Sancti Hieronymi stridoniensis Opera omnia, quæ extant. Mariani Victorii Reatini episcopi Amerini labore et studio ad fidem M.S. & vetust. exemplarium emendata argumentis & scholiis illustrata. Vita item S. Hieronymi ex ipsius scriptis ad eodem Victo

161쪽

positi, sicut non sunt id subitum cunctipanilenda: uanel, penitus abscondenda suiu spiritualia mysteri os viaitici modiuinus sectendesinium distinctiones argenti: &scintillae quidam spiritualis intellis illa animis eorum initiandae sunt a vi gustum quodammodo deside tamiae dulce linta, sumant:ne ut diximus si penitus ignoretur, nec omnino desideretur. verum quod paruulam nominamus animam nemo ita accipiat, quasi secundum subflantiam paruula dicatur: sed si cui deest eruditio, &inqua est exiguus intellectutae minima peritia, hanc patimiam dicimus animam. igitur hic fieri conuenit .vsquequo rex sit in recubitu suo,id est, v quequo in id proficiat huiusmodi anima, ut ea piat regem, te

habeat recumbentem in semetipsa. Sic eniindicit me rex:

o ita bula meis: prosecto qui tanta

Vesbo Dei cordis sui latitudinem praebent. vi et:am in Cisdambulare dicatur, spatiis scilicet ampl:oribus intelliscnciae nitionis misitius oris. Ita ergo de recubare dicitur inanima illa sine dubio, de qua ipse Dominus dicit per propheta:

Ese sis e tre mei branones meos Habitat et orexiste. aut est sic in o Des. in illa anima, quae iam ad perfectum venerit recubitu suum, si tamen non sit in ea aliquod vitium, sed plena iit sanctitate. plena pietate, fide, charitate, pace omnibus' virtutib'.Tiicenim lectat in ea recubaret Remoc habere recubitu. Ad hanc enim anima Dominus dicebat: quis o c pater intuod enim us, catiab initura , ni oti acti us adrisi.

ubi ergo caenat Christus cum patie.&vbi mansionem facit, quidni recumbit 3 Beata illi ivlatitudo animae, beata strata illius mentis,ubi pater dc illius,ut non dubito, vita cum spiritu sancto recumbit, caenat A: mansionem facit. Quibus putas opibus, quibus copiis tales conuiuae pascuntur a Pax ubi primus cibus est.humilitas iiii ut apponitur ac patientia, mansuetudo quo ue & lenitas.& quod ita minae ei suavitaris est. t uritas cordis. Cliaritas autem in hoc conuiuio principa-em obtinet locum. Tali ergo modo, etiam tertia expositione, ad unamquamque aminam retari posse videbitur quociau: Similitudines auri aciemus tibi cum distinctionibu ar-' genii quoadusque rex sit in recubitu suo.

ne additi odorem θύ, iue odorem eius. JIn specie dra- uiatis vi letur hoc ostendi, quodpo Ui reveri, in testa sit s, nsa adiponsum, Munguenti sivis unxerit eum ac miro quodam penere. Quasi nudus, quae prius odorem non dederat, na est et apud sponsam, tunc dederit odorem fuit, cum corpus conlisit sponsi, ut notam ille ex nardo odorem. qua nardus ex ipis sumi sine videatur. Si vero secundu hinc dinseremia,quae in aliis inuenitur exemplaribus legimus: Nudas mea dedit odore eius: inuenitur adhuc aliquid diuinius, ut videatur unguentu hoe nardi,quo unctus est sponsus. non tantu suum,qua nardo melle naturaliter solet in ipsies ii si odore perit, di ipsius odorem ad sponsam rimoria uerit nardus: ut in eo quo unxit eum, odorem socialis et ipsus ungitenti munus acceperit, de hoc sit quois dicere videaturi Nardus mea. ciuavnxi sponsium, regressa ad me odorem mihi detulit spoli.& velut si perato naturali suo odore. prae istanantia sponsi ipsius mihi detulit suavitat citi. Haec habet hi-ilotici di amatis explanatio. Sed venirinus iam nunc ad intelligentiam spiritualem Ponamus hic sponsam ecclesiam, in personam Mariae, quae decenter utique dicitu tesserie libra unguen inardi pistaci pretios,&vngere pedes l. , &de: eigere capillis suis, de recipere quodaminodo ac recuperare per crine capitis sui ad semetipsam unguentum, ex qualitate ac virtute corporis eius in uni,& odorem non tam

nardi per unquentum . quam ipsius verbi Dei ad se trahentciri per capillos, quibus absterrebat pedes .& imposuit capiti uio non tam nardi quam risi agrantiam, de dicere: Qua nardus mea, missa in Orpus Christi. reddit mihi Q Denique vide , quomodo haec ipsa reserinitur. Maii inquit, ar: sit libram νι uelut nardi sivi ilhcrinxit pedes Iesa, extersu capi iliscapi: irsuti Domus autem, inquit tota replerae rodore unguori. Quod utique indicat, ' quia odor doctrinae, qui procedit de Christo, de iuncti spiritus it tantia, repleuit omnem mundi huius domum ac totius ectesiae domum. Vel certe rimi ruit omnem domum animae insus, Ox odoris Christi suscepit participium: offeres reticio rides suae munus, velut unguentum nanti, de recipi:

CANTI CORVM.

o b gratia spiritus sancti.& si uitualis doctrinae stat: -- ctia. Quid ergo interest, viam montico canticolu sponsa perungat unguento sponsu an in euangelio discipula magi- strum, de Maria Christu: speratis, ut diximus. redire ad se ex hoevnguento odor Everbi.& stagrantiam Cluisti, ut eo ip so dicat: odor sitimis Dei . st quoniam plenum 's desiit istud H elusi,di pretiosi effectus, ob hoc, D Iesus testimonia reddidit ei, dicens: um opus o rata eo in me, sic ergo rursus in Cantico canticoru . post aliquanta ample, et .actitur ei missiones sponsae: sic tu hie opus Mariae .ait enun: E- mi es tua paradisM cu fruitu pomori m. Operus cs nardi . ardus coci eis. Amplectitur ergo A in his emi ilione ac munera sponse.Obseruauimus sitie.quoa in his. quae nune inemorauimus, pluraliter primo. postmodum singularit enaidum posuit, quod puto iecur illum illam rationem dictu, quia negotiator regni coelor i. plures primo margarit axnegotiatur, usquequo ad iram si erueniat pretiosam. Et si rie

'od dixit: ligonei tuae paradi is cum fructibus pomorram:

los indicat fructus cum nardis plurimis, quos a stetimus institutiorab &doctrinaprophetica Ex din navero ipsius Domini nostri Iesi, Chrim emissa ones nostrae S munera, noplures habent nardos,sed unam. Sed mine redeamus ad eam

quae diciti ardi ni ea es tegorem I iii, vides possumus adhuc erra hoc in loco intelli te praesentii quod si quin do

valueramus integre &decenter exponere de deitate Christi, virtutemq; eius ac maiestat E dignus assertionib. contignare: tune seria uis metito dicet vel ecclesia illa vel anima, tu ita

manifeste potuerit gloria eius exponere: mea detrito refusi. Nee missi videri debet si Christus, quemadmc tu dsons est,& numina aquae vult de eo procedunt,& quemadmodii panis est.&vita dat: ita di nardus est:&odore reddit, i secvnguentu est quo qui uncti fuerint. Christi fini sicut di est in psalmos Mileto os inros. Et fortast eiciam- - ,

dia illud quod dicit Asmitolus: His quietem latos haut 'isus addi beti ε boni ,elmali: singulis quibusque sentibus

animae singula uaeque Christus emcitur. Idcirco enim de verum lumen dicitur, ut habeant oculi animae quo illumi-hentur: idcirco & verbum, ut habeant aures quod audunt: idcircode panis vitae, ut licitat gu stus inimae quod dinusteti idcirco ergo Fcvngumtum vel nardi sarpei reir. Vt beat Dodoratus animae si rantiam verbi: idcirco de pspabilis, & I, a b

inanii tractabilis. 5: verbum caro dicitur, ut possit interioris i.l .is animae manus contingere de verbo vita .Haec autem omnia

unum atque idem est verbum Dei, quod per hae singula Efectibus orationis commutatum , nullum a nae sensum gratiae suae relinquat expertem. Ii amentum guttae atruelis meus mihi. in med o Merum meor Amaae luis como abitur. J Eiusdem adhuc verba sunt cακ

syon ad adolescentulas ut videtur, loquentis. Prius quidε αδε, i. dixerat, quia nardus sua dedisset Moi em sponso.& quia pervi Mentimi quo unxerat eum, odoris si tantiam recepi - - : .set, nunc autem ait: Fraterniis meus mini guttam tedolet των α

de hane non dissutam, neque vi libet dispersam , sed colliga- ro A.

tam de constrictam: quo scilicet odor ipsus suauitatis den- α .sior reddar ut devehementior. Ethie, inquit. cum talis sit, in medio uberum incorum de oratur, de commanet, dcre litem mansionem suam facit in loco pectolis mei. Verum quod nune psimum cognominauit eum scaternum suum itonsa, de nominis huius api citatione per totum pene libelli textum frequentet uritur, dignum puto, ut prins requiramus appellarionis ipsus causam , de quid vel vitae fraternus dicitur . exponam ut ria onus appellatur stati filius. Requiri nus 'aliis si timo stater si nix. cuius hic filius habeatur: vide sit polluinus dicet e Leoniam quidem e gentibus ei se ecclesiam: fratrem vero eius, priorem populum:& fratre. vi te, indicat, seniorem. Quia ergo ex illo populo Christus seeundum carnem nascitur, obn ab ecclesia genarum, si atris si uisari et tui . a o ait: lliga

ni rimam ' a fraternus meus mihi: corporeae nari uitatis eius indicat lacramentum. videtur enim quodammodo alliga-inentum esse & vinculii quodda antinae reus: quod alliga merum gutta in Christo diuinae , triuiis ac uir itaris astria gitur. Si autem ad unam quique muni quae aiata sunt rese-xumur: alligatura guttae dogmatu continentiae costrictio, diuinaruiouenti alumno stas intelli tui. Innexae enim

sibi

162쪽

sbi inuic Esunt iidei rationes, A vinculis veritatis astrictae. laetuque de lex mundum dicit ei omne vas qliod alliga latii est: immundum vero quod solutum fuerit.&non liga- i. in .Cuius rei haec figura erat , quod ciuistiis,m quo nun qui iniuit ulli immundit in peccati, alliga in tu in guttae dicitur. Et ideo anima non debet contingere aliquid disso lutum, quod non sit ratione subnixum , dogmatum

veritate constrictum, ne immunda fiat. Qui enim mimundum contigerit,imu undus erit secundum legem. Continget namque eum sensus irrationabit: si &alienus a sapientia Dei, & i et eruit immundum. Vide autem sit forte filiuDei in carne guttam dictum. & si si breue aliquid & exiguum nominatum possumus accipere, sicut de Daniel de eo dicit: Lapidem patuum de monte excisum sine i iambus, &factum post haec montem ma num. vel sicut in libello duindocim prophetarum nihilominus gutta quidem sutura dicitur, qxue congreget populum. Est et so & in prophetis itai raptum: Et erit ex g. Atta popul bmus cogi egatus Iacob. De cebat enim eum qui veni bat congregate, non tu lacob, sed de omnes gentes, quae licui propheta dicitii epulatae s t: exinanientem se diuinitatis semia, cssici ipsum ut guttam, & sic veni: ead congregandam guttagentiunt, &guttam nihilominii: reliquiarum Iacob Sed dein quadragesimoquarto psalmo dicitur ad dilectum, cui etia

Montis tuis. A vestimenti; ergo verbi Dei qua est doctrina sapientiae, procedit myrrha mo is duntaxat indicium pro humano senere susceptae. Gutta, ut supra diximus, exinaniti diuinitatis forma, set illis formae sus pia dignatio. sa quoque quoniam id genus herbae aquis indesinentibus

nutriri dicitur & coalescere, redemptionem humani generis per aquas baptismi indica: da:am. sic ergo alligat uiam putiae fraternum suum ironia tanquam nuptiali drantate loquens. inter inedium voetum suorii in commorantem dicit . ubera, ut superius iam diximus principale cordis ad- Deite: in quo ecclesia Christum vel minis verbum Dei de

sderii sitis vinculi, alligatum tenet M astrictum. si quis enim

verbum Dei toto affectu in corpore suo, 3c toto amore corrustringit. ipse solus poterit odorem ii mantiae eius & suauitatis aeci ire. rotrus perifraternus meus mihi in mineis Engaddi. ltum ad literae ipsius explanationem, habet aliquid ambiguit, quod ait: Botrus cyperi scatruelis meus mihi: quia & vitastorei sc petiis appellatur. de species quaedam extrinsecus virgulti ea.quae cyperus dicitur: se tens ei lim ipsa floridum quendam fructum. iii modum florentis uuae prolatum. sed videtur magis ad stucium vitis respicere sermo,quandoquidem vinearum Engaddi facta est memoria. Engaddum autem ager terrae ludae est: non tantum vineis, quantum bal

famis florens Hic ergo erit historicus census frons loquentis ad adolescentulas, ut intest satur dicens: Primo quidem nardui mea odorem mihi spons mei reddit. Secundo

veto alligamentum guttaeesiectus est fraternus meus mihi, demorans inter mari ubera mea. Temo botrus perio

vineis Engaddi, superans omne et licquid est in odoribus Jessotibus ruauitatis : quo scilicet audientes lixe adolescentulae, magis ac magis ad cliaritatem sponsi concitentur&amorem. Idcirco autem singulacum dc per ordinem, primo nardum suam, deinde guttam, post haec etiam botrum cyperi nominat, ut per eos gradus, quosdam prosectus do ceat charitaris. seu videamus iam quid spiritualis habeat in . tellectus. Siquidem hie qui appellatur domis, ad si etiam vitis reserendus est: verbum Dei accipimus, sicut cipientiata: virtutem x thesiuium scientiae, aliaque multa ita de viatem veram dici. sicut ergo his quibus emcitur sapientia&scienti non ad subitum ita per prosectu quosdam de gra- diu, pro studijs & intentione ac side eotiam, qui ei vel in

s lientia, vel insidientia vel in virtute participantur, sapientes eos de scientes reddit vigentesque virtutibus, ita 5: in quibus vitis vera efficitur, non eis vi summum maturos b rtos producit de dulces: nec repente eis efficitur vinum suave

de laeti scans cor hominis, ted primo Producit eis suauitatem tantummodo odoris in storem. rotrus hic florens ei lemmotatur in vineis Engaddi, ut statia stanstantiae ipsitus immittatur in initiis animi : ut Post baee pili pollit acerbita.

tem tribulationum dc tentationum, quae propter vel ba Dei credentibus excitantur: Ar ita demum maturitatis eius dulcedinem praebet, usquedum perducat eos ad torcularia, v-bi effunditur sanguis uuae, sanguis bovi testamenti, qui bibatur in die sesto in superioribui, ubi stratuin magnum ha ratum est. Sic ergo per singulos hos prosectus uum m-

dcre oportet eos, qui rei sacramentum vitis de botrum

cyperi initiati ad persectionem sesuiu r,5 calicem noui testamenti ab leta susceptum bibere contendunt. Quod si cy- perus sui generis arbor accipiendus est : cuius f eius etiam

flos, non tantum odoris silanitatem. qu intum de vim calefacietidi ae fouendi di itur possidere: illa sine dubio accipitur ij iiii virtus, qua incalescunt animae erga fidem eius in charitaten , qtix contingebat eos qui dicabant: Non cre a nostrum erat ardent intra i sic ada rei nobis script iras avel certe quouiem de vineis Engaddi botrus hic flores no- M. 1.

minatur esse: Engaddi antem interpretatur oculus tentationi eae: si quis eis qui intellectum habere potest. Momodo tentatio est vita hominis super talam, & uitelligit quom do quis in Deo inritur a tentatioile, de qui agnoscit qualitatem tentationis suae , ita ut possit de ipso dici: Quia in hiis

omnibus non peccauerit labiis suis coramDeo: ute botrus peride vineis Engaddi estiditur verbum Des. Obseruandum tamen est, quod verba sponsae ita reseruntur, ut denardus Je alligamentum gutiae de botrus e peti ipsi soli sint, utpote quae in hos iam profectus astenderit. sola enim persecta anima est , ouae ira habet purum de Purgatum odoramentum sui senius, ut possit nardi, de guttae, de peri exve ibo Dei procedentis fragrantiam capere, de gratiam diuini odoris haurire.

tunitarum.J secundo iam sponsus cum sponsa in verbo . . , colloquioque miscetur. Et primo quidem sermone inuita- . . inuit eam ad hoc. ut cognosceret semetipsam, dicens ei, quod bona quidem ei set inter mulieres: sed nisi cognoscet et se 'μ - metipsam crita quaeq; pateretur, 3c quasi quae velociter ad agnitionem si i sensu intellectuque cucurreri , comparat

ea n equis sim vel equitatui. quibus obtinuerit cultus Pharaonis. Simul de senas eius pro insigni vereci india de eonuersationis pernicitate, turivi ibus comparat: ceruicemque eius, ornanaeiuorum redimi Tlis. Nune autem iam speci salii profitetur eam, oci oeciosam: non sic utorius in mulieribus tantum, sed quasi proximam sibi,& adhuc in maiorem titulum laudis extollit de allirmat: quia non tantum cum proxima est ei speciosis t. sed de si contingat e b. sentem esse.etiim sic speciosa sit. Hoc enim indicari itineo, quod cum diat se : Ecce es. 'cio aproxima mea: addit posthaee absolutE 5: sine ulla adiunctione: I ccces1 cio a. Sed insuperioribus non laudauec. v viium erus, credo qui nondum ad intuitum profecerat spiritualis intelligentiae. Nunc ergo ait: Oculi tui coli nnburum. Grandis in hoe prosectus e - ius ostenditur, ut quae prius tantum speciosi in mulieribus dicta est. nune ut pcoxima speciosi dicatur,o ipso sine dubio sponso splendorem decoris accipiens, ut semel ab ipsio sumpta pulchritudine, etiam si accidat es paululum si onsi

absentiam pati, nihilo minus pulchra permaneat. autem oculi eius comparamur columbis, ob hoc prosecto

contingit: quia diuinas scripturas, non iam secundum hateram , sed secundum spirituni intelligat, de aspiciat in eis spiritualiam'steria. Coluuiba enim indicium est si ritus sanctis spirituali ergo sensu intelligere legem dc prophetas: hoe est, oculos columbae habete. Et hic quidem columbae oculi eius appellantur. In psalmis vero huiusmodi anima pennas sibi dati columbae desiderat, ut volare possit in intellectunt spiritualium mysterioriam,& requiescere in atriis sapientiae. Ldde si dormire quis possit, hoc est collocari, de

uiescere in medio sortium, xtque intelligere sortium rationem , de cognoscere diuini iudicii caulas : non solum pennae columbae, quibus in spiritualibus intellectibus vo sit, promittuntur ei: sed deargentatae pennae id est, verbi de rationis ornamento decoratae. scapulae quoque eius in specie auri fieti dicuntur. ubi constamia fidei,de domat uni

163쪽

IN CANTICA CANTICORUM

stabilitas indicatur persectoriam. Ergo si caput esse Cliti-stus dicitur, nihil puto absurdum videri, ii &oculi eorum qui secundum iniectorem hominem spiritualiter intelligunt, e spii itualiter diludi iit, spiritus sanctus esse dicantur. Et on hoc fortastis inleee scutagnus situs est, per cuius hostiam populus purincaretur in palcha: ita & co iunibaepostae sunt,quibus purificatur homo, ingressust se Arostolus verbi Dei intuens pulchritudinem dicit: Om si is qui foris eli homo noster corrumpitur sis re niui est renatiatur de die in diem Merito ergo talistrare anima commune habet exibile cum verbo, corpus suum. Pecuenit enim di . uina virtus usque ad corporis eratum, cum in eo vel castitatis donum ,vel continentiae. Mior uinque notum operum collocat gratiam. Considera sane ne sorte possit etiam illud

mundum. Sed de de eo nolicdicere.&hostiarum qualita- corpus quod assumpsit Iesias, commune cicum sponsa cures discutere, longior videtur excessus, &proposito operi bile nominari: quonia in quidem vulctuiner ipsiuia ecclesia minime convciliciis. Haec autem memorasse iussiciat, pro Christo esse sociata, M participium verbi Dei capere potuis eo quod praesens sermo continet: Oculi tui colu obae: quasi se, secundum ouod mediator Dei 5 hominum dieitur. de dicet et . oculi tui spirituales sunt : spirit aliter videntes. secundum qiuod Apostolii, dicit:

spiritualiter intelligentes. Potest adhue prosandiore fortas-m cacramento ouod dixis, Ecce es speciosa proxima mea,

intelligi de praesenti saeculo dictum : 'ita spiciosi quidemst & hic ecclesia, cuin proxima est Clisto, &cum linitatur Christum. Quod vero iterauit de dixit: ecce es speciosa, potest ad fututum feeuhim pertinete: ubi tam non solum imitatione, sed ipsa sui persectione formosa est&speciosi: &ibi dicat esse oculos eius columbas, o duorum oculorum columbae dux intelligantur esse Filuis Dei, & spiritus canctus. Et ne mireris, ii columba simul dicatur, cum uterque similiter aduocatus dicatur . sicut Ioannes euangelista de

accessunt per c mius meiae Lei. Σ. eri a domorum nocte irrem cedri trabe nubael press.JVidetur ab sponsore naevia gratiam eoru quae dicia su runt prius ab sponta: quibus edoceat eam cuiusnodi sint tecta ista communia, ct qualis in eis materis contignationis habe tur. Haec halbet historica narratio. videtur autem re clesia describi a listo quae est domus spirituali sed domu, s

Dei: sicut docet Paulus dicens: Si autem turriumvenero visitas quomodo te orteat in domo mi comi fari,quaeseMesia Dei Hui, colu tiro mutuo non veritatis. Si ergo G- .clesia domus Dei est, quiaGmnia quae habet pater, filii sunt, clarat . spiritim quidem sancium dicens paractetum, quod ecclesia domus filii Dei est. Frequenter autem de plurali nuest aduocatus. Et de Iesu Chi isto nihilominus in epistola mero appellantur ecclesiae, ut ubi ait: os talem contacturi a sua dicit: Quis ipse sit aduocatus apud PMicio propccc xi Et iterum scribit et nosti . sed apud Zachartam prophetam duae olivae, adde sis Galatiae Paulus. Et Ioam septem ecclesiis. Sunt erra, si

teram de ad sinistiam candelabri positae, unigenitum nihil minus,de spiritum sanctum delignare creduntur. Ecce es bonus fraternus meus : qm mel cres speciosis,

Ille nolimini brosimi l Nunc primum videtur attentius

I in petiisse sponsi sui pulchritudinem sponsa, ct considerasse

clesiis. Sunt ergo siue ecclesia vel ecclesiae, domus sponsi oc sponsae, siue alumae

verbi domus, in quibus tigna sunt cedrina. Legimus etiam quasda cedros Dei, super quas vinea quae trinata est de Eo pto, extendis ledicitur traduces sue arbusta sua, sicut ait in psalmis: operuit mἴresvmbraei is, arbume: cribos Dei. Euid ei isti ut per haec ecclisa cedri Dei nominatur. Cum .is η

lumbae, id est. intelligentiam spiritualem accipiat.Cominu- ne autem cubile sibi quod dicit esse cum stonio, corpus h mihi videtur indicari animae: in quo adhuc posita, digna habita sit asuci ad consortium verbi Dei. Idque umbro

sum, utpote non aridum. sed fructuosum memorat, ct tan-

ruam densitate boni operis memorosum. Sed haec sponsaicit. anima duntaxat, quae cimbae iam oculos habet. Hi vero qui tantummodo credunt sponso, non tamen perspicere potuerunt in verbo Dei, quanta sit rulchritudo, dicunt: Et vidimus o m, non hali Tati cicin negoc decorem: sed species eius indecora & defciens prae filiis hominum. Quae autem bene profecit, de sapet frena est adolesce titula.

in de octoginta concubinarum, A. scxaginta reginatum ordine iii, ista anima potest dicere: Ecce es decorus fraternus

meus, & quidem speciosus. Sed de si adhuc in corpore post ui intellis,m densitatem spiritualium sensuum,&intelligentiam talpturarum diuinarum tam crebra opacitate contextam,ut rapidior aestus qui multos solet adurere, M a resacere fructus eorum me tamen tenebrare non possit, nee ulla vis tentationum fidei in me germen uesic e : tunc

possum dicere,quia cubile nostrum umbrosum. Quod autem dicit, cubule nostrum, quas commune sibi cuius senso corporis sui indicans esse locum, ad illam similitudinem dictum intellje,qua & Paulus ducit: ei a corpora nostra me . bra chriseisin. Cum enim dicit, corpora nostra quasi spon- se id esse eorpus ostendit. Cnin veto membra Christi memorat, eadem corpora etiam sponsi esse cor indicat. go corpora sumbrosa sunt, vi superius diximus, bonis di taxat operibus reserta,& spiritualium sensuum densitate cumulata, delus talibus dici potest: Perdic soli: Het

N.ς namque tentationisset non

adurit requiescentem sub umbra verba Dei. Iste enim sol qui adurit iustum. non est damnabilis: sed ille nosis qui se transfigurat in angelum lucis. sonus ergo& decorus dicitur si tertius: de quanto magis inspici potuerit oculis spiritualibus tanto speciosior inuenitui & pulchrior: quia non solum illii species de pulchritudo mirabilis apparebit: verivri α inspicienti atque inruenti eum, decus ingens & species scit a noua ac mit bilis orietur .secundum illud quod quod conuenient et hi qui episcopatum bene ministrant in ecclesia trabes dici postulim quibus sustentatur ci tegitur omne aediscium, vel ab imbrium ube, vel ab ardoribu, so. Plis. Secundo autem horum loco, tigna presbyteros opinor appellari,& trabes quidem dici cypreitas, quibus& Ettitudo robustior, & odor suauitatis inest: per quod & in operibus illidum, & in doctrinaestatia fragrantem desinat episcopum . similitet aurem & tigna cedros appelliust, ut per hoc incorruptionis virtutis & odoris scientiae Clitisti plenos de lignaret de te esse presbyt ros.

Ego foscam, . Olicium cor ilium: sicut lutum immedio

inclum, ita rex o mea in medio flia m. ' Haec ille quissensus&verbum&sapientia est de semetipso,&desponsa ad amicos ac sodales suos loqui videtur. Sed secundum pro- rosiae expositionis ordinem Christus haec de ecclesia loqui intellistendus est, ct ipse dicere sessorem esse campi,&hliu ν

conuestium. Campus planicie steriae dicitur, cui cultura ad- hibetur:&excolitur ab orricolis. Conualles vero iriosa magis & inculta indicanti a. Possumus autem de cam- η

ruin illum intelligere populum, qui per Pr Phetas colebatur & legem: convallem vero saxo iura & incultum gen- μ

tium locum. Sponsius emo bic t udorum populo stos

fuit. Sed quoniam neminem ad perscistunt adduxit lex idcirco in illo non potuit verbum Dei adstorem proscere , α perscctionem suctuum peruenire. In ista tamen con-ua e stemium esse tus cst liluam. Cuiuslaodi aut lilium

Tale sine dubio, quale & ipse in euangeliis dicit, quia pater caelestis vestit. Et, nsque Salomon in omni gloria o δε- tuseu, sicut din existis. rite go lilium in hae convallesponsus, in eo quod vestiuit eum pater coelestis tali vestimeto carnis, quale nec Salomos in otiani gloria sita habere pruiuit Non enim Salomon habuit absque concupis entia Viti& cocubitu mulieris. immaculatam,& nula prorsus peccato obnoxiam carnem. Sed causam curis qui in campostos suerat,voluerit esse in convallibus lilium, videtur osten dere. Cum enim multo tempore flos fuisset in campo. nulludicit ex ipso campo florem ad mutationem sui ac smilitudinem processisse. Vbi velo factus est in convallibus lilium. continuo etiam .ssicit ut pro ima eius imitatione ipsis ii . lium,

164쪽

E 'ium, ut opere pretium fuerit, quoi tam ipse effecti est ii- eruo ins quaen facit rufii Mimn excidetur in ignem

huni,vicci proximastra.idis, unaquaeque anima quae ei miseretiis. Fraternus ergo sponsae est ut arbor meli in ecclesia approxiinat exemplum eius imitatioi emqtic sectatur,li- ipolis exteri vero haeresiarchae tanquam inimici uos aliami lini fiat. odergo ait: Sicut lilium Danaeis j n. rum tu lylliae diuino iudicio uti ii excidendi , , ciniςneminit pc alma mea immedio si ram: accipiemuse etiam gen- tendi. Igitur in huius meliu uibra concupiscat in se reiicium dii i,quodve medio infidelium & non credenti mo, dete: verecclesia ut diximus in protectione v j Dei, vel quasi ex spinis emerserit, vel proli reticorum crucumistre anima resu iens omnes reliquas di, cinas, S adli eretis uni Pontium se morsibus , in medio spinarum posita dicatur. seli verbo mi: cuius etiam dii em habeat in faucibus - Quod de magis videbitur verisimile . pro eo ouod dicit: ita ui, meditando scilicet indesinent ei lege Dei.&semper

Proxima meam medio filiarum. Non enirn mias appella D eam velut mundum animal ruminando. velum de appeli et illis animas. tu nunquam omi novenerunt ad Ged - latione umbrae illius sub qua sedere concupisse se dicit eo

dunt Onanes ergo liaeretici primo ad ci edulitatem vetuit ut, clesia, non puto absurdum, si ea qxia inuenire possimus in&post hac ab itinere fidei&do ratum veritate declinat. scripturis diuinis . proferamus in medium: ut quaesivm.. Sicut& Ioanne, Apostolus in epistola sua dicit: Quis bra meli huius, dignius o diuinius agnoscatur. Ait Hier i ria.. i. . exierunt, scd non erant ex nobis. Nam si fuisse nn mias in lamentationibus: Spiritus ναὶ tu nostri chrisi i i do nobis, si si ir utique nobi cum. Pollamus autem minus comprel jus esti Morruptioni rno' us . cui dix iuvnam quamque animam id reserentes, huic quidem anianae, in umbra eius, vitiemus in gentibus. Vides ergo quomtido quae pro simplicitate ii planitie vel equitate campus dici Spiritu sancto permotus propheta. vitam de umbra Christi poteti stomi, fieri verbum Dei, α initia bonotum onerum praeberi gentibus dicit: Et quom a non vitam nobis praedocere. His vecoqui prosundiora iam quaerim ,&demer- beat eius umbra, cum S in conceptu corporis illiu ad Maiiora icti tantur quasi in convallibus, vel pro curitate pudi- riam dicatur: Sprituum ius veniet super te. σ virtus alti, citiae. Vel pro sulgore sapiennae ericitur lutum. & uti pii sat μή obuiu abit ti&rsi ergo obumbratio fuit at isti in e Glilia erumpentia de me lio, pinarum id est, fugientesco - ceptu corpolis eius merito umbra eius vitam getibus /abit. x tiones ta solicitudines secutito, quae spinis in euangelio Et merito sponsa enas ecclesia sub nacti umbra sedere concu. mparatae sunt. piscit me dubio vivit quae est in eius umbra paret ceps fiat. c. - tarbori li intro si seliis, sta ratemus meus inter keliquorum vero lignotum syli vitibia talis est. tqui se--. In sed eius concupiuic A. fructus derat sub ipsa, sedere videat ut in legione umbrae morti . sed ct sotiis in auribui meis. J Decuit quidem sponsum&de adhue ut magis ac magis planiori datur locus, qui habe. o. i ii et ipse dicere, quid esset incanipo quid etiam in conus, tur in manibus: requiramux quo modo Apostolus dicat .l δε . Ibi libus:&de si si quae eis . vel qualis inter caeteras filias ha- genivmbram habere futurorum bonorum :& omnia 'aliae ... is, M. ur. Spolisini veto ad haec respondem non uenie- velle diebus festis,vel sabbathis vel neomeniis scripta sunt, bat de semetipsa alia adice: e sed allici totam erga admira . umbram esse memoret futurorum bonorum; in his scilicete . . , , , exi leonii,&ipuus Ludiba inhaerere. Comp rat ergo quae secundum lueram gerebantur: & quomodo onmem ς ni arbori mali Sed ne ex similitudine sermonis limplicio- veterum culturam . exemplar&umbram pronuncit tesse siqui arborem mali, malam arborem putent,& amas- coelestium Quod utique si ita est ostenduntur sub umbiat dictam, dicatuit, nos arboremnieli, Graeco quidem no- gis sedisse omnes quicunque sub lege erant.&umbram ma-ψ in nextentes: sed limplicioribus quibusque Latmotu plus sis verae legis Eabiuam. Nos autem alieni sumus ab umbranoaIote quam mali Metri est enim ut Grammaticos osten- eorum: quoniam non sitimus sub lege, sed suberatia. sed ' nius, quam legentibus scrupulum es quem in veritatis quamuis non simus sub umbra illa. quamlus litera facie-e Planatione ponamus. Comparat is tureumat boli meli: bit,suimus tamen sub umbra ineliore in vitiora enim hi is ales vero eius teliquis arbolibassyluae. Sed sponsum ita sti vivimus inter gentes. Et est prosectus avidam de umbrar albori huic me bilini leni dicit, ut etiam concupiite se dicat legis venire ad umbi Christi: ut quia Curtilus est vita αsub umbra eius sedete, seu iumque eius dulcem sibi effectu vetita, & via. ecticiamur primo in umbra viae, M in umbra in faucibus est leto: Et baee ad adolesceruus loqui viae tur: vit x.& in umbra veritam a. t comprehendamus ex parte αsicut&si,onsu, locutus ei prius ad sodales suos. Sed nunc in speculo ae in aenigmate: ut post haec sic incedamus per videamus secundum mysteriunt,quos dicat sponsitu os,in- hinc via quae est Christus, quo peruenire possimus in li R. ter quos tanquam alborem metiri xcellere reliquastiuae li- ut facie ad faciem comprehendamus ea, quae prilis quatiuigna asserat sponsum : A vides possimus secundum ea quae umbra,&in aenigmate videramus. Non enim quis poterit m superioribuo de filiabus & spinis dupli et exposuimus: ad illa quae vera sunt& persecta petii iure. nisi pr ii deiide- ita me etiam filios, vel eos qui aliquando suerunt & non rauerit 5: concupierit in hae umbra restitere. Sed S Iob sunt vel multitudinem coelestium ministiorum dictos cile omnem hominiim vitam dicit ei levnibram super tritam, intelligo e. Ad omnes enim mihi rio ptrtinet illud quod credo pro eo quod animam hae vitavclamento huius cras scriptum est: odixi i estis. Oli escis es. Sed di - si corporis obumbratur. Onines ergo qui in sacvita sunt,n. - istic itia intercessit perii quod ait : o autem ut homines necesse est inumbra qua dime me. Sed ali quidem sum e G. cui ivi id principistuc aderis Sed &illud in telia regione dimbra mortis , iij profecto qui non credunt hoc respicit: quoniam quis in nubibus aequabitur domino, Gi isto. Ecclesia vero cum saucii dicit: in umbra sponsi aut quis aissimilabitur ei inter filios Dei r sicut ergo arbor concupitu&sea quamuit cert. fuerit tempus quos tu

mellii Mer teliqua ligna sylvae sic est istosus inter reliquos fi- rit qui, sub umbra legis residere delendia duritia ara oris αhos,habens talem , qui non solii iapore omnes, scd & odore aestus. Sed transiit illud tempus. Veniendum est nunc ab a praecellat. dc duos anima sensus dest, ustum& odoratum bolis meliae umbram: &qu-muis dii et aquis utaturum- reficiat. Diuersis namque copias meorum suam nobis prae- bra, vide ut tamen onDiis anima , donec in praesentivo parat sapientia: in qua non solum panem vitae apponit, sed est, umbram habere necessariam: propter illum credo a immolat caluo verbi no Glum miscet in cratere suo vi- dotem iis, qui cum exortus fuerit, continuo semen, quod itum, scd&m in odorata fuis adbibet,&dulata, lux non . non alia radice deitiei sum est .atescit&dc perit. sed nunciatu minore&labiis suavitatem reddant, sed& iliteriorib. ardorem temulier quidem legis umbra pro it. Chrsi ve- tradita saucibus dulcedine n seruem.Poisumus autem ligna in umbra, in qua nune ing ntibus vivimus, id est,incarnasyluae accipere eos angelos, qui unius uiusque haeres sati- tionis eius fides aurai et penitus de extinguet. Ille enim quictores fautoresque visi sunt extitille: ita ut videature lesia adurebat ambulantes sub umbra lino, tempore passionis

comparans suauitatem doctrinae Christi, ad asperitate hae- Christi, sicut sulfur visus est cecidisse de Gelo: quamuis e- reticorum dogmatum ac sterilem infructuosamque doctri- tiam huius umbrae tempus in fines euli compleatur: quianam dicere, meli quidem suauia dc dulcia, essedo matae sicut diximus Poste cimmationem seculi, iam non pocla mea. quae in Christi ecclesia Praedicantur. Ligna vero speculii. nee in aenigmate ea sitie ad ' iem videbimus v sylvaecise ea, quae, diuessisi teticis rinantur. Et de istis litate. Simile esse puto& illud quod scripturnesi: sub vim . . A videbitur infructuosis lignis a uae dici quod in euangelio bra aurit m tuarum exultabcu Sed& in sequentibus huius

ἱ scriptu est Ecce iam si cuia ad radi ε arborisposita est. Omnis libelli ita dicii sponsa: Fiatruelis meus mihi.& ego ira ipsi,

re. u. . .

165쪽

IN CANTICA CANTICORUM

4 qui pascii inter lilia donec res rei dies di amoueantur umbrae: edocens per hoc, quia veniet tempus, cum omnes viii

bi removebuntur, & permisericordiam Dei patebit veritaras soli. sed&quia ait: Et fructus eius dulcis in faucibus meis: illius animam hoc credo dicere,quae nihil emoriirum,

nihil insensibile habet ita faucibus iiiis , ct in nullo prorsus similis est illis, de quibus dicitur: Sepi lchra patenso

tureorum. cunque enim verba mortis & interitus de saucibus proseiunt. ipsorum sauces sepulara dicuntur: sicut sunt omnes qui vel contra veram fidem loquuntur, vel contra disciplimm eastitatis & iustitiae S: sobrietatis aliquid, Toierunt. Ipsi ergo sunt, Moriam nuces sepulcra sunt,&loca mortis, unde motiis verba proseruntur. iustus aut enirsat rix dicit: Quam dola Ducibi a meis eloquia tio. Et alius qui verba vitae docebat, ita dicit: Os nostrum patet ad vos o Corinthii cor nostrum dilatitum est.sed de alius quive bo peruit os suum,inquit: si meum aperui, attra sit,

ritum.

Introducite me indureum vim. J sponta verba adhue sunt, H, sed adimicos de familiates sponsi ut arbitror)diliguntur, ω ν ἀ quibus videtur exposcere ut introducant eam in domum orari laetitiae, ubi vinum vibitur,le epulae parantiar. Q enim iam viderat cubiculum regium, desiderat etiam nunc regale introite conuiuium, & frui vino laetitiata Supra iam diximus amicos sponsi prophetas,& omnes ut ministrauerunt

verbum Dei ab initio seculi intelligo 1: ad quos rectε

vel e esita Christi, vel anima verbo Dei adhaerens dicat, 'tse introduc ni in domum vini: id est, Ubi sipientia miscuit

in cratere vinum suum, &dore turpeti os suos om- P . ne insipientem dc mentem lensu icens Venite Ananducate paves meos, cybibue milum quod mi cui νobis. Ista est domus vini domusque conuiuii, in quo conuiuio omnes qui Ῥenis: ab oriente es occidente recumsentcti Abra imas coe in regiis Dei. Ad quam domum,& ad quod conuiuium, prophetae perducunt animas,quae tamen eos audiunt

de intelligunt Sed de sancti angeli coelestesque virtute ,quae

in ministerio miti tur, propter eos qui haereditatem capiunt salutis. Istud est vinum cui scribunt ut isti psalmi, quirro torcularibus altituuntur .lstud est vinum ex illa vite vii. denuatum, it ilicit Eguim uis iera: quod expressit rater coelestis agricola. Istud est vinum quod attulerunt illi pauinues qui in Iesu permanserunt: non solum in terris, sed etiam in coelis. sie enim iudio illud quoa dicitur: cuia Omnis palmes qui non manet in me nonnuli erre fructum. Nemo enim producit fructum vini huius . nisi qui permanet in verbo ct sapientia de velitate & iustitia & pace, omnibunque virtutidus. Istud est vinum, quo etiam inebriari iustis do sanctis quibusque optabile ducitur. Plaec piuo & in spiritu iam tunc Noe iuuens, inebriatus esse dicitur. Et Dauid admiratus huius conuiuii calicem dicit: Et Foctilum tuari tritias prisci, est. Ad hanc ergo domum vini, e clesia vel anima unaquaeque desiderat, quae persecta sunt, Intrare: dogmatibus inpientiae mysteriis aue scientiae, epulariam velut suavitate, &vini laetitia positii. Sciendum Eest, quia sicut est istud vinum, quod de gniatibusve ritatis pressum commiscetur in cicere sapientiae: ita est co-trarium vinum cum inique inebriantur peccatores , & hi

qui tatae scientiae dogmata pernitiosa si piunt. De quibus Salomon in Prouerbiis di Hi autem e nici simpi taris, Uno aurem in quo inebriantur. De hoc eodem vino iniquo etiam in Deuteronomio legimus ita scriptum:Tra meis Sodomorum viri eorum, pa seorum ex Gomorra. V eorum uuastilis, o bomis amaritudinis eis auror draconum ni eorum, Muror eon a , mi mali u.illud aut nvinum ouod devite vera procedit, nouum semper est:sem per est: semper nim per prosecti giscentium. scientiae &Deientiae diuinae innovat ut agnitio. Et ideo dicinat Iesus

Zaicipii sim : a nouum bibam illudis sic in rex opa

trunt ei. Innovatur enim semper agnitio secretorum arca

norumque reu latio persarientiam Dei: non solum hominibus, sed &angelis coelestibusque virtutibus. γῆ, ordinate in mech arem. J Eiusdem sponse ad eosdem . . a vei fuit, nisi quod possunt festasse etiamapostoli Chri .

ait: ordinatem mecharitatem, hune habet sensum: Omnes homines amant sine dubio aliquid, & nullii, est qui ad id aetatis venerit ut amare iam poscit, de non aliquid .cut etiam in praesitione huius operis sufficienter ostendimus. sed hic amor vel haec charitas in nonnullis quide suo ordine Ee copuenienter aptata procedit, in plurimis vero contra ordinem. Dicitur autem contra oriati E esse in aliquo charitas, cum aut id diligit quod non debet: aut quod debet di t, sed plus iusto dissit, aut minus iusto. In istis ergo inordinata esse charitas dicitur: in illis vero squos valde .paucos arbitror tan qui scilicet per viam vitae incedunt, & P se non declinant neque ad dexteram neque ad sinistram: in ipsis solis ordinata est charitas, de ordinem suum tenet. Est ut ordo eius&mensura huiusmodi. Verbi gratia Deadi te nullus modus, nullam sura est nisi haec sola, ut ei tot ri exhibeas quantiam habe Lan Christocium Iesia dili- Diso

sedi est Deus ex toto orti, ex tota arima, o ex totis x Ma thribus: in hoc ergo nulla mensura est. Diligere vero proxi- Φmum,inmensi ira aliqua .Proximum, inquit, tim indili' si. cut teipsum. Si ergo aut in Dei dileetione minus siquid te. iis quam potes, de quam in viribus tuis est:aut inter te 3

proximum tuum non sermaneris aequitatem sed aliquid di ierentiae habueris, non est in te charitas ordinata, nec ordi nem suum tenens. Vetum quoniam nobis sermo de ordine

charinatis in diligentius per sinsula requiramus, vel quos diligi vel quantu ut si opor eat.Nam si ut dicit Apostodun

membra alterutrum iuniux puto quodliunc asse iam erga proximos habere debeamus, ut eos non quasi aliena corpora, sed veluti membra nostra diligamus. Secundum hoc ergo quod membra nostra inuicem sumus qualem erga omnes nabere dilectionem similemque conueniet. Secundum hoe vero quod sunt in corpore aliqua membra bonorabiliora de honestiora, alia vero inhonestiora de inferiora: puto quod ciuilam per membrorum meritis& honore etiam di-liationis librari debeat modus , si quis ergo rationabiliter cuncta agere secundum verbum Dei, ac suos etiam assectus

temperare proponit: puto quod erga haec singula ordinem Dinamitis id scite dei, b de tenere. Verum ut apertius fiat quod dicimus, paulo euidentioribus utamur inditiis. siquis Veibi stati δε laboret in verbo Des, atque animas nostras instruat.& illuminet, viam salutis doceat,vivendique ordinem tradat, non tibi viderii r&hic proximus essequiisdem: sed multo amplius alio proximo diligendus, quino.

rum nil ut egeriti Nam cisii equidem diligendus est pro

eo quod membra unius corporis lumus, uniusque substan. tiae: sed hic mulio naphiis,qui cum ius piorimi nobiscum habeat, quod&caeteribomi habent: dat tamen hanc meiorem charitatis ergo se causam, quod viam Dei ostendit, &animae salutem, diuini vobi illuminationibus consert. dii ali uis me errantem 5: in ptaecipitio positum

muliebris peccati, ad hicem reuocet veritatis: δc de ipso iam interitu reipiat, ac retrahit ad salutem: atque ex ipsis cibus aetetnae mortis eripiat: non tibi videtur quodilla

ipse si fieri potest pleni trudine charitatis, qua Deum dili simus, dirigendus sit post Deum ὶ Et ne putes quod nos ita praesumamus, audi Apostolum Paulum de his qui in

verbo Dei laborant dicentem: visu rabundanter habeatis . . . baritate eos qui halu modi sunt propter opus ipsorum. Vi domuinalium adhuc ordies charitatis eius, tantaxat, quae

erga proximos haberi iubetur. si sit non habens quidem docendi vel instruendi gratiam , neque verbum domini praedicandi: sed tamen sanctae vitae vir, innocens. -- maculatus,&qui iniustificationianis de mandati, ingrediat ut sine querela : videtur ne tibi talis hie vir in eodem charitatis ordine habendus , quo ille qui nihil horum agit: quandoquidem uterque proximui dicitura Nonne & hic propter opus suum , de vitae metitum ti

cundum Apostoli yictum in similiter ut ille qui iti verbo

Des liborat, si ter abundantura habendus est in cliarit te propter opus vitae suαὶ Est adhuc alius ordo charitatis. Iudemur enim de inimicos nostros dili et e. sed videamus si etiam in ipsis unus solus modus dilectionis, an ibi habebit locum sismo iste qui dicit: Biare in me chari- tarem. Puro ergo uod intus sit ordo charitatis.Vαbi gratia: Est aliquis mira inimicus, in aliis tamen bene agens. pudiciis,

166쪽

rugiruscobesus,mandata plurim Des ex parte custodimis, rius ais Qui contrari iis, inserintvi:quin etiam dominitidi- Gla aliqiubus tamen errans ut homo. Est alius qui inimi a cat: Inimiciis inimicis tuis, &aduersabora luet is quidem sit&ipse nobis,tφε sit si vi atque an in ini- tilis. Etit enim: Si pectatori ruinistis,&ei quem odit do. - , i. ιnaiciis, paratus ad scelera, praeceps ad flagitia, nihil sancti, minus, amiciis . Qine utique hanc absolutionem, quam nil tu res posi ducens di non tibi videtur etiam inter ipsos de illud quod dictum est: iaminicos quaedam diuersitas habenda charitatis Puto qui- tuam. Et iterum e Gui nodit tutum,&reliqua: in quo ceni quod ex his satis patuerit, esse viniquidon cliaritam v- prosecto nimietas clinii tam . in Deum sis qui ouersanturnam. multas tamen habere causas, de multos ordines dili' contrarium videtur genuare assectum, dum nulla potestgendi; α propter hoc nune dicere sponsam : Ordinate in esse consonantia luci 5: tenebris , de cairisto cum Belial:neu me charitatem: hoc est , docete me diuersos ordines chari- eadem portio est e fidest cum infideli. His ergo vi potuimus ea tecclesia. udoxor Debent quidem viri uxores sitas di- niam introduci se poposcerit in domum Vini, ubi sine du-ligere: alias vero mulieres non debent omnino diligere in bio intellexerat in omnibus hi, quae viderat, eminere de ni castitate&sanctitate Annon videbuntur etiam ipsae Praecellere oratiam charitatis: de ipsam didicerat m,ioremese de proximis 3 Sed impendendi quidem est dilectio vel in omnium sistamque e tactuitatem, quae nunquam ea leti conius , vel in matrem. ves in sororem : si tamen fideles ideo deposcit xt dinem eius dicat: ne serie aliquid inordi-Mnt,dc Deo adhaerentes, & ersa aliam mulierem nullam se, natum Licidiis, vulnus ab eo aliquod accipiat, ut in poste 'iμ cui in quod ipsi proxima dicitur, est nobis impendenda rioribus dicitur: Vulneraracliaritatis Quin Ea autem sue ectio. Quod si hoc absurdum videtur debet autem se- ad Mimos dici accipiamus, a quibus se instrui postulat&cundum mandati ordinem etiam erga eas easta haberi dilς- munici, nihil absurdum videbitur: secundum hoc quod de Y pro sis inter ipsas persolias seminarum, quibus imi - populo dicitur: rataininigentescio et pulo eius,est confor- dilectio est, habendus prosecto est ordo quidam in imiteoron; nesar: Iesi Dei. Et ut in aliis dieitur: circioidat cliaritate eonueniensque distinctio. Et maiori quidem crum sero mini in circiatu timentium eicit, ereriniet eos .Et item honorificentia matri deserenda est dilectio. Sequent ve- sibi: obtec Memmis ian ex minimis in qui in ecclesia fraia Lxo gradu rum quadam nihilominus reuerentia,e insor - sunt:quia angeli Grini semper vident ari natius mei. viiii Mais Dbiis. Proprio vero quodam&sequestrato G bis more, criis ea. Sed&in Apocalypsi Ioannis .angeso Thvatuens Gratatas coniugibus e hibenda. Pol has vero personas, testimoniti dat filius Dei pro charitate, quam ordinauit -- Pro meritis etiam di causis unicuique in omni ut diximu ὶ gelu ipse in ecclesia sibi comissa. sic enim scriptum est: scio callitare deserenda dilectio e h. Secundum haec etiam de operat ira och ω tuam, P tre vel iratre atque alvi propinquis obser imim. Erga patientia rether opera tua nouis tua naiora ouanim .sed α anctos vero quinos in Christo genuerunt: sed&Pastolos uia prophetas horeisamus, qui ininis rauerunt verbum o tque episcopos ves qui verbo Dei praesunt eres ico, ut Dei ante aduetum sponsi: uti et ipsorum doctrinam videa- qui benὰ ministrant in ecclesia, vel qui in fide prae sunt tur ecclesiis velle a nem diseere charitatis dest propheti- :teros,quo modo non pro uniuscuiusque metitis, Mino cis instrui voluminibus , non videbitur absurdum sed der labitur cliaritatis longe eminentior, quam erga eos ita omnes sancti, qui de hac vita decesserunt, habentes anulitas ratest, qui aut nilii iociam, aut non integre Tminu Charitate erga eos, qui in hoc mundo sunt,sidieantur ei N. 4. fideles de infideles, de si tira fides serere salutis eorum, de iuuare eos precibui suis atquem re sororesque potestne fieri At non erga hos singulos inici uentu suo apud Deum, non erit inconueniens.seriptii uersus ordo habeatur chamatis a Quis diuersitates in- namque est in Machabaeoruni libris ita: Hic ess Hiemiartumis siponsa,& viden, de his omnibus animae ad persecti ta , s p roraremo puco. Sed de ad Apostolos s miti tendenti necessariam Videri sicientiam earum rerum, ut baec dici ut supra iam dixi non videbitur alienum. Per hos niuscuiusque loci de ordinis mensuras possit tener ech ri' enim omnis ecclesii Dei, vel anima quarens Deum intro. xm' invadantic simnii eos videlicet. qui verbum Dei ducitur in domum vini ut supra diximus, rearomatibus at- minis ut .Ordinate in mechatitatem, Loeest,do temet que odoribus repletur, de componitur in melius, sicut in Tradite mihi, quomodo per baec singula ordinem sciua et Polletioribus legimus, de edocemur omnem ordinem ra--eam charitatis. onmes enim homines suculi dixi rionemque cliaritatis. anus secundum hoc quod similes notassulit, similiter dili- co in te me in gistis sipatente in malis: Mis τι - - gendis uiit: imo omnisi rionabilis creatura, nobis, Vip - charitatis egi Ium. In Graeco quidem habetur: Confirmate rationalibus, aequaliter diligenda est. Aduo dum x ' te me inniyrrhis genus quoddam arboris nominans, quod men in charitate est unicuique ad hoc quomodo est, cra Latini putares myrrha dictunt, unguenta interpretatistitit. , Ο -

hoc quod rationabili est Si verbi gratiaὶ aut in moribu , igitur ordo sermonis huiusimodi est. Posteaquam sponsa de G σαάaut in opere, impropositio aut inscientia, aut in studii; verba ex ore ipsius si si audiuit,excubiculum tegis instres cmeros praecessit: dc pro his sin iis secundum savii cm' sa est, de domum vini locumque conuiuii ac sapientiae &iri me , que meritum. ad generalem dilinionem. addendum est A, .i V um vi n i Gidei h quasi in horum omnium admiratione stupe, de ii . h. - t beatur auctoritas, ab ipso Deo capiamus templum. Ipse stulat ab ipsis nihilominus amicis de sodalibus sponsi. H Μ.

nim amat omnia quae sunt aequaliter. ut nillil oderit eorum cosmietur. de quasi deficiens sustentetur, incumbens pau- quae fecit. Neque enim secit aliquid quod odio habori: lulum super arborem μύ se vel meliam. Amoris enim viii. non taliae nobii similiter dilexit Coprios ut Heb O , nete percuita, at botrum soliua siluarumque sectatur Haede Pliata em vi Moysen S Aaron.Nec rursus reliquos s' secundum literam. Sed ex his, ut exequi possimus intelli, ut exequi possimus intelli-Rntiam spiritualent, indigena illi grauis, quam consequia Deo meruit ipse Salomon, qui omnium quae sunt radi α arborum, & virgultotum naturas didicit: ut sciremus denos quae vis & quae natura sit arboris myribae, quo competenter ex hac spiritualis aptari possit expositio. Hoe est utrem quod solum peruenire ad nos de huius arboris notitialios Ista et similiter dilexit Vt xl una, & Aaron.& Matiam: nec iterum Aaron de Mariam similiter .dilexit ut Moysem:

qiramuis verum sit ut dicit ut ad eum Parcis autem omnibus, quia omniat sunt domne. amator imarum: spiritus enim incorruptionis est in omnibus: tamen ille qui mensi ra. de

numero, cpondete disposuit omnia secundum inensuram, --δI IunOtti

sine dubio uniuscuiusque nutitorum A: dilectionis su* potuit r quia odorem solam habeat sumem, nullum Ἀ-teinperat libram. Nunquid non putabimu quia non simi- menaGrat fiuctum. Melia vero albor, tum cunctis est. cm,ir litet ab eo dilectus est Paulis. cuin perieqxietetur ecclesi in quod non solum serat fiuctum, sed de dulcissimum de suo Dei: sicut diligebatiar, dum insepro ea ecutione cru- itissimum isat. Omnes igitur homines at tradicunt clatuique tolerabat. 5: dieebat sibi inesse solicitudinem siue bonae siue malis destinuo siueitis tactuosae sicut de omnium ecclesiarunir Multum e nunc ut interiit mordi' Dominus in Evagello dicit aut Deileoboaboramnes charitatis, etiamde affectu odij, qui videturbuic Mi- ctum eius bonum: Iacit ea r mulam. s

167쪽

A. ' dicit propheta: e rectore sint miticum C

erini non mittaturares ergo diictrem in hominibus vi, dentur esse. Quidam qui inimino nullum istuctum asses de. Hic peccatores de ito sagurantes, daemones inuas rum, de ecce sit qui fierunt. Sed in his oui afferunt, aut biles dici 5 ipsi: sum habentes quaedam iacilla istiueatio- mali sunt fructus. aut boni. Hic ergo sponsi, id est, ecclesia nis, alia cupiditatu Sc auaritiae,quibus quain Plutanti vulne- Christi eonfit inari se postulat,&reclinari quidem superv- rantur. Habent etiam iucula iactantiae & xanae on sed nam arborem meliam, affercirin fructus bonos, de tinE ac alta valde subtiliassent, ita ut confixam-amma ab eis au- competentet. Super his enim confirmatur dc stipatur ec cistamque vix sentiat; nisi si induta est armis Devd statvi clest , rutan bonis operibus stuctificam de crescunt. dilans& immobilis erga astutias diaboli, scuto semetipsam autem est quod in mycibis, iiii ructuosis scilicet arboribus, iidei pet oi uaconi Neira, dc nullam prorsus corporis p confirmari vult odore solo gaudentibus. Ego puto quod tem iide nudam relinquens. Qi macianque 'tem . istos qui sela ore gaudent, &necdum fractus fidei esse- mones secerint tela, si inueniant mentem hominissae mu-iunt: illos dicat quos Paulus ad Corimb. scribens dicit: Qui nitam, etiam si silerint ignita, etiam ii cupiditatum sta- . . iis Hum an trid inino Ies' cim onorum o mis& ccndiis ardeam vitiorum fides plena cuncta restan.

nostrum. Pro eo ergo quod inuocat nomen Domini no- gari.

stri Iesu Chiisti, habent in semetipsis odoris quantam ex ip- L. tiario subcapite meo. cratio et plectitur me. Jsa inuocatione nominis si uitatem. Pro eo vero quod non Descriptio est quidem amatorii dramatis spons ,sestinantis eum omni fiducia &libertate accedunt ad fidem, nullos fi- ad connubium ironii: velut tamen paulo apertioribus cor dei asserunt fructus. In loco hoc possumus nos catechume- potis appellationibus currit. Sed conuene te velocius a. nos ecclesiae intelligere, super quos ex parte aliqua confir- sipiritum viviscantem, & refugiens appellationes corpo- . mantur ecclesiae. Habent enim de iniriis non parum fidu- leas,vere perspice tuae silvcibi Dei Icua, quaesit dexterat ,

ciae, de spei plurimum , quod & ipsi fiant aliquando arbores quod etiam caput sponsa eius. animae scilicet perseetie vel fructiferae.&platemur in paradiso Dei ab ipso agricola pa- ecclesiae, non ieraria: carnalis&passibilis sensus. Ipsa e- . ire. Ipse eniim est qui plant i huiusmodi xibotes in ecclesa nim est hie si oti si de tera & laeua, quae in proue ibi inde si

Christi , quae est paradisus delitiarum: sicut&dominus di- pientia dicitur, ubi ait:t ait Milo C ira m lex: Miuun P . 3. .cat: Omnis plantam, i m non plantami pater meus caeli sis, ino ei diuitis Moria Et sicut hic sapientiam non radicabitur.Stipatur crgo ecclesia inter melius, dc silper ideo aliquam seminam dici putabis, quia femineo nomine ipsas requiescit. meliae illae putandae sunt animae, quae appellari videtur: ita ne in hoc quidem, quoniam masculi quotidie innovatur ad imaginem eius qui crea ut eas. no genere, monsus verbum Dei dicitur, corporaliter intelli enim perii nonatione sui. init nem reparant filii Dei, me- gere debes laeuam eius aut de teratn : vel amplexus sponisiit de ipsae a bores ineliae appellimum quia de ipse spon- ,elaminae, proseminini viseris decli iratione percipere: ita sis earum in superio libus dictus est , sicut arbor melia elle verbum Dei. qua nauis apud Graecos masculino, apud nos in liquiss1luae.Et ne mireris si idem ipse de arbor vitaci dia neutro genere proferatur : super masculuium tamen de uerra alia dicat ut , cum idem de Panis verus, de vitis vera,& ne utili ac semininum genus, ta saper omne omnino quod

agnus Dei, &multa alia nominetur. Omnia namque haec ad hoc respicit esse.cogitanda sunt ista.de quibus sermo est; verbi:m Des unicuique eitur prout mensura, vel deside- α non solum robum Dei, sed de ecclesia eius, atque inutiarium pati:eipantis exposcit: secundum quod de malina, persecta, quae& sponsa nominatur. Sic enim de Apostolii, iiiici, aes et unus cibus unicuique tamen deside iij sui red- dicit: In illae neque massidus irruistiana,sed omnes debat saporem. Prae tergo seipsum, non solum esurien- in imministinus. Haec autem propiet homines, qui alitertibus panem, & sti civibus vinum sede delitiari volentiis audire non possuiu, nisi his verbis, quae in usu liaboli ut .in V- bux semetipsinii ,1 fragrantia exhil et poma. Propterea et- scriptura diuina humani more reseruntur eloquii: ut vel bix eo despolita velut resecta iam&bene asta sulciti in meliis quidem notis ea& solitis audiamus: sensu tamen illo quo e poscit; scies in verbo esse cibi non solum omnem cibum, dignum est de diuinis rebus& incorporeis sentiamus.Nim sed omnec delitias,& per ea maxime discurrit, dum se vula sicut is, qui amatorem dicit se ei te pulchritudinis sapientiae,nerata in sentit esse iacusis charitatis. Si quis usquam est,qui hoc ostendit, quod na; uralem qui in se est chalitatis e- .sectilioe amore verbi Dei aistas uando: si qui est ut cium ad studia transtulerit sapientiae ita S lues poni ades' Propheta dicit 3 qiii electi laetiti eius dulce vulnus plagam- scit vel anima vel ecclesia, ut sponsus suus oui est verbumque accepit: si quis est qui scientiae eius amabili confixus Dei: lxua quidem sua caput eius sustentet, iteravero est telo; ita ut diuini, eum diaderiis noctuinisque suspiret, iii omne eius reliqirum complectatur, ε constringat cor- aliud quia loqui non possit, audire aliud nolit, cogitare a- i ii . Est autem laeua in qua sapientia diuitias continete 5e liud ne iciat. desidet repraeter ipsum, aut clipere aliud vel stoli in dicitur. Qitas autem habet diuitias ecclesia. 5esperare non libeat .ista anima merito dicit. Vulneratae I - quam gloriam, nisi illas quas accepit ab eo: qui cum diues estat. Huum.& ab illo vulnus accepi, de quo dacit Esaias: Et pauper litu est. νtibio par nate ecclesia intriue 3 i. λ . t. posivit me sicut inu se electum. lapharetra sors cadit me. Qui autem est gloria illa; Suae dubio,de oua dicit:Patre. . . Tali vulnere decet Deum percutere animas, talibus iaculis ricta lium tuum, passionis sitie dubio gloriam designani. telisque configere, ac salutaribus eas vulneribus sauciare, ut rides ergo passionis Christi, ma&diuitiae ecclesii ae sunt,

lilia Deus charitas est dicat&ipse: auris r ulneratae chari ta- quae in laeua eius continentur. Laeuam autem puto verbum

Et quidem hoc quasi amatorio drimate sponsa l. et hoc modo debere intelligi quoniam quidem sivit in eoeliaritati se dicit vulnera suseeptile. Potest autem simi lucr quaedam dispensationes ante incarnationem gestae. Sunt semiens xmma erga sapientiam Dei dicere: quia vulneratae vero aliquae de per incarnationem. illa pars verbi Dei quae sapientiae ego sum: illa scilicet, quae sapientiae eius Pulchri- aut eassumptionem carnis ui dispensationibus peracta est,tudinem potuit intueri. Potest &alia anima virtutis eius dextera potest videri: haec vero qua per incariotionem si magnificentiam contuens, de admirata potentiam verbi Distra appellari. Vnde& sinistra&diuitias de gloriam habri Da, dicere: Quia vulneratae virtutis ego sum. Talis credo re dicitur. Per incarnationem namque diuitias, o gloriam IIuic aliqua, sicut erat illi quae dicebat mea quaesiuit, omnium scilicet alutem. In dextera alitem lon. cfiat mea. ii time .sed&alia anima erga amorem iu- gitudo vitae esse dicitur: per quod sine dubio illaesus aro, stitiae eius en, &dispensationum ac prouidentiae eius quα in principio apud Deum tu era et Mn, si inpicer.

iustitiam contuens, dicitu ne dubio: Vulneratae iustitiae e- nitas indicatur. Hanc ergo laeuam ecclesia, ius Clitinus est possem, de alia bonitatis eius ac pietatis immensitatem re- caput, op at habere sub capite suo,&fide incarnationis e-hi ieiens. similia loquitiar. Sed& horum omnium senerale ius, caput suum muniri. Dextera vero eius amplecti, id est. A istud charitatis Vulnus, quo se vulneratam praedicat spo- illi agnoscere, de de illis instrui, quae a me hinus quoque persi. sciendum tamen est,quod sicut sunt ista Dei iacula,quae incarnationem gesta dispensati a tempus in arcani, Litam linae habetui desiderium bonorum, dum vulnus lin- bentur&reconditis. Dextera namque ibi putanda sunt etagunti ita sunt de iacula mali ignita, quibus anima, quae se omnia : ubi nihil de peccatinum i seriis, nihil desta iamon est scuto fidei protecta, vulnera: in mortem.De ipsis litatis ursu continetur. Hic velo laeua, ubi vulnera noti a

168쪽

HOMILIA TERTIA. 1

Post haec vero etiam

montes quosdam vici- . . sex quo isensa morabatur salientem de ma nix

Dein pellabuntur: in quibus aliqua etiam praeter illam quibusdam . non tam passi squam saltibus colles monte Diraturam,quae tota dextera in Storalia ac silendor&so. Dein modum cer vel capreae transirendentem,&ita ad se . , ir su in omni cum properatione venientem. Vbi vero domum intra quam sponsa commorabatur, aduenit, in virtutib.,Hin Qt i cmuchan rem in iis iue melit. --- - sponsa adhuc ad adolescentulas loquitur, prouocans easde hortans, imo de adiurans per ea quae eis chara esse nouit ila amabilia visi sorte eleuate perint charitatem, iacent εώ quipi in is, excitare ram,utpote adhuc dormienes apii l. -i,a 'in latum eleuent eam, & intantum suscitent quan . A tum voluerit sponsum nec minus aliquid in ea agant, quam ., ... ,ri P ritur. Ho est enim amantis sponsaepe e-cti uti nullo velit contra animum & voluntatem eius fieri,quem diligit Et ut hoc non necto ter aut iuniter 'γt,

. ins&per vires eius, eaubio per ea quae in eo suasum, - adiurantur. Tali ordine, lique verborum compositione, textu, historici dramatis diuisitur. Nune iam quid arcani intrinsecus contegat. requitamus. Omnis anima, praecipuὶ quae filia est Hierusalem, hibet aliquem agriam protrium, qui ei secreta quid1m petiesum metitorum sorte delatus : sicut si it & ille ager Iacob : cuius suauitate Permotus

lita patriarcha.mysticis aiebat eloquiis: Ecce odor ni mei. si V odor . hi, cisi benedixit mi . Habet eris v-n quaeque animi ut diximus aptum suum. vita namqueta conuersatio eius gerest ius. In hoc agro, anima quae diligens de studiosa est. sitii, t. de studet platare bonos sensu , α omnes excolere animi vi matres: non solum autem animi virtutes, sed de vires operum, quibus videlicet impleri possunt ministeria mandatorum. Est et eo ut diximus unicuique animus suus Ure,quem colit,ac miat, de seminat, secundum haec duae diximus. Est autem Sc omnium multilianim Hierusalem unus quidam de communi agende quo Paulus agit: Dei agricultura estis. Quem a mis-s mune exercitium ecclesiasticae fidei de conuersationis acci-rramus: in quo certum est virtutes inesse coelestes , de vires ii ritualium gratiarii. Vna enim quaeque anima, quae nunc hila Hierusalem hie appellatur, sciens quod matrem habeat Hierutae elestem, conserat aliquid necesse est ad agrum hunc excolendum, de lesti eum possessione dignum cu-Piatis . In istius ergo aeri virtutibus, eleuaricharitatem, . Christi, de exotiri ab adolascentulis, de initia fidei habeniliabus,protestitur ecclesia. de dicit ad eas: leuaueritu Oexcitaueritis charitatem quoad que velit: hoc est,si iam ad hoc veneritis, ut incipiatis agi ium spiritu timotis, sed adorti ni Sc in hoc pra celitis. ita ut perlecti in vobis dilictio D-r mitrati in i de ut eleuetis,atque exaltetis in vobis ariotE,de excitetis eam:tamdiu es ateram,oc tamdiu extollite, quamdiu ipse velit filius charitatis, imo ipse qui ex Deo est charitas: ne te putantes sufficere humanae charitatis mensuras, in cliaritate Des minus aliquid oti,in Deo dignum est, agatis. Mensura enim charitatis haec sola est, ut tantum quantum ipsie vult diligatur. Voluntas autem Des

semper eadem est, nec unquam mutatur Nunquam ergo

iii mutatio aliqua aut finis ullus in Des charitate recipitur. Notandum sene est, quod non dixit, si acceperitis charitatem, sed si leuaueritis: quasi quae est quidem in vobis, sed uacet, de nondum erecta est. Et rursum non dixit,si inuen ritis, sed si excitaueritis charitatem: quasi quae sit intrini cus quidem : sed iaceat de dormiat in eis , donec inueniat si scitantem. Ipsam credo & Paulus si atabat tunc adhuc in discipulis dormientem, cum dicebat: ma aequi domis, continetes rillum. P . Vox fratera i mei. J Frequenter nos admonere conuenit, quod libellus hic in modum dramatis texitur. Praesens M' nim versi lus. quem propcisuimus tale aliquid indicat, quod eum sponti letino esset ad adolescentulas filias Histii salem, subito quasi eminus vocem sponsi senserit. quasielim aliquibus loquenlix: interritrioque sermone, quem saciebat ad adolescentulas .sponia aurem conuerterit ad auditum,qui ad eam peruentiat. dixerit: vox state linei. rosum vero uitellige primo quidem ante uam arrareret

stetisse eum paululum intellige post domum i ita ut sentiretur quidem adesse, nondum tamen domum palam vellet Meuidenter intrare: sed usquas siubamatoris specie pers nestras aspicere vellesponsam. Intellige autem retia quaedam prope domum sponsae, aut laqueos es lepostos : ut si serie ipsa. vel aliquat alium eius ex filiabus Hierusalem aliquando exisset, caperetur. Ad ista vero retia venisse 'o

sum certum est: qui cum capi in eis non posset, sed seri emtum effectus diruperit ipsa retia, diaptisque eis sipet ipsa incedens, etiam per ip6 prospexerit: de postquam Gopus secerit, dicat ad sponsam. Exurge, veni proxima mea, sisensi mea, columba mea. Hoc autem dieat, ut ipso opere ostendat ei quomodo cum sducia debeat contemnereiani retia. quae ei tetenderat inimicus: nec timeat laqueos, quos ab se iam videi velle diruptos : α adhuc ut amplius ad se spontan prouocet festinare, dicat ei: Qim omne tetripus quod iam graue videbatur, transuinci hyems quae et eausa exorta vide tur, abscessit; pluuiaeque inutiles abierunt, tempus iam floridum venit: nihil moreris iter aggredi veniendi ad me: ecce enim de agricolae, quia veris iam tempus

arrisit, vineas colunt .vox enim tum & aliarum auium,tum etiam nora&gratat uris vernatis auditur. Sed δ: ficus de veris certa temperie, germen suum progiixit. Vites vero intantum de temporis tranquillitate non dubitant, ut storessitos iam audeant odoresque proferre. Haec quidem detra-quillitate temporis indicat sponsis, ut maiore eum fiducia arripere her audeat persendi ad sponsum. Sed 5e locum destriuites, in quo vult eam secum requiescere, de dicit vel mento Ouasdam saxi, quod muro ipsi vel loco promutati contiguum sit, opacissimum quendam Mellaeum, ad γε venire eam vult, de ablato vel ine, ibi eius reuelatam i ciem contueri, visitae ad saciem innotescat sponse sim :&non solum saciem ius reuelatam videat sp5sius& liberami rasea de vocem euis ibi auὀiat: certus iam quod de ficies eius pulchra sit, & vox eius suavisae desectabilis. rixe autem praeuenientes coniunximus, ne ordinem dramatis & hist riae textum videremur irrumpere. Sed praeuenientes paululum usque ad illum locum fabulae ordinem prosecuti su mus ,ubi ait: Quoniam vox tua suauis, es tui speciosa: Nunc ergo repetentes videamus primo quid est quod ait: Vox fraterni mei. Ex voce sola ab ecclesia sua primo Christus agnoscitur: Primo enim voce suam praeimsit per prophetas, di cum non videretur, audiebatur tamen. Au/iebatur autem per ea quae annuntiabantur de eo:& tamdiu si 5 sa, id est. ecclesia quae ab initio saeculi contusabatur, soram vocem eius audiuit, usquequo oculissetis eum videret, cidiceret.

Ecce invenit ad os super morites, tri: vient tretis. J Irid e sabebat enim super propheticos montes, de sinitos colles: mi , , illos scilicet. Et hoemiuido imaginem eius serinamque militiint S & si in Apostolis eum ponas, quasi in monti- bus salientem de eminentem cunctis, de in eollibus nihilo- ,ο minus, his duntaxat qui secundo loco electi ab &missi αἰ sunt, erit inconueniens. In his enim similis emitur ca- να . 'preae, de hinnulo cervorum. Capreae, quod omnem visum, visis ius praecellit. Et ceruo, qu ad interitum serperis aduenit. Sed & unaquaque anima sit qua tamen est quaeve bi Des anime con iis: ir squan in disputatione se monis est posita, ut nouit , nu ui expertus est, uomodo cum in Maum venitur, & angustiis propositionu quaesum numque concluditur: si quando eam lebs ac prophetarum vesaeni irrata, ves obscura quaequedicta concludunt: si se te adesse eum sentiat anima, Δ: eminus sonitum vocis eius accipiat, subleuatur statim: de ubi misis ac ma s pr rimquare sesibus estis coeperit, At illuminale quae o cura sunt: time eum videt talent supra montes decolles, altae scilia .

cet& excessis sorsus sibi intestigentiae sit gerentem: ita Nmerito dicat haec anim: Erota H Maas in montibar

169쪽

isi IN CANTICA CANTICORUM

Gressu reales. H ante dicimus non in memores cliuod verae fidei reuocauit iit iliges alio in os lut si irrem iam 5e in siti erioribus coram positus, praesenti collocutus t Lmagna videlicet idiaeque regna saltibus suis supcians.&

recipiendam cognitionem diuinae teligionis inclinans: de exiliat super colles, eum etiam minora regni velocitet

subiugat, atque ad pietatem veri cultus adducit: de ite dei, coaducum, de testio ad regnum, de prouinciis ad prouinciat prodicationi illustratione transiliens, Per eum qui dicebat: mi, ab Hierusalem in circumitu usque ad Ilim. cum repleuit euangelium Dei: intelliges quo modo sit er

sit sponsae. sed quoniani sutiaepe diximus in dramatis speciem libesius hic continet: nunc in praesenti dicuntur aliqua, nunc etiam in absenti: & sic agitiari inmutatio personarum, tuter aue ordo competen ex dirieti videatur. Qua uis enim promittat sponsus. ει dicat ad ironsam suam qui sunt electi discipuli eius: Quia ecce ego ret scumsum mi ib. miih.i M , Madrensummau secui: tam iterum pG par o /bolis dicit: quii pater similias vocavit seruos suos,&vni- momo Laltem veniat, & exili ins super colles. Sed do illoi ..is cuique distilbuit pecuniam negotiandi malia, de prosectus modo potest intelligi, sicut si pratam di iis . ouoniam est. Et iterum dicit: Quia abiunt cres liguum Et iterum quidem Moyses de ipso scripsit. M prophetae nihilominus U- absente sponso dicitur: Quia intini nocte clanior a. de ipso anniim auerunt. sed Fc haec annuntiatio in lecti ct Mest Genti uiri: quia renit se s . Sic ergo nunc praesens ne vetetis testamenti velamen babet superpositum ubi ve- ins is dedoce nunc sens dicitur.5 desideratur,x v - ros se ecclesiae scilicet ad eum conuel , ablatum est vG trunque elecclesiae velinim x studiose conueniet. Ciam lain subito videt eum in istis montabus. legis diuit arat enim pili persecuti odi tribulationes pernini tria reccle- volumiaxibus salientem, inconibuς crapturae prophe sis. seni ei videtur. Et ruitati eum in pace proficit,&in Cr, pro euidenti manifestatione non tam apparentem, qui fide bonis operibus storei, praesens ei esse intelligitur. Sed exilientem. Veibi gratia , quasi si reuoluens singulat pro de anima cum quaerit aliquem sensum .dc agnoscere obseu- Pheticae lectionis rasinas inueni t de ipsis exilientein Chri ra quaeque de arcana desiderat: donec inuenire non potest, istum, de per loca singula lectionum ablato nune demum abiem ei sine dubio est verbum Dei ubi vero: currerit, quo prius tegebatur velamine, ebullire eum cernat S emer de apparuerit quod requiritur, quis dubitat adesse verbum gere, atque euidenti iam manifestatione prorumpere. Ob Dei, de illum mare mentem, ac scientiae lumen ei praeberi hoc cre o dc ipse Iesus eum aditam rarandum se venit; Et iterum subluci nobis eum. atque iterum adesse semimus non in aliqua planitie alit comitate suit, sed montem con- Ata: .i per lingula, quae aut aperiuntur; aut claudunttic insensi- scendit, ubi retra formatus est: viscus mim semper ininis notitis.' Et hoc usque patimur, donec tale esticia- montibus aut in collibus apparere, dc ut te doceat nevs. mur, ut non solum reuisere nos, sed & manere dignetur a- quam eum nisi in legis N prophetarum montibus quaeris. pud nos, secundum quod interim ima quodam disicipulo Quod aut e sancti quique montes appellantur, mulsis seri

dicente: Domine, quid est sectum quod ine ris nobis manifestare temeti sum, de non huic mundor Respondii Sal. uator: bi Vitis M it me, verbum me sicit odit pater meres dilig t eum. ad psum veni mus, misionε apud eum faciem iis . Si et o de nos volumus videre verbum Dei, atque a ruinae si illum salientem super monte . & exultante supercone . Primo audiamus voce eius cum audierimus eumpturae locis inuente, indicari: iiciu au in psalmis: Fue mentatim in montibus Irin ris. Erit etiam . . aut culos meos in nos texa nile a tractauxilium mihi. Auxilium namque iii tribulationibus, ex scripturarum diuinatum sensibus optimus. Pol sumit adhuc de montes, in quibus salire verbii Dei dicitur.5 quas liberius ecterii, nouum accipere te timen- D

inom..ibus, tunc etiam eum videre poterimus, secundum tus exiliit, vetetis testamenti sentire volumini. Sed &apuae, quae in pi senti loco vidisse describitur spons . Nam de Hieremiam venatores & piscatores, qui mittuntur capere ipsiqitainiri re prius eum viderit, non cum tamen ita vi- homines ad salutem, in montib.&collit, eo capere dieiiii derat, vi nunc salientem super montes, & exultantem sit - tur. sic enim ait: Ecce noma tuos phcatores. multas ν per collet: neque peti nestras suas procumbentem, neque natorei, caprent eos si per crimem noctem, super omnem per retia prospicientem: sed magis videtur quod prius bye- coirem: quod ego magis ad suturum tenm in consumma. mis tempore eum viderit. Nunc enim primuin dicit ei: tione saeculii implendi puto: ut ciuiliniui fuerint an elise-Quia hyems traii it. Igitur ut res indicat in Gum per hye- cundum euangelicam parabolam mellis tempore,ut separat me spondet suae apparet, id est, tribulationum&tentacio- mamenta , etiamtis: qui excelsioris vitae de eminentioris num tempore. sed&alia est illa visitatio, in qua visitatur fuerit conuersationis,iste in montibus imie retur aut in l. paululum de iterum deseritur, opto nit; ac rursus requi- tibiis. Non inuenietur in humilibu do desectis loci, ne ibi ritur, ut caput eius sustentetur, de ut tota complectatur: ne mixtus videature se setani. s: sed in exeellio ibit, sensibus. M oh. serie aut ira fide titubei. aut corras ius tentationum pon- dc in eminentia fidei positus, calienti in montibu verbo

dere praepauetur. Et ideo videtur mihi hyems sui se illud Dei, de exiliemini collibus semper adhaetens. deera- tempus, cum caput suum . fidei scilicet summitatem , laeua liam nihilomitius parabolam. iiii, eodem tamen intellectu sponsi contineti poscebat,ec dextelaesus omne corpus am- dicitur in euangelio. si quis intectorii, non descendat torirer i. Nunc autem ista visito, quae de montibus apparet ud dimio. Poteii adhuc 5 alnim nobis sensum praedi- collibus, statiarum puto spiritualium altitudines potent in ues illepraesentis versicilliserino suggerere Possibile namq; inque a signat. Sed de per senestias quod prospicere dicitur, est mnem qui plena fide edum Deum, vel montem. v I x; lansibus mihi lumen videtur praebete.Et retia quae dirum- colle appellari, pro 'italitare scilicet vitae, magnitudine in- pir&cometit. quem indicati diabolicos puto, pollicii, teli murae : emmii tuerit aliquando vallis : proficientelationum rein pore, tanquam hieme iam peracta. Osten- in eo lesia aetate de sapientia de exitia omnis vallis implebi . dui it etia i tigilaveris de aestatis , sicut in psalmis dictum tui. Superbi autem quique de elati, ut montes de colle, liv. eiit Est de vere, tu sectili ea. Inde denique de flores miliabuntur: quonia in qui se exaltat,bi liliabitur: loqui se prosectus protulit ecclesia, tetationibus sui talis,dcru - humiliat exaltabitur. De ipsis enim dicitur: Qui confluuiniationi, dispensatione transacta: sicut in suis locis, cum ad dominosecut mims Sion. Et de Hier salem dicitur: Monim is ahae dii tendi ventum fuerit, olimidetur. Ecce hic veniet circi unituris . Vnde puto.quod merito etiam saluator no-LMt saliens super monte: transiliens super colles. Historicum ster qui ni de ipse dicitur lapis de monte excisu linem ordinem iam prosecuti sumus. Nunc autem quomodo nabus d iactus essenio magnus siciit rex regum depol Christus ad ecclesiam veniens saliat supet montes, de iliat Uficii ponti Potest etiam mons montisi appellari. Vetu Da, . . . super colles , videndum est. Exiliens enim magis quam ut iam terita expositio habeat locum. ad vitamquamque transilieris. propositi sermonis proprietas babet. Ira enim anima sermo diri a tur . si qui sint capaciores verbi Des qui nitibula; de progrediens, maior fiebat, usquequo seret ma- Iesu aquam sibi datam biberunt, deficius est in eis seu, ienus valde. Paulur autem non iam ambulando prosecit, aqua uiuae salientis invitam a ternam, in his scillaei inqui sed currendo, cum dicit: cini contu navis luat bus verbum Descrebris sensibus 5c copiolis, velut perenni tem noster de ecclesiae sponsus, nequeambulare neque cur- bus ebullit luctibus inlus vitae ac sicienti 5c docti inime ire. sed super i te salire dicitur, α Culite. Si enim consi- rito montibus de collibus elsectis. dignissinis salite vel buni dere; quomodo parui temporis spatio occupanam salsis su- Dei dicitur Jc exilire, factus in eis per iaciat iam domines isti ovibus mundum sermo Dat percurrit, de ianitionem seu aquae vi salientis in vir amaracium.

Similis

170쪽

HOMILIA TERTIA. iji

is, ἀδελ risu Ilat . impro&ceruu , quod inter munda ira persectionis scilicet fidei: ita:ut siquis habeat sae stat να- . n. - nalia, inanisAEE ex bis quin in Deuteronomio num sinapis, dicat monti transserit se. de transereti ii, sunt, indicatur: est enim hoc modo scriptum. H. xce- sibile est ut etiam extera non in uno aliquo, sed in plui buxanimalia quae in ducabitis:vitulum Magnum ex speciem ct imagine calestiu serant. Et cum plures sim verbi .. . - rxi ,ς ritu , ct capream, Si - gratia, in grano sinapis virtutes. quaero si caelestiuini, inex, alum, citra urbum,&ibicem. 5 camelum,&pardum. teneant, ultimus ad extremus eius usus est ille, qui ha tur Sed de ol tinctus ceruo compar nit in multis scripturae apud homines in ivinisterio corporalicita etia in reliquis vel Dia .... d in s cis habetur,ut in thalmo, ubi dicit: Sicut ceruus de- seminibus. ves virgultis, vel herbaru radicibus, vel etia ina- s sis foc de tadfontes aquarum tria derat Mimiam ad te Deus. nimatibus intelligi pote, ut usum quid) α minis risi ho-Vminiame in sermonib., quos ex Deuteronomio assupti, minibus Praebeant corporale: habeant aute incorporalium

mus etiam hoc nonesti ter considerandia videtur, qua di- situ in animi lib. mundis enumerandis ordinem tenta erit: ut

primo vitulum. secundo agnu tertio hircu scriberet. In his vero quae secundu euii de Moysen offeruntur ad altare , primo emata, secando caprea nominat. Et ita post haec reliqua per ordinem describit animantia. missi ratio his quibus abundantior gratia spiritualis in dono scientiae concessa est, per spiritum calictum nianifesta & euidens set. Nobis interim,quimia de ceruo & caprea diceturiunc in expositione Praesemis versiculi incubit.conueniens videtur exscripturis diuiniscon Mare pro viribus, quae de his animalib. referuntur, de quibus ide Moyses ii de carnibus loqueretur, lux in omni desiderio anui comederemur, non oblatina altare: ii ii caprea. inquit,& ceruus. Egregi ii vero quid i simus uiis psalmus bide virtutibus de euicacia vo

ς' laci per ordinem ceribit, de ceruo hoc modo dicit: i ex . . ita Scisuris cretios . id est, perfectos iacientis ceruos.

reuelabit condens a. sicut enim vox domini intercidered cit ut staminam ignis, Ce concutere desertum: ta perficerec 'ri os . ac re ut lue condensi in mollitur. sed de in Iob decet ii ita inuenimus referri. ubi dominus ad Iob per turbinem loquens de nubem, ait rivi e go obsi molli parto cer-

m ut numeruli imo: et eream, duos ad parti : dolorestrius limas & imagines, quibus doceri animaro t S instru ad contemplanda etiam ea quae sunt inumbilia & cie lestia: : hoe ibitissis est quod ille criptor diuinae apienti edi eui se enim mihi dediscori in quae lunt hic etiam γα. , ut vidit Isitio, ubi tortim mundi, virtutes elamentorum, initium finem medietarem temporum, viri tu inmu 'm: υ-tiones, O coninsionis temporum, anni circulos, O stellaru ni sitior es, i Manimal rem, iras Iliarum iri

untias cogitationes homiluini disserenitas virgidiorit .

a irtutes radisum :sed curcio sue occi manifestasunt, cognoui. Vide ergo si pollumus ex his scripturae sermonibu ea quae disciit et troposuimus, lucidius euidentiusque cola ligere. Etenim scriptor iste sapientiae diuinae, cum lingula

luxque enumerasso ad ultimii dixit:quia occultorii ct inanis siorum ac rei it cientiam: ostendens sine di ibi in uod uni quodque eoru quae in maius esto sunt, reseratur ad aliquid eoru quae in occulto sunt: id est.i insula quaeque visibilia hibere aliquid similitudinis cla rationis ad inuisibilia. Quia ergo impos bile est homini in came viueti agnos et te aliquid de occultis & inuit bulbiis, nisi imagine ab ita de

similitudinein conceperit de vis bilibus : Ob hoc aitutior quod ille qui omnia mi asticita fecit, ita creatiit unamquam

que visibilium specie in terris, ut in liis doctrinam & agnio te emi Iesu ii ut nutri irarum natos, aut me dolori- tionem rerum inuisibilium& caelestium poneret: quos et para: is eorum emittet ros rion ut si rerum. Omiati haec ascenderet mens humana ad ijrit aciem intelli emia. plici intur innatiuitate: exibor, non reuenc π.His ad- & rerum cauca incalestibus quaereret utroisset edocia per capientiam Dei etiam ipsa dicere : x in occulto sunt, α quae innonii esto cognoui. Secundum haec quoq iergno. scit Iesi sta iam mundi, non colum hanc vi ubilem corpo- rare nique quae palani est. sed de illina incorpoream inuisibi .lem ite . quae in occillio est. Agnoscit etiam elementa muta

di non totum visibilia. sed de inuisibilia.& utroruinque vir. tiites. Sed de initium quod dicit, de finem & medietatem temporum: initium ait visibilis quidem mundi, quod ante sex millia non integros annos initium designat Moyses: e- ilietatem quoque secundum temporum rationem, inem d. tum qui si eratur cum caelum de terra transibit. secundum occultoruin vero scientiam initium illud. quod intelligiti . quem sapientia i ea docuerit, qliod nulla possit ni tempora, nulla saecula comprehendere. Medietatem vero horum qui nunc sunt: snem vero ea quae futura sunt, id est, persectionem consummationemque vi aversitati , quae tamen ex his

visibilibus coniici possunt de intelligi. sed & vicis studi-

Dum perminationes . de leporum conuersiones, de anni circulos ex his quae vadontur, refert ad inuisibiles rerum iu corporaliu permutationes aevici studines. Circulo quo que annorum temporalium&praesentium, refert ad nnii qui es aliquos ac sempiternos annos, secundum eum qui

dicebat:Et annos iureos in in te habui. sed de stellaris poti riones non dubitauit ab his quae palam videntur,reser re ad illa quae in occulcis sunt. qui occultorum manifestorumque scientiam metuit , ω dicit elle aliquod cunctorum genu . quod de Abraham percipue stirpe deicendit ioit stellas - G .it. ιli. Sed de resurrectionis suturae gloriam, stellis esse secundum occultorum scientiam pronuntiauit; sequens eum a qui dixit: liaeso, Diu, alia oria hilari .sullari, a eius, smilitudinem sera . non solum alicuius testis imo fel adi in stiori ita resumectio morauisse: Nisis uti 'ginis, sed ipsiu, regni extorum s cel missibile est,etiam dubae intelligeretu illud quod ait naturas animal inmitas. caetera semina. iliae in terris iunt ut habeat aliquid in cHe- que bestiatum,nunquam dixisset in euansiliis saluato Di stibus similitii dinic de rationis. biod si semina, sine dubio cite vulpi huic. Nequi Ioannes de quibusdam iuriiset: se s. . f. Ee virgulta: ct si virgulta, sine dubio de animantia, vel allia peiura. xeneratio viperarum sed nequed topheta diceret de P - Μ nonnullis, quod equi emisserit facti uint. Et item alius, y Π Homo si in honore esca, non inrellexuae paruus e liumε-

iungeda sunt etiam illa aliae tu pio iubi legimus, hoc mo-d a: cerusis amiciti rum, pucto grati rum o quantur tibi. I xe interim ad praesen de ceruo nobis scripta occurrere potuerunt. Quae ob hoc assumpsit iniis, ut loquamur non indoctrina tinnianae sapientiae, sed indoctrina spiritus, spiriti alibus spiritualia comparantes:& ideo invocemus Deum, patrem verbi, quod nobis verbii imam stet arcana. sensu que nostrii remoueat, doctrina himianae sapientiae,& exaltet atq; eleuet ad doctrina spiritus:ut non ea qui sentit cat-nalis auditus, sed ea quae cotinet vobitas Spiritus sancti, loquamur. Paulus Apostoliis nos docet, quod inuisib lia Dei, ex visibilibus intelligatur: de ea quae non vitatur,ex eorum ruae vidennit ratione 5 si ilitudine coii celentur : ostenens pri hoc quod viii bilis hic mutilus, de inuisibili do. at, ct exemplaria 'a taeda caelestium contineat positio ista

terrena, ut ab liisque deorsum . ad ea mix sursum sunt possisimus, cedere: toue his quae videmus in tertis sentire A

intelligere ea QM habemur in extis. Ad quorum similitudinem quadam, quo sacilius colligit et lixe ac sentiri possent diuersitate creaturari im quae in terris sunt. similitudinem conditor dedit. Et fortastis sicut hominem Deus ad imagi nem dc similitudinem suam fecit, sta etiam caeteras creaturas ad alias quasdam caelestes im nes, per similitudinem condidit: at ibitasse intantii sin aquaeque qua in tertia sunt, trabe ut aliquid imagini & umilitudinis in caelestibus, ut etiam granum sinapis. iiod minimum est in omnibus seminnibus. habeat aliquid in reginis des militudinis in caelis. Et hoc quod talis ei quaeilam composita est alteri ratio naturae, to in minimum si omnium seminit, maius sat omnibuxoleribus: ita ut possint venire aues caeli, & habitare in ramis tuum vel repentium. quadrupedum. sed de illud adhue potest intelligi, quod sicut granum sinapis non una simili xudinem tenet regni caelorum,& habitatio: ins scilicet auiu