장음표시 사용
191쪽
Si aut ni quod illia acio,&c. J Non ego qui inuitus. uauerit ab omni t ione peccati. ite legἴ dicit non pix- sed consuetudo peccati: qtiani tamen necessitatem mihi cepta sacrificiorum,&caetera quae erantum, a. usq; ad te- ipse paraui. Pus Christi data: sed illa quam de Ox noster te siti Chii ibi, b Ihureio bi is, &e. J Si ego volo, in enio mihi legem docuat dicen .Omnia quae que vultis ut se Diu vobis ho
honum facere contra adiacens malum. Item , hoc est quod mino: isic devo facite illis. Ista est.n. lex de prophetae. Infit-
ait, secundum nimx vulψ '' a Si autem quod nolo, illud facio, tam non ego n. ς - qu volcitam operor illud. sed quod habitat in me peccatum. . inuenio igitur legem volenti milii facere bonum, quoniam mini malu adiacet. t Condelei stor. n. legi Dei secudum interiorem hominE.ς Video aute aliam legem in inebris meis , i repugnantem legi mentis meae, a de captiuantemine in lege pecc .ci, quae est in me bris meis.' In selix ego homo, quis me liberabit de corpore mortis huius Gratia Dei per Iesum Christis dominu nostium. Igitur ego ipse mente se uio legi Dei:i carne autem legi peccari.
Ihil erso nunc dinationis est his qui sunt in Chimo Iesu qui non secundum carnem ambulant. Lex enim spiritus vitae in Christo
Iesu. v liberauit mea lege peccari re mortis. corpus nostrum. Eius aut Cex PNam quod impossibile erat legi' in quo in prudelicia carius est quae docet firmabatur per carnem, Deus suu suum mit- edete, epotare εἰ cxlmi vii iens sinii militudinem carnis peccati: & de peccato damnauit peccatum in carne v ut iusti.ficatio legis impletetur in nobis, qui n5 secudum carnem ambulamus, sed secundum spiri tum . alii enim secundu carnem sunt, quae carnis sunt sapiunt: qui vero secundum spiritum sunt, quae sunt spiritus, sentiunt. y Nam prude, tia carnis mors est, prudelia autem spiritus vi. ta, de pax. φ Quoniam sapientia carnis inimica
est Deo. Legi enim Dei non est subiecta, 'ne enim potes L . Qui autem in carne sunt, ς Deo
placererem bonum velle se iacere,adiacere sibi malum iuxta desi
dicit. Q loniam mihi malum iacet. ostendit quia non per
nec ilitatem peccat : sed propria volunt Me ducitur ad Pe carum , cum vult esse carius
Consentio legi secundum metem. Item, interior homo noster racionalis de intelligibilis. est anima quae consentit legi Dei Lex enim eius est ratiotra iter vivere. de non duci irrationabilium ara malium papsionibus. Exteriorvet, . est luxuriis quae repugnant nationi. Et si superauerint. legi l cccati subiiciunt. Sic enim ista est sicut quislam aestanant : quia: quod nolumus hoc facimus. Video aureia, de J Desideria consuet vel Persuasionem inimici.
scientiae scilicet naturali , velle ei diuinae quα in mente coe. sitit
quisiic detineor, quis mel;Lerabit de consuetudine mortifera corporali.
is Gratia De incideαὶ A linitabiliter intulit,dicens.Gratia Dei rei Iesiuit Christi in dominu nostrum: quia quae Moyses εἰ naturalis lex non d scuit, haec docuit clomimis noster Iesus Christus contentu ere mundum .dc superare vitia.Vnde alii, Apostoli hoc docet dicens. Om autem Chiisti u I istini, carnem suainctu cifixenim cum vitiis ac concupis - li coisiletudine implere non siotuit, in nobis i , item inii te, ins .atem, quem lex non potuit libra e . numquid non Pau- tur, qui exemplo Christi mortificabimus carnem. lui nondum erat Dei spatia liberatus Vnde Probatur, quia x non jecκndum. Sce. J Plomo ex spiritu d: came eon .exaltet ius personalia eloquitur. structi est. Quando ergo carnalia agit, totus caro dicitur: cs Iaditur ego, deci Recapiti ilit ut concludat, dc rursum quando Verbi uiritualia, totus spiritus appellatur. Vn qu ςrsona eius qui sub lege erat,iue loquitur. que enim substantia cum eadem alteram in suam ditionem carne tollegi. d. c.' Homo carnesi duplex est quo- erigit' de vim quodammodo propriam . de nomen amittit: dammodo,de in semetipso diutius. nam singulae cognata tibi de vicina desiderant. y imprudouia carnis . dee. J Notandum quia non Caro C ovet VIII. mori. sed prudentia. Eius aurem ni ortem dicens. aeto nam Non. ii impostibilia mandata. Vnde filiii, Dei socii a serui a cipies.s ctus est homo, ut pec
catumd.imiraret in came . de nos inarueriet quemadmodum Por: et peccatum damnare in carne : ut iustificatio legis impleatur in nobis.
cens in si in ilitudinem carnisi eccara, ostendit eum eandem qui de carit E sed absque peccato portalle. Item hic umilitudo veritatε habet, sicut Adam senuit ad similitudine sua. similem ergo caeteris hominibus carnem dominus Deus nostet Iesus Christus assumpsit. t Et peccito, &αὶ Quasi si dicas:de hoste expugnaui nostr . Sive sevi nostias. 'lux Pro peccato esset ebat in lege. peccati nomine vocabat. cum ipsi /elicta nesciret: si cut scriptum est: Et imponent manus inper caput peccari sui. Sie de Cntisti caro quae Pro peccatis nostris oblata est, peccatin men accepit. Quidam autem dicunt'peceato ludaeoru ψdominum occideriit, peccatum diaboli quod hoste deewerat per hominem condenarit: sicut ad Hebraeos dicit: ut per mortem destrueret eum qui habebat mortis imperium. Sive de illius carnis substantia quae ante seruiebat peccato, vicit nunquam recondo peccatum: de in eadem carne damnauit Paciatum ut ostenderet voluntate esse in crimine non natu iam.quae talis , Deo facta est, ut possit non peccare si vesit. v Vt iusti catio. dcc. Vt quod in illi repugnantecam, poenasgnificat Item ipse alibi dicit: prudentiam humanam studines ni iudaiiatismis,dde. JHic Apostolus, nihil esse.malo vicem referre. Talis ergo prudent: an ortem paritin illis dimitatione dignum csse ait, qui carnis Ner - transgrediendo praeceptum. Spiritus verb prudentrae in pre . senti pacem habet, de non reddendo vicem de vitam in sit
n g Oxeni spiritus, dee. t Notandum quia gratiam legem
appellat. o Liberauum alete.&αὶ Quae mortificii ccatores.
per innimitatem carnis non poterat impleti In eo autem in quo dicit. Deus cum filium suum misii set in similitudinem carnis peccati: Sc propter peccatum misi sed ostiat,quonia ante incarnationcm erat filius : de si repta postea carne,' quae id peccandum est et procliuior, ipse tamen absque peccato eam susceperit. Et idcirco diciturun similitudinem cat. nis peccati suscepta carne venisse, de peccata in eadem came damnasse. quoium carnem,quam sulceretat, innoxia serturo. Prudentia verb a prouidendo est appellata. et Quo ita rudentia dee. t Non ip . caro, ut Manichaei dicunt. sed sensus carnalis inlinicus est Deo. Omne enim non subiectum, inimicum est:& quicumque se voluerit viii. dicate etiam veteris legis ii onnunquam modum excedit. a Nec enim meli. Ji inpollibile dixit: ut vel sice a carnis concupiscentii x reuocxtet.b a d.&e. J Hic probatur quia superius non carnem .sed
opera accusauerat carnis: quia quibus hoc dicitiit, utique in
e Deo acere non pallunt.JFiei ieium non potest ut carni deditus,aliquando non pecat.
192쪽
Vos te nin carne, dec4 Hoc et tisi iritualcitis operi- non sertiost in oris. Item vos Romani in fidoptionem fili bus Occiariti. riam vocati estis , non sicut Iudaei qui subditi legis imperio, Sitavior. dcc. I Hie ostendit. Onias patriis lanctus in se itute tenebamur. patiis filii lit. Ite in illo spiritus Dei habitat, in quo cius m quo clamamus,&αὶ Qui vocat patrem, flaim se esse apparem tructus , sicut ait ad Galatas: i ructus aut ei piritus prosteriar. Debet ergo patri in mori s similis inueniri. itecti; bam , g dium, placere non possunt. vos autem in carne non ' 'ς sti , in i piritu: hii tame spiritu, Dei habilit vise p*; , DP subia- in vobis. Si quis aute spiritum Chri lii non habet, hic non est eius. 4 , i aine Christus in vobiscit, corpus quid c mortuum csi pro' ter peccatu, spiritus vero uniit propter iustificatione. Quod si spiritiis eius qui ius citauit Iesum amo: tuis, trahitat in vobis: qui susci tituit Iesum Chri istuma mortuis viviscabit de mortalia cor pora v ra propter inlia itatem spiritum eius in vobis .s Ergo fratres, debitores sumus non
carni ut secundum carnem vivamus. Si enim secundum carnem vixeritis, moriemini. iSi auia te spiritu facta carnis imortificaueritis, vivetis
uicumque enim spiritu Dei aguntur, hi sunt fili, Dei. i Non enim accepistis spiritum seruitutis iterum in timore, sed accepistis spiritum adoptionis filiorum Dei in quo clamamus, Abba Pater. R Ipse enim spiritus testimonium
est qui dilexat inimicos. α pro
stum imitamini, carnalis sensus quasi mortuus non resistit. Vnde de Dauid aiebat Ego tanquam surdus non audis- ι . Osic ni muturnon. ris sos suum .de cxte Me spiritus xero vivit pro ter, A c. 4 Nunc spiritum notitiamsgitificat, qui propter iustitia suam vita appellatur quasi iustificans corpus, beata illi aeterna vita. ite, spiritus vivit ut iustitiam operetur. Non enim hoc solum quaeritur, ut a carnalibus cellemus, sed etiam ut spiritualia faciamus.
