca inise ad apo- sorma est. stolati gratiam: sed&segregatum in rindicationem gen- o Teri in i et mi .Gr. tiam, in baptisimo: Apoistolatutium ut ipse memorat Nos ingenticius ipsi autem n circu- quando aspirmitanei Odirecta iseil. An istolus en in irrecisione. Vocatus ergo a Christo ad apostolatiam: seta aliis latine uillus dicitur .item recto ordine,aecepta talia, lio-amcm praeditarionem sentiunt, ut ostendat unam esses lia notem apostolatus meruisse se dicit. stantiam Paliis S pilis & Spiritus sancti. p Ado limo si . J Ostendit eu ngelii traii mori u inguriis. JSicut in actibus Apostoloriam spiritus lan- dientibus praedicandam. eius dicit: Semratentiri Ranubam Taul inopi sint q Ino ibi rImitibus. Apostulatum accepit, ut iam nones deligi eos, leo, sed fidei obedirent. e In euangellum Dei.JEuangelium, tune bona aniaun- r Hvibi eritis. J vice nomini eius fungimur ut inuectatio dicit uti natiuitati, scilicet Christi, Passionis, & resur- est. Sicut misit: patar, ego mitto vos. Et iterum: oui l ci arectionis &in tua nascensionis. recipit, me recipit. Q - 18. dcc. J O tendit seChrisbam non alium prae In quibus.&QJ Et in Hibis. id est, Romanis apostola Micare. qtiam eum. cuius euangelium prophetiaeua Hierusa- tum ac copii uiu. Iem promiserant esse venturum. t Ommbus, die J Hoc est, omni biis et edentibu1. quos ae-ge Infri iurissimctu. J Ipsos assent Dei prophetas esse,& straliter diligit Deus sine acceptione personae Iudaei Vel lus scriptilia: sanctis de Christo ante cecinerum. Verum Graeci. 'totus hic locus contia Mani bios facit .vbi dicit quod eua-i J sancti Vocari e Dei, non meritis te humante sit promulam&Perprophetas Dei&infanctis Deti. Item idcirco dii it, cata ita, quoii iam gratiam Spiritu. t triuiis, & quod Christus secundum carnem ex David cincti habentibus praedicabat. stirpe, id est, de Maria virgine sit creatus, secundum quod Gratia vobis opaxa ooPatreio Dominoirest . Ace Is.Hicroi .TOm.3. i

178쪽

ι62 COMMENTARII

Talis est ubi tu salutatio eius . vi & commemoret in nobis esse mutatum:nobis erubescendum putant dominu propter ieficia Dei, & optet in nobis integra permanere: quia x salute perditi hominis credere crucinxum, cu in altero Lot.- gratis nobis peceat adimiis sunt δε reconciliari suiuus Deo rendum sit dedecus, in altero admirando pietas atquevirtus. ret motici a filii eius. Commonet etiam paciscos esse debo simul Millos haereticos tansit, qui ha e tanqua indistri Deo te unam eandemque gratiam consecutos. re iugiunt, ut hominem indueret, quε pro salute humani se-

tite paveor uiri ut Deux Abi, sum Christum pro omnibu Vobis quia fide sbἡ si iis halti , secundum quod lite suu νςi ra nnuntiatur in uniuer o mundo, 'Tastis sui uena: nimi me cuin ipse ρ xii intinat Deum. enim mihi est Deus, cui seruio in spiritu iraeo in hoc naturae deminem ii quasib Per. Μc Hoc est, non pro euangelio filii eius, squod star intermissione impassibilis sentire non possit.

iud xi sol - memoriam vestri facio semper in orationibus J N i , maior ς' se, ς JOst Iu - mei, obsecrans gii quomodo iidem aliouan. ' '

modo Romanorum lades Om- . , i . morte honune perdito redditnibus ecclesius cognita sit. vel . pr ipeium uer habeanam volsitate Dei ve. reerte quod eadem fide. . quiui nici di d vos. ' Dcisidero eni in videre vos, Vt is oriret.&αὶ animi insit Romani tenet .muniuerso inu. aliquid impertiar grauae vobis spiritualis ad co- mitas videatur incredulis. do ab apostolis praedicetur ite fit mados vos. id est, simul consolari in vobis usi μ αρ, c. JSiue quod iu-pruae ex laudat, vir Qu et per eam , quae inuicem est fides Vestra atq; mea. quomodo A-- p 0s au S pq Nolo aut Eoo,ia notare stat rex. quia saepe pro gQm 'mundo mirum rim Romanos . . . M perioram pruriam fidem salii

credidi illa. ut id dolum nimia νςnixς d νψ Npxvh by u sum vi d iiii caeterii ei ed ita iii fuerant cultura possessi. ita ut Uuc,' ut aliquc fructu habeam in vobis,'sicut M uarentur. Sive quod illud est, omnii, cliti, in diis quas vice- in caeteris gelibus. P Graecis ac barbaris, sapieti- menium.quod pelle nil fuirant, de eruirent. ,edde sim bus&insipientibus debitor sunt 'itaq; quod in v promiserat,d butiat ex

uotio demon iratur. i ri r . , nde uniuscuiusque nostru in

d Testis &cilia est .inio. ςnim )ci ςst in lalutem Omni credenti. Iudaeoto corde in eo N prompta deia primu dc Graeco. Iustitia n. Dei in eo reuela- botrii. uotionem deseruio Si. vo. tur, ex fide infide, sicut scriptu est Iustus au- J 'iue quod Ei fi lias hoc a , mercedem habeo. te ex fide vivit. h Reuelatur enim ira Dei de cae- de iustificatur Iudaeus.&infi-Siue verbii iii spirit a n nomi' lo,ς lupet omnem impietatem &iniustitia ho--οῦ ω ideo p uerit

minum, ψ eorum qui veritatem Dei in iniustitia in ritu declinaret. detinui: quia quod notum est Dei manifestu

a s Iunis autem,&c. J propior hoc dicit: quia sine fiae, ct .me dicturum ut liberius audiatur. α dat exemplum sine hoc est, sine speretributionis bonoruin operum, perficereio ea mulione orandi. viii ut nemo poterit , scut&ipse d Hebraeos perhibenonauit.vtest illud. V e. domini caeli firmati sunt, de spiritu

oris eius olon;s virtus eorum.

s oh ram. JQua liberatione ad vos quandoque perueniam voltu late Dei. Aluet eni inprospeium it et non habeo nisi me voluntas Dei, tuae omnia nouit, illuc direxerit, ut alique habeam fructu . unde in actibus Apostoloria legimus, eos es: o ire volentes, alio dest natos. Sive secundum illud Iaco bi. Si De tr voluerit vixerisnus, aciemus trire, Hl illud. g qν modo tandim, dcc. J Demonstrat secuncta quae sebat, lx Dei gerere voluntate. docet sine s.le autem u

possibile est placete Deo. credere e nim oportet dolen d Deum, es: obilior ibusρ remunerator sit.b Reu titur. c. si dicentib. Maiiicha , crudelis asseritur Deus veteris Testamenti, quia si per peccatores vindictam inducat: quomodo hoc loco ab Apostolo dicitur a Deo noui testamenti vindictam impiis hominibus inserendam. Vnde monstratur unum eundemque Deum esse noui 5 veteristi sidero,&e. Hic ostendit quomodo eos sumus lau- Testamenti. Item incipit ad partem gentium loqui, dici diuerat . qui sitim adu aliquid gratis indiget spirit lis. oue Dei iram per euangelium reuelari, siue pet naturae te-Vi alti ui . dec. l Romanos Petri praedicatione fidem te- stimoniunt: noueruiit e una homines α beneficia.de s ligas nentes confitiore te velle Paulus dicit, non quo minus ac- expectate de caelo. μeeriit no Petro: sed ut duobus Apostolis testibus atque do- es sum recit Tres eii evidentur impietates Prima de ma .

ctoribus. eorum roboraret ut fides. -

. x. I. et simul cons lari, de t Vipet communem fidem

inuicem concolemur. Ig Noloeniri, doc. J Pet commeantes autem fratres audire potuistis.

in Ei subitus, Sce J ostendit se occupatum necessitate euangelii praedica idi Romain adhue ire non posse Ite prohibitus hic occupatus accipiti t. dum aliis prouinciis praedi-' sua Lcauerit, sicut ipse exponit in fine epistolae suae dicens: Propter quod Ec impediebar plurimum venire ad vos. xima in D ni tuae aut per blasphemiam, aut per idololatriam admittitur Secunda in parente , aut in uita ut con--io. teniptus. sciit scribiti it in Leuitico. Si quis dormieris cum uxore patris . morte moriatur ambo impietatem feceruit:: Tertia in extraneos, ut est illud, Et tu remisi ii impinatem cor dis mei. Et plura alia, quae enumerare per longum est. Siva omnis impietas ad diuersas idolorum eulturas reserenda est, ut impietas quas ad iniuriam Dei: iniustitia vero ad omnia reccata pertinere videatur.

d forum, Zo J veritatem nominis Dei iniustitia indignaeti vi aliquem structum, dec. J Mercedem laboris sui nomi- iliateria detinente dolorem. Item scientes delinquunt, quinat fructum. Dei veritate agnita iniuste agunt. 'os sicut o Acire is,lec. sub ditur, habeo. es Quis, dic. J ostendit quo modo omnis homo natura, Graeci a bartaris, sapientibiis insipientibus debitor ic habens intellectum. agnoscit esse insequendati, substan. sum J isti uto. Graeco philosophos: barbaros, inspien- tiam iiivisibilem quae diuellas in hominibit, arte,&dissiciato apyellata plina operatur. etiam excia aplo inuisi ibi Deus mani- l Q ii Romae estis: aequestapientibus ut iustatur hominibus ex his operibus quae operatus est& pe-i ate vult. raturi simul&menstrinitatis demonstrati misinem, in qua G1 a s eri geli te vis reo lena m ei laso .dec. Recte dicit non se erubescererr dicat: ne crucis, quae cientibus Dei virtus est in silute. Item .h0 z ad taxationem subtiliter pertinet paganorum qui a non erubescant credere Deum suum Iouem propter

in nein libidi in minuta haurationis: tui de iniensibilia generat insitum tibi vel bum, de inseparabilem habet sibimet natum verbum sapientia. Item quod potest nam alit et scire de Deo quod sit, de quod iustus sit. s Marajectum, Zec. In cons entiis eorum. Omnis namque creatur meum se nometestatur, de ab alios cia indieat:

cuius

179쪽

cuius volutati sibi parere necessest. Si enini Deus summum ris dicitur Deus, cum non retinet deli liquentes propter arbi- invenu est. inuisibilis incomparabilis, incomprehensibilis, trii libertaton, sicut in psalmo dicit. Et dinii si eos secundum tuae tiniabilis.&qui super omnia sit id est,citi ne rue propo. desidem cordis Orit iusiquid, neque possit aequati iiue magnitudine liue latita- is In,&c.JQua est in turpibus ministerii: idolonini. re, et potentia. manifestum est hoc nulli creaturae posse co- ins ut contumeliis, dcc. J Dum sibi in sacramentis eorum.

iacione cestigitur, & xstimatione iudicatur. Maior aut ei iomnibus per omnia nulla est creatura quia omnes se alterutrum vincunt. Alia enim magnitudine, ut ex luni, terra. A liactaritat ut sol luna,vel stet. la. Alia altitudine, ut mare. Ita et sopcrii idemir, qtita nullum

bilia enim ipsi a creatura in udi per ea quae facta ti . I ut quasi

sunt, intellecta conspiciatur: sem puerna quo- metues ipsi insessior uiuitvin-que eius virius M diuinitas ita ut sint inexcusa - dices delictorum. biles. Quia cum cognouissent Deum, d no sicut Dpum glorificauerunt, aut gratias egerunt sed Commutauexum vereDeicuis. evanuersit incogitationibus suis &obseuratu idolorum, est insipiens eo reorum. s dicentes enim se esse elei nenium sit Deus. Q iod apic ςs, 'itulti facti sunt Et mutaverun I glO- uunt ut elle quod non sunt. autem facta sint, mutabilitas Da incorruptibilis Dei, in similitudinem i ima eorum . quae non potest cadere ginis corruptibilis hominis,&volucru, de qua- Esco utrunt, ferrierim drupedum, & serpetium. ς Propter quod tradi. dilextiunt,dit illos Deus in desideria eordi, eorum i in imo i ςu in seruieruntaQui m-

munditiam,m ut contumeliis assiciant corpora ih

l 'in semetipsis Q in commutauerunt Veri enim ut': superatus est,hu-tatem Dei mendaciuimp&colueruntdc seruie. ius&seruus .

runt creaturε potius quam creatori,'qui est benedictus in secula, Anau. Propterea tradidit it -

- , 5 suam semis tacdi i se inpassiones ignominiae. Nam seminae

facete volutatem, cuius trans. ςorum immutauerunt naturalem usum in eum

usum qui est contra natura. Similiter autem de masculi relicto naturali usu seminae, exarserunt in desideriis suis in inuice, masculi in masculos turpitudinem operantes: in & naercedem, quam oportuit, roris sui in semetipsis recipietes. Etsiiciatn5 probauerunt Deum habere in notitia. y tradidit illos Deus in reprobum sensum vi fa .ciant ea quae n5 coueniunt repletos omni iniquitate ni Mitia, di fornicatione auaritia, nequi i ira, - plenos inuidia, homicidiis, contentione, dereliquerunt aut Lotem. In- dolo mali nitate: S susurronesidetractores, enim idolotum ces-

riua, intinis irriti causi est initium de finis.

t s Similiterautem, &e. J Esirenata libido modum seruare

inuisibilia enim ipsin sacreatura multili rea Ouae facta noli nouit. sunt, &c. J Tam euidenter intellecta sunt, ut conlpina di- V s Et mercedem, quam oportuit, erroris insemetipsi recia cantit r. pientes. J sic cucurrit ordo, ut qui Dei obliti erant, nee sei-e sempiterna quoque eius irtus Odiuuritas, ita ut sint psos agnoscerent. inexcu les: quia cum, &GJ Sive pet naturam, siue per sa- x Et sicut non probauerunt Deum habere in notitia. J Nouetu iam 5c rationem. nescieriant, sed minime piobaueriint. Ille enim probat se Deum habere notitia . qui semper illum in Praeciati habens, peccare non altilet. 2Tradidit illos. Ede J Non reprobandi sunt traditi in reprobum sensum. t ut faciariea quae nonco eluunt, J Homini si suunt. in aeternitatem, demonstrat. Quod vero n5 ieipsa secerint, iii, iii festo est: qi ita si se ipsa se

cerunt, iam et alit antequa fie

rent, ut sc iacere pol sent: quod valde absit dum est dicere. Cuvet amat &ordines suos permutant. 5: alterutrum cedunt, ostendui se ab uno aut boresa gredi non possunt impetiam. IV- ,&c J virtus enim eius occulta e his, quae palam sunt, aestimatur. Si enun ea quae videntur, tam praeelare ab

eo facta sunt, ut M la illa deos

rutarent,de aeterna asterere tetatem quanto magis factor enisempit ei num de omnipoten temta immensem esie intelli gere potuerunt 3 secundum Arientiae librum dicentem. Ad cuius magnitudinem. creat ararum compsata, poterit ho

rum creator videri,5 c.

Cui si seruissent. fieri benedicti in 'eula potuissent. Qui enim

secerit vo luntatem Dei. manet in aeternum: sicut ipse manet

in aeternum.

t ' Propterea,&c. JPropter

causas superius memoratas, in

his flagitiis sum dimissi.

peruerterunt in Deum peruersi. Neque enim ordinem naturae sumarunt. qui natura: d eumflori cauerunt. aut alias earumn pro eo quod tales iactis uiit, ut Deum porunt agnoscere u ve

lint.

es Dd.&αJ Putantes sit Dei magnitudinem in cogitatione

polle comprehendere, evanuerunt in naturali sapore, creaturas pro creatore venerati.

Et obstinat mest &αJRecedente Humine veritatis. Dicentcseni stupes pientes. J Quasi qui in misi quo modo inuisibilis mus per simiuacrum sibile colere.

hs Stulti facti jum: dce.J Non intelligentes nullam simili-

tui linem lis et e mortale i inmortalis, & incorruptibile sempiterni. 1 Imaginis corrupti binis hominis, O volucrum,dce. J Non hominis soIum, sed maginis hominis:& non huius tantum.

a s Repletor, &e J Iniquitatem & malitiam, principalea

cinias ostendit vitior uinb Fomicatione aritia. J Fornicationem autem & auaritiam simul iunxit: quia utique pene idololitria comparatur

nequitiae.

e Plenor invidia, homicidio.J Pulchre inuidiam homicidio sociauit: quia prima huius criminis ipsi materia est. ds contentione. I Contentio est, ubi non latione aliquid. sed animi pertinaeia defenditur: δ: ubi iam non veritasque

sed etiam animalium. Hie Iouis cultores appellat. qui eum ritur, sed proximus fatigatur. citet amores firdissimos in ista asseruiit ira luserinatum: es Occulta mali trabundis sermonibus adorna circo se illi tales imagines consecrasse, in quibus libui Mahiritate. JMalitiae votum, vel opus, lignitas ap-g sas.' es. J Murmuratores, non in iaciem, sed in aliarem loquentes.

ii satis secit. ks Propter quod tradidit Eros Deus in desideria consit.&αJ In hoc quod Deus tiadidisse dicitur propriis desigeriis peccatores, ostendit non quod ipse sit eausa, sed quod per longanimitatem de patientiam non inducendo vindictam patitur eos secundum cordis tui agere voluntatem: hoc Acit v knsem ad poenitentiam conuerti. ittan, tradere inscript h Detractores, Iuri&c.' Nihil est enim tam ossibila Hi et OiLT .S. iij

180쪽

COMMENTARII

qua dololatria. cui per similitudinem eradi eandi poena Is Andiuitias boni istis et v, dce. J Hie aperie monstratiit, uder tactionis scripta coniungitur. Date peccatori desideria cordis sui dimiserit Deus: de cui a Coti tumeliosos. Qui veloces sunt in vel bis iniuriae. Possis prohibere peccantem , vel insecte vindictam, mavult b -J Qui vult supergredi quod est, superbus conuertiad p nitentiani. Item nunquid propterea tibi de esi. sicut diabolus perdit seipsum quod est. Qui enim super impunitate Dianduis, quia Deus in praesciui non redditi de

deo sequitur; Inuentores . . , ἡ .i abundantia bonitatis intuens,

maloiunt, iis per supera Irinuς0 Qx in lorum, 'Pδxςnti non Dbς tam non .ita uidi ciuili bii excogit,t de inuenit mala. Uiet , insipientes, inc inpositos,sine aii ccti O- Audi scripturae sententiam. sicut uior siuperbiae per elatim ne, absque foedere, sine misericordia. SQui Non tardat dominiti promit is, cum iustitiam Dei cognouissent, non intellexo sed patie crast propter , unt, quoniam qui talia agiit, digni sunt morte: nolini aliqumper re, omnes h non solum qui ea iaciunt, sed etiam qui con a tysentiunt facientibus.

rem suam inuenit sibi malum, quod ante non fuerat. Elatus autem dicitur, qui effertur sit. permensuras suas.c Pareretibus, dee. veri parentes sunt,qui per semen ver bi generant in lucem filios ad

vitam aeternam.

d Insi retes, incomposito . JQua a solue capientiae recesse

runt, necesse est vi inordinate serantur.

e mea sectione . absque foedere. J Astectio est adimpletiocharitati

modo alii pote inrisereri.qui in se misericordes esse noluerunt Haec omnia per ordinem digesti peccata de illis dicun- tu'qui derelinquente Deum. ab eo vicissim sunt derelicti. Caueam ergo di nos, ne quod malum ex his habentes, siniti

ter relinquamur.

Qui cum iustitiam Dei Piouiso: .non intellexertat quo- nivnqsi talia agi t. digni, &c. JHie ostendit quomodo unusquisque hominum scit se a Deo secundum actus proprios iudicandum, in qub & ipse alium hominem peccantem iudicat atque condemnat. Item cum ex eo sibi qui a displicet quod sistit malum, Dei iustitiam cognouisse dicitiir: non intellexerunt tales ab eo. & si no in praesenti tamen in futuro esse puniendos. Si enim intellexissent, utique talia committere timuissent. C A p vT II.

DRopter ut inexcusabilis es o homo omnis qui iudicas. In quo enim alterum iudicas, teipsum condemnas. Eade enim agis quae iudicas. Scimus enim quoniam iudicium Dei est secu-diim veritatem in eos qui talia agunt Existimas autem hoc, o homo omnis qui viduas eos qui talia agunt, de facis ea quia tu effugies iudicium Dei i An diuitias bonitatis eius M patientia:&longanimitatis contemnis Ignoras quoniam benisnitas Dei ad poenit etiam te adducit Π Sucundum autem duritiam tuam, ec impinnitens cor, thesaurizas tibi iram in die irae, de reuelationis iusti iudic.i Dei, qui reddet unicuique secundum opera eius. 'His quidem qui secundum patientiam boni operis, Pgloriam&honorem de incorruptionem, quaerentibus vitam ae- autem hominibus videtur De. ternam. x His autem qui sunt contentione, us diu expectare peccantes: cuia nos cum parui temporis

simus, annos centum aeterni

tatem putamus. Ille autem apud quem mille anni pro vno sunt die, centum annos unius horae suae spatio non coaequat: quapropter hoc paruum est apud eum, cum etiam λο-mines soleant multo tempore correptionem sperare pe adparet initiam coninti. Bonus est ex uectando, iustus est puniendo: unde admonet Pr plieta:Ne tardesco inritano. Forsa num . neque disseras de die in diem:subito venis ira eius. in

tempore nesctari operiat te. Et iterunt. di mi eciam O quid accidis bitris 3 est enim alti uipsiens tor. Mul. ti se homines per patientiam

Dei seducunt: quia non vult statim punire peccantes. Putat ut enim mi res humanas minime curare, aut culpas in dulgere, quia differt. Pleii. que etiam contra se talumni antur,cur in praesenti non reddit, non intelligentes quod si ita fieret, nullus prae homi-

sent, utique talia committere t m Sec dum, J Tu autem impudens aeger ad vulnera .h Ron 'Mn, dcci Nequis diceret haec non omnia sese- maiora abuteris ipso temedio: quia iuxta sentemiam iii cisi , addidici qui consentiunt facientibus. sed & qui in istis Iob, Pomitem loco abutetis in Luperbiam. Vndeno alni non consentit, qui iudicabant huiusmodi: tamen idololatri; ta pietas maius tibi iudicium parat. Vt vindictam sentiat, e sentiendo. quae oranium horum caput& causa est, om- qui misericordiam semire contempsit. Iterum, Omne enimnibus consentisse videbatur. . cor quod non sentit, induratur: hoc enim modo indurauit Deus cor Pharaonis.

c Dei. qui reddet cniquesecundum opera eius.' In diem iudicii iram tibi super iram ipse condis, qui die definito de certo tempore apparebit.

iis merces ter patientiam expectatur: quia in praesenti vita non redditur. Per fidem enim ambulamus, & non perspectent. Et tunc erit 'rsectum opus, si in finem usquedurauerit: quia qui perseuerauetit usque in finem. hie salutieCApvT H. xime tamen hi qui habent in reprehendendo iudicium iudices de domini conueniuntur.Naturali enim iudicio dignam factis profert unusquisque sententiam: omnesque noueriint& innocentiam mereri praemiam, de malitim habere supplicium. scimus enim quoni iudicium Dei est 'uniim verit tem in eos qui tam agunt. Existimas autem hoc . homo cur imGas eos qui tulia agunt, facis ea: quia tu effugies Dei 3 Secundum veritatem eiit iudicium qui iudicabunt ut huiusmodi qui non condemnare in iliis potuerunt,quae ipsi committere non timuerunt. Si enim tu peccator peccato, rem tibi similem iudicas: quanto magis Deus iustus te iudi .cabit iniustum. neilli mala pucere, &displicet e bonas sitan vide litur Qi spe quem sine personarum acceptionente amicis suis, nec angelis legimu3 pepercisse peccantibus, Humanum autem iudicium multis modis coriumpitur. Α- moret, Ddio, timore,stuaritia saepe iudici' integritas violaturi ει contra iustitiae regula interdum misericordia inclinatur. quia qui perseuerauetit usque in finem, hie saluus

ps Gloriam Ohonorem erincorri': Anm. J Gloriam, qua sancti fulgebunt vi sol. Honorem, filiorum Dei, quo nihil

est maius, per quem etiam angelos iudicabunt.Incorruptio neu vitae per tuae. -q Quaerentibus vitam aeternam. J Qua per patientiae opsera quaerit vitam aeternam, ista omnia consequitur. Et qui

habet hinc spem, in eo sanctificat se, sicut & illesan

est.

is His autem, dee. J Audiant qui saepe victi, animositate contei unt. 5: timeant in consuetudine petana permanere, ne ista omnia super eos deputentur lam superius dictum est, contentiosum nune elle specialiter, qui aliquid contra constientiam suam nititur detensio.

SEARCH

MENU NAVIGATION