si tam: Iesiuina mortuis ha. bita: in diobis . , &c.J Si tamen pulificati ut in nobis Spi litus ianimis habitare dignetur, non patitur Deus replum spirati sit iterue: sed quomodotes uni amori itis luscitauit, ita& corpora velua resta litabitag Ergo fratres bitores sumus non cur ii, νι secundum carnem vivat rus: ibi totum agit, ut ostendat eis legem non esse ii eccisariani, quae carnalibus data est. Item . nranisAEE nunc ostendit, quia non de communi&naturali molle superius secetit mentionem dicens:
cat autem mortem p xi aeterna. Non enim quia caro humatia mala sit, & spiritus bonus, laudat spiritum, de vitaiperat cainem cum mi edoceat, dicens. Et virgo cogitat quae sum do inini, ut sit sancta corpore & siriti tu . Nouit enim mentem accusate, dicens. Homines cor primente: Hoc enim dicit, ostenilete volens moimam patieni Passionum desideria humani corporis elle. quod eum caeteris irrat Onalibus animalibus commune habemus. Sicut enim caetera animalia deterra habem natituta teno ita & nos corpus. A
reddit spiritui nostro, quod sumus si ij Dei. 'Si
autem liiij & haeredes, liaeredes filii de Dei, cOh.eredes autem Christi p ii tame compatimur, qui glorificemur. Existimo enim quod non si in t condignae passiones huius tempotis ad suturam gloria, quae reuelabitur in nobis. Naexpectatio creaturae reuelatione filiorum Dei cxpectat. Vanitati. n. creatura subiecta est,
Testimonium adoptionis est, quod habemus spiriti in , per
quem ita oramus. Tantam enim arrham accipere in P te arat nisi fit .
merci ut esse filius . naeret irestici haeres patris. veri filii
timui cum necesse fuerit, pro 'nomine eius, qualia Pertulit ille pro nobis.
ioannes ait, scimus quon caars in erit, similes ei er
vult sui iam gloriam commendare. ut praesentes pressuras facilius toleremus. st revera nihil pollet homo cond suum Pan gloriae callisti, etiautes talis ei miti qualis modo est vita. Qinc ilia enim passus erit , morte , plus non est
quam etiam peccatis ibis antea merebatur. Nunc autem depcccata donantur: & tunc vita aeterna praestabitur, consor - tium angelotum, splendor solis, M. quae sanctis I imul Vr romissa.
Muram gloriam, deci i Modo enim abscondita est
eum Cliostolii Deo , δe notulum apparuit quiueramus: quod dominus repromisit sanci ..is Nam expectitio,&c.J Diueis hunc locum diuersis modis onunt. siue omnis creari ra resurrectionis tempus expectat: quia tunc in melius coni nutabitur, siue angelica. sitierationalis creatura. Petrus et iiii dicit, etiam angelos floriam desderare sanctorum. Quidam etiam sic dicunt. Adam& Euam esse creaturam . qiu solim serpensa spe diuinitatis vanitati subiectos, corruptioni esse in deserit ire: nim ex semetipsis peccantes sed ferri ut is instigatione& G-silio. Et ipsi .inquiunt, liberabuntur. vitam non corruptioni deserviant. Omnem autem creaturam dicunt esse, quicum- lque usque ad aduenium C risti iusti fierunt. qilia &ipsi ' nima autem nostras sititus est incorroteus dc rationali dc nondum accitii emes ex nectam, Deo pro nobis aliquid me immortalis. Si enim secundum carn vixeritis orienaini. lius providente Non suum Secundum rationem expositam : carnales homines iustilliin custodire non possunt.
si autem Piritus facta, deci J Spititualibus actioni Sut,
carnis opera subieceritis.Notandum i E, opera carnis,nUnsubstantiam accusare.
xsmici naue autem si iritu Dei. &αJ Quicunque merentur Sancto spiritu gub ari, sicut econtrario , qui Peccant, spiritu diaboli a uiuiit, ab initio peccatore. Item, quicunque secundi in docti inani Sptiuus satieti vivunt, ipsi sunt qui spiti tu Dei aguntur. on enim accivillis spiritum eruitutis, dcc. Notandum est quia ludaei eiu filii Dci erant tamen cum vilem sub lege velut sub paedagogo agentes, spiritum timoris habebam.
Iudaei acceperimi spiritum, qui illos ad seruitutem co-eeret per timorem. Timere enim seruorum est, diligere fi otuin . sicut iccipium est: Seritus donunum suum timebit,
ociuius diliget patrem filii in Illi et so qui operati char Raais
voluntate nolebant, timoris necessitate cogantur. Nos vero Omnia clivitati eor remur, ut illi nos omnes prob ust dum aut inii illi,sed de noxii si inqui. bus completa sunt necdum tenemus, sed in spe sustinentiis. qua mitis quae nullii videte iusti cupierunt, vidclinius. Item dicens. Si tamen compat mur ut d glorificemur,& inserens, Expediatio creaturae. De rationali creatura sermonem fecit,
x sicut existimam de it rationali vel in sensibili, quae adseremnitem hominum creata est,& post haec peritura quando sol obscurabitur. S. luna non dabit lumen suum. , stellae coeli cadent super totam Sc tunc erit nouium ccxluna de no- ita teinpora. Creatura autem Adam est&Eua, quae adhue expectat se a Deo recipere adoptionem. vs Vanitari mim creatura. J Vanitar est omne quod quandoque sinitur. Item vanitas est praeuaracatio; cui subiecta Eua . non propria voluntate . sed serpente decepta spe illa, qua audierat, Et eritis quasi dii. sicientes bomnia dc malum.
Serimus autem est cori aptionis quam audiuit Adam: Terra ex o intra uniris. In tesurrectione recepi uti iuncii cor
ruptionem filiorum Deix Subit lae'. J Si ingeli liominibus ni inraui.
193쪽
1N ppis TOLAM AD ROMANOS CAP. VIII. 177
lam non seruiescis qui decit Hic grana spiritus, intuin nomi- o
D. iii sinem coriunmini. nauit: sicut alibi dicit. Si oravero lina M. ii irretii metis orat: ς bqse uitae rim quod omnis irratura in rem cit E e. J sicut Et, aemulatores estis, uition. Postulat autem, qui postulare gaudem angeli sit per poenitetura, ita dolent isti per eo mer- nos iacit gemitibus, qui enarrari non possunt: sicut tentatet, . Ole es. Item nunc c mmiuiem creatura: ii nominat, nos dicitur De ut stat, hoc est, viscite iun faciat quales - A um ci Euam , iustos . . . r nius. sed de hoc rhune quod
i , oti, olens, scd propter eum qui sub xςQx m dominii, fieri iubes. ip in spe quinta ipta creatura liberabituras exuit fini operiri i ut ille a1sciunt e corri aptionis in libertate gloriae filiorum domum,aut ille alia secit. Dei. . Scimus enim quod omnis creatura in- cum ii ipse scripserit. nec ille semiscit , α nartu tu usque adhuc. ς Non con uuxerit. It gratia spiri-iolum autem illa, ied α nosipsi primitias spi- ritus habentes , ec ipsi intra nos gemimus adoptionem filiorum Dei, expediantes r demptionem corporis nostri. Spe enim salui facti sumus. Spes autem quae videtur, non est spes. Nam quod videt quis, quid sperati Si autem quod non videmus speramus, per patientiam expectamus. s Sinulit et autem I spiritus adiuuat infirmitatem nostram. ' Nam quid oremus sicut oportet nescunus, i sed ipse spiritus postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus. Qui aute sciuratur corda scit quid desideret
Dx. qui diculur creatura simul congemiscunt, tecapere desidei es praemia virtutum qiue dominuspromtiit eis.
lum angeli qui benigniores no bis sunt de huiusinodi dolent. sed etiam no: qui iam Spirita sanctum habemus, de alibus ingemiscimus , sicut d Hie-
ein. nymiscens aiebat: Heu mihi anima quia per i t a terra reuerens.&reliqM. Ite dicen, .
creatura sermonε secoit, non participat Spiritum tus. noininat spiritum, quid cet nos pro nobis domitio postulare.ncut Esaias dicit, viri tui fa entiae Ohiotui σι - tam LM tectistis. Et Corinthiis serita, dicit, sis s quoniam seu timui estis θ ituum, ad HS cationem Eo ix quaerite ou detis. in mas aurem quoniamd ligentibus, &c. J Omnia quaecunque secerimus . vel passisierimus propter dilectionem Dei. omnia nobis ad mercede spiritus quia secundum Deu pollulat prosan cunt. Omnia eium quae-
ctum. sed de sanctis dicit qui Deo placuerunt naturali lege. similitet Moysi: Dissicipuli utem Clitisti primitias dicucti, .m Scimus autem quoniam diligentib. Deia, o innia cooperamur in bonum his qui secundum propositum vocati sunt sancti. Nam quos praesciuit, ' & praedestinauit conformes fieritur habere spiratus, ulcst,pria imaginis fili j sui, P ut sit ipse primogenitus inmade praeclaraebuit in t p t mulit; os autem praedeliinauit, uae ditauerum omne u teri . vocavit hos Miustificunque iustas secer u. pros
ium oculi sint, aue J Secum dum quod proposuit sotii fide
siluare quos praesciuerat credituros, & quos gratis vocavit adsilutem. multo magis glorificabit ad salutem operantes. os Et prid 'irauit conformes
te legem&inlece M si. Et cauix quos autem iustilicauit, illos Ec magnifi- quod priore, sint di tapuli cauit. Quid ergo dicemus ad haec si Deus pro feri. docili laedestinat. id Christi. Hebraei, selibens do- nobis, quis coiranos Qui etiam proprio filio est quod praescire. Ergo quo, cet: Sed&bi omnes testitia ο- suonis pepercit, sed pro nobis omni b. tradidit prauidit conformes tuturos nio sdci pro Minui cert- illsi , t ouomodonoeii 1 eum illo omnia nobis s ς co
ds Expina tui,&e. Nondum iera ipsam promissis ret Cor. 13 cepimus,sed speramus, ii ut ad Cori ut bios ait: Perses imambulamur,o h pre 'eci .e Spes autem .iuae videtur. 5c J Qiiod videtur non sperati Esed si proprium est. viridetiir. Nulla enim spes in rebus visibilibus est Christianis. Non enim nobis praesentia pro missa sunt sed mar a. s si autem quod nou ridemius per iis , per patientian .eτ-rrct l ideb fidet per patientiam grandis est praemii: quia quod non videt, credit, ad quas iam acceperit,ita secu- acceptis: sicut ait ad Hebram: ται uia bi, nec Variae', ut voluntatem Dei facientes, reportetis repromissionem. spe, enim sine patientia esse non nouit. Si hi litur aut oestiri is alui t. dec. l secundum hinc spem adiuuat. ut non tenena, sedccelestia postulem M.
Infirma enim est nostia possibilitas nisi doctri ira sancti spi
Frequenter obstant, quae prodesse putamus, de ideb nobis cC- ii . mini E conceduntur prouisione diuina. sicut de ipse sibi ait. propter quod terdo num rogaui, vidi sic reta me,& reliqua. Aliter , Difficile orationis nostrae desaelium
secundum quod corde concepimus, exprimere vix voce valemus:vnde subsecutus est.
sedissi liritus postulat, Deus ei qui scilitatur
corda, de si sermone compreliendere non iussicimus, nouit inquantum m bcredere curiamus. i. ars rebus, non pro saeculatibus nostrae , conforme corpori la- Chri- ritatis suae.
ut stipitis: e. J Piimogenitus ex mortuis in glotiam. trem lite secundum quod homo suius est, secundum gratiam quae in eo erat filius Des , primogenitus interpellat pro nobis, non quasi Deus interpellat, is quasi summus
t mos autem , &c. J Quos praesciuit creditu tot, hos v
cauit vocatio autem volentes colligit,non inuitos. Aut cise discretio non in personis, sed in tempore est. Hoc ido dicit, propter fidei inimicos: ne simultam Dei gratiam iudicarent. Ermo vocantur per praedicationem ut credant credentes rusti licentur per bapti sinum: glorificenturia virtutibus gratiarum.
t Quid ergo diremus ad haec. dce. J vult ostentire quia
nemo possit impedire eos qui diligentes Deum, diliguntur amo, quo minus gloriam suae promissa est, consequantur: eo qubd persecta quae illis est charitas, omnem causuri mortali innotis solas expellat.
ii Lo : residii illinu. praemisit tradit,ut tradentibus maneret libertas arbitrii : & nobis patientiae monstraretur exemplum. Quod a it, pro omnibus, notandum quia non pρον aliqu*ntas.
t Quomodo non etiam cum lillo in uanilis Main J Quia potemiabere charius, quod nobis neget , qui filium non
negauio. Scit tamen quia pro mas accumit a uersus electos Dei 3 Deus mdiu i cari postulamus secutulum Quos Deus elegit credentes, aes ipsius voluntatem. mis & virtutibus iustos ostendit, quis pro pristi insaud xs Diu autem H utatur corda, scit quid tu serat iritus. J lut accusare delictu, vel pro contemptu i ilium mando sutiamus sacerdos. sMinon.Tom S. M
194쪽
chris is r fur, occi I seciuidum assumpti hominis lo- liuitur formam, qui mortuus est.& resurrexit. Qui etiam.&c.J Vt cum ipso simus, ubi ipse est. Solent punε Ariani ex interpellationis caula, mouere calumniam, dicentes , quini qui interpellatur interpellante sit maior.
quidquid ei illatum iniuriae erit. Christo similiter irroga
ii Nam quod ait, Conscientiam sibi in liac parte testimoniuret hibete, illum docet veritatem discere cuius coscientiam in omnibus attestatur. Nec eum mendacii reum interna aecusatione constituit. Item Apostolus se tristem dicit valde
bus rei bona Alum .st, a Christus Iesus qui mortuus est, imo ciuitare
I iam obliuionern non Pati. μ . T . -- nem, qui dicit nullum nos i
pes quo, ipse elegit. sed in hoe xe ςd x pro nobis. Qui ergo nos sep x-bi a te quando perseeutor erat&uit repellate eum dicitur, dum charitate Christi Ztribulatio, an angustia,atasM optabat se anathemi esse a
mes,an nuditas, an pericula, an persecutio, an gladi 2 sicut scriptu Quia propter te mortificamur tota die. AEstimati sumus sicut oveso celsionis Sed in his omnib superamus, propter eum qui dilexit nos. SCertus sum. n. quia
nequc mors, nequc vita, neque angeli, nequc principatus, neque virtutes, neque inritia, ne- semper patri hominem quem suscepit. quasi nostrum pignus
ostendit , de offert ut verus pontifex & aeternus.c s cuti ergo itin separabit,&ci a Post tanta Diraeclara benencia vel promitia . quae poterit tam grauis esse prellii-ra, quae nos ab eius charitate diuestat , & dicendo omnes, docet tales ere debere. qtii i titio nee periculis de iit separati Tunc vet. Iudaei volebant los , Christo ita sep rare, ut ad legis eos custodiam
opto te morti' - scientia mea in Spiritu sancto: quoniam tristitia mihi magna est, re continuus dolor cordi Christo Iesu Domino nostro.
CArvet IX. Christo, vocatu 2Christo secudum eius misericordiam . de
volebat eos edere, de eadem misericordiam promereri.
i tabam erum ego ipse a thema elle achnseo oce. JOpta bam aliquando cupersequerer Christum, non modb optat ε, sciebam qubd ipsorum essent
itor , testimonium mihi perhibente coim dicebat, Filias meus primus crimen , sed proptet te, qui dixisti : Beati eritis cum Perse
H in nobis Christianis maxime impletur, quibus uon licet nos et ipsos defendere . sed exemplo domini de mulsi timeo, i Optabam enim ego ipse anathema esse a Christo pro fratribus meis, qui sunt cognati mei secundum carnem, qui sunt Israel itae, quo tu adoptio est filiorum, de gloria te test mentum de legislatio, ' dc obsequi si depromis sa, P quorii patres ' ex qui b. est Christus secun- a uia carne, qui est super omnia Deus benedi
xi sicut ouis ad victimam da - . - : --
uxeii. omnia illata patientis- ctus in saecula, amen. Non autem quod excitasime tolerare. derit verbum Dei. Non enim omnes qui ex His in his omnibus,3cci Has circuncisione sunt Israel, hi sunt Israelitae, neq; omnes tribulationes pro nihi- qui semen sunt Abrahae oes filii: sed in Isaae
vocabitur tibi semλ id est, nsi qui filii carnis, hi fili j Dei, sed quisui promissionis, aestimatur in semine. Promissionis eium vectu hoc est:
secun-lo ducimus, propter eum quinos tantum dilexit, ut etiam moreretur pro nobis .Et quando pro eius nomine morimur, tunc maximὸ triumphamus:
p sertim cum leue sit pro se pati, quod pro alijs Christus
Domnus pari dignatus est. certus sum olim,q-ia neque mors,&αὶ Pro certo confido.quia uec si mihi quis mortem minetur,nec si vitam promutat, nec si se angelum dicit , domino aestinarum, nees se angelorum principem mentiatur,nec si in praesentili norem conserat, neque si polliceatur glesiam iuturorum, neque ii virtutes operetur, nee si caelum promittat, de inset nodeterreat, vel profunditatem scientia suadete conetur, unquam nos poterit a Christi secernere ιharitate. lis 2 eque creatura alia poterit nos separare, de ed Omnem peia E creatuta nominauit, Ec non nis colentus nisi addiderit vi etiam si sit alia creatura, nec ipsa valeat separare.
sto, ius dilictio consistit in custodia mandatorii, sicut ipse ait: Si diligitis me. mandata mea seruate. Nec non imitari nem amoris si ii frateron cliaritate constituit, dicem : In hoc gnoscent homines: quia me discipuli estis, si dilexeritis inuicem. Et Ioannes rix ista: rem quem vides in diligis,Dcum quem non vides. quomodo potes diligerer
CAPUT IX. Vm r.esco in christo Iesa, acci Contra Iudaeosa
tus,ptunum illis satisfacit: non se odii causa haec dicere, ie3 amotas, eo Iuba doleat illos non credere Christum, ad quos primum i luandos adueneiat. Q autem dicit, se in christo dicere veritatem: ostendit hominem baptizatum, qui per comunicationem comtis de sensumis Christi iniris manet , de ipse illo, quicquid vel taut vel loqui-riit, in Christo eum loqui vel agere, cuius est membrum. Et
O sexistitio. ' veteris latio, dciunii promisso. os Et ου dum minissa. IH est ministerili angelorum vel prophetarum.
dum camem dce.J Contra Monichium, Photinum, o Atia. - . quia de ex Iudaeis est se dum carnem . de Deus benediebi, in iacula , sicut de Thomas adorat de dicit, Deus meus, Deus meus. Quod ille confirmat, dicens, disti, Hera m .io a
credidi M.t Non.&e.J Licet Apostolus
doleat Iudae excidisse a promisionis gratia ossedit tamen non inane fuisse verbii Dei de his promissa deberi non qui secundam carnem ex Abraham Isaac de Israel nati sunt: sed qui seruantes fidem Pariiarcharum, de quorum semine putantur. item quia superius dixerat dolere se, qubd genus aia rael proprio vitio excludet et ut regno,quorum hae omnia suerimi. Hic ostendit illos qui non credunt, non esse filios Abrahae: ne omnibus Iudaeis praeiudicare putaretur,de ij-ceretur ei, Nunquid Deus mentitus est A lixa
racutae,neque quis mensenns Abraha omnes fi J Si non on nes, tamen aliquanti. ac si non omnes Israesitae. lirael sunt, sui terso ex semibus aliquanti, in quibus non est dolus. t Sed in Isaac vocabitur tibis eri J In solo Isaac vocati illi, etiam tunc filii Abrahae, non etiam in Ismael cum de ipse ex eius stirpe descenderet. Item semen istac non isti qui secumdam ornem nati sunt, sed hi qui sisndum spiritum sunt. hoc est,secundum fidem lsaac. Qui enim talis, huius promissio est 5e adoptio sitorum. Habebat enim primogeniis tum Esau: dc non est a Deo dilectus, nisi Istael.
nis .istimantur in semine. iiii et enim secundum cunalem usum natus est ex ancilla: Isaac verb super naturam de senibus ex repromissione Dei est generatus, ita nune Christianos promissio facit filios Abrahae,quam metuit fides, ut scilicet pater sit sentium plurimarum. xs et mi solus emi verbum urce'.J His ostendit poststiorem populum more Isaac esse repromissiolus. α s. απι -
195쪽
Antequam nasceremini. imbptiunquam Rebecca Esaa&Iacob utero suo tandere, in Iacob dilexi vostin Esau Iduna eum odio habui. nil si Paulu. Apostolus mystica disputatione euentiunt, scriptum est ad Romanos : duo pariter testimoma de Genes Malachimque coniungit. udis Raebecca
quem praesciui posse misericordiam prometes ut iam tunc ausus sim misertus.
cui inserebor. J Eeontiari. Iudaei serino est , igitur non
voletitis, ne mcurreritis: Et iterum, Ergo cuius vult, miser tur: de quem vult, indurat. Non enim Apostolus tollit quod
rinem nostra m ti η' lius.' No solum autem illa, sed α Rebecca ex quia bonitas Dei reti pientia rati essent. aut est Macris uno concubitu habens Icinc patris nostri. 4 Cu tcntiam adducit)Etiteri Ti- ε.τώ.. soli omnimii, ist enim nondum nati suissent, aut aliquid boni e- Nheo scribit: In magiis a m gissent aut mali: ut secundum electione propo Di is t Usintum Dei maneret, non ex operibus, seu exint edictum est ei: Quia maior serviet mi-elictionem propositios Dei ma nem; non ex veribus ex M. catione dictum est ei, summai seriiset minori: Sicut scripta Gaacui sitiei, Esau autem odio iam enim quod dicitur, Sicut scriptum est,& ad Gene- se librum, & ad prophetam
Malaclitam restitur Et non solum iit: lacob dilexi antequam nasceret ut: & odio ha bui Esau , priusquam eri matris utero fundereti io, sed in
noti s sicut scriptum est. Iacob dilexi: Eliu au- liam. Siqui autem mundo notem odio habui .hQuid ergo dicemus Ndquid si ob his , mi vas in Muorem iniquitas apud Deum s Absit. Moysi. n. discit i carum. Miserebor cui misertus sum: demisericordiam is P ,& JHoc loco Pin. praestabo cui miserebor. Igitur non voletis, illum neque currentis, sed miseretis est Dei. m Dicitentio scriptura Pharaoni. iam hoc ipsu ex- resistere poterit 3 personam de citaui te, ut ostenda in te virtutem meam: dc ut contrario aifumit venientia&t annuncietur nomen meum in uniuersa terra. dicentis, non esse in nobis, aut rectum constru Wi Odi m n Ergo euius vula,mileretur: deque vult, indu o , uinulum agere, in
Nunquid dici rigmentum ei qui se Ietuntur Seir,rede
luntatioui contradicas Deor Nun
sibi si renus uiciepat, os idem hoc ipsim quod dicit: cin tum emum. quem Miltonsurat: Et quia adhuc queritur voluiit eo cio quis resisto poteriti Exhoe igitur dentonstrat, iri e proprii arbitrii vel voluntatis, qiuod si I A . . 'x pii untam νς um dicit, cuius it. niiheretur munia indi, malis .etio in praesiciminan I ψω nunc O qmnνust, ii brat, nihil differt, quod usui triabit in quo piaesentit de gentibus credituim,vigit, Novi Hi ς' manibus uod fingendi ex se vas aliquid e tradiciterion dinem ,&vrbes secies le deser. tu,& i serpentibus ac bestiis obtineri.bs mutuum autem illa sed O Rebem.J Non solum autem
Isina et de Isaac, qui lianimis ex uno quidem patre, diuetia tamen matre sunt generati : non sum unum apud Deum. sedes iam Iacob de Esau . qui ex uno sunt de Rebecca niti concubitu antequam nasceremur, fidei sunt apud Deum merito separati, ut propositum Dei de eligendis bonis de re. potest quid ex eo vult estis e. Hic autem in eo in quo comtradicit, quaeritur de Dravoluntate, ostendit liberi esse tibi-ttii, qui audet de Dei iudicio tetractate. Item si non est olentis,neque currentis, Ut quidam putant: quate ipse intdicens: Cursum cem i Et alios ut currerent, adhorta' tus est, licem,Sic taurit .m musci is titu. unde intelligitur, quis hic interrogantis voce utitur, de redarguem iis potius,quam negantis. pins Duit,&e. JHoc de illi mali proponunt. sed sic locus duobus modis, Metiis exponitur. Sive quod unusquisquem v & finem peccatorii suorum implet ut puniatur, sicut
Sodomitae de Amorraei. Hic ergo iam modum excesserat, de idcirco voluit Deus quasi de lain perituro aliis prouidere, ut populus eius aenosceret iustitiam ipsius atq; virtute, ut nee peccaret,nec sit aduersarios vereretur. Tale est hoc quod in Pharaone gestum est: quale si medicus de cruciatu iam damnati rei multis inueniat sanitatem, causis inquirendo morborum. Vel si iudex cum possit criminosum statim punire, ad omnium timorem diuersis poenis assiciat. Sive Dei Iatientia induratus est. Cessivue enim pliga Dei durior fi at:& quamuis scitet eum non conuerti, tamen etiam mi Psoluam clementiam voluit demonstrare.
tume' quem vult, itam a quod satis iniquum est: & ita propositio vestra concluditur,vida tis malitiae vestrae, non vos esse causim sed domini voluntatem, i contradici non poscst sed resistit hietationi vestrae ipsa natura iustitiae Dei.
o o,dce. 4 Apostolus contra aduersarios it. Dicis itaque mihi.Quid adhuc quaerituri Et iterum insert,e6ficilias M 1 hoc quod dixe Rhomo tanto magis ναὶ quaeritur.&iustaceret,ilio, malos secundum ipsoriam sententiani,quod bi tuis Nemo enim propriam non hab voluntii iniquorum punire qui non sua Pnte peccassent, Pr indit di xς Potest de Deo: quid adhuc quaeritur' Vnde re Maia sibi ei id ita testimonia , quibus ipsi hoc assirin xes ς' sum ςius imprudentiam dicit. Tu quis ei qui misis , subiectiones tespondet. Deor i. n. Deo induratus est, sicut tu dicis,contradicereiecit incredulos .e o concinta halens Isaac patrem rum J Que legitur prinid geminos edidisse in eo quasi nouum iliquid
accesserit pectorita Deum interrogatid cum enim nondum natisuissent, deed siue ut hoc signin. eat et, quod moab et i m degeminis qui non credit abiicie.
on ex operibus, sic dicit Pix cientia Dei non pratu-
dicat peccatores si conuerti voluerint. Dicit enim petrie-chielem.Si dixero peccatori, morte morieris, ille creuersus itistii iam secreu:vitari WKσnon morius .
s. im maior ferriet minori .l in Genestos libro dictitimest: Duae gentes o duo populi in xtero tuo: opopulus populi. superabit, o maior seruier minori. Ergo prophetia non de his est,qui secundum carnem sunt lacob de Esau, sed de his missituri etant ex operibus boni & mali: & ex ipsis operibus aut odium Dei habere, aut misericordiam eius conso
gs sisset sirinum est. Iacob, &e.J Hoc autem quod dicitur, latiptum est,& ad Geneseos librum, & ad prophetam Malachiam pertinet. In Geneseos libro ad Rebeccam dicitur, Duae en so duo populi in utero tuo. unde benε ostendit Apostolus plomitiones non esse eorum, qui secundum casenem filii sunt Abrahae, sed tum qui fidem patrum seruant
sit. limest ne quod ipse propterea dixerat,vt probaret apud Deum praerogatiuam ceneris nil valete, siue iam tunc significatum posteriorem populum meliorem futurum , non intelligentes, putarent eum dicere, quod alios Deus bonos tabant. Q us exemplis per breues ostendens ita intelligi non posscia Morsio idicit: Miserebor crum ereor, Om cordiam prae O. JHoc tecto sensu ita intelligitur. illius set ebor
suo creatorino potest,quasi non tabens propriam volunt iem sicut & lutum insensibilis materia scioli suo respondo.
non potest quia in potestate figuli positum est. '
196쪽
tram si ita esset, v xiiii 'R lsitati eniti, et ii, qui, resistit a o homo, tu quis iust p xpcum multitudinc nonue re eo, u0 Deo Nunquid dicit figmutum ei qui se finxit,quod me fecisti silc . An ii si habet potestatem figulus luti ex eadem massa sacere aliud quidem vas in honorem. aliud ve
respondere factori : eo qubdiales simus ad comparationem Dei , quale ad suum est luti aristificena figmentum. In Graeco, α, ρT, IV 4 ro in contumeliam Quod si Deus volens ostendere iram, A notam facere potentia suam, sustinuit in multa patientia, ψ vasa irae apta in interitum, ut ostenderet diuitias gloriae suae in vasa misericordiae, quae praeparauit in gloriam: Quos di vocavit, non solum ex Iudaeis, sedc-tiam ex gentibus, s sicut in Osee dicit: b Voea. bo non plebem meam, plebem meam: dc non dilectam, dilectam:& non misericordiam consecutam, misericordiam consecutam. Et erit
in loco ubi dictum est eis, Non plebs mea vos, tibi vocabuntur filii Dei vivi. Esaias autem clamat pro Israel. Si fuerit numerus filiorum Israel tanqua arena maris , reliquiae saluae fient. v Verbum enim consummans Se abbrevians in aequitate: quia verbum breuiatum faciet dominus super terram. P Et sicut praedixit Esaias. i Nisii dominus Sabaoth reliquisset nobis somen, sicut Sodoma facti essemus, de scut Gomorra similes fuissemus. Quid ergo dicemus, quod gentes, quae no sectabantur iustitiam, ap
dum hos qui haec verba Apostolidi eunt inrassam dicit omnes in . d pti commorante
es Vod si Deus molem ostendere iram , O notam facere.
blaspheniantena, &ptisulum suum variis operibus amigen. tem. Praeterra, quam innoxia aetatem pariaulorum crudeliter iusserat enecare. Item competens resipsisum: quin auentia de eius bonitas ta re eos qui propriam habent voluntatem vivend , siue vasa irae, sive misericordiae. d s Vasa istae apta in , dccii Implendo peccata se vasa irae digna sunt tacti, & a temetipsi, id interitum praeparata.
erant miseri ordia: quia & ininora commiserant, oc grauiterfuerant afflicti.
Quos O Hrauit, non olum ex Iudaeis, oec. J Quia &tune aliquanti AEgyptiorum exisrant cum filiis Israel , qubd si Deus personam acciperet, impiorum in fide . nisi semen Abi ibam Christus suisset missus ad populum liberandum
is Quid ergo dicemsu; qnia,&cit Si superiora ex persona Apostoli dicuntur. hie sibi it rum proponit: quia poterant dicere si non est ita ut dicimus:
quia non est volentis neque currentis,quomodo gentes i uenecuti unitiam , quam nunquam antea quaesierunt: Israel ver. quaerens scirpet iustitia, non potuit inueniter Si vcibtotus superior sensus contradicentibus appli tur , hie reia pondet Apostolus, de breuiteri pitulat quaestionem . dicens. Quid ei dicemus ad ea, quae nobis obiecta siunt ; nisi quia gentes vocatae a derunt,killi credere noluerunt.
i istis, vi legem iustitia non, .J Reddit causas,quare non inuenerint iustitiam quias d- in operibus floriati, credere noluerunt.quasi iustitiam gratiam reputantes dicens. Quoniam populus Iudaeorum ex
prehenderunt iustitiam Iustitiam autem quae ex fide est Israel vero sectando legem iustitiae, operis Alesi, iustificati sepu- in legem iustitiae non peruenit. Quare quia n5 tans in legem iustitiae, id est, ad ex fide sed quasi ex operibus. Omedet ut . n. in lapide offensionis, sicut scripta est.Ecce pono in Sion lapide offensionis,dc petra sca tali, de
omnis qui credit in eum,non confundetur. C rvr X. fidem Christi dedignando non potuisseruenire,
i s cmesiderunt enim in lapidem en onu, sic t septum est, e J Qui videt lapidem, nono idit: qui autem caecus est,
latisrael debuit habere fatu FR tres,Volunt squidEcordi mri, Nobis' uni trigit: quod eoiuirigit Iu tem. Ita & nune non solum cratio ad Deum fit pro illis insalutem. yTe- daeis, quos inamalitia excrea- Iudaeos, sed etiam gentes vo- stimonium enim perhibeo illis, quod aemula- uit, de Christum non agnos cauit ad fidem, secundum eos tionem quide Dei habent, sed non secundum centes crucifi erunt. Sed de scientia Ignorantes enim iustitiani Dei, de sui
dici putant. Intantum, inquiunt,quo voluit saluauitivi etiagentes elegerit idololatras, qui nunqua seruierant Deo, de ex Iurael haucos vocaret, secundum testimonium Esaiae. gs sicut in c. J Non populum, duas tribus dicit: &non
misericordiam consecutam.decem tribus.
iis Vocati nonplebem meam, plebem mea. JHoc loco Iudam significat. is Et non Alictam, dilectam: Cum mi erisordiam consecuram mi meo sitam secutam disiaeliticum populum. Et erit in loco Mi dictum, deci in Gentes demonstrat in Christo credituras, sicut in Evangelio per parabolam loquintur nuptiali coena ficta, cum Israel venite noluimet, de pro ipso gentes vocantur. 1k -cabicitur si Dei dilui. J vocationem gentium significat. Eis autem clamatpro Isinie J Communicatio pro ipsis esse monstratur. ii sit, rit numerus .&M Paucitatem eorum credinaram
os Verbum enim emi mans ovi uians in aegritate. Haz mbre tum faciet nullus.&αJ Historiae hoe habetunsus. Sicut ego verbum breuio, de citis definio, itai i m hoc omni: Velocitate perficiet. In prophetia autem stus:quia multi in natiuitate eius dc pessione scandalum patiuntur. sicut scriptu est.Quia scandas abatur in eo. Et Apostolus ait christa mi cocifixum, Iudaeis fandatam, genti uis fustitia : ipsis Hia dio tu, Christum Dei virtutem crspientiain. Vnde& hic sequitur: ibi crediis in eo, non contun daetari Petrus quoque dicit, quod crudentibus lapis clectus sit angulatis, incredulis verbonens is .u o uis qui crediderit in eum, non confundetur.J Non Iudaeus silus, sed omnes credentes in eo non confundentur deprimis delictis. CAνvT X. Fratres: x Voluntas idem cordis mei , o obsecrario ad Deum fit pro illis insalutem.JHic se ostendit non solis labiis, sed de corde pro inimicis orare. ys rictimoni leni perbitio illis ,quod aemulatio tem, acc.JHabent scientiam secitandae legis, sed non inteli ni, quia Christus secundum luem velut . Et quia per tem iustificari non possunt, periclitantur rei iera, si sine cientia fiat,
quia se vellitur in contraria.
α Graniciat. luseria Dei, ct suam poclita stat re iustutia Dei
197쪽
iustificat. 5: iustos se ex legis operibus. quam non custodie- nus omestum, Je abundam misericordia & salute, habet undarunt .esse putantes, noluerunt se remi soni subiicerere M largitur. totum ne peccatore tuisse viderentur,si ut scriptu est:Plin- n Omnis enim incimque iminc irit. &c. J In Iobele. Dercaei aut spernente consilium Dei in seimetipsis, noluerunt gentibus obiectio Iudaeorurn, Noa Deum inuocare non quaerentes statuere. iustitiae Dei non sunt subie- .
Gieta quae umbra erant veri legi ,Ch mu Umiliti Q nyctς' queis aut ire t Qis,m biaii, , quae per Cluistum persei Genti. Moys .n .scripsit. Quonia iustitia quae autem audieai sis pridis imhibebam , praesentia Christi ex lege est,ς qui secerit homo vivet in ea. Quae &e, J Qiua nun tiaram ad illos c naue ut, cui credere notae- aut ex fide eit iustitia. se dicit. Ne dixeris in cor prophetae summissi.
t tu: Bene sot APQRQl , de tuo, equi, ascendet in caelu , id est , Christii ps scrip - ς' i Vicii deducere, aut quis dei cedet in abyssum: hoe est, a sini Dimi. &c.J is est D istum mortuis reuocare. Sed quid dieitiis qui Christum ei edidit, die scriptura Prope est verbu more tuo: & mcO qui pacem annuntiant: illo iiii, credidit . qualis ille aliiv- de tuo,hoc est veri, si fidei quod praedicamus,s rum autem qui annui tune iuueti an leget nimi Luit, quia si confitearis in ore tuo Diam lesum, dein iaculi cursum, turpessunt at-b Arq stimum Sc JΜQy- corde tuo eredideri, quod Deus illsi suscitauit d Qx ς .
..ὸ bai: iur mortuis,' saluus eris. Corde enim creditur ad
fictoiu. quod altera ooctibus, iunx A, Drς ut conisessio fi Iaas lux em rura, ad quoi iusti sutii missi. Hi ei, sola fidei ei edulitate ac enim scriptura. Omnis qui credit in illum, non quantoninius isti, ad quosn cende iue fiat. item Apostolus co sudetur. No. n.est distinctio Iudai&Grae. moest destinatrii' ostendere volens .i m Umam ei. Na idem dos omni ii, diues in oes qui inuo rq uita enim scit: Domine
udei ,xpitzm H,rit illis in nonini e re otii immi in ii, , e .&αὶ Ouisc dic iustitiae l. .. - , a cantillum. R Omnis . n. quicunque inuocauerit ,& lauis credit
vocat Moy ten. Item, docen- quod auditum a nobis , vel sis s
m ea. De iustitia bum in quem no crediderunt ' Aut quomodo homo. vlumnia. De iustitia punim quem no crediderunt ' Aut quomodo uim fides inquit, credentes, quemnsi audierunt Z QuomodQ -u 'Ergosi te exau citu alia tis iis corde i. i. quis ascendet in ae- tem audient sitne praedicante Θ Quomodo vero autem per Derbum chri t. JHielum. hoc est,ned. buc crς praedicabunt, nisi mittatur, P sicut scriptum est. Apostoli. tentanda o, m Vst Q. iani speciosi pedes euangelizantium pacem, rq ud non au-
s excisistere . dee.JNemo. n. crζdidit auditui nostro: Ergo fides exauditu: nureor in me, o butis illorum vivit: rina in hoc tem- auditus autem per verba Christi. Sed dico, rae,&αὶ Vult hoe testimoniurate nemo perfecit legem si ς Nunquid non audierunt' Et quidem, Inoeci per fili Noriam,vocibus intes. Et isto: ' ita α hoc lii terram exivit sonus eorum M in fines orbis ter. 'ς propi taxun .rae verba eorum. Sed dico: Nunquid Israel nsi cognouit y Primus Moyses dixit Ego ad aenieruisse. quod velum non es- niuia tonzm vos dducam in D in gςnic in ge' ys Primus 'so sit, de e. t ideo
se domini verba declarant: qui iem insipientem, in iram vos mittam. Esaias primus Moyses , quia omnes de vita iniet rogatus aeterna, autem audit Adicit. Inuentus sum a non quae- pς errophetae postea de sen- . mandata le9is Promy, di rentibus me: bpalam apparui his qui me non xiii 3 s lute dixerunt. Si vita interrogabant. ς Ad Israel autem dicit. 4 Tota
i iiiiiiii. Viiam habuit aeterm cxed cntςm, scd contradicuntem mihi nomii. Antequam eredide CA PVτ rim Deum, non eram gentesd Qui aut Mei De filii stitia 5 c J Ille quidem secun- DA Quasi ergo dicat: eos qui non sunt gens mea, vocabo in historiam dei non dixit, sed Apostolus illud ad &ctedent mi ad vestram irritationem, 't quibus maiore Christum istit: quia lex nec in caelo fuit, nec inabriso. Sive debuistis esse, gaudeatis aeqitare: sic t siquis habeat filium ideo illud semper iubet lex meditari , ut ibi Christiam va- inobedientem,&ad corrigendum eum, dimidium patrini Dant inuenire. iiij sui det seruo suo, ut tandem ille conuersis gaudeat, vel sies Quis asinure. m. JQuia Christus Deus&homo est, in tantum accipere mereatur. siue non eramus gens' quiam quod Deus verbum qui cum in forma Dei erat. semetip- mortui eramus in peccatis. disum exinanivit, Dimam serui accipiens , si ius est homo. Proptet ei dicit: Qwi, aseendet in caelum. hoc est Clitistum a s Uarat autem audit est dicit, I uentussum a non auri acta deducere. Deducere dicitur secundum formam Des ,reduce- bsu me.J Geta: ibus qua non Deum in lege, sed in idolo imo te autem ex mortuis secundian serniam serui. tanti requirebant. δ Sed quiddicus i tura deci Jhi Deuteronomio. Nouum bs Palam appariat eis qui vae non interructari. J Non scilicet testimentum. Deum, sed daemonia interrogabant per augures&haruspi
os amasi confitearis more tuo Doin ιπι Ies , dec. J Teia emis ira iam firmiμtisterito ine i nunonium cordis est oris consessio.
h s sar miseris.J A delicti, praeteritis cum suturis. i Corde enim creditur ad iusti: : ore autem confies' sit, salutem. J Ergo si fides sussicit ad iustitiam, &conlinio ad
salutem, inter Iudaeum α gentilem credentes nulla discretio est. k Dicit vim,&e. in Esau. Non solum Iudaeus. l Noae sumtitur. J Nolite ergo vos illos consendet ede e Minius mea adpopulum n.dcc. Extenso mariti m. pristinuauibus quos scriptura dicit confundition posse. legoricEsismi crucem. s. Hierou.non .s.ces idolotum atque astrologos.
Ad I praetorem dicit. J Ipse quia talia aentibus irae promisit Iudaeis ecce qualia comminat ut, ut lciatis vitiamque praedictum. π is rota die, &αJ Toto tempore mirabilia vel ptios uendidi de nec se credere volumint, '
198쪽
CA pu T XI. dubitam & praemio se ena, similε sibi O iritum quaese- CDuo aergo : et Miavid. 6 c. J Quia satis illos humili runt. Hoc enim loco propheta de infidelib. loquitur. Diuinauerat otio quasi bonus doctor consolatur eos ne il- icriptura hoc habet cum unusquisq,habeat .libertate sic it nimium exacerbare videretur. Non omnes ait repulit, bonum vel malum. Deum dicat tradere aut dare: propterea nec senipet, nisi quamdiu non edunt. quia ipse est qui dedit libertatem. Haec enim iacit ei pa C pv et xl. rientia, quia non statim e
Non in semine oroselyma si uinet Abraham,dexribunci ram m. Non rc convenatui sieuid. . tu ium . pulit Deus plebem sua qua praesciuit.' Annese cordis, ad Corinthio, dicit. d Non re piau Deiu plebem, citis in Elia quid dicit scriptura quemadmodu x Et David,&e.J Aliter est cic. J Illam plebem non repu- interpellat Deum aduersum Israel Domine, g incurua onera peccatorii, lit, quam Praescivi Gς propheta, tuos occiderunt altaria tua suffode. dimit Anxur nisi Ui-
&c. In Restiun libro,ubistim pQ Hoc. n. d illis pro filictatur, pium est de Elii. sum Reliqui millia septe mihi virori ,, qui non qui Saluatorem actio des uemadmodum interpellat, curuauersit genua ame Baal. Sic ergo&in hoc setarunt. de tamen ipsita dicit die. JGeticibus superbiam tol- temporei reliquiae secundum electione graice P ius. Et nunc siis quia per My 3, hi, ne oti niuxqu exi Dei saluae saeiae sunt .m Si aute gratia, iam non ' -- fmyi hoc: pr-d i p uς limi cxedid ' , edi operibus, natioquin gratia iam non est gra--
tae. J omne, prophetae ilii est conic cuius p Eiςctio autem conisecu Iain, mi Veri Minino duritie a. . tantum inodo tuebantiquae it caeteri vero excaecati sui sicut scripta est De- serentur, ut sciamus, quia spiri lis suissent , domino leuelat dit illi,Deus spiritu copunctionis;oculos ut no riu compunctionis facultatem Vnde de rex Hierem in dubiς vide ti& aures vino audiat,s usque in hodier illi non abstulit conuertendi ii terroga , si in i, i qu-ςii die. iEt Dauid ducit. Fili mensi eoru eoia D Riq ς si xi in ipset soluit in
illo loquebatur, apud eum scr- . . st a sequentibus verbis. Item sacer.
inodomihi his ictui. Sed de ipsi in i quςum,di n ς-pylon ς 1μ m st dole, eum ibi irati ut quod si Elisseu, dicit. muni, sob- - lum, ocin retributionem illis. Obscurctur ocu- Christum in ei fecerint. hi miniis absiondita mei ita ergo ii eorum ne videant, Ecdorsum eorum semper berent semper mensam si ct Elias hoc Ioeo, praeter se, incurua. v Dico ergo: Nu quid sic ostenderunt. crificiorum & decimarum, sa- esse alio qui Deum cola mi, ut eaderet Absit. ν Sed illorum delictum, suus me si illis inlaqueu. Perdia igης --i est gentibus, ut illos aemuletur. et Quod si deli M plum in quo v
hq Sed ovi escit μι diuinum se . . . . se . nam spem habuerunt, di mine
tanti latuerunt, vos nescitis, O
daeorum de cilitauandi. quision ii eorum diuitiae setiuin, quato magi plenitudo us Dico ora: sci Modo ite se multi Iu- eorsiΘ Vobis enim dico getibus, quadiu qui- nun partem reuelat Iudaeo-
uiti sunt,& dem ego sum gentium Apostolus, ministerium rum. meu honoriscabo, si quomodo ad aemulandu Vt caderem. Absit. J Non, prouocem carnem meam, des tuos facii si p Iu dcii remediabiliteio
idoli, seruitur sed etiam delin- uo est insidi qus uaptaoctilivit ac mox ut 3 usque ad oquemlo. Si enim Deus sectis ' Quod illos dilexit ut propter salu
negatur. utique & daemones honorantur. tem illotum gentes vocarentur, qub eas videntes ad regnax Sic ergo in hoc tempore. J Sicut ergo tunc non omnes I es admitti, vel sic facilius conuerrerentur. Item , quia dic. serier uiu, ita de nune aliquanti siluantur. Pensario Dei ita fuit, ut per mortem Christi, omne genuit Reliqiuae sicundum elictionem gratiae Dei fuse sera genus humanum saluaretur, sicut ipse dominus dicit. Cum sunt, i Electio gratiae fides est, sicut operaelectio legis. ω- exaltatius uero, omnia admetratam, ideo dicit. Sed illori teram quae electio, ubi nulla diuersitas meritorum delictum urgentium: dicem aurem. Vtiuos aemulenturi miti ε Si autem grana. d. tal Ne dicere illi, de quibus Eliae stendit, quia nisi pentes Christo credidi issent, reliquiae illo- dicitur. Iusticiant, iiii vero peccatores, quomodo electi tum nunquam saluatae illant. sum, subiecit: quia de ipsi gratis saluati sunt, i cui de gentes. Q inise delictuin,&αὶ si delictum eoruni tantum vobi, Alioquin iratia. de J Qma gratuitum munus ap- prosilit . ut sine operibus legis vos illis iaceret colla rete, si pellatur. pauci eorum creuentes, Omnes vos ad salutent vocarunt: os Qui de Ordee. J Ideo Israel totus non est eo ecurus quanto magi si omnes crediderunt, prodcu. poterant V iustitiam: quia eam non ex fide quaerebat. sed ex solis operi- bis per doctrinam bus legis se iiiiii cari putabat, cum maxin E legis mandata a VOb sen dico, dcc. J Vult ostendere ad Iud nimia contemneret. unde a Saluatore arguunt ut: Culicem liquan- lutem magnopere festi re res MI glutientes. Item propterea hoc dicit, quia Chri bs eis su qui ni,du J Quamdiu sueto in corpore conia ituatus. honorificabo minister uim nostrum. dum exemplo meo plures eorum saluare comendo. c Si quomodo, dec. t ut omnimodo talem me exhibeam, ut me desiderent unitari. d i Et aluos de luel aliquantos.quia nolum omnes.
e Si enim dee. J Repetit quod dixerat superius. Quae assicutio,&αὶ unde gentibiis risumpno, nisi ex
illorum viverent morteὶ Exluaxis mortitis Christus vel Apostoli vita erunt gentibus. sine ii quos inde liberauero. , quem deiiderabant. Semper enim vertus ad vestram proficient vitam. Item hoc diciti, quoniam sicut eduli: nam si volui ent habere iritum fi- gentes per fidem assimptae sunt, ita etiam Iudaei scredide Sed de nunc Chiisti iniqui dei init tectione rinlio mortuis ad vitam transbunt. Iuaxoruin erant promissonesiner quas venturus erat Crestu caluare eos suis peccatis: Gquin venit, de non credi detunt, ideo dicit. hi aes non consecutus.
p Electio autem con e cuiae'. in Qui per fidem electi sunt.' i caeteri dec. Caeteri per infidelitatem ex Quis in .si in seriptiim si si crediderisis, non intelligetis. x q sis, si ripium est, deci J In Esua. Ante hominem vita
dc mois,et placuerit ei. dabitur illi, ne libertas scilicet tollatur arbitiis. Deterso date. permittere est. spiritum autem compunctionis, quem desiderabant. Semper enim verbis Dei mptunt increduli: nam si volui ent haberedo accepissenti de nune Chi istumi qui deti
199쪽
ethod idoli uio. xe J si illi qui pauci ex eis et edideriit magis hi qui se e dum tu instrentur , &c.l Contra na- sincti sum. omines si credant. Hic priniittas Chri ibim di- tutam est oliuae inserere oleastrum: quia magis tantus solet cit : ni ilam autem PopillumHebraeonam, quibus Chri- vim radicis imitari, quam radix tamor uin in suam verterastus secundum carnem est. 'ualitatem. bs fit brassia .&c.J Radix Patriarchae, rami Apostoli, hoe olla enim serora fratres. JHoe totum contra illose', α primi A nouissimis ausi od si delibatio sancta est,ia massa. i Et si ra- ῖ ' duc sancha, de rami. Quod si aliqui ex ramis fracti sum, i tu autem cum olealleresses, insertus es in illis o socius radicis di pinguedinis oliuae saaees noli gloriari aduersus ramos .Quod
ii gloriaris, non tu radicem portas, sed radix te. S Uicis ergo. Fracti sunt rami, ut ego inserar. Bene propter incredulitatem fracti sunt.b Tu au
tem fide stas, N oli altum sapere, sed time. Si
enim Deus naturalibus ramis non pepercit, ne forte nec tibi parcat .i Vide ergo bonitatem, Mi eueritatem Dei. In eos quide qui ceciderunt seueritatem: in te autem bonitate Dei, si per-. - . .. iii an letis in bonitate:& alioquin Zetu excide
triarcharu Sc non secundum . - . .... -
natura arborum quasi insertu ris Sedo illi si non permaserint in incredulita- proprii ieris fructum ferte, te ni erentur pPotes est enim Deus itersi in se sed bonitatem radicis sequi, in rere illos.'Nam tu ex naturali excisus es leastro, & contra natura insertus es in bona o
litia: quanto magis hi qui secundu natura in se VP m nut, donec gentes retur suae olivae Nolo n. vos teorate fratres mylteri u noc,v vi no suis vobismetipsiis Lapic tes: quia caecitas ex parte cbtigit Israel.ydonec plenitudo gentium intraret, de sic omnis Israel taluus fieret. Sicut scriptum est, Veniet ex Si 5 qui eripiat, de avertat impietatem ab Iacob. 'Ethoe illi, a me testamen tu cum abstulero peccata eorum' Secundum euangelium quidem inimici propter vos, secundum electionem autecharissimi propter patres. Sine poenitentia enim sunt dona, devocatio Dei. Sicut enim aliquando M vos non credidistis Deo i i nunc autem misericordiam consecuti estis propter incredulitatem illorum: S ita & isti nunc non crediderum in vestram misericordiam, h vide
cti ex ipsis sunt item, hoc loco radicem, Abraham significat, quoniam propter fidem, Pater
multarum gentium vocatur. Ramos verbi osteros eius, fidem similiter retinenses.
cs Quodsi,&αὶ Non pirater te fricti sunt, ses proptet illos tu insertus es , quis illi tacti
dem,sed inculta atq; siluestris Item hoc loco cotta naturam sentilem poplitu insitum dicit in radice, hoc est, in fide P si radicis sequi, quam insertus es. es Filiatiis radicit oem diuis. Se . J Radicis patrum,
singuedinis Christi. ς Noli soriari, dce. J Noli
de illoriim perditione gaudere, alioquin audies quod non illi per te stant, sed tu per illos. Nec tu illis vitam praestas, ted
os Dicis, dec. J Tu dicis ideo
illos fractos . vim inseratis. Videamus,s ptopterea,&noni sis propter incredulitatem suam ceciderunt.
Deus persona tuam acciperet, de illos sine causa proiiceret.
nec attendentes causam velis D feritam hoc. J Arcanum quod soni inibus ignotum est. quare saluatae sint scies: quia Occasionem eis salutis etiam caecitas praestiterit Israel. v inon.&ci e secundum humanam capiemam dicatis. Nos Deus elegit, & illos abi
occuparunt, ut veniret istus, quo gentes omnes admittet
tui vi vitam: de iis omnis Is rael per fidem solam ciluat tur, quomodo gentium plenitudo vita aequales essent in Cbristo , quia inaequales suerant in delictis.1 Donec 'lenitudo. &αῖ da& istaei, & lege scilicet. Itε hoc ostendit quonia intrante in fide Christi sentiu supple
ne permoti, reliqui populi Iudaeorum, credentes in Christo salui fiant. Praeponit autem interda Apostolus gentes, populo Hebraeoruin in fide, ea ratione : quoniam etiam si si quanti ex illis Christo credider iit, tamen imis Mosaicae ad hue praecepta lituabant: unde de ipsi postea exemplo gensu, Christianam fidem integre ea stodite cidiperunt. Non enim pro multitudine, plenitudinem se. sic ri Paulus de credentibu 1. Et ipsi in dedit caput supiillos inuenietur sibi ipse contrarius:qui hic vetat, quod ali- Ecclesam. quae est eorpus ipsiu , plenitudo eliis, qui omnia personas, de qua, de de quibus loquitur Apostolus, putant dicit, sed quia repleti sunt a Domino nostro.
sapientiam esse prohibitam. Quod si ita est, secundum scut A: ipse ait
bi. kt Ephesii & caeteti accipiant, magnis supplicationibus ad dominum deprecatur. Noli ergo unam sapere, hoc est, noli contra eos esse superbus. xssi olim, &e. J Si illis non pepercit propter incredulit tem,qui ea radice sancta sunt, multo minus tibi. speccaue-
ls Vide ergo, de e. Contra eos qui ilium Deum ius iam aliuas erunt bonum. Et contra eos qui negant Deum in peccantibus vindicare.
in Incti quidem, dec. J Quia de illi ius Esracti sunt, de tu
n f si peram istri ..dcc.JIn fide quae tibi Des bonitate e sta est. os Arsequiis em tu,&c. I sin vero, de tu seueritatem senties. 5c illi bonitatem.
ps Potens est enim. dce. J Apud homines quidem, impossi bile est aridos surculiut Abimare pud Deum omnia possibillide facilia sunt. qs N, Osi,dcc. J iam olim patres eorum naturale
legem obliti , degeneraverant a natura, de pet succeissione peccandi. consuetudine permanente. uastixturaliteram ii.& infructuosi esse coeperimi. item n loco contra naturam sentalem populum insitum dicit in radice, hoc est, in fide Patriarcharum , de non secundum naturam arborum quasi insertum, proprii genetis si uinam ferre,sed bonit rem radicis sequi,in quam insertus est. is Et contra naturam insertus es in bonam cuiani , pranto
et s. icut,&c.J Quida lixe omnias itura existimati . Quibiis respondendu est rigo 5c hoc testinionium, veniet ex Sion quieti piat Israel, huc sumtu est,ut rursum Christus adii ueniat uberare, & imo rio tempore excaecati sunt.& non semetipsis quid de illis,quomodo pereunt,non credentes. as Et c. dcc J Testamentum nouum quod promisit Hie- remias, quod non nisi noui abolitis peccatis accipient.b Secundum Grangelium, dee.J Inimici mihi sunt, pro ter quae vobis praedico, Clit istum prohibentes non gentibus loqui vitavi fiant. cf Secundum election .de J si autem credant, charissimi sunt dupliciter commendati. 4 Sine poenitentia, de cist Si erediderint, non illis poteritne imputari peccata: quia dominum non 'aenitet Abrahae semen promisisse. Sive illi sime amictione poenitentiae si crediderint salvabunt ut .
e Sicut evini in an ct vos non ora distis Deo. J Ou-do adhuc illi credebant. fs NMae aurem mi ericordiam con et Mi estis pro 'inoia . Ilias illorum.J Non vestro merito.ss Ira isti nunc non crediderunt m Hstram, dce. JMise mc ingentium.Christus est. Ut Oipsi sierisordiam confectu nitur. J Intantum non et Herunt, ut de ipsi osperibus suis noti iustificentur, se misericordia, sicut Je vos.
200쪽
a Conia sit m uomnia iis, &c. J Non vi conclusit, actus noui fiam, quo polluis volutatem de sensum ius sed ratione conclusit, quos inuenit iii incredulitate, si est, agnoscere. Haec enim non nisi notiosi sui reuelantur. Iudaeos omne, gentes hic cocluiit: uia antea Iudaei pec- Doria c. J Hoc est, quod bonum si melius. 5 optimu .catotes tam uiuerant, non etiam perfidi : postquam autem Dico enim,&e.JProhibet usum humanae sapientiae quae Christinii non crediderunt, gentibus fiunt aequales:&om . praeter legem estu onsensu proprio loqui se dicit, sed au-nes similitet nusericordiam
Os O altituito.&c.JLaudat sapientiam Dei: qui tamdiu ex pectauit secundum praescienum, donec omnes et ordia indigerent: ut omnibus defessa iactantia operum gloria
Qitam incomprehensibilia. l lii diei a Dei abyssius multa. Aliqui enim comprehen dere non possium. isen:m: oc J Antenc-mo cognouit: nam in praesemiipsi misericordiam consequantur. Conclusit enim Deus omnia in incredulitate ut omniumis etcatur. V O altitudo diuitiarum sapietia: dc scientiae Dei: i quam in coprehensibilia sunt iudicia eius , de in uestigabiles viae eius. ' Quis enim cognouit sensum domini, faut quis consiliarius eius suit, Saul quis prior dedit illi, de retribuetur erit, Quoniam ex ipso, de per ipso, re in ipso sunt omnia. i ipsi honor de gloria in Ariueri, sed qua praecepit tibictoritate itiae Dei.
sunt saeerdotes siue doctores, quorum cateri sequuntur exemplum.
v Non plus sapere, quam, d e. J Plus vult sapere . qui illa scrutatur, quae lex non dicit. Vnde de Salomon ait. Alimni tene quaesieris: cyniaiora te restacula saeculorum, Amen. CArvet X M.
OBsecro itaque vos fratres i per miserico Udiam Dei, mut exhibeatis corpora vestrat hostiam viventem, cinitam, ' Deo placentem,prationabile obsequium vestrum. l Et no lite conformari huic saeculo, sed reformamini in nouitate sensus vestri: ut probetis quae iit voluntas Deir bona dc beneplacens, de persem. Dico enim per gratia quae data est mihi omnibus qui sunt inter vos:'non plus sapere qua oportet capere, sed sapere ad sobrietatem: M.qui quis, det. J ut esus unicuique sicut Deus diuisit y mensuram fidei.
nouerit faciamenta. Sicut enim in uno corpore multa membrae Aut quis prior, dcc. JQui habemus: omnia autem membra non eundem fecit aliquid boni, de non Dei
ipse Paulus utique sciebat, qui
ostendebat. Nos autem sensum domini Eabemus. Si uelas ipsius per se nemo cognouit : de nemo peculiari Deo confibulatione instrii eius, doctrina non indiget legi imisericordiam glorificet. sed suo se metito receptile glorie
omni creatura accepit initata,
dc per ipsum regitur,de in ipso
omnia concluduntur. nec ipse continet ui ab ullo
florifieandus est, cuius est etiau i sumus oc vivimus, acinoaemur. Simul etiam contra Atianos sicit hie locus , cum dicit ut Deus id esse, ex quo omnia, de per quem omnia facta esse monstrantur: siquidem omnia per verbum in principio Aeta, Euangelista signauit. Et quira de filio Guangelista testatur, hoc Apostolus per unitam mysterium, de patre intelligendum edocet credendum.
actum habent, ita multi unum corpus sumus in Christo: singuli autem alter alterius membrae, habentes autem donationes secundu gi
ita , quae data cli nobis disserentes. V Sive pro phetiam se eundum rationem fidei: siue ministerium in ministrando: siue qui docet in do ctrina. Qui exhortatur in exhortando: qui tribbuit in simplicitate: squi praeest in solicitudi ne: h qui miseretur in hilaritate. i Dilectio sines mulatione. Odientes malum, adhaerentes bo
tum Lanctum . quomodo ad Corinthios est, dona diuidete i. Cantis lingulis prout vult.
fidei, vitruus intelli enda est gratia . quam non nisi fideles
tionem corporis, s ad com diam cohortatur, ne vel hinc moueantur, quia dona accipere diuersa : non enim Poterant omnia liabere singuli. ne superbirent nullius egentes: nec omnes eadem, ut corporis
monstretur. Item quod dicit in uno corpore multa membcit, propter diuersitatem officiorum dicit. Non enim potest oculus audire, nec auris vide- re,5c sic teta intelligenda.
Ut praest1ndo alterutrum quod habemus, magis ac ma- sis charitas in nobis confir
bs nubentes autem donationes,dcc. J nonum non ex nostro, sed ex donantis arbitrio pendet. Et omnibus quidem credentibiis floria promittitur in fit tuto, sed qui tam mundum thabuerit, vili mereatur, gratiam viri tum accipit etiam in praesenti. C pux XII.
OF ecro itque , dce. J Quia de sensu domini dixerat:
modo dicit quales se exhibere debeant,ut sensem domini habere meteantur. Hucusque de dogmatibus dicit:
t Termisericordiam Dei. J Qua magis nihil est, perquam
liberati sumus. ni Vt exhibeatis, deciJ Quanto magis animam, non animalium .sicut in lege, quae tamen licet in figura suerint, immaculata offerebat mar dc viva. Hostiam νι uotum, sanctam. Hoc est,castam dc alienam ab omiti morte peccati. o Deo placentem. Domino, non hominibus tant inpita cente, siue talis ei placet hostia. ps itationabile. de JOmne opus bonum tui ac placet Deo, si rarionabiliter sat. Nam mercede priuatur, ut puta, si quis Lontinum caua ieiunat, bonum obsequium insipienter iacit: ita de de omnibus adiacentibus sentiendum est.
qs Et Ire dee J Nolite similes esse filii mundi. qui si hi Mi filii Dei: sed reuo te sensium vestrum, per quem gitur corpus in omnia membra diriguntur, ut etiam corpori es Si ueprophetiamst cundum dcc.l Fidei, nolegis: siue quin
fide, illumeretur.Vnusquisque enim tantum accipit, quantum credit. Item secundum udem quae unicuique amod taestatque concessa.d siue ministerium inmuti strando. J Ministerium facetia talis, vel diaconatus ossicis. e Sitie qui discet indomina, qui exhortatur, dec. J Qui docet, maior est eo qui exhortatur. Exhortari enim pro vitibus sitis possunt, etiam minus petiti. Notandum sane quod tertio tantum posuerit, siue quod quare secerit, spiritualis debet lector agnoscere. Qui tribuit, dee JOmnibus simpliciter largitur, cunctos credens bonos esse de indigere quae petunt.
trisus debet esse solicitus. h Qui miseretur , dec J Maximε circa aegrotos misericordiam ediibendo. Sive misericordiae titulus generalis est, qui circa omnes placido exhibendus est animo. Adaia enim da. tor di igit Deus, de tristem sine dubio odit: via meliu. est verbum bonum suset datum optimum. Dii mones insimulatione , deciJ Tota puritas debet esse in Christianis,sicut Deus pura lux est. Fingete enim seruo